vdA-bestuur wil geen
^fenterrein Lauwersmeer
1
Kok vreest monddood
maken van vakbeweging
e middenschool als leefgemeenschap
ietsen
de
Molens
Gezondheidszorg wil
geen ,nee' verkopen
FNV-voorzitter
tegen stimuleren
vrijwilligerswerk
VOOR MAZDA
Protestactie tegen
uitbreiding
van UCN-fabriek
FNV-voorzitter hekelt machtigingswet
rechts onderwij steam zet idealen in rapport op een rijtje
Pluimveebedrijf in
Almelo failliet
RINGEND ADVIES VAN DE ANWB DeMpL Ee"80ede,ei,verake,ins
'AAN IEDEREEN DIE MET VAKANTIE GAAT u met de auto met vakantie?
EEM OOK EEN GOEDE REISVERZEKERING MEE een autovakantieverzekering
14 MEI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
V
jen onzer verslaggevers
fERSOOQ Het partijbestuur van de PvdA heeft zich uitgesproken tegen een militair
J erreln In het Lauwersmeer. Dit blijkt uit een verklaring op een demonstratieve
komst van zaterdag in Lauwersoog, uitgegeven door de nieuwe partijvoorzitter Max van
n erg en het bestuurslid Evert van Dijk.
fi rklartng kan worden be-
e d als een opdracht aan de
Sp je PvdA-fractle In de Tweede
ob. Het tweetal heeft over de
e ring geen overleg gepleegd met
er ere bestuursleden. Ze achten
;a,nodig omdat het partljstand-
het verkiezingsprogram Voor
al voldoende duidelijk is ver-
^Blnnen de PvdA en met name
3a leeede-Kamerfractie bestaat
t echter verschil van mening,
li e-speclallst en ex-minister
dink en verschillende andere
ta eden zijn altijd voorstanders
w i oefenterrein geweest.
ét gelegenheid
Van den Berg en Van Dijk is
lc kzij het verkiezingsprogram
;e arts van 1977 een „nieuwe si-
'N*ontstaan. Nadrukkelijk stel-
dat alle Kamerleden van de
ie nu gebonden zijn aan het
uit dat nieuwe oefenterreinen
moeten worden afgewezen.
Een van de sprekers op de bijeen
komst, voorzitter T. van der Molen
van de visserijvereniging „Hulp ln
nood" vertelde dat het ministerie van
defensie de vissers heeft aangeboden
om de gevarenzóne (bij schietoefenin
gen) op het wad Iets naar het oosten
te verleggen waardoor zij aan de
'noordzijde van deze zone vrije door-,
vaart krijgen gegarandeerd. De vis
sen hoeven dan niet meer te wachten
als er geschoten wordt. Volgens Van
der Molen is dat echter niet voldoen
de omdat de vissers er ook niet mee
akkoord gaan dat de gevarenzone zelf
niet meer als visgrond mag worden
gebruikt. Bovendien hebben ze geen
vertrouwen in toezeggingen dat de
hieruit voortvloeiende schade zal
worden vergoed, omdat vroegere
schadeclaims nu de afsluiting van de
voormalige Lauwerszee ondanks
Rijkstoezeggingen tot nu toe ook
nooit gehonoreerd.
Op de bijeenkomst, die was belegd
door het actiecomité Lauwersmeer en
waar honderden demonstranten aan
wezig waren, was men eensgezind
over het afwijzen van de oefenterrei
nen. Tussen de regels door kon men
echter meningsverschillen proeven
over wat er dan wél moet komen.
Namens de werkgroep Lauwersmeer
bepleitte Bob Beets van de landelijk-
se vereniging tot behoud van de Wad
denzee bijvoorbeeld voor natuurbe
houd, terwijl de Friese boer H. Oos
terhof namens het agrarisch Jonge
rencontact kansen zag voor het vest-
tigen van boerderijen met werk voor
tachtig tot honderd man in de inten
sieve landbouw. Ook de heer T. Beij-
es bepleitte namens de FNV voorrang
voor werkgelegenheid en recreatie
mogelijkheden. Terwijl de provincie
Groningen in het verleden al weiger
de om het oefenterrein ln te tekenen
in het streekplan, deed men dit ln
Friesland wel. Ook in deze provincie
klinken hiertegen echter de laatste
tijd steeds meer stemmen op.
