IKON koopt omstreden serie
Britse schooltelevisie
1
w
ie corrigeert u'snac
h
ts?
-f
aapvan
men
Henryk Szeryng solip
op laatste concert
EHRIBIP1
Haarlemse prijj
voor Miep
Diekman
En dan nog
AVRO praat met
Mies Bouwman
Congres over
toekomst van
BKR-regeling
Rotterdams Philharmonisch
Queridf
ZATERDAG 19 MEI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
ADVERTENTIE
AMSTERDAM Huwelijken tussen mensen van verschil
lende huidskleur worden nog vaak beschouwd als niet pas
send of zelfs onbehoorlijk. In het gunstigste geval zal de
omgeving jonge mensen de boodschap meegeven dat het niet
verstandig is, maar bijna altijd wekt een dergelijke relatie
woede en ongecontroleerde emotionaliteit op bij de ouders.
Veel erger wordt het wanneer het meisje ook ongewenst
zwanger wordt. Regisseur Noël Hardy maakte voor de Britse
schooltelevisie over deze problematiek een vijfdelige drama
tische serie, die de gemoederen bij onze overburen hevig in
beweging bracht. Afwijzende reacties van de fascistische
organisatie het National Front zorgden ervoor dat de serie
„Somebody's Daughter" anders bekeken door slechts een
selectieve groep scholieren een van Engelands meest
besproken tv-produkten werd van het afgelopen jaar. Reac
ties vóór en tegen haalden de voorpagina's van de Britse pers
en op de scholen werd de serie verzwegen of breed uitgespon
nen. Yvonne Doets, programmamaakster van IKON-tv
maakte de rel in Engeland bij toeval mee en kocht „Somebo
dy's Daughter" aan. De IKON zendt de serie vanaf woensdag
uit onder de titel „En ze kregen een dochter".
door Jan van Galen
Op het eerste ge2icht UJkt alweer een
IKON-documentaire over discrimina
tie een beetje te veel van het goede.
Het gevaar bestaat dat kijkers de
programma's van de IKON als een
soort repeterende wekker gaan be
schouwen en derhalve liever afglijden
naar produkten met meer „franje" op
het andere net. Anderzijds is het be
leid van de IKON ook weer goed te
verdedigen, doordat vast staat dat
een deel van het tv-kljkend publiek
alleen informatie oppikt door accent-
herhaling. Wat dat aangaat past So
mebody's Daughter dus uitstekend in
de programmering. Nagenoeg alle
vooroordelen over anders getinte me
demensen zitten erin en ook de aver
sie tegen blanke „drop outs" in dit
geval een ongehuwd zwanger meisje
komt overduidelijk naar voren.
Abortus
In het kort komt het verhaal hier op
neer. Het blanke meisje Mandy (ze
ventien Jaar) heeft een verhouding
met de zwarte Jongen Winston (19). Ze
komen voor haast onoverkomelijke
problemen te staan wanneer Mandy
ln verwachting raakt. Zowel de moe
der van Mandy als de ouders van
Winston zijn diep geschokt en willen
van een huwelijk niets weten. Abor
tus lijkt hun de beste oplossing. Man
dy wil het kind echter absoluut hou
den. Alleen de moeder van de Jongen
stelt zich Inschikkelijk op. De vader
barst uit ln razernij. HIJ houdt zijn
zoon voor dat een gemengd huwelijk
zijn leven zal ruineren. „Je denkt dat
Je geaccepteerd wordt, maar Je zult Je
hele leven een zwarte blijven." De
moeder van Mandy speelt het zelfs
klaar dat Mandy haar kind op een
gegeven moment verstoot.
Een andere dramatische factor is dat
Winston voor het plegen van een
overval (om aan geld te komen voor
een huis en een kinderwagen) de ge
vangenis indraait. Het verhaal draagt
ogenschijnlijk het karakter van een
goedkope Amerikaanse „soap-ope
ra". maar toch is het Juist deze dra
matische werking die de serie voor de
„doelgroep" (scholieren van twaalf
tot zestien Jaar) toegankelijk maakt.
Een simpel verhaal, over doornsee
mensen met hedendaagse problemen
en met een open einde. Daarbij heeft
de maker moraliserende opmerkin
gen of verwijzingen weggelaten. Een
uitgangspunt dat past ln de opzet
van door de IKON zelf vervaardigde
documentaires: het signaleren van
rassenverhoudingen zonder daarbij
zelf de vinger op te heffen.
