nergie-agentschap gaat
potmarkt' onderzoeken
GPV
Wat zoekt het
GPV in Europa?
Lijst 8
(hn het behoud van de natie.
istreden vrije handel van olie in Rotterdam
tertherapie van
rman onderzocht
Vonnis vernietigd
Menten weer voor rechter
Metiary: klacht tegen discriminatie
Noodwetje gelijke
behandeling bij
ontslag haalt het
•ontrusting het weer oor Hans de Jong
Jr ontslag
wN-leraar
Weerrapporten
Wispelturig
SDAG 23 MEI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
jjheo Koele
njlS Het Internationale Energie-agentschap (IEA) gaat een onderzoek instellen naar de
ig van de Rotterdamse „spotmarkt", de omstreden vrije handel in olie. Het IEA wil de
rijs van deze markt laten doorwerken in de prijs, die consumenten moeten betalen voor
Sb idukten.
i<
Van Aardenne (Economi-
en) is niet bang voor de uit-
van die studie: „Er zijn wel-
aJvreemde uitschieters op de
arkt". maar het algemene
van olie ligt heel dicht bij de
Jiifficiële prijzen die de oliepro-
(OPEC-)landen vaststel-
a^ius Van Aardenne. gisteren in
aar de Europese ministers
gie van de twintig bij het
igesloten landen twee dagen
n.
't me prijsstijgingen op de Rot-
vl e markt zijn de afgelopen we-
ps de kaak gesteld door Frank-
overigens niet aangesloten is
IEA. Volgens Frankrijk is de
t irkt" een doom in het oog van
g, IC-landen, en mogelijk zelfs
a leiding voor verdere prijsver-
landen zijn zelf echter ook
oordelijk voor de forse prijs-
AAG De alternatieve kan-
ipie van de Vlaardingese arts
man zal wetenschappelijk ge-
^worden. De Tweede Kamer
gisteren met algemene stem-
met een motie van CDA en
aarin om het onderzoek werd
d. Er komt ook een landelijk
registratiesysteem. Een ver-
k in mevrouw Wessel-Tuinstra
^jwerd eveneens door de hele
ondersteund. De moties wer-
idiend bij de behandeling van
i over de kankerbestrijding
taatssecretaris Veder-Smit
zondheid).
stijgingen. De Amerikaanse minister
van energiezaken. Schlesinger, wees
er gisteren in Parijs op dat de oliepro
ducerende landen steeds meer olie op
de „spotmarkt" aanbieden, buiten de
normale contacten met hun afnemer
om. Schlesinger sprak over een ten
dens tot verandering op die markt.
Energiedeskundigen in Parijs beaam
den dat het misnoegen van sommige
OPEC-landen over de spotmarkt in
feite nogal hypocriet is.
De Amerikaanse minister Schlesin
ger had de indruk, dat de meeste
Amerikaanse oliemaatschappijen de
spotmarkt (niet alleen in Rotterdam,
maar ook in Genua) beheersen. Eer
der dit jaar had de Amerikaanse rege
ring die maatschappijen al gevraagd
buiten die markt te blijven. Het suc
ces van dat gedoe kan ook nadelige
gevolgen hebben voor ons land. zo
bleek in Parijs. De maatschappijen,
die geen aankopen meer doen op de
„spotmarkt", krijgen te maken met
tekorten in hun voorraden. Daardoor
zijn zij niet meer volledig in staat de
afnemers te bedienen. De juiste ver
deling van olie over de afnemers
komt daardoor in gevaar, zo hield
minister Van Aardenne zijn collega's
voor.
De IEA-landen houden het nog
steeds voor mogelijk dat zij de geza
menlijke aanvoer van olie in 1985
kunnen beperken tot 26 miljoen va
ten per dag. Maar de landen zijn „ook
ongerust" over de manier waarop dat
zal gebeuren, namelijk via een lagere
economische groei.