,"nieveer 140.000 mensen
I ïben zaterdag meegedaan
de landelijke fietsdag,
imigen van hen combi-
'den dit evenement met
ed nationale molendag, zoals
■s ïetsers op de foto die de
ase Schans passeren.
s
al
VIERHOUTEN (ANP) Het stimule
ren van vrijwilligerswerk is een slim
me methode om de aandacht van de
harde gevolgen van bezuinigingen in
met name de gezondheidszorg en de
dienstverlening af te lelden. De ge
lijkwaardigheid van de vrouw op de
arbeidsmarkt wordt hierdoor beïn
vloed, want het vrijwilligerswerk
krijgt het karakter door vrouwen te
kunnen worden verricht omdat ze
„toch niets te doen hebben". En de
afremming van professioneel werk in
de welzijns- en gezondheidszorgsec
tor is bovendien een aantasting van
mogelijke werkgelegenheid voor
vooral vrouwen.
Dit zei FNV-vooreitter Wlm Kok za
terdagmiddag in Vierhouten op een
actiedag van de NW-Vrouwenbond
over vrijwilligerswerk. Volgens Kok
snijdt het mes voor vrouwen aan twee
kanten verkeerd: zij worden door vrij
willigerswerk in de positie van de
onbetaalde en halfbetaalde baantjes'
geplaatst en het brood wordt uit hun
mond gestoten door afremming van
de werkgelegenheid ln de gezond
heids- en welzijnszorg ln het kader
van Bestek '81.
Kok zei dat de NW-vrouwen de FNV
met hun actie tegen een onjuist en
geforceerd bevorderen van het vrij
willigerswerk aan hun kant zullen
vinden. Hij zei ook dat de FNV met
het kiezen van vormen van arbeids
tijdverkorting ernstig rekening zou
houden met de emancipatiegedach
te: Bij de keus speelt volgens hem een
essentiële rol welke vormen de gelijke
rechten van de vrouw wel, en welke
vormen die niet in de weg staan.
Een overzicht van de massale ïi z. a. tta. «la
bijeenkomst in de voormalige V ljfClUiZGnCl ClGm0nstr3,ntGn 111 UtXGCllt
Utrechtse Demkahallen
ADVERTENTIE.
EN ECHTE SERVICE
MOET U NAAR
Sam V Houtenatr. 199
A dam. Geuzenveld
Bl| het CBR
Tel. 135103-113016
SPECIAAL VOOR GROTE WAGENPARKEN
Van een onzer verslaggevers
ALMELO Uit protest tegen de ver
dere uitbreiding van de ultracentrifu-
gefabriek in Almelo hebben zaterdag
.enkele leden van de actiegroep Breek
Atoomketen Nederland (BAN) zich
met kettingen vastgeklonken aan de
hekken van de fabriek. Het doel van
hun actie de UC opnieuw ter discus
sie te stellen. Naar hun mening ls er
sprake geweest van ondoorzichtige
besluitvorming over het project,
watirblj het parlement steeds voor
voldongen feiten werd gezet.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Ruim vijfduizend demonstranten zijn zaterdag
in Utrecht bijeengekomen om uitbreiding van het personeel in
de psychiatrische en zwakzinnigenzorg, de verpleging en de
algemene ziekenverzorging te eisen. De demonstranten willen
nog dit jaar tienduizend extra arbeidsplaatsen voor verpleeg
kundigen en verzorgenden.
De actie begon zaterdagmorgen met
een demonstratieve tocht door de
Utrechtse binnenstad naar de Dem-
ka hallen od bet industrieterrein
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM FNV-voor
zitter Wim Kok denkt, dat de
regering wel eens bezig zou
kunnen zijn de vakbeweging
„te willen gaan knevelen door
haar vla machtigingswetten
monddood te maken"
Hij zei zaterdag voor de Vara-mlcro-
foon tevens het kwalijk te vinden dat
het kabinet de aftopping van de prijs
compensatie „als doekje voor het
bloeden" heeft gekoppeld aan de kor
ting op de sociale uitkeringen.
'iet Hagen
CHT Om het experiment met de middenschool aan te durven moet
een behoorlijke dosis idealisme beschikken. De zestigjarige Herman
hier, directeur van de P. C. van Overbeeke-school in Utrecht, en zijn
t beschikken daarover in voldoende mate. In een 66 bladzijden dik
rt hebben zij al hun idealen netjes op een rij gezet.