Hersenspoeling
De serie die in Engeland alleen te zien
is geweest op scholen ln Londen via
de schooltelevisie ILEA (Inner Lon
don Education Authority) kreeg vóór'
uitzending al grote aandacht in de
pers. doordat het National Front een
campagne tegen de serie was begon-
Speciaal vandaag
Twaalf provinciênspel. In
het kader van 400 jaar Unie
van Utrecht een „zeskamp
achtig" spel gespeeld door ge
meenten uit elf provincies en
een team uit de IJsselmeerpol-
ders.
Ned I 19.10 uur
Anna Karenina. Derde en
vierde aflevering van deze
Britse serie naar de gelijkna
mige roman van Leo Tolstoj.
Anna blijkt in verwachtig te
zijn van Vronsky. Karenina
vreest een schandaal en tracht
Anna terug te krijgen door
haar te dreigen haar kind van
haar af te nemen.
Ned 2 21.20 uur
In de VARA-rmdlo-rubiek
ln de rooie Haan wordt dit
maal vanuit Enschede gespro
ken met Jan Terlouw over
werkgelegenheid. Voorts zal
Rinus Ter Beek, die net terug
is gekomen uit Manilla, ver
slag uitbrengen van de daar
gehouden Unctad-conferentie.
De VARA zal verder ook ruim
aandacht besteden aan de par
tijraden van KVP. AR. CHU.
Hilversum 1 13.03 uur
nen in het fascistische blad Spear
head. Het National Front had lucht
gekregen van het project via een
handleiding die de ILEA aan het on
derwijzend personeel had gestuurd.
In niet mis te verstane bewoordingen
liet het National Front weten het
produkt meer dan vunzig te vinden,
het als een sexfilm te beschouwen en
het als een belediging te ervaren voor
het blanke ras. Een passage uit
Spearhead: „Weg met deze hersen
spoeling voor rasvermenging op onze
scholen, het is vergif. Deze program
ma's bevatten de grofste propaganda
om de Jeugd ervan te overtuigen dat
interraciaal geslachtsverkeer nor
maal en wenselijk zou zijn."
Het National Front liet het echter
niet bij woorden alleen en ging ver
volgens over op nog grovere midde
len. Demonstraties voor scholen volg
den, schoolhoofden werden bedreigd
en bij de ILEA kwamen bommeldin
gen binnen. Noël Hardy, regisseur en
projectleider van „Somebody's
Daughter" kon met moeite de hoofd
inspecteur van onderwijs in Londen
en diverse schoolhoofden die door
dreigementen geïntimideerd waren,
ervan overtuigen dat de serie toch
moest worden uitgezonden. Somebo
dy's Daughter werd een enorm succes
op de scholen waar zij werd vertoond
(48 procent van de scholen). Ook de
schrijvende pers die de voorvertoning
had bijgewoond (vier verslaggevers in
totaal!) was enthousiast. Op andere
scholen bleef het onderwerp onbe
sproken, ln andere bladen, ongezien,
afgekraakt.
Sexfilm
Zo nam The Sun alleen het commen
taar van het National Front over.
U, lezer, vindt nu in
elke boekhandel de
eerste roman van Jaap
van Manen, een hele
maal nieuwe schrijver.
Verliefd verwoordt op
een lichte manier de
zoemtoon welke voor
hen die zo of anders
zijn verliefdheid bete
kent, via scènes en
siens in Amsterdam en
Venetië.
Lees het boek. Koop
het voor f24,50. Nu,
lezer.
Sprekend Querido, van
Singel 262
HAARLEM De Laurens Jj Ir
Costerprijs is toegekend j
schrijfster Miep Diekman. D jni
wordt 7 juni uitgereikt door di k,
meester van Haarlem in de
zaal van het Haarlemse stadh n
Laurens Janszoon Costerpriji
stemd voor een persoon of in ie
die zich verdienstelijk heeft g ie
op het terrein van het boek.
prijswinnaars waren de uitge\ 11
van Oorschot en de firma J. de ih
Miep Diekman krijgt de pn
voor haar grote kwaliteit
schrijfster maar wel van we?
uitzonderlijke verdiensten vij10
bevorderen van het jeugdbo r
prijs bestaat uit 5000,- en ei iet
ter-beeldje gemaakt door Kei Sl
kade. Na de prijsuitreiking wi
Haarlemse Boekenmarkt ge13
De boekenmarkt is een onderd i
de jaarlijks terugkerende mai r
tie Haarlem Boekenstad die 11
van 6 t/m 9 juni in de Groot*
Bavokerk en op de Grote he
wordt georganiseerd.
