'Noorden zal atoomafval
in bodem niet toelaten
Nog
7dagen
en dan».
Tekening van een lezer
i'rouw
Commentaar
ier dorpelingen in
iid-Libanon gedood
Demonstratieleiding
verwacht 50.000 man
winkel waar je mensen huurt
kontuur
Actievoerder van het ergste uur meent:
Kom op voor Ern^ppa.
Burgemeester
mogelijk tussen
twee vuren
Agenten krijgen
nieuw type pistool
r»1
bevat acetosal
dat deed het
vrije vogel
ongelofelijk
^DERDAG 31 MEI 1979
BINNENLAND
trouw/kwartet
voor iedere buitenstaander al
duidelijk was. is dan nu offi-
bevestigd door het besluit van
laus een speciale en beperkte
hoppen-synode bijeen te roe
de verhoudingen binnen de
2 jrlandse r.k. kerkprovincie
in een impasse beland, waar-
nlijk door het ongelukkige
jg meelsbeleid van paus Paul us
t>ij de benoemingen van bis-
;ti ppen in Rotterdam en (voor-
r< [oermond.
nt
P'
de ipzet van een dergelijke syno-
ï0 sympathiek. De paus grijpt
1 eigenmachtig en als hoogge-
g^lse eenling in zoals sommi-
mianhangers van de Roermondse
hop misschien hadden ge-
maar hij gaat in collegiali-
(net de Nederlandse bisschop-
ne in beraad om zo een oplossing
mi nden. Sympathiek is ook dat
en aus dit keer de vertegenwoor-
van de in Nederland werk-
orden en congregaties in het
leg betrekt; niet alleen omdat
lil lie manier het overleg wordt
maar ook omdat Neder-
althans op één punt met de
ikkelingslanden is te vergelij-
namelijk dat een groot deel
het pastoraat nog steeds in
ro en is van priesters en religieu-
-er uit de orden.
is, hoe aardig je het middel
ook beoordeelt, er reden voor eni
ge beduchtheid ten aanzien van het
resultaat. Het is toch niet zo dwaas
nu al te veronderstellen, dat straks
na afloop zal bijken dat het theolo
gisch midden van de Nederlandse
r.k. kerk enigszins zal zijn verlegd.
Want om welke abstracte en ver
heven theologische geschilpunten
het ook mag gaan de paus en de
bisschoppen fungeren straks tij
dens dat overleg primair als be
stuurders. En het zal in de r.k.
kerkprovincie wel niet anders gaan
dan in andere bestuurseenheden,
waar opeens het extremisme in één
of andere vorm zijn kop opsteeekt.
De extremen krijgen natuurlijk
geen gelijk, maar de gematigden
en de mensen van het midden
(zoals de meerderheid van de Ne
derlandse bisschoppen; het zou be
lachelijk zijn hem af te schildere
nals een stelletje opgewonden
doordouwers) zullen toch wel iets
moeten opschuiven. Extremisten
met tactisch inzicht kunnen daar
nog wel eens gebruik van maken
door bij voorbaat al iets te over
vragen, maar daar kan je dat
lijkt ons tenminste Gijsen c.s.
niet op aanzien.
Concluderend; een boeiend avon
tuur en een orginele geste van deze
energieke paus, maar voorshands
geen reden tot al te groot enthousi
asme.
ADVERTENTIE
ure;
idsf
•n onzer verslaggevers
HAAG/BEIROET Vier inwo-
het dorp Siddiqin in Zuid-
in zijn gistermorgen in alle
omgekomen bij een artillerie-
n Palestijnen en de militie
majoor Haddad. Volgens het
au Reuter adviseerden Ne-
ïdse VN-militairen gistermor-
Ijdens een vuurpauze de dorpe
naar veiliger gebied te ver-
ïgervoorlichtingsdienst in Den
bevestigde gisteravond dat er
dorpelingen zijn gedood. De
Jtoffers zouden een volwassenen,
tind en twee babies zijn. Slechts
aar mensen bleven na de Neder-
waarschuwlng in Siddiqin
liji^r. Het was de vijfde achtereen-
galnde dag dat delen van het Uni
fied onder vuur lagen,
ter het noordelijker gelegen Tyrus
1 1 ibatijah, waar Palestijnse kam-
1 Mijn. werden beschoten. Volgens
fcraëlische legerwoordvoerder in
rsckviv werd Noord-Israël gister
en beschoten door Palestijnen.
