Radio Ghana:
coup geslaagd
Mobilisatie
in Nicaragua
6
UNCTAD-5 grotendeels mislukking geworden
PSP 9
Beleid Israël verandert niet
Kritiek
op Europa?
Leg Europa niet
te vondeling
2
Rhodesische aanval
op kamp Mozambique
Zuidafrikaanse 'Muldergate'
Verwarring over machtsstrijd
VOOR SOCIALISME
EN VREDE
Sandinisten in aanval
Minister Dajan over Palestijnse kwestie:
Verlangens Derde Wereld in Manila niet ingewilligd
INSDAG 5 JUNI 1979
BUrTENLAND
TROUW/KWARTET
ACCRA, LONDEN (AP, Reuter, AFP) Een Ghanese lucht
machtofficier heeft gisteren na een geslaagde staatsgreep de
macht in dit Westafrikaanse land overgenomen. Dit werd
althans meegedeeld via radio Accra. Eerder op de dag werd
door regeringswoordvoerders gezegd dat Ghana ternauwer
nood aan een staatsgreep was ontkomen.
Luitenant Jerry Rawllngs deed giste
ren een tweede poging binnen drie
weken om de militaire regering van
generaal Fred Akuffo te wippen. Op
15 mei was een coup mislukt en werd
Rawllngs gevangen genomen. Mede
standers in het leger wisten hem ech
ter uit de gevangenis te bevrijden. De
nieuwe revolutionaire regering onder
leiding van Rawllngs zei gisteravond
dat ze de situatie in Ghana in de hand
hadden. Alle legereenheden en de ge
hele Ghanese politie stonden onder
controle van de nieuwe machtheb
bers. De verandering van regering
betekent niet dat er volgende maand
geen verkiezingen in Ghana zullen
zijn, aldus het radiobericht. De Gha-
nezen gaan dan naar de stembus om
na zeven jaar militaire regering een
burgerregering te kiezen. Radio Ac
cra meldde gisteravond dat er einde
lijk een eind was gekomen aan de
„hypocrisie" van de militaire regering
van generaal Akuffo.
Na zijn eerste mislukte staatsgreep
op 15 mei, waarbij een luchtmachtof
ficier werd gedood, moesten luite
nant Rawlings en zes medestanders
voor een Ghanees hof verschijnen.
BEIROET (AFP. Reuter) Pierre
Gemayel. de leider van de rechtse
Falange-partij in Libanon, heeft lich
te verwondingen opgelopen bij een
bomaanslag. Dit heeft het radiosta
tion van zijn beweging bekendge
maakt. De 74-jarige Gemayel was op
weg van het westelijke stadsdeel van
Beiroet, dat in rechtse handen is,
naar het noorden van de stad. toen
een tijdbom ontplofte.
Rawllngs werd ervan beschuldigd dat
hij het land op de Ethiopische manier
wilde regeren. Ethiopië wordt gere
geerd door een marxistische militaire
raad.
Ghana is een land van tien miljoen
inwoners aan de westkust van Afrika
en werd onafhankelijk van Engeland
in 1960. De eerste president, Kwame
Nkrumah werd in 1966 gewipt. Het
leger gaf in 1969 Kofi Busia de lei
ding, maar deze werd in 1972 van zijn
macht ontdaan. Generaal Ignatius
Acheampong kreeg de leiding van de
militaire raad tot vorig Jaar Juli, toen
generaal Akuffo deze positie Innam.
Ghana heeft te kampen met grote
economische problemen en moet op
boksen tegen een steeds groter wor
dende inflatie.
Eerder op de dag vroeg radio Accra
alle Ghanese officieren en soldaten
het vuren te staken en zich bij hun
onderdeel te voegen zonder bevreesd
te zijn voor arrestaties.
In Washington zijn telefoontjes ont
vangen van personeel van de Ameri
kaanse ambassade in Ghana. Zij we
zen erop dat bij de staatsgreep vlieg
tuigen waren gebruikt om het radio
station in de Ghanese hoofdstad in
handen te krijgen. Volgens deze be
richten ging het schieten steeds door.