Blfcen zaterdag waren
uit het hele land door
rbeeke-school uitgeno-
over dat rapport van
Iten te wisselen. Ook
tuigt van enige durf.
aarmee stel Je Je ook
kritiek.
j'eJfcrbeeke-school aan de
eutenlaan werd ln 1958
h t als school voor indlvi-
an voortgezet onderwijs
jf JDat betekende dat kln-
hun eigen tempo en
eigen niveau kunnen
Aan het eind van hun
t'locpbaan leggen zijn
eQ|ndexamen af, maar een
7an proeven. In plaats
n diploma krijgen zij
sti.ontwikkelingsproefiel"
on aartn precies staat wat
al die jaren hebben
werd aan deze werk
ten nieuw element toe-
Ti: de Jenaplan-gedach-
irblj staat de school als
i eenschap centraal.
^nderwljs wordt opge-
W8 uit kringgesprekken,
frerk en viering. Dit alles
Uftoetspoor van prof. Pe-
^tersen. die in 1923 de
school van dit soort ln
uitse) Jena begon.
1 irstand
ff ïaplanschool ts bedoeld
Ie leeftijdsgroep van on-
v vfer tot zestien. Maar
derland heeft de Jena-
edachte vooral wortel
oten in het lager onder
wijs. Pas de laatste tijd ko
men er ook meer kleuterscho
len van dit type. In het voort
gezet onderwijs is de school in
Utrecht de enige. Dat komt
waarschijnlijk omdat de door
breking van de klassikale op
zet in het voortgezet onder
wijs op meer weerstand stuit.
In het lager onderwijs worden
kinderen van 6 tot 9 en van 9
tot 12 jaar bijeen gebracht in
stamgroepen. In het voortge
zet onderwijs kun je moeilijk
kinderen van 12 tot 16 bij el
kaar zetten. Het idee van Je-
naplan moet dan zo vertaald
worden dat je op z'n minst
kinderen van verschillende
begaafdheden in één klas bij
een houdt. Daarmee ben je
dan eigenlijk op weg naar de
middenschool.
Enkele Jaren geleden heeft de
Overbeekeschool die conclu
sie dan ook getrokken. In 1977
begon het officiële experi
ment en nu zitten de eerste
..middenscholieren" aan het
eind van hun tweede jaar. Al
les bij elkaar telt de school
nog geen vierhonderd leerlin
gen. De school zou makkelijk
groter kunnen worden, maar
de verdere groei wordt bewust
afgeremd, omdat het karakter
van de school als leef- en
werkgemeenschap daardoor
verstoord zou worden.
Directeur Herman Passchier,
zelf ooit begonnen in de
school van Kees Boeke, had
een kleurrijk gezelschap naar
Utrecht gehaald om te discus
siëren over het „schollngscon-
cept". De aanwezigen konden
verder in verschillende loka
len kennis maken met de
praktijk.
In de leer gaan
Eerst was het woord aan oud
minister Van Kemenade, die
erop wees dat de vernieuwing
van het onderwijs in ons land
al een traditie heeft van tien
tallen Jaren. Ook het werken
■met leerlingen van uiteenlo
pende begaafheid binnen één
groep heeft al een lange voor
geschiedenis. Wat dat betreft
is de middenschool dus niets
nieuws. Andere scholen zou
den er goed aan doen ln de
leer te gaan bij deze vernieu
wers van het eerste uur. Vol
gens Van Kemenade ls dat de
enige manier om de nog altijd
schrijnende sociale verschil
len binnen ons onderwijssys
teem uit de weg te ruimen.
Geloof in de
toekomst
Vanuit een heel andere hoek
dan de Jenaplanscholen zijn
ook de Vrije Scholen en de
Montessorischolen met ver
nieuwing bezig. De inleidin
gen van drs. M. M. Montessori
(kleinzoon van Maria Montes
sori) en mr. A. C. Henny (van
de Vrije Scholen) hadden
daarom tot een interessante
confrontatie kunnen leiden
over de praktische uitwerking
van deze verschillende visies
op opvoeding en onderwijs.
Maar helaas beperkten belde
sprekers zich tot vrij algeme
ne beschouwingen, ieder van
uit eigen gezichtspunt.
Tot een echte confrontatie
kwam het pas toen de heer C.
Vreugdenhil, als pedagoog
aan de Overbeekeschool ver
bonden, drs. D. de Vries, rec
tor van de Scholengemeen
schap Almere, aan het woord
kwamen.
