toy-budget adicaalste linds 1945 Zambia praat met Rhodesië Oppositie Suriname uit parlement gezet Euro-stembus: echec voor Ierse regering eer BTW, minder inkomstenbelasting Wiesenthal vraagt steun van VN bij uitlevering Mengele Over heropening spoorweg «trouw vrijgesproken in ortugese abortuszaak :t Russische geleerde Zaitsev in arrest China gaat praten met Sow jet-Unie ISDAG 13 JUNI 1979 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 di u "li iKDEN (Reuter, AP, AFPI De conservatieve regering in (ot-Brittannië heeft gisteren een begroting ingediend die rj één van de ingrijpendste van na de Tweede Wereldoorlog ie rdt beschouwd. De inkomstenbelasting gaat omlaag, de i" (recte belastingen zoals BTW gaan omhoog en er zal istisch worden gesneden in de overheidsuitgaven. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Simon Wiesenthal. directeur van het Documentatiecen trum van de bond van joodse nazi slachtoffers in Wenen, heeft de secre taris-generaal van de Verenigde Na ties, Kurt Waldheim, verzocht mee te werken aan de uitlevering van de gewezen kamparts Josef Mengele aan West-Duitsland. Mengele houdt zich schuil in Paraguay, dat hem in 1959 het staatsburgerschap verleende. Wiesenthal heeft zich tot Waldheim gewend, omdat Paraguay lid is van de Verenigde Naties. In zijn brief aan Waldheim wijst Wie senthal erop dat Paraguay tot nu toe geen gehoor heeft gegeven aan de uitleveringsvereoeken van West- Duitsland, hoewel de autoriteiten nauwkeurig op de hoogte zijn van de steeds wisselende verblijfplaatsen van de voortvluchtige oorlogsmisda diger. Paraguay, aldus Wiesenthal, zou als lid van de Verenigde Naties niet mogen toestaan dat zo'n misda diger vrij binnen zijn grenzen rond loopt. Mengele (68) heeft, zo schrijft Wie senthal in zijn brief, als kamparts in Auschwitz minstens 200.000 kinderen naar de gaskamer gestuurd en zich daarnaast schuldig gemaakt aan de afschuwelijkste medische experi menten, waarbij hij er onder meer op uit was de kleur van hun ogen en haar te veranderen. Na de oorlog vluchtte Mengele naar Argentinië. Toen de grond hem daar te heet onder de voeten werd, nam hij de wijk naar Paraguay. In zijn brief aan Waldheim refereert Wiesenthal aan het door de Verenig de Naties uitgeroepen Jaar van het Kind, waarin, naar hij schrijft, het tragische lot van de miljoenen kinde ren die het slachtoffer zijn geworden van de nazi-vervolging, niet mag wor den vergeten. SALISBURY (AP. Reuter, AFP, UPI) Zambia is gisteren onderhandelingen begonnen met Zimbabwe-Rhodesië over hervatting van het spoorwegverkeer tussen de twee landen. Grote voedselvoorraden en goederen liggen in Zuidafrikaanse havens te wachten op transport naar Zambia. n or een forse verhoging van de ac- nien zal de prijs van produkten als ^ne, tabaksartikelen en alcohol stijgen. De BTW gaat naar een jm tarief van 15 procent, hoger iedereen had verwacht. Waarne- )Qjp hadden gistermorgen nog op 5, percentage van 12 of 12,5 gere- ln( id. Het bankdisconto van de Bank Ie, a Engeland gaat van 12 naar 14 A cent. Algemeen wordt er op gere- js id dat de geldontwaarding door de ilregelen van iets meer dan tien jj, tegen de twintig procent zal t#n; jjoting van kanselier van de tkist (minister van financiën) sir Brey Howe d eerste die hij pheeft ingediend is allesomvat- De inkomstenbelasting gaat lag. voor de hoogste inkomens pen 83 naar 60 procent en voor de van 33 naar 30 procent. De yrije voet is aanzienlijk op- dcen. Uitkeringen zoals aow en gaan flink omhoog. de btw- en accijnsverhogingen worden gevoeld. De Britten voor een fles whiskey van 18 tn één gulden meer betalen en !de benzineprijs zal aanmerkelijk in. De Tory-regering is van plan van