Romeo en
ontroerend
Julia:
mooi
'Nederland
onbekende
in Rotterdam' met
muzikale zaken
Voortreffelijk spel van
Nederlands Kamerorkest
«W.pa.,141516171819 A
Pijpers Pianoconcert
5% extra verstandig met energie
móet toch haalbaar zijn:
neem 'ns een éénpansgerecht.
Overtuigende jonge bezetting
van het Nationale Ballet
Toonkunstenaa
zijn boos op N(
CDA-jongeren
achter olie-embargo
tegen Zuid-Afrika
.MAANDAG 14 MEI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TP.OUW/KWARTET
door Eefje van Schalk
AMSTERDAM „Het blijft mooi, verzuchtte de programmaverkoopster van de Amster
damse Stadsschouwburg. Daarmee doelde ze op de twaalf jaar oude Romeo en Julia-versie
van het Nationale Ballet, die Rudi van Dantzig in 1967 op muziek van Prokofief maakte en die
zo schitterend door Toer van Schayk is aangekleed.
De uitvoering hiervan, zaterdag
avond in Amsterdam, was een bijzon
dere. want het was een vuurdoop voor
veel Jonge dansers: Karin 8chnabel
«sinds 1976 in het corps de ballet) als
Julia en Clint Farha (sinds 1978 so
list) als Romeo.
Maar ook andere betrekkelijke
nieuwkomers en leden van het corps
de ballet kregen de kans. Ad Berbers
als Tebaldo. Stephen Baranovlcs als
Mercutio en Leo Besseling als Oraal
Paris
Met deze Jonge bezetting heeft het
Nationale Ballet wel heel recht
streeks in het romantische hart ge
schoten: een ontroerend mooie voor
stelling met veel vertederende mo
menten was het gevolg. Naar de vele
open doekjes en de uitbundige sloto-
vatie te beoordelen gold dat niet al
leen voor de programmaverkoopster.
Bezield
Hoewel de eerste acte wel té traag op
gang kwam en de scène-overgangen
lawaaierig en rommelig waren en wei
nig goeds voorspelden, zette dit Re-
naissance-schilderij zich toch steeds
heftiger in beweging. Het leek wel of
alle dansers in de eerste pauze door
een strenge trainer waren toegespro
ken, want de volgende twee actes
verliepen als bezielde spektakels,
waaraan zelfs de nuchterste toe
schouwers zich uiteindelijk niet kón
onttrekken.
Vertederende Julia
Die bezieling werd vooral uitgedra
gen door Karin Schnabel en Clint
Farha zelf. Schnabel heeft in principe
alles mee om een vertederende Julia
te zijn: ze is licht en klein, beeld
schoon. rank en niet te vergeten jong.
Maar bovenal bezit ze een overtuigen
de toneelaanwezigheid, gecombi
neerd met een verfijnde klassieke
techniek. Ze is speels en weemoedig
tegelijk en zet haar bewegingen nooit
té dik aan. Haar Julia-vertolking laat
daardoor de ruimte open voor de
overgang van de beschermde meis
jeswereld tot de radeloze worsteling
tegen haar noodlot, zonder dat
Schnabel hierbij in clichés of groffe
extremen vervalt.
haast dweperige populariteit kan re
kenen. een uitstekende Romeo te
zijn. Hoewel hij van zijn kalverver-
liefdheid eerst een beetje té stoere
versiertoer maakte, in een apart voor
hem gezette variatie, smolt die bra
voure als het waren in zijn kersverse
huwelijk weg.
Van de branieschopper blijft een
wanhopige Jongen over, die geen an
dere oplossing kin zien dan zelf
moord door het noodlottige misver
stand rond Julia's schijndood. Aan de
onstuimigheid waarmee Farha dit
brengt, is niet te ontkomen.
Rudi van Dantzig heeft dit drie uur
durende ballet met duidelijke karak
ters uitgewerkt. In de flitsende
scherm- en sterfscène van de tweede
acte, waarbij de vonken er daadwer
kelijk vanaf vlogen, overtuigde Ad
Berbers als de hoogmoedige, ruzie
zoekende Tebaldo en Stephen Bara
novlcs als de sprankelende Mercutio,
die zijn dodelijke steekwond niet kan
verbloemen.
