ij energiebesparing
eer arbeidsplaatsen
NAVO-landen vergaderen
in 'belegerde vesting'
PTT wordt steeds meer gebruikt
Greenpeace wil uitspraak regering
li
Steek uw licht op
bij een 100 jarige
evoluon
Nederlands
VN-bataljon
beschoten
irdA ziet ruim zestigduizend banen
Koopkracht
Volgend jaar begin met viewdata-systeem
DE SNELLE, STILLE EN EKONOMISCHE DIESELS VAN FIAT.
$rbod gevraagd op commerciële vangst walvissen
Rita
NSDAG 30 MEI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
onze sociaal-economische redactie
Jij HAAG De PvdA ziet de komende tien jaar voor 60 a 70.000 mensen
vend werk ontstaan wanneer op grootscheepse schaal de Nederlandse
al nomie wordt omgeschakeld op een lager verbruik van energie. De energie
paring kan niet alleen maar door subsidies worden uitgelokt. De regering
'*ook bindende voorschriften moeten opleggen.
door Ferry Mingelen
NOORDWIJKERHOUT ..Er woedt hier toch geen burger
oorlog?" vroeg een buitenlandse journalist in oprechte verba
zing. De vraag was begrijpelijk. Het Leeuwenhorst-congres
centrum. waar de komende dagen de ministers van buiten
landse zaken van de vijftien NAVO-landen hun topberaad
houden, lijkt een belegerde vesting: het gehele complex is
omgeven door dubbele rollen prikkeldraad, honderden poli
tiemannen en mariniers in gevechtstenue, honden en pantser
wagens.
schap niet de rug moet keren naar
ontwikkelingen in het Midden Oos
ten en Afrika die voor het westen
even bedreigend kunnen zijn als de
directe confrontatie met het Oost
blok
Algemeen wordt niet verwacht dat
over de modernisering van de atoom
wapens in west-Europa, een heet
hangijzer in NAVO-kring. op deze mi
nistervergadering veel zal worden ge
sproken. Dat is meer een zaak van de
minister van defensie die daarover in
december wederom met elkaar gaan
overleggen
plan voor energiebesparing
la|t deel uit van de vervolgnota
[gelegenheid door solidariteit"
JydA-fractieleider Den Uyl giste-
leeft gepresenteerd. De eerste
van Den Uyl kwam vorig jaar
ils alternatief voor het ombui-
plan „Bestek '81" van het kabi-
in an Agt. De nota van Den Uyl
it een sterke en nivellerende
;ing in de inkomens, waardoor
'^bezuinigingen bij overheid en
i uitkeringen minder nodig
>eze hoofdlijn is in de vervolg-
.van Den Uyl gehandhaafd
ie
vorig jaar nog gerekend met
conomische groei van zeker drie
nt per jaar, thans zal het
n de zwakke internationale be-
gheid volgens Den Uyl al
veel inspanning kosten" om in
1 rland een jaarlijkse groei van 2,5
procent te halen. Een nieuw
ten sinds vorig jaar vormt echter
il de energie. Deskundigen (na-
k de wetenschappelijke raad
het regeringsbeleid) gaan er nu
n|iit dat in 1990 de energie twee-
zo duur zal zijn dan nu. afgezien
nflatie
n tiel
Uyl: „Wil de economie niet stuk
en. dan zullen we ofwel moeten
ten in kernenergie, ofwel dras-
op energieverbruik moeten be
sparen." De PvdA wil aansturen op
het tweede. Terwijl de nationale eco
nomie ongeveer 2,5 procent per jaar
groeit, zou het verbruik van energie
minder moeten groeien en na enige
jaren stabiel moeten blijven. Als het
PvdA-plan gehaald zou worden, zou
in 1990 het energieverbruik 30 pro
cent lager liggen dan zonder dit plan.
