ojV redesverdrag
Egypte-Israël
Iblijft geldig
Extra tijd moet UNCTAD redden
Breznjew
weer naar
huis toe
Slotoffensief tegen
Somoza komt nog
^Rechtsgang in Iran
scherp veroordeeld
Londen wil VN-top
over vluchtelingen
Praag arresteert dissidenten
Sandinisten spreken berichten tegen
Internationale juristen:
Opstandelingen
in Afghanistan
doden Russen
^TATERDAG 2 JUNI 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
HS 7
,jnJ)ok als autonomie-gesprek mislukt
erep
vajAIRO, JERUZALEM (Reuter, AFP) Het vredesverdrag
twijjussen Israël en Egypte behoudt zijn geldigheid, ook al
de besprekingen over autonomie voor de bezette
mislukken. Als Egypte er niet in slaagt een bevredi
gende regeling te treffen met Israël, dan zal het zijn doelein-
t op een andere manier trachten te bereiken, bij voorbeeld
middel van een internationale conferentie.
De Israëlische minister van binnen
landse zaken Josef Burg gaat woens
dag naar Cairo voor voorbereidende
besprekingen met de Egyptische pre
mier Khalil voor de agenda voor de
besprekingen over Palestijns zelfbe
stuur. De tweede ronde van de onder
handelingen hierover begint op 10
juni in Alexandrië. De Verenigde Sta
ten zullen bij deze besprekingen ver
tegenwoordigd zijn door James Leo
nard. plaatsvervangend vertegen
woordiger van de Verenigde Staten
bij de Verenigde Naties.
Egypte zal een aantal Scandinavi
sche, Afrikaanse, Aziatische en La-
tijnsamerikaanse landen vragen een
vredesmacht te vormen ter vervan
ging van de vredesmacht van de Ver
enigde Naties die nu in de Sinaï-
woestijn gelegerd is. Door de terug
trekking van de Israëlische troepen
achter El Arisj heeft de nu in de
woestijn aanwezige vredesmacht van
de VN weinig Zin meer. De Sowjet-
Unie is echter niet bereid de vredes
macht met het verschuiven van de
grens mee te laten verhuizen. Men
verwacht dat Moskou, dat gekant is
tegen het Egyptisch-Israëlische vre
desakkoord. in de Veiligheidsraad
van de VN zijn veto zal uitspreken
tegen een verschuiving van het man
daat van de VN-troepen.
BOEDAPEST (Reuter. AP) De
Russische president en partijleider
Leonid Breznjew heeft gisteren aan
het slot van een driedaagsbezoek aan
Hongarije fel uitgehaald naar de
Volksrepubliek China en een warm
pleidooi gevoerd voor het tweede
SALT-akkoord.
Het bezoek van de Russische presi
dent aan Hongarije wordt niet alleen
beschouwd als een periodiek bewijs
van vriendschap tussen de twee lan
den maar ook als een bewijs van de
niet al te belabberde gezondheidstoe
stand van Breznjew. De berichten
van de laatste tijd uit Moskou sugge
reerden dat het daarmee niet zo best
gesteld zou zijn. Het feit dat de Russi
sche leider echter het grootste deel.
van zijn bezoek zijn gemak hield,
slechts een korte toespraak van tien
minuten voor de Hongaarse televisie
hield en slechts twee korte besprekin
gen met de Hongaarse leiders voerde,
wijst er op dat Breznjew nu niet di
rect in topconditie is.
Breznjew sprak ook over de verkla-
rimg die de ministers van buitenland
se zaken van het Warschau Pact eer
der deze maand in Boedapest uitga
ven. In deze verklaring wordt aange
drongen op een later dit jaar te hou
den conferentie van de Europese Lan
den. de Verenigde Staten en Canada
om te streven naar militaire ontspan
ning. „Volgens ons moet Europa, dat
het proces van politieke ontspanning
is begonnen, in staat zijn ook een
voorbeeld te stellen door eveneens
een militaire detente tot stand te
brengen", aldus de Russische presi
dent.