1-1
h<
hi
Mandy en Winston
sprak niet met de makers en nam ook
niet de moeite het programma te be
kijken. Naast het artikel stond wel
een levensgrote foto van een naakte'
dame: over discriminatie gesproken!
The Daily Telegraph maakte het bij
kans nog bonter door over een sex
film te spreken. Zelfs het Zuidafri-
kaanse blad Johannesburg Star wijd
de een voorpagina-artikel aan deze
„niet te tolereren pedagogische infil
tratie". Kranten die wel een vertegen
woordiger naar de voorvertoning
stuurden waren bijzonder positief,
zoals The Times ln een onderwijsbij-
lage (Jan '78) erop wees dat het verto
nen van dit soort documentaires
thuis hoort ln het onderwijspakket,
om op die wijze beter inzicht te krij
gen in controversiële zaken.
Een duwtje in de rug voor de makers
die van mening zijn dat juist dit soort
Regisseur Noël Hardy
Speciaal morgen
Het Boek. Literair pro
gramma, vanavond gewijd
aan de Italiaanse schrijver Al
berto Moravia. Susanne Piët
praat met hem.
Ned 1 22.00 uur
Europa, een politieke
macht moet dat? Derde
van een serie van zes uitzen
dingen over Europese pro
blemen.
Ned 2 18.55 uur
De Beide Dames en het Ge
heim van Monica, een verhaal
van Rudy Koopmans, regie
Jaap Drupsteen. Ditmaal
komt de driehoeksverhou
ding tussen twee gigantische
landmeters en een keurig op
gevoed meisje aan de orde.
Ned 2 21.05 uur
Tien jaar na het Maagden
huis en verder? Een discus
sieprogramma. Deze week
tien jaar geleden werd het
Maagdenhuis, het bestuurs
centrum van de Amsterdamse
universiteit, bezet. Deze be
zetting heeft het denken over
democratisering van de sa
menleving versneld. In dit
programma kijkt men naar de
effecten en de toekomst.
Ned 2 21.25 uur
Gerrit Krol krijgt de
Multatuliprijs voor zijn
roman De weg naar
Sacramento (tweede
druk, f20,75). Hij heeft
sinds 1968 dezelfde
prijs (toen Prozaprijs)
al voor zijn roman Het
gemillimeterde hoofd
(tweede druk, f22,50).
Uw boekverkoper heeft
deze romans voor u.
problematiek bij de jeugd in discus
sie moet komen. Wat dat betreft zijn
ze bij de ILEA al redelijk ver, want de
inhoud van de programma's wordt
bepaald door sociale conflicten. Het
totaalpakket heet „Jeugd in de jaren
zeventig". Op de Londense scholen
waren al eerder gedramatiseerde do
cumentaires te zien over geloofs
strijd, multinationals en alternatieve
bedrijven, verschillende vormen van
leefgemeenschappen en aanpassings
problemen van buitenlanders in
Groot-Brittannië.
Voorbeeld
De ILEA wordt gerund door pedago
gen, didactici en tv-makers. Doelstel
ling is via dit medium scholieren voor
te bereiden op deelname aan het
maatschappelijke verkeer en inzicht
te geven in structurele problemen,
om op die manier weer meer toleran
tie te kweken bij de jeugd. Somebo
dy's Daughter is derhalve een lich
tend voorbeeld van hoe school-tv
moet functioneren. De BBC en de
ITV (commerciële televisie) mogen
daar met hun „grote mensen-tv" een
voorbeeld aan nemen, want in Enge
land blinkt men erin uit zwarten zeer
In kasteel „Rosendael" bij Velp
wordt voor de zesde keer de Gelderse
Oude Kunst en Antiekbeurs gehou
den. Tot 28 mei is daar elke dag van
14.00 tot 22.00 uur (weekends en feest
dagen van 12.00 tot 22.00) een interes
sante collectie antiek te kijk en te
koop.
De nationale herdenkingstentoon
stelling „De kogel door de kerk" zal
ondanks de grote belangstelling niet
verlengd worden. De politieke, gods
dienstige, sociale en economische si
tuaties in de 50 jaar rond de Unie van
Utrecht die deze tentoonstelling be
licht zullen nog tot 5 juni in het
Utrechtse Centraal Museum te zien
zijn.