Uitgedrukt in olie komt dat neer op
15 tot 20 miljoen ton. Uitgedrukt in
geld gaat het om een bezuiniging in
de nationale huishouding van acht a
tien miljard gulden
Volgens het PvdA-plan moeten de
komende tien jaar ruim twee miljoen
woningen worden geïsoleerd. Voor
kantoren en bedrijfsgebouwen van
overheid en particulieren moeten niet
zozeer subsidies voor isolatie komen,
alswel voorschriften. Berekeningen
leren dat, zeker bij een stijgende
energieprijs, de isolatie zichzelf bin
nen twee jaar tot vijf jaar terugver
dient. Daarom is het volgens de PvdA
mogelijk de isolatie gewoon voor te
schrijven, met een overgangstermijn
van enkele jaren.
Het PvdA-plan vermeldt verder za
ken als stadsverwarming, kleine elek
triciteitscentrales annex verwar
mingsinstallaties voor bedrijven
waarbij overtollige elektriciteit wordt
geleverd aan het openbare net. af
remming van energievretende chemi
sche industrie, alsmede het CDA-idee
^-fractieleider Den Uyl tijdens zijn persconferentie in
over een plan tot energiebesparing.
om de benzine-accijns te verhogen en
de motorrijtuigenbelasting af te
schaffen. De PvdA-nota noemt verho
ging van de accijns „onvermijdelijk"
maar vindt algehele afschaffing van
de motorrijtuigenbelasting „prak
tisch en principieel" te ver gaan
De nota stelt verder dat naast autolo
ze zondagen ook een systeem waarbij
autobezitters enkele dagen per
maand hun auto niet mogen gebrui
ken. „ernstige overweging" verdient
(Het WD-Kamerlid De Korte heeft
deze week ook al voor dit alternatief
voor autoloze zondagen gepleit)
Inkomensmatiging
De PvdA-nota wil een zodanige mati
ging van inkomens dat de koop
kracht van de modale man (bruto
ruim 30.000 gulden per jaar) gelijk
blijft inclusief „incidenteel loon"
(promoties, overwerk). De koop
krachtverbetering voor de laagste in
komens zal slechts „uiterst beperkt."
kunnen zijn.
Den Uyl rekende voor dat het uit de
hand lopen van de lonen dit jaar en
vorig jaar de volkshuishouding ruw
weg vijf miljard gulden heeft gekost,
zowel aan loonkosten als aan kosten
van salarissen bij de overheid en van
sociale uitkeringen, die zijn gekop
peld aan de lonen. Het plan van Den
Uyl voor matiging van inkomens kan
ombuigingen opleveren in dezelfde
orde van grootte Een klein deel van
die „winst" uit inkomensmatiging wil
Den Uyl bestemmen voor extra ar
beidsplaatsen bij overheid en gesub
sidieerde instellingen.
Een ander deel kan worden aange
wend voor herverdeling van arbeid
door korter werken. Maar het leeuwe-
deel zou moeten worden gestopt in
het programma voor energiebespa
ring. Dat program zal grote investe
ringen vergen, oplopend tot drie mil
jard gulden per jaar voor overheid en
bedrijven samen
Mede ten behoeve van deze investe
ringen wil de PvdA de invoer van
kapitaal uit het buitenland stimule
ren De Nederlandsche bank heeft de
afgelopen jaren juist de uitvoer van
kapitaal gestimuleerd, mede om de
druk op de gulden gevolg van het
overschot op de betalingsbalans dat
vooral kwam uit de grote export van
aardgas te verminderen en te voor
komen dat de toevloed van geld uit
de gasexport tot extra inflatie zou
leiden. Inmiddels is de betalingsba
lans omgeslagen tot een tekort.
Secretaris-generaal van de
NAVO, Luns, tijdens zijn
persconferentie in Noordwij-
kerhout.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG/BEIROET De leger
voorlichtingsdienst heeft bevestigd,
dat het Unifil-gebied in Libanon gis
teren is beschoten Ook het Neder
landse VN-detachement lag onder
vuur. maar er werden geen slachtof
fers gemeld. Volgens plaatselijke cor
respondenten werd het gebied be
schoten door Israëliërs en de militie
van majoor Haddad.