Peking keert zich tegen iedere ont
spanning, aldus Breznjew, en maant
de landen van de NAVO hun defen
sieinspanningen zelfs te verhogen,
door Wim Jansen
Moskou bereid is het beginnen van
besprekingen met de Chinezen in
overweging te nemen.
waar
Op peze verklaring legde de Egyptische
drjiinister van staat belast met buiten-
t mepndse zaken, Boutros Ghali, gisteren
wP tegenover een verslaggever van het
ranse persbureau AFP. De Egypti
e^che minister hekelde uitlatingen van
tge spremier Begin over de status van de
iers gezette gebieden. Hij noemde diens
ïct. poorden volledig in strijd met de
ifspraken die in Camp David ge-
chtiijnaakt zijn. Die akkoorden voorzien
tnegp de instelling van Palestijnse zeg-
ige bfeenschap over de bezette gebieden,
olgeipcluslef een eigen politiemacht. De
ïg zdsraëlische militairen zullen zich
'oneijnoeten terugtrekken op daarvoor
sen aangewezen bases,
om
Egypte zal bij Israël aandringen op
een memorandum (opschorting) van
af hde vestiging van nieuwe nederzettin-
;t ovgen in de bezette gebieden. Het is aan
Palestijnen, aldus Boutros Ghali,
voorpm met Israël over deze nedereettin-
d ongen te praten. Egypte zal als bemid-
Velaar bij deze besprekingen aanwe-
ig kunnen zijn, zoals de Verenigde
itaten momenteel bemiddelen tus-
•n Israël en Egypte.
Egyptische minister zei dat zijn
r nd op dit moment nog weinig merkt
(van alle dreigende taal die de Arabi
sche landen momenteel tegen Cairo
oitslaan.
Een kijkje in de haven van Hong Kong
hi
deze
arcl
zij
JJfjjJrEHERAN, ROME (Reuter, AFP, AP) Een vergadering van
^internationale juristen, onder wie islamieten hebben de huidi-
kendge manier van rechtspleging in Iran scherp veroordeeld als
,r W een ernstige schending van de rechten van de mens en de
j ^islamitische wetgeving".
Irak heeft gisteren ontkend troepen
samen getrokken te hebben langs de
grens met Iran, maar gouverneur-ge-
'neraal van Khouzistan, generaal Ach-
med Madani zei dat het bericht wel
degelijk op waarheid berustte.
MOSKOU. ISLAMABAD (Reuter,
UPI, AP, AFP) Islamitische vech
tersbazen in Afghanistan hebben la
ten weten twintig Russen en ruim
driehonderd militairen van de rege
ring in Kaboel te hebben gedood.
Daarnaast zouden zij ook nog een
Mig-21-straaljager hebben neerge-
LONDEN, NEW YORK, HONG KONG (Reuter. AFP, AP)
De Britse premier Margaret Thatcher heeft opgeroepen tot de
belegging van een onmiddellijke conferentie van de Verenigde
Naties, die een internationale hulpactie moet organiseren
voor de tienduizenden Vietnamese vluchtelingen.
Mevrouw Thatcher schreef een brief
op poten aan de secretaris-generaal
haald. Dit is meegedeeld door de Pa- van de Verenigde Naties. Kurt Wald-
kistaanse pers. De islamitische op
standelingen vinden dat de regering
van Taraki, die vorig jaar via een
bloedige staatsgreep aan de macht
kwam, te veel op de Sowjet-Unie
leunt en een atheïstisch bewind
voert.
Het Russische partijorgaan „de
Prawda" heeft gisteren hard uitge
haald naar Pakistan en de regering
van president Zia Oei Haq van in
menging beticht in de interne aange
legenheden van Afghanistan. Vol-
heim, waarin ze zegt dat er niet ge
noeg gedaan wordt voor de „boot
mensen" en dat veel leden van de
Verenigde Naties hun plicht verza
ken. Waldhelm heeft inmiddels posi
tief gereageerd op de Britse oproep
en gezegd dat hij in principe voor
stander is van zo'n conferentie.