In het Rotterdamse Lijnbaancen
trum wordt van 11 augustus tot 23
september een affiche-tentoonstel
ling gehouden waarvoor iedereen een
ontwerp kan inzenden. Het publiek
en een jury zullen samen vijf affiches
uitkiezen die dan in een oplage van
500 worden gedrukt en in de stad
Rotterdam op reklamezuilen geplakt
zullen worden. Het ontwerp moet een
formaat hebben van 83 bij 116 centi
meter dat ook in verkleinde of ver
grootte vorm voor 3 augustus naar de
Rotterdamse Kunststichting moet
worden gestuurd.
In de negen Brabantse openlucht
theaters wordt het komende seizoen,
dat loopt van 3 juni tot en met 16
september, een uitgebreid program
ma afgewerkt. Negen amateurtoneel
groepen zullen 55 voorstellingen ver
zorgen, waarvan er vijf ook speciale
kindervoorstellingen in hun program
ma hebben opgenomen. Onder de
„grote" stukken bevinden zich onder
meer „De vrolijke vrouwtjes van Win-
sor" van Shakespeare. „Moeder Cou
rage en haar kinderen" van Brecht en
„Mano van de bronnen" van Pagnol.
De openlucht-theaters zijn gelegen in
Heeswijk, Hilvarenbeek, Luyksges-
tel, Oisterwijk, Oosterhout, Someren,
Mariahout, Uden en Berghem.
bedenkelijke rollen toe te bedelen in
series. Zwarte mensen komen alleen
voor in komedies en dan nog alleen
als geestelijk minder validen of als
exotische verschijningen. Voorbeel
den daarvan zijn de series „O, moeder
wat is het heet", „Love thy neigh
bours" (beide in Nederland uitgezon
den) en „Mixed blessings".
HILVERSUM - De AVRO onderhan
delt met Mies Bouwman over het
presenteren van het spel „Telebingo"
in het komende winterseizoen. Er ko
men na 1 oktober op de vaste maan
dagavond van de AVRO veertien uit
zendingen van dit spel, waarmee men
geld wil bijeenbrengen voor de Stich
ting nationaal fonds sport Gehandi
capten en de Olympische Spelen voor
gehandicapten, die in de zomer van
1980 in Papendal Arnhem zullen wor
den gehouden.
De onderhandelingen met Mies
Bouwman zijn in een dergelijk ver
stadium dat het er wel naar uitziet
dat zij die presentatie zal gaan doen.
Mies keert dan terug bij de omroep,
die zij in het begin van 1978 de rug
toekeerde toen zij zelf besloot na zes
uitzendingen te stoppen met het pro
gramma „Netwerk".
AMSTERDAM De vier samenwer
kende beroepsorganisaties van beel
dende kunstenaars organiseren op 27
mei een B.K.R.-congres naar aanlei
ding van de maatregelen die de over
heid met betrekking tot de Beelden
de Kunstenaars Regeling (B.K.R.) in
het kader van Bestek'81 wil nemen.
Maatregelen die ten doel hebben de
B.K.R. af te bouwen zonder daarbij
met de betrokken groepen te overleg
gen. Eind januari organiseerden de
bonden een bijeenkomst in Utrecht
waar ongeveer 80 deskundigen bijeen
waren die van de B.K.R gebruik ma
ken. Daar werd opdracht gegeven tot
het beginnen met een fundamenteel
onderzoek naar de B.K.R. Het ont-
werp-rapport van dit fundamenteel
onderzoek is nu gereed en zal op het
congres van 27 mei worden toegelicht
door Otto Valkman. Belanghebben
den ontvingen inmiddels een aankon
diging en uitnodiging voor dit con
gres, plus de mogelijkheid schriftelijk
adhesie te betuigen met een ontwerp
resolutie die bestaat uit vier punten:
Geen aantasting van de sociale mini
ma voor beeldende kunstenaars in de
B.K.R.; Toepassing van de B.K.R.
ook voor de partner-niet kostwinner;
Verdere ontwikkeling van de publie
ke en sociaal-culturele functie van de
B.K.R.;.Een verbeterde B.K.R. met
een wettelijke basis. Het congres
wordt gehouden in de Gerrit Riet-
veld-akademie, F. Roeskestraat 96
Amsterdam en duurt van 11.00 tot
17.00 uur.
door W. H. Wolvekamp
ROTTERDAM Het laatste
abonnementsconcert in dit
seizoen van het Rotterdams
Philharmonisch Orkest stond
onder leiding van de in 1912 in
Oost-Pruisen geboren diri
gent Kurt Sanderling.