ia de Israëli's het vuur beant-
door Jan Sloothaak
GASSELTE „In de standpunten van de elkaar opvolgende regeringen verandert weinig
maar het verzet onder de bevolking tegen opslag van atoomafval in zoutkoepels is intussen
sterk toegenomen." Berend Mensing uit Borger, actievoerder van het eerste uur, voelt zich
erdoor gesterkt. Hij gelooft niet dat de noordelijke bevolking ooit zal toelaten dat er kernafval
in de bodem komt.
De ..brede discussie" over kernener
gie die minister Gijs van Aardenne
heeft aangezwengeld, beschouwt hij
als een intermezzo dat geen verande
ring kan brengen in het standpunt
van een groot deel van de noordelijke
bevolking. ..Wij willen geen uitstel
maar compleet afstel."
Zaterdag wordt tegelijk met allerlei
demonstraties in andere landen te
gen kernenergie ook een protest bij
eenkomst gehouden in het Drentse
Gasselte, een van de „zoutkoepelge-
meenten". Er wordt gerekend op ze
ker 20.000 demonstranten. De organi
satoren weten zich gesteund door een
tweehonderd man sterke ordedienst.
Zo'n drie jaar geleden begonnen de
Atoomgroepen Alarmplannen in de
zes noordelijk zoetkoepelgemeenten
van de grond te komen. Zij verzetten
zich tegen proefboringen. Inmiddels
zijn er over het hele Noorden ver
spreid. zeker meer dan vijftig van die
groepen. „Toen we begonnen be
schouwde men ons als rare linkse
vogels die weer zo nodig moesten. Nu
hebben we overal entree. Verenigin
gen waar je vroeger niet binnen
kwam. nodigen ons nu uit. Platte
landsvrouwen. christelijke huisvrou
wen. noem maar op. Vooral na Harris-
burg is er een stroom verzoeken bin
nengekomen om informatie." zeggen
Berend Mensing, Janny Appeldorn,
Albert Verstallen en Klaas van der
Heide, leden van het organiserende
comité Atoomplannen.
..De mensen weten trouwens tegen
woordig wel dat de alarmgroepen
Atoomplannen niet eenzijdig politiek
gekleurd zijn. We worden gesteund
door dominees, dokters, burgemees
ters. Bovendien hebben provinciale
staten en gemeenteraden zich uitge
sproken tegen de regeringsplannen."
Dat er nog geen proefboringen zijn
gehouden is volgens Mensing en de
zijnen te danken aan drie jaar actie.
..We hebben weten te voorkomen dat
er proefboringen werden gehouden.
En nu is de bevolking er zelf helemaal
alert op."
Boortoren
Twee jaar geleden was Berend Men-
sing één van de bezetters van een
boortoren in Warffum. „Toen al
merkte ik bij de mensen van de rijks
politie iets van bedekte sympathie
voor onze doelstelling." zegt hij nu.
achteraf. Toch waren Mensing en zijn
medestanders wel verrast dat het ver
zet tegen de afvalplannen zó sterk
leeft dat zelfs in politiekringen twee
strijd is ontstaan. Zaterdag werd in
Assen door een honderdtal politie
mensen een bijeenkomst gehouden.
Ze vrezen in gewetensnood te komen
als ze eventueel worden ingezet om
het verzet tegen de berging van
atoomafval te breken.
