Mary Pickford, ster van
de jaren twintig overleden
Kans op behoud noordelijk toneel
De nieuwe Citroen Visa wil graag
Sportief afscheid
van 'Gruppo Sportivo'
EEN DAGJE MET U UIT.
„Hohe Messe" glanspunt Haags Bachfestival
Ik speelde altijd Marietje
CRM wil meebetalen
Nieuwe boeken
Krol herdrukt
EEN VOLLE DAG PROEFRIJDEN, ZONDER VERPUCHTINGEN IN DE NIEUWE CITROEN VISA.
DONDERDAG 31 MEI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
SANTA MONICA (UPI) -
Mary Picklord, een van de be
kendste sterren uit de periode
van de .stomme" film, is dins
dag op 86-jarige leeftijd in een
ziekenhuis in Santa Monica
(Californië) aan een hersen
bloeding overleden
Zij was een van de pioniers van de
Amerikaanse speelfilm In 1909 be
gon zij op zestienjarige leeftijd kleine
rollen te spelen. Veel later zou zij over
die periode zeggen Hoe ik in een film
heette, ik speelde altijd Marietje. het
meisje met de krullen Ik was een
combinatie van lieflijkheid en on
deugd."
Haar meest gewaardeerde films wa
ren ..hearts adrift ..Daddy Long-
legs". Poor little rich girl" en ..Rebec
ca of Sunnybrook farm", allemaal
onschuldigr liefdesgeschiedenissen
waar het publiek in de Jaren twintig
van smulde Toen dit ..arme kleine
rijke meisje" 23 was. verdiende ze het
ook voor een filmactrice ongekende
bedrag van vierduizend dollars per
week Schattingen van het vermogen
dat zij thans nalaat liggen tussen de
dertig en de vijftig miljoen dollar.
In 1933 hield zij op met filmen. Toen
men haar in 1964 vroeg of zij weer in
films zou gaan meespelen antwoord
de ze: „Laten we daar maar niet over
praten, de mensen hebben hun illu
sies en ik wil ze die laten behouden."
Op het hoogtepunt van haar roem
trouwde zij met Douglas Fairbanks,
de al even populaire filmheld van dat
tijdperk. In 1935 werd hun huwelijk
dat vijftien jaar had geduurd ontbon
den. In 1937 hertrouwde zij, met film
ster en orkestleider Charles ..Buddy"
Rogers. Zij was mede-oprichtster in
Tweemaal Mary Pickford: links in een scène uit een van haar succesfilms „Pollyanna"
rechts op een foto uit 1976 met haar man Buddy Rogers.
1928 van de ..Academy of arts and
sciences' die elk Jaar de „Oscar"
onderscheidingen uitreikt
Aanvankelijk had Mary Pickford. na
dat zij opgehouden was met fllmma-
ken, een regeling getroffen dat al
haar films na haar dood vernietigd
zouden worden. Later veranderde zij
van gedachten en besteedde een
klein kapitaal aan de restauratie van
29 van haar beste films.
