drieduizend lan van VDSM taar Binnenhof Groei landbouwbedrijven nauwelijks af te remmen [VA: na verliezen in [979 minder tegenvallers 'Hernieuwde inflatie bedreiging voor groei' Gezinsuitgaven voor helft naar winkel Aandeelhouder bedreigde soort ïedurende hele week acties personeel Vijf procent bestedingen naar de markt Van der Stee: EG zou dwarsliggen Grote stroppen in produktenhandel Directeuren geschorst bij afvalverwerkingsbedrijf Turks pond zou zeer fors moeten devalueren Nederlandse Participatie Maatschappij: ^sssisss^sissr' Dr. Zijlstra bezorgd over internationale bankkredieten Goud op nieuw hoogtepunt Lichte recessie in VS van belang wereldeconomie IH FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 15 een onzer veslaggevers OTTERDAM Het voltallige werfpersoneel (ongeveer drie gend man) van de Verolme Dok- en Scheepsbouw Maat- jappij (VDSM) trekt donderdag naar het Binnenhof in Den ag voor een demonstratie. Dit is één van de acties, waartoe iteren werd besloten in het kader van pogingen om de werf Rozenburg te laten voortbestaan. jren ging het personeel van de jM-werf in Rozenburg akkoord t de actieplannen van de Indu- lebond FNV. Tijdens de vergade- g van gistermorgen, waarop onge- veertienhonderd man aanwezig werd ingetemd met een „actieve king". Dit betekent dat er wèl idt doorgewerkt (om de stakings- niet te zwaar te belasten), maar l het werk extra traag zal worden gevoerd. en na twaalf uur gistermiddag be nnen de werknemers een demon- jtieve optocht, waarbij de stoet begaf naar het Raadhuisplein in iburg. Daar werden de demon anten toegesproken door regionale litici en vakbondsbestuurders. rote klap Rozenburg wonen ongeveer dui- werknemers van VDSM met hun _inen. Een sluiting van de werf ueen enorme klap voor deze plaats 73 tekenen, te meer omdat er boven in een groot aantal mensen bij be- okken is dat via onderaannemers de scheepswerf werkt. De bonden bben uitgerekend dat, indien de zou worden gesloten, de werk- Hheid in Rozenburg zou oplopen twintig procent 6j[ltaiiddels hebben de Industriebond 31V en de Unie BLHP zich achter de ie van gisteren geschaard. Deze inden beraden zich nog, of zij ook illtn meedoen aan de andere acties an de Industriebond FNV, die voor ïzeweek op het programma staan. togramma durende de gehele week zijn acties 'achten. Vandaag zal een ver lering worden gehouden met het meel van de afdeling nieuwbouw voor woensdag is het werfperso- opgeroepen voor een grote de- atie op de Coolsingel in Rot- lam. Voor donderdag staat, zoals leid, een demonstratie op het Bin- lof op het programma. Vrijdag inde bonden zich opnieuw met de m beraden over de toestand op loment en over eventueel verder lernemen acties. ^Industriebond FNV heeft laten niet meer met het kabinet te t onderhandelen over financiële uaan de VDSM, maar met acties KÏUkfe willen uitoefenen op het par taai Hij hoopt, dat de Tweede Kamer het kabinetsbeleid zal corrigeren. Voorts wil de bond het werk op de nieuw- bouwwerf zodanig vertragen, dat het niet klaar komt. De vrees bestaat namelijk, dat het kabinet de beslis sing over de VDSM bewust almaar uitstelt, zodat de lopende opdrachten kunnen worden afgewerkt om daarna de werf te sluiten. Het gemeentebestuur van Rozenburg heeft gisteren in telegrammen aan de ministers van Sociale en Economi sche Zaken en aan de vaste Kamer commissie aangedrongen, op een spoeddebat in de Tweede Kamer. B en W van Rozenburg verzoeken de ministers dringend bij het overleg betrokken te worden. In een telegram aan de industriebond FNV schrijven B en W te hopen dat „met steun van velen, alsnog een voor VDSM gunsti ge beslissing zal worden genomen" Kort geding De Indusriebond FNV wil een kort geding tegen de Staat aanspannen indien er geen meerderheid in de Tweede Kamer is voor financiële steun aan de noodlijdende