iderhandelingen |iina en Vietnam hen stap verder PLO: Israëlische actie trof geen trainingskamp Perswet scherp veroordeeld in Zuid-Afrika akbeweging Hongarije 'deel van de macht' EG-commissie wil minder aandacht voor de landbouw Derde Wereld stelt Oost-Europa eisen hadevergoeding in Sik-Silkwood 10 min verwacht nieuwe invasie Weer onrust in Longwy ;oniumbesmetting door nalatigheid Heath zou post in VS weigeren nazistische «oor moet uit «tduits leger Australië iG 19 MEI 1979 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 at (KOK. TOKIO (Reuter, AFP. AP) De vredesonder- a llngen tussen China en Vietnam in Hanoi zijn op niets ipen. Volgens de Vietnamese ambassadeur in Tokio is 3 is op een Chinese invasie toegenomen. w^adeur Nguyen Qiap verklaar- !hina een half miljoen militai- de grens met Vietnam heeft ineerd. Giap verklaarde niet -4rl dat China een nieuwe oorlog mifietnam aan het voorbereiden dat het ook de oorlog pro- te breiden over geheel Indo- lambodja inbegrepen. Giap zijn de bewoners van de ;ao Bang en Lang Son. die in waren gevlucht voor het oor- eld. niet meer teruggekeerd n woonplaatsen uit vrees voor invasie van China. Giap zei ït te hebben om het conflict ui erhandelingen te regelen, woensdag zei de Chinese mier Deng Xiaoping opnieuw zich het recht voorbehield fdqtnam „nog eenlesje" te leren, it nog niet onmiddellijk actie ondernomen, nese delegatie heeft volgens de vredesonderhandelingen afgebroken. De afgevaar- rvan de twee landen waren "e voor de vijfde maal bij el- komen in Hanoi. De Chinese eleider. Han Nianlong zei na 'an de besprekingen dat de rteÈ e ronde in Peking zal worden r'ec en. Het enige resultaat dat tot is bereikt is de uitwisseling 'Wl Igsgevangenen. De Chinezen P* 'olgens het Rode Kruis 120 e en zieke Vietnamezen bij de erhandigen. Tien zouden ern- aa rond zijn. China zegt dat het etnamezen gevangen houdt. Hanoi 240 Chinezen vast let is nog niet bekend hoeveel Chinezen maandag door Vietnam worden vrijgelaten. Beschuldigingen China heeft gisteren de Vietnamezen verweten „domme trucjes" uit te ha len om de punten van werkelijk be lang aan de onderhandelingstafel te ontwijken. De officiële persbureaus van de twee landen beschuldigen el kaar van „verdraaiingen en belaste ring van nobele bedoelingen". De we derzijdse kritiek is tijden lang niet zo hevig geweest. China was boos omdat Vietnam de Sowjet-Unie heeft toegestaan een af- luisterstation in de Cam Ranh-baai te bouwen en marine- en luchtmachtba ses aan te leggen. Volgems Peking heeft Vietnam 400 gewapende aan vallen en grensschendingen op zijn geweten sedert 17 maart. Hanoi zegt op zijn beurt dat China sedert het begin van de vredesonder handelingen 159 maal Vietnamees ge bied heeft bestookt. Hierbij zijn 49 Vietnamezen om het leven gekomen en zijn huizen vernield. Buurland Laos beschuldigt Peking van het voorbereiden van een inval in dit Vietnamgezinde land. De op komst van een pro-Chinese socialisti sche partij in Laos kan erop wijzen dat de Chinezen hebben besloten een guerrilla te voeren tegen de Vietna mese strijdkrachten in Laos en daar door de kwetsbare linkerflank van Vietnam onder druk te zetten, menen waarnemers. In de Oostfranse staalstad Longwy is het gisteren opnieuw tot hevige botsingen gekomen tussen stakende arbeiders en de oproerpolitie. Bij de gevechten raakten meer dan 20 mensen gewond. In het Franse parlement kwam het tot een felle woordenwisseling tussen leden van de oppositie en de regering. door James Dorsey BEIROET De Palestijnse bevrijdingsbeweging (PLO) ontkent Israëlische verklaringen dat de aanval van Israël gisternacht in Zuid-Libanon tegen een militair trainingskamp was gericht. In een verklaring in Tel Aviv hadden de Israëlische strijdkrachten gisteren bekendge maakt dat zij een trainingskamp van de pro-Syrische guerrilla-organisatie Al-Saika