Volgens de Libanese radio was het
Israëlische artillerie-vuur gericht op
de havenstad Tyrus en het dorp Na-
batieje, dat ongeveer 25 kilometer ten
westen van Tyrus ligt. Doelwit waren
schuilplaatsen van Palestijnen. Israël
sprak de berichten gistermorgen te
gen. Een militaire woordvoerder in
Tel Aviv verklaarde dat zij „absolute
onzin" waren en „geheel onwaar'
Het leek weinig op de ..warme Neder
landse gastvrijheid", die NAVO-se-
cretaris-generaal Luns gisteren in
zijn openingspersconferentie zo
prees De reden voor deze uitvoerige
veiligheidsmaatregelen is onduide
lijk. de enig zichtbare bedreiging
werd gisteren gevormd door een twin
tigtal vriendelijke anti-NAVO-de-
monstranten. Het zal waarschijnlijk
wel gewoon Hollandse degelijkheid
zijn geweest
Wat de vijftien NAVO-ministers met
hun omvangrijke gevolg nu precies
gaan doen is nog niet erg duidelijk
Afgezien van vandaag een lunch in
kasteel Duivenvoorde in Voorschoten
en een diner bij de koningin in Am
sterdam, wordt er na de plechtige
opening van de conferentie in de
Haagse Ridderzaal, in Noordwijker-
hout langdurig vergaderd Anders
dan bij voorbeeld in mei 1978 in Was
hington. toen lange-termijnplannen
voor de verbetering van de NAVO-
defensie werden besproken, bevat de
agenda deze keer geen duidelijk uit
stekende onderwerpen. Er wordt
uiteraard discussie verwacht over
SALT II. het verdrag tussen de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie over
beperking van de strategische kern
wapens
De Amerikaanse regering kan. gezien
de vele kritiek op het akkoord in het
Amerikaanse parlement, alle steun
van de NAVO-bondgenoten gebrui
ken Niet toevallig benadrukte NA
VO-secretaris-generaal Luns gisteren
al dat SALT II een bijdrage ar.n de
veiligheid van de NAVO zal zijn
Niet uitgesloten wordt dat de minis
ters ook enige aandacht wijden aan
de ai jarenlang vastzittende oost
west-onderhandelingen over weder
zijdse troepenbeperking in centraal-
Europa. Algemeen wordt, aangeno
men dat op dit punt pas echt zaken
gedaan zullen worden als het SALT-
overleg veilig door het Amerikaanse
congres is, maar enige voorbereiding
voor dat moment kan. nu de NAVO
ministers van buitenlandse zaken
toch bij elkaar zijn. natuurlijk nooit
kwaad
Iran
Opvallend was dat Luns deze keer in
de oost-west verhouding enige posi
tieve ontwikkelingen aan Sovjet-zij
de kon melden Dat betrof de Russi
sche bereidheid om te praten over
zogenaamde vertrouwenwekkende
maatregelen (het sturen van waarne
mers over en weer na militaire oefe
ningen) en verder de vrijlating van
Russische dissidenten en de verhoog
de emigratie van joden uit Rusland.
Tegelijkertijd waarschuwde hij ech
ter voor de voortgaande opbouw van
de Sovjet-strijdkrachten en legde hij
een verband tussen enerzijds het
machtsevenwicht tussen oost en west
en anderzijds problemen als de ener
giecrisis en de ontwikkelingen in
Iran. Luns leek daarmee aan te slui
ten op groeiende aandrang binnen de
NAVO dat het westelijk bondgenoot-
1.