De IEA-landen zijn tot de conclusie
gekomen, dat ook volgend jaar een
programma voor energiebesparing
opgezet moet worden (dit jaar stre
ven de landen er elk naar hun oliever-,
bruik met vijf procent terug te drin
gen). Het IEA zal proberen om verde
re acties op elkaar af te stemmen. Tot
dusverre is er van coördinatie name
lijk niet veel sprake.
De voorzitter van de Parijse energie
bijeenkomst. de nieuwe Engelse mi
nister van energie. Howell, meende
dat een gezamenlijke aanpak het ka
rakter van de bezuiniging zeker be
perkt kan houden. De Amerikaanse
bewindsman Schlesinger hoopte, dat
de bijeenkomst ertoe bijdraagt dat
het publiek in de VS en het Congres
de ernst van de situaties onder ogen
zien. Het Congres zei eerder deze
maand keihard „nee" tegen het be
zuinigingsprogramma van president
Carter.
Steenkool
De IEA-landen hechtten in Parijs
hun goedkeuring aan het plan voor
een ruimere toepassing van steenkool
als energiebron. Met een uitspraak
ten gunste van kolen hopen de lan
den investeringen door het bedrijfsle
ven aan te moedigen. In het jaar 2000
zou het gebruik van steenkool het
dubbele moeten zijn. De IEA-landen
zien in steenkool, kernenergie en een
zuiniger energiegebruik de belan
grijkste mogelijkheden om hun af
hankelijkheid van de olieproduceren
de landen te beperken. Als onderdeel
van het kolenplan wordt een aantal
technische projecten opgezet, dat
moet uitwijzen of de winning en het
gebruik van kolen eenvoudiger kun
nen. Nederland neemt aan die projec
ten deel.
Na de uitspraak van de Hoge Raad verlaat de advocaat van'
Menten, mr Van Heijningen (links) met een assistent de
gerechtsgebouwen.
Van een onze verslaggevers
ASSEN De Zuidmolukse predikant
Metiary, voorzitter van de Zuidmo
lukse organisatie Badan Persatuan
en het landelijk comité Zuidmoluk-
ken hebben een klacht tegen de
Drentse en de Asser Courant inge
diend bij de raad van de journalis
tiek. Met name de kop „Werkloze
vrouwen en Molukkers in Drenthe
aan de drank" heeft kwaad bloed
gezet. Men beschouwt dit als beledi
gend voor de Molukkers en volgens
de klagers heeft het consultatiebu
reau voor alcoholisme Juist gezegd in
feite nog niet zoveel inzicht te hebben
in de problematiek. Men vreest dat
dit een zoveelste bevestiging is van
vooroordelen tegen Zuidmolukkers
in het algemeen.
Vervolg van pagina 1
De Hoge Raad vernietigde gisteren
het vonnis van de Haagse rechtbank
op alle punten en erkende daarmee
de belangrijkste bezwaren van de of
ficier van Justitie mr. R. Schimmel. In
zijn arrest wees de vice-president van
de Hoge Raad. mr Moons, erop dat
met is aangetoond dat Menten in
1952 van de toenmalige minister van
justitie Donker heeft vernomen dat
hij niet meer vervolgd zou worden.
„We zijn er niet van overtuigd dat een
dergelijke belofte inderdaad is ge
daan". aldus mr. Moons.
De Haagse rechtbank heeft in het
vonnis van vorig Jaar december vol
gens de uitspraak van de Hoge Raad
ook ten onrechte verwezen naar de
rechten van de mens, die opgenomen
zijn in het verdrag van Rome. De
bepaling daarin dat iemand binnen
een redelijke termijn moet worden
berecht heeft volgens de Hoge Raad
slechts de bedoeling te voorkomen
dat iemand lange tijd onder de druk
van vervolging leeft „Menten heeft
vierentwintig Jaar vrij en ongestoord
in ons land kunnen rondlopen", aldus
mr. Moons, die de twee pijlers van het
Haagse vonnis „ondeugdelijk"
noemde.