hadden aangevallen. ie v! HOMA CITY (AP) De jury van een Amerikaans «i al gerechtshof heeft de nucleaire industrie Kerr-McGee lig bevonden aan nalatigheid, waardoor het kon gebeu- .0 it haar werkneemster Karen Silkwood met plutonium di «smet. Aan de erfgenamen van mevrouw Silkwood, die :rt 1 bij een auto-ongeluk om het leven kwam, kende de n! i totaal 10,5 miljoen dollar schadevergoeding toe. >d voerde actie tegen Kerr- waar brandstofstaven voor .itrales werden gemaakt, om- de veiligheidsmaatregelen en oering daarvan onvoldoende zij het ongeluk kreeg, was naar een bespreking met .YJkbondsfunctionaris en een van de New York Times, die zij bij zich zou hebben werden niet op de plaats van eluk teruggevonden. De vak- seft geprobeerd om te bewij- zij door een andere auto van af moet zijn gedrukt. Over de Jht van het ongeluk moet nog ices volgen. TcGee hield vol dat Silkwood met plutonium had besmet Volgens de Israëlische verklaring hadden zij een kamp twaalf kilome ter ten noorden van de stad Tyrus aangevallen. In dit kamp zou Saika verschillende recente aanslagen te gen Israëlische instellingen in Wenen. Nicosia en Ankara hebben voorbe reid. De Israëli's zeggen een wapende pot en verschillende huizen te hebben opgeblazen. Bij de gevechten, die minder dan een uur duurden zouden verschillende palestijnse guerrilla strijders om het leven zijn gekomen. Woordvoerders van de PLO in Bei roet lieten gisteren weten dat er bij de botsing met de Israëli's geen slachtof fers waren gevallen. Wel zou er met de Israëli's die met boten en helicopters aan land kwamen zijn gevochten. Volgens de Palestljnen hebben de Is raëli's slechts in het dorpje Adloen toen zij het aan urinemonsters wilde toevoegen om daarmee het inmid dels gesloten bedrijf in diskrediet te brengen. Achter gesloten deuren brachten raadslieden van de fabriek ook mogelijk zelfmoordneigingen, hasjgebruik en seksuele relaties van mevrouw Silkwood ter sprake Maai de rechter stond niet toe dat deze gegevens ook in het bijzijn van de jury zouden worden geventileerd. Edward Heath LONDEN Oud-premier Edward Heath heeft een aanbod afgewezen om Brits ambassadeur in Washington te worden, zo is door een Brits blad gemeld. Volgens de Evening Standard heeft premier Margaret Thatcher haar oude rivaal in de conservatieve partij gevraagd Peter Jay als ambassadeur ln de Verenigde Staten op te volgen. Heath noch het Britse ministerie van buitenlandse zaken leverde direct commentaar op het bericht. llaj (AP, Reuter) De Westduitse iten hebben de 40-jarige ma- llet rl-Heinz Lindner geschorst en '®n in zijn uniform te dragen. Er "e ppen ondernomen om hem uit ial taire dienst te ontslaan omdat etl nieuw gekozen voorzitter van aa PD in Noordrijn-Westfalen m0 g is bevonden aan neo-nazisti- ctiviteiten. Het lidmaatschap 'aa NPD wordt in West-Duitsland Bej uwd als een schending van de itseed ten opzichte van de Se' et Volgens Westduitse kran- Lindner al jaren actief in de hJ|> wisten zijn superieuren hier- indaoks werd hij regelmati- lerd. BRUSSEL (Reuter, AP, ANP) De Europese Commissie, het „dagelijks bestuur" van de Europese Gemeenschap heeft voor het komend jaar begrotingsvoorstellen ingediend, waarin het regionale en sociale beleid voorrang hebben op de landbouw sector. Niettemin blijft de gemeenschappelijke landbouw markt het leeuwedeel van de begroting van 45 miljard gulden opeisen. SP Ml 1-1 M< De commissie wil vooral flink snijden in de landbouwsubsidies maar of dat ook doorgaat hangt af van de minis ters van landbouw. Deze zouden het eens moeten worden over een bevrie zing van de landbouwprijzen, een zaak waarvan alleen Groot-Brittan- nië voorstander is. Volgens de Britten wordt te veel geld besteed aan de overproducerende landbouwbedrijven, wat weer leidt tot het ontstaan van enorme over schotten, de zogeheten „bergen" of „plassen". Dat geld zou naar Londens idee beter kunnen worden besteed aan de verbetering van de arbeids- en bedrijfsomstandigheden. De andere landen stellen echter dat het land- bouwdeel in de begroting zo hoog is omdat het helemaal naar „Brussel" is overgeheveld en een relatief kleine plaats inneenit in de nationale begro tingen. De commissie zegt dat als deze begro ting wordt aanvaard door de antiona- le regeringen en het dan nieuw geko zen Europese parlement een begin wordt gemaakt met het anders opzet ten van de begroting. Het nieuwe budget zal vooral ten goede komen aan het sociale, regionale en ontwik- kelingshulpbeleid. De bijdrage aan het sociaal fonds zou met 43 procent stijgen tot 3 miljard gulden en die aan het regionaal fonds met 22 procent tot bijna 4 miljard. Voor de ontwikkelingssamenwerking kunnen nog geen preciese cijfers wor den gegeven omdat volende week on derhandeld wordt tussen de EG en de landen van het Verdrag van Lomé over de Europese ontwikkelingshulp. door Nico Kussendrager De Russische spreker op de VN-conferentie voor handel en ontwikkeling (Unctad) heeft tonnen boter op zijn hoofd. een leegstaand huis op het strand opgeblazen. In de afgelopen maand heeft Israël z'n militaire acties tegen Palestijnse stellingen in Libanon opgevoerd. Is raël lijkt koste wat het kost de Pales- tijnen te willen dwingen hun aansla gen in Israël te staken. De Palestij- nen echter stellen dat Palestijnse ac ties en Israëlische aanvallen voorlo pig aan de orde van de dag zullen zijn omdat er geen perspectief bestaat voor vooruitgang in de politieke in spanningen het Palestijnse vraag stuk op de lossen. Zij menen dat er pas een nieuw poli tiek momentum zal ontstaan na de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november volgend jaar. Tot dan toe kan de „zwakke" Carter zich om electorale redenen niet veroorloven z'n nek Inzake de Palestijnen uit te steken. Besluiten om een diploma tiek initiatief te nemen in het kader van bijvoorbeeld de Verenigde Na ties. zoals verleden week tijdens de conferentie van Islamitische minis ters van buitenlandse zaken stellen volgens de Palestijnen niet veel voor. Verwachtingen Ook hebben de Palestijnen weinig verwachtingen van de onderhande lingen die volgende week beginnen tussen Egypte en Israël over autono mie voor de inwoners van de bezette gebieden. Wel menen zij dat Egypte, nu de Arabische boycot veel verder gaat dan aanvankelijk werd aangeno men. zich harder tijdens de autono- miebesprekingen zal opstellen. Met belangstelling volgt de PLO de meningsverschillen binnen het Israë lische kabinet tussen enerzijds pre mier Begin en de minister van defen sie Weizman en de minister van bui tenlandse zaken Dajan anderzijds over de Israëlische autonomievoor- stellen. De PLO geeft toe dat Dajan en Weizman meer „realiteitsbesef" hebben dan Begin maar vraagt zich af of deze Israëlische ministers uitein delijk aan de Palestijnse minimu meis, namelijk een onafhankelijke staat, zullen willen en kunnen vol doen. Voorlopig blijft de PLO de au- tonomiebesprekingen vierkant ver werpen. In de afwezigheid van een voor hen aanvaardbaar alternatieve politieke koers houden de palestijnen het bij aanslagen in Israël die door Israëlische acties in Zuid-Libanon zullen worden beantwoord. Moskou steunt, zo zei onderminister voor handel Manzhoelo in Manilla, de ontwikkelingslanden in hun eis voor minder protectionisme De westerse landen mogen hun markten niet af grendelen voor invoer uit de Derde Wereld, om zo hun eigen industrie en werkgelegenheid veilig te stellen. Overigens heeft ook de uitvoer van de Sowjet-Unie te lijden van dat protec tionisme. De ontwikkelingslanden drijven echter slechts 5 procent van hun handel met socialistische staten (waaronder de Sowjet-,Unie). In een gezamenlijke verklaring vragen de „77" (117 