werf. De bonden baseren zich op een brief van de regering van maart 1978. Daarin wordt toegezegd, de grote scheeps bouw te handhaven en te concentre ren rond de VDSM. De industriebond wil de rechter vragen, een oordeel te geven over het kabinetsbeleid. Zoals bekend heeft het kabinet af gelopen vrijdag laten weten de plan nen van de industriebonden om de werf open te houden (kosten 400 mil joen gulden) te duur te vinden. Een alternatief plan van het kabinet de werf tot aan betere tijden open te houden als assemblagebedrijf, is door de bonden als onacceptabel van de hand gewezen. Het personeel van de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM) in Rotterdam, heeft zich solidair ver klaard met de stakende arbeiders van de Verolme-werf. Het RDM-personeel kondigde aan vanochtend met bus sen naar de VDSM-werf te gaan om daar met hun collega's te praten. Bij de RDM, eveneens onderdeel van het RSV-concern, werkt men ook aan de nog onder handen zijnde nieuw- bouworders van de VDSM. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Het Nederlandse gezin geeft de helft van zijn budget uit In de winkel. De andere helft gaat voor een groot deel naar vaste lasten als huur en verzekeringen. Beperken we ons tot de detailhandelsbestedingen, dan komt de winkel tot 85 procent. De markt neemt iets meer dan 5 procent voor zijn rekening, de resterende 10 procent gaat naar postorderbedrij ven, boekenclubs, meubeltoonzalen of campingshows. Ook komt nog een heel klein deel van het geld direct van de consument bij de boer of tuinder terecht. Werknemers van de VDSM-werf in Rozenburg met FNV-bestuurder Berkhout in gesprek over de strategie bij de akties ter redding van het bedrijf. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister Van der Stee (landbouw) ziet geen mogelijkheid om, met een wet in de hand, de grootte van landbouwbedrijven te regelen. De bewindsman is, mèt de Tweede Kamer, bezorgd over sterk groeiende bedrijven in vooral de varkens- en pluimveehouderij, maar hij vreest „Brusselse" weerstanden als hij de bedrijfsgrootte wettelijk aanpakt. Deze gegevens blijken uit een onder zoek dat het Economisch Instituut voor het midden- en kleinbedrijf (EIM) heeft verricht in opdracht van het ministerie van economische za ken. Bij het onderzoek waren 665 werknemersgezinnen betrokken met twee kinderen onder de zestien jaar en met een inkomen beneden de zie kenfondsgrens 36.000 bruto in 1978). Verder deden 1.042 werkne mersgezinnen mee met eveneens twee kinderen maar met een inkomen boven de ziekenfondsgrens. Het percentage van 85 dat de winkels halen binnen de detailhandelsbeste dingen blijkt vrij aardig te gelden voor alle artikelengroepen of het nu om dagelijks dan wel duurzame con sumptiegoederen gaat. Een opvallen de uitzondering is vlees dat voor 95 procent in de winkel wordt gekocht en aan de andere kant brood en zuivel waar de winkel 75 procent van het totaal verkoopt. Maar dat zijn dan ook juist twee artikelengroepen waar de bezorging aan de deur een rol speelt, zij het dat die veel bescheide ner is dan vroeger Dat via de markt ruim vijf procent van de goederen een weg vindt naar de consument is uiteraard een alge meen percentage. Vis, groenten, fruit, kaas. lappen stof, bloemen en plan ten komen aanzienlijk vaker van de. markt: het aandeel ligt tussen de 10 en 20 procent. Opvallend is dat men sen met hogere Inkomens iets vaker groenten, fruit of vis op de markt kopen dan mensen met wat lagere salarissen. In het algemeen trouwens kopen de „rijkeren" wat meer bulten de winkel dan de financieel minder draagkrachtige n. Aan alle bestedingen in de winkel wordt 75 80 procent binnen een straal van twee kilometer van de wo ning uitgegeven. In het algemeen geldt daarbij dat de afstand tussen woning en winkel kleiner is naarmate het om eenvoudiger