Dat het opnemen van de vervolging
nu in strijd zou zijn met een goede
procesorde wordt eveneens door de
Hoge Raad ontkend. „Menten had op
het een en het ander bedacht moeten
zijn en blijven zolang het recht tot
strafvordering niet is verjaard."
Daaruit volgt, aldus de Raad. dat de
rechtbank ten onrechte het Instellen
van strafvervolging in strijd met een
goede procesorde heeft genoemd.
JDe beslissing is niet naar de eis der
wet met redenen omkleed geweest",
aldus mr. Moons.
De vernietiging van het vonnis van de
rechtbank betekent dat het bevel tot
de Invrijheidstelling van Menten ook
is vernietigd. Het oude bevel tot voor
lopige inhechtenisneming zal volgens
de Hoge Raad niet van kracht
worden.
Executie
De beslissing van de Hoge Raad
houdt in dat Menten nu voor de bij
zondere strafkamer van de Rotter
damse rechtbank terecht zal moeten
staan. Menten wordt ervan beschul-
Wat beweegt het Gereformeerd Politiek
Verbond kandidaten te stellen voor het
Europese Parlement? Het GPV is toch
altijd tégen het streven naar Europese
eenwording geweest?
Nou en of, en dat is het nóg.
Op z'n minst twee punten moeten daarom
verduidelijkt worden:
waarom is het GPV tegen een verenigd
Europa en waarom doet het toch mee aan
de Europese verkiezingen?
De geforceerde eenheid.
Het GPV verwacht niets van een zo mas
sale politieke en staatkundige eenheid als
een Europese Unie. Op nationaal niveau
alleen al zijn de burgers niet zo te bezielen,
dat ze in onderlinge verbondenheid de
schouders zetten onder de opbouw en
ontplooiing van het land.
En op Europees niveau is de afstand tussen
burgers en bestuurders nóg groter, de
verbondenheid nóg geringer, de bureau
cratie nóg logger.
Het is tekenend dat er binnen grote
Nederlandse partijen nogal wat onvrede
bestaat over het program, dat samen met
Europese zusterpartijen is opgesteld.
Tèrwille van een geforceerde eenheid,
worden er liters water in de wijn gedaan.
Op die manier zal nooit een levende en rijk
geschakeerde eenheid kunnen ontstaan.
Maar hooguit een machtsconcentratie van
enkele grote partijen uit enkele grote
landen. Met als enig gemeenschappelijk
'ideaal'een materiële welvaart.
Al met al een stap terug.Vooral nu einde
lijk wordt ingezien, dat er in het leven
méér is dan dat.
Een samenleving tot eer van de Schepper.
Het GPV pleit, voor een politiek van
ontplooiing en ontwikkeling van de
samenleving.Töt eer van de Schepper van
alle leven. Daarvoor wil het GPV ook in
Europees verband op de bres staan.
Dat ideaal vindt helaas maar weinig weer
klank.
Zelfs het Europees program van de zich
christen-democratisch noemende Euro
pese Volkspartij, ademt meer de geest van
het geloof in Europa, dan van het
geloof in Christus.
Wij willen de eenheid van Europa.'
Dat is niet alleen de openingszin van
het program, maar tegelijk ook het
dogma van de Europese Volkspartij.
Naarmate meer nationale
bevoegdheden worden overgeheveld
naar een Europese regering, zal deze
ongeïnspireerde politiek een domper
zetten ook op het nationale beleid.
En dat is niet bepaald het ideaalbeeld dat
het GPV voor ogen staat.
Daarom is het GPV tegen het streven
naar Europese eenwording.
Maar daarom ook doet het GPV wel mee
aan de Europese verkiezingen.
Vtëint niet alleen langs de lijn, maar ook in
het veld moet onze waarschuwing klinken.
Bovendien: het GPV heeft een alternatief.
Europa van de naties.
