aTonen dat je er nog bent
GPV
Donderdag 7 juni:
om de kleur van Europa.
Uit brieven van lezers
Lijst 8
omhet behoud van de Natie.
De kleintjes willen naar Europa
;chj Sriezelig instituut
Bewust maken
Realist blijven
Verval van normen
Tj Zonden bestrijden
(OENSDAG 6 JUNI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
loor Jan Bezemer
Nederland is klein in Europa. PPR, PSP, CPN,
SGP en GPV zijn klein in Nederland. Toch
schrikken deze splinters in politiek Nederland er
niet voor terug te roepen, dat zij ook naar dat
grote Europa willen. Hardwerkende lijsttrekkers
gaan avond aan avond naar spaarzaam gevulde
zaaltjes om stemmen te winnen, terwijl ze weten
dat ze niet naar Straatsburg zullen gaan. Hoe zit
dat?
Er blijken verschillende overwegingen om toch
mee te doen. Gewoon laten zien dat je er nog
bent, of zoals Leo Jansen van de PPR het zegt:
„niet meedoen betekent politiek niet aanwezig
zijn". Dat blijkt voor de meesten te gelden.
Verder worden de verkiezingen gebruikt om de
eigen mening te laten horen. Zowel de linkse als
de rechtse splinters geven blijk van zeer veel
anti-Europa gevoelens. Eigenlijk zijn het stuk
voor stuk tegenstanders. De stemmen, die zij
zullen vergaren (mogelijk tien procent) zullen
dan ook vooral op die titel verkregen worden.
De kleinenblijken wel steeds te praten over
onderlinge samenwerking, maar het kan er maar
steeds niet van komen. Principes blijken nog
voor de macht van het getal te gaan. Liever de
eigen zuivere mening, dan een zetel door water in
de wijn te doen. Er is heel wat gekibbeld over
voor buitenstaanders minimale verschillen van
inzichten.
Alle kleintjes geven aan dat zij bij de laatste
'verkiezingen het schip in gegaan zijn, door de
tweekamp Van Agt-Den Uyl. Zij putten er hoop
uit, dat het de grote partijen ditmaal nauwelijks
gelukt is dat duo opnieuw tot inzet te verheffen.
Daarom voorziet menige splinter een opleving
voor de partij.
'oor
mmi
olitl Jjsttrekker voor de PSP. Bouwe
ïoofi Calma, acht zich zeker niet bij voor
al pbaat kansloos voor het Europese par-
aart ement. Opiniepeilingen laten over
pub en betrekkelijke korte tijd een forse
Vo froel van de partij zien. Op nationaal
d ilveau, zouden er nu drie zetels ge-
ztfiaald worden, twee procént van de
en o temmen, terwijl er voor Europa vier
odig zijn. Het zou dus op zijn minst
ipmerkelijk zijn als de ex-politleman
a d^uit Rotterdam toch naar Straatsburg
a
an
zlclToch weerhoudt dat de PSP-lijsttrek-
julle ker er niet van avond na avond van
•aspbot naar haar te trekken en zijn me-
voo nlng uit te dragen. Ten eerste omdat
Bouwe wel kansen ziét. Ten tweede
omdat verkiezingen een middel zijn
bond om je mening uit te dragen. „Laten
racbizlen dat je partij springlevend Is"
tkinj
sU
)ij
ireoÉ
ide
oet
in
De PSP doet mee om haar stem te
Di verheffen tegen Europa. De eerste
gek leuze van het verkiezingsprogram is.
"datNederland uit de EEG moet. Eu
ropa wordt kapitalistisch, grootscha
lig en niet democratisch genoemd.
Het streven zal erop gericht zijn de
h anti-krachten tegen Europa te bun
delen. Bouwe Kalma zal zijn eventue
le zetel in het Europese parlement
dan ook gebruiken om informatie
door te spelen naar vakbeweging, mi
lieu-organisaties en andere actiegroe
pen. Voornamelijk buitenparlemen
tair bezig zijn dus.
Bouwe Kalma noemt de EEG een
.griezelig instituut". „Democratisch?