artikelen gaat Mensen met lagere inkomens kopen over het algemeen dichter bij huls dan mensen met hogere inkomens. Het bezit van een auto kan daarbij een rol spelen, meent het EIM. Het instituut veronderstelt ook dat mensen met lagere Inkomens vaker In oude buurten wonen; buurten waar nog veel kleine winkels dicht bij huis liggen. Het kan ook een verklaring zijn voor het feit dat hoe lager het loon is, des te dichter men in de buurt koopt De minister kreeg gisteren vanuit de Tweede Kamer nogal wat kritiek te verduren op zijn nota over bedrijfs grootte en produktiebeheersing in de landbouw. In het belang van het mo derne gezinsbedrijf moet, meent de Kamer, de groei van agrarische on dernemingen, tot soms ware mam moet-bedrijven, worden afgeremd. Voorstellen van de minister daartoe zijn volgens de CDA-fractie teleur stellend en ontoereikend. Van der Stee bracht daar echter tegenin, dat wetgeving op blijvende bezwaren vanuit de Europese Gemeenschap zou stuiten. Als het al mogelijk is om de Europese Commissie, het dage lijks bestuur, „mee te krijgen", dan nog zou het Europese Hof van justitie „nee" zeggen, verwachtte de be windsman. Van der Stee zag er ook weinig heil in om de investeringslust van agrariërs af te remmen met behulp van de wet investeringsrekening (de WIR heeft premies in petto voor elk investerend bedrijf). „Ik heb er bezwaar tegen om van de landbouw een soort getto te maken, dat via de WIR wordt afge schermd van andere bedrijfstakke- n",aldus ds bewindsman. De Kamer kon zich wel vinden in het voornemen van de minister om, in de loop van volgend jaar, esn vestigings wet in te dienen. Die wet moet de oprichting van ongewenste bedrijven een halt toeroepen, door eisen te stel len aan de opleiding en ervaring van de ondernemer en de levensvatbaar heid van het bedrijf. De Kamer drong bij minister Van der Stee aan op iniatieven om de Europe se zuiveloverschotten (melkplas, bo terberg) weg te werken. CDA en WD, de beide regeringspartijen, bepleitten in een motie „een systeem van vrij willige produktiebeperking door de individuele melkveehouder". Deze producent zou in ruil daarvoor een „adequate vergoeding" moeten krij gen. De PvdA-suggestie om de zuivel- produktie aan maximum-hoeveelhe- den te binden, werd door de minister van tafel geveegd. „Daar wil in Euro pa geen sterveling van weten", aldus de bewindsman. i een onzer verslaggevers MSTERDAM De Verenigde HVA-Maatschappijen verwachten dat 1979 na het sterk irtiesgevende jaar 1978 niet die tegenvallende resultaten zal opleveren als In diverse sèctoren 1 1978 zijn opgetreden. De gang van zaken bij de industriële verwerking van tropische indbouwprodukten (agro-industrie) en de adviezen op dit gebied zal in belangrijke mate de ■komst bepalen, met name daar waar HVA kant-enklaarprojecten voor derden oplevert. Verliezen in zes jaar 210 miljoen ROTTERDAM (ANP) De beide di recteuren van het bedrijf „Afvalver werking Rijnmond" zijn gisteren met onmiddellijke ingang geschorst. De schorsing is hen door de raad van commissarissen meegedeeld. Het be drijf heeft de afgelopen zes jaar in totaal 210 miljoen gulden verlies geleden. Volgens de raad van commissarissen waren de gezagsverhoudingen en de financiële situatie van de onderne ming dusdanig verslechterd dat de maatregel onvermijdelijk werd geacht. De directie zal, zo heeft de raad in overleg met de gemeente Rotterdam besloten, tijdelijk worden waargeno men door de drie directieleden van het Gemeentelijk energiebedrijf van de Maasstad. In de komende drie maanden zal naar een definitieve op lossing worden gezocht voor de lei ding van het bedrijf. Tevens zal de sanering van de financiële situatie worden voortgezet. Afvalverwerking Rijnmond is ge meenschappelijk eigendom van de gemeenten in het Rijnmondgebied. Het bedrijf was te groot van opzet, bovendien was er verdeeldheid in de staf. ANKARA (Reuter) In Turkije wordt verwacht, dat op korte termijn het Turkse pond met 43 procent zal worden gedevalueerd (in waarde zal worden verminderd) ten opzichte van de dollar. Tot deze waardeverminde ring zou zijn besloten tussen onder handelingen in Parijs tussen Turkije en het Internationale Monetaire Fonds. Momenteel is een dollar 26,5 Turkse ponden waard. Voor toeristen geldt een koers van 47 ponden voor een dollar. De devaluatie van het Turkse pond zou één van de voorwaarden zijn voor steun van het IMF aan Turkije. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De particuliere aandeelhouder kan In Nederland zo langzamerhand wel als een bedreigd soort worden beschouwd, tot Instandhoud ng waarvan maatre gelen zijn geboden. Opheffen of verminderen van dubbele belasting van winsten (door de vennootschapsbelasting) en van dividenden (door een progressieve inkomstenbe lasting) zou één van de maatregelen kunnen zijn om de interesse in het bezit van aandelen in Nederlandse onder nemingen te stimuleren. Dit schrijft de directie van de Ne derlandse Participatie Maat schappij in het jaarverslag over 1979. Opgemerkt wordt daarin, dat ons fiscale systeem duidelijk negatief is in zijn uitwerking op de bereidheid van particulieren om nog aandelen te nemen en te houden. Volgens de directie zou de rege ring de politieke moed moeten op brengen om het wetsontwerp VAD (Vermogensaanwasdellng), waar mede Nederland in Europa in de verkeerde richting koploper is, alsnog in te trekken. Als maat schappij hervormend wetsontwerp heeft het alle overtuigingskracht verloren. En als fiscale maatregel is het een ondeugdelijke zaak om dat, zoals steeds duidelijker komt vast te staan, de baten in geen aanvaardbare verhouding zullen staan tot de maatschappelijke kosten van de vaststelling, de hef fing, het beheer en de verdeling over de uiteindelijke begun stigden. De Nederlandse Participatie Maatschappij, die zich bezig houdt met net ter beschikking stellen van risicodragend kapitaal aan bedrijven (bij voorbeeld door deel te nemen in het aandelenka pitaal) zegt het eens te zijn met degenen, die bezorgdheid uitspre ken over de algemeen te constate ren verzwakking van de balans verhoudingen. In het bijzonder bij de kleine en middelgrote bedrij ven, waar de maatschappij zich van oudsher op instelt. Er is een groot aantal ondernemingen in deze categorie voor wie een kriti sche inschatting van de eigen ver mogenssituatie en een onderzoek naar de mogelijkheden om het ri sicodragend buffervermogen te versterken nuttig, zo niet nodig zou zijn. De Nederlandse Participatie Maatschappij sloot 1978 af met een winst van ƒ9,2 (8,8) miljoen. Uitgekeerd wordt 12 (11,4) procent dividend. Het aantal ondernemin gen waarin het bedrijf sedert de oprichting in 1948 heeft deelgeno men. is in 1978 gestegen tot 228. Het daarmee gemoeide bedrag nam toe tot 244 miljoen. It blijkt uit het HVA-jaarverslag. 'ndelsactiviteiten vormden in het ilopen jaar de grootste verlies- it: 6,7 miljoen. De Schoonebeek- Machinefabriek bracht een verlies- van 2.9 miljoen (het bedrijf is idels gesloten met een voorzie- ten laste van de resultaten 1978), loeiing van personeel kostte 1,7 loen en voorzieningen voor dubi- debiteuren 1,7 miljoen. De to- verliezen zouden groter geweest |n dan 10,9 miljoen als niet de Wering op Indonesië was verkocht, it leverde na een aftrek nog miljoen op. directie vraagt zich af of voortzet- ng van de wisselvallige produkten- andel (de grote, verliespost in '78) e' verantwoord is. Inmiddels zijn *atregelen getroffen om de leiding to de dochters op handelsgebied te "sterken. 