haar belangen in de indus- iifweer te verkopen aan het particu- le re bedrijfsleven. Met name heeft clftiffe de aandelen in British Petro- op het oog. Ook Labour heeft in iüft verleden BP-aandelen van de ld gedaan. Geoffrey zei bij de presentatie dat „een nieuw begin" wil maken. waardoor Groot-Bnttanniës terugval kan worden gewijzigd. Volgens hem is de Noordzee-olie niet het wonder middel dat aan alle moeilijkheden een einde zal brengen. De produktivi- teit is het afgelopen jaar met vier procent verminderd en leeft het land van ingevoerde produkten. Home noemde vier beginselen, waarvan het economisch beleid van de nieuwe re gering zal uitgaan: lagere belastin gen, minder staatsbemoeienis, ver antwoordelijke loononderhandelin gen en minder overheidsuitgaven. Wat die overheidsuitgaven betreft zal vooral op het gemeentelijke vlak fors worden bekort op de bestedingen. De ontwikkelingshulp wordt met 200 miljoen gulden verminderd maar de defensie krijgt 400 miljoen meer. Zowel van de kant van de Labourop- positie als van de vakbeweging is al fel gereageerd op de begrotingsvoor stellen van de Tories. Howe kon gis termiddag in het lagerhuis soms nau welijks boven de woedeuitroepen van de oppositie uitkomen. Labourleider James Callaghan had waardering voor de verhoging van de uitkeringen maar betwijfelde zeer of de Tory- voorstellen Groot-Brittannië op de goede weg zouden brengen. Callag han meende dat Howes budget spre kend leek op die van de regering- Heath in 1970. „En we weten allemaal hoe die aan zijn einde is gekomen", aldus de Labourleider. „Deze begro ting is een onbeschaamd spelletje met onze economische toekomst", al dus Callaghan. Zakenkringen toonden zich eerst te vreden met de plannen van Howe maar werden later toch ongerust over de arbeidsonrust, die de geldontwaar ding en de prijsstijgingen met zich zouden brengen. Het economisch zwakke Zambia heeft de goederen broodnodig. Een Zambiaanse vertegenwoordiger zou gisteren in het Zuidafrikaanse Johan nesburg besprekingen hebben ge voerd met een Rhodesische vertegen woordiger over heropening van de spoorweg. Het is voor het eerst dat één van de Frontlijnstaten (Angola. Mozambique, Botswana. Tanzania en Zambia) besprekingen voert met het nieuwe bewind van bisschop Muzore- wa. De Zambiaanse president Kaun- da heeft zich altijd fel tegenstander getoond van het nieuwe zwarte meer derheidsbewind, waarin de blanken het voor het zeggen hebben. Kaunda, die de guerrillabeweging in Rhodesië steunt, heeft de enige betrouwbare spoorwegverbinding nodig om zijn ei gen economie op peil te kunnen hou den. De Zambiaanse uitvoer van ko per, het belangrijkste export-pro- dukt, is enorm beperkt, doordat de spoorlijnen door Angola en Tanzania niet of slecht te gebruiken zijn In de Zambiaanse hoofdstad Lusaka .wordt in augustus een conferentie van de Britse gemenebestlanden ge houden, waar de kwestie Rhodesië zal worden besproken. Naar verwacht zullen onder meer Zambia en Nigeria, als belangrijke handelspartners van Engeland grote druk uitoefenen op de Britse conservatieve regering van Margaret Thatcher om de sancties tegen Rhodesië niet op te heffen. Een beslissing van Zambia om de spoor lijn door Rhodesië weer te gebruiken kan worden gezien als doorbreking van de economische boycot en ver zwakt daardoor de positie van Zam bia op deze conferentie. De Keniase president Arap Moi heeft zich gisteren geschaard achter de Frontlijnstaten en heeft bij zijn staatsiebezoek aan Engeland aange drongen om Rhodesië niet te erken nen. Volgens de Keniase leider moet met de leiders van het Patriottisch Front gepraat worden om vrede in Rhodesië te krijgen. Veto Carter De Amerikaanse minister van