Ook sommige bestuurders kunnen in
gewetensnood komen, meent burge
meester C. A. Verspuij van de ge
meente Annen. De provinciale staten
van Drenten en Groningen, alsmede
de gemeenteraden van de zes zout-
koepelgemeenten hebben zich uitge
sproken tegen proefboringen." Als
het parlement uiteindelijk toch het
licht op groen zou zetten en de rege
ring zou de proefboringen doorzetten,
zou een burgemeester tussen twee
vuren kunnen komen te zitten. Als
hoofd van de politie kan hij worden
genoodzaakt om mee te werken aan
het breken van het verzet van de
bevolking. In Duitsland is het meer
malen voorgekomen dat de politie
werd ingezet tegen actiegroepen die
bouwterreinen van kerninstallaties
gingen bezetten Het is een beetje
moeilijk om daarop vooruit te lopen,
maar in het uiterste geval kan ik me
voorstellen dat je je consequenties
trekt en aftreedt als burgemeester."
aldus de heer Verspuij.
„Stel dat het hele Noorden en bloc in
verzet komt tegen de uitvoering van
het regeringsvoornemen, kun je dan
nog spreken van verstoring van open
bare orde?" Een burgemeester zal
dan toch de opdrachten van de rijks
overheid moeten uitvoeren. Anders
zal hij moeten aftreden
Overigens ziet de heer Verspuij de
strijd nog niet zó hoog oplopen. Wel
kunnen er kleinere schermutselingen
komen .Ik heb ook tegen de actie
groep gezegd: begrijp goed dat we wel
eens tegenover elkaar kunnen komen
te staan. Dat betreuren we dan. maar
het is niet anders."
„Geen meetstokje"
Mevrouw T Schilthuls, commissaris
der koningin in Drente, vindt de
vraagstelling eigenlijk te academisch
om er op dit moment op in te gaan
„Je weet niet bij voorbaat hoever je
kunt gaan. Daar is geen meetstokje
voor," meent zij. „Ieder zal voor zich
zelf moeten uitmaken hoever hij wil
gaan. Dat kan van geval tot geval en
persoon tot persoon verschillen."
Overigens vindt ze het nuttig dat de
politie in tem met deze zaken bezig is
„Maar ik kan haar er niet bij helpen."
Mevrouw Schilthuis vindt wel dat de
politieleiding er vast verstandig aan
zou doen om politiemensen, die m
gewetensnood verkeren, niet bij dit
soort acties in te zetten. „Je moet het
ook niet uitlokken."
De politieman zal zich overigens op
zijn beurt moeten realiseren dat hij
opereert onder het bevoegd gezag en
dat het niet zo ver mag komen dat er
alleen een stuk beleid te maken is als
de politie het ermee eens is. „Je kunt
niet ineens alle andere wetten in Ne
derland opschorten
mocratisch tot stand gekomen wet
ten. maar dat betekent nog niet dat
hij een bevel om op kinderen te schie
ten moeten uitvoeren. Dat is dan het
andere uiterste
Vreedzaam
Overigens is de suggestie die hier en
daar is gewekt dat het bij de demon
stratie zaterdag in Gasselte al tot een
treffen zou kunnen komen, onjuist
„Er wordt niets bezet of wat dan ook
Het wordt een vreedzame demonstra
tie en we hebben afspraken met de
politie over de regelingen die getrof
fen moesten worden, zegt Berend
Mensing.