Ja-an-me-hoela, miljoenen stemmen
M(t^gaan verloren vanwege de hoge kies
drempels." Via de EEG zal Europa
iooit socialistisch worden en dat is
el de bedoeling van de PSP.
ijkt met wantrouwen naar Frank-
j ijk enDuitsland. Huivert van het
teroepsverbod, waarmee hijzelf wel
1 n verband wordt gebracht. Als over-
ulgd PSP-er was hij bij de Rotter-
lamse zedenpolitie al een vreemde
eend ln de bijt. Vanwege zijn opstel
ling inzake abortus, Zuid-Afrika en
Hjde gang van zaken in West-Duitsland,
ui zag hij zich vorig jaar gedwongen om
b .ontslag te nemen.
v
Kalma
Jansen
Leo Jansen is een optimist. Niet al
leen waar het zijn kansen op een zetel
voor het Europese parlement betreft.
Hij ziet ook mogelijkheden om in zijn
eentje het logge Europa enigszins bij
te sturen.
„Ik ervaar een toenemende belang
stelling voor de PPR. Het is de grote
partijen ditmaal niet gelukt om de
verkiezingen in de richting te trekken
van een keuze tussen Van Agt en Den
Uyl. Dat heeft ons in 1977 de das
omgedaan. Nu speelt dat niet en
daarmee stijgen onze kansen." Toch
geeft hij eerlijk toe: meedoen aan
deze verkiezingen is ook een „must".
Niet meedoen betekent dat je in Ne
derland als politieke partij niet mee
telt. Vandaar.
Leo Jansen zelf is fel tegenstander
van samenwerking met de PSP. Hoe
wel de partijen verwant zijn, vallen
de verschillen blijkbaar niet weg te
poetsen. Daarom heeft Leo Jansen
aan zijn lijsttrekkerschap de voor-'
waarde verbonden, dat er niet zou
worden samengewerkt met de PSP.
Belangrijkste verschil volgens Jan
sen is. dat de PSP fel anti-Europa is
en onmiddellijk wil uittreden uit de
EEG. De PPR-lijsttrekker staat wel
sceptisch tegenover Europa, maar
ziet ook mogelijkheden om er te wer
ken. „Ik vraag me af of de PSP ook
mee zou doen als er verkiezingen voor
de NAVO zouden worden gehouden."
Zeven jaar is Leo Jansen nu lid van
de Tweede Kamer. Eenmaal in
Straatsburg zal hij zich meer gaan
toeleggen op het buitenparlementai
re werk. Indachtig de strategie die
ooit door kabouter Roel van Duyn
werd ontworpen zal hij zich gaan
richten op „signaleren en naar de
basis brengen van de problemen".
„Bewust maken" staat hoog in zijn
vaandel geschreven.
„Ik ben ervan overtuigd dat ze zullen
beginnen ons uit te lachen. Dat deden
ze in Nederland ook, toen we begon
nen. Toch heeft zelfs de VVD sinds
kort de kleinschaligheid ontdekt,
waarvoor wij al jaren vechten."
Samen met1 ecologische groeperin
gen, die in alle landen van Europa
terug te vinden zijn (groene lijsten)
zal een nieuw soort internationaal
actiewerk moeten ontstaan. „Voor
een ander Europa". Leo Jansen hoopt
hun zegsman te zijn in het parlement.
De communisten in Nederland heb
ben onder de kleine partijen een op
merkelijke positie. In Nederland zijn
ze nagenoeg net zo kansloos als de
rest. Mochten zij echter de kiesdrem
pel van vier procent halen, dan ma
ken ze in Europa deel uit van een
fractie van omstreeks veertig voorna
melijk Franse en Italiaanse commu
nisten.
Opiniepeilingen geven de CPN 2,6
procent van de stemmen. Rinus Haks
(51) secretaris van het partijbestuur
poogt kiezers te motiveren om op de
CPN te stemmen. Geen eenvoudige
taak zoals hij zelf zegt: „Wij zullen
het moeten hebben van de mensen,
die de neiging hebben om niet naar
de stembus te gaan. Daarom moeten
wij alles doen om de mensen te bewe
gen te gaan stemmen."
Rinus Haks staat uiterst kritisch
maar niet afwijzend tegenover Euro
pa. „Het is het makkelijkst om overal
maar tegen te zijn. Wij willen van een
massa dingen af, maar je moet wel
realist blijven. De economie is sterk'
geïnternationaliseerd. Zonder samen
werking" kunnen we niet meer."
De communisten willen ernaar stre
ven dat de machtspolitiek van Euro
pa doorbroken wordt. Voorkomen
moet worden dat het een superstaat
wordt, beheerst door kapitaal, waar
het recht van de sterkste gaat gelden.