door Adr Hagei
DEN HAAG In het kader
van het Haags Bachfestival
bracht Gerard Akkerhuls
dinsdagavond voor een groot
publiek in de Elandstraat-
kerk Bachs Missa In B, BWV
232. ten onrechte Hohe Messe
genaamd
Over het feit dat de Lutherse Bach
een werk op de katholieke mistekst
heeft geschreven hebben zich in de
loop van de tijd velen gebogen. Het is
een vaststaand feit. dat het werk niet
als een geheel is geschreven. Er is
sprake van een verzameling misge
zangen zoals die destijds in de Lu
therse diensten werd gebruikt. Dat
wil zeggen ongeschikt voor de hoog
misliturgie Bach plaatst zich met
deze muzikale belijdenis boven ker
kelijke strijd en onderscheid
In onze tijd lijkt het ondenkbaar, dat
dit werk destijds door Spontini werd
uitgevoerd met 180 vocalisten. 36 vio
len. 12 celli. 8 contrabassen, en blaas
instrumenten naar verhouding. Bach
wilde dit werk uitgevoerd zien door
drie tot vier zangers per stemgroep en
een klein Instrumentaal ensemble
Glans
Gerard Akkerhuis en zijn Residentie
Bachkoor en -orkest hebben met hun
weergave het Bachfestival allure en
glans verleend. Het is dan ook ver
heugend te vernemen dat het in de
bedoeling ligt van dit festival tot een
traditie te maken. De uitvoering ge
tuigde volledig van de visie van Ak
kerhuis. met open oog en oor voor
hedendaagse inzichten ten opzichte
van de interpretatie zonder in het
extreme te vervallen. De uitvoering
had overtuigingskracht en intensi
teit. het koor (zonder meer groter dan
bij Bach) zong lichtvoetig en in opval
lende mate transparant. En het or
kest met de vele fraai uitgevoerde
solopassages, richtte zich correct en
met zorgvuldigheid naar de intenties
van Akkerhuis. Deze nam de tempi
puntig, veelal snel en levendig, trok
als het ware een boog van het begin
tot het einde en onderstreepte daar-
Leonhard Huizinga. Ik heb n.1. mijn
vrouw vermoord. Zuid-Hollandse
Uitgeversmaatschappij. Amster
dam/Brussel, 1978. Paperback. 176
hls. 17,50.
Leonhard Huixinga. Adriaan, Oli
vier en Tarzan. Zuid-Hollandse Uit
geversmaatschappij b.v., Baarn
1978. Gebonden. 219 hlz. 26.50.
„Ik heb nJ. mijn vrouw vermoord" is
het verhaal van een niet alledaagse
vakantie van de Haagse modedokter
De Sauveterre en in het begin
althans zijn vrouw. De dokter weet
namelijk zelf niet of hij onder de
glorieuze zon van Zuid-Frankrijk zijn
eigen vrouw de dood heeft ingesard.
Ongeloofwaardig, zegt u? Zoals Hui-
zinga. de meester van de sfeer, het
vertelt in dit boek niet. Hoewel ut
noch ik ooit zal beleven wat dokter
De Sauveterre overkomt, wordt de
schrijver nergens onwerkelijk. Wel
licht komt dat doordat er geen onver
wachte wendingen in het verhaal
voorkomen. Alles gebeurt zoals het
gebeuren moet. Dokter De Sauveter
re ziet zijn leven voortrollen zonder
dat hij daaraan zelf enige bijdrage
levert. Hij komt niet tot beslissingen
Hij kiest niet voor zijn familie en hij
kiest evenmin voor zijn vrienden.
Zoals De Sauveterre blijft toekijken
hoe alles zich rondom hem afspeelt,
zo blijft de lezer nieuwsgierig of zijn
verwachtingen uitkomen.
Heel anders is het gesteld met het
tweede boek van Huizinga, Adriaan.
Olivier en Taizan. In dit boek ont
breekt iedere spanning of het onmo
gelijke ook werkelijk zal gebeuren,
want één wondermiddel lost alles op.
Met een dosis aardstralen van het
gewenste type wordt moeiteloos de
grens tussen werkelijkheid en on
werkelijkheid overschreden. Ook in
de eerste boeken uit de Adriaan en
Olivier cyclus wordt deze grens, zij
het minder vaak. gepasseerd. Maar
daar stoorde het niet, aangezien Hui
zinga een meester in de humor bleek.
De latere delen van de cyclus kennen
deze humor niet en ontaarden dan
ook in een aantal oninteressante on
waarschijnlijkheden die op een rijtje
zijn gezet.
De enige verklaring die ik voor deze
schrijfsels kan bedenken is dat Hui
zinga hardnekkig probeert zijn imago
van „lolbroek" kwijt te raken. Als
Huizinga inderdaad dit imago kwijt
wil, dan zou hij er beter naar kunnen
streven dat andere werken van zijn
hand, zoals „Twaalf maanden Joost"
en „O zei ik" weer gemakkelijk
verkrijgbaar worden. Oude Adriaan
en Olivier fans weigeren de latere
delen uit deze cyclus als echt te er
kennen. En terecht, want de lezer
wordt erin geconfronteerd met een
bezopen wereld, in de meest platte
betekenis van het woord.