Botsingen zijn pas te verwachten als
het in een verdere toekomst inder
daad tot uitvoering van de regerings-
Affiche van de „Atoomgroe
pen Alarmplannen"
plannen zal komen De Alarmgroe
pen Atoomplannen hebben het be
sluit genomen, dat ze dan tot „mate
rieel verzet" zullen overgaan, aldus
Mensing
Democratie
De commissaris van de koningin in
Groningen, mr E. H Toxopeus. vindt
dat er een duidelijk gevaar in schuilt
wanneer politiemensen een eigen be
leid willen maken. „In een extreme
situatie zou je dan het risico lopen
van een politiestaat en dat willen we
toch niet." Volgens de heer Toxopeus
wil dat nog niet zeggen dat de politie
man een „Befehl ist Befehl'-houding
moet aannemen. De politieman moet
meewerken aan de uitvoering van de-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbom
De Libanese regering heeft de veilig
heidsraad van de Verenigde Naties in
het licht van de jongste ontwikkelin
gen opnieuw verzocht de toestand in
Zuid-Libanon te bespreken. Begin
deze maand kregen de leden van de
veiligheidsraad een Libanees memo
randum toegestuurd, waarin uitbrei
ding van de bevoegheden en de uit
rusting van de VN-vredesmacht werd
verlangd. De Libanese regering wil
dat Unifil in staat wordt gesteld zo
nodig met militaire middelen een ein
de te maken aan de moeilijkheden,
die de uitvoering van haar missie
verhinderen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Gemeente- en rijkspo
litie zullen worden uitgerust met een
nieuw dienstpistool ter vervanging
van de FN. De ministers van binnen
landse zaken en Justitie hebben de
keuze laten vallen op de Duitse Wal
ther P5 met een kaliber van negen
millimeter.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het komend pinksterweekeinde zal in het
teken staan van een internationale actie tegen atoom
energie. In de hele wereld zal worden gedemonstreerd In
Nederland gebeurt dat in het Drentse Gasselte. terwijl er
ook vlak over de grens in België (bij Doel): en in Duitsland
(Kalkar) betoogd zal worden. De organisatoren verwach
ten dat ongeveer vijftigduizend Nederlanders een de
demonstraties zullen deelnemen.
Naast de betogingen in en vlakbij
Nederland wordt er gedemon
streerd in Engeland. Frankrijk.
Oostenrijk. Duitsland. Zweden.
Zwitserland en verder in Amerika
Japan en Australië. De demon
stranten willen voor alle kernpro
jecten een bouw- en vergunnin
genstop voor vijf jaar
De leiding van de demonstratie in
het Belgische Doel heeft deze
week van het Belgische ministerie
van financiën definitief te horen
gekregen dat het terrein rondom
het fort Liefkenshoek niet betre
den mag worden Het ministerie,
dat de verantwoordelijkheid
draagt voor het domein, zegt dat
het „een precedent" zou schep
pen. indien een dergeljk terrein
voor zo'n massale demonstratie
opgeëist zou worden. Bovendien
wil het ministerie de verantwoor
delijkheid niet dragen als er zich
ap het terrein ongelukken voor
doen.
Fabriek
Door deze weigering is de leiding
van de groep „Doelbewust stop
pen" genoodzaakt de culturele
manifestatie, die aan de betoging
voorafgaat, te houden op een par
keerterrein, dat grenst aan een
petro-chemische fabriek, waar
olieprodukten worden verwerkt.
Juist op de dag van de demonstra
tie. zaterdag, wordt er in de Schel
de. vlakbij de fabriek, een Fins
schip met een licht ontvlambare
vloeistof gelost De losinstallatie
loopt over en onder het terrein van
de manifestatie heen.
De actievoerders vinden dat hier
mee de veiligheid van de demon
stranten in gevaar wordt ge
bracht Omdat het parkeerterrein
nu als manifestatieplaats wordt
gebruikt verzoekt de leiding de
monstranten in te stappen in spe
ciale autobussen in Antwerpen In
Doel worden ongeveer twintigdui
zend mensen verwacht De eigen
lijke demonstratie begint om twee
uur
Kettingsloten
In Kalkar, waar in september 1977
nog vijftigduizend mensen op de
been waren, wordt op eerste pink
sterdag betoogd. De demonstratie
naar de snelle kweekreactor be
gint om twee uur Duitse tijd.