Een reactionair blok dat weieens kan
gaan streven naar een eigen kern
macht, een eigen leger.
Waarom de CPN meedoet?: „Wij heb
ben duidelijk een andere mening. Wij
willen duidelijk maken waar het alle
maal om gaat. Het gaat niet om kaas,
wijn of melk („wezenloze propagan
da"), maar om de Duitse kwestie (be
roepsverbod), de multinationals, de
kernwapens. De CPN heeft naar ei
gen zeggen nooit afwijzend gestaan
tegenover samenwerking met ver
wante groeperingen.
Met de PPR en de PSP is het uitein
delijk toch niet gelukt. Rinus Haks:
„Ik denk dat wij van de kleintjes toch
de meeste betekenis hebben. Wij zijn
in Europa een van de vier hoofdstro
mingen in de politiek. PPR en PSP
zijn voornamelijk geworteld in natio
nale verhoudingen."
Haks
Van Rossum
De Staatkundig'Gereformeerde Par
tij noemt zich „de grootste van de
kleintjes" en acht zich in staat om
vier procent van de stemmen te ha
len. Tweede Kamerlid Ir. Hendrik van
Rossum noemt die kans: „niet dave
rend groot maar wel aanwezig". De
SGP telt nu drie zetels in de Tweede
Kamer, goed voor twee procent van
de stemmen. Om op vier te komen
rekent men bij het SGP vooral op
afvallige CDA'ers. „Beumer, lijsttrek
ker van het CDA staat vooral bekend
als loyalist, daarover is niet elke
CDA'er even enthousiast. Er is nog
altijd een groot aantal Christen De
mocraten, dat moeite heeft met deze
atoom-pacifist."
Om de mensen de kans te geven
tegen Europa te stemmen, doet de
SGP mee. „Samenwerking is een
goeie zaak, maar wij hebben bezwa
ren tegen overdracht van bevoegdhe
den aan supra-nationale instanties."
De bezwaren komen vooral voort uit
de geweldige vervlakking die men bij
de partij overal, maar zeker in Euro
pa, signaleert. „Er vindt een geweldi
ge nivellering plaats op geestelijk ge
bied. Binnen onze grens zien we al,,
dat alle normbesef verdwijnt. In een'
groter verband is dat nog erger. Het
CDA is er een voorbeeld van. Dat is
op zichzelf al een nivellering."
In de partij leven nogal wat anti
katholieke sentimenten. De vrees dat
bij de eenwording van Europa ieder
een zich moet richten naar de wensen
van de paus, wordt op menige partij-
vergadering gehoord. Van Rossum
wil dat relativeren. „Zo'n vaart zal
dat niet lopen. Er zijn inmiddels vol
doende tegenkrachten tegen het kat
holicisme."
Volgens Van Rossum mag verzet te
gen Europa ook niet leiden tot natio
nalisme. „De verbreiding van Gods
woord, gaat ook over de grenzen,
heen."
De SGP en het GPV hebben aanvan
kelijk gepoogd samen de verkiezin
gen in te gaan. De opstelling en het
programma verschilt immers niet zo
gek veel. De verschillen tussen de
aanhangen van beide partijen zijn
echter nog onoverkomelijk gebleken.
Blokland
ADVERTENTIE
De Partij van de Arbeid komt er eerlijk
voor uit dat ze streeft naar de opbouw van
een socialistisch Europa. Een Verenigd
Europa dus, gebaseerd op socialistische
beginselen. Als aan deze voorwaarde niet
is voldaan, zal de PvdA zich verzetten
tegen overdracht van bevoegdheden aan
de Europese Gemeenschap.
Dat klinkt nogal aannemelijk, maar
sommige mensen maken zich daar toch
erg boos over. Je mag Europa toch niet
voor je eigen partij-politieke karretje
spannen? In Europa moet toch ruimte
zijn voor allerlei opvattingen en
stromingen?
Het zal duidelijk zijn, dat het GPV van
een socialistisch Europa niets moet heb
ben. Als het erop aankomt zijn socialisten
immers geneigd hun ideologie te stellen
boven de geestelijke vrijheid. Maar is het
streven van anderen eigenlijk niet een
verdoezeling van de feitelijke situatie?
