(zetters Pacton in imen blijven voorlopig Banken mogen risico niet op overheid afschuiven uits 'renteschandaal' storm in glas water Publiek in het krijt voor twaalf miljard Studie naar toekomst Nederlandse zeevaart Kleine boer wordt gediscrimineerd Dot personeelstekort in grafische industrie voor sluiting bij 260 werknemers Doorlopend krediet sterk gestegen Ook in Best Voorzitter Fibbe niet somber Drs. Meys: 'Bankier zou erg eenvoudig vak worden' 's-Gravenhage docent(e) voor vergoeding bij opleidingen Europese Parlement voor ander beleid Orthopaedische schoenen Prijzenkartel Nederland )AG 12 MEI 1979 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 31 [n onzer verslaggeefsters N De bezetting van de met verlies draaiende oplegger- en containerfabriek PACTON Overijsselse Ommen zal voorlopig tot dinsdag duren. Op die dag beslist het kantonge- n Rotterdam of het bedrijf al dan niet uitstel van betaling zal worden verleend. DEN HAAG In het eerste kwartaal van dit jaar is voor 2,2 miljard aan consumptief krediet verstrekt, tegen ƒ2,1 miljard in de overeenkomsti ge periode van drie maanden van vorig jaar. Als gevolg hiervan stond het publiek eind maart voor 12 miljard bij de banken in het krijt. Dit blijkt uit gegevens van het Cen traal Bureau voor de Statistiek. Uit de verstrekte gegevens is op te ma ken, dat het consumptief krediet eind maart 1971 ruim 4.5 procent hoger lag dan eind vorig jaar en ruim 23 pro cent hoger dan eind maart 1978. De stijging is geheel toe te schrijven aan de groei van het doorlopend geld- krediet. Er is voor 900 miljoen aan doorlopend krediet opgenomen, het-, geen een stijging van 41 procent bete kent ten opzichte van het eerste kwartaal van vorig jaar. Bij alle ande re vormen van consumptief krediet blijkt de kredietverlening te zijn te ruggelopen. Matiging Op grond van de onlangs genomen overheidsmaatregelen ter beteuge ling van de kredietexpansie zou. al dus een ruwe schatting van het CBS. het uitstaande consumptief krediet tot 1 april 1980 mogen aangroeien tot ruim 13,9 miljard Dit is een stijging van ruim 16 procent. Een moeilijke factor hierbij is echter het doorlopend krediet. Einde maart was het uitstaande bedrag aan door lopend krediet 3.7 miljard. Er was op dat moment echter voor 5.5 mil jard aan kredieten toegezegd. Ofschoon doorgaans 70 procent van die limieten wordt gebruikt, kunnen rekeninghouders zonder dat de banken daarop invloed kunnen uitoe fenen direct 1,8 miljard aan kre dieten opnemen. et verzoek om surseance in- I, dan komt een bewindvoer- ?Q kaken beheren. De industrie van CNV en FNV. die de gdgsactie steunen, verwachten deze bewindvoerder beter mogelijk zal zijn dan met de en twee commissarissen jur ton het geval was. bedrijf, eigendom van het bedrijf Laura, werken 260 aan de produktie van trailers iners. Pacton is de grootste er van Ommen. lurlt jaar deden al geruchten de at het bedrijf met verlies izewolgens de heer H. J. Ronitz idustriebond FNV hebben de mmissarissen (de enige aan- lers) in februari een verlies 1,2 miljoen gulden over 1978 „Nu wordt echter al gespro- 41/.