De Amerikanen wisten niet te vertel
len of de staatsgreep wel of niet ge
lukt was. Een Amerikaan verklaarde
dat het radiostation eerst was bezet
door de opstandelingen en daarna
was ingenomen door regeringstroe
pen. Later op de dag konden de op
standelingen zich weer meester ma
ken van het radiostation.
ADVERTENTIE
Donderdag 7 juni: gaan stem
men of niet? Grote adverten
ties roepen ons toe: kom op
voor Europa. Maar voor welk
Europa? Voor het Europa van
de multinationale onderne
mingen, van de bewapenings
industrie en de werkloosheid,
van de boterbergen en de ra
dio aktieve afvalkuilen, van
het afknijpen van de Derde
Wereld? Want dat is het Euro
pa waar het om gaat: de Eu
ropese Gemeenschap. Als het
om de EG gaat zijn de grote
Nederlandse partijen nauwe
lijks uit elkaar te houden. Ze
zijn zonder uitzondering voor
deze Europese éénraaking. In
de Europese organen bouwen
christen-demokraten, sociaal-
demokraten, konservatieven
en liberalen samen daaraan.
De mensen, die nu strijden te
gen bedrijfssluitingen, tegen
kernenergie, voor het milieu,
voor ontwapening en tegen de
aantasting van demokratische
rechten, kloppen vergeefs bij
hen aan.
Die strijd is nodig om een tegenmacht op te bou
wen. Een demokratische macht, die een andere po
litiek kan afdwingen. Daarvoor wil de PSP opko
men, in en buiten het Europese parlement.
Stem daarom op 7 juni PSP.
MANAGUA (Reuter, AFP, AP) President Somoza van
Nicaragua heeft een mobilisatie afgekondigd, omdat de be
vrijdingsbeweging een slotoffensief heeft ingezet. Alle reser
ve-officieren en soldaten zijn onder de wapenen geroepen. Het
Sandinistisch Bevrijdingsfront heeft alle landgenoten opge
roepen om massaal in opstand te komen en te gaan staken. In
het noordwesten van de Middenamerikaanse staat hebben de
Sandinisten een stad bezet.
Nauwelijks was op 4 mei bekend dat Magaret Thatcher de nieuwe premier van Groot-Brittannië was feworden of
de Japanse regering zegde toe dat ze bij de wereldtopconferentie van eind deze maand in Tokio beschermd zal
worden door twintig vrouwelijke veiligheidsagenten. Dit weekeinde lieten de dames zien hoever ze met hun
training zijn.
President 8omoza beschuldigde za
terdag buurland Costa Rlca er van
dat het de Sandinisten hielp. Costa
Rica zou moderne wapens hebben
geleverd. President Somoza zei af te
weten van een plan om Nicaragua op
grote schaal binnen te vallen. Een
intemaUonale brigade van Paname-
zen. Venezolanen. Columbianen, Cu
banen en Spanjaarden zouden vol
gens Somoza zijn opgeleid voor de
invasie in Nicaragua. De comman
dant van de naUonale garde van
buurland Costa Rica deelde zaterdag
in San José mee dat Costa Rica zijn
positie aan de grenzen versterkt in
verband met de gevechten in Nica
ragua.
De Westduitse ambassade in Mana
gua, de hoofdstad van Nicaragua
heeft dit weekeinde de 74 personeels
leden overgebracht naar Costa Rica.
Het werd geen officiële evacuatie ge
noemd. Volgens een woordvoerder
wilde het personeel vertrekken om op
vakantie te gaan en om andere rede
nen Enkele personeelsleden wachten
de situatie ln Nicaragua af en andere
reizen door naar Panama, West-
Duitsland of de Verenigde Staten.
Venezuela heeft zondag Costa Rlca
zijn steun toegezegd als Nicaragua
zou aanvallen. De twee landen had
den in september van het vorig Jaar
een wederzijds verdrag getekend,
waarin zij elkaar steun beloofden in
geval van dreiging. Volgens cijfers
van de regering van Somoza zijn bij
gevechten ln het zuiden 55 guerrilla
strijders en 5 militairen van de natio
nale garde om het leven gekomen.