De oproep van de Britse premier
komt enkele dagen nadat Londen
door haar kroonkolonie Hong Kong
voor het blok werd gezet en zich ge
noodzaakt zag bijna duizend vluchte-
Professor Cherif Bassiouni van de
,Depaul-universiteit in Chicago om
schreef de processen in Iran als
.weerzinwekkend", De juridische
deskundigen uit 19 landen zijn voor
drie dagen bijeen in Italië voor de
eerste internationale conferentie over
„mensenrechten en het islamitisch
strafrecht". In een resolutie kwamen
juristen overeen dat „de letter en
de geest van de islamitische wetge
ving in totale harmonie zijn met de
fundamentele principes van de rech
ten van de mens".
In Iran zijn gisteren opnieuw vijf le
den van de veiligheidsdienst van de
sjah ter dood gebracht. Zij werden
schuldig bevonden aan moord en
martelingen. Het aantal mensen dat
in Iran is geëxecuteerd sinds de sjah
verdreven is, loopt tegen de 250.
Aan de onrust in Irans olieprovincie
Khouzistan is ook gisteren nog geen
einde gekomen. In de stad Khorrams-
jar beschoten leden van de revolutio
naire comité's van Khomeini Arabi
sche inwoners van het gebied. Vol
gens de leider van de Arabische be
volking, sjeik Al Sjabir Ghazani,
heeft de Iraanse luchtmacht bombar
dementen uitgevoerd op Arabisch
buitenwijken van de stad tegen de
grens met Irak. De man kon geen
details geven. Iraanse militaire
woordvoerder ontkenden de aanval.
gens het blad moet Pakistan ophou- lingen op te nemen die door een Brit
den met het opzetten van islamiti
sche opstandelingen tegen de rege
ring in Kaboel. Moskou kan niet dul
den dat er gevechten plaatsvinden zo
dicht bij zijn grenzen.
se vrachtvaarder in de Zuidchinese
Zee waren opgepikt en naar Hong Wpcrirpqlppnt
Kong gebracht. Daarvoor had Groot-
Brittannië al ongeveer drieduizend
vluchtelingen in het land toegelaten.
„Nee, de gevechten van de afgelopen dagen in Nicaragua
vormen nog niet het slotoffensief. We zijn de laatste maanden
a,.iinr rr.1T wel aanzienlijk sterker geworden, maar de Nationale Garde
oVerigens"voegde"h'iTer aan "toemat van Somoza is veel beter uitgerust." Gioconda Belli, lid van
het Sandinistisch Bevrijdingsfront van Nicaragua, is niet
teleurgesteld. Ze wist dat het een lange strijd zou worden,
toen de opstand tegen president Somoza in september niet
leidde tot het vertrek van de dictator.
te verbreken. Mexico heeft zelfs ande
re Latijns-Amerikaanse landen opge
roepen mee te helpen het regime in
Nicaragua ten val te brengen. Begin
deze week besloot het Andespact (Co
lombia, Ecuador, Bolivia en Peru) So
moza te laten vallen. Een welkome
steun voor de Sandinisten, die Inter
nationale Isolatie van de huidige re
gering onontbeerlijk vinden voor het
slagen van hun strijd.
Belli zegt dat Carters belofte, om
Somoza niet meer te steunen, „helaas
een valse belofte" blijkt te zijn. Het
was de Amerikaanse stem in het In
ternationaal Monetair Fonds die het
mogelijk maakte dat er toch leningen
worden verstrekt aan de regering van
Nicaragua. Ook zijn volgens haar de
van Israël gekochte wapens, waar
mee de Nationale Garde vecht, af
komstig uit de VS. Ze worden welbe
wust vla een omweg aan Nicaragua
verhandeld.
