■n elke dag komen er duizend bij
Niet Blij in de Rij
Satirische verbeelding
Vraag onze man in Londen.
ABN Bank
eiend
geven
ïinig
iggestief
Hongerstaking
vluchtelingen
Hongkong
in
Nieuwe boeken
De luiaards van het vruchtbare woud
0
M
nJohan ten Hove
BUITENLAND
TROUW/KWARTET P 15 - RH 17 -S 19
(OKONG Zo'n honderd meter kade, met daarop een aantal opslagketen, opgetrokken
ferroeste ijzeren golfplaten. Voor de kade een wirwar van ijzeren en houten scheepjes die
lit zien alsof ze elk mment kunnen zinken. Op de schepen en de kade krioelt het van de
sen. Huilende baby's, rondrennende kinderen en lange rijen wachtende mensen bij de
üsche post en de voedseluitdeling. Tegen de elfduizend mensen op ongeveer twee bunder
nd. Hongkong Governemental Dockyard, een oude scheepswerf, inderhaast ingericht als
ingcentrum voor vluchtelingen uit Vietnam.
jjlrt bepaald niet op de zonover-
havens en baaien met de witte
r^irsjachten van de vakantie-
5. En evenmin wacht de vluch-
een „Saturday night fever" in
ntallen uit de grond gestampte
tenten van „swinging Hong-
the hot spot tussen oost en
waartoe uw argeloze verslag-
r&l bij de aankomst op het vlieg-
uadrukkelijk werd uitgenodigd.
Igepakt
theepswerf is bedoeld als door-
icentrum, waar de vluchtelingen
et mogelijk verblijven. Ze heb-
dan al een pleisterplaats achter
I, Discovery Bay, een baai in het.
oosten van de stad Hongkong'
>n eiland Lantau. Daar worden
oten met vluchtelingen, behalve
iote vrachtvaarders, in eerste in--
ie naar toe gebracht. In de baai
i zo'n veertig schepen, volge-
met ruim vierduizend vluchte-
j, en nog iedere dag komen er
bij. Het is nauwelijks te geloven
leze scheepjes de ongeveer twee-
fld kilometer van Vietnam naar
[long hebben volbracht.
De 2500 vluchtelingen op de
vrachtboot „Sky Luck" zijn
woensdag in hongerstaking ge
gaan. Het schip ligt al sinds fe
bruari voor de kust van Hong
kong, zonder dat er voor de men
sen aan boord uitzicht bestaat
op een nieuw leven in een ander
land. Hongkong laat ze niet aan
land omdat de autoriteiten vin
den dat de vluchtelingen die op
grote vrachtschepen binnenko
men dienen te worden opgeno
men door het land waar het
schip vandaan komt. De vluch
telingen willen met hun honger
staking internationaal de aan
dacht vestigen op het uit-
zlchtsloze van hun toestand.
ringskampen en vijf kampen onder
de hoede van het Hoge Commissari
aat voor de Vluchtelingen van de
Verenigde Naties. De mensen zijn on
dergebracht in leegstaande fabrie
ken, kazernes, scholen en gevangenis
sen en nog steeds ligt voor de kust de
Sky Luck, waar nu al vier maanden
lang ongeveer 2500 vluchtelingen op
zitten. Alle kampen zitten vol.
In totaal verblijven er nu meer dan
53.000 vluchtelingen in de Britse
kroonkolonie en de doorstroming
naar de kampen gaat zeer langzaam,
omdat die afhankelijk is van het aan
tal mensen dat andere landen van
Hongkong overnemen. En dat houdt
bepaald niet over. Momenteel wordt
nog geen acht procent van de vluch
telingen door andere landen opgeno
men. Hetgeen Inhoudt dat als de her
vestiging op deze manier doorgaat,
Hongkong nog jaren met een Vietna-
meees vluchtelingenprobleem zit.