Niet een Europa boven de naties, maar
een Europa van de naties. Een vorm van
samenwerking tussen Europese landen,
waarbij niet de kleurloze 'grootste gemene
deler' van alle landen in de plaats komt
van de nationale identiteit, maar waarbij
de problemen op tal
van gebieden kunnen
worden aangepakt in
gezamenlijk overleg
en door onderlinge
afspraak.
VJant dat samenwerking,
ook op Europees
niveau, nodig en gewenst
is, is ook voor het GPV
een onomstreden zaak.
Dr. J. Blokland uit Capelle aan de IJssel,
lijsttrekker van het CPV voor de Europese verkiezingen.
Gereformeerd Fblitiek Vferbond. Fbstbus 439. Amersfoort.033 13546
Bij de nieuwe rechtszaak zal mr. L. C.
M. Meljers van de rechtbank in Assen
optreden als officier van justitie, door
dat het niet mogelijk is gebleken bin
nen het parket Rotterdam een offi
cier een aantal maanden vrij te ma
ken voor deze zeer bewerkelijke zaak.
digd dat hij heeft meegedaan aan de
executie in 1941 van twintig tot dertig
Joden in het Poolse dorp Podhoroce.
Op grond van deze aanklacht werd
hij in 1977 in Amsterdam tot vijftien
jaar gevangenisstraf veroordeeld. Te
gen dit vonnis werd beroep in cassa
tie ingesteld bij de Hoge Raad door
Menten zelf. die aanvoerde dat hij
niet meer vervolgd kon worden. De
officier van Justitie mr Habermehl
ging eveneens in cassatie omdat hij
de strafmaat te gering achtte. Vorig
jaar mei vernietigde de Hoge Raad
het Amsterdamse vonnis wegens zo
geheten vormfouten. De belangrijk
ste daarvan was dat de rechtbank de
afwijzing van Mentens beroep op een
toezegging van minister Donker uit
1952 dat hij niet verder vervolgd zou
worden, niet voldoende had gemoti
veerd.
De zaak werd daarop verwezen naar
de bijzondere strafkamer van de
rechtbank in Den Haag. die in decem
ber vorig jaar de officier van Justitie
niet ontvankelijk verklaarde en Men
ten in vrijheid stelde. Tegen deze
uitspraak werd beroep in cassatie in
gesteld door de officier van Justitie
mr. R A. Schimmel De Hoge Raad
vernietigde gisteren deze Haagse uit
spraak en verwees de zaak naar de
rechtbank in Rotterdam.
Demonstratie
Voor het gebouw van de Hoge Raad
in Den Haag demonstreerden giste
ren tijdens en na de uitspraak van de
Hoge Raad leden van de organisaties
van het voormalig verzet en van de
vervolgingsslachtoffers 1940-1945. Na
afloop werd een demonstratieve op
tocht gehouden door de Haagse bin
nenstad, werden er bloemen gelegd
bij het Joodse monument op de Oe-
dempte Gracht en las de secretaris
van de werkgroep Recht en Openheid
in de zaak Menten. mr. H. Geleijnse.
op het Binnenhof een verklaring
voor.
Daarin werd gesteld dat de verzetsor
ganisaties met „gepaste vreugde"
hebben kennis genomen van de uit
spraak van de Hoge Raad. „Met het
arrest van de Hoge Raad is een begin
gemaakt met het herstel van ons ver
trouwen in de onafhankelijke recht
spraak. „Het nieuwe proces zal snel
en effectief moeten zijn en de onder
ste steen moet bovep komen over het
vervolgingsbeleid in de zaak-Menten
vanaf 1945. Dat wil zeggen opening
van de archieven van dr. Kortenhorst
en bespoediging van de werkzaamhe
den van de commissie-Schröffer". al
dus de verzetsgroepen in de verkla
ring.