Vervolg van pagina 1
Een van de hoofd
bezwaren van vakbeweging en oppo
sitie tegen de nieuwe korting op d.1
sociale uitkeringen per 1 juli is. dal
daardoor de actieven en inactieven in
koopkracht uit elkaar groeien
Een berekening aan de hand van de
nu bekende gegevens leert, dat inder
daad de koopkracht van de laagste
uitkeringen achterblijft bij die van
het minimumloon De gehuwde mini
mumloner ziet zijn koopkracht dit
jaar verbeteren met 0,6 procent, dus
0.4 procent meer dan de laagste uit
keringen
Premier Van Agt had vrijdag al mee
gedeeld dat het kabinet de aftopping
van prijscompensatie wil laten begin
nen bij inkomens vanaf 55 000 gulden
bruto per jaar Dit bedrag is echter
inclusief vakantiegeld van acht pro
cent Zonder vakantiegeld gaat het
om een inkomen van bijna 51000
gulden per jaar ofwel 4244 per maand
De prijscompensatie op l juli is in
procenten 1,8 De aftopping betekent
dat ook de hoogste inkomens aan
prijscompensatie per 1 juli maximaal
75.60 gulden bruto per maand erbij
mogen krijgen
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Nederlander stuurt vaker een brief of kaart, betaalt steeds meer per
girobetaalkaart, opent een girorekening, houdt daarop hogere tegoeden aan en staat, als in
voorgaande jaren, te dringen om een telefoonnummer Desalniettemin maakte de PTT vorig
jaar een iets kleinere winst.
Uit het jaarverslag-1978 blijkt, dat
momenteel per gezin 170 poststukken
per jaar worden verzonden met een
binnenlandse bestemming, tegenover
150 poststukken vijf jaar geleden
Deze groei is volgens de PTT een
gevolg van het toename van het aan
tal drukwerken als kerst- en nieuw
jaarskaarten, geboorte- en trouw-
kaarten. gelukwensen enzovoort. Van
de totaal te bestellen post was eind
ADVERTENTIES
FIAT 70 JAAR DIESELERVARING.
Voor dieselexpert Fiat was de benzine
motor de enige belangrijke konkurrent bij de
ontwikkeling van een hypermoderne diesel
voor personenwagens.
Het resultaat is een snelle, stille en
ekonomische dieselmotor. 2,5 liter.
Vermogen 53 kW (72 DIN pk). Top 150
km/p.u.
I mp. Leonard Lang b.v., W SMMKW* 1
Daniël Goedkoopstraat 9, MJKêÊÊJÊÊ
1096 BD Amsterdam, Tel. (020) -92 4888.
esj
vorig jaar de helft voorzien van een
adres met postcode, inclusief de zake
lijke post van regelmatige, grote
postverzenders Het percentage in
brievenbussen aangetroffen losse
post. voorzien van een adres met
postcode lag eind vorig jaar op
veertig
De PTT constateert, dat de vraag
naar snelpost, waarmee is geëxperi
menteerd. stijgt, Intussen wordt be
zien of de proefnemingen gelukt zijn.
Dan zal worden beslist of de proef een
permanent karakter zal krijgen.
Alleenstaanden
De wens tot een telefoonaansluiting
bij particulieren blijft onverminderd
dringend Vorig jaar vroegen 402 000
mensen een nieuwe telefoonaanslui
ting en dat is iets minder dan in 1977.
De wachtlijst werd kleiner, omdat de
PTT erin slaagde vorig jaar een
recordaantal aansluitngen tot stand
te brengen 422 000 en 243 000 verhui
zingen Thans heeft bijna tachtig pro
cent van de huishoudens een tele
foonaansluiting Alleenstaanden blij
ven hierbij achter Telefoonbezit
hangt verder nauw samen met beroep
en inkomen De PTT verwacht voort
zetting van deze groei, mede doordat
de tarieven nauwelijks veranderen.