Vreugdenhil hield een vurig
pleidooi voor de visie die ln-
het scholingsconcept was,
neergelegd. Een verhaal over'
de unieke mogelijkheden van
elk kind, Individuele ontplooi
ing zonder prestatiedwang,
gelijkwaardige kansen voor
iedereen, opvoeding tot socia
le bewustwording en dienst-
baarheid, dialoog, openheid
enzovoorts. Opvoeding „in
het spanningsveld tussen Ho
locaust en een mogelijke
kernoorlog". Aan de ene kant
aansluiten bij de leefwereld
van kinderen die hun vrije tijd
doorbrengen in Hoog Catha-
rijne en opgroeien bij Hilver
sum 3, maar tegelijk proberen
hen te laten kennis maken
met andere aspecten van onze
cultuur. Opvoeding, aldus
Vreugdenhil, kan niet zonder
geloof ln de toekomst.
Vanuit dit soort idealen heeft
de school het onderwijs opge
bouwd. Wereldoriëntatie, al
gemeen technische oriëntatie,
exacte vakken, talen, expres
sie, spel en viering, het heeft
allemaal te maken met de Ide
alen die Je als opvoerder voor
ogen hebt.
Daarna kwam drs. De Vries
met een tamelijk kritisch ver
haal. Allemaal prachtig, zo'n
scholingsconcept, zei hij,
maar is het niet te pretenti
eus? Deze school in Utrecht
heeft een lange ervaring met
vernieuwing en daarom ook
een voorsprong op veel andere
scholen. Het ls vast een fijne
school. Maar denk niet dat
men elders niet even hard pro
beert elk kind tot zijn recht te
laten komen. Een technisch
praktikum of een schooltuin
zijn ook weer niet zo uniek.
Expressievakken bestaan ook
elders.
Vraagtekens zette De Vries
vervolgens bij de humanisti
sche psychologie, die voor
schrijft dat elk kind uniek ls
in zijn oneindige mogelijkhe
den. Daarmee kun Je ook te
veel van kinderen vragen. En
wat de sociale vermenging
van kinderen binnen één klas
betreft, misschien ls dat voor
sommige kinderen Juist erg
bedreigend. Het lijkt heel so
ciaal, maar maak Je niet te
veel Inbreuk op het verlangen
naar veiligheid en geborgen
heid?
Zo had De Vries nog wel meer
vragen. De meest nuchtere
van alle was die naar de facili
teiten die experimenteer-
scholen krijgen. „Ik lees in uw
rapporten dat u het niet ge
noeg vindt en aan het ministe
rie nog meer geld vraagt. Als
ik echter uw faciliteiten met
die van mijn school in de nieu
we stad Almere vergelijk
toch ook een school die voor
een moeilijke opgave staat
dan ben ik wel eens jaloers.
Wij krijgen nog geen fractie
van wat een school als de uwe
krijgt."
„We passen ervoor de aftopping van
de prijscompensatie ln een soort kop
pelverkoop te aanvaarden als alibi
om een half procent af te pakken van
mensen met sociale uitkeringen", al
dus Kok. Hij uitte de verdenking dat
het kabinet bezig ls op een sluipende
manier op 1 Juli „een aantal zaken
zodanig in een pakketje onder te
brengen dat ze nog net door de strot
van het CDA kunnen".
Desgevraagd zei de FNV-voorzitter,
dat er een verschil is tussen wat het
kabinet-Den Uyl in 1974 via een
machtigingswet deed en wat het hui
dige kabinet wil gaan doen. Volgens
Kok dwong Den Uyl niet alleen de
-bevriezing van alle lonen af, maar ook
van andere inkomens zoals de huren.
Hij noemde de korting op de sociale
uitkeringen onaanvaardbaar en bo
vendien ln strijd met wat bet kabinet
eind 1978 heeft beloofd. Het enige
positieve ln het door het kabinet aan
gekondigde wetsontwerp noemde
Kok de aftopping van de prijscom
pensatie, „maar dat mag geen lokker
tje zijn".
Blinde vlek
De FNV-voorzitter verweet de 3ER-
economen, die het rapport over ar
beidstijdverkorting hebben gemaakt,
een blinde vlek te hebben. Hij noem
de het verkeerd dat ze ervan zijn
uitgegaan dat er ten aanzien van de
arbeidstijdverkorting ln het buiten
land de komende vijf tot tien Jaar
niets zal gebeuren. „Als er Iets onzin
is, dan is het om te denken dat er op
dat gebied in het buitenland niets
gebeurtaldus Kok.