In een eerste reactie op de uitspraak
van de Hoge Raad heeft de advocaat
'van Menten. mr. L. van Heijningen.
namens Menten laten weten dat deze
bereid en in staat is opnieuw zijn
verdediging tegen de beschuldigin
gen van oorlogsmisdaden te voeren
Van Heijningen zal ook in het nieuwe
proces Menten bijstaan.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het noodwetje dat
mannen en vrouwen gelijke behande
ling bij ontslag garandeert, heeft het
toch gehaald. De Eerste Kamer stem
de er gisteren in grote meerderheid
mee in. Ook CDA en WD, die aan
vankelijk grote bezwaren hadden ge
opperd. gingen akkoord. SGP en
GPV stemden tegen.
Volgens het CDA kon het wetje on
mogelijk verworpen worden, omdat
er sprake is van de aanpassing aan
een EG-richtlijn van 1976. Nederland
is daarmee al ver over tijd en dus in
gebreke, aldus senator De Gaay
Fortman.
De bezwaren van de regeringsfracties
hadden vooral betrekking op de te
rugwerkende kracht van het wetje tot
1 februari Zij waarschuwden de rege
ring. dat met zulke bepalingen spaar
zaam moet worden omgesprongen in
de wetgeving.
Minister De Ruiter (Justitie) had die
bepaling opgenomen om te voorko
men dat er per 1 augustus gehuwde,
vrouwelijke onderwijzeressen worden
ontslagen. De langste opzegtermijn
bedraagt een half Jaar.
d onzer verslaggevers
UK Een actiegroep uit het
lorps van het Pieter Groen
heeft in een verklaring haar
usting geuit over het besluit
t bestuur van de Vereniging
iristelijk voortgezet onderwijs
tn om de leraar maatschappij-
n de school, J. D. Pronk, te
ip docenten is van mening dat
üeke keuze van iedere Neder-
t (Pronk mag niet langer
blijven vanwege zijn CPN-
iap) zijn persoonlijke vrij-
't zijn. Een ieder die de doel-
van het christelijk onderwijs
hrijft en bovendien vakbe-
1«, kan in het christelijk on
werkzaam zijn. aldus de ver-
De leraren vinden dat het
hap van welke democra-
laten organisatie niet in de
ig betrokken dient te zijn.
Het weer blijft de komende dagen
periodiek gestoord. Nederland ligt
juist binnen het bereik van het glij
baantje in de hogere luchtlagen waar
mee storingen uit Frankrijk naar de
Noordzee trekken. Daardoor valt er
van tijd tot tijd enige regen of hangt
er een bui boven ons hoofd. Nog altijd
is plaatselijk onweer mogelijk zoals
ook gistermiddag in West-Europa
weer het geval was. De chauffeur van
een ambulanceauto in Sneek belde
mij om vijf uur 's middags zelfs op,
aangezien hij moeite had met zijn
mobilofoonverbindingen. HIJ wilde
graag weten waar het onweer zat,
verantwoordelijk voor dat gekraak.
Op dat tijdstip zater er enkele sto
ringsbronnen over Zuidoost-Enge-
land, in Wales, bij Nancy en in Tsje-
choslowakije. Aangezien er in de po
sitie van het depressiegebied tussen
IJsland en de Britse Eilanden weinig
verandert en de opvulling ervan nog
weinig overtuigend is, kan ik niets
anders doen dan KNM meteorologen,
in hun termijn verwachting voor don
derdag en vrijdag nazeggen: „weinig
verandering". Nu zijn het vaak de
kleine nuances die het hem doen.
Als zo'n depressie lange tijd op onge
veer dezelfde plaats gelegen heeft,
slijten de scherpste kantjes er op den
duur wat af. Vooral op het continent
vallen dan regionaal de zonnige pe
rioden erg mee en bij verrassing kan
het kwik soms in die gebieden tot
dicht bij de twintig graden reiken.