Het GPV vindt, dat je pas iets kunt
opbouwen - een Verenigd Europa'bijvoor-
beeld - als je met elkaar precies weet wat
je voor ogen hebt. Je kunt niet aan een
Europese eenheid werken met een ver
schillend doel voor ogen en vanuit een
volstrekt uiteenlopende achtergrond.
Als je aan zo iets belangrijks gaat werken,
moet er een onderlinge verbondenheid
zijn met het oog op één gemeenschappe
lijk doel.
Wat wordt immers de kleur van Europa
als de geestelijke eenheid ontbreekt?
Het zal een slap mengsel worden van een
liberale, een socialistische en een christen
democratische ideologie, elk op haar
beurt door nationale inbrengen vervaagd.
Zonder duidelijk politiek profiel dus.
En zeker - en dat is voor het GPV het
belangrijkste - zonder de mogelijkheid
om bij de burgers enige bezieling over te
brengen, bijvoorbeeld door hen te stimu
leren bij het uitoefenen van hun taak.
Och, het zal best mogelijk zijn die
Europese bestuurslaag in te stellen. Er
zullen best goed-bedoelende bestuurders
en ambtenaren te vinden zijn die zich
daarvoor willen inzetten. En de bureau
cratie draait wel door. Maar zo'n voor
uitzicht is voor het GPV niet
voldoende om naar een
Verenigd Europa te streven.
Wat willen wij dan?
Wel, zolang er geen bezieling
komt om ook in Europa te
doen wat God van overheden
en burgers vraagt - zolang
verzet het GPV zich tegen de
Europese eenheid.
Laten we maar eens beginnen om in
eigen land op te komen voor de eer van
God; daar is nog genoeg te doen.
Natuurlijk kunnen we in Europa niet
langs elkaar heen leven. Het GPV heeft
voor de integratie dan ook een alterna
tief: de samenwerking (confederatie) van
soevereine staten, waardoor internatio
nale problemen doeltreffend kunnen
worden aangepakt.
Om deze redenen wijst het GPV het
bureaucratische compromis-Europa even
volstrekt van de hand als het socialis
tische Europa.
We doen wèl aan de verkiezingen mee.
Om u de kans te geven te stemmen voor
een echte christelijke politiek, die wel wil
samenwerken, maar niet wil
samengaan in Europa.
We vragen u, op het GPV te
stemmen. U kent onze koers,
onder andere vanuit de Tweede
Kamer; die koers zullen we
niet veranderen.Ook niet
terwille van Europa.
Dr. /.Blokland, lijsttrekker van het GPV
■i mt tm m mg ww «u».
Gereformeerd Politiek Verbond, Postbus 439,3800 AK Amersfoort, 033-13546.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen ol reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover ol over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Het Gereformeerd Politiek Verbond
stuurt dr. J. Blokland, hoofd van de
afdeling planning van de rijksplano-,
logische dienst, in de strijd om de
gunst van de kiezers. Zesendertig
jaar en gemeenteraadslid in Capelle
aan de IJssel. Over zijn kansen zegt
hij: „Wij halen gewoonlijk een A twee
procent van de stemmen. Ervan uit
gaande dat er vier nodig zijn, weet u
het antwoord al."
Toch is deze nagenoeg kansloze posi
tie ook voor het GPV geen reden om
het hoofd moedeloos in de schoot te
leggen. Integendeel Blokland gaat
avond aan avond op pad. Waarom?
„Omdat wij een wezenlijk ander
standpunt hebben. Ons uiteindelijke
doel is politiek te bedrijven en dat
kun je ook zonder dat je een zetel
haalt. Wij willen onze mening laten
horen. Toch is ons streven er ook op
gericht de vier procent te halen".
Gevraagd naar de opstelling blijkt
ook het GPV tegenstander van de
Europese eenwording, maar voor sa
menwerking. De federatiegedachte
wordt afgewezen. Immers, „de sa
menwerking kan nooit gebaseerd zijn
op geestelijke eenheid, maar op de
macht van het materialisme". Ook
omdat de macht van de zonde zich
makkelijker laat bestrijden in kleine
re eenheden.
Daarom moeten de nationale staten
de ruimte behouden om zelf hun
zaakjes op te knappen. Daarbij wordt
ook het gevaar geschetst van het
machtsblok, dat Europa kan gaan
vormen tegen ontwikkelingslanden.
Datzelfde geldt voor defensie. Het
GPV staat huiverend tegenover de
mogelijkheid dat er een eigen Euro
pese kernmacht wordt gevormd.