- miljoen gulden verlies, en ,t dit bedrag met harde cij- enjnderbouwd. Bovendien heb- commissarissen verklaard Imeer in het bedrijf te willen mdat dit toch geen zin meer Idus Ronitz. tanvraag 5 dat Pacton een verzoek om i twaalf miljoen gulden voor drie jaar heeft lopen bij het Ie van Economische Zaken, verzoek heeft het ministerie gereageerd. Volgens de bon ze uiterst summier ingelicht ira over de positie van Pac- lang aandringen hebben de en de ondernemingsraad een ld gehad met de leiding. esprek is duidelijk geworden ommissarissen hun handen ifgetrokken van het bedrijf, er geen cent meer instoppen rartepiet wordt doorgescho- oo|r het ministerie, aldus de van Eist, die van mening is leid ontbreekt in dit bedrijf, rportefeuille is goed gevuld, geval die voor de bouw van II oorkomen dat belangrijke en machines uit het be- Een enigszins vergelijkbare situatie als bij Pacton deed zich gistermid dag voor bij de tabaksfabriek Aren- co PMB in Best. Daar heeft het perso neel het werk neergelegd om zeker heid over voortbestaan van het be drijf te eisen. De directie zei deze toezegging niet te kunnen doen. Bij Arenco, dat een onderdeel is van het Swedish Matchconcern, werken 360 mensen. wordt de poort van het bedrijf dag en nacht bewaakt. Via deze bezetting hopen de bonden om nog meer infor matie te krijgen over de financiële positie van het bedrijf. Tijdens de bezetting van het bedrijf gaat het werk gewoon door. De directeur en belde commissiarissen werd gisteren ochtend verboden het fabrieksterrein te betreden. De directie van Pacton was gisteren niet voor commentaar te bereiken. FOXHOL/HOOGEZAND Door faillissementen van twee bedrijven in de provincie Groningen krijgen waar schijnlijk 83 mensen ontslag. De scheepswerf Suurmeijer in Foxhol met 57 werknemers heeft een faillis sementsaanvraag Ingediend. De werf heeft al lange tijd surseance van be taling. De herstructureringscommis sie scheepsbouw, onder voorzlt- terschp van oud-premier Biesheuvel, tracht nog voor 1 juni een oplossing te vinden voor de werf. Suurmeijer maakt samen met de scheepswerven De Volharding en Bij- holt deel uit van de groep „Foxhol- sterbos". In verband met de herstruc turering van de noordelijk scheeps bouw moet deze wervengroep worden opgenomen in de scheepsbouwcom- binatie Conoshlp-Amels. De Hoogezandse machine- en appara- tenfabriek (HMA) is failliet verklaard. De 26 werkenmers van het bedrijf, onderdeel van Krijger installatie uit Gieten (Dr.&mkomen op straatte staan. HMA liep twee ton schade op door de afgelopen winter en kampte met liquiditeitsproblemen. DEN HAAG De Commissie Ontwikkeling Nederlandse Zeevaart, die gisteren in Den Haag is geïnstalleerd, gaat zich gedurende een jaar bezig houden met het bestuderen van de mogelijkheden van de Nederlandse scheepvaart. Op grond hiervan zullen dan adviezen over het te voeren beleid worden uitgebracht aan de overheid en de bedrijfstak zeil. De 260 werknemers van Pacton in Emmei hebben het bedrijf bezet uit angst dat de machine worden weggehaald. Het bedrijf zen grote verliezen lijden. Van onze sociaal-economische redactie AMSTERDAM De banken moeten bij hun financiering van het bedrijfsleven niet proberen de risico's van de moeilijke bedrijven op de overheid af te wentelen. „Bankier zou dan wel een erg eenvoudig vak worden," zo betoogde gisteren topambtenaar Meys van het ministerie van financiën, bij de opening van een kantoor van Van Lanschot in Amsterdam. De commissie is tot stand gekomen op initiatief van de Koninklijke Ne derlandse Redersvereniging (KNVR). Voorzitter M. J. Muller van de KNVR verklaarde, dat zowel de overheid als de vakbonden positief hebben gerea geerd op dit initiatief. Voorzitter van de nieuwe commissie is de heer K. Fibbe. Hij is niet onbe kend met de problematiek van de scheepvaart. Zo was hij lid van de Commissie Oyevaar (1968); een van de voorlopers van de huidige, nieuwe commissie. Voorts is hij plaatsver vangend voorzitter van de Beleids commissie Scheepsbouw. Volgens de heer Fibbe leidt de com missie Ontwikkeling Nederlandse Zeevaart geen geforceerde afslanking of sanering (massa-ontslagen) in. „Wij zijn niet somber over de toe komst van de Nederlandse scheep vaart", zei hij. HIJ noemde enkele ontwikkelingen op de wereldscheep vaartmarkt waarin de commissie zich zal verdiepen: De opkomst van nieuwe maritieme naties, wijzigende vervoerspatronen door industrialisa tie in de derde-wereldlanden en de opkomst van nieuwe behoeften en nieuwe technologieën voor het ver voer en andere werkzaamheden op zee. De Nederlandse vloot waar het hier om gaat ls gemiddeld tien jaar oud. Ze bestaat uit 520 schepen, onderge bracht in 221 rederijen. In de commissie hebben verder onder meer zitting financiële deskundigen, scheepvaartdeskundigen en een waarnemer van het ministerie van Verkeer en Waterstaat Meys, directeur-generaal van de rijks begroting, sprak over de problemen rond de financiële hulp van de over heid aan bedrijven in nood. „Waar houdt de bereidheid van banken op om een bedrijf 'overeind' te houdenfl Het is niet ondenkbeeldig dat banken redeneren: gij overheid lijkt zo graag bereid te zijn individuele bedrijven te steunen, welnu, ga uw gang. Wij wachten wel tot wij weer absoluut zeker van de zaak kunnen zijn." Meys wilde niet stellen dat deze op vatting al postgevat heeft in het bankwenzen. „Uit verspreide opmer- kelngen vanuit ons bankwezen kan beluisterd worden dat men ook daar wel degelijk oog heeft voor de onder havige problematiek." rantle van de overheid. „Het ls nood zakelijk dat de banken in een derge lijke situatie toch zelf een risico zul len moeten nemen," aldus Meys. De topambtenaar vond het op zich geen verkeerde zaak dat in Neder- land, anders dan in sommige andere NCdeirlOrSt landen, de banken zich niet zelf inla ten met het oprichten en drijven van onderneming. Maar de scheiding tus sen bankwezen en bedrijven raag niet zo ver gaan dat banken in gevallen waarin de overheid een „financie ringsplatform" heeft opgezet, alleen maar hun rol willen spelen onder ga- Chr. Scholengemeenschap 'Tandvliet" Lyceum - Havo Bezuidenhoutseweg 40 tel.070-85 1902 Gevraagd per 1 augustus a.s. een ECONOMIE/HANDELSWETENSCHAPPEN voor 20 uur Ie gr. Van sollicitanten wordt verwacht dat zij bereid zijn te trachten gestalte te geven aan het christelijk karakter van de scholengemeenschap. Sollicitaties, onder vermelding van godsdienstige overtuiging, te richten aan en inlichtingen te verkrijgen bij de rector, de heer J.W. Jansen, tel. 070-851902. EVEEN (ANP) Te- van ernstige werk d in Nederland ziet de f 2 he industrie zich ge- voor het probleem i te krijgen die onze f 3 en willen en kunnen nen. Dit zei vrijdag mr evisson in zijn jaarrede reitter van het Konink- 1e bond van grafische on- lingen op de voorj aars- en tring van dit verbond te geveen. bleem is in geen andere be rm zo nijpend als in de grafi- d rijfstak. Wij hebben", zo zei' uij son. „nauwelijks enige eigen heid: die ligt onder de één dat wil zeggen dat wij geen hebben waaruit wij kunnen )m de technische bevolking ifische bedrijfstak op peil te höuden is een aanwas nodig van circa duizend man per jaar. Vorig jaar kon den 900 jongelui als leerling worden ingeschreven". Mr Levisson vroeg aandacht voor een suggestie van het district Zaanstad om aan bedrijven die leerlingen oplei den een financiële vergoeding te ge ven. Met de uitvoering van een derge lijk plan is een bedrag gemoeid van enkele miljoenen per Jaar. Als ern stigste euvel in verband met het te kort aan arbeidskrachten signaleerde mr Levisson het weer levendig tie rend verschijnsel van het „wegko pen". Namens het hoofdbestuur wees de verbondsvoorzitter alle leden met veel nadruk erop dat dit