1978 is geen vooruitgang geboekt de besprekingen over een vergoe de voor de in 1976 genaaste Ethio- sche suikerfabrieken, hoewel HVA i de Ethiopische regering hoog ge teerd staat op de lijst van af te fikkelen dossiers. En door de Ethio- >kwestie én door het grote verlies 1978 is de vraag over de vooruit- chten van de maatschappij een le- vö "«kwestie geworden, zo zegt de di- ippctie. HVA-leiding komt tot de conclu- dat de toekomst van de onderne- JJtog zich steeds meer gaat aftekenen de agro-industriële sector, dat zijn eigen activiteiten op dit gebied ^par ook (in de derde wereld) de 'eswerkzaamheden en het beheer bedrijven in opdracht van der- 10 De HVA onderzoekt of het 50 °cent belang in de Chemiè Combi ne Amsterdam (partner is CSM) tocht kan worden. De chemie op van suiker heeft veel toekomst nder meer door de dure olie). Maar 'benodigde investeringen zijn voor VA te begrotelijk. Door de onzekerheid over Ethiopië r7 "I j_ 1 1 j_ i li l 1 "i i FOKKER heeft 1978 afgesloten met een winst van 209.550, tegen een verlies van 78,9 miljoen in 1977. De winst wordt toegevoegd aan de reserves. Voor het laatst werd over 1975 dividend uitgekeerd. De Zentral- gesellschaft VFW-Fokker, waarin de Nederlandse vennootschap 50 pro cent van het kapitaal bezit, heeft over 1978 een winst geboekt van 551.233 Mark (1977: verlies DM157,7 mil joen), welk bedrag in mindering wordt gebracht op het uitstaande verliessaldo van DM 12,6 miljoen. VFW-Fokker behaalde vorig jaar een omzet van DM 1634,0 (1704,6) mil joen. De toekomst van VFW-Fokker wordt bepaald door het initiatief van de Duitse Bondsregering om tot een reorganisatie van de Duitse lucht- en ruimtevaartindustrie te komen. De ontwikkeling van de winstgevend heid van de werkmaatschappij in Amsterdam zal in de komende jaren afhankelijk zijn van de verkoopresul taten van de F 27 en F 28. De ontwik keling van een nieuw verkeersvlieg tuig voor de jaren tachtig blijkt nood zakelijk. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De opwaartse be weging van de goudprijs heeft zich gisteren voortgezet. In Londen werd een nieuw record gevestigd van 282,40 dollar per ounce (31,1 gram). In £ürich klom de goudprijs tot 282,875 dollar. In Amsterdam steeg het goud tot 18.770-19.170 per kilo. In Londen ging de koers van het goud wel iets achteruit omdat speculanten hun winst wilden innen maar het slot op 282,1 dollar lag toch ruim boven het hoogste punt tot nu toe. Van een onzer verslaggevers BAZEL „^Sinds kort zijn het betalingsbalansoverschot van de OPEC en de wereld-inflatie weer toegenomen. Het gevaar bestaat, dat deze ontwikkelingen kunnen leiden tot lagere economische groei en hernieuwde betalingsbalansver storingen in de olie-importerende wereld." Dit zei dr J. Zijl stra, president van de Bank voor Internationale Betalingen, in een rede, uitgesproken tijdens de jaarvergadering van deze bank. „Tegen het einde van 1978", aldus dr Zijlstra, „zou ik hebben gezegd, dat we over het geheel genomen in de goede richting gingen. In het eerste kwartaal van dit jaar bedroeg de in flatie in de landen van de OESO (Organisatie voor Economische Sa menwerking en Ontwikkeling) echter gemiddeld 10 procent." De verhoging van de olieprijzen tot dusver dit jaar ongeveer 25 procent en de stijging van andere grondstoffenprij- zen speelden hierin een belangrijke rol. De promptheid waarmede de prij zen dit jaar in de industriële wereld sneller zijn gaan stijgen duidt, vol gens dr Zijlstra, op aanhoudende sterkte van de binnenlandse inflatoi re krachten. Zelfs in de landen die eerder profiteerden van een stijgende waardering voor hun munten. Betreurenswaardig „De tamelijk algemene opleving van de Inflatie is niet alleen zeer betreu renswaardig op zichzelf. Zij roept ook vragen op omtrent de vooruitzichten voor economische groei en omtrent de voortgang naar internationaal be- talingsbalansevenwicht", aldus dr Zijlstra. Vanuit deze beide oogmer ken noemde hij het van groot belang dat thans de