Dichtersfeest in de
Rotterdamse Doelen
10'
F
Kathchen von Heilbron, j
puur eigentijds theater
Problemen over tv-faciliteil
Een eat in de das?
normo
Nederland koopt
Vlaamse ^tv-spelen
5% extra verstandig met e
móet toch haalbaar zijn:
pak'ns de bus of tram.
Tiende Poetry International
MAAND EXTRA RENTE
DIJ DE DANQUE
BANQUE DE mms
ETDESmYS-BASNV
Veel geld voor
Hitiers kunst
Kantongerecht
wordt theater
Omroep-aanvragen blijven liggen
ZATERDAG 9 JUNI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door T van Deel
Van maandag 11 tot en met zaterdag 16 juni staande Rotterdamse Doelen voorde tiende keer Rafael Alberti (Spanjei
in het teken van Poetry International. Elke avond lezen vijf dichters uit verschillende landen
voor uit eigen werk.
5 JA
Deze keer zijn dat over het algemeen
dichters die al eerder in Poetry zijn
opgetreden, zodat voor menigeen In
de altijd druk bezochte Doelen van
een hernieuwde kennismaking spra
ke zal zijn
Maar er zijn er eok die Poetry voor de
eerste maal meemaken. De geleerde
Lars Oustafsson uit Zweden, die hier
nog voornamelijk als rómancier is
geïntroduceerd met ..Het eigenlijke
relaas van de heer Arenandereen
zeer precies en mystiek boek. Ook de
8paanse dichter Carlos Alvarez, die
om politieke redenen lange tijd niet
in Spanje kon publiceren, komt voor
het eerst
Poetry laat. gewoontegetrouw, een
grote hoeveelheid heel verschillende
dichters de revue passeren Wie ze
allemaal echt wil meemaken moet
eigenlijk dit weekeinde flink aan de
studie Het programmaboekje van de
Rotterdamse Kunststichting die
Poetry organiseert bevat dit keer
gelukkig uitvoeriger informatie dan
voorheen en wie zich met behulp
daarvan wat inleest en zich boven
dien op de avonden zelf de stencils
met vertalingen aanschaft, rust zich
enigszins toe om alle verrassingen te
kunnen ondergaan.
Optreden
Vorig jaar was Rafael ^Alberti zo'n
•verrassing. De oude. maar uitzonder
lijk vitale Spaanse surrealist die Ja
renlang in ballingschap leefde, las
voornamelijk vroege gedichten voor.
maar hij deed dat met zoveel acteer
talent dat hij de zaal enthousiast
maakte. Een andere potzle-acteur is
de Amerikaanse beat-dichter Allen
Ginsberg, die een paar jaar geleden
zijn brede verzenstroom met muziek
instrumenten begeleidde. De Engelse
Arian Henry, de Indonesische W. S.
Rendra. de Australiër Les Murray en
de Japanse dichteres Kazuko Shirais-
hi zijn stuk voor stuk uitstekende
..optredersdie er voor kunnen zor
gen dat een Poetry-avond geen saaie
bedoening wordt
Dat is overigens wel het probleem
van zo'n poëzie-estafette. dichters die
de show stelen hoeven niet per se de
beste en meest interessante te zijn
EeiyVerstilde poëet als de Fransman
Eugène Guillevic. die prachtige ge
dichten maakt over dingen in de na
tuur. zal mogelijk minder gauw op
vallen. Ten onrechte Er zal. afgaande
op de lijst van deelnemers op dit
tweede lustrum van Poetry veel bij
zonders te horen zijn. In de loop van
de volgende week doe ik van enkele
ervaringen verslag.
Kus of ik schrijf
Boeiend lijkt met name te worden de
zogenaamde Poetry Nationalavond.
Het is gebruik dat één avond wordt
gewijd aan Nederlandse poëzie en het
is ditmaal Remco Cam pert, die ter
gelegenheid van zijn vijftigste ver
jaardag en van de P C. Hooftprijs een
aantal dichters mocht uitnodigen.