Vorig jaar steeg het aantal gebruikte
girobetaalkaarten met tien procent
tot 111 miljoen. Het aantal postgiro
rekeningen nam met 159 000 toe en
het gemiddelde tegoed met 12 pro
cent tot 14 miljard gulden Deze ver
hoging werd vooral door particuliere
rekeninghouders gerealiseerd
In een toelichting op het jaarverslag
verklaarde drs Leenman directeur-
generaal van de PTT. dat in de maan
den na de zomervakantie 40 000 giro-
rekeninghouders als eersten kennis
kunnen maken met een nieuw soort
overschrijvingsformulier, dat de hui
dige harde ponskaart zal vervangen
Half volgend jaar zullen nog eens
200.000 rekeninghouders van zachte
overschrijvingskaarten worden voor
zien In de jaren 1981 tot 1983 worden
de kaarten voor de veizamelover
schrijvingen vervangen In 1983 ko
men de girobetaalkaarten en de ka
scheques aan de beurt, terwijl in 1985
de giro-acceptkaarten en de stor
tingsformulieren zullen volgen In
1986 is de operatie achter de rug
Een en ander is het gevolg van ver
dergaande automatisering en de in
voering van een machine, die de zach
te formulieren kan lezen Voor veel
bedrijven betekent dit het einde van
de ponskaartenmachine
Midden volgend jaar zal de PTT be
ginnen met proeven met een viewda-
ta-systeem. die tot medio 1981 zullen
duren. Een interdepartementale
stuurgroep zal dan de resultaten be
oordelen en rapporteren aan de mi
nister van verkeer en waterstaat, die
over invoering beslist Leenman kon
digde aan. dat aan de proef enkele
duizenden gebruikers kunnen deelne
men Via de telefoon kan de Data
bank worden opgeroepen De tele-
loon is verbonden met het tv-toestel
van de gebruiker, dat is uitgerust met
een speciaal bedieningskastje Nadat
de gebruiker een bepaalde toon heeft
gehoord (die de verbinding met de
Databank aankondigd) kan hij via
het bedieningskastje het tv-toestel
met de Databank verbinden De bank
geeft dan op de beeldbuis aan hoe de
gebruiker zijn wensen zichtbaar kan
maken
De Databank zal meer dan 50 000
pagina's informatie op allerlei gebied
aanbieden Verwacht wordt, dat aan
vankelijk de zakelijke belangstelling
groter zal zijn dan die van particulie
ren. aldus Leenman, die over de in
voering van viewdata in Nederland
nog op veel discussie rekent Verder
beproeft de PTT een teksttelefoon
een toestel met beeldscherm, voor
gehoorgestoorden
Over de Postbank wilde Leenman
niets meedelen, omdat het betreffen
de wetsontwerp onderwerp van ge
sprek is tussen de minister van finan
ciën en de staatssecretaris van ver
keer en waterstaat De verhuizing
van de centrale directie van de PTT
naar Groningen vordert Eind 1978
waren er 300 functies naar de Martini
stad overgebracht In de jaren tot
1981 zullen jaarlijks 100 tot 200 vol
gen Daarna zal de hoofdstroom in
beweging komen
De PTT verwacht dit jaar af te slui
ten met een winst van 664 miljoen
gulden. Dat is minder dan die in 1978.
toen een batig saldo werd geboekt
van 800 miljoen. In 1977 bedroeg de
winst 817 miljoen. Ook dit jaar zullen
de posterijen weer met verlies wer
ken Er wordt gerekend op een verlies*
van 237 miljoen gulden tegenover 86
miljoen vorig jaar en een winst van 42
miljoen in 1977 In 1980 zal het verlies
van de posterijen verder zijn ge
stegen
Het personeelsbestand, vorig jaar ge
groeid tot 94 500 personen, zal in de
toekomst tegen de honderdduizend -
man komen te liggen
„Zo. nu hebt
praten
ADVERTENTIES
een onzer verslaggevers
HAAG De milieu-organisatie Greenpeace Nederland heeft een beroep
regering gedaan zich uit te spreken voor een verbod op de commerciële
1st van walvissen. Ook wil Greenpeace dat de invoer van alle walvispro-
n ten in Nederland wordt verboden en dat de Nederlandse regering binnen
(nationale organisaties initiatieven ontwikkelt om tot een verantwoord
r van de zeeën en oceanen te komen
peace deed dit verzoek
int petitie aan de leden van
hreede-Kamer. die giste-
jvergezeld van vierhon-
luizend in Nederland
ptimelde handtekeningen.