CAIRO (Reuter, AP, AFP) De Israëlische minister van buitenlandse zaken Mosje Dajan
heelt gezegd dat Israël er niet over denkt wezenlijke onderdelen van haar beleid ten aanzien
van de bezette gebieden en het Palestijnse vraagstuk te herzien. De Egyptische minister
Boetros Ghali, die momenteel optreedt als gastheer van Dajan heeft zijn ongenoegen over die
houding kenbaar gemaakt.
ADVERTENTIE
Dajan gaf zijn verklaring naar aanlei
ding van de vraag welke boodschap
premier Begin hem had meegegeven
voor zijn bezoek aan de Egyptische
hoofdstad Cairo. „Nog gisteren heeft
de premier me duidelijk gemaakt dat
er enkele zeer fundamentele onderde
len van het Israëlische beleid zijn, die
we niet van plan zijn te veranderen,"
aldus Dajan. „En dat betekent: geen
Palestijnse staat op de westelijke
Jordaanoever en in de Gazastrook.
voortbestaan van Jeruzalem als on
verdeelde hoofdstad van Israël.
daanoever en ln Gaza."
het komt volgende week maandag in
Alexandrië ter sprake.
Dajan stelde dat de kwestie van de Dajan en zijn ambtbenoot zullen
nederzettingen geen beletsel hoeft te
zijn bij de besprekingen over de auto
nomie, omdat er toch slechts een op
lossing voor het Palestijnse vraag
stuk te vinden is als Joden en Arabie
ren bij elkaar wonen. Zowel de Israë
lische minister als zijn Egyptische
ambtgenoot vertrouwen erop dat de
verschillen van mening kunnen wor
den opgelost maar volgens Dajan is
daarvoor wel geduld nodig. De minis-
voortzetüng van het vestigen van' ter zal dit onderwerp niet aansnijden
Joodse nederzettingen op de Jor- tijdens déze besprekingen met Ghali;
SALISBURY (Reuter, AFP, AP) Rhodesische vliegtuigen
hebben gisteren een aanval op een guerrillakamp in Mozambi
que gedaan en een aantal guerrilieros en soldaten van het
Mozambikaanse leger gedood. Dit staat in een communiqué
van het militaire hoofdkwartier in Salisbury.
Het was de eerste luchtaanval in nieuwe regering van bisschop Muzo-
buurlanden door het leger van de
RIAAD (AP) Saoedi-Arabië wijst
een olie-embargo tegen de westerse
industrielanden van de hand, heeft
olieminister sjeik Achemd Zaki Ya-
mani gisteren verklaard.
In een dagbladinterview zei hij
voorts, dat Saoedi-Arabië. de groot
ste exporteur van ruwe olie ter we
reld, de huidige produktie van 8,5
miljoen vaten per dag niet zal terug
brengen. De verklaring van Yamani
is opgevat als de officiële afwijzing
van Saoedi-Arabië van de verklaring,
die de vorige maand is uitgegeven
door Irak en het Marxistische Volks
front voor de Bevrijding van Palesti
na om een olie-embargo tegen de Ver
enigde Staten in te stellen. Irak, het
Volksfront en andere radicale groepe
ringen veroordelen de Verenigde Sta
ten, omdat die het Egyptische-Israëli-
sche vredesverdrag mogelijk hebben
gemaakt.
rewa. In april deden Rhodesische
vliegtuigen acht aanvallen op doelen
in Zambia en Mozambique. In zijn
eerste verklaring als premier heeft
bisschop Muzorewa zaterdag de
buurlanden van Zimbabwe-Rhodesië
gewaarschuwd, dat het land zich zal
verdedigen tegen iedere vorm van
agressie.
De regering-Muzorewa heeft zaterdag
aanhangers van dominee Sithole be
schuldigd van het beramen van een
moordaanslag op premier Muzorewa.
Sithole noemde gisteren de beschul
digingen „absolute onzin". De rege
ring had veertien leden van de partij
van Sithole gearresteerd omdat zij
zouden samenzweren tegen Muzo
rewa.