ontwikkelingslanden) de Sowjet-Unie nadrukkelijk meer te ko pen in de Derde Wereld. De Keniaanse minister van handel Mwanunga zei op de Unctad dat de Europese communistische staten nu eindelijk hun mooie woorden waar moeten maken, en hun centraal gelei de markten moeten openstellen. En ze moeten dan eens ophouden alleen te betalen in roebels, die de ontwikke lingslanden elders niet kwijt kunnen zodat ze wel gedwongen zijn weer in Oost-Europa te kopen. Ook dringt de Derde Wereld erop aan dat de Sowjet-Unie haar ontwikke lingshulp verhoogt. Die blijft ver ach ter bij de steun van de westerse lan den. De Russische bewindsman zei echter op de Unctad, dat socialisti sche landen hun hulp niet kunnen uitdrukken in percentages van het bruto nationaal produkt, zoals de westerse donorlanden doen. En hij beperkte zich tot een opsomming van de tonnen staal, aluminium, cement, en de hoeveelheden kilowatts en olie die in het kader van de Russische bijstand aan de Derde Wereld worden geleverd. Nu slaan Russische ontwik kelingsprogramma's daar over het al gemeen weinig aan. Hun „starre, dog matische en verbeten houding", zoals een Afrikaan me eens zei. maakt Rus sische deskundigen in ontwikkelings landen een stuk minder geliefd dan bijvoorbeeld hun Chinese collega's. Bovendien slaat het Chinese ontwik kelingsmodel in de Derde Wereld doorgaans meer aan dan het Russi sche. Onredelijk Verder hamerde Manzhoelo in Manil la op de bekende rode thema's. De communistische landen zijn niet ver antwoordelijk voor de kloof tussen Australië heeft op de Unctad de an dere westerse landen gehekeld van wege hun protectionistische hou ding, die strijdig is met de belangen van de Derde Wereld. Australië viel daarmee buiten het kamp van de Europese Gemeenschap, Japan en de Verenigde Staten, en stelde zich op één lijn met de ontwikkelings landen. Van de „westerse woordvoerders" hekelde tot nu alleen Wereldbank- president McNamara fel het protec tionisme. Hij zei dat de afscherming van markten de westerse landen in eigen vlees snijdt, omdat het het leven voor de consument duurder maakt, en de inflatie aanwakkert. arm en rijk. ZIJ hebben geen koloniën gehad, zoals de kapitalistische lan den. en het is daarom onredelijk als de Derde Wereld van Oost-Europa hetzelfde verlangt als van het westen. Ook vinden de Russen dat de huidige scheiding tussen Noord en Zuid uit de lucht gegrepen is. Er zijn kapitalisti sche landen en er zijn communisti sche landen; dat is de scheidslijn op deze wereld. De beschuldigende vin ger wordt ook geheven in de richting van de multi nationale ondernemin gen en de handelsbanken. De ontwik kelingslanden verzetten zich niet ge noeg tegen het bedrijfsleven, zo, heet het in een verklaring die het Sowjet- blok in Manilla ter tafel heeft ge bracht. De ontwikkelingslanden geloven ech ter steeds minder in die alibi's, en eisen dat de Sowjet-Unie nu eindelijk over de brug komt. In de verklaring van de „77" staat het met zoveel woorden: „De socialistische landen van Oost-Europa moeten een veel ac tievere rol spelen bij de Instelling van een nieuwe economische orde". In naam staat Moskou achter die ver klaring. maar feit is dat haar pogin gen in Manila om een front te maken met de Derde Wereld mislukt zijn De ontwikkelingslanden wijzen er fijnt jes op dat ze daardoor wel gedwongen zijn op het westen te koersen. „Op een soms buitensporige en nadelige manieraldus de Keniase minister Mwanunga. door Hènnie Serfontein JOHANNESBURG De nieuwe perswet in Zuid-Afrika heeft een grote politieke controverse teweeggebracht in het Zuld- afrikaanse parlement. De wet is ln de scherpste bewoordingen veroordeeld door de oppositiepartijen, alle kranten, de rege ringsgezinde inbegrepen, en door een aantal leidinggevende academici en juristen. De drastische maatregel genomen nadat de regering er niet in was ge