Vijf jaar muziektheatè
werkende jongeren
normn
Matheid is het kenmerk van
christelijke tv-programma's
Pas verschenen
kort besproken
Vaste boekenprijs
blijft gehandhaafd
En dan nog
Leed van het individu als soort mode-ontwerp
CIIllISTLLIJKli
nxrvisii'
IX STOCKHOLM
Werk in Uitvoering gaat accenten verleggen
ZATERDAG 26 MEI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Dirkje Houtman
Scène uit „Weggewerkt": het programma over werkloosheid van Werk in Uitvoering.
GRONINGEN Het optimisme dat Werk in Uitvoering kent ligt niet alleen in de publieks
groep waarvoor wordt gespeeld maar ook in de aard van de voorstellingen en de toekomst
plannen van deze Groningse theatergroep die dit seizoen vijf jaar bestaat. Vanavond wordt dit
feit gevierd met een groots feest in cultureel centrum De Oosterpoort in Groningen. Werk in
Uitvoering vertoont dan een aantal hoogtepunten uit alle tot nu toe gespeelde shows. Maar
ook Bots en Vuile Mong en zijn gasten zullen de feestelijkheden opluisteren. Groepen die met
de jubilaris gemeen hebben dat ze strijd en muziek verbinden.
ADVERTENTIE
Speciaal vandaag
Colombo, Amerikaanse
misdaadserie met in de hoofd
rol Peter Valk als inspecteur
Columbo. Dese aflevering heet
„Geef me een perfecte moord"
Ned. 1 19.55 uur
Zit dat zo? Discussiepro
gramma onder leiding van mr
G. B. J. Hiltermann over „Ne
derland tussen de kernwa
pens". Ned 1 21.55 uur
AVRO's Sportpanorama be
steedt aandacht aan de evene
menten van dit weekeinde.
Ned 1 22.55 uur.
Anna Karenina. Dubbele af
levering van deze Engelse tv-
serie naar de gelijknamige ro
man van Leo Tolstoj. Anna
vertelt haar echtgenoot dat alj
een kind verwacht van graaf
Vronsky. Inmiddels ia tij ook
ernstig «lek geworden. Verder
komt het nog tot een confron
tatie tussen Anna en Vronsky,
waarin de laatste lich van het
leven tracht te beroven.
Ned 2 21.20 uur
De Roole Haan wordt gepre
senteerd vanuit Zaanstad dit
keer. Gasten xijn: Arie Groe-
nevelt. vooraltter industrie
hond FNV en de Kamerleden
Kombrink en Roethof.
Hilversum 1 13.03 uur.
Een Poppenhuis. Toneelstuk
van Hendrik Ibsen in een ver
taling van Cora Polet, met in
de hoofdrollen Bram van der
Vlugt, Ans Beentjes en Jan
Relet.
Ned I 20.00 uur
De sin van een afscheid, een
programma over echtschei
ding.
Ned I 22.05 uur.
Hollands Spoor, contact met
de ruggegraat van het vader
land via Gerard Piques, Wim
Louwrier en Ad 's-Gravesan-
de.
Ned. 2 20.40 uur.
De beide dames en de on
eigenlijke dwaling, een ver
haal van Ruud Koopmans ver
beeld door Jaap Drupsteen.
Deze aflevering gaat over een
vete tussen twee boerenfami
lies. aangewakkerd door een
stedeling.
Ned. 2 21.20 uur
Het machtige werelddeel,
BBC documentaire over de ge
schiedenis van Europa tussen
19 00 en 1975.
Ned 2 21.55 uur.
door T. van Deel
Hans Plomp Kort geleden. Drieënt
wintig bestaande verhalen. De Har
monie. Amsterdam. 1979. 304 blz.
ƒ24.50 Bundeling van drie vroege
verhalenbundels: De Chinese kruiwa
gen (1969), Huize De Slapeloze Nach
ten (1971) en. ten dele. Brigadier Snuf
rookt Stuff (1972). Plomp: ..Dit boek
(Kort geleden, dus) beschrijft een pe
riode van mijn leven, waarin ik uit de
chaos van een obscure jeugd opklom
naar het optimisme van provo en de
psychedelische revolutie."
Gabriel Lambert. Roman van
Alexandre Dumas père (Paris 1844)
vertaald door E. du Perron (1917). Met
een voorwoord van Fred Batten.