door Stan Rijven
De laatste vijftien jaar leefde zij ge
heel teruggetrokken met haar man
op hun landgoed „Pickfair" in Bever
ly Hills waar zij een enkele keer nog
wat oude vrienden ontving.
mee de wonderlijke eenheid van dit
werk. Naast het muzikale, vallen als
meest indrukwekkende aspecten te
noemen de innerlijke blijheid, de
kracht van het geloof en de dank
baarheid die Bach in de misdelen
heeft vastgelegd
Alle uitvoerenden, inclusief de vocale
solisten Jetske Steendam. Sylvia
Schlüter, Hein Meens en Henk Smit,
hebben zich door Gerard Akkerhuis
met volle overtuiging laten inspireren
tot een weergave op hoog technisch
en muzikaal niveau. Jammer, dat een
voor het publiek overbodige pauze
werd ingelast.
Op zondag 10 juni, aanvang 20.15 uur,
brengen Gerard Akkerhuis en de zij
nen de mis in het Amsterdamse Con
certgebouw.
door T. van Deel
„De kwestie is natuurlijk dat ik
ben. Niet wat lichaam betreft, ik
wel honderd jaar worden, maar
geest. Mijn geest is niet in orde.
wel scherp als ik niet scherp zi
ik heel weinig wel scherp dus,
ook gevoelig, wat niet te rijmt
zou je zeggen."
Het is deze ziekte waar het prozi
Gerrit Krol al jaren, de uitdruk
van is. De tweede druk van „De z
van Middleton" licht gewijzii
komt tien jaar na de eerste. Het i
van Krols meest amusante boek<
viel mij bij herlezing ook op hoe
ber de ondertoon ervan is. Met
en grapjes formuleert Krol ieta
heel wat minder grappig is. De rc
beschrijft veel vrouwenavonti
bevat een speurtocht naar de pi
girl Margaret Middleton met de
zeborsten, en kent door zijn frag
tarische opzet talloze zijwegen. 1
een dwarsdoorsnee door een sc
en gevoelig hoofd, dat verhalen
telt. ideeën uitwerkt, grapjes m
redeneringen opzet.
Kopland heeft eens over deze rc
geschreven: „Dit is wat Krol ons
beleven: hóe wij denken, waarne
voelen, en niet w£t, hoe wij m<
zgn. werkelijkheid om ons heen
gaan en niet welke die werkelijk
is, want die is alleen zoals wij
beschrijven."
Het is prettig dat na „Het gemil
terde hoofd" nu ook „De ziekt*
Middleton" herdrukt is. Mèt de
zojuist uitgereikte MULTA7
PRIJS 1978 (de prozaprijs va
stad Amsterdam) voor „De weg
Sacremento" is het een teken
toenemende belangstelling
Krols unieke proza. Gerrit Kro!
ziekte van Middleton. Amster
Querido, 1979. 221 blz. Met illu
ties, ƒ26.50
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De taken
van de Toneelgroep Noorder
Compagnie moeten worden
overgenomen door een tijde
lijke stichting, die de komen
de twee jaar belast wordt met
het produceren van adhoc-
produkties over de problemen
van het noorden Deze over
gangssituatie zou dan moeten
leiden tot een toneelvoorzie
ning op lange termijn, zo mo
gelijk in de vorm van een
nieuw gezelschap
Dat stellen de gezamenlijke schouw
burgdirecteuren van het noorden en
het voormalig bestuur van de Noor
der Compagnie voor in een rapport
Met dit rapport proberen de samen
stellers uit een impasse te komen
waarin het Friese gezelschap is ge
raakt als gevolg van een conflict tus
sen het bestuur en de spelers. CRM
draaide de geldkraan dicht waardoor
de toneelvoorziening in het noorden
in de knel kwam
Produkties
De voorlopige stichting zou twee tot
vier produkties per seizoen moeten
uitbrengen en de opsteliers van het
rapport denken hierbij aan project
achtige voorstellingen die aansluiten
bij de problemen van het noorden. De
voormalige Noorder Compagnie heeft
met de streekgerichte prod uk tie
..Stee" het vorig seizoen veel succes
gehad. Het was de bedoeling dat dit
voormalige gezelschap zich ook zou
toeleggen op projecten die de proble
men van de regio belichten Deze
beleidslijn vormde de aanleiding tot
het conflict. Het bestuur achtte de
toenmalige artistiek leider Sdenek
Krauss niet in staat deze plannen uit
te voeren en weigerde zijn contract te
verlengen Tegen deze beslissingen
kwamen de spelers, die de kant van
Krauss kozen, toen in verzet.