AMSTERDAM (ANP) De
landse toonkunstenaarsbond fl
heeft in een brief aan minister
niers van CRM geprotesteerd
het beleid van de NOS ten au
van de CAO-onderhandelingen
omroepmedewerkers. Volgens
bond maakt de omroepleiding i
schuldig aan „onbehoorlijk bes i
en machtsmisbruik", omdat zij
paalde vakorganisaties, waaroo 1
de NTB, niet als onderhandelit i
partner wil erkennen in het Cl
overleg.
„De criteria die de NOS op dit^
hanteert zijn van dien aard dat
enkele nieuwe vakorganisatie ooit
kans krijgt tot het overleg u*
treden", aldus de NTB. Die staat]
sedert 1963 naar aanleiding!
een conflict over arbeidsvoorwain
voor freelance tv-medewerkers -1
ten spel.
„Wij menen dat de democratism
van de omroeporganisaties een
is zolang aan alle bij de NTB a
sloten musici het recht op meda j|
genschap bij de vaststelling van'
arbeidsvoorwaarden wordt ontz«|
aldus de brief.
M I
it, l
Karin Schnabel
Clint Farha
titelrollen Romeo en Julia.
door R. N. Degens
Uitstekende Romeo Renaissance-pracht
Voor deze tere Julia blijkt Clint Far
ha, die door zijn sensationele en voor
al sensuele dans interpretaties op een
Voor zijn werk op het gebied van de kankerbestrijding heeft
dr. L. Meinsma zaterdag in Amsterdam de Muntendam-prijs
ontvangen. Op de foto Bekijken dr. Meinsma (links) en prof.
.Muntendam de penning, verleend door het Koningin Wilhel-
mina Fonds.
Met deze verbeelding en benadruk
king van tegengestelde en toch ook
verwikkelde gevoelens van liefde,
haat, afgunst en vooral onmacht heb
ben Van Dantzig en Van Schayk des
tijds een knappe choreografie
gemaakt.
In deze jonge, overtuigende bezet
ting. samen met de fantastische Re
naissance-pracht zal deze Romeo en
Julia-versie nog lang de tand des tijds
kunnen doorstaan. Want 't blijft op
deze wijze niet alleen mooi. maar ook
ontroerend mooL
UTRECHT (ANP) De CDA-fracties
in de Eerste en Tweede Kamer moe
ten zorgen dat de regering Initiatie
ven neemt om tot een effectief olie
embargo tegen Zuid-Afrika te komen.
De jongerenorganisaties van de drie
CDA-partiJen en de rechtstreekse le
den van het CD JA (Christendemocra
tisch Jongeren Appel) hebben zich
zaterdag op hun congres In Utrecht
achter de 8hell-actie van het comité
Zuidelijk Afrika gesteld, dat op een
effectief embargo is gericht. Het con
gres roept de CDA-fracües in de bei
de Kamers op dit standpunt over te
nemen.
Het congres besloot verder een brief
naar de Tweede Kamerfractie te stu
ren over het „falende beleid" van
staatssecretaris Haars (Justitie). De
CDA-jongeren vinden dat het beleid
van de staatssecretaris niet genoeg in
overeenstemming is met het CDA-
programma en het vreemdelingen-
verdrag van Oenève.
ROTTERDAM In Rotter
dam kon men dit weekeinde
terecht voor een reeks concer
ten met uitsluitend heden
daagse Nederlandse muziek.
Ondanks het teleurstellende
ervaringsfeit dat het Rotter
damse concertpubliek maar
heel weinig belangstelling
toont voor wat in deze tijden
van inlevering en aftopping
nog aan nieuwe muziek aan
de markt komt, heeft men het
toch aangedurfd in De Doelen
vanaf vrijdagavond tot en
met zondagmiddag in elf con
certen en andere manifesta
ties onder het motto „Neder
land in Rotterdam" alleen
maar onbekende muzikale za
ken op te dienen.
Met als gevolg dat de ruimten waarin
zich deze optimistische manifestaties
afspeelden (hal, kleine zaal, Eduard
Flipsezaal) nog veel te groot waren
om hoopgevend gevuld te raken met
belangstellenden. De klanken die de
beiaard van het 8tadhuis 's middags
om half één afgaf (via de bespeling
door Laura Meilink met werken van
o.a. Maassen, Badings en Monniken
dam) waren ter plekke moeilijk te
ontlopen, maar ook moeilijker gecon
centreerd te beluisteren dan wat zich
verder in de beslotenheid van De
Doelen afspeelde.