Artsen
Met die wapens gaat de Nationale
Garde niet alleen Sandinisten of hun
aanhangers te lijf. De laatste maan
den staat de oppositiekrant La Pren-
sa vol met berichten over moorden op
artsen. De Federatie van Artsenorga
nisaties staat namelijk op het stand
punt dat haar leden de artseneed
moeten naleven en dus alle gewonden
moeten helpen, ook de „opstandelin
gen". Dat is voor het leger aanleiding
geweest in de maanden april en mei
een ware vervolging tegen „verdach
te" doktoren te beginnen.
Op 16 april drongen soldaten een
ziekenhuis in Esteli binnen en scho
ten in de operatiekamer de medici
Bolanos en Selva dood. Laboratoria
werden kort en klein geslagen, bij
patiënten werden Infusen uitgerukt.
Een arts die was ontvoerd door het
Sandinistische Bevrijdingsfront,
werd na zijn vrijlating door soldaten
doodgeschoten wegens hulp aan de
vijand. De meeste voorzitters van de
plaatselijke afdeling van het Rode
Kruis zitten Inmiddels gevangen, om
dat zij lid zijn van de commissie voor
de rechten van de mens. In Jlnotega
schoten soldaten de directeur van
een ziekenhuis dood, terwijl hij bezig
was kinderen te evacueren. Zelfs de
conservatieve artsenfederatie heeft
zich nu genoodzaakt gezien de ter
reur van het leger van Somoza te
veroordelen en een „dag van nationa
le rouw voor de medici" uit te roepen.
Thatcher schreef in haar brief dat de
Britse regering al om hulp verzocht
had bij andere welvarende landen
„om samen de lasten te dragen",
maar tot dusver was dat zonder suc
ces gebleven.
De regering heeft al aangekondigd
dat Engeland niet meer vluchtelin
gen kan opnemen. In Londen werd
gisteren gezegd dat de brief van de
premier ten dele bedoeld was voor de
autoriteiten van Taiwan, waar een
Britse vrachtvaarder, met 293 vluch
telingen aan boord, voor anker ligt.
Engeland wil dat Taiwan deze men
sen opneemt, maar Taiwan weigert
dat.
BEIROET (AFP) Het bestand dat
woensdagavond werd overeengeko
men in het zuiden van Libanon is
gisteren geschonden door de christe-
ijke milities van majoor Haddad, zo
meldden correspondenten in die
streek. Het bombardement duurde
een half uur. Er kwam een einde aan
na bemiddeling van Noorse militai
ren van de vredesmacht van de Vere
nigde Naties.
LONDEN, WENEN (Reuter,
AP) De Tsjechoslowaakse
autoriteiten zijn deze week,
bijzonder hard opgetreden te
gen leden van de dissidente
beweging Handvest 77. Vijf
tien leden van deze organisa
tie werden afgelopen dinsdag
gearresteerd, van wie er nog
steeds vier worden vastge
houden.
Tegen het viertal dat nog steeds
wordt vastgehouden zijn beschuldi
gingen ingebracht. Ze worden ervan
verdacht ondermijnende acties tegen
de staat te hebben begaan. Tegen
drie leden van de beweging, Vaclac
Benda, Dana Nemcova en Jiri Dienst-
bier, zijn aanklachten ingediend op
beschuldiging waarvan men kan wor
den veroordeeld van één tot vijf jaar
gevangenisstraf. De vierde, Peter
Uhl, moet rekening houden met de
mogelijkheid dat hij voor tien jaar de
gevangenis indraait.
Onder de aanvankelijk gearresteerde
dissidenten bevond zich ook de to
neelschrijver Vaclav Havel, die sedert
maart onder huisarrest is. Mocht ook
hij in staat van beschuldiging gesteld
worden dan is de kans groot dat hij
ook nog een voorwaardelijke straf
van veertien maanden zal moeten uit
zitten.