iangeboden aan Kamer-
itter A Vondeling De
is opgesteld naar aan-
van de in juli in Lon-
houden jaarlijkse ver
ing van de internationa-
alviscommissie Deze
iissie. waar Nederland
wentien andere landen
in is. stelt vast hoeveel
exemplaren van een walvis-
soort mogen worden gedood
Uitsterven
De bedoeling van de interna
tionale walviscommissie is
het veiligstellen van de wal
vispopulaties en overbejaging
te voorkomen Volgens Green
peace is de commissie daar
niet in geslaagd, omdat op dit
moment de meeste grot* wal
vissoorten met uitsterven
worden bedreigd. In 1972. tij
dens de milieuconferentie van
de Verenigde Naties in Stock
holm. werd gevraagd de wal
visvangst voor tien jaar te ver
bieden. maar de walviscom
missie is er nooit in geslaagd
een dergelijk moratorium te
realiseren
In juli zal m Londen echter
een voorstel van de Verenigde
Staten worden behandeld een
moratorium voor onbepaalde
tijd aan te nemen om de wal
vis gelegenheid te geven zich
te herstellen en wetenschap
pelijk onderzoek te doen naar
de juiste aantallen walvissen
die de wereldzeeën nog
bewonen
Nederland heeft zich in de
walviscommissie nooit voor
een moratorium uitgespro
ken. onder meer uit vrees dat
dan de controle op de grote
walvisvarende landen (Japan
en de Sovjet-Umei verloren
zal gaan Indien het voorstel
van de Verenigde Staten niet
wordt aanvaardt, ligt er een
tussenvoorstel van de Sey
chellen op tafel Deze eilan
dengroep stelt een driejarig
moratorium op de potvis voor.
alsmede de instelling van een
walvisreservaat in de Indische
oceaan
'Regenboogkrijger'
Het actieschip van Green
peace, de Rainbow Warrior
(de ..Regenboogkrijger", een
naam afkomstig uit een Indi
aanse mythe over regenboog-
krijgers die uit de hemel kun
nen dalen om het onrecht te
bestrijden dat de natuur
wordt aangedaan), is momen
teel op weg naar IJsland, waar
eind deze week vier walvisja
gers zullen uitvaren Deze zul
len tot eind juli jacht maken
op een groep van vier- tot
achtduizend vinvissen De
IJslanders willen er hiervan
ongeveer vierhonderd vangen
Greenpeace heeft goede hoop
door acties op zee zeker 25
procent van de vangst te kun
nen verijdelen Tegelijkertijd
zal op het land een voorlich
tingsactie worden gehouden
Greenpeace verwacht dit jaar
een van de vipr IJslandse ja
gers volledig uit te kunnen
schakelen Doordat de Rain
bow Warrior langzamer vaart
dan de IJslandse jagers, werd
vorig jaar het contact verlo
ren en kon slechts bij toeval
een jager worden opgespoord
Van de opbrengst van een
grammofoonplaat heeft
Greenpeace een twaalf meter
grote sloep gekocht, die is uit
gerust als een reddingsboot
Wanneer de Jagers uit zicht
raken, zal de sloep een van de
jagers volgen en de positie
aan de Rainbow Warrior door
geven Greenpeace verwacht
dan op tijd aanwezig te kun
nen zijn om met de kleine
rubberboten tussen de walvis
jager en de vis te varen, zodat
de harpoen niet kan worden
afgevuurd Voor de sloep, die
36 uur zelfstandig kan opere
ren. Is aan boord van de Rain
bow Warnor een takehnstalla
tie gebouwd
100 jaar elektrisch licht Een schitterende tentoonstelling in het
Evoluon Maar niet alleen dat. er is nog heel veel meer Proefde
sfeer van die wonderlijke wereld in Eindhoven Interessant voor
oud. leerzaam voor jong Opwindend voor iedereen
Direci aan de Rondweg m Eindhoven Open maandag Fm vri|dag
van 9 30 - 17 30 u zaterdag 10 00 17 00 u zon en teetidagen
i? 00 - 17 00 u ie Kerstdag en Nieuwjaarsdag gesloten Ook voordelige NS-aiiractie'