Dat was diezelfde avond een concert
door het Rotterdams Philharmonisch
Orkest onder leiding van Otto Ket
ting, met daarna een programma van
Nederlandse filmmuziek. Zaterdag
middag en -avond: concerten door
studenten van het Rotterdams Con
servatorium, elektronische muziek
(van Jan Boerman), optreden van het
Slagwerkerensemble van het Rotter
dams Conservatorium, een concert
door het ASKO-orkest en een optre
den van de „Instant Composers
Pool". En 's zondags nog een piano-
Otto Ketting dirigeerde Rot
terdams Philharmonisch
Orkest.
recital door Theo Bruins, een video
programma over Nederlandse com
ponisten, elektro-instrumentale wer
ken door het „Ensemble ICE", en een
concert door het „Ensemble M".
Bij elkaar waren er meer dan vijftig
composities te horen waarvan er vele
hun eerste uitvoering beleefden. Een
muziekfestival In optima forma dus,
ook wat betreft het ontbreken van elk
element van feestelijkheid. Zelfs bij
het stuk „Met welbeleefde groet van
de kameel" van de notoire grappen
maker Misha Mengelberg (1925) bleef
de feestvreugde uit, omdat het bijbe
horende ombouwen van een keuken
stoel tot kameel door omstandighe
den achterwege moest blijven. En dat
geeft dan teveel gelegenheid te horen
hoe hier met een te langdurig gebruik
van spullen uit de muzikale feestarti
kelenwinkel wordt gewerkt.
Serieus
Voor het overige was het allemaal
dood-serieus wat er geboden werd.
Zelfs pedagogische oogmerken ont
braken niet. Te weten het onderdeel
„Pianomuziek in première", waaraan
zaterdagmiddag acht studenten van
het Rotterdams Conservatorium
meewerkten, plus inleider Ton Hart-
Ton Hartsuiker: pedagogi
sche pianomuziek.
de: „Rotations" van Ernst Oostei
(1951) dat bedoeld is om uitgevoe
worden in een meer „ruimtelijke"
stelling wat hier niet kon, waart
het accent wellicht teveel op de
bundige lawaaierigheid van dit
miskenbaar vitale stuk kwam
liggen.
De sterkste indruk van het com
dat door het ASKO-orkest o.Lv.i
van Beek en Jurrien Sligter werd
geven, heb ik meegenomen van
laatste werk van het program
„Harlekijn" van Cornells de Ba
(1952) op teksten uit Paul van Ost
en's „Bezette Stad". Het werd uit
voerd onder Sligter met mede
king van Marius van Altena (ten
Meinard Kraak (bariton) en Lodei
Meeuwsen (bas). Een muziek die
druk maakt door de strenge, st«
monumentale manier waarop zij
maatschappijkritiek in Van OsJ
en's teksten onderstreept en aki
ware van uitroeptekens voora
waarbij de indringende grafla
vormgeving die de dichter aan Ba
te Stad gaf in klanken lijkt
taald".
suiker. Zij speelden elf composities,
voortgekomen uit opdrachten tot het
schrijven van korte pianostukken die
voor het muziekonderwijs gebruikt
zouden kunnen worden, en die de
moeilijkheidsgraad van sonatines
van Clementi niet moesten over
schrijden. Als geheel beantwoordt
het resultaat wel aan het doel, al
lopen de artistieke kwaliteiten en de
uitvoeringseisen onderling wel sterk
uiteen. Peter Jan Wage mans, van wie
ook de opmerkelijke „Muziek I" vrij
dags door het Rotterdamse Philhar
monisch was uitgevoerd, leverde naar
mijn smaak een doeltreffende be
knopte bijdrage met twee stukken
voor piano-vierhandig; maar Enrique
Raxach schreef met „Ricercare" ei
genlijk een te veeleisend stuk, waar
mee Diny van Overveld (één van de
acht studenten) overigens weinig dat'van"strae™r'
moeite leek te hebben. Er waren door van btraesser
de Rotterdamse Kunststichting, die
dit project had opgezet, over de hon- MdpCrinQGn
derd pianopedagogen voor deze mid
dag uitgenodigd. In totaal, inclusief
een paar componisten, familieleden