Politieke waarnemers in Salisbury
verwachten dat de regering Muzore
wa scherp wil optreden tegen Sithole
en zijn partij zelfs wil verbieden. Si
thole wil de zetels in het parlement en
in de regering niet aanvaarden, om
dat de verkiezingen niet eerlijk zou
den zijn verlopen.
vooral de gevolgen van het openen
van de grens bespreken en de vraag
hoe het verder moet met de luchtcor-
ridor. Gisteren heeft Dajan een on
voorzien onderhoud met de Egypti
sche president Sadat gehad maar
hierover zijn geen mededelingen
gedaan.
Premier Moestafa Khalil van Egypte
heeft gisteren verklaard dat Cairo
absoluut weigert buitenlandse troe
pen toe te laten op haar grondgebied
en ook geen luisterposten zal toe
staan. Egypte zal zich blijven opstel
len tegenover degenen, die proberen
de vredespogingen en de onderhan
delingen over de Palestijnse autono
mie te saboteren en degenen, die de
economie van Egypte proberen te
verlammen.
De Israëlische marine heeft zondag
nacht een boot met Palestijnse guer
rillastrijders, die op weg was van Li
banon naar de Israëlische kust tot
zinken gebracht. Het scheepje had
een raketwerper aan boord. Volgens
de autoriteiten hadden de Palestij-
nen het plan vanuit zee Israëlische
plaatsen te bestoken. De Israëli's we
ten niet hoeveel mensen er aan boord
van de boot waren maar er zijn in
ieder geval geen overlevenden.
Stem dan écht progressief
Europa is op de verkeerde weg.
De Europese Gemeenschap is een machtsblok waarop
de mensen veel tc weinig greep hebben. Een machtsblok
waarin 'ekonomische groei' hét centrale politieke punt is.
De onherroepelijke gevolgen? Uilputting van de
grondstoiïcn. Uitbuiting van de ontwikkelingslanden.
Aantasting van het milieu. Meer kerncentrales. Eventueel
een Europese kernmacht
De PPR vindt dat het anders moet in Europa. De PPR
vindt dat het ook anders kan. Daarom wil lijsttrekker
Leo Jansen een écht progressief geluid laten horen in het
Europese Parlement.
Want dc PPR wil, samen met haar buitenlandse politieke
bondgenoten, bouwen aan een werkelijk demokratische
samenleving in Europa. Aan een samenleving met
garanties op een gezonde toekomst. Niet alleen voor ons.
Maar ook voor onze kinderen en kleinkinderen.
Vindt u ook dat het anders moet in Europa? Kies dan voor
de PPR op 7 juni.
Dan stemt u écht progressief!
LEO
IANSEN
NAAR
STRAATSBURG
fOllTIÏM MIIIJ U04UUN UNC4U77 1011 WC UtUfnAM TIUFOON 070 Tl 71.Ï
Vervolg van pagina 1
Volgens de commissie deed Vorster
niet alleen de leden van zijn kabinet
onrecht,maar deed hij zelf ln feite
mee aan een daad die een ernstige
onregelmatigheid was. namelijkhet
verzwijgen van ernstige onregelma
tigheden. „Wat dit betreft moet Vor
ster de verantwoordelijkheid voor de
laatstgenoemde onregelmatigheden
delen met dr Mulder".
De commissie vindt het gedrag van
Vorster na augustus 1977 „voor
iemand in zijn positie", onaanvaard
baar.
Vorster heeft verkiezingen uitgeroe
pen in oktober 1978, terwijl hij alles
afwist van de ongeregeldheden. Vol
gens het rapport spraken Vorste en
de ministers van zijn kabinet elkaar
tegen over wie nu wel verantwoorde
lijk was voor het overgaan van de
fondsen van het ministerie van defen
sie naar het ministerie van informatie
via de BOSS
De commissie zegt dat Vorster had
verteld dat hij in mei 1978 zich ervan
bewust werd dat geld van defensie
vla BOSS naar het ministerie van
informatie ging. De commissie aan
vaardde echter de bewijsstukken van
minister Horwood van financien die
verklaarde dat in februari 1975 de
vroegere minister van financien, dr
Diederichs, zei dat deze regeling over
eengekomen was tussen hemzelf, dr.
Mulder en Vorster.