Hij ko06 Jules Deelder. F Harmsen
van Beek. Hans Tentije en Hans Ver
hagen. Vooral de komst van Harmsen
van Beek is tamelijk bijzonder, aan
gezien zij zelden optreedt. Wie de
dichteres van ..Muizenpoot en acht
tien andere gedichten" en ..Kus of ik
schrijf' wil horen moet dus zeker
vrijdag as. naar De Doelen. Cam pert
zelf zal trouwens ook op die avond
lezen.
ADVERTENTIE
als u minder dan de he Ut van uw, gemiddelde jaarsaldo
opneemt Dat betekent bij de
Profijtrakening (3 maanden opzegging! méér dan 7%
Reservegeldrekening II maand opzeggingi bijna 6%
Spaar bij de Banque via uw bank- of girorekening.
Bel voor inlichtingen AfdTélébanque: 020 - 5204428.
Programma's zaterdag 9 juni
AMSTERDAM. Stadaachouw-
burg 20 15: Die Gerechten.
Kleine Komedie 19 30 en 22.00
De Club. Centrum Bellevue
12.30: The Irish-Hebrew Lesson
en 20.30: The Irish-Hebrew Les
son en Catechism for Israel.
Concertgebouw 20.15: Concert
gebouworkest o.l.v. Giullni.
BIM-huis 21 30: Waterland Big
Band. Brakke Grond 20.30 Giu
seppe Chiari.
DEN HAAG. Koninklijke
Schouwburg 20.15: De Vorsten-
likker. s-Gravenhaagse Mane
ge 20.30: Bewth. Dtligentia
20.15: Geoffrey Douglas Madge
ROTTERDAM De Doelen
20.15: Bachverenlging met
Brlttens War Requiem. De
Doelen 20.15 Le Voix des
Voles
Programma's zondag 10 juni
AM8TERDAM Theater Carré
20.15: Festivalproduktie. Rela-
che e.a.. Stadsschouwburg
20.15: Iphigenle auf Tauris.
Kleine Komedie 20.15 De
Club. Centrum Bellevue 12.30:
Catechism for Israel en 20.30:
The Iri$h-Hebrew Lesson en
Catechism for Israel. Concert
gebouw 20.15: Oeoffrey Doug
las Madge I.
DEN HAAO. Koninklijke
Schouwburg 20.15: De Vorsten-
likker. Ned. Congresgebouw
20.30 Concertgebouworkest
o.l.v. Giullni.
ROTTERDAM. De Doelen
20 15. Waterland Big Band. De
Doelen 11.00. 15.00. 17.00.20.15
La Voix des Volei Museum
Boymans-van Beuningen
14.30: Giuseppe Chiari.
UTRECHT. Centrum 't Hoogt
20.30: De UI.
GRONINGEN. Groninger Mu
seum 15.00
Jana Haimsohn
Speciaal vandaag
Speciaal morgen
Open Franse tenniskampi
oenschappen in Parijs
Ned. 1 17.39
De quiz Twee voor twaalf
Ned. 29.95
De Jordaan is een reportage
van Siem Suurhoff
Ned. 1 29.47
In de reeks Film thuis van
de VARA vanavond To he or
not to be over een Pools the
ater waar 's avonds Shake
speare wordt gespeeld en over-
dag een gewaagd anti-fascis
tisch stuk wordt ingestudeerd
Ned. 1 21.55
Van de tiendelige Anna Ka-
renina de achtste aflevering
Ned. 2 21.55
In TROK-Aktua een eigen
reportage over bet vluchtelin
genprobleem in Cambodja en
Thailand
Ned. 2 22.45
Van Alfred Hitchcock de
film uit 1939 The lady
vanishes
Dtsl. 2 21.15
Opera metGuus Hoek
man heet dit programma van
de AVRO omdat de bekende
zanger het heeft samengesteld
en zal presenteren
Hilv. 4 13.99
Ds. F. A. L. Franken, her
vormd predikant in algemene
dienst voor het werk onder do
ven en ds. T. van 't Veld van de
Open Hof in Ede gaan voor in
de Dovendienst die IKON uit
zendt.