en pers, waren er misschien vijftig
toehoorders
In dit overvolle weekeinde
onder meer nog drie pianocoi
aan de orde: het door hemzell
tolkte Pianoconcert van Theo
dat al uit 1952 dateert en waarin
op speelse manier de 12-toonsl
niek toepast, het „Canterbury
certo" van Joep Straesser (1934)
complex stuk „voor kamerorkei
piano" dat na een grote solo-cad
voor de piano met een imponert
klokgelui-impressie op de titel
speelt en de „Dans van de Malic i
trijzen" voor piano en blazers
Guus Janssen met veel persifleri
„haperingen". Janssen was de vil
ze vertolker van zijn eigen werk
Haperingen waren ook
verwerkt in „Nieuw Werk" van
Termos (1952) waarin basklarinet
opzette)
c" van Pi
ADVERTENTIE
MAANDAG I^^DINSÖA^^^^^WOËNSDA^^^^OONDËROA^^^^VRÏJDA^^^^ZATËRDA^^^^^^^^L
Internationale Verpakkingsbeurs/14 t/m 19 mei 1979/ Jaarbeurscomplex Utrecht/Vfan 9.30 uur -17.30 uur, zaterdag tot 16.00 uur.I
Bedroevend
Nog bedroevender was de belangstel
ling voor de demonstratie van het
Slagwerkensemble van het Rotter
dams Conservatorium dat zich zeer
kundig en slagvaardig inzette voor
een drietal composities: Toccata van
Henk de Vlieger (1953) en Gong-Gong
van Gerard van Wolferen (1955), twee
zeer recente werken die beide onge
wild aantoonden dat de zogeheten
minimal music een onvruchtbare en
in zichzelf doodlopende stijl is, die
meestal tot letterlijke en figuurlijke
herhalingen beperkt blijft. En als der-
Speciaal vandaag
Geheim commando met de
laatste aflevering Als een kat
In het nauw
Ne<l. 2/20.27
Herhaling van het program
ma „Moe. we blijven altijd bij
je!" van Hans Sleeuwenhoek
dat een prijs in Spanje heeft
gewonnen
Ned. 2/21.20
Hier en Nu
Ned. 2/21.55
Finale van VARA's Voor
stelling
Ned. 1/20.45
„Een groot uur: U" over
sport en gesondheid
Ned. 1/21.55
Plein Publiek van de
NCRV-radio gaat over sestig
jaar NCVB
Hilv. 2/9.15
Kerk vandaag gaat over de
aktie kerkbouw SSK
Hilv. 2/1S.U
In Klassiek in NCRV Stu
dio 2 opnamen van een concert
door Gregg Smith Singers
Hilv. 2 20.00
Over Willem Bolderdijk
gaat het NCR V-programma
Literama
Hilv. 221.30
„Met de rug naar gisteren"
gaat het over de ontmoedigen
de weg van veel sollicitanten
die onder het mom „U hoort
nog van ons..."
Hilv. 2/22.40
door Jac. Kort
door Jac. Kort
AMSTERDAM Indien alles
volgens de plannen was verlo
pen. dan had Willem van Ot-
terloo op 21 Januari J.l. een
concert gegeven ln de grote
zaal van het Concertgebouw.
In Juli 1978 kwam deze dirigent plot
seling om het leven, waarna Kees
Bakels bereid gevonden werd. zijn
taak over te nemen. Echter het was
op de bewuste avond zo glad. dat het
concert moest worden afgelast en nu
eindelijk zaterdag J.l. plaatsvond.
Van Otterloo is niet alleen een voor
aanstaand dirigent geweest, maar
ook een zeer talentvol componist,
hetgeen bleek uit de suite voor strijk
orkest, die hij op 31-jarige leeftijd
heeft geschreven en die thans tot zijn
nagedachtenis aan het begin van het
concert ten gehore werd gebracht Uit
de vier korte en pregnante delen,
waaruit deze suite bestaat, krijgt
men een goede indruk van Van Otter-
loo's beheerste en bekwame werk
wijze.
De Franse meester-cellist Pierre
Foumier was de solist in het concert
voor cello en orkest In D. dat Joseph
Haydn in 1783 schreef, maar dat eerst
in de dertiger Jaren van onze eeuw
ontdekt werd. Door zijn melodieuze
en tevens virtuoze kwaliteiten heeft
het zich onmiddellijk een plaats ver
overd temidden van de beroemde
cello-concerten.
Pierre Fournier gaf van dit concert
een schitterende vertolking, warm en
doordringend van toon, maar tevens
licht en speels in de snelle passages.