Kernwapens mogen wel, maar dan in
NAVO verband, niet een eigen Euro
pees wapen. Positief staat de GPV
tegen een gezamenlijke energiepoli^
tiek van Europa.
De kiezers moeten de mogelijkheid
hebben om voor deze afwijkende stel-
llngname te stemmen, ook al gaat
hun stem dan verloren. Als Blokland
naar Europa gaat zal hij voorname
lijk alleen opereren. Er zijn te weinig
geestverwanten om een fractie te vor
men. Maar „het GPV is daar, gezien
de positie in de Tweede Kamer (een
mansfractie) aan gewend", aldus
Blokland.
Croiset
Hiermee willen wij reageren op het
interview dat de heer J. Croiset. ac
teur bij het Publlekstheater, winnaar
van de Louis d'Or '79, had met Fred
Lammers. Hierin worden door ge
noemde acteur allerlei beledigende
en onware uitlatingen gedaan ten
aanzien van ons. Wij zijn het PRO
THEATER. Een toneelgroep die is
ontstaan uit een conflict met de To
neelschool te Amsterdam. Niet een
conflict, gebaseerd op het feit dat de
Amsterdamse Toneelschool „ouder
wets" zou Zijn, zoals de heer J. Croiset
beweert, maar omdat wij kritiek heb
ben op de inhoud en de organisatie
van het onderwijs aldaar. Ook zijn
wij na afloop van de voorstelling van
„Mensch Durf Te Leven" (Carré, 20
mei 1979) niet met de medewerkers
van het Publlekstheater gaan praten;
wij kwamen elkaar toevallig tegen in
hetzelfde café. Wij raakten in gesprek
met één van de acteurs, Henk Reyn,
die wij al geruime tijd persoonlijk
kennen en met de regisseur, Ton
Lutz, een oud-docent van twee ac
teurs van onze groep. De enige in
breng die de heer J. Croiset in dit
gesprek had was: „Ton, verlaag je
toch niet tot dat niveau'!", een op
merking gericht aan het adres van
Ton Lutz en: „Henk, praat toch niet
met ze, ze vonden het toch slecht!",
een opmerking gericht aan het adres
van Henk Reyn. Het gesprek met
Henk Reyn en Ton Lutz was een felle
discussie over het gespeelde stuk en
theater in het algemeen, dat wel de
gelijk van wederzijds respect en lief
de voor het toneel getuigde, in tegen
stelling tot wat de heer J. Croiset
beweert. In een telefoongesprek met
de heer J. Croiset zei hij dat de op
merking: „Ze kunnen beter een prijs
geven aan degeen die mij van het
toneel schiet" niet van ons afkomstig
is, maar van iemand die de avond
daarvoor de voorstelling had bijge
woond. De journalist heeft hier, vol
gens de heer J. Croiset, twee dingen
door elkaar gehaald. Wij hebben in
ieder geval nooit een dergelijke op
merking gemaakt. De volgende uitla
ting van de heer J. Croiset, wellicht
zijn meest boude stelling, betreft één
van onze acteurs, Die van Duin, waar
van de heer J. Croiset zegt dat hij
een ding dat onontbeerlijk is in
zijn ogenmist, n.l. „de warme
liefde". „Het waren dode ogen
aldus de heer J. Croiset. De heer J.
Croiset heeft Die van Duin nooit zien
spelen. Ook heeft Die van Duin, net
zo min als de andere medewerkers
van het PRO THEATER ooit één
woord gewisseld met de winnaar van
de Louis d'Or. Wij hebben de heer J.
Croiset uitgedaagd zijn mening ten
aanzien van Die van Duin 9 Juni a.s.
in het Cleyntheater te Amsterdam, te
komen toetsen.
Amsterdam
Pro Theater
Apostolos Panagopoulos,
Die van Duin,
Frances Sanders,
Rosita Steenbeek.