Utrecht. Reflex. 1979. 148 blz. 32 50
Door Batten in het Indische dagblad
de Preanger Bode teruggevonden
Speciaal morgen
DEN HAAO (ANP) - Boeken die in
Nederland zijn uitgegeven mogen
niet beneden de door de uitgevers
vastgestelde prijzen worden ver
kocht. Dat is dc uitspraak van de
Hoge Raad in het kort geding tussen
het Muidense warenhuis Maxis ener
zijds en een aantal uitgevers en de
..Vereenlging ter bevordering van de
belangen des boekhandels" ander
zijds.
Maxis verkocht boeken voor zo'n vijf
tien procent beneden de vastgestelde
prijs. De uitgeverijen en de vereni
ging spanden een kort geding aan bij
de rechtbank in Amsterdam, die in
mei 1977 bepaalde dat het grootwin
kelbedrijf zich aan de vaste prijzen
moest houden. Het gerechtshof in dc
hoofdstad kwam eind 1977 tot dezelf
de conclusie.
De boekhandels en de uitgeverijen
hebben steeds gezegd, dat het cultu
rele belang van het boek geen vrije
prijsvorming verdraagt Maxis «on
derdeel van de Bijenkorf-concern) be
riep zich op het EEG-verdrag. dat
prijsbinding verbiedt
Net als de lagere rechtscolleges in
1977 bepaalde de Hoge Raad dat
Maxis wel boeken beneden de door
ons land geldende prijs mag verko
pen. als het bedrijf kan aantonen dat
de boeken in het buitenland zijn Inge
kocht Het grootwinkelbedrijf heeft
er steeds bezwaar tegen gehad voor
die bewijslast te moeten opdraaien
jeugdvertaling van Du Perron. Curi
eus document in verband met Du
Perrons Dumas-bewondering.
Valery Larbaud. Femina Marquez
Vertaald door E. du Perron. Amster
dam. Athenaeum-Polak êt Van Ge
nnep. 1978. 240 blz. Met een nawoord
van Jaap Goedegebuure. 37,50. Her
druk van de eerste uitgave van 1935.
Belangrijke vertaling van een auteur
die naast Multatuli, voor Du Perron
de grootste betekenis had.
Avontuur. Utrecht. Reflex. 1979.
70.-. Ongewijzigde herdruk van de
drie afleveringen van het tijdschrift
van Paul van Ostaijen en E. du Per
ron uit begin 1928 (Helaas In ver
kleind formaat). Voorzien van een
..extra aflevering" met een essay van
Gerrit Borgers over de lotgevallen
van en rond Avontuur. In sobere cas
sette
BZZLLETIN 66. mei 1979. Paul van
Ostaijen. 168 blz geïll. 17.50. los
nummer, schitterende special onder
redactie van Gerrit Borgers en Phil
Muysson. met talloze nieuwe studies
en herdrukken van oude. verspreide
artikelen over van Ostaijens leven en
werk. Ruim geïllustreerd. Een „must"
voor van Ostaijen-liefhebbers.
Karakterpoppen. Jeannette Hllders-
ley, die zelf al jarenlang poppen
maakt, geeft in dit boekje een duide
lijke handleiding met foto's en teke
ningen voor het maken van karakter-
poppen. Uitg. Cantecleer. De Bilt. 80
blz - 16 50.
Van uitgeverij Elsevier te Amster
dam. zijn de volgende boeken: De
beulen van Camelot speelt aan het
einde van de Tweede Wereldoorlog.
De schrijver is D Kyle. (271 blz -
16.90); Gods tweede keus, roman
van W Heinrich (346 blz - 27.50) en
200 Ierlandtips voor de sportvisser,
met bijdragen van N de Boer. I Oa-
ray en K Ketting (100 blz - 10.25).
Over welzijn, criterium, onderzoeks
object, beleidsdoel, met bijdragen
van B P. Baerends. J J Groen en A.
D de Oroot. uitg. Van LoghunVSlate-
rus, Deventer 160 blz - 24.50.
Werk In Uitvoering startte vijf Jaar
geleden. De bedoeling was een een
malig theaterproject voor werkende
Jongeren. Dat gebeurde in samenwer
king met een Gronings clubhuis waar
een popgroep aan verbonden was.
Het idee ontstond toen toneel en mu
ziek te combineren omdat de beoog
de publieksgroep meer affiniteit met
stevige rock dan met toneel zou heb
ben. Het project resulteerde in de
voorstelling „Werk in Uitvoering" en
werd een enorm succes waarna de
groep besloot subsidie aan te vragen
om beroeps te kunnen worden. Na
vijf Jaar ls Werk in Uitvoering nog
steeds de enige theatergroep in Ne
derland die zich uitsluitend tot wer
kende en werkloze jongeren richt en
daarbij, door de combinatie van pop
muziek en toneel, nieuwe vormen bin
nen het vormingstheater probeert te
ontwikkelen.