Ned. 1/17.99
Cantate Domino brengt de
NCRV vanavond uit de Am
sterdamse Westerkerk.
Ned. 1/19.95
In Ander Nieuws van de
NCRV een Noord-Deense film
over christenen in Egypte die
het huisvuil van de wereld
stad Cairo sorteren en voor
recycling beschikbaar stellen.
Ned. 1/19.49
Een keus op leven en dood
is een Engels tv-spel van Jim
Allen, bekend van The Spon
gen en van Days of hope.
Ned. 1/29.19
Van Het machtige wereld
deel over Europa vanavond de
derde aflevering over het kolo
niale tijdperk, het onbreken
van democratie en de explosie
die in Serajewo begon.
Ned. 2/21.95
van Europese
verkiezingen in Italië. Duits-
laad. Frankrijk. België en
Luxemburg, die vandaag naar
de stembus gaan.
Ned. 2/22.35
Zij zijn echter niet de enige Nederlan
ders. er zijn er ook die International
meedoen, te weten Buddingh Kou-
wenaar. en Schierbeek. Helaas kon
Vroman niet komen. Aan de poëzie
van Kouwenaar is bovendien het ver
taalproject gewijd, weliswaar een in
terne aangelegenheid van de deelne
mers. maar op vrijdag openbaar te
maken. De bedoeling ervan is dat
zoveel mogelijk dichters een paar ver
zen van Kouwenaar vertalen. Deze
woont zelf de bijeenkomsten bij die
Rein Bloem iedere morgen leidt en
waarop vertaalproblemen besproken
worden. Veel betekenis heeft dit, ver
taalproject In het verleden evenwel
nooit gekregen. Het had vooral de
functie de deelnemende dichters bij
een te brengen en bezig te houden
Praten en drinken
Iets nieuws is het Colloquium moder
ne poëzie. Enkele Poetrydeelnemers
vertellen iets over eigen ervaringen,
met en ideeën over poëzie. Het geheel
staat onder leiding van de fijnzinnige
Engelse dichter 8tephen Spender, te
vens hoogleraar Engelse taal- en let
terkunde en goed op de hoogte van
wat een gedicht ls. Het colloquium is
van 11 tot en met 14 juni. begint om
14.30 en is gratis toegankelijk
Poetry is een poëziefeest. In de pau
zes en na afloop wordt gepraat en
gedronken. In de ruime foyer, staan
stands met boeken. Boekhandel Van
Gennep bezit altijd een enorme col
lectie bundels van de optredende
dichters. Dus wie na de avonden
thuis nog eens rustig wil lezen wat hij
gehoord heeft, kan dat doen. Poetry
maakt het mogelijk dat dichters door
toehoorders ontdekt worden. Maar de
echte ontdekking vindt natuurlijk
toch pas thuis plaats. Door een lezer.
Behalve de genoemde treden nog op(
Czeslaw Mllosz (Polen). Edoardo San-
gulneti (Italië). H. C. Artmann (Oos
tenrijk). Vasko Popa (Joegoslavië).
Günter Kunert (DDR), Abraham
Sutzkever (Israël). Hans Magnus En-
zensberger (BRD). Marin Sorescu
(Roemenië).
Kazuko Shiraishi (Japan)
Gerrit
land.
Het tij schijnt echter te keren, want
zo ls er niets en zo worden er binnen
een week twee losse televisiespelen
van de BRT door de VARA en de
N08 uitgezonden. En dan over veer
tien dagen weer één.
Naar de diepste roerselen van het
veranderde aankoopbeleid kan
slechts worden gegist Of het is zo dat
de huidige Vlaamse spelen inderdaad
de kritiek kunnen doorstaan? Ze zou
den duidelijk beter zijn geworden. Of
het is zo. dat de komkommertijd en
de toch reeds aanwezige schaarste op
het gebied van de eigen Nederlandse
televlsieprodukties bevorderen dat
-de kritische maatstaven soepeler
worden gehanteerd.