HIJ zei verder, dat daar waar het gaat
om de Nederlandse concurrentieposi
tie, de presldenUiirecteur van de Ne-
derlandsche Bank, ZUlstra, er de laat
ste Jaren meer aan heeft gedaan die
te verslechteren dan de FNV.
De laatste 4, 5 Jaar ls de FNV met de
looneisen volgens Kok „aardig in de
pas gebleven", terwijl ln die periode
door de monetaire politiek van Ne
derland de gulden flink in koers is
gestegen. Nederland springt er vol
gens Kok wat betreft de loonkosten
helemaal niet zo onrustbarend uit als
Zijlstra en het Verbond van Neder
landse Ondernemers beweren. De Eu
ropese organisatie van werkgevers is
volgens hem een heel andere mening
toegedaan.
ADVERTENTIE
Lage Welde. De deelnemers betuig
den hun instemming met een resolu
tie, waarin hun eisen worden gemoti
veerd en waarin zU zeggen niet ak
koord te gaan met de door het Cen
traal Orgaan Ziekenhuistarieven
(COZ) voorgestelde uitbreiding met
vUfduizend arbeidsplaatsen. De reso
lutie zal binnenkort, voorzien van een
toelichting en duizenden handteke
ningen, worden aangeboden aan de
vaste Kamercommissie voor volksge
zondheid.
Een woordvoerder van het actiecomi
té „COZ - meer personeel rondom het
bed", dat de manifestatie organiseer
de. noemde de grote opkomst „een
overduidelijk bewUs van de ernst
waarmee broeders en zusters het be
lang van een goed functionerende ge
zondheidszorg verdedigen en een on
ontkoombaar argument om de eisen
van het personeel ln het belang van
de patiënten serieus te nemen". De
gezondheidszorg kan geen „nee" ver
kopen, zo zei hij.
Voorzitter W. Wieringa van de Neder
landse Christelijke Bond van Over
heidspersoneel zei dat de Nederlan- 't
ders bereid zullen moeten zijn „een
ietsje meer" premie te betalen om de
gezondheidszorg te verbeteren en de
werkloosheid te verkleinen, of dat nu
past ln het kader van de ombuigings
operatie Bestek '81 of niet. Ook mr L.
C. WesseldUk, directeur van de Natio
nale Ziekenhuisraad (waarbij vrijwel
alle ziekenhuizen, zwakzinnigenin
richtingen, psychiatrische ziekenhui-,
zen en verpleeghuizen zUn aangeslo-
ten), schaarde zich achter het stand-
punt van de actiegroep.
Vlce-vooizitter J. van de Scheur van
de Abva noemde de situatie die door -
het personeelstekort in de gezond
heidszorg ls ontstaan onhoudbaar.
„Er wordt geschreeuwd om perso
neel, maar door een bezuinigingswoe
de die alle perken te buiten gaat
vindt er Juist een vermindering
plaats", zo zei hij. Het enige wat het
kabinet wil ls volgens hem „inbre
ken" ln de bestaande CAO om hon
derden miljoenen te bezuinigen ten
koste van het personeel „en verder
niets dan vage beloften".
ALMELO (ANP) Het Almelose
pluimvee conservenbedrijf B. J. ten
Dam heeft bij de Almelose rechtbank
faillissement aangevraagd. Dit heeft
tot gevolg, dat alle 137 personeelsle
den, vooral Turkse vrouwen, met In
gang van vandaag zijn ontslagen. Ge
brek aan directe financiële middelen
is de oorzaak van de bedrijfssluiting
De weigering van het rijk om het
financiële probleem te helpen oplos
sen heeft volgens de directie tot het
faillissement geleid. Een weigering,
die directeur Ten Dam onbegrijpelijk
vindt omdat er een goed gevulde por
tefeuille ls en er vanaf november vo
rig Jaar na een ingrijpende reorga
nisatie weer winst is gemaakt
Voor de voedingsbonden FNV komt
het faillissement niet onverwacht.
Het bedrijf balanceerde al geruime
tijd financieel op de rand van de
afgrond De bedrijfsvoering was der
mate slecht dat overheidshulp geen
perspectief zou bieden. Vooral het
personeelsbeleid was ver beneden de
maat.
ii,
naar 't AN WB-kantoor en maak uw zekerheid rond.
<L
j Ongcfrankecrd opsturen
J naar: 1
I fam Antwoordnr. 42.
3600 VB Maarsscn