wegkopen van vakmensen ten nadele werkt van de hele bedrijfstak. „Het is zeer on collegiaal en heeft een loonsverho- gend effect dat niemand wensen kan." De AMRO-BANK wil voor tien jaar ƒ250 miljoen lenen tegen een rente van 9 procent. De koers van uitgifte wordt uiterlijk 16 mei voor beurs bekend. De inschrijving ls op 18 mei. Beursnotering is aangevraagd. VAN DER GIESSEN WERKTUI GEN heeft vorig jaar 934.000 verlo ren. Enige tijd terug was meegedeeld dat het verlies ƒ535.000 had bedra gen tegen ƒ485.000 in 1977. Nadere bestudering door accountants leerde dat een latente belastingverplichting toch moest worden aangehouden. TWENTSCHE KABEL had vorig jaar een winst van ƒ4,4 (was 4,5) miljoen bij een omzet (excl. btw) van ƒ78,2 (76,9) miljoen. Dividend ƒ20 (onveranderd). KNP De resultaten zijn in het eerste kwartaal achtergebleven maar het verdere verloop van 1979 wordt met vertrouwen tegemoetgezien. De ontwikkelingen bij de halve dochter. Okto (waar grote verliezen zijn gele den) verloopt nog steeds moeizaam. De andere onderdelen van de verpak kingsdivisie tonen een gelijdelijke verbetering. AMFAS De ultgiftekoers van de zevenjarige 8,75 procenUening van 75 miljoen is vastgesteld op 99 pro cent Inschrijving tot en met 15 meL DE BOER (drukkerij, uitgeverij) verwacht de jaarwinst van 1978 dit jaar niet of nauwelijks te kunnen evenaren. Oorzaken zijn de aanloop kosten van de nieuwe dlepdrukkerij in Almere en de nieuwe offsetrotatie pers bij Dicodruk in Amsterdam. Vo rig jaar stond het resultaat van de uitgeverij onder druk maar dankzij de drukkerijen kon de netto Jaar winst voor reservering stijgen van 1,47 tot 1,93 miljoen. NORIT winst eerste kwartaal na delig beïnvloed door strenge winter. Achterstand dit jaar moeilijk in te halen SANDERS BEBANG omzet eer ste negen maanden boekjaar achter bij planning. Winst 1979 zal belang rijk lager tijn dan over 1977/78 1.6 miljoen). Drs Meys noemde in zijn rede geen voorbeelden. Recent is het geval van de Nederhorst bouwbedrijven, die met rijkssteun zouden worden over genomen door de OGEM. De OGEM liet het in januari plotseling afweten, onder meer omdat de banken onvol doende risicodragende leningen zou den hebben willen verstrekken. Het rijk bleef toen met de Nederhorstbe- drijven zitten, en er is nu nog steeds geen nieuwe koper voor gevonden. Wanneer de banken terughoudend zijn, aldus Meys, „zou de overheid min of meer gedwongen worden de zaken geheel zelf te regelen." Er zou dan niet worden geprofiteerd van de enorme kennis van het bankwezen, „een maatschappelijke verspilling," vond Meys. Daarom „moet ervoor ge waakt worden, dat in de taakverde ling overheid—bankwezen de risico's te zeer aan de zijde van de overheid komen te liggen. Nader bezien moet worden in hoeverre toch een nog ac tievere rol van de financiers kan wor den nagestreefd." Drs Meys leek „de tijd rijp ons gezamenlijk op dit vraag stuk te bezinnen." LUXEMBURG (Reuter) Het Europese Parlement, verwik keld ln het laatste debat voor de directe verkiezingen in Juni, heelt het landbouwbeleid van Europees commissaris, Finn Gundelach, ernstig gekritiseerd. Th. W. Verwoord Meidoomlaan 3, Lopik 03475-1480 De woordvoerder van de invloedrijke landbouwcommissie in het parle ment, Henri Caillavet, overhandigde een rapport, waarin wordt aange drongen op wijziging van het land bouwbeleid, opdat in de toekomst de .belangen van zowel boer als consu ment beter worden gediend. Verder wordt opheffing gevraagd van de maatregelen, die de kleinere boeren, vooral die ln zuidelijk Europa, discri mineren. De steun voor verschillende produkten en gebieden