3 I r Kabinet snoeit AOW met 21 gulden per maand •«jwj Tekening van een lezer rouw Commentaar reis naar een griezelig gebied Ministers hanteren meest gunstige cijferrangschikking listorisch compromis' faalt Suzanne Dekker Het redelijk alternatief lijst 4 Onderwijs aan anderstaligen door werklozen staartje niet zó oud jonge moeder pootje lichten lENSDAG 6 JUNI 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET TbiP vervroegde parlementsverkie- gen in Italië, die overbodig wa- omdat zij geen oplossing kon- bieden voor de politieke pro- en van het land, geven aanlei- tot enkele voorzichtige con- viseties. nijs) ervan is, dat er voorlopig een bejd is gekomen aan wat velen vanten als de communistische drei- gQg en wat anderen beschouwden ant,| de enige mogelijkheid om de en «iaanse politiek nieuw leven in blazen. bkx constateerd moet worden, dat e venexperiment van de communis- nins;he partijchef Enrico Berlingu- n ve{ dat met de naam „Historisch nPee npromis" de geschiedenis zal gaan, tenslotte is mislukt. he is geen reden om daarover te chen, omdat tegelijkertijd moet oral,orden vastgesteld, dat Italië even liefs regeerbaar blijft als het voor de rkiezingen van 1976 was, als de ick g risten-democraten afwijzend ïiing ijven reageren of meer commu- s' itische invloed bij de regering, e||S| ilië zit nu eenmaal met het pro- biieieem dat de socialistische partij al lissc eer dan 50 jaar geleden de posi- »ctbe! begon te verliezen, die zij vol- J ns Westeuropese tradities be- >orde in te nemen. Langzaam aar zeker begon de communisti- he partij haar plaats als grote -beiderspartij ov«r te nemen, een itwikkeling die werd versneld «e voor het krachtige verzet van de 3mj" >mmunisten tijdens het fascisti- Legl be bewind. tiypi brj ok bij de jongste verkiezingen is e socialistische partij er niet in sslaagd, het begin van een werke- Jag ke terugkeer te verwezenlijken rd s de arbeiderspartij die een wen- 1 end perspectief biedt. De socialis- ,en%che partij is nog altijd geen alter- er rrtatief voor de communistische par- fejj. Zelfs is zij niet in staat geble- ;en tot een „derde macht" uit te j-oeien tussen christen-democra- en en communisten. iT Git valt te meer te betreuren, nu Ne communistische partij veel van ie franje heeft verloren, die zij in 1976 kreeg in een periode, waarin i meende dat haar invloed op werkende berolking tot een rsnelde oplossing van de belang rijkste problemer kon leiden. imen met de christen-democra- 'egejen beschikken de socialisten in de van afgevaardigden over en nog iets grotere meerderheid, te ntfan zij samen al in het ontbonden irlement be;aten. De christen democraten zijn bereid om samen te werken, maar de socialisten zijn zo onderling verdeeld, dat partij chef Craxi een splitsing zou riske ren, als hij op een aanbod van de christen-democraten zou ingaan. Gesuggereerd is dat de christen democraten Craxi het premier schap van een coalitiekabinet of een gelijk aantal ministers in een kabinet met een christen-democra tische premier hebben aangebon den. Het zou de moeite waard zijn, als Craxi deze beweringen op hun juistheid zou onderzoeken. Doet hij dat niet dan zal nooit duidelijk worden of de christen-democraten echt zaken wilden doen, of dat zij slechts de verkiezingscampagne wilden beïnvloeden. Intussen blijft het zo, dat voorna melijk van de christen-democraten zal afhangen, of met de jongste verkiezingsresultaten in de hand een werkbare meerderheid in het parlement kan worden gevonden. Er moet een vorm van samenwer king' met de communistische partij zijn, nu de socialisten opnieuw niet in staat zijn om aan een oplossing mee te werken, waarin geen be roep op de communisten gedaan hoeft te worden. Juist nu de com munistische partij reden heeft om wat bescheidener te