Maandagavond zendt de VARA „De
onweersvogel" uit van de schrijver
Paul Koeck, een 38-jarige schrijver,
die in 1964 debuteerde met het televi
siespel' „In natura", dat woensdag
avond bij de NOS te zien zal zijn
Veertien dagen later zendt de N08
NEW YORK Een waterverfschilde
rij dat door Adolf Hitler is gemaakt
heeft op een veiling in New York
donderdagavond i omgerekend»
25.000 gulden opgebracht. Een ander
schilderij van Hitler, uit de tijd dat
hij nog geen „Führer" van Duitsland
was. bracht 14.000 gulden op. Ook
voor een ansichtkaart, beschreven
door Hitiers vriendin Eva Braun had
men veel geld over: 1500 gulden. Maar
de laatste door Hitler ondertekende
brief (gedateerd 24 april 1945, vier
dagen voor zijn zelfmoord ln de Ber-
lijnse bunker) bleef onverkocht om
dat de biedingen beneden de vastge
stelde minimumprijs van 100.000 gul
den bleven
„Ons kleine paradijs" uit dat werd
geschreven door René Verheezen.
Paul Koeck is schrijver van romans,
verhalen en télevislespelen, die
meestal een maatschappelijk pro
bleem behandelen. Zo is dat ook in
„De onweersvogel", dat wat betreft
het weer dat we de laatste weken
hebben nogal actueel geplaatst is.
Maar dat tereijde. Ret is een spel van
drie personen: een man die zojuist uit
de gevangenis is ontslagen, een on
schuldige nette huisvrouw bij wie hij
aanbelt en die hét ten slotte voor hem
gaat opnemen, en haar serieuze, bra
ve man die in verzekeringen doet.
Je krijgt niet iedere dag een ontsla
gen gevangene over de vloer en het
steeds weer opduiken van de man
brengt de nodige beroering in het
gezin teweeg. Je weet immers niet
waarvoor hij gezeten heeftRegis
seur Peter Simons weet dat geraffi
neerd goed uit te buiten. Gedurende
het hele stuk hangt er een dreigende,
geladen sfeer.
Het echtpaar wordt gespeeld door
Dora van der Groen en Marcel Hen-
drikekx. de ex-gevangene door Kees
Brusse. ,,In natura" en „Ons kleine
paradijs" hebben we nog niet gezien.
,,In natura" schreef Paul Koeck op
basis van zijn gelijknamige roman.
De inhoud gaat over een boer die zijn
nieuwe buren, echte stadsmensen, wil
helpen omdat hij de buurvrouw heel
aardig vindt en omdat hij handiger is
dan zij. Maar zijn eigen gezin en werk
gaan eronder lijden.
,,Ons kleine paradijs" is van René
Verheezen, die in korte tijd vier
scripts voor de Vlaamse televisie
schreef. Op een buiten woont een
moeder met haar belde volwassen
dochters De ene dochter is na haar
echtscheiding bij haar moeder gaan
wonen. De andere probeert zich door
door André.-Rutten
AMSTERDAM - Gekleurde
lampjes als beneden in de
Stadsschouwburg en ook in
de zaal, woensdagavond: het
Württembergische Staatsthe
ater uit Stuttgart kwam
Kleists „Köthchen von Heil-
bronn" (1806/7) spelen door de
schrijver voorzien van de on
dertitel „Een groot historisch
ridderschouwspel". Maar om
dat theatergangers van nu
weinig interesse hebben voor
het gedoe van ridders verras
send gekke clowns gemaakt
en van het historisch schouw
spel een bijzonder leuke ker-
misvertoning.
En dat blijkt een doeltreffende ma
nier om de ernstige bedoelingen van
Heinrich von Kleist (1777-1821) waar
'e maken voor een publiek van nu.
Wat waren die bedoelingen? Goethe
wierp het stuk in het vuur: ..Wat een
wonderlijk mengsel van zin en onzin.