Woestenijen
de secretaris van het minis-
ran informatie in Hongkong,
Ford, halen ook lang niet alle
Hongkong. De helft van de
telingen zou gedurende de reis
al verdrinken. Als dat allemaal
ili en wie kan het controleren
iet het aantal omgekomen boot-
[telingen al rond de honderddui- KdlTipGfl
liggen. r
Discovery Bay enkele schepen tij
dens een zware regenbul zonken. Hoe
de vluchtelingen van deze schepen
nog een plaats konden krijgen op de
andere is een volstrekt raadsel. Er
zijn boten bij van nog geen vijftien
meter lang waar al meer dan vierhon
derd mensen op zitten.
tele schepen bij lange na niet
lilt zijn voor de tocht oyer open
tig blijken uit het feit dat deze
tin. de toch tamelijk beschutte
Van het kamp in de oude scheepswerf
gaan de vluchtelingen naar meer per
manente en betere onderkomens, al
mag Je hier het woord permanent niet
in de mond nemen. Er zijn acht rege
Na een tocht van tweeduizend kilometer hebben deze vluchtelingen Hongkong bereikt. Om
er te wachten op een volstrekt duistere toekomst.
Vooropgesteld dan nog dat er niet
meer bijkomen. En dat is allesbehal
ve het geval. Bij honderden, bij dui
zenden komen ze aan. Deze week
alleen al zijn er minstens vijfduizend
bootmensen aangekomen. In mei wa
ren dat er bijna 19.000 en als het op
deze manier doorgaat zit Hongkong
volgend Jaar om deze tijd met tegen
de kwart miljoen vluchtelingen uit
Vietnam. En dat op een lap grond van
duizend vierkante kilometer, be
staande uit voor het merendeel onbe
woonbare eilanden en een stuk Chi
nees vasteland.
Van het geheel is ongeveer een vijfde
voor bewoning geschikt. De rest be
staat uit steile hellingen. Daar wonen
dan officieel vier en een half miljoen
mensen, maar schattingen gaan al tot
de zes miljoen. De steden Hongkong
en Kowloon (op het vasteland aan de
andere zijde van Victoria Harbour)
zijn uit hun voegen barstende beton
nen woestenijen waarbij vergeleken
onze Amsterdamse Bijlmer een oase
van groen is.
Men staat hier bepaald niet te sprin
gen om tienduizenden vluchtelingen
uit Vietnam, te meer daar er tot de
zomer volgend Jaar ook nog eens rond
de 350.000 immigranten uit de Chine
se Volksrepubliek verwacht worden,
hetzij legaal dan wel illegaal. Maar
dat is een ander verhaal.
Toch is Hongkong momenteel vrijwel
het enige land in Azië dat de vluchte
lingen toelaat en ze niet de zee In
schopt. Ze worden binnengelaten en
krijgen voedsel, onderdak en medi
sche verzorging, waarbij de Verenig
de Naties met geld en mankracht
bijspringen. Op humanitaire gron
den, zegt het Britse bestuur van de
kroonkolonie, en daar mogen de
vluchtelingen blij om zijn.
Harder
De overgrote Chinese meerderheid
kijkt er Inderdaad, voor zover het ze
interesseert, anders tegen aan en zou
hardere maatregelen treffen, hoewel
de meeste vluchtelingen die Hong
kong bereiken Chinezen zijn die oor
spronkelijk uit Kanton en omstreken
komen, waar ook de inwoners van
Hongkong vandaan komen. Ik zou dit
niet durven schrijven als Chinezen
zelf het niet hadden gezegd en als een
vooraanstaande Chinese commenta
tor het niet in zijn krant had ge
schreven.
Niet dat het Britse bestuur de toe
komst zorgeloos tegemoet ziet; het
stelt alles in het werk om de vluchte
lingenstroom in te dammen en de al
in Hongkong aangekomen vluchte
lingen zo snel mogelijk naar andere,
met name westerse landen over te
brengen. Daartoe is gouverneur Sir
Murray Maclehose op reis gegaan. HIJ
zal achtereenvolgens in Londen bij de
Britse regering, in Oenève bij de Ver
enigde Naties en in Washington bij de
Amerikaanse regering om hulp aan
kloppen en op een internationale
aanpak van het probleem aan
dringen.
Gênant
„Hongkong kan het probleem niet
alleen aan en het is onrechtvaardig
dat de kroonkolonie, die het pro
bleem niet veroorzaakt heeft, zo'n
grote last op zijn schouders krijgt."
Men is duidelijk geïrriteerd over het
gebrek aan medewerking van de wes
terse wereld en het is nogal gênant
voor een Nederlander in Hongkong
de vraag „hoeveel Nederland er al
van Hongkong heeft ovemomen" te
moeten beantwoorden met: „al vijf
tien".