zijn in het stellen van voorwaarden, zouden de christen-democraten een gebaar kunnen maken. Zo zouden zij de vorming van een coalitiekabinet mogelijk kunnen maken, waarin minister zitting hebben, die voor de communisti sche partij aanvaardbaar zijn, zon der dat zij zelf tot deze partij behoren. Gedacht zou kunnen worden aan vakministers die geen „veiligheidsproblemen" zouden veroorzaken, omdat zij geen bin ding met de communistische partij hebben. Een ander belangrijk aspect van de nederlaag van de communistische partij is de invloed, die zij kan hebben op de ontwikkeling van het Eurocommunisme. In Italië lijkt het niet langer perspectieven te openen. De vraag is dan ook of de teleurstellende resultaten voor de communistische partij ook een ne gatieve uitwerking zal hebben op het wel en wee van de communisti sche partijen in de andere West europese landen. Maar daarover valt misschien wat meer te zeggen na de directe ver kiezingen voor het Europese parle ment, waarvan het resultaat vol gende week maandag bekend zal zijn. door Johan van Workum DEN HAAG Het kabinet wil op 1 juli opnieuw een korting doorvoeren op de halfjaarlijkse verhoging van de sociale uitkeringen. Het kabinet doet z'n best duidelijk te maken dat die korting wel meevalt. Op de laagste sociale uitkeringen, zoals de AOW, scheelt het slechts 1,60 gulden schoon per maand. En dat op een bedrag van totaal ruim 1360 gulden schoon per maand. Die zes kwartjes, dat merkt de AOW'er niet eens. zo schijnt het kabinet te willen zeggen. Nu is het bekend dat je met cijfers zowat alles kunt aantonen wat je wilt. als je maar de kunst van het rang: schikken verstaat. Je kon dus wel vermoeden dat het kabinet de meest gunstige cijferopstelling had gekozen met die 1,60 gulden. Daarom hebben we zelf, met deskundige hulp en aan de hand van de officiële regels, ook wat rekensommetjes gemaakt. En in derdaad, dan blijkt dat het kabinet van het afgelopen driekwart jaar de stijging van de netto AOW met pre cies 21 gulden per maand heeft afge remd. Die 1,60 gulden van het kabinet slaat uitsluitend op de nieuwe korting per 1 Juli, die het kabinet vorige week aan de Tweede Kamer heeft voorgesteld. Er is echter nog wel wat meer ge beurd. Op 1 Januari had het kabinet, ook al een korting op de uitkeringen doorgevoerd. Voor de AOW was de korting in januari 0,3 procent, en wordt die van Juli 0,2 procent. Samen dus een half procent. Bouw-CAO Voorts heeft het kabinet vanaf janua ri de doorwerking van de bouw-CAO opgeschort, althans de doorwerking van een onderdeel van die CAO. Om de gedachten even op te frissen: in 1978 werd in de bouw een aantal loontoeslagen, die nagenoeg elke bouwvakker kreeg, afgeschaft en op genomen in het baslsloon. Sociale uitkeringen en minimumloon zijn ge koppeld aan de CAO-lonen, echter alleen aan de basisionen. In de bouw gingen die omhoog, en door de koppe ling zou dat de uitkeringen en het minimumloon op 1 Juli aanstaande 1,1 procent hoger hebben doen uitko men dan nu het geval is. Want het kabinet heeft dit stukje van de kop peling tegengehouden. De bouwvak kers, zo redeneerde het kabinet, kre gen feitelijk geen hoger loon, maar alleen hun ouder loon onder een nieuw etiketje. De gekoppelde uitke ringen en minimumlonen hoeven dan dus ook niet feitelijk omhoog. Inlopen achterstand De vakcentrales FNV en CNV, en de PvdA, waren het hiermee niet eens. Zij redeneerden dat uitkeringen en minimumlonen al die Jaren dat de toeslagen in de bouw hebben be staan, daarvan niets gemerkt hebben via de koppeling. In hun ogen was er dus sprake van het inlopen van een jarenlange achterstand ten opzichte van de feitelijke CAO-lonen. De vak beweging nam deze kwestie zo hoog op, dat in het najaar het loonoverleg erdoor mislukte. Iets soortgelijks doet zich