Wat een onnatuur." Wat Peyman en
de zijnen doen is die „onzin" duide
lijk als onzin laten zien, maar op een
verrassend leuke manier, om daar
binnen in de „zin" op een nogi verras
sender manier als stralende natuur in
alle tederheid te laten schitteren. De
„zin" schuilt in het „geheim" van
Kathchen. Wat dat „geheim" is kan
zij niet. kan ook niemand anders,
zelfs Kleist niet, onder woorden bren
gen. Maar het bepaalt wel haar doen
en laten, het doet haar onbevangen
en tegen alle druk van de volwasse
nen in zijzelf is pas vijftien
regelrecht" op haar doel afgaan. Al
weet zij niet wat dat doel is. Het
schuilt in een droom. Een droom, die
in het begin van het stuk door een
dwaze oude tante verteld wordt als de
droom van graaf Von Strahl. Een
droom die tegen het eind door Kath
chen als de hare aan de graaf verteld
wordt: zij hebben elkaar voor het
De dwaze oude vrouw vertelt de droom van graaf Von
eerst en als voor elkaar voorbestemd
-in die droom ontmoet.
Kleist heeft dat geniaal uitgewerkt in
een reeks scènes, waarin door alle
ridderlijke geharrewar heen langer
hoe meer de aandacht op Kathchen
gericht wordt, en Peyman en de zij
nen hebben dat congeniaal tot puur
eigentijds theater uitgewerkt. Wat is
dan het „geheim", dat in die droom
verbeeld wordt? Haar eerste grote
liefde? Dat is veel te weinig gezegd.
Het volwassen worden? Het voor het
eerst zich volledig bewust worden
van zichzelf? Het zijn allemaal te
beperkende woorden. Er is meer. Mis
schien de menselijke natuur in b
eerste volle bloei.
Lore Brunner speelt Köthchen e
als een onbevangen, spontf
tuurlljk reagerend kind. Met e
een heel gewoon gezicht en e
ne witte jurk. Maar als zij ten
met de graaf getrouwd is draagt
aan de achterkant van haar gezid
een vérfijnd'maskertje. De volle H
taant al. De héle voorstelling
heb je haar zien opbloeien,
helderder een glanzende, gezond)
tuurlljke tederheid uitstralen
waarin de graaf, in contact met fa
even zijn eigen natuur onder alle m
lotigheden gewaar wordt. Een i
dioze vertoning, een aaneenscfal
ling van helder doordachte vond:
ADVERTENTIE
Kouwenaar (Neder-
Dreigende sfeer in 'De onweersvogel'
doof Riet Diemer
HILVERSUM Als het aan de meeste Nederlandse omroe
pen ligt dan bestaat er eigenlijk geen Vlaamse televisie.
Alleen als de zuiderburen zo vriendelijk willen zijn geld te
steken in wat dan ten onrechte een co-produktie wordt
genoemd, dan is dat wel mooi meegenomen Omgekeerd zijn
de Vlaams-sprekende Belgen zeer trouwe afnemers op de
Hollandse televisiemarkt. Als de BRT de programma's niet
aankoopt dan kunnen de meeste Vlaamse kijkers toch wel
Nederland 1 en 2 ontvangen.
Dora van der Groen en Kees Brusse als de vrouw des huizes
en de ex-gevangene in „De onweersvogel".
zanglessen voor te bereiden op een
leven in de maatschappij, buiten het
ouderlijk huis. Moeilijkheden ont
staan als ineens" een Griekse gastar
beider het leven van een van hen
komt verstoren.
Van onze kunstredactie
AMSTERDAM Het voorr
Kantongerecht aan het Kleine-(
man-Plantsoen in Amsterdam ga
de perjode van 1 september 1979t<
oktober 1980 dienst doen als theattr
De voorstellingen, die de Thealc
Unie organiseert, zullen hier dan gt
speeld worden omdat de Brakli;
Grönd als gevolg van een verbouwirif
die periode gesloten is.