Gereformeerden
Op 30 mei las ik de statistiek van de
gereformeerde gezindte. Gerefor
meerd wil zeggen: schriftuurlijk, cal
vinistisch. Er stonden zeven groepen,
gereformeerd gezind, maar lang niet
altijd elkaar goed gezind. Calvijn was
echt oecumenisch. Van welke kerk of
groep zou hij lid geweest zijn, als hij
nog leefde? Ik denk dat hij met zijn
geweldige invloed en doorzetting van
de zeven strengen een kabeltouw
ging vlechten. En tenslotte ook de
gereformeerde bond erbij in ging
vlechten. Goed gevlochten, zou dit
kabeltouw sterk genoeg zijn, om er de
hele Hervormde kerk aan op te han
gen, niet om te sterven, maar om te
leven. Als alle acties van de gerefor
meerden op juiste wijze samen ge
bundeld worden, dus door samen te
gaan, elkander waarderend, elkander
aanvaardend, zouden ze de hele rich
ting van de hervormde kerk bepalen.
Want één gereformeerde trekt vaak
meer dan drie andersgezinden. Niet
gedwongen maar vrijwillig samen
gaan naar de wil van Christus. Johan
nes 17 vers 21.
Vroomshoop
J. Boessenkool
Ontwapening (1)
De bedoelingen van de IKV'ers zijn
ongetwijfeld goed. maar hun uit
gangspunt lijkt fout. De tegenstelling
tussen Sowjet-Unie en Verenigde Sta
ten komt niet voort uit een streven
om gebied van elkaar af te pakken.
Het gaat in de eerste plaats ook niet
om het leiderschap in de wereld,
maar om de vraag: zal het communis
me zich verder uitbreiden of kan het
kapitalisme zich handhaven? Het is
altijd de bedoeling van de communis
ten geweest hun stelsel over de hele
wereld te verbreiden. Ze beschouwen
het als hun taak het lot van de armen
overal te verbeteren. Om dit doel te
bereiken, gaan communisten strijd
niet uit de weg. Zelfs achten ze die
onvermijdelijk. Dat betekent dat
Rusland in werkelijkheid geen vrede
wil, zolang het communisme niet
overal ter wereld zich heeft gevestigd.
Het is duidelijk dat je geen vrede met
zo'n land kunt bestendigen door een
zijdig met ontwapening te beginnen,
en dan te verwachten, dat de ander
insgelijks gaat doen. Een betere ma
nier is, hier in Nederland te gaan
werken aan een radicale maatschap
pij verbetering. Ds. Windig uit Den
Helder heeft deze visie uiteengezet in
TROUW van 24 april.
Amsterdam H. Riemersma
Ontwapening (2)
Vaak wordt als argument door voor
standers van het bezitten van kern
wapens genoemd, dat we dankzij dat
afweerwapen toch maar 34 Jaar vrede
hebben kunnen bewaren. Dat is niet.
bewezen. We kunnen dat „dankzij"
ook vervangen door het woordje „on
danks". Is het immers niet een won
der, dat de vrede nog niet onderbro
ken werd ondanks het feit, dat men
sen zulke ellendige wapens in hun
bezit hebben, die ze nog overwegen te
gebruiken ook? Want dat is de situa
tie, waarvoor we momenteel staan.
Als het westen zoals verschillende
briefschrijvers veronderstellen
geen keuze heeft, moeten we gevecb-
tswapens als de SS 20 bij de War-
schau-landen beantwoorden met zé
zelf ook aan te schaffen, althans iets
dat ze nog overtroeft. Van het een
komt het ander. Wie denkt eerlijk de
toestand nog verder in de hand té
kunnen houden? Nee. dan ben ik blij
met de houding van de Hervormde
Synode, die duidelijk getuigt van de
onvrede, die in haar leeft. Die uit
spreekt. dat we ernst moeten maken
met plannen om de ontwapening
daadwerkelijk in te zetten. Die ge
tuigt van liefde i.p.v. angst voor ande
re volkeren en zich niet wenst veilig
te stellen door voor onze op een
bepaald moment toevallige vijan
den een afzichtelijke dood te beden
ken. Die uit durft te spreken, dat we
onze talenten moeten gebruiken ten
bate van de vrede en de bestrijding
van honger en niet zoals nu door het
talent van 40% van de wetenschap
pers op aarde te verspillen aan oor-
logsresearch. Een van de oorzaken
van het ontstaan van oorlog is altijd
geweest de ongelijkheid van kansen
en het verschil tussen arm en rijk.
Daaraan te werken is een opdracht
van de kerken en de kerken, dat
zijn WIJ! Staat er niet in de bijbel:
Bid en werk!