Daaraan voorafgaand is er een in
formatiemarkt op het Marktplein
van Kalkar De Stoomgroep Gel
derland meent dat er alleen al uit
Nederland tienduizend mensen
naar Kalkar zullen gaan Velen
van hen komen per fiets
De mogelijkheid bestaat dat de
Duitse douane, evenals bij de vori
ge betoging, kettingsloten van
fietsen bij de grens in beslag
neemt. Vlaggen, spandoeken en
kruizen mogen niet langer dan an
derhalve meter en niet dikker zijn
dan twee centimeter. Tijdens de
protestactie mogen van de politie
geen bromfietshelmen, sjaals en
gezichtsmaskers worden meege
voerd
De politie heeft toegezegd dat het
optreden aanzienlijk bescheide
ner en minder zichtbaar zal zijn
dan bij de vorige betoging. Toen
waren er zo'n tienduizend zwaar
bewapende politiemannen op de
been. De politie zal zich nu alleen
binnen het terrein van de kweek
reactor ophouden. De demon
stranten worden „beschermd"
door de plaatselijke politie uit
Kleef en omgeving
In Gasselte worden zaterdag twin-
tigduizen dmensen verwacht, van
wie er volgens het Landelijk Ener
gie Komite (LEK) zeker tiendui
zend per bus zullen komen De
betoging in Gasselte begint om
ongeveer half drie. Vanaf half
twaalf is er een voorprogramma
Na de demonstratieve tocht is er
tot ongeveer vijf uur een slotmani
festatie
ADVERTENTIE
Lees eerst de
gebruiksvoorschriften
Huur een t.v.-toestel. Huur een
schrijfmachine. Huur een kan
toor. Huur een huis. Huur een
auto of fiets. Huur een tapijtrei
niger. Huur uw avondkleding.
Huur een mens.
Dat laatste is net zo gewoon als
de fiets of het huis. Want mis
schien kijkt u als werkend mens
of als wederhelft van zo iemand
wel vol ontzag op naar de perso-
neelchef die zo'n denderende
feestavond in elkaar gezet heeft,
maar dat hééft die man helemaal
niet gedaan. Die stapt gewoon
naar een winkel waar ze op be
stelling mensen of complete
avondjes leveren. Je kunt ze net
als een auto precies zo lang hou
den als je ze huurt. Als je ze maar
onbeschadigd terugbrengt. Die
personeelschef heeft niets anders
te doen dan de bestelling met alle
wensen er op en er aan door te
geven, te zorgen dat het geld op
tafel komt. en het is voor de bak
ker In dit geval voor de theater
agent Want de winkel waar ze
zulke bestellingen aannemen,
heelt natuurlijk een duurdere
naam theaterbureau. Maar in
feite doet de theateragent niets
anders dan de bakker de laatste
drijft handel met zoete broodjes,
de eerste met mensen.
Een mensenhandeltje dus. Of het
nu om een sneltekenaar, een zan
gen-es), een popgroep, een heel
orkest, een toneelstuk, een show.
een komiek of een goochelaar
gaat. het kan allemaal geleverd
worden. Zoiets begrijpen we ten
minste uit het .1000-ideeënboek
voor amusement op topniveau'
van zo'n mensenwinkel. Joop van
den Ende Theaterprodukties
Een Lajos Horvath en een Tata
Mirando laten zich leveren, maar
wie dat te hoog gaat. kan ook De
Twee Pinten of Nico Haak bestel
len. Je kunt er terecht voor een
groep als Teach In. maar dan
zonder Getty, want die is tegen
woordig apart leverbaar. Liever
omhoog kijken met Ramses?
Kan. net als Marco Bakker
desgewenst waarschijnlijk mèt
zingende dame in hoepelrok of
Willy Alberti. met of zonder na
galm Een leuke sfeer is bij voor
baat verzekerd, want die kan bij
geleverd worden Het bureau kan
voor bij voorbeeld een Zuidame
rikaans decor, een Amsterdams
pleintje, een Oosterse omgeving,
een Wild West Saloon, een ker
misplein. een Hongaars decor of
wat ook in de zaal zorgen Stel je
voor. hoe enig Fred Kaps in de
saloon zal staan, de zo innig van
de immens lange t.v.-serie gelief
de Hammonds op een Amster
dams pleintje passen of De Ker
misklanten tegen een Oosterse
achtergrond. Het zijn zomaar
ideeën, maar het zou kunnen,
want „zolang u niet om de Beat
les vraagt, is vrijwel alles moge
lijk". lezen we in het .boek' dat
trouwens niet meer dan een bro
chure met veel plaatjes is. Een
van radio en t.v. bekende presen
tator of -trice erbij? Mochten
Sonja of Mies niet in de smaak
vallen, dan komt desnoods de
emigrant Willem Duys daarvoor
naar het vaderland terug. En
voor avonden op héél hoog ni
veau is er zelfs een heuse schouw
burgdirecteur beschikbaar: Be
rend Boudewijn, van de Stads
schouwburg in Amsterdam, die
overigens uitsluitend te huur is>
als presentator
Eigenlijk dus een doodgewoon
verhuurbedrijf. Net zoiets als een
zaak die klapstoelen verhuurt,
maar dan met een uitgebreider
assortiment Zelfs de manier
waarop de .artikelen aangepre
zen worden (in de trant van: Joop
kan ze wel leveren» lijkt sterk op
de klapstoelen-verhuurder En
klapstoelen zullen nou wel Juist
het enige zijn dat het bureau niet
levert.