HIJ bracht een Brahms-programma,
bestaande uit de St.Antoni-variaties,
het vioolconcert (met als solist de
vermaarde Henryk Szeryng) en de
vierde (laatste) symfonie in e kl.
De koraalmelodie die Brahms aanlei
ding gaf tot de compositie van zijn
prachtige variaties, werd vroeger aan
Haydn toegeschreven, vandaar de
ook nu nog wel voorkomende aandui
ding: Haydn-variaties. Reeds in dit
ter opening gespeelde werk deed
Kurt Sanderling zich als een voortref
felijk dirigent kennen. Het Orkest
speelde onder zijn leiding heel accu
raat en geïnspireerd. De orkestklank
was overal helder en transparant, en
vertoonde, bij een vrij strakke maat
slag toch de nodige souplesse. Hoe
zeer de dirigent zijn partituren be
heerste bleek wel uit het feit dat
zowel de variaties als de vierde sym
fonie uit het hoofd werden gediri
geerd.
viertal symfonieën dat Brahn a(
nagelaten is vrij lange tijd v
grote publiek weinig toegankt
bleven. Zelfs de beruchte Weei 6
ziekcriticus Hanslick, die andi st
dik en dun met Brahms meegi
er niet goed weg mee. Eer
heeft men de muzikale waai
hier als het ware liggen opg<
onderkend.
De uitvoering onder Sanderlii
een muzikale belevenis. De mi
le Chaconne, waarmede het
sluit, vertoonde overal een rl
spankracht en klonk „aus
Gusz".
)r
Henryk Szeryng, geboren in War
schau maar reeds geruime tijd Mexi
caans staatsburger, onderhoudt al
vele Jaren nauwe contacten met Rot
terdam. Regelmatig trad hij in het
verleden als solist op bij de concerten
van het R.Ph.O. Ook begeleidde de
pianist Marinus Flipse hem menig
maal tijdens solo-recitals. Bij Sze
ryng gaan een volkomen technische
beheersing en de fraaist denkbare
toonvorming op gelukkige wijze sa
men. Bovendien weet deze meester-
violist in een werk van zulke afmetin
gen als Brahms' Vioolconcert (speel-
duur drie kwartier) overal de grote
lijn te onderhouden zonder zich te
veel in detailwerk te verliezen.
ADVERTENTIE
U, lezer, vindt nu in
elke boekhandel hek
nieuwe boek .van
Andreas Burnier. In
De zwembadmentalit t
verweert zij zich tej
overheersende en n t,
overheersing streve i
machten van maat
schappij en cultuur,
biedt tegenwicht aa
relativerend en har
niserend. Lees het
boek. Koop het vooi
f27,50. Nu, lezer.
Andreas Burniers
tevreden lach (f 20,25
Het jongensuur (F 18,
zijn net herdrukt.
Hoog niveau
Tezamen met het uitstekend begelei
dend orkest (de sterktegraad van de
orkestbegeleiding is bij Brahms' vi
oolconcert altijd een wat gespannen
zaak, de grote Pablo de Sarasate
vond het concert zelfs tégen de viool
geschreven) kwam een uitvoering tot
stand op hoog niveau. Solist en diri
gent oogstten een opvallend groot
succes met vele terugroepingen. Voor
zijn fraai geblazen solo in het langza
me deel betrok Szeryng op sympatie-
ke wijze de hoboïst in het huldebe
toon.
In de na de pauze uitgevoerde vierde
symfonie was het R.Ph.O. weer eens
opzijn best. het achterliggende druk Sprekend OueHdo,
ke seizoen met zijn grote concertrei- ^,1
zen ten spijt. Deze somberste van het ringel ZoJ.
ADVERTENTIE
Querido van Singel 262
Norma Matrassen en Boxsprings corrigeren uw H H H H H M
rug (wervelkolom) automatisch tijdens de slaap. H H H H H H H H
Dan kun je er de volgende dag weer tegen! H H H H wÊ ^L. H
Vraag de uitgebreide kleurenbrochure aan bij: Norma Rjstbus 13 5818 AA Boxmeer. Matrassen BoxsprilïgS Donsdekens KllSSCns