Keten
Werk In Uitvoering werd niet alleen
de naam van de groep maar ook een
moederprodukt dat een keten van
nieuwe produkties tot gevolg had.
Het gezelschap werkte nauw samen
met de doelgroep, die in gesprekken
na afloop van de voorstelling vaak
ideeën aanreikte voor nieuwe pro
gramma's. En afhankelijk van de uit
gelichte onderwerpen werden de
voorstellingen in buurthuizen, gevan
genissen, vormingscentra of scholen
gespeeld.
Ging de eerste voorstelling Werk in
Uitvoering nog over situaties waar
je als schoolverlater mee te maken
krijgt, de volgende produktle „Weg
gewerkt" had de werkloosheid tot on
derwerp. ..Jatwerk" sloot hier weer op
aan omdat het de toename van jeugd
criminaliteit als gevolg van die werk
loosheid liet zien. En met het laatste
programma „Wat wou Je nou" keerde
de groep terug naar het uitgangspunt
de schoolverlater. Niet vanwege een
gebrek aan onderwerpen maar omdat
de problemen van werkzoekenden de
laatste vijf jaar verschoven zijn naar
een jongere leeftijdsgroep. Het ter
rein dat Werk in Uitvoering bestrijkt
werd daardoor groter en de werk
zaamheden intensiever. Temeer daar
de nazorg waarmee de groep haar
publiek omringde niet alleen beperkt
bleef tot een discussie over de getoon
de problematiek maar zelfs uitmond
de in een spelprogramma als aanvul
ling op de voorstelling, zoals bij „Wat
wou Je nou". Dit programma bestemd
voor leerlingen van het l.b.o. en vor
mingscentra, laat in een aantal op
zichzelf staande scenes zien wat de
rechten en plichten zijn van een
schoolverlater die gaat solliciteren.
Het gaat hier om praktische vaardig
heden die in spelvorm terugkeren als
de spelers met het publiek dat in
groepjes is verdeeld aan het werk
gaan. Vaak lokt dit discussie uit die
duidelijkheid schept en de beoogde
alertheid van een toekomstige sollici
tant tot gevolg moet hebben.
praktisch effect
Je kunt je afvragen of een toenemen
de alertheid enige zin heeft als dat
niet gepaard gaat met een vermeer
dering van het aantal arbeidsplaat
sen. En aangezien er hier eerder spra
ke is van afname dan van toen arm
kun je vraagtekens plaatsen bij het
praktische effect van de werkzaam
heden. WIJ Werk in Uitvoering is men
daar erg reeël in. De groep heeft niet
de pretentie dit levengrote progleem
op te kunnen lossen maar beschouwt
zichzelf als een schakel naar het sta
dium van bewustwording, activering
en solidariteit. „Een druppel op een
gloeiende plaat", zoals éën van de
medewerkers het uitdrukte.
En dat idealisme samengaat met een
zeker optimisme blijkt uit de plannen
voor een nieuw programma dat het
komende seizoen in première gaat.
Het heeft als werktitel „Wie waagt die
wint" en is gericht tegen de grote
matheid. De groep wil hiermee laten
zien dat er wel degelijk acties zijn die
slagen. En bij deze roept Werk in
Uitvoering iedereen op positieve ac
tie-ervaringen en dat kan heel
dicht bij huis zijn naar hen (adres.
Palmslag 10 Groningen) op te sturen.
Geen
schoolbordentoneel
Uit de geschetste werkwijze van „Wat
wou je nou" blijkt dat een groot deel
van de aandacht van de spelers ge
richt was op het vormingsaspect dat
eigenlijk de taak is van de vormings
leider. Het gevolg hiervan was wel dat
de dubbele belasting de kwaliteit van
de voorstelling niet ten goede kwam.
En dat is nou net wat Werk in Uitvoe
ring niet beoogt. De groep wil in de
eerste plaats theater maken, dat niet
belerend is; geen school bordentoneel.
Maar het moet leuk, vrolijk «n
nend zijn. Wat populairder1 e
moet het uitdraaien op een
uit waar je ook nog wat vj
neemt, zoals een van de
het uitdrukte. Met het oog
publiek waarvoor men speelt
weinig theaterervaring heeft,
problematiek vereenvoudigd
zonder de kern geweld aan 1
Die moet zo concreet mogi
direct herkenbaar geservee
den, vermengd met een gepai
humor en emotie. Wat de ini
treft voelt de groep zich he
verwant met Sater en het is
verwonderlijk dat de succE(
produktie „Jatwerk" ges e
werd door Guus Baas. Grote
tiebron voor de vorm is Haus
ter. Maar omdat vorm en inrf€
eenmaal niet te scheiden zijn,ie
in Uitvoering nog steeds op z&
een geëigende vorm, waar de
de vier jaar aan gesleut
worden.