nu'per 1 Juli ook voor met een van de CAO's voor uitzendkrachten. Het is een on betekenend CAO'tJe. Daarin zijn de basisionen verhoogd met vijftien pro cent, onder meer om ze aan te passen aan het minimumloon. In de koppe ling evenwel staat dit CAO'tJe model voor een hele verzameling kleinere CAO's. Zonder ingrijpen zouden daardoor minimumloon en uitkerin gen op 1 juli met 0,6 procent extra moeten, worden verhoogd. Vier besnoeiingen Als het voorstel van het kabinet wordt aangenomen, werken er dus vanaf juli vier besnoeiingen door op de AOW: de korting van januari, de opschorting van de doorwerking van de bouw-CAO, de nieuwe korting van juli, en de opschorting van de door werking van de ultzei)d-CAO. Als deze vier elementen worden ge schrapt, zou de netto-AOW per maand 21 gulden hoger zijn. Hier volgt de opbouw van dit bedrag: korting Januari 2,70 bouw-CAO ƒ11.— korting juli 1,80 ultzend-CAO 5,50 Het is verstandig even bij deze op-' bouw stil te staan. Want niet alle elementen zijn politiek even omstre den. Het CNV bij voorbeeld heeft zich uiteindelijk kunnen verenigen met de korting van januari, vanwege de ar gumentatie die daaraan ten grond slag ligt. Verder gaat de redenering van vakbeweging en oppositie ten aanzien van de bouw-CAO, niet op bij de uitzend-CAO. Bij de bouw-CAO kun je spreken van inhalen van een oude achterstand. Bij de uitzend- CAO is er sprake van een ongelukkig effect van een dom stukje rekentech niek. Het is daarom te verwachten dat het vierde element (ultzend-CAO) minder weerstanden zal oproepen. kosten: 2,3 miljard Bij een blik op de opbouw valt verder meteen op dat de twee kortingen veel minder effect hebben dan de twee CAO-opschortlngen. De kortingen drukken de AOW vanaf Juli met 4,50 per maand, maar de twee CAO- kwesties met 16,50 gulden. Het laten passeren van die CAO-doorwerkin- gen zou voor het Rijk praktisch onbe taalbaar worden. De uitgaven van overheid en sociale fondsen zouden liefst ruim twee miljard gulden per jaar hoger worden. Dat komt mede doordat niet alleen de uitkeringen, maar ook de salarissen van over heidspersoneel en werknemers van gesubsidieerde instellingen op een zelfde wijze zijn gekoppeld aan de CAO-lonen. Het laten vervallen van de twee kortingen op de uitkeringen zouden Rijk en sociale fondsen ko men op een extra uitgave van zo'n 250 miljoen gulden per jaar. Het schrap pen van zowel kortingen als opschor tingen zou dus zo'n 2,3 miljard gulden per jaar gaan kosten. Nog even een puntje techniek. Hier boven is in de opbouw een bedrag van 1,80 genoemd als effect van de tweede korting op de AOW per 1 Juli. terwijl het kabinet een bedrag van 1,60 gul den noemt. Het verschil ontstaat door de vakantiebijslag, die elk jaar in mei wordt uitbetaald (bij de ultke- Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, tOOO AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. "ZULLEN WEONZE VUL PENNEN RUILEN...?" NA Ut ONDERTEKENING SALT U Minimumloon en uitkeringen per maand (gehuwde man zonder kinderen) kabinet minimumloon AOW WAO-modaal WAO-maximaal oppositie nu juli juli ƒ1279,30 1300,70 18.40 1265,10 1285,60 21.— 1469 ƒ1491 28.- ƒ1216 ƒ2644 61 (De bedragen onder 'kabinet juli' gaan omhoog met de bedragen onder oppositie' wanneer de kortingen vervallen en de bouw-CAO en uitzend-CAO volledig doorwerken. Voor het minimumloon spelen alleen de twee CAO-kwesties een rol Voor de AOW komt daar een korting bij van vanaf Juli 0,5 procent, voor de modale WAO 0,7 procent, en de maximale WAO 1,4 procent. Een modale WAO'er is degene die in 1978 als werknemer 30.000 gulden bruto inclusief vakantiegeld verdiende en daarvan thans 80 procent als uitkering ontvangt De maximale WAO'er is de man die vorig Jaar als werknemer 57.800 gulden inclusief vakantiegeld