Volgens de commissie wist Vorster
alles van de belangrijkste financiële
regelingen en werd hij geraadpleegd
over de geheime fondsen en de pro
jecten zelf. De commissie heeft overi
gens premier Pieter Botha en minis
ter van financien Horwood vrijgepleit
van enige betrokkenheid bij de
affaire.
door Nico Kussendrager
MANILA De VN-conferentie voor handel en ontwikkeling is groten
deels een mislukking geworden. De vijfde UNCTAD werd zondagmor
gen, na een maand vergaderen in de Filippijnse hoofdstad Manila,
besloten.
Er komt geen deskundigengroep voor stu
die van de wereldeconomie, zoals de Derde
Wereld graag wilde. Evenmin komt er een
commissie om er op toe te zien dat de
Westerse landen hun invoer uit de Derde
Wereld niet nog verder verminderen of om
in de gaten te houden dat de bedrijvigheid
hier wordt aangepast, zodat de ontwikke
lingslanden meer industriële mogelijkhe
den krijgen. Noch zal er een commissie
worden opgericht om zich bezig te houden
met monetaire zaken Het huidige wereld-
geldstelsel werkt sterk in het nadeel van de
ontwikkelingslanden
Het streefbedrag van 180 miljoen dollar
voor een fonds voor verwerking van grond
stoffen door de ontwikkelingslanden ls niet
gehaald. Het leeuwendeel van hun uitvoer
bestaat nu nog uit grondstoffen, die dan in
het Westen met aanzienlijke winst verwerkt
worden. De Derde Wereld wil dat zelf doen.
Nederland heeft, zoals verwacht 35 miljoen
gulden toegezegd aan het fonds, maar de
grote geldschieters Japan en West-Duits-
land kwamen niet over de brug.
Alle belangrijke verlangens van de Derde
Wereld zijn tijdens de UNCTAD in Manila
niet Ingewilligd. De meeste onderwerpen
zijn nu doorgeschoven naar de Raad voor
handel en ontwikkeling, die op veel lager
niveau dan de vierjaarlijkse grote wereld
handelsconferentie regelmatig bijeen
komt.
Teleurgesteld
Het meest teleurgesteld waren de ontwikke
lingslanden over het niet tot stand komen
van een expertclub voor de wereldecono
mie. De deskundigen moesten, naar het
idee van de „77" (ondertussen 119 ontwikke
lingslanden) handel, ontwikkeling, geldza
ken in him onderlinge samenhang bekijken.
De Derde Wereld meent dat bestaande in
ternationale organisaties als het IMF (Inter
nationale Monetaire Fonds) en de GATT
(Algemene Overeenkomst voor Tarieven en
Handel) te zeer op het Westen gericht zijn.
Een eerste aanzet tot „structurele verande
ringen" in de wereldeconomie, is niet ge
maakt. en eerste stappen naar een „nieuwe
economische orde" (meer in het voordeel
van de Derde Wereld) zijn niet gezet, aldus
zondagmorgen zegslieden uit de ontwikke
lingslanden. Hun woordvoerder tijdens de
slotvergadering wees op noodzakelijke ver
anderingen in produktie en consumptie in
de wereld, de ongelijke handelsverdeling,
het toenemende protectionisme (afscher
ming van markten) ten koste van de uitvoer
van vooral de Derde Wereld, de groeiende
tekorten van ontwikkelingslanden en de
overschotten van een aantal Industrie
landen.
Geest vervlogen
Naar zijn zeggen is de geest van de zevende
speciale zitting (in 1975) van de Verenigde
Naties over een nieuwe economische orde
vervlogen Veranderingen in de wereldeco
nomie die toen op zijn minst bespreekbaar
waren bleken nu niet haalbaar te zijn. Hij
riep op het niet bij deze mislukte UNCTAD
te laten, maar door te gaan in „de geest van
de zevende speciale zitting".
Een zegsman uit India toonde zich teleurge
steld wat betreft de verklaring over protec
tionisme en herstructurering. „Er ls bij lan
ge na niet uit gekomen wat we verwacht
hadden," zei hij. India voert veel textiel en
steeds meer staal uit en heeft veel te lijden
van beperking van invoer door de Westerse
landen
Met name de armste Afrikaanse landen
betreurden dat geen duidelijke afspraken
zijn gemaakt over geldzaken en over schul
den van de Derde Wereld. In de tijdens de
Minister De Koning heeft gisterenmorgen
bij zijn terugkeer op Schiphol verklaard,
dat de andere EG-landen niet altijd even
gelukkig zijn geweest met het vooruitstre
vende standpunt dat Nederland inneemt.