De golf van arrestaties wordt in ver
band gebracht met een poging van de
autoriteiten een einde te maken aan
de activiteiten van het comité voor de
verdediging van degenen die ten on
rechte vervolgd worden, het comité
dat bekend staat onder de afkorting
VONS. De Tsjechoslowaakse politie
deed afgelopen dinsdag invallen in
woningen van dissidenten, waarbij
men zich soms met geweld toegang
verschafte tot de huizen.
De activiteiten van het comité zou
den er, volgens de autoriteiten, op
gericht zijn, de staat te ondermijnen.
De arrestaties volgden op de publica
tie van een rapport over de door te
korten geplaagde Tsjechische econo
mie. In dat rapport wordt de regering
ervan beschuldigd te manipuleren
met voedseltekorten om de bevolking
eronder te houden.
De Sowjet autoriteiten hebben giste
ren duidelijk gemaakt dat zij niet van
plan zijn de pleegzoon van Alexander
Ginzburg, een van de Russiche dissi
denten die werd geruild voor Russi
sche spionnen in de Verenigde Sta
ten, uit het land te laten vertrekken.
Aanvankelijk was bij genoemde ruil
overeengekomen dat ook de familie
leden van de dissidenten zouden mo
gen vertrekken. Het Russische pers
bureau Tass meldde gisteren dat
Ginzburgs pleegzoon Sergei Sjibay-
ew niet officieel voor de Ginzburgs
gearresteerd is, zodat hij geen toe
stemming kan krijgen om ook naar
de Verenigde Staten te reizen.
De Russische autoriteiten hebben
wel een nicht van ds. Georgi Vins'
toestemming gegeven het land te ver
laten. Alexander Ginzburg verklaar-
•dé gisteren dat hij zichzelf nog steeds
tot het leger van Russische gevange
nen rekent, zolang zijn 19-jarige
pleegzoon niet wordt vrijgelaten. Hij
•verklaarde dat Sergei met gevange
nisstraf bedreigd is als hij niet open
lijk met zijn pleegouders breekt.
In Hong Kong zijn gisteren bijna zes
tig jonken met ongeveer 5200 vluch
telingen aan boord de haven uitge
sleept en overgebracht naar een ei
landje in de buurt. Volgens de autori
teiten verstopten de boten de al over
volle haven van Hong Kong en liepen
ze de kans aangevaren te worden. Het
aantal Vietnamese vluchtelingen in
Hong Kong overschreed gisteren de
veertigduizend.
In de Portugese enclave Macao, even
eens op de Chinese zuidkust, zijn 1200
Vietnamese „bootmensen" aangeko
men. Achthonderd van hen werden
de haven uitgejaagd en zullen later in
Hong Kong aankomen.
In Maleisië hebben veiligheidstroe
pen een aantal boten met meer dan
duizend vluchtelingen de zee weer
opgedreven.
In Thailand heeft de staf-chef van het
militaire opperbevel gisteren gewaar
schuwd dat er de volgende maand
waarschijnlijk meer dan een miljoen
vluchtelingen uit Vietnam Thailand
zullen binnenstromen. Generaal
Saiyud Kerdphol zei voor de Britse
kamer van koophandel in Bangkok
over bewijzen van agenten en spion
nen te beschikken voor zijn bewering.
Ook uit Laos zal de stroom vluchte
lingen waarschijnlijk toenemen. Ver
der zijn er berichten over grote hon
gersnood in Cambodja, zodat ook
vanuit dat land het aantal vluchtelin
gen zal toenemen.