B. en W. van Amsterdam hebben hid
toe besloten omdat het wegvalle
van de Brakke Grond het toch a
nijpend gebrek aan podia nog eeni
versterkt. Ook theater Frascati (gele
gen naast de Brakke Grond) kan ver
bouwd worden nu B en W hiervoa
een bedrag van 2.500.000 gulden be
schikbaar hebben gesteld. Hoofdbe
speler van dit theater, dat mogeliji
op 1 april 1980 open gaat, wordt d<
toneelgroep Baal.
De Theater Unie zal op 1 oktobei
weer bezit kunnen nemen van d<
Brakke Grond. Het theater zal dai
deel uitmaken van het Belgisch Cu)
tureel Centrum dat hier inmiddeb I
gevestigd is.
HILVERSUM (ANP) De moeilijkheden tussen de NOS en
de omroeporganisaties over het leveren van programmatische
faciliteiten, zoals studioruimten en reportagewagens voor het
komende winterseizoen door de NOS aan de zendgemachtig
den, zijn er niet minder op geworden, dat bleek gisteren op de
vergadering van het NOS-bestuur. waar technisch commissa
ris Van den Bos verslag deed van de stand van zaken.
Inzet van de problemen is een nieuw
systeem van faciliteitenverdeling:
het zogenaamde planfasensysteem,
dat de NOS hanteert bij het verdelen
van de faciliteiten onder de zendge
machtigden. Het systeem is ontwor
pen door organisatiedeskundigen na
een efficiency-onderzoek bij de NOS
door het bureau Berenschot
Bij de voorbereidingen is gebleken'
dat er te veel produkties voor dezelf
de tijd worden aangemeld, waarvan
de omroepen zeggen dat ze niet naar
een ander tijdstip kunnen worden
verschoven, zodat de NOS niet vol
doende faciliteiten kan bieden. Op
andere tijden staan studio's en ande
re faciliteiten juist ongebruikt.
De moeilijkheden zijn inmiddels zo
hoog opgelopen dat de omroepen
hebben voorgesteld om maar weer
terug te gaan naar het oude systeem,
omdat daarin onderhands meer te
regelen viel. Volgens VARA-woorzit-
ter Kloos gebeurt dat ook nu weer,
omdat de omroepen die aan hun win-
terprogrammas moeten gaan wer-
ADVERTENTIE
Norma Matrassen en Boxsprings geven perfecte
ondersteuning tijdens de nachtrust. Dan slaap je
een gat in de dag.ook al ben je vroeg uit de veren.
Vraag de uitgebreide kleurenbrochure aan bij Norma ftistbus 13 5824 AA Boxmeer.
Matrassen Boxsprings Donsdekens Kussens
ken. niet kunnen wachten tot alk
moeilijkheden zijn opgelost.
De NOS wil echter het nieuwe sy>
teem handhaven.
Kloos deed het voorstel dan ma»
extra geld aan de minister te vrager
om de perikelen op te lossen, omdi
er met meer mensen en meer geK
oplossingen zouden kunnen word»
gevonden. N08-commissaris voor I
nanciën De Wilde weigerde dat. ,.DK
is een zaak die de omroep zelf mod
oplossen."
Hij meende dat de negentien aanvr4
gen voor de eerste drie maanden va
het winterseizoen om faciliteiten van
de omroepen, die de NOS niet kal
honoreren, moeten worden ingetroli
ken om vervolgens geplaatst te wor
den op tijden dat er wel voldoenc
ruimte is. Volgens De Wilde wordt
procent van de capaciteit niet ge-
brulkt.
Personeelscommissaris Spaan zei dal
hij misschien iets met de vakbond*
zou kunnen regelen voor bij
beeld weekenddiensten als het oit
een klein aantal produkties zou ga)
Het bestuur besloot ten slotte
eerst een bespreking van program
maleiders televisie maandag af tf
wachten en dan vervolgens vrijdaf
opnieuw bijeen te komen om te pro
beren een oplossing te vinden