Kwaliteitsverbetering
Hoe dit in z'n werk gaat 1
groep na een intensieve bé
over het verleden neergeleg 1
beleidsnota „Werk in Uitvoei1
jaar vooruit". Het accent za
liggen op de kwaiiteitsverl
van de voorstellingen. Om ei
technische vaardigheden vi 5
groep, die voor het grootste 11
staat uit ongeschoolde act
verbeteren zullen er tijdens
duktieproces intensieve trse
op het gebied van spel. dans
ziek geïntroduceerd worden,
dan moeten lelden tot een sc
integratie tussen muziek en
Van een intensieve publieks'
ding zoals bij „Wat wou je not J
afgezien omdat dat dc aanda
de voorstelling teveel afle
groep zal haar diensten wel
bij het opzetten van lessen ol
ten waarvan de voorstelling
derdeel vormt. Maar die p
zullen altijd uitgevoerd moe
den door de desbetreffende
Voor de komende vijf jaar he
in Uitvoering genoeg planne
bij richt zij zich tot een doelgi
werkende en werkloze jong
zich gestaag uitbreidt zodat
ziektheatergezelschap een v
re toekomst tegemoet kan zi
„Studio Interieur", de
voorstelling van De Groep d
mei t/m 2 juni in het Shaffy
zou worden opgevoerd, is afg
gens technische moeüijkhe
voorstellingen zullen nu na <f
vakantie uitgebracht wordei
ADVERTENTIE
Door de perfecte ondersteuning van de
Norma Matrassen en Buxsprings wordt slapen een
belevenis. Hoe je ook ligt!
Vraag de uitgebreide kleurenbrochure aan bij. Norma f\>stbus 13 5820AA Boxmeer
Matrassen Boxsprings Donsdekens Kussens
STOCKHOLM Over het algemeen is de kwaliteit van de inzendingen naar de zesde
christelijke televisieweek in Stockholm er zeker niet op vooruit gegaan sinds de vorige
gelegenheid twee jaar geleden in Montreux. Het is teleurstellend te moeten constateren dat
matheid en middelmatigheid de boventoon voeren. Zeker veertig procent blijft onder de maat
en dat terwijl toch aangenomen moet worden dat iedere inzender wel het beste uit zijn
voorraad van de afgelopen twee jaar zal hebben gekozen. Vernieuwende wegen worden
nauwelijks ingeslagen. Vaak zelfs wordt juist de klok terug gezet of er wordt er te overmatig
gebruik gemaakt van de moderne tv-wondermiddelen.
In tegenstelling tot de meeste andere
televisieconcoursen of hoe ze mo
gen heten speelt het wedstrijdele
ment niet zo'n belangrijke rol. getul
ge de benaming „Televisie week"
Toch zit het competitie element er
wel in. dankzij de toekenning van
prijzen En de initiatiefnemers
WACC en UNDA hopen dan ook op
professionele resultaten (WACC is
World Association of Christan Com
munication, een oecumenische we
reldorganisatie die zich bezig houdt
met verspelding van het evangelie
door middel van televisie en radio.
UNDA. dat golf betekent, is de rooms
katholieke organisatie op dat
gebied).
Verschillen
De inzendingen zijn voornamelijk af
komstig uit Europese landen Het
blijkt dat de mogelijkheden op crea
tief, technisch en financieel gebied in
dit werelddeel enorm kunnen ver
schillen en dan ga ik maar helemaal
voorbij aan de afgevaardigde Poolse
pater, die helemaal de kans niet
krilcrt om een religieus programma op
2ijn staatstelevisie te orengen. Maar
Engeland bij voorbeeld, dat op televi
sie gebied toch al school gemaakt
heeft, heeft duidelijk meer armslag,
ook op gebied van godsdienstige pro
gramma's dan bij voorbeeld Finland,
dat overigens toch net nog met een
heel verfrissende film over kerkelijke
kunst aan kwam. En van de levensbe-
schouwlijke Nederlandse omroepen
als NCRV en KRO die hier aanwezig
zijn mag heel wat meer verwacht wor
den dan van een kleine protestantse
zendgemachtigde uit het overwegend
rooms-katholieke Frankrijk. Zulke
verschillende omstandigheden zou
den toch veel meer in de vaak harde
discussie betrokken moeten worden.