Sandinisten en soldaten van de Na
tionale Garde hebben gisteren op
nieuw zwaar gevochten aan de grens
met Costa Rica. Ook in het noorden
van het land en in de stad Rivas
klonk het geluid van kanonnen en
mitrailleurs. Zelfs in de hoofdstad
Managua was gisteren in de vroege
ochtend sprake van vuurgevechten
tussen Sandinisten en het leger. Bui
tenlandse correspondenten in Mana
gua hebben hieruit de conclusie ge
trokken dat het Bevrijdingsfront de
tactiek van een venijnige guerrilla
oorlog heeft opgegeven en is overge
gaan tot het slotoffensief.
„Zover is het helaas nog niet." zegt
Gioconda Belli, die voor enige dagen
in Nederland is en regelmatig contact
heeft met het bureau van de FSLN in
Costa Rica. „De bedoeling is dat wij
een brede strook langs de grens bezet
houden, van waaruit wij onze opera
ties kunnen ondernemen en de slot-
aanval kunnen voorbereiden. De aan
vallen in de andere plaatsen zijn be
doeld om te voorkbmen dat Somoza
al zijn troepen naar het grensgebied
stuurt."
Raketten
Volgens Belli heeft de Nationale Gar
de gisteren, tijdens het gevecht om
het stadje Naranjo in het grensge
bied, voor het eerst gebruik gemaakt
van raketten. Een legervoorlichter,
die de situatie in het land overigens
„zorgwekkend" noemde, zei gisteren
dat de Sandinisten inmiddels uit dit
gebied zijn verdreven. De illegale zen
der van de opstandelingen, radio
Sandino, maakte echter bekend dat
zowel in het noorden als in het zuiden
de Sandinisten grote delen van het
land onder controle hebben.
Het FSLN heeft de bevolking van
Nicargua opgeroepen om met ingang
van maandag in staking te gaan en
alle winkels gesloten te houden. Het
is waarschijnlijk een poging van de
opstandelingen om er achter te ko
men of ze voldoende steun krijgen
van de burgers voor een slotaanval.
Er wordt nauwelijks aan getwijfeld
dat de steun voor de Sandinisten
vrijwel algemeen is, van boeren en
arbeiders tot artsen en ondernemers.
De vraag is echter of de bevolking al
voldoende georganiseerd is om de
Sandinisten ook daadwerkelijk te
kunnen helpen.
Eind vorige maand bleek dat nog niet
het geval ln de stad Esteli, waar een
„prikactie" van Sandinistische guer-
rtllastrijders uitliep op een dagenlan- ip .U„01, nnmimonton
ge bezetting van de plaats De Sandi- VjrGUl "ivdi g UincllLGn
nisten wisten uiteindelijk door de
omsingeling van het leger heen te -.rAAy» l/ornonprdp
breken. De Nationale Garde, die VUUI IltJIiei
daardp de stad binnentrok, presen-
teerde toen de rekening door tiental- Virvlf VPFtTOll WPT1 1111
len bewoners te executeren Belli: „Je HUIL VCI UUUWC1I UIL
kunt niet zeggen dat deze aanval een
fout van ons was. We hadden er echt
niet op gerekend dat de hele bevol
king de barricades op zou gaan, toen
wij de stad binnenvielen. De bewo
ners dachten dat ze werden bevrijd
en toen kon het FSLN niet anders
meer dan ze steunen in de gevechten
tegen het leger."
„De Nationale Garde heeft zich ver
schrikkelijk afgereageerd op de be
woners van Esteli. Zelfs kinderen kre
gen zo maar op straat een kogel door
het hoofd. Zij zijn voor de Nationale
Garde ook verdacht, want ze kunnen
lid zijn van de „Studentenbeweging
van de Lagere School", een organisa
tie die contacten heeft met de Sandi
nisten. Je kunt kinderen van negen
jaar op de muur zien schrijven „Wij
willen geen koekjes, wij willen mi
trailleurs". Voor het leger Is dat al
voldoende reden om ze op te
pakken."
