Energie-crisis rukt op
deTijd
LeTijd
„NEDERLAND STAAT BOVEN
AAN DE LIJST!'
Kamer acht debat over
scheepsbouw niet nodig
EXCLUSIEF INTERVIEW MET ARABIT:
/eekblad
Wie Hervormd Nederland
in handen krijgt
doet een ontdekking
AMRO-Bank te veel op
economisch doel gericht
IT DE WEEKBLADEN
deze week:
Premier Van Agt:
PvdA-oppositie
niet overtuigend
Actie voor hogere
toelage militairen
in Zuid-Libanon
Eerst overleg over steunverlening RSV afmaken
CAO bij Unilever
in principe rond
Kritiek CNV-leden binnenbank
DERDAG 31 MEI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 15 - RHS 19
r Rimmer Mulder
Je publiciteit neemt toe, en
igjes gaat over dat ene onder-
ojrp. energie," zegt Esso-di-
2}teur Verwey in het artikel
het energiebeleid in
'Jfuwsnet. Verwey overdrijft
ar feit is dat er veel ener-
jjj zaken in de weekbladen
jjen. Elsevier heeft zelfs een
Iverhaal over de vraag: „Is
echt een crisis?" (Nadat dit
j1 d vorige week al meldde
de „energiecrisis voor de
lefir" stond.) Vrij Nederland
•rfeaagse Post schrijven over
le geheimzinnige „vrije olie-
rkt" van Rotterdam. De
rtpene heeft een gedocumen-
•d verhaal over Frankrijk
>de kernenergie.
Groene
lurlijk worden de aanstaande
ipese verkiezingen niet verwaar-
d in de weekbladen. Zo probeert
e Groene Ben Hamburger de gro-
jnen te schetsen die er lopen van
Amerikaanse Chase Manhattan-
via de Duitse vakbonden naar
Europese stemhokje. Paul Brill
in Israël om de overdracht van El
aan Egypte bij te wonen: een
jrse van een nuchtere, kritische
ander bij de historische feeste
len. „Het is werkelijk onthut-
hoe zeer het besef ontbreekt dat
elangrijkste vrede die Israël moet
en. die met de Palestijnen is,"
ludeert hij.
feed.
^hc
Tijd
ADVERTENTIE
)e macht van
le Poolse kerk
s thans groter dan ooit.
!ij kan het communistisch
egime zelfs maken en
>reken maar kerk en staat
maken er beide zorgvuldig
.oor dat hun wankel
'venwicht wordt verstoord,
toe?, Aan de vooravond van
iet bezoek van de paus een
inthutsende reportage van
Ton Crijnen uit het meest
jaradoxale land van Oost-
uropa.
Joeken-Extra:
heo Thijssen
t zijn strijd voor een
jelukkige klas. Ook: de
gevallen engel' Oscar
Vilde, de flonkering van
iietzsche. de rechtse
lorge Luis Borges. criticus
Nam de Moor. Marcel
'roust op pantoffels en
loos van Weringhs
ezersdagboek.
Verder:
'urkenkwestie splijt
lisdomstaf: hoe diep buigt
lluyssen voor Haars? Wèl
temmen voor Europa:
lob Vermaas antwoordt
trie Kuiper Schaamteloos
»edrog' van medici:
lankerarts Moerman in de
lanval Het Noorden als
uilnisbelt: atoomafval in
outkoepels? 'Zo zit dat':
tiltermann leest geen
iranten
Ion voor proefabonnement
weken de Tijd voor 5 gulden
«Jer postzegel zenden aan de Tijd.
woordnummer 6. 1000 PA
msterdam
etaimg na ontvangst van acceptgiro
Overal te koop: f 2,75
Abonnementen (dag en nacht,
tok in het weekend):
KO 46 20 62 TR-2B
gaan stemmen. Deze week krijgt hij
lik op stuk van zijn politiek redacteur
Rob Vermaas, die Kuipers redenering
maar dom vindt: „Europa schreeuwt
om verdergaande democratisering.
En het is dom om dan te zeggen dat je
geen verkiezingen moet houden om
dat die democratie niet optimaal is."