Zeist W. H. Kuiper-Verkuyl
Totaalweigeraars (2)
In uw krant van 25 mei stond een
bericht over de acties van de anti
militaristische actiegroep Onkruit
Doel van de acties was het tegenhou
den van en daarmee publiciteit
rond de overplaatsing van de drië
totaalweigeraars Willem Bosma, Wil
lem de Haan en Theo Wolswijk. Zij
zouden worden overgeplaatst van de
militaire strafgevangenis in Nieu-
wersluis naar de huizen van bewaring
in Assen, Arnhem en Utrecht. Op dé
dag van de overplaatsing, werd door
veertig mensen van Onkruit het gras
veld op het gevangenisterrein in
Nieuwersluis bezet en werd met een
ketting het toegangshek vastgezet
om daarmee de marechaussee-auto's
tegen te houden. Mariniers en solda
ten van verschillende eenheden ont
ruimden daarop op harde wijze
(slaan, aan de haren wegtrekken) het
terrein. Bulten stond de politie, die
aanvankelijk niet ingreep, doch zon
der enige aanleiding met de gummi
knuppel er op los ging slaan. Heftige
charges, waarbij aanvankelijk van de
kant van de demonstranten niet werd
teruggeslagen. Later werd uit zelf
verdediging en bij 't zien van vrien
den en vriendinnen die in elkaar wer»
den geslagen ook teruggeslagen.
Zes mensen werden willekeurig opge
pakt en aangeklaagd wegens verzet
tegen arrestatie, demonstreren zon
der vergunning en vernieling. De zes
werden overgebracht naar het politie
bureau in Loenen en aldaar elk apart
gezet en in een cel verhoord. Hierbij
werd bljzondec hard opgetreden: ge
bruik van knevelboeien, één van dé
demonstranten werd in zijn gezicht
geslagen (omdat hij zijn naam spelde
in plaats van voluit zei) en verschil
lende menssn hadden wurgsporen.
Een arts constateerde lichte hersen
schudding en mishandeling bij één
van de demonstranten. We leven in
een democratische rechtstaat, wordt
vaak gezegd. Doch als diezelfde
rechtstaat (die o.m. gebaseerd is op
vrijheid van meningsuiting), mensen
vanwege hun politieke overtuiging in
de gevangenis zet (in dit geval de drie
totaalweigeraars) en vervolgens men
sen in elkaar slaat die daartegen pro
testeren; dan rijst de vraag wat dat
recht dan nog inhoudt. En waar recht
onrecht wordt, wordt verzet een
plicht.
Groningen
Onkruit Groningen
Achterlopen
Naar aanleiding van het artikel „Ach-'
terlopen" in de rubriek „Uit de kerk
bladen" vraag ik mij het volgende af.
Als het zo is (en volgens mij is het zo),
dat met de komst van het Koninkrijk
Gods niet vallen te rijmen de in het
artikel genoemde zaken als. honger,
armoede, bewapening, materialisme,
prestatie, positie, roofbouw, natuur,
autoafgodendienst, enz., dan kan ik
tot geen andere conclusie komen, dan
dat het met ons christenen zeer slecht
gesteld is. De christen die tegen die
mentaliteit probeert op te tornen,
wordt geschuwd en doodgezwegen
De predikanten, die proberen deze
dingen in hun preken en gebeden te
noemen en te benoemen, in hun ge
meenten worden afgewezen; te links,
te werelds, te politiek, te dit en te dat.
En wat mij ook verdriet, is het idee.
dat wij, ondanks ons zwelgen hier en
nu, het nog laten voorkomen, als dat
wij hier op aarde degenen zijn die het
moeilijk hebben en voor wie het later
in het hiernamaals wel beter wordt,
(zie vele teksten uit onze liederen),
vergetende, dat er ook in de bijbel
teksten staan over zij die hun loon
reeds ontvangen hebben.
Bergen op Zoom P. S. Cuperus
Vrije Universiteit (2)
Zover zijn we dus in Nederland geko
men, dat artsen van het VU-zleken-
huis. wier baas ze verhindert om on
nodig ongeboren leven te doden, in
gewetensnood raken. Interessunte
stof voor een studie sociologie! In
ieder geval wordt een tekst uit Spreu
ken een wat beter te begrijpen om
dat ge mijn vermaning niet wilde,
daarom zal ik ook lachen om uw
verderf, ik zal spotten wanneer uw
verschrikking zal komen. Dat zegt.
De Wijsheid
Brummcn
N. Matzken van de Griend