Emotioneel
Nederland maakt hier zeker geen
slechte beurt. En die mededeling
heeft niets met chauvinisme te ma
ken. „Hoera, een home" van IKON
geregisseerd door Wouter van Praag
blijkt met kop en schouders boven de
rest uit te steken In „Hoera, een
homo" spelen amateurtoneelspelers
hoe het in het Hollands dorp over
komt als blijkt dat de jonge nieuwe
onderwijzer homoseksueeel is. Een
ouderavond wordt georganiseerd en
in een emotionele discussie geven te
gen- en voorstanders hun mening
over de meester ten beste. Dit pro
gramma voldeed in zoverre al aan het
doel doordat niet alleen in de zaal
met enthousiasme werd gereageerd,
maar de discussie achteraf het gelijk
van de Inhoud bevestigde. Ik heb me
wel eens afgevraagd of homoseksuali
teit nog zo'n omstreden zaak is als
het programma wil doen geloven.
De eerste woordvoerder, een Oosten
rijker. sprak echter de vrees uit dat
mensen die niet sterk in hun schoe
nen staan door zo'n gegeven verleid
zouden kunnen worden en dat vooral
Paulus' uitspraken daarover niet ver
geten mochten worden. „We zouden
meer programma's moeten hebben
die zo ergeren", was de reactie echter
van een Duitser. Hij vervolgde: „Dit
is het eerste programma in Stock
holm dat qua vorm en Inhoud echt
goed is."
Ook het liturgische programma van
door Riet Olem«r
zijn. Origineler was het Noorse expe
riment van twee acteurs met zeer
eenvoudige middelen die een kist
met kleren in een hoekje in de studio
het verhaal van Jozef en Maria
speelden. Het maken van kindertele
visie blijkt een moeilijke zaak te zijn,
waar veel meer aan gewerkt zou moe
ten worden. Te vaak vervalt men in
het reduceren van de theologie was
een van de klachten.
de NCRV over de evangelische
streekgemeente in bet dorp Baten
burg werd gewaardeerd. De samen
stellers hebben willen laten zien hoe
leken zich inzetten en hoe hervorm
den en gereformeerden samen gaan
Dat de Nederlandse kerkelijke situa
tie in het buitenland moeilijk is te
verkopen bleek uit de Engelse verta
ling: gereformeerden heten reformed,
hervormden calvinists. Er was echter
kritiek dat de dienst zo koud over
kwam.
Tot de inzendingen die positief over
kwamen behoort de BBC-reportage
over de schoolopleiding van de zan
gertjes van de Londense St Pauls
kerk. Een klassieke „good old Eng-
land"-produktie waarin de makers
het van nature niet konden laten hun
speciale humor te verwerken. De film
is een verslag van een typisch Engel
se traditie die met kerst bij de EO te
zien zal zijn. Artistiek is het Frans-
Canadese kinderprogramma waarin
de bijbelverhalen uit papier geknipt
Leed
Heel opvallend tijdens deze christelij
ke televisieweek is dat een telkens
terugkerend onderwerp het lijden
van het individu is. De Scandinavi
sche Inzendingen hebben veel betrek
king op het alcoholprobleem en de
opvang. Er was een Noordiers pro
gramma over een spastisch meisje,
Emma. van wie een gebedenboekje is
gepubliceerd en een Westduits pro
gramma over de levensmoed van
mensen die zo zwaar gehandicapt zijn
dat ze nauwelijks een handeling kun
nen verrichten. In deze sector viel ook
de Groot uur U-aflevering van de
VARA over een Engels verpleeghuis
voor mensen die niet langer thuis
kunnen blijven. Een kritische aan
merking die kan worden gemaakt op
dit programma is dat de camera te
onderscheiden en te lang gericht is op
een mens In zijn ellende.
Veel van de programma's over het
individuele menselijke leed werden
Claude Lafortune, de maker van een van de beste 1
gramma's op het festival „De kerk in papier".
op de middag van Hemelvaartsdag
achter elkaar gedraaid. Een ondoor
dachte planning, waardoor ook pro
fessionele kijkers overvoerd en im-
muum kunnen worden. Zo kun je je
ook afvragen of het persoonlijke leed
als televisleonderwerp als het te veel
De kans bestaat dat het
modeontwerp wordt, zoals deL
de Derde Wereld dat voor kq
I mee
gebracht wordt, hoe goed
ook, niet een averechts effi
televisiekijker zal krijgen.