Ton Oostveen analyseert de delicate
positie waarin bisschop Bluyssen te
recht is gekomen door de bezetting
van de Sint Jan in Den Bosch door
christelijke Turken. Het ontslag van
één van Bluyssens medewerkers in
deze zaak verklaart hij met: „Je kimt
niet hebben dat luidruchtige actie
voerders onder leiding van een bis
schoppelijk medewerker de Turken
bemoedigen om te blijven geloven in
een door de bisschop ontraden bezet
ting. Vandaar dat de actieleider. Wil
lem Arts, de laan uit moest."
Uiteraard heeft De Tijd een degelijk
voorverhaal over het komende be
zoek van de paus aan Polen. De
schrijver. Ton Crijnen, stelt vast dat
de rooms-katholieke kerk nog een
ijzersterke positie heeft in Polen,
maar dat die positie niet onbedreigd
is: „De ervaring met landen als Italië
heeft geleerd, dat nieuwe tendensen
nadelig uitwerken op eenheid en in
vloed van de kerk als die te lang blijft
vasthouden aan overleefde vormen
en opvattingen. Het is daarom voor
de katholieke kerk in Polen van le
vensbelang dat haar leiders een visie
op termijn ontwikkelen
Haagse Post
edactie van De Tijd is niet tot
temmigheid over de Europese
iezingen kunnen komen. Vorige
c legde hoofdredacteur Arie Kui-
net een keur van argumenten uit
•om echte democraten 7 juni niet
jaar een kabinetscrisis ontstaat dan
gebeurt het tijdens het begrotingsge
vecht. Maar er zijn nog niet veel aan-
wijzingen dat er inderdaad bloed ElSGViGT
gaat vloeien Althans niet als gevolg
van politieke tegenstellingen".
nenpagina's staat een vraaggesprek
met de schrijver Günter Grass.
Koos Rietkerk, fractieleider van de
WD in de Tweede Kamer, zou er niet
zo sterk voorstaan horen we nu al
weer maanden. Haagse Post stelde
een diepgaand onderzoek in en komt
met een voor Rietkerk vervelende
conclusie: de leider ligt er uit bij een
goed deel van de fractie. Rietkerk zelf
is niet overtuigd: „Het beeld dat de
fractie zich tegen mij zou keren om
dat ik te strak zou zijn, te domine
rend, dat is onjuist."
De Partij van de Arbeid moet zich in
HP verantwoorden voor haar cultuur
politiek. Wie over PvdA-beleid
schrijft kan tegenwoordig bijna niet
meer om de socioloog Bart Tromp
heen. Bijna de helft van het verhaal
komt voor zijn rekening, maar hij is
best onderhoudend: „De gedachte
dat Shakespeare's Richard de Derde
ook nu nog heel wat politieker kan
zijn, dan drie opvoeringen van het
vormingstoneel bij elkaar daar
wordt niet over gepraat of gedacht."
Over het eigentijds culturele feno
meen van de disco schrijft Pieter
Franssen. Een verhaal over „Deca
dente trash, gedrogeerde chic en in
stant sex" om maar een paar vakter
men uit het disco-milieu te gebrui
ken. Erg triest is het ooggetuigever-
slag van Walter Tauber over de strijd
in Nicaragua.
Vrij Nederland
Door het geleur van het gemeentebe
stuur met de heroïneverslaafden was
er de afgelopen weken volop te genie
ten van het veel bezongen Amster
damse volksleven en wie zou daar
beter verslag van kunnen doen dan
Martin van Amerongen van Vrij Ne
derland? Een amusant, maar tegelijk
ook zo diep bedroevend verhaal over
de „kruisgang van (wethouder) Irene
Vorrink door swinging Amsterdam".
Hans Smits doet een voorspelling die
waarschijnlijk niet alle VN-lezers
leuk zullen vinden: „Wanneer er dit
i
DEN HAAG (ANP) Premier Van
Agt vindt dat de oppositie van de
PvdA lijdt aan vergroving. „Het
wordt er zeker niet beter op", aldus
de premier in een interview met het
blad van de Haagse afdeling van zijn
partij.