Positief
Het ministerie van CRM reageert po
sitief op het plan van de schouwburg
directeuren en het bestuur van de
voormalige Noorder Compagnie
CRM is bereid de interim-stichting te
subsidiëren op voorwaarde dat de ge
meentes en provincies dat ook doen.
..Maar", zoals de heer Woifersbergen.
hoofd van de afdeling toneel op CRM
desgevraagd zei. „de subsidlënten zit
ten nog niet op één lijn. En als we niet
tot overeenstemming komen laten we
iets uit onze handen vallen dat moei
lijk hersteld kan worden"
Gedeputeerde Staten van Groningen
en die van Drente staan in principe
achter het p.an, maar de Provinciale
Staten moeten nog over dit positieve
advies beslissen. Friesland beraadt
zich nog.
Om het plan te doen slaeen hebben
de schouwburgdirecteuren van het
noorden zich garant gesteld voor de
afname van een aantal uit te voeren
produkties. Een commissie, bestaan
de uit CRM, de provinciale en ge
meentebesturen. de noordelijke
schouwburgdirecties, de Vereniging
van Nederlandse Toneelgezelschap
pen en het bestuur van de Noorder
Compagnie zou in die twee jaar een
advies moeten opstellen voor een blij
vende toneelvoorziening in het noor
den. Die nieuwe voorziening zou dan
de huidige stichting Noorder Com
pagnie. die in tact blijft als technisch
en administratief apparaat, moeten
vervangen.
AO-boekje 1766: De Nederlandse
PTT in vogelvlucht van P. H. Raad-
sen. Uitg. Stichting IVIO. Lelystad.
20 blz. - 1.75.
De oplossing van St Merino. Hoe een
manager van automatisering wijzer
kan worden vertelt N. Sanders. Uitg.
Kluwer, Deventer. 304 blz. 45..
AMSTERDAM Het festival „Film
en Taboe" dat van 7 tot en met 20
juni in het kader van het Holland
Festival zou worden gehouden, zal
moeten worden uitgesteld.
Een paar weken geleden was nog
maar een deel van het omvangrijke
programma rond. hetgeen niet vol
doende was om een verantwoord
beeld te geven van hetgeen de organi
satoren voor ogen stond. Oorzaak
Geen „Film en Taboe"
in Holland Festival
van de moeilijkheden zijn omstandig
heden van praktische aard, zoals be
schikbaarheid van films, te hoge
huurprijzen voor een korte periode en
moeilijkheden met de vertonings
rechten.
Het was bovendien niet te verwach
ten dat de volledige oogst (een
tigtal programma's van zowel
ais korte films) op korte termijn
worden binnengehaald. De orga
toren, waaronder Centrum 't I
(Utrecht), De Melkweg (Amster
en diverse filmhuizen in den 1
proberen het festival Film en 7
in zijn volle omvang op een
tijdstip te presenteren. Waarst
lijk wordt dat van 6 tot en m
december
Televisier-magasine met
het kabinetsbeleid inzake de
economie en een interview
met de heer Witteveen. oud
directeur van bet Internatio
naal Monetair Fonds; vervol
gen* een reportage over Cam
bodjaanse vluchtelingen die
Thailand niet in mogen en een
intverview met Irene Vorr-
kink over Surinaamse herofne-
verslaafden in Amsterdam
Ned. 2/22.16
In Panoramiek-speeiaal een
bijdrage van de Deense televi
sie over onderwijs in Europa.