„Wij vinden dat het Westen meer dan tot
dusver rekening moet houden met de ge
rechtvaardigde wensen van de ontwikke
lingslanden," aldus De Koning. Hij noem
de West-Duitsland de grootste dwarslig
ger. Volgens hem sou het van belang sijn
als Duitsland zijn positie ten aanzien van
de ontwikkelingslanden zou willen verbe
teren.
slotbijeenkomst aangenomen verklaringen
staat alleen, dat daar op lager niveau bin
nen de UNCTAD-organisatie verder over zal
worden gepraat
De Derde Wereld hoopte onder meer op een
schuldencommissie, die had moeten bekij
ken ln hoeverre het haalbaar en rechtvaar
dig was van ontwikkelingslanden in finan
ciële moeilijkheden terugbetaling van
schulden te eisen.
Winst is wel. wordt gezegd, dat voor het
eerst geldzaken binnen UNCTAD bespreek
baar zijn. Overigens tekende een aantal
Westerse landen, waaronder de Verenigde
Staten, daar tijdens de slotzitting bezwaar
tegen aan.
De Nederlandse minister voor ontwikke
lingssamenwerking. De Koning, noemde
deze UNCTAD een gemiste kans „op nieu
we terreinen een doorbraak te maken" Wél
wees de bewindsman erop dat Noord en
Zuid op een aantal punten „gezamelljke
formuleringen" hebben weten te vinden,
hoe weinig die inhoudelijk ook voorstellen
Het ls niet gekomen tot een breuk tussen
arm en rijk.
Nederlandse Initiatieven binnen UNCTAD
zijn op niets uitgelopen, en in het laatste
stadium zat alleen Noorwegen nog op de
zelfde lijn als ons land. Van een gezamenlij
ke houding van gelijkgezinde landen (waar
onder Nederland) ls niets terechtgekomen.
De secretaris-generaal van de UNCTAD,
Jamani Corea. zei na afloop dat er tenmin
ste overeenstemming was bereikt om op de
in Manila besproken onderwerpen door te
gaan „Het effect van deze conferentie moet
eerder komen van wat zij niet heeft gedaan,
in plaats van wat zij wél heeft gedaan", zei
hij.
De secretaris-generaal wees nadrukkelijk
op de onderwerpen waar de wereldhandels
conferentie het wel over eens ls geworden
Er is een akkoord bereikt over scheepvaart
dat inhoudt, dat veertig procent van het
vrachtvervoer tussen Noord en Zuid wordt
verzorgd door de uitvoerende landen, 40
procent door de Invoerende landen, en de
rest door overige rederijen. De Derde We
reld krijgt daardoor een groter aandeel in
het scheepvaartverkeer. Het akkoord geldt
niet voor „bulk" (granen, ertsen) en tanker-
vaart. Ook Nederland had er grote bezwa
ren tegen dat te regelen.
Armoedeprobleem
Verder zijn afspraken gemaakt over extra
aandacht in de Jaren tachtig voor de minst
ontwikkelde landen. Daar ligt, aldus Corea.
de kern van het armoedeprobleem in de
wereld Nog eens twee landen DJiboeti en
het eiland Tonga kregen tijdens de UNC
TAD het stempel „minst ontwikkeld" opge
drukt vanwege de slechte economische ont
wikkeling en het zeer lage inkomen per
hoofd van de bevolking.
Corea wees ook op de extra medewerking
die de UNCTAD zal kunnen verlenen aan de
samenwerking tussen ontwikkelingslan
den. Daarmee is het tot op heden slecht
gesteld. Hij betuigde zijn steun aan een
eigen secretariaat voor de Derde Wereld
(naar het voorbeeld van de Westerse club,
de 0E80). die bijvoorbeeld zou kunnen
zorgen voor een betere voorbereiding van
de ontwikkelingslanden op de volgende we
reldhandelsconferentie Deze wordt ln 1983
op Cuba gehouden.
Ons commentaar staat op paf. 3.