Het Nederlands Kamerorkest dat
zich in Van Otterloo's Suite reeds had
onderscheiden door fraai orkestspel,
begeleidde Fournier voortreffelijk.
Talrijk zijn de Divertimenti. die Mo
zart heeft geschreven. Ze bestaan in
allerlei bezettingen, al naar gelang de
musici die hij bij de hand had en
dienden ..slechts' ter opluistering bij
feestelijke gelegenheden. Zulks bete
kende echter geenzins. dat de compo
nist er met de pet naar gooide. Neem
nu in 1779 geschreven Divertimento
voor strijkorket en twee hoorns (K.V.
334), waarmede het orkest zijn con
cert besloot. Welk een prachtig
doorwrocht werk leverde Mozart met
dit Divertimento af. Het werd in alle
opzichten verrukkelijk gespeeld on
der Bakels' inspirerende en kundige
directie.
AMSTERDAM Wat zou
toch de oorzaak zijn, dat de
ene concerten-serie weken
van tevoren is uitverkocht en
dat er voor de andere zo wei
nig belangstelling bestaat,
dat de Grote Zaal nog niet
voor de helft bezet is, zoals
het geval was bij de start van
de Familie-serie op jl. zater
dagavond?
De prijs Is laag. het aanvangsuur
vroeg, het programma populair en
gevarieerd, allemaal redenen om er
met je hele gezin gebruik van te ma
ken maar toch gebeurt het niet.
Joop van Zon had ditmaal de leiding
van het Concertgebouworkest en de
assistent van dit orkest. Ed Span
jaard. trad op als piano-solist.
Er was een zeer afwisselend, bijna
had ik geschreven bont programma
voor dit concert samengesteld. Het
orkest begon met de ouverture „L'I-
taliana In Algeri" van Rossini. Daar
op volgden twee delen uit het symfo
nisch gedicht „Psyché" van César
Franck, waarop het gedeelte voor de
pauze besloten werd met het uit 1927
daterende Pianoconcert van Willem
Pijper
Na de pauze werd het eerste deel uit
piano elkaar herhaaldelijk th«
tlsch dwars zitten. Een stuk als
maakt met zijn simpele themio
eerder kans om op straat gefloten
worden dan welk werk van 8r
berg ook, die dat altijd zo graag
gewild. Maar Termos is volgens
eigen woorden „niet bang om
élitair componist te zijn". Hij coi
teert dat er van de idealen varn
jaren zestig om met de nieuwe
ziek de arbeiders te bereiken
terecht is gekomen. Dat is niet
maal waar, maar degenen die
lieten bereiken vormen wel weer
élitalre uitzondering op de mi
heid. Die zich in een medewerkei
radijs als Nederland het lel
voelt bij arbeidsvitaminen van
ronica via een transistorradio.
een overstelpende benieuw
naar de nieuwe en nieuwste mui
van Nederlandse componisten bijj
genen van wie men dat zou i
verwachten is bij deze Nederla
Muziekdagen in Rotterdam niets
bleken. Ik vraag mij af of dat wel I
geval zou zijn geweest als zo'n m»
festatie ergens anders zou zijn gebo
den. Hoe dan ook, dergelijke
nemingen moeten doorgaan. Wi
muziek die niet uitgevoerd won
krijgt de kans niet te bewijzen wan
ADVERTENTIE
de Oxford-symfonie (nr. 42) van
seph Haydn uitgevoerd en kwafl
de dansen uit Galènta van Zott
Kodóly als afsluiting.
Ik betwijfel zeer of het Juist is,
paalde delen van werken uit te
ren en andere weg te laten. Ooi
het volgende concert gaat dat
gebeuren, dan met werken van 3d
bert en Debussy. Een kunstwert
een eenheid, dat niet willekeurig
amputeerd mag worden.
Het orkest vervulde zijn taak t
veel Inzet, daartoe geïnspireerd d
de toegewijde, maar ietwat on[*
soonlljke directie van Joop van 2
die ook mondelinge toelichtini
verstrekte met nogal wat (zeker
kinderen) moeilijke en onbegrijp"
ke vaktermen.
Ed Spanjaard speelde zijn solo
Pijper's Pianoconcert briljant en
tuoos. hetgeen niet kon verhul
dat het toch wel sterk opviel, hoe»
deze componist aan Debussy. W
en zelfs Gerhswin te danken hsd