buiten landse zaken Cyrus Vance heeft giste ren nog eens uitdrukkelijk verklaard dat opheffing van de sancties tegen Rhodesië door de Verenigde Staten uiterst slecht zou zijn voor het Ameri kaanse imago in Afrika en de Derde Wereld. Als het Congres in al zijn wijsheid besluit de sancties af te schaffen, dan is het volgens mij heel goed mogelijk dat de president zijn veto zal uitspreken, aldus Cyrus Vance. BRUSSEL, DUBLIN (Reuter, AFP, API De Fianna Fail- partij, die in Ierland de regering vormt heeft een zware nederlaag geleden bij de Europese verkiezingen. Premier Jack Lynch had gedacht dat zijn partij negen van de vijftien zetels zou krijgen maar het worden er slechts vijf. De twee oppositie partijen Fine Gael (christendemocratisch) en Labour krijgen ieder vier zetels en de overige twee gaan naar onafhanke- lijken. Sir Geoffrey Howe kan als nieuwe minister van financiën voor de aller eerste keer het befaam de budgetkoffertje om hoog houden. Naast hem zijn echtgenote lady El- speth Howe. Van onze correspondent PARAMARIBO De eerste vergadering van het Surinaams parlement die werd bijgewoond door het omstreden lid van de regeringscoalitie Maximiliaan Koorndijk is in een groot tu mult geëindigd. Op verzoek van parlementsvoorzitter Wijn- tuin is de achttien man sterke oppositie door vier agenten van politie uit de vergaderzaal verwijderd. Nis onze correspondent Ü8SABON Een Lissabonse rechtbank sprak gisteren on- frhet applaus van de publieke tribune de journaliste Maria inia Palla vrij. Zij was beschuldigd van schending van de ibare zeden en het aanzetten tot abortus met een televi- in 1976. Utrechter sprak Maria Antonia Palla h Tnj, nadat eergisteren zelfs de open aanklager vrijspraak had ge- gd. De rechter concludeerde dat Betreffende televisieuitzending Nil schending van de openbare ze- fen inhield, maar integendeel een Bdiensteljke poging was om de dis- el ussie over het abortusprobleem in tatugal te openen. Ir'1 lp de film werd onder meer getoond oe een yrouwenactiegroep zelf een bortus verrichtte. Als voorbeeld van eranderde opvattingen over abortus femde de rechter ontwikkelingen in span, Italië en Frankrijk. De rechter S dat abortus als een probleem van de gezondheidszorg moet worden ge zien en niet wordt opgelost door de discussie erover tegen te gaan. De zaak tegen Maria Antonia Palla wekte grote verontwaardiging in de vrouwenbeweging binnen en buiten Portugal. Solidariteitsacties gehou den in België, Canada, de Verenigde Staten, Brazilië, Engeland en Neder land. Binnenkort zouden ook de pro cessen moeten beginnen tegen de vrouw die tijdens de televisieuitzen ding van de abortus verrichtte en zij die de abortus onderging. Een veroor deling van deze twee vrouwen lijkt door het gisteren uitgesproken von nis niet waarschijnlijk Ierland was het laatste land dat zijn uitslag bekend maakte. Het ingewik kelde kiesstelsel en een chaos door duizenden ongeldig uitgebrachte stemmen vertraagden het meedelen van de uitslag. Volgens politieke commentatoren is dit de grootste ver kiezingsnederlaag van Fianna Fail in veertig jaar. Ze betekent een ernstig gezichtsverlies voor Jack Lynch, die volgende maand voor een half jaar het voorzitterschap van de EG over neemt. Volgens het Sowjetrussische partijor gaan Prawda tonen de resultaten van de Europese verkiezingen aan dat de doorsnee Europeaan wantrouwig staat ten opzichte van de EEG. In een door het persbureau TASS verspreid commentaar wijst de Prawda op de grote aantallen niet-stemmers en stelt dat de arbeidersmassa er steeds meer van overtuigd raakt dat de ge meenschappelijke markt vooral ten dienste staat van het grootkapitaal. Als gegeven presenteert de Prawda dat