Voor Gioconda Belli Is de belangrijk
ste ontwikkeling van de laatste
maanden dat eindelijk een aantal
landen het aandurft de diplomatieke
banden met het bewind van Somoze
OENEVE (Reuter) Westeuropese
regeringen moeten overtuigende ar
gumenten aandragen voor de voort
gezette ontwikkeling van kernener
gie. Anders riskeren zij een verdere
uitholling van het publieke vertrou
wen, zo waarschuwt een internationa
le groep Intellectuelen. De Bellerive-
groep van vooraanstaande weten
schapsmensen en schrijvers, die twee
Jaar geleden in Zwitserland werd op
gericht, doet een beroep op de betrok
ken regeringen en industrieën om ge-
detailleerde antwoorden te verschaf
fen op een serie vragen over de recht
vaardiging voor kernenergie en haar
gevolgen.
Vrije samenlevingen, aldus de groep,
zouden in gevaar komen wanneer die
vragen niet bevredigend zouden wor
den beantwoord. Als regeringen hun
plannen voor kernenergie dooreetten
zonder overtuigende argumenten,
zouden de burgers beginnen te gelo
ven dat zij geregeerd werden door een
militair-Industrieel complex dat vast
besloten is zijn eigen, gezag te ver
groten.
ADVERTENTIE
MEDISCH COMITÉ NEDERLAND-VIETNAM
Malaria: volksziekte nummer 6én
Malaria wordt veroorzaakt door een bloedparasiet. De ziekte kan ont
staan door een muggebeet. Het is een infektieziekte, waardoor het
bloed wordt afgebroken.
1978: 5 miljoen patiënten behandeld en woongebied
11 miljoen mensen tegen muskieten beschermd
Malaria wordt bestreden door patiënten met medicijnen te behandelen
en de malariamuskieten te bestrijden. De medicijnen kosten handen
vol geld. De behandeling voor de mensen is gratis.
1979: MCNV stuurde voor 4 miljoen gulden medicijnen
Dit jaar wil het Medisch Comité Nederland-Viet Nam de behandeling
van meer dan 5 miljoen patiënten mogelijk maken. Een woongebied
van 12 miljoen mensen tegen de malariamuskiet beschermen. Dat kan.
Viet Nam: helpen tegen de stroom in
Met Uw hulp kunnen we de anti-malaria kampagne een extra injektie
geven. Stort een bijdrage op postgiro 1090400. Doe het, doe het nu.
Postgiro 1090400. MCNV, Postbus 5701. 1007 AS Amsterdam.
door Nico Kussendrager
MANILA De VN-conferentie voor handel en ontwikkeling is begonnen aan
de laatste moeilijke dagen. Volgens programma had het gisteren afgelopen
moeten zijn, maar dat heeft er vanaf het begin op 3 mei niet ingezeten.
De meest optimistische schatting is nu dat het slot in de vroege uren van de
eerste pinksterdag valt. Het kan ook een etmaal later worden. Maar dan moet
het toch wel echt afgelopen zijn, gezien de verplichtingen van de 5000
afgevaardigden elders.
Het beeld is hetzelfde als bij voorgaande we
reldhandelsconferenties: pogingen tijdens de
laatste, extra dagen om toch nog enige over
eenstemming te bereiken. De mate waarin dat
lukt zal opnieuw een graadmeter zijn voor de
ontwikkelingslanden, in hoeverre zij hun heil
meer bij elkaar moeten zoeken. De handel van
de derde wereld is nu nog veelal eenzijdig op
het Westen gericht. Onderling bestaat weinig
samenwerking. Als de westerse landen hoog
hartig en afwijzend blijven, wordt voor de
ontwikkelingslanden de neiging sterker zich
poltiek-economisch verder te verenigen.
Meer vorm
BLIJF VIETNAM HELPEN 1090400
Ook dat is een beeld van eerdere wereldhan
delsconferenties, maar gezegd moet worden
dat de „77" (inmiddels 199 ontwikkelingslan
den) wel wat meer vorm aan die plannen heb- OntbÜt
ben gegeven. Zij willen bij voorbeeld een eigen
secretariaat naar het voorbeeld van de OESO
het samenwerkingsverband tussen de wes
terse landen dat de banden binnen de derde
wereld moet aanhalen.