in de EG zou meer gediversifieerd moeten worden, aldus Caillavet tot het parlement. Oundelach zei het eens te zijn met beter gerichte steun voor boeren rond het Middellandse Zeegebied, maar voegde hij eraan toe zo'n beleid wordt niet gewaardeerd in de rijkere landbouwgebieden van de EO. Daar vindt men. dat landbouwproduktie moet plaats vinden waar dat het doel treffendst kan. En dat zijn de meer welvarende noordelijke gebieden. Gundelach benadrukte, dat in de prijsvoorstellen van „Brussel" reke ning wordt gehouden met de belan gen van de boer (een gegarandeerd inkomen) en de belangen van de con sument (redelijke voedselprijzen). Gundelach bestreed het rapport van het Europese Parlement, ook op het punt waar gepleit wordt voor het be palen van produktiedoelstellingen teneinde uit de overschot situatie te geraken. „Produktiedoelstellingen bepalen betekent planning en ik ge loof, dat veel van de huidige proble men worden veroorzaakt omdat „Brussel" ai teveel in de landbouw economie ingrijpt." „Bovendien be moeilijken omstandigheden en ande re factoren produktieplanning," al dus Gundelach. Het parlement zal vandaag over de voorstellen van Cai- vallet stemmen. onzer verslaggevers ERDAM Het Westduitse Kartelbureau heeft de verklaring, die grote banken in de Bondsrepubliek over hun beleid ten aanzien rentetarieven hadden aangevoerd, aanvaardbaar genoemd. Di kten van de Deutsche Bank. de Dresdner Bank en de Commerz- ladden verklaard, dat de verhoging van het Westduitse disconto ciële rente) van drie tot vier procent op 29 maart J.I., bepalend was t voor het tijdstip (1 april) en de omvang van de rente voor bij inken opgenomen leningen. 9^ oglng van de rente op deposito's 1 3 n van cliënten) pas veertien dagen ïad, volgens de drie banken, er niets e bpiaken een lieve duit aan extra winst op te strijken. Se ontkenden zij de beschuldiging de #8 te hebben gehouden met manipu- p/a ft de rentetarieven. Reden, waarom 1 a het Kartelbureau waren „gedag- 2. Volgens de drie banken was er van re„ *n van bepaalde afspraken op het aer 'an de rentetarieven geen sprake De beschuldiging sprak daar wel '«es erop. dat de banken door deze ft in de gelegenheid waren geweest Omdat volgens de Duitse kartelwetgeving afspraken, die concurrentie tegengaan, niet geoorloofd zijn ln het kader hiervan valt ook het sluiten van een gemeenschappelij ke prijzenovereenkomst, dus een prijzen kartel had het Westduitse Kartelbureau de (vermeende) boosdoeners op het matje geroepen (naar West-Berlijn ontboden) om maar eens te komen vertellen wat er nu wel of niet waar was van de beschuldigingen. Zou het Kartelbureau erin zijn geslaagd te bewijzen, dat hier inderdaad een „spelletje" was gespeeld, dan zouden de drie banken zijn bedreigd met zeer aanzienlijke (gespro ken werd van maximaal 75 miljoen gulden) boetes. Dat zou dan een bedrag- zijn ge weest, dat driemaal zo hoog was dan de drie banken, volgens zeggen, verdiend zouden hebben aan het „rommelen" met de rente. Het was overigens voor het Kartelbureau niet zo gemakkelijk de opzet van de banken aan te tonen. Immers, de rechters in de Bondsrepubliek gaan ln dit soort zaken uitsluitend af op het bestaan van aen schrif telijke overeenkomst. En het ligt wel voor de hand. dat de drie banken zich er wel voor zullen hebben gehoed schriftelijk vast te: leggen dat zij besloten hadden gaeamanlijk de rente op de bij hen uitstaande tegoed*» pas later te doen ingaan. Dergelijke zaken zo men die wil worden doorgaans uitsluitend mondeling afgesproken. De drie Westduitse banken hebben dan ook alleen maar gezegd, dat hier weliswaar