in Nederland in arbeiderswijken de opkomst slechts 25 procent was en in „bourgeoisbolwerken" dat cijfer 75 was. Ook heeft de pers in de Sowjet- Unie veel aandacht besteed aan de lage opkomst in Groot-Brittannië. Volgens een laatste berekening van het hoofdkwartier van de EG zal de zetelverdeling in Straatsburg als volgt zijn: socialisten 11, christende mocraten 107, conservatieven 63, communisten 44, liberalen 40, gaullis ten en verwanten 23 en overigen 22. LONDEN (ANP) De Russische ge leerde Vaycheslac Zaitsev is op 23 november vorig jaar in Moskou gear resteerd. Dit is nu pas in Londen nd geworden. Zaitsev is lid van de Rus- sisch-Orthodoxe kerk en werd de af gelopen jaren vanwege zijn werk zaamheden door de Russische autori teiten tegengewerkt. MOSKOU (AFP, Reuter) De Sow- jet-Unie en China gaan enkele dagen na het tekenen van het SALT-ak- koord in Wenen met elkaar praten. Dit verklaarde gisteren de premier van India, Morarji Desai, die in Mos kou besprekingen heeft gevoerd met de Russische leiders. De twee groot machten hadden al eerder te kennen gegeven dat ze bereid waren om met elkaar om de onderhandelingstafel te gaan zitten. In Peking hebben de Verenigde Sta ten en China een akkoord getekend over wetenschappelijke uitwisseling. Amerika gaat de Chinezen helpen bij de bouw van een deeltjesversneller van 50 miljard elektronvolt. De kos ten zullen ongeveer 200 miljard gul den bedragen. In een versneller wor den onder meer atomen gebombar deerd om meer te weten te komen over elektronen, neutronen en derge lijke. De vergadering was belegd ter be spreking van een resolutie van de oppositie over de toelating van Koorndijk ter vervulling van een tus sentijdse vacature. De oppositie had de resolutie aan president Ferrier ge stuurd, maar de president had de stukken doorgestuurd naar het parle ment. De vergadering werd geopend, toen er twintig man van de regeringscoali tie aanwezig waren, daarbij inbegre pen het omstreden lid Koorndijk. On middellijk na de opening kwam de VDP-oppositie binnen onder leiding van de plaatsvervangend fractievoor zitter Mungra om de wettigheid van de vergadering aan te vechten. Mun gra staat bekend als een driftkop, die zich in de hitte van het debat niet goed in toom kan houden. (Bij het debat in de Tweede Kamer over Suri name's onafhankelijkheid kwam hij ook al eens in aanvaring van kamer voorzitter Vondeling). Terwijl de leden van de regeringsfrac tie er het zwijgen toe deden, laaiden de emoties steeds verder op. Op een gegeven ogenblik stond een aantal leden van de oppositie op de tafels te schreeuwen, werden stoelen omge gooid en verscheurde prof. Baaloem- rawsingh van de oppositie demon stratief het reglement van orde dat alles onder het toeziend oog van drie ministers. Nadat de oppositie de zaal was uitge zet, werd met algemene stemmen (dus ook die van het omstreden lid Koorndijk) een resolutie aangeno men. Daarin werd uitgesproken dat de toelating van Koorndijk niet in strijd is met grondwet, kieswet en reglement van orde van het parle ment. Ondertussen ging buiten, nu onder leiding van Lachmon zelf, de opposi tie in optocht naar de procureur-ge neraal om bij hem hun beklag te doen dat parlementsvoorzitter Wijntuin nu „ongrondwettige" vergaderingen laat houden. Bij de hele rel in de parlementszaal was Lachmon niet aanwezig. Hij hield zich in de koffiekamer op de achtergrond. Lachmon heeft later een verklaring afgegeven over zijn afwezigheid. Daarin beriep hij zich op zijn persoonlijke levensopvatting over een vreedzame Surinaamse sa menleving en over de mogelijkheid van verdere excalatie als de politie hem zou hebben weggebracht. Opval lend is overigens wel, dat de politie zeer