De PvdA-oppositie zal volgens hem
daarom inboeten aan overtuigings
kracht. Beter te spreken is hij over
D'66. „Deze partij is bepaald heel
kritisch tegenover het kabinet maar
doet dat op veel snediger en zakelij
ker wijze. Ik ben het er vaak niet mee
eens, maar de stijl is gans anders",
aldus Van Agt.
Dat de PvdA-oppositie er niet beter
op wordt komt misschien omdat men
binnen die partij lang gedacht heeft,
dat dit kabinet een krakkemikkig ge
zelschap was, dat door eigen on
macht ineen zou storten, zegt de pre
mier. „Nu ontsteken sommigen in
toorn omdat die prognose faalt en
komt weieens bij de oppositie de
vraag op of daartoe geen externe
krachten moeten worden aange
wend".
UTRECHT (ANP) De soldatenvak-
bond WDM is begonnen met een
handtekeningenactie onder de Ne
derlandse militairen in Zuid-Libanon
om de speciale toelage voor de Neder
landse VN-eenheid op ten minste
twintig dollar per man per dag te
brengen. De toelage werd onlangs
met vijf dollar verhoogd tot tien dol
lar. maar alle militaire belangenorga
nisaties menen dat daar nodig min
stens tien dollar bij moet, als com
pensatie voor de zeer lange dagen die
worden gemaakt en voor de hoge
kosten van levensonderhoud.
Tot nu toe zijn ruim tweehonderd
handtekeningen in Nederland aange
komen. zowel van gewone dienst
plichtigen als van kader. Er zijn zo'n
achthonderd man in Libanon, en de
WDM hoopt over enige weken al hun
handtekeningen te kunnen aanbie
den aan staatssecretaris Van Lent.
Jan Nagel voert een pleidooi voor
omroepverkiezingen. Het kleurenka-
tern van VN is min of meer opgedra
gen aan Han Lammers: een geheel
nummer over wonen en werken in de
IJsselm eerpolders.
Nieuwsnet
Het nieuwsmagazijn Nieuwsnet be
staat drie maanden en dat heeft de
samenleving geweten! De hoofdre
dactie geeft in haar wekelijkse stukje
een opsomming van de opzienbaren
de wapenfeiten van Nieuwsnet: de
haan die denkt dat de zon vanwege
zijn gekraai is opgekomen.
Het blad heeft deze week een interes
sant interview met PLO-leider Ara
fat. maar wat die zegt staat al in
Trouw van vandaag, dus daarover
geen woord hier.
Het Tweede-Kamerlid Piet Stoffelen
legt uit waarom oorlogsmisdrijven
niet mogen verjaren: „Daarom ook
mag er niet de minste twijfel over
bestaan dat oorlogsmisdrijven en
misdrijven tegen de menselijkheid
worden bestraft, wanneer ook, waar
ook en door wie ook begaan."
Marc van Impe bericht over de ex-
treem-rechtse Vlaamse Militanten
Orde: „De VMO beschikt over geld,
veel geld zelfs, want acties en reizen
zijn niet goedkoop. Maar belangrijker
is dat de VMO over heel wat relaties
beschikt, meer dan men zou verwach
ten van een drinkende extremist in
een bierkelder."
De Nieuwe Linie
De laatste ontwikkelingen in West-
Duitsland staan Anton Constandse
niet aan. „Wat in West-Duitsland ge
beurt is in toenemende mate bescha
mend voor de Europese democratie",
zo vangt hij zijn beschouwing in De
Nieuwe Linie aan. Hij geeft zichzelf
gelijk: „Want de echte linker zijde
heeft wel gelijk dat meer en meer het
Hitler-regime als gewettigd wordt be
schouwd en niet als een schande."
In een historische verhandeling over
Nederland en Europa geeft Paul Hoe
bink nog een argument om bij de
Europese verkiezingen op een kleine
partij te stemmen: „Een afwijkende
toon in het Europese concert vanuit
Nederland zou niet misstaan, en wie
weet maken de partijen die de Duitse
overheersing van de EEG een halt
willen toeroepen, de PSP en de CPN,
juist door de lage opkomst nog een
kans." Om nu ook nog iets aardigs
voor Duitsland te melden: op de bin-
Op het al genoemde verhaal in Else
vier over de energieschaarste wil ik
nog even terugkomen. De schrijvers
poneren een aardige stelling over de
vijf procent besparing die de regering
heeft gevraagd. „Wij", zo schrijft El
sevier. „kunnen deze. in wezen be
scheiden. vijf procent, beschouwen
als de rekening die moet worden be
taald voor de nalatigheid dat wij onze
eigen energiebronnen te land en ter
zee en ook in de Waddenzee nabij
Ameland niet optimaal hebben
geëxploiteerd; dat wij er niet uithalen
wat er in zit." Zou dat betekenen dat
het behoud van de Waddenzee geen
groter offer vraagt dan vijf procent
minder energieverbruik?