verdiende, en nu 80 procent daarvan als WAO-uitkering.) ringen zeven procent, bij de meeste lonen acht procent). Het kabinet heeft de netto bijslag, zoals die theo retisch zou worden als een heel jaar lang de AOW zo hoog zou zijn als in juli, gedeeld door twaalf, en de uit komst bijgeteld bij de netto maand- AOW van juli. Deze berekening levert voor juli een theoretische netto AOW op van 1362,30 gulden. Langs dezelfde weg is ook de theoretische AOW van juni berekend op 1340,50 gulden bere kend. Theoretisch stijgt dan de netto AOW met 21,80, en dat is dan 1,60 minder dan zónder de nieuwe korting. Geen 'boze' opzet Door de hogere belasting (progressie) op de vakantiebijslag valt in deze wijze van rekenen het effect van de korting een paar dubbeltjes lager uit. Zoals gezegd heeft het kabinet met die 1,60 de meest gunstige rangschik king der cijfers gehanteerd. Toch zal dat niet met deze 'boze' opzet zijn gebeurd, want er is nóg een reden waarom deze rekenwijze wordt ge bruikt. De laagste sociale uitkeringen, waar onder de AOW, zijn gekoppeld aan het netto minimuloon inclusief va kantiebijslag. Men neemt dan het bruto minimumloon per maand (1790 gulden vanaf Juli), en trekt daar van af de loonbelasting en sociale pre mies voor een gehuwde man. Er blijft dan netto 1301 gulden over. Dat is het bedrag dat de gemiddelde minimum loner in het bedrijfsleven vanaf Juli krijgt uitbetaald. Vervolgens wordt dezelfde bruto-netto berekening ge maakt voor de vakantiebijslag van zeven procent. De uitkomst wordt gedeeld door twaalf, en bijgeteld bij genoemde 1301 gulden. Nu pas wordt de koppeling gelegd naar de AOW. Er wordt eerst weer zeven procent vakantiegeld afgetrok ken, en vervolgens wordt met de com puter teruggerekend naar een maand-AOW van 1286 gulden netto, en daarbij hoort een brutobedrag van 1370 gulden. Dat laatste bedrag heeft alleen nog praktische betekenis voor bejaarden met neveninkomsten die al hun inkomsten moeten aangeven voor de inkomstenbelasting. Het bedrag van 1286 gulden is echter het bedrag dat AOW'ers vanaf Juli elke maand netto ontvangen van de Sociale Verzekeringsbank. (De bank zal feitelijk 26,20 méér betalen, om dat ze de ziekenfondspremie niet in houdt.) Terzijde: bij een zuivere kop peling aan het netto minimumloon zou de AOW eigenlijk 9,60 gulden netto hoger moeten zijn. Dit gaatje moet nog altijd een keer gedicht worden. Afstand loopt op In onze rekensommen is steeds alleen gewerkt met bedragen per maand zónder vakantiebijslag, om zoveel mogelijk aansluiting te krijgen bij de praktijk van de uitbetalingen. De be rekeningen zijn op dezelfde basis ook gemaakt voor miminumloon en de belangrijkste uitkeringen boven het minimumniveau (zie tabel met toe lichting.) Uit de tabel blijkt onder meer dat de afstand tussen netto AOW en gemiddeld netto minimum loon bij het kabinet op 1 Juli al op loopt tot vijftien gulden. Nog enkele punten om bij al dit dorre cijferwerk in het oog te houden. Rond tweeëneenhalf miljoen Nederlanders ontvangen een sociale uitkering. Voor twee miljoen is dat de bodem- uitkering op niveau van het mini mumloon. Maar slechts de helft van heeft die uitkering als enige bron van inkomsten. Driekwart van de AOW'ers bijvoorbeeld heeft naast de AOW nog (enige) neveninkomsten. Voorts wordt waarschijnlijk door veel mensen te gemakkelijk gedacht dat die paar kwartjes voor de AOW'er weinig uitmaken, wanneer zijn AOW altijd nog 1280 gulden schoon in de maand is en er ook bij het kabinet nog 21 gulden bijkomt op 1 juli. Niet vergeten mag worden dat voor bij voorbeeld bejaarden met alleen AOW de bestemming van die 1280 gulden vaak al zo goed als volledig vastligt aan huur, voeding, kleding en andere vaste uitgaven. Als er dan nog een paar tientjes overschieten, kunnen een paar