Een van haar verlangens is ook een eigen gToep
binnen UNCTAD, die onder andere studies zou
moeten verrichten naar mogelijke manieren
van samenwerking. Met name tegen dat laat
ste maken de Amerikanen grote bezwaren
Washington weigert mee te betalen aan een
studiegroep binnen UNCTAD waar uitsluitend
de derde wereld lid van is.
Een mogelijk compromis tijdens deze laatste
dagen van de UNCTAD is nu dat de ontwikke
lingslanden wel de UNCTAD-studies mogen
laten verrichten, maar dat de resultaten daar
van op zijn minst ook de westerse landen ten
goede moeten komen.
De Filippijnse president Marcos heeft met
niet zoveel succes geprobeerd de show te
stelen door tijdens een ontbijt met voorman
nen van de „77" een vijftien man sterke com
missie op te zetten voor meer samenwerking
tussen ontwikkelingslanden.
Tijdens het ontbijt zette de afgevaardigde van
Saoedi-Arablë bijvoorbeeld uiteen hoeveel zijn
land besteedt aan ontwikkelingshulp. Op zich
zelf niet zo'n gelukkig voorbeeld, omdat de
olielanden hier door de rest van de derde
wereld nogal over de hel zijn gehaald, vanwege
de voortdurende prijsstijgingen.
Opvallend is wel dat die tijdbom onder de
eenheid van de derde wereld is uitgeschakeld.
Er wordt nauwelijks nog over gepraat, de ont
wikkelingslanden veronderstellen dat de waar
schuwing duidelijk ls geweest, en dat de olie-
staten hun meer steun zullen geven.
Er bestaan grote verschillen binnen de derde
wereld, maar dat hoeft samenwerking niet te
verhinderen, en kan die zelfs bevorderen. De
olielanden hebben geld, andere staten de be
ginnende industrie, een derde groep de grond
stoffen. en een laatste categorie van ontwikke
lingslanden vormt een markt om produkten
kwijt te raken; wat wil een econoom nog meer?
'Manila-ronde'
In de wandelgangen valt hier het begrip „Mani
la-ronde", wat betekent dat de ontwikkelings
landen elkaar handelsvoordelen zouden moe
ten geven. Industrieprodukten uit Brazilië zou
den in bijvoorbeeld Boeroendi gemakkelijker
moeten kunnen worden ingevoerd, dan spullen
uit de Bondsrepubliek.
Volgens de algemene overeenkomst voor tarie
ven en handel (GATT) kan dat helemaal niet.
maar daar heeft ook de Europese Gemeen
schap zich niet zoveel van aangetrokken: de
leden-landen bieden elkaar gelijksoortige
voordelen. De ontwikkelingslanden hebben
weinig greep op de GATT, die door het westen
overheerst wordt. En dus wil de derde wereld
tijdens UNCTAD afspraken maken over voort
durende onderhandelingen per land en per
sector ovec de handelsvrijheid.
Bevoegdheden
Als Nederland geen schepen in Singapore mag
bestellen of als Sri Lanka plotseling in de
Europese Gemeenschap minder overhemden
mag invoeren omdat de „negen" hun ei gen
industrie willen besch ermen. zou de gemeen
schap op de vingers getikt moeten worden,
zegt de derde wereld. De westerse landen voe
len daar niets voor. Er maG internationaal niet
aan hun bevoegdheden worden getornd.
Nederland wil zover meegaan met de ontwik
kelingslanden, dat er regelmatig overleg plaats
heeft over protectionisme (belemmering van
invoer) en herstructurering van de Industrie in
het westen (bedrijfstakken die veel arbeid vra
gen zouden kunnen worden overgeheveld naar
de derde wereld».
i