In de rubriek religie wordt de feminis
tische theologie behandeld en het is
nuttig kennis te nemen van de stand
punten die de (vrijgemaakt) gerefor
meerde hoogleraar Van Bruggen
daarin ventileert: „Wij gaan er wel
van uit dat de bijbel aan mannen en
vrouwen verschillende taken heeft
opgedragen. De bijbel zegt on
dubbelzinnig dat de man het brood
moet verdienen en dat de vrouw de
vrije tijd krijgt om voor haar gezin te
zorgen.
Michel van der Plas schrijft over de
Europese verkiezingen.
Hervormd Nederland
De kerkelijke feestdagen laat Her
vormd Nederland (terecht) niet onop
gemerkt passeren. Zo krijgen we deze
week een mooie pinks terpreek van
Jan Commissaris over het „eerherstel
van de utopie": „Kerkelijke planning
zou eigenlijk steeds profetische plan
ning moeten zijn."
Het meest beklaagde deel van Neder
land. Oost-Groningen, is object van
een binnenkort door de tv uit te zen
den film van Lou Brouwers. Deze
mag in Hervormd Nederland zijn vi
sie op dit probleemgebied alvast ge
ven. Hij memoreert uitvoerig de plan
nen die er zijn geweest om Oost-
Groningen met een militair oefenter
rein te verrijken en komt dan tot de
„centrale vraag": „In hoeverre kan
een regio in het huidige maatschap
pelijke bestel nog haar eigen bestem
ming bepalen?" Tja, om even in te
haken op een actueel Amsterdams
probleem zou je ook de vraag kunnen
stellen: „In hoeverre mag een buurt
zelf uitmaken of er een opvangcen
trum voor drugverslaafden komt?"
In een hoofdartikel meldt HN dat er
in Trouw meesmuilend zou zijn ge
schreven over de beroering in de pu
blieke opinie over Mentens berech
ting. Dat is niet waar, tenzij de com
mentator van Hervormd Nederland
onder meesmuilend heel iets anders
verstaat dan wij.
ADVERTENTIE
Een serieus, toegankelijk weekblad. Duidelijke me
ning. Niet opdringerig. Plezierig weekendformaat.
Een weekblad voor zelfstandig denkende mensen die
kritisch aan de samenleving deelnemen.
Hervormd Nederland werd in het laatste oorlogsjaar
opgericht. Als reactie op de lauwe, onmaatschappe
lijke en onpolitieke houding van veel christenen
vóór de oorlog.
Dit protestkarakter heeft Hervormd Nederland
steeds behouden. Het is dus heel wat anders dan een
kerkblad voor hervormden, zoals sommigen ten on
rechte uit de naam opmaken. Hervormd Nederland is
uitgegroeid tot een volwaardig, breed georiënteerd
opinieweekblad. Met een groeiende oplage (nu
32.000)
Probeer het zelf eens. Neem een proefabonnement
van twee maanden voor slechts zes gulden.
Deze week in Hervormd Nederland:
Gesprek met Bert Schierbeek Gezondheidszorg van het bed af
gezien Oost-Groningen. een wingewest Voorpublikatie uit 'Er
heerst orde en rust': Wat deden we met de NSB-ers na de oorlog
Toneelvernieuwing zet niet door Polen, het meest religieuze land
ter wereld Nederland ver achter met consumentenbelangen
De IKV-brief aan de Navo-ministers Menten en de Hoge Raad
Ik neem een proefabonnement van twee maanden voor f 6.