gulden meer of minder net het welvaartszout in de levenspap vormen. ADVERTENTIE In Europa: emancipatie voor vrouwenèn mannen! Van Someren (WD): Van onze Haagse redactie DEN HAAG Mevrouw H. van So meren, fractievoorzitter voor de WD in de Eerste Kamer, wil dat werkloze onderwijskrachten naar het onder wijs worden teruggehaald om speci aal aangepast onderwijs te gaan ge ven aan anderstaligen. Kinderen uit vreemde landen kunnen volgens haar op die manier beter de Nederlandse taal machtig worden en dan ook werkelijk een opleiding volgen. De liberale fractieleidster deed deze suggestie gisteravond op een partij bijeenkomst in Rotterdam. ZIJ sprak daar haar bezorgdheid uit over de snelle toeneming van het aantal an derstalige kinderen in het onderwijs. Er zijn nu al-zcholen waar ruim de helft van de leerlingen uit het buiten land komt. Volgens mevrouw Van Someren hoeft het door haar gesuggereerde onder wijsproject niet erg veel geld te kos ten. Het verschil in kosten voor de overheid tussen een werkloze onder wijzer en een „actieve" bedraagt vol gens haar slechts tien procent. Vandaag vertrekt een groepje Fransen, Italianen en Amerika nen vanuit Marseille naar een ge bied. dat door heel wat mensen als een van de gevaarlijkste plek ken ter aarde beschouwd wordt: de „Bermuda Driehoek", Dat is een min of meer driehoekig ge bied in de Atlantische Oceaan tegenover de zuidoostkust van de Verenigde Staten, dat zich uit strekt van Bermuda in het noor den tot aan het zuiden van Flori da, vandaar over de Bahama's loopt tot een punt voorbij Puerto Rico en dan weer teruggaat naar Bermuda. Die „driehoek" is be rucht geworden door een groot aantal raadselachtige ongeluk ken: meer dan honderd vliegtui gen en schepen zijn er spoorloos verdwenen, de meeste na 1945. Meer dan duizend mensen waren daarbij betrokken, van wie nooit meer een spoor is teruggevonden. Evenmin is er ooit een wrakstuk van de verdwenen vliegtuigen of schepen gesignaleerd, ondanks grondige zoekacties; alles en ie dereen lijkt in één klap van de aardbodem weggevaagd. Op 19 maart 1973 nog raakte het vrachtschip Anita (op weg naar de VS naar Duitsland) met 32 man aan boord voorgoed zoek in de Bermuda Driehoek In dit griezelige gebied waar overigens de meeste schepen en vliegtuigen ongedeerd uit komen gaat de wetenschappelijke ex peditie met een veertig meter lang jacht vijftien dagen lang on derzoekingen doen. De onderzoe kers willen op de bodem van de zee bewijzen zien te vinden van een samenleving die nog ouder moet zijn dan die van de Maya's en de oude Egyptenaren. De we tenschappers gaan er van uit dat hier de bakermat moet zijn ge weest van een volk dat voor een deel naar Amerika is getrokken (dat werden dan de Maya's) en voor de rest naar Egypte. Zes duikers van grote naam en faam maken deel uit van het ge zelschap. Een van hen. de Frans man Jacques Mayol, heeft argu menten voor die veronderstelling bij de hand: de Egyptenaren, zegt hij, hebben altijd beweerd dat hun voorouders uit het westen kwamen, en de Maya's dat de hunne uit het oosten afkomstig zouden zijn; dat klopt dus al aar dig. Volgens Mayo is het „abso luut zeker" dat er zo'n gemeen schappelijke beschaving in de Bermuda Driehoek bestaan heeft voordat de oceaan een deel van het land verzwolg. De bewijzen denkt hij te vinden in het zand dat uitzonderlijke magnetische eigenschappen vertoont, in de stenen op de bodem en in het piramidevormige bouwsel, dat pas twee jaar geleden ontdekt is. „Als die piramide door mensen gebouwd blijkt te zijn zal dit zon der twijfel dé ontdekking van deze eeuw zijn, zo niet van alle tijden. We denken niet dit eeu wenoude raadsel even in vijftien dagen op te lossen, maar we ho pen ten minste onomstotelijk vast te stellen dat de overblijfse len onder water