Op korte termijn moet er van de reis
van Sir Murray niet te veel worden
verwacht. Hongkong zal met het pro
bleem moeten leren leven. Te meer
daar niets erop wijst dat Vietnam van
plan is een einde aan de vluchtelin
genstroom te maken. In feite verlaten
steeds meer, vooral Chinese, inwo
ners het land en de autoriteiten in
Hongkong zijn er vast van overtuigd
dat Hanoi de Chinese gemeenschap
in zijn geheel het land zal uitwerken.
Verwacht wordt dat tussen één en
anderhalf miljoen mensen Vietnam
het komende Jaar nog zullen verlaten.
Hongkong zal daar zeker zijn deel
van krijgen, vooral nu Thailand, Ma
leisië en Indonesië harde maatrege
len hebben aangekondigd en de
vluchtelingen desnoods met geweld
het land zullen uitzetten.
Thailand heeft al ruim vijftigduizend
Cambodjanen de grens over gezet en
Maleisië en Indonesië hebben de pa
trouilles van de marine opgevoerd.
De Volksrepubliek China nam ze al
voordat de oorlog met Vietnam be
gon, niet meer op, en bootvluchtelin
gen worden ook daar gewoon wegge
stuurd. Waar moeten ze anders heen
dan naar Hongkong waar ze nog niet
weggestuurd worden?
Hongkong belooft inderdaad „the hot
spot tussen oost en west" te worden,
maar dan wel op een andere manier.
FILM
Een van (Je opvallende films, vertoond binnen het kader van
het door Film International in Rotterdam en Amsterdam
georganiseerde festival ln het begin van dit Jaar, was de film
De luiaards van het vruchtbare woud. Een film van de Griekse
cineast Nikos Panayotopoulos.
Harvey Keitel en Tisa Farrow in „Fingers"
Jongen als in zijn contacten met de
onderwereld, waaruit hij is voortge
komen. Maar de manier waarop het
gebeurt lijkt te veel op het aan elkaar
voegen van losse karakterologische
en psychologische hints ten aanzien
van de jongen, zonder dat ze door
dwingende schakels met elkaar ver
bonden worden. Dit maakt, dat Je
met al je waardering voor de, op zich
genomen, imponerende beelden van
milieus en individues het gevoel
krijgt, te kijken naar een film die Je
als los zand door de vingers loopt. De
film is duidelijk een trede beneden de
in haar verborgen genialiteit ge
bleven.
Amsterdam, Nöggerath 16 jaar
ADVERTENTIE
Proberen we onze goederen tijdig af te leveren.
Josephine Vonk. Moeder, zeg nou
ook eens wat. Amsterdam, Querido,
1979. 64 blz. 14.90. Matig geslaagde
rijmpjes, cabaret-achtig van opzet,
over emancipatie-verschijnselen, tra
ditionele rolverdeling, en andere mo
derniteiten.
Veelzijdig. Werk van Nederlandse
schrijfsters na 1918, gekozen en inge
leid door Hella S. Haasse. Vroom
Dreesmann, 1979. 256 blz. 9.75.
Bloemlezing van vrouwenliteratuur:
o.m. Carry van Bruggen, Mary Dorna,
Ida Gerhardt, Judit Herzberg, Mensje
van Keulen, Hannes Meinkema,
Doeschka Meijsing, Renate Rubin
stein. M. Vasalis. In het laatste Ras-
ter-nummer (9) staat het eerste deel
van een omvangrijk essay van Hella
Haasse over vrouwenliteratuur.
ADVERTENTIE.
Sankyo houdt
uw herinneringen
levend.
Dierbare herinneringen blijven
bewaard Kostelijke momenten
kunt u steeds opnieuw beleven
Probleemloos filmen Dankzij de
nieuwe serie Sankyo camera's
Naar keus. met of zónder geluid.
Handzaam. Kompakt. Fraai van
vorm. Zeer licht in gewicht
Technisch volmaakt Met Sankyo
filmt u nog makkelijker. Nog mooier.
brengt leven in beeld.
Nieuw: suDertronic-systeem.