slaagd zijn dreigementen tegen de kranten na te komen, betekent dat Zuid-Afrika een „bananenrepubliek" zal worden zonder de pretentie van werkelijke persvrijheid. De Transva ler en Beeld hebben gisteren de wet sterk veroordeeld en legden de na druk op de noodzaak van een vrije en speurende pers. De hoofdredacteur van Die Vaderland. Dirk Richard, heeft deze week zijn wekelijkse ko lom speciaal twee dagen vervroegd in een laatste poging om de regering ervan te overtuigen de wet niet uit te vaardigen. Volgens hem bracht de nieuwe wet het ambtenarenapparaat in „veilige quarantaine". Corruptie en wanbeleid zal nooit aan het dag licht komen of alleen in hoge uit zonderingen net zoals in vele Afri kaanse en andere Derde Wereld-lan den. aldus Dirk Richard. De organisatie van de kranteneige naars. de NPU. heeft gisteren een vergadering belegd om de toekomsti ge strategie te bespreken. Volgende week zullen ze een gesprek hebben met premier Pieter Botha. Volgens westerse diplomaten in Zuid-Afrika kan de nieuwe wet ernstig het inter nationale „Imago" van Zuid-Afrika schaden. Premier Botha heeft deson danks aangekondigd de nieuwe wet zo snel mogelijk door het parlement te jagen. Dit zal tegen het eind van de maand gebeuren als het slotrapport van de commissie Erasmus over het informatieschandaal zal verschijnen. Botha zei dat zijn deur open stond voor discussie, maar ook dat hij geen geruchten wij laten verspreiden door middel van schreeuwende koppen ln de sensatiepers. Volgens Botha ver andert „hysterisch geschreeuw" over de wetgeving „geen punt of komma" in zijn houding. Hij haalde uit naar de progressieve federale partij en de nieuwe republikeinse partij. De nieuwe wet verbiedt publikatie van iedere beschuldiging over wanbe leid of misbruik van staatsgeld tenzij toestemming wordt gegeven door een nog aan te wijzen advocaat-generaal De straffen kunnen oplopen tot een jaar gevangenisstraf of derüendui zend gulden boete. tH I. den Boef w iongaren moesten bij een sollicitatie antwoord geven op de vraag. *1 twee keer twee is. De eerste zei: zeven, de tweede liet het van de Sfcln afhangen en de derde zei: vier. Toch werden ze alle drie ne «omen, omdat de eerste vooruitstrevend was, de tweede de partij- ouw bleef en men de derde als „geleerde" nog wel eens nodig zou ftn hebben. )n tijd geweest waarin een grap als ;t goed deed in Hongarije, toen daar et in de eerste plaats naar vakbe- iheid werd gekeken. Dat is nu wel UfP, al zal voor sommige posten het •"woekje wel een extra aanbeveling bltj- Hongarije zijn voor Oosteuropese jWingen goede levensstandaard wil en, kan het zich geen verspilling van krachten veroorloven. eging speelt bij het vaststellen Prioriteiten in de economie een be te rol. zij het op een geheel andere 5 fen ln westerse landen. Dat geeft men in een gesprek in Boedapest: „Wij n deel van de macht". vraag, of de vakbeweging werkelijk invloed heeft op de sociale ontwikkelingen in Hongarije, maakt men duidelijk wat be doeld wordt met; „Wij zijn een deel van de macht". De vakbeweging moet werken met geld van de staat: „Daar moeten wij mee rondkomen, want we kunnen geen illusies nastreven. Wij moeten prioriteiten vaststel len. maar ook aangeven, waar het geld vandaan moet komen" Pensioenen Een gevolg van deze afweging is dat er in de komende jaren geen sprake kan zijn van een belangrijke verbetering van het reële inkomen. Dit jaar zal deze ter. hoogste drie procent bedragen, omdat voorrang wordt gegeven aan het optrekken van de te lage uitkeringen aan bejaarden, die al geruime tijd geleden met pensioen gingen. Volgend jaar zal prioriteit worden verleend aan een broodnodige verhoging van de gezinstoe lagen. Men maakt er in Boedapest geen geheim van dat de mensen met (tel lage pensioenen en de grote gezinnen het moeilijk hebben. Realiseren we ons dat een gezin, waarvan