Ik weet al voldoende van HN. Ik abonneer me 35,per half jaar)
Naam
Adres
Code/plaats
Bon sturen naar Antwoordnr 1776,2500 XJ Den Haag
(in open envelop, geen postzegel) Of bel 070-512111
Hervormd Nederland, vrijheid zonder commercie
ADVERTENTIE
In een exclusief interview met James Dorsey
van NieuwsNet zegt PLO-leider Jasser Arafat
ondermeer dat Nederland wat hem betreft
boven aan de lijst van Europese landen staat als
het om maatregelen als een olieboycot gaat.
Verder vergelijkt hij de huidige situatie van
de Palestijnen met die van het Nederlandse volk
tijdens de bezetting; noemt Neurenberg in
verband met een uitspraak van de Israëlische
regering en constateert dat Nederland binnen de
EEG het voor de Palestijnen slechtste standpunt
inneemt.
Behalve Arafat deze week:
Een uitgebreid interview met de Russische
top-econoom Belooesov: „Kerncentrales zijn
geen gevaar voor de mens."
Zes pagina's over de komende tweede energie
crisis.
Bijkaart over „Trotski en Stalin, de intellec
tueel en de barbaar."
De Olympische Spelen in Moskou: wel
boycotten of niet boycotten?
Tindemans opvolger van Luns?
Pinkpop festival: winsten gebruikt voor
politieke activiteiten.
Europese verkiezingen: een matte boel.
Europese vakanties: chaos in beeld.
PSP'er Van der Spek: fascistische
opvattingen passen in de NAVO (opinie).
Holland Festival: cultuurfeest zonder thema.
De derde wereld begint in Italië: dossier
over dit land in verband met de komende
verkiezingen.
Losse verkoopprijs f 2.75.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Tweede Kamer zal de regering voorlopig niet aan de tand voelen over
steunverlening aan de scheepsbouw. De beide regeringspartijen CDA en WD vinden het te
vroeg voor een debat, omdat de regering nog overleg voert met Rijn Schelde Verolme en de
vakbonden De PvdA vindt het eigenlijk hoog tijd voor een debat, maar het socialistisch
Kamerlid Van der Hek zag er gisteren toch maar van al om minister Van Aardenne
(economische zaken) op het matje te roepen. „Dat zou zinloos geweest omdat de andere grote
partijen nog niets voelen voor een werkelijke discussie," stelde Van der Hek vast.
De ministerraad heeft gisteravond, in
een extra zitting, opnieuw gesproken
over steun aan de scheepsbouw. Van
daag ontvangt minister Van Aarden
ne de vakbonden om te praten over
de ideeën, die het kabinet voor ogen
staan. Zoals gemeld denkt men aan
een „mottenballenoplossing" voor de
werf VDSM op Rozenburg. De werf
zou beschikbaar moeten blijven voor
scheepsbouw „in betere tijden". In
afwachting daarvan zou een deel van
het personeel bij andere bedrijven
aan werk geholpen moeten worden.
vakbonden niet erg positief reageren.
De Industriebond FNV wil niet mee
werken aan „een veredeld uitzendbu
reau voor VDSM-personeel". De In
dustriebond CNV is iets positiever: Onmichaar
„Als VDSM behouden kan blijven is
er mijnerzijds geen bezwaar tegen het
collegiaal uitlenen van personeel,
voor een zekere tijd. Die overbrug
gingsperiode mag ook weer niet te
lang duren," aldus secretaris Nleuw-
land van de Industriebond CNV.
volstrekt willekeurig in samenhang
zijn gebracht met andere steunopera
ties".
Uitzendbureau
Mocht het kabinet vandaag voorstel
len in die richting doen, dan zullen de
UTRECHT (ANP) Directie en vak
bonden zijn het gisteren in principe
eens geworden over een nieuwe CAO
bij Unilever. Het ontwerp-akkoord
voorziet onder meer in een eenjarige
CAO. een extra vakantiedag plus een
extra roostervrije, door de directie
vast te stellen, dag voor alle werkne
mers. De werknemers in de volconti-
nu-diensten krijgen er bovendien nog
eens een roostervrije dag bij. Evenals
elders heeft de Industriebond FNV
ook bij Unilever dit jaar de eis voor
een kortere werkweek laten vallen.