Tien stations van de Parijse metro zijn aangewezen om zich door
schoolkinderen te laten versieren. De reizigers blijken het te
waarderen, de kale muren knappen er behoorlijk van op en de
kinderen hebben er veel plezier in. Ze zijn er onder hun schilder
werk bovendien achter gekomen, dat dit veel leuker is dan schut
tingwoorden op de muren kalken. Voor wie bekend is in Parijs: het
werkstuk op de foto is te zien in het station Chateau-Rouge.
Natuurlijk wil een automobilist
zoveel mogelijk autoschade van
zijn verzekering terug hebben als
er iets is misgegaan En dus is er
altijd wel iets of iemand aan te
wijzen, waar hij niets tegen kon
doen. De Frankfurter Allgemeine
Zeitung heeft een bloemlezing af
gedrukt van wat autobezitters na
een botsing als oorzaak aan hun
verzekeringsmaatschappij schre
ven. Dit bij voorbeeld „De ande
re auto was absoluut niet te zien
en toen verdween ie weer." „De
telegraafpalen kwamen In hoog
tempo op me af. Ik probeerde nog
te zigzaggen, maar ze raakten me
toch." - „Bij het kruispunt werd
ik plotseling door kleurenblind
heid overvallen." „Het is gek.
maar toen ik op de rem wilde
trappen, was die er helemaal
niet „Na veertig jaar onafge
broken autorijden ben ik achter
het stuur in slaapgevallen
„Dat er een ongeluk gebeurd is,
komt doordat mijn vriendin naar
huis wilde „Het is allemaal
de schuld van de verzekering. Als
ik niet verzekerd geweest was.
dan was er niets gebeurd, want
zonder verzekering rijd ik niet
Wie in de Zwitserse Alpen nog
eens lammergieren boven zijn
hoofd ziet zweven, hoeft zich niet
te verbazen. Vroeger hoorden ze
er gewoon thuis en nu probeert
de internationale unie voor con
servatie van de natuur die
meestal wat korter met IUCN
wordt aangeduid, al was het al
leen maar om adem te sparen
de dieren daar weer in hun ele-
ment terug te brengen Dat is
trouwens al bekend, maar niet
dat er ook vogels van Nederland
se afkomst bij zullen zitten Twee
„Hollandse" lammergieren uit
Ouwehands Dierenpark zijn bij
voorbeeld al in het Oostenrijkse
Innsbruck, waar met behulp van
de verzamelde oudjes Jonge gie
ren gefokt worden, die jongen
zullen, als alles goed gaat. de
echte vrije vogels van Zwitser
land worden
„De swingfiets. een rijwiel waar
van niet alleen het voor-, maar
ook het achterwiel kan draaien",
las Ons Concern (personeelsblad
van Nijverdal-ten Cate) in een
dagblad uit het oosten des lands
en plaatste de opzienbarende me
dedeling meteen in zijn leuke
hoekje „Ons Taleninstituut" met
de toevoeging: „Ongelofelijk En
ook al ronde wielen?" In hetzelf
de hoekje een citaat van een ken
nelijk hoogst verbaasde loodgie
ter die de wereld hiervan kond
deed „Veel eerder dan wij ge
dacht hadden, herdenken wij per
1 januari 1979 het feit dat wij vijf
Jaar geleden zijn gestart met ons
loodgietersbednjf". En ook dit te
Klimmen (Limburg) ontwaarde
bordje mag er wezen „Verboden
op het kerkhof te vissen en te
spelen."