Drie kinderen bezoeken ei
kaars school. Het zijn Barbara
uit Italië, Aygline uit Frank
rijk en David uit Denemarken
Ned. 1/22.16
AVKO's Sportpanorama
Ned. 2/22.55
In 't Is historisch van de
AVRO aandacht voor de bun
del Floris V, leven, wonen en
werken in Holland aan het
eind van de dertiende eeuw
Hilv. 2/9.25
Middagpauzedienst. die uit
gaat van de Stichting Alle-
Dag-Kerk in de Engelse kerk
aan het Begijnhof te Amster
dam. Voorganger is ds. J.
Overduin
Hilv. 1 12.46
Speciaal vandaag
De nieuwe Citroen Visa is zo nieuw
dat u niet kunt weten hoe hij rijdt voor u
zelf achter het stuur hebt gezeten.
Dan merkt u zelf waarom hij door de
autopers is geprezen om z'n rijkwaliteiten,
z'n ruimte en z'n vernuftige bediening en
z'n zuinigheid.
Daarom nodigen alle 180 Citroen
agenten in Nederland u uit voor een dagje
uit met de Visa.
Een hele dag mag u 'm eigenhandig
uitproberen. Zelf uitvinden dat je er royaal
met het hele gezin mee op uit kunt trekken.
Zelf merken dat u achter de handige
vijfde deur flink wat bagage kwijt kunt.
Doen dus. Gewoon binnenlopen en
meevragen. De nieuwe Visa. Hij staat er
voor. En het verplicht u tot niets. (U heeft
al een Visa voor f12.675,- rijklaar.)
Rock-and-roll-idool Elvis Pi
staat sinds kort is was in het wa
beeldemr useum Madame Tussa
Amsterdam. De kleding van
werd speciaal gemaakt door
vroegere kleermaker en is dei
als het pak dat hij droeg tijden
laatste show in Las Vegas.
Alles over katten «aanschaf, vi
ging. ziekte, voeding en hun
staat te lezen in het boekje van
Fritsche Katten, uitg. Elsevier
sterdam. 79 blz. 14.90
ROTTERDAM Vrijdagavond zal in de Rotterdamse Tom
Menkenhal een onherroepelijk gebeuren plaatsvinden: Een
afscheidsconcert van Gruppo Sportivo. Een zeldzame gebeur
tenis in de popbusiness die vooral gekenmerkt wordt door het
streven naar commercieel succes.
Welnu, Gruppo Sportivo heeft binnen
een Jaar met twee LP's en een einde
loze concertreeks dat succes bereikt.
Iedere zaalhuurder die hen geboekt
had kon zeker zijn van een uitver
kochte zaal. Waarom dan toch ge
stopt? Manager John van Vueren wil
de er het volgende over loslaten: „De
bandleden waren al langer bezig met
dit besluit aangezien zij vonden, dat
er met de huidige manier van werken
een stilstand optrad ln de creatieve
mogelijkheden. Ze vonden het een
goed idee om op het toppunt van hun
carrière te stoppen."
Is er geen sprake van een eenzijdige
beslissing door Hans van den Burg,
die met zijn composities en optreden
de spil vormde? Van Vueren: „Nee
beslist niet. Iedereen voelde dat ze op
elkaar uitgekeken raakten; er was
sprake van een machine die perfect
liep meer niet."
En de toekomstplannen? „Hans for
meert een nieuwe band met vermoe
delijk enkele Gruppo-leden, de rest is
zich nog aan het bezinnen." Dus geen
clowneske optredens meer van de
groep die mede inspirator is geweest
van een hausse in Nederlandse pop
muziek op hoog niveau.
Voor de laatste maal in Rotterdam
om 20.15 te zien met Robert Jan
Stips, en ln het voorprogramma de
Belgische Misters.
Gruppo Sportivo
Manuscript van
Mozart gevonden
BONN (Reuter) Van het bek
motet „Exsultate, jubilate" van
zart is in Beieren een herziene v
gevonden met correcties in het li
schrift van de componist. Dit
kend gemaakt door het Duitse
nootschap voor wetenschappelijk
derzoek in Bonn.
Het manuscript werd g
bibliotheek van de St.
Wasserburg, ten zuiden
chen. Waarschijnlijk is de
versie in 1779 geschreven
Kerk van de Drieëenheid in
Hoe het stuk in Wasserburg is
gekomen is niet bekend; we
vast dat het zich er al sine
bevindt.