Bestuurder Jan Schenner van de In
dustriebond FNV zei dat het onder
handelingsresultaat bij Unilever niet
om te juichen is maar dat het in de
lijn ligt van wat elders bij de CAO-
onderhandelingen uit de bus is geko
men. Positief beoordeelt Schermer
het dat er bij Unilever ook goede
afspraken zijn gemaakt over de kwa
liteit van het werk. Bovendien krij
gen de werknemers van 60 Jaar en
ouder extra vrije tijd.
De bonden en Unilever waren het
eind vorig Jaar al eens geworden over
een regeling voor vervroegd uittre
den. Dit Jaar kunnen werknemers er
op hun 64ste uit, volgend Jaar wordt
de regeling ook tot 63-jarigen uitge
breid. Schermer zei dat de bonden in
1981 de regeling minstens tot 62-Jari-
gen willen uitbreiden.
De ondernemings-CAO bij Unilever
geldt voor circa 10.000 werknemers
De overige werknemers bij Unilever
in Nederland (circa vijfduizend man)
vallen onder afzonderlijke bedrijfs-
tak-CAO's.
De Industriebond FNV keert zich
scherp tegen een mogelijke keuze van
het kabinet uit verschillende steun
operaties (scheepsbouw. Fokker. Vol
vo. VMF). De bond bepleit steun aan
RSV. „maar niet ten koste van ande
re kandidaten voor overheidssteun".
Het is ook de PvdA in de Tweede
Kamer een doorn in het oog dat de
problemen bij RSV „plotseling en
De achtergrond daarvan is. dat mi
nister Andriessen (Financiën) zijn
collega Van Aardenne gevraagd heeft
een overzicht te geven van de diverse
steunaanvragen. De CDA-fractie in
de Tweede Kamer vindt zo'n over
zicht onmisbaar, ook voor het parle
ment. Een niet onbelangrijke stro
ming in de CDA-fractie vraagt zich af
of er wel steun aan de noodlijdende
scheepsbouw verleend moet worden,
als dat betekent dat goed-draaiende
bedrijven als Fokker en Volvo nul op
het rekest krijgen. Die bedrijven heb
ben steun nodig om nieuwe projecten
met goede toekomstkansen van de
grond te krijgen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De onderneming is een bedrijfsgemcen-
schap waarin de medewerkers medeverantwoordelijkheid
dragen voor het beleid. De onderneming moet geen doel in
zich zelf zijn maar een middel voor mensen. Deze conclusies
kan men niet trekken uit de statuten van de AMRO-Bank, zo
vindt de bedrijfsledengroep AMRO van de Dienstenbond
CNV.
Artikel 2 van de statuten van de
AMRO-Bank geven geen enkele aan
wijzing dat de bank meer zou zijn dan
een organisaUe met uitsluitend een
economisch doel. zo vinden de CNV
leden. Weliswaar staat in datzelfde
artikel 2 dat rekeningen wordt gehou
den met het duurzaam belang van
alle bij de vennootschap betrokken
maar vallen daar ook de medewer
kers onder? Bij de verdere uitwerking
van de statuten moet de bedrijfsle-
dengroep vaststellen dat uitsluitend
over aandeelhouders en bestuur
wordt gepraat Daarbij bestaat de
raad van commissarissen nog steeds
voornamelijk uit vertegenwoordigers
van de factor kapitaal en wordt de
medewerker nog op te veel plaatsen
gezien als een produktiemiddel of
kostenfactor.
De bedrijf sledengroep CNV binnen
het AMRO-concern acht het verkeerd
dat de statuten van een economisch
doel uitgaan. Weliswaar moet de on
derneming voldoen aan een aantal
economische voorwaarden maar de
doelstelling moet uiteindelijk maat
schappelijk zijn.
De CNV ers zijn van mening dat de
macht eenzijdig geconcentreerd is en
dat in de huidige situatie niet verder
gekomen kan worden dan de minima
die uit de wettelijke verplichtingen
voortvloeit, bijvoorbeeld de Wet op
de ondernemingsraden Het bestuur
zou echter op voet van gelijkwaardig
heid gevormd moeten worden uit ver
tegenwoordigers van belanghebben
de groepen