tactvol is opgetreden bij haar optreden tegen de razende en tieren de oppositie. toor Herman Amelink lelijk is het dan zo ver. Aanstaande maandag ondertekenen de erikaanse president Carter en zijn Russische ambtgenoot Breznjew ^*Wenen het tweede akkoord ter beperking van de strategische kernwa- zeven jaar na het eerste SALT-akkoord. De onderhandelingen over details van de in het akkoord gemaakte afspraken hebben vrijwel tot 1 laatst geddurd. indertekening van SALT-II zelve vergt fctmeer dan het zetten van enkele handte- Ingen. De plechtigheid geeft de twee Sidenten echter de gelegenheid voor het r van aangezicht tot aangezicht met r te praten. dit nu pas; gebeurt, in het derde jaar i Carters qërste ambtstermijn, hangt «lig samen met de wat botte manier iarop de Amerikaanse president direct na ambtsaanvaarding de Russen te lijf Hg. Niet alléén zijn enthousiaste streven een wat liberaler beleid ten aanzien «n de dissidenten in de Sowjet-Unie. maar I de totaal nieuwe SALT-voorstellen Hffmee minister van buitenlandse zaken '«nee vrijwel direct in Moskou op de stoep "ond, hebben de verhouding tussen de landen bemoeilijkt. Dust laatste tijd is er duidelijk wat meer rust komen in de relatie tussen Moskou en ühington. Dat is niet in de laatste plaats i danken aan het wat meer genuanceerde 'treden van de Amerikaanse president 'ooral niet betrekking tot de dissidenten is een stuk voorzichtiger gaan optreden kt meeslepende idealisme waarmee de •widen t begon, het gevoel dat nieuwe be- schoon moeten vegen, is aangelengd *teen linke dosis realisme, ontstaan door fjrffjktijk k Amerikaanse president heeft zich gron- i vóórbereid op de ontmoeting met zijn *issische collega. Om te voorkomen dat wat in de loop van het laatste jaar aan goede verstandhouding is opgebouwd tus sen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie. zou worden bedorven door een slecht per soonlijk contact tussen de twee staatslie den. heeft de Amerikaanse president zich zowel door de zeer in de omgang met de Russen bedreven diplomaat Averall Harri- man als ook door de Westduitse bondskan selier Schmidt laten adviseren over de ma nier waarop hij Breznjew moet aanpakken. Schmidt maakte Breznjew vorig jaar uitge breid mee. toen deze een bezoek aan West- Duitsland bracht. Satellietendoders Wat komt er in Wenen behalve SALT alle maal aan de orde? In ieder geval zullen Breznjew en Carter tijdens de vijf gesprek ken die er van zaterdag tot en met maandag gepland zijn elkaar wat algemene beschou wingen geven over de toestand in de wereld. De situaties in zuidelijk Afrika, in het Mid den-Oosten en in Zuid-Oost Azië zullen ze ker de revue passeren. Maar politieke kof- fiedik-kijkers houden rekening met de mo gelijkheid dat er uit de bijeenkomst nog meer komt In Wenen zijn besprekingen aan de gang over een verbod op de ontwikkeling van de zogeheten satellietendoders. raketten waar mee spionagesatellieten van de tegenpartij vernietigd kunnen worden. Deze duren al een week of zes na eerdere gesprekken in Helsinki en Bern. Een verbod op deze raket ten is van groot belang, omdat een plotse linge vernietiging van de satellieten van de De presidenten van de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie ondertekenen maandag in Wenen het tweede akkoord over beperking van de strategische bewapening, SALT-II. Naar aanleiding hiervan gaat onze redac teur Herman Amelink in enkele artikelen nader in op vragen als: Waarom hechten de Russen zoveel belang aan een verdrag met bun kapitalistische vijand? Hoe ziet Euro pa, voor zijn verdediging zo afhankelijk van de twee grote mogendheden, dit ver drag? Hoe kunnen de Amerikanen zonder hun uitkijkposten in Iran