man en vrouw belden werken, van gemid deld 700 gulden (en enkele sociale tege moetkomingen) per maand moet rondko men. terwijl de prijzen bijna net zo hoog zijn als in westerse landen, dan zien we het Hongaarse probleem ten voeten uit. Bijver diensten spelen dan ook een onmisbare rol. Van de vrouwen is 75 procent in het arbeids proces opgenomen Theoretisch hebben zij nu gelijke rechten, maar in de praktijk komt daar nog niet veel van terecht. En het is een illusie om aan te nemen dat er snel verandering in kan worden gebracht. On danks het feit dat de leden van de vakbewe ging voor 64 procent uit vrouwen bestaat, verdienen deze nog altijd tien tot vijftien procent minder dan de mannen. De wet beschermt werkende vrouwen Zij hoeven niet onder de grond of in de hoogte te werken en zijn vrijgesteld van zwaar werk. Maar in de landbouw bij voorbeeld werken vrouwen meer dan mannen De vrouwen doen het handwerk, de mannen verrichten het machinale werk Verwacht wordt dat de vrouw in de landbouw een steeds belangrijker plaats zal gaan innemen. Familiebedrijven Hongarije kent staatsbedrijven, coöperatie ve boerderijen en kleine privé-bedrijven, die respectievelijk 17, 78 en 5 procent van het voor landbouw en veeteelt beschikbare are aal beslaan. In tegenstelling tot de staats bedrijven zijn de coöperaties geen eigen dom van de staat, maar van de boeren die er hun grond in hebben ondergebracht De coöperaties hebben ook geen benoemde dl recteur. zoals de staatsbedrijven. Op de moderne staatsbedrijven verdienen de arbeiders ongeveer evenveel als in de industrie Het inkomen van de leden van de coöperaties wordt echter voornamelijk be paald door de financiële resultaten, waar door op nationaal niveau verschillen kun nen bestaan. Alle deelnemers hebben een stukje grond voor eigen gebruik, of hulp in natura. De coöperaties zijn de basis van het sociale en culturele leven in hun regio Op het ministerie van landbouw in Boeda pest vertelde men desgevraagd dat de klei ne boeren een belangrijke rol spelen in de Hongaarse landbouw en veeteelt. Zij bezit ten betrekkelijk weinig grond, maar telen produkten die veel handenarbeid vergen. Een derde deel van het totale volume van de agrarische produktie wordt door de fami liebedrijfjes geleverd. Zij nemen ook een deel van de export voor hun rekening. Voedselsubsidies Naar aanleiding van de vraag, waarom er nog kleine familiebedrijven zijn die onder moeilijke omstandigheden aan de kost moeten komen, zegt men op het ministerie dat er 100 miljard forints (ongeveer 10 mil jard gulden» nodig zou zijn om er grote bedrijven van te maken Dat geld is er eenvoudig niet en uit puur economische overwegingen probeert de overheid de fami liebedrijven zo lang mogelijk m stand te houden. In Boedapest Is men er zich terdege van bewust dat de manier waarop de kleine boeren met hun gezinsleden in hun onder houd moeten voorzien, sociaal eigenlijk niet verantwoord is Deze mensen werken alleen maar en hebben geen gelegenheid om zich te ontwikkelen. De Jongeren hebben steeds minder zin om op de kleine bedrijven te werken En de oude boeren vallen langzaam maar zeker weg. Meer overheidssteun zal nodig zijn om het leven op de kleine bedrij ven aantrekkelijker te maken. Voedselsubsidies zullen noodzakelijk blij ven, ook al omdat met de stemming onder de bevolking gerekend moet worden", zo zegt men „De levensstandaard van Honga rije ls niet hoog genoeg om snel veranderin gen te kunnen doorvoeren De landbouw kan echter niet goedkoper produceren. Er zal naar meer efficiency gestreefd moeten worden. Daarvoor moet modern materieel worden geïmporteerd En op de wereld markt wordt alles duurder." Dit is het vijfde en laatste artikel in een serie over Hongarije. De vorige publikaties verschenen op 5, 9, 11 en 17 mei.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7