krachtigste anti-inflatie politiek wordt gevoerd door de lan den met de hoogste inflatievoet. In ieder geval sterker dan door de lan den die in het verleden de beste resul taten boekten in de strijd tegen de inflatie. De president van de BIB zei veel gewicht te hechten aan de in novem ber 1978 doorgevoerde beleidswijzi ging van de VS tegenover de wissel koers van de dollar. In de VS is echter een betalingsbalans nodig die het vertrouwen in de dollar kan staven, terwijl de landen die voortdurend grote overschotten boekten hun beta lingsbalans beter in evenwicht moe ten brengen. Sprekende over het Europese Mone taire Stelsel, het EMS, merkte dr Zijl stra op dat het EMS zich sinds zijn lancering in maart 1979 heeft kunnen verheugen in redelijk kalm weer op de wisselmarkten. Het toekomstig succes van het stelsel zal volgens hem er in de eerste plaats van afhangen of de deelnemende landen zichzelf vol- koersen en zo nodig ook op andere beleidsterreinen wanneer ze uit de pas lopen. Indien het slaagt zal het EM8 zeker belangrijk bijdragen tot een evenwichtiger monetair systeem. „Geldnemers-markt" Dr Zijlstra sprak zijn zorg uit over de sterke groei van het InternaüonaJe bankkrediet. In de vijf Jaren 1974- 1978 is het totale buitenlandse actief van de handelsbanken in 15 vooraan staande industrielanden en van Ame rikaanse bankvestlgingen in de voor naamste offshore-centra ruimschoots verdrievoudigd tot 900 miljard dollar. En dat is niet alles, aldus de BIB- president. In de laatste twee Jaar heeft zich in tegenstelling tot voor dien. in toenemende mate een „geld nemers-markt" ontwikkeld met steeds grotere kredieten voor steeds langere termijnen en met versmallen de winstmarges voor de banken. De gouverneurs van de BIB zijn be zorgd, dat de snelle groei van het internationale bankkrediet kan bij dragen tot een teveel aan internatio nale liquiditeit en dat zij daarmee de wereldinflatie kan aanjagen. „Onze zorg wordt vergroot door het feit, dat de leningsvoorwaarden in de interna tionale bankmarkt zo gunstig zijn voor de geldvragers", zei dr Zijlstra. In dit 69 meter hoge en 19 verdiepin gen tellende gebouw in Bazel is de Bank voor Internationale Betalin gen (BIB) gehuisvest. De BIB, die in 1930 werd opgericht, o.a. voor de afwikkeling van de Duitse herstelbe talingen, fungeert heden ten dage als een overkoepelend orgaan (een soort centrale bank) voor de centrale ban ken van de diverse aangesloten lan den. Dr J. Zijlstra is sedert 1967 president van de Bank voor Interna tionale Betalingen. doende economische en monetaire discipline opleggen en of ze terstond aanpassingen aanbrengen in wissel BAZEL (Reuter) Het beste scena rio voor de toekomst van de wereld zou een Amerikaanse economie zijn, die zich in een toestand van lichte recessie bevindt. Zou de economie van de VS zich namelijk krachtig blijven ontwikkelen, dan zou dat kunnen leiden tot groei beperkende maatregelen ter bestrijding van de geïmporteerde inflatie in landen als West-Duitsland en Japan. Dit zegt René Lax re. algemeen direc teur van de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) in het Jaarverslag van de bank. In dat geval zal er volgens hem zeker een wereldomvat tende economische recessie intreden. Volgens de BIB is het Amerikaanse monetaire beleid sinds het afgelopen Jaar strenger geworden Het is echter de vraag, of het wel voldoende beper kingen oplegt aan een economie, waarin de inflatie toeneemt. De BIB. die optreedt als centrale bank voor 23 Europese landen, alsme de Australië, Canada, Japan, Zuid- Afrika, Turkije en de VS, meent dat de Westerse Industrielanden voor de taak staan hun economische beleid beter te coördineren. De kans, dat dat zal lukken wordt echter gering ge acht, gezien de ervaringen uit het verleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 15