kunnen hebben toebehoord aan een volk, waaro ver Je in allerlei historische ge schriften kunt lezen. Kan er verband bestaan tussen die oude beschaving en de ver dwijning van schepen en vliegtui gen? Kan best, zegt Mayol. „De mensen die hier destijds geleefd hebben, kunnen heel goed ge bruik gemaakt hebben van ener giebronnen die wij nog niet eens kennen, maar die misschien nog steeds af en toe werkzaam zijn." Bang is hij in elk geval niet. Mis schien komt dat wel doordat aan boord ook de Amerikaanse schrijver Charles Berlitz is, die enkele boeken over de Bermuda Driehoek heeft geschreven en het gebied op z'n duimpje kent. Als het weer meezit kunnen we Brian Allen vandaag of morgen boven Het Kanaal zien fietsen. De 'Gossamer Albatros' die een vleugelspanwijdte van dertig meter beeft, is een echte vliegfiets die met trappers wordt aangedreven. De 26-jarige Amerikaan moet helemaal alleen van Engeland naar Frankrijk overfietsen. Bij zijn testvluchten onderaan is te zien dat het toestelletje echt van de grond komt heeft de eenzame fietser veel bekijks. De meeste jonge echtparen wil len tegenwoordig niet meer dan één kind. Als dat zo doorgaat, voorspelt de in bevolkingsvraag stukken gespecialiseerde prof. er in het jaar 3000 in heel West- Duitsland nog maar twaalfdui zend mensen over zijn, een ar moedig staartje van de ongeveer Hans W. Jürgens uit Kiel. zullen zestig miljoen die er nu leven De vorige week ontdekte wand schildering in de boerderij In het Drentse dorp Hollandscheveld blijkt opeens niet meer te date ren uit de vorige eeuw. De huidi ge bewoners van de boerderij ontdekten de wandschildering bij restauratiewerkzaamheden aan hun woning. Het schilder werk stelde een havengezicht voor met schepen, een kerk, een molen en huizen en is uitgevoerd in zachte tinten. De wandteke ning bevindt zich achter de schoorsteen en is daar jaren ver borgen geweest. Na beoordeling van een plaatselijke conservator werd aangenomen dat de schets uit de negentiende eeuw dateer de. Nu is echter gebleken dat de „bejaarde" maker van de teke ning nog leeft en zijn eigen teke ning via een plaatselijke krant heeft teruggezien. De tekening dateert uit 1937, toen deze heer Ruysaard de schets maakte bij het behangen van een woning Of ze er blij mee moeten zijn of niet weten ze eigenlijk niet, maar een record is de in een ziekenhuis in Indianapolis (in dew Ameri kaanse staat Indiana) geboren tweeling in elk geval wel. Natuur lijk niet omdat het een tweeling is, maar omdat de moede,r pas tien Jaar oud is. Het ziekenhuis heeft niet bekend willen maken hoe het jeugdig persoontje heet, wel dat de baby's die allebei een kilo of anderhalf wegen gezond zijn en dat de moeder alweer thuis zit alsof er niets ge beurd is. Volgens een zegsman van de Amerikaanse medische organisatie AMA is het op zich zelf niet uitzonderlijk dat zo n jong kind een kind krijgt. Er zijn zelfs gevallen bekend van kinde ren van sommige Indianenstam men, die al op hun zes jaar moe der werden. Maar dat een miesje van tien een tweeling krijgt is volgens hem nog niet eerder voorgekomen. Een olifant pootje lichten? Geen kunst aan, zolang Je zelf ook een olifant bent tenminste. De India se olifant Raja maakt er dage lijks een spelletje van: sinds ze de eerste keer haar grotere zus Anka in de gracht tussen hun verblijf en de rest van Ouwehands die renpark wist te duwen onder luid trompetgeschal probeert ze het bijna elke dag weer Anka lijkt het niet zo erg te vinden: zo staat ze nóg dichter bij de lekke re hapjes die ze van de bezoekers krijgt. Misschien dat de dieren elkaar in een grotere ruimte min der „dwars" zitten; in september wordt in het park al begonnen met de aanleg van een ruimer olifantenverblijf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5