erop toezien dat de Sowjet-Unie zich aan haar verplichtin gen houdt? Wat is de reactie van de Volks republiek China op dit onderonsje van de andere „groten"? Vandaag het eerste artikel. tegenpartij eigenlijk gelijk staat aan het uitsteken van zijn ogen. Juist in tijden van crises is het van groot belang dat de twee grote mogendheden van elkaar weten wat ze doen. Het zou aardig zijn als de presiden ten Carter en Breznjew op dit terrein een akkoord zouden kunnen bekend maken. Dezelfde politieke koffiedik-kijkers specu leren ook op mogelijke afspraken op het terrein van de verkoop van conventionele wapens aan bevriende landen. Zowel Brezn jew als Carter zou zich de afgelopen maan den herhaaldelijk hebben uitgelaten ten gunste van een beperking daarvan. Verder wordt rekening gehouden met de mogelijk heid dat Moskou en Washington afspreken de aanwezigheid van oorlogsschepen in de Indische Oceaan wat te beperken Senaat President Carter, die momenteel zo onge veer op het dieptepunt van zijn populariteit lijkt te zijn aangekomen met een overi gens helemaal niet zo'n beroerd beleid als men sonis wil doen geloven kan best wel wat extra s gebruiken naast de onderteke ning van het SALT-akkoord. De president staat namelijk nog voor de nogal moeilijke taak om het akkoord ook door de Ameri kaanse Senaat te loodsen, terwijl er in het land een miljoenen verslindende campagne aan de gang is tegen aanvaarding van hét akkoord. De president heeft inmiddels de produktie van de verplaatsbare MX-raket al op tafel gelegd om de Senaat mee te krijgen. Er zouden echter nog steeds zo'n twintig sena toren zijn die niet definitief hun standpunt hebben bepaald. En er zijn maar 34 senato ren nodig om het 8ALT-verdrag te verwer pen of om Carter terug te sturen voor nieu we onderhandelingen De bezwaren van de Amerikaanse Senato ren richten zich op een vrij groot aantal punten. Ze betwijfelen of het wel mogelijk zal zijn de naleving van het verdrag te controleren nu de Verenigde Staten hun bases in Iran kwijt zijn. Ze vragen zich af of het niet meetellen van de Russische Back fire bommenwerper bij de strategische wa pens wel terecht is, omdat dit toestel als het wordt bijgetankt ook acties kan uitvoeren tegen Amerika. En de meeste bezwaren richten zich tegen de acties van de Sowjet- Unie in diverse delen van de wereld Morele druk Tot dusver heeft de Amerikaanse president de twijfels over de kwaliteit van de in het De Hofburg in Wenen waar Carter en Breznjew SALT-II gaan ondertekenen. Vroeger was het de residentie van de Oostenrijkse keizers, nu is het een congrescentrum. kader van SALT gemaakte afspraken be antwoord met morele druk. Als de Senaat ertoe zou overgaan het akkoord te verwer pen, dan zullen de Amerikanen in de wereld als oorlogshitsers worden bekeken, zei de president onlangs. De pleidooien van de president voor SALT zijn al vergeleken met de actie die president Wilson aan het eind van de eerste wereldoorlog voerde voor Amerikaanse toetreding tot de Volken bond Ook toen betoogde een Amerikaanse president dat afwijzing van zijn plan onver mijdelijk tot een nieuwe wereldoorlog zou leiden. Eigenlijk speculeert de Amerikaan se president van vandaag op gelijke wijze op het altijd in de Verenigde Staten levende idealisme De laatste weken is de kans dat hij het akkoord er in de Senaat doorhaalt in ieder geval niet. kleiner geworden De Russische president Breznjew kan Car ter dit weekeinde een handje helpen door direct of indirect toezeggingen te doen met betrekicing tot het Russische buitenlandse beleid. Immers ook Moskou heeft er belang bij dat de Amerikaanse Senaat het akkoord goedkeurt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7