Voor volmaakte geluidopname
en haarzuivere
ITforuxontioantoJ Postbus 8396.1005 AJ Amsterdam.
Er is een periode geweest, dat de
Griekse films in de Nederlandse bios
copen tamelijk gezocht zijn geweest.
Niet echt populair, daarvoor waren ze
in laatste instantie te exclusief. Maar
ze trokken de aandacht. Niet in het
minst films met een „klassieke her
komst", waarin een bepaald publiek
zich in nostalgische educatieve herin
neringen kon uitleven.
Politiek genomen is Griekenland,
met zijn achtereenvolgende dictatu
ren, een moeilijk land voor filmers
geweest. Toch kan de Grleksè filmers
niet een bepaalde moed ontzegd wor
den, met name in de indirecte verde
diging van menselijke waarden, een
verdediging die haar wortels heeft in
oer oud cultuurbezit. Zo is b.v. een
man als Theodoros Angelopoulos
met zijn uitermate indrukwekkende
en strijdbare film De komedianten al
begonnen vóór de val van de Jongste
generaalsdlctatuur in Athene.
Griekenland heeft een eeuwenoude
ontwikkeling achter zich, een ontwik
keling die in het volk een bepaalde
„vermoeidheid" heeft achtergelaten.
Geen vermoeidheid in de zin van te
kort aan energie, maar in de vorm
van een zekere lethargische scepsis
ten aanzien van het „actieve leven",
waaraan in onze contreien zoveel
waarde wordt gehecht.
Een weerslag van die lethargische
scepsis is terug te vinden in „De lui
aards van het vruchtbare woud". Niet
in strikt theoretische zin, maar in de
vorm van een merkwaardig ingehou
den satirische verbeelding.
Men denke zich in: een man, vader
van drie zoons, neemt na de dood van
zijn broer zijn intrek in een landhuis,
dat hem door de overleden broer is
nagelaten. Dat landhuis is bezit ge
weest van zijn ouders, zodat hij er
tedere jeugdherinneringen aan heeft
behouden. Het landhuis, gelegen in
een prachtige natuur, wordt een ob
sessie. Een obsessie van vermeend
geluk. Het viertal voelt zich ln het
huis, waarin de zorgende aanwezig
heid van de dienstbode overal voel
baar is, veilig. Veilig tegen de verfoei
de energie-eisen van het „normale"
bestaan. De vier zien ten slotte geen
reden meer om het bed, dat de eerste
dag van hun komst al bij de siësta
wordt opgezocht, te verlaten. Ze ver
heffen het niets doen niet tot een
cultuur, ze maken er ook geen para-
sietendom van, ze nemen het welbe
wust aan als de minst inspannende
en daarom meest wenselijke wijze
van leven.
Panayotopoulos heeft geen duidelijk
gerichte tendens aan zijn film gege
ven. hij verbeeldt alleen maar het
idee van een imponerend luieren,
zoals in „La grande bouffe" het idee
werd gedramatiseerd van een impo
nerende vraatzucht. Het is geen luie
ren uit vadsigheid, maar uit aloude
cultuur-vermoeidheid. In die zin ge
nomen heeft het een (overigens zeer
bescheiden) symbolisch karakter. De
„slaap" (sociologisch niets-doen) als
inspinnen van levensfuncties ls zo
consequent uitgebeeld, dat niet al
leen de mensen maar ook de levenlo
ze dingen en zelfs de natuur in die
slaap worden ondergedompeld. Een
verschrikkelijke slaap, als een niet te
ontwijken fatum. Een bedreiging
voor elke cultuurverzadigdheld.
Amsterdam, Cinetol, 16 Jaar.
De vader, met zijn
vruchtbare woud".
drie zoons in ltDe luiaards van het
ADVERTENTIE
De heer Drs. E.M.J. Besnard,
directeur van het ABN kantoor in
Londen.
Nederlander. Zoals de meeste
managers van buitenlandse
ABN-vestigingen. In 40 landen.
In de praktijk betekent het, dat u
met iemand praat die uw bedrijf kent.
Dezelfde gedegen Nederlandse
zakenmentaliteit heeft.
Komt bij dat de heer Besnarden zijn staf uitstekend zijn ingevoerd in
Londen, waar de ABN sinds 1858 is gevestigd.
Anders gezegd, voor ondernemers liggen er grote mogelijkheden
om middels de ABN de weg te vinden in één van de belangrijkste
financiële en handelscentra in de wereld. Overigens is de ABN ook
in Manchester en Birmingham aanwezig.
De heer Besnard en zijn staf geven u graag advies.
Dit is zijn adres: ABN Bank, Chief Office, 61,ThreadneedIe
street, EC2P2HH, P.O. Box 503, Londen.Telex887366.
U kunt natuurlijk ook eerst kontakt opnemen met
ons hoofdkantoor, Directoraat Buitenland, telefoon 020-293206.
ABN mensen staan op vele plaatsen in de wereld voor u klaar.
De ABN Bank heeft kantoren en affiliaties in: Nederland, lerlanJ, Engeland. Kanaal Eilanden. België. Frankrijk. Bondsrepubliek
Duitsland, Zwitserland. Gibraltar. Italië. Griekenland. Turkije (Holantse Bank-Üm). Libanon. Saocdi Arabiê (AlKink Alsaudi
Alhollandi), Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Pakistan, India, Maleisië, Singapore. Indonesië, Hongkong, Japan. Z-Korea,
Australië. Marokko (Algemene Bank Marokko S.A.), Kenia. Verenigde Staten van Amerika, Canada, Nederlandse Antillen.
Suriname, Venezuela (Banco Continental S.A.), fanami, Gdumhia (Cnrpnración Financiers lntcrn.icion.il), Mexico. Werkzaam
onderde naam Banco Holandés Unido in: Argentinië, Uruguay, Paraguay, Brazilië, Ecuador-
0. Ouwendijk
film Fingers is de eerste
James Toback geregis-
fie film. Hij is ook de man
eest, die de film „geschre-'
heeft, zoals hij ook het
aio schreef voor „The
ibler". Maar er is een groot
Khil tussen het „schrij-
"van een film en het om-
ra van een verhaal in een
«le dramatiek. In dit laat-
Toback te kort ge
iten.
(eft de literaire implicaties van
verhaal niet de suggestieve
it weten mee te geven van het
erende beeld. Je moet uitslui-
op verzekering van het verhaal,
J(n wat Je ziet. De overtuigings-
rdtfctstraalt niet van de personen af
de kijker toe. Die moet analyse-
i combineren en dan verstande-
een constructie komen. En in
Mstructie zullen, door de tekort
en in de film, nog heel wat
i vallen.
Ia§ Sn moet, volgens het verhaal,
leurotlsche verstrengeling uit-
i van een gecompliceerde aan-
de jeugdige Jimmy Angelelli,
'an een vader die een Italiaanse
,ul£Kr is (een gangster op retour)
i moeder, die concertpianiste is
»t en in een zenuwinrichting
is gekomen. De Jongen is een
kt van agressiviteit enerzijds
icdltatieve artisticiteit ander-
Het ene zet hij om in geweldda-
eties ten gunste van zijn gang-
i >der, het andere in een verbeten
ff van piano studeren, waarbij
k uze heeft laten vallen op
Hij voelt, ln meditatieve zin. de
eé 1 van Bachs muzikaliteit goed
net, maar in zijn (onderdrukt)
0' idadige manier van Interprete-
trslindt hij, bij zijn studie,
n- 'muzikaliteit als het ware. In
12 '"de mondbewegingen herin-
in fl zich het verloop van de fuga
!1, ter wille van een auditie, aan
studeren is. HIJ wordt daarbij
ïer toevallig beluisterd door een
■kisje, dat onder zijn raam blijft
tf 1 Jlmmy merkt haar op en gaat
•chterna. Met het meisje heeft
gelijkbare moeilijkheden als
- "Jn muziek: hij zou teder willen
®aar wordt gewelddadig. Het
••Carol, is gewillig maar ook
baar een doublure in zijn
F achtlge relatie met de muziek.
d» genomen een boeiend gege-
°mdat zelf-mlslukking en zelf-
S?ing zodanig in elkaar grijpen,
f ontwikkeling alleen maar ver-
zekerheid en magiek kan op-
1 De toekomst kan voor de
alleen maar teleurstelling en
«urdheid opleveren.
geeft dat ook wel aan, zowel
tfotlsche belevenissen van de
door O. Ouwendijk