Daar staat tegenover dat bij een af
zwakkende duw-stroming in de hoge
re lagen buien langer dan daarvoor
op één plaats de mensen naar de
regenjas doen grijpen. Het advies de
jas ook een maal per dag niet thuis te
laten wil ik ook handhaven.
Vooral in het binnenland kan er in de
loop van de dag best weer eens een
bul tot ontwikkeling komen. Boven
dien bevindt zich in de ochtend, vol
gens de Engelse computerkaarten,
een koufront nog angstig dichtbij
Noordoost-Nederland, zodat het op
Hemelvaartsdag in die gebieden nog
kan nadruppelen. De Amerikaanse
kaarten voor zaterdag en zondag
doen nog steeds zuidelijke tot zuid
westelijke winden verwachten tussen
een depressie ten westen van Zuid-
Noorwegen en een hogedrukgebied
boven Joegoslavië en het Alpenge
bied. Nederland blijft dan ook nog op
de wip tussen de warme lucht in het
zonnige perioden
midden- en oosten van Europa en de
koele in West-Europa. In het Alpen
gebied wordt het wel zomer. Daar
profiteert ook een groter deel van
West-Duitsland van
Als afsluiting van de verhalen over
bolbliksems nog even een commen
taar uit het Duitse blad Wissenschaft,
dat een totaal ander licht laat vallen
op dit natuurverschijnsel. „Telkens
duiken weer berichten op over zoge
naamde bolbliksems geheimzinnige
lichtverschijnselen, die in verschil
lende vorm optreden. Soms rollen ze
als gloeiende ballen over daken van
huizen, een andere keer brengen ze in
een huiskamer water aan de kook of
branden ze gaten in de muren. Nu
eens zijn ze rood. dan geel of blauw.
Toch nog nooit zijn er werkelijke
bewijzen geweest zelfs voor het be
staan van bolbliksems".
Russische onderzoekers die vijftien
honderd ooggetuigen van een bol-
bliksem ondervroegen kunnen zich
volstrekt geen voorstelling maken
over de essentie van het verschijnsel.
Zo vergaat het ook de Duitse profes
sor Mühleisen. Hij zegt: „Verreweg de
meeste beschrijvingen van bolblik
sems zijn niet anders dan beschrijvin
gen van een nabije bliksemontlading
met bijzondere lichtverschijnselen."
Ook voor professor Wiesinger is de
bolbliksem natuurkundig niet te ver
klaren. Hij vermoedt dat veel oogge
tuigen geschrokken hun hoofd van de
plaats van de inslag wegdraaien en
daarmee de lichtverschijning op an
dere voorwerpen projecteren. Het is
bekend dat ons netvlies enige tijd
nodig heeft om de lichtschok te over
winnen.
station
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Belde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vliaslngen
Zd Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Weer
regenbui
zwaar bew.
regenbul
zwaar bew.
zwaar bew.
rrgcnl
half b
ibui
I bewolkt
geheel bew.
regenbui
regen
licht be
half bewolkt
licht bew
half bewolkt
zwaar bew.
regen
zwaar bew
onbewolkt
onbewolkt
licht bew
licht bew
zwaar bew
half bewolkt
onweer
licht bew
licht bew
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
regen
zwaar bew
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew
onbewolkt
zwaar bew
zwaar bew
IB
HOOGWATER dnwderdsg 24 mei Vllaalagen
1.14-14.il. Haringvltetalnisen I 41-14 .44. Ratter
dam 1.24-4.44, Schrveaiagen 2 17-15.45. IJmuiden
1 14-15.44. Dca Helder 741-24.41. Harllngen 14 41
22.17. Delfzijl 1152
HOOGWATER vrijdag 25 mei Vliaaingen 21.14-
1441. Haringvltetsluiarn 2 24-14 51. Rotterdam
4.15-14.55. Srheveningen 124-15 51. IJmuiden
1 54 14 24. Dea Helder 4 24-24 44. Harliagen 14 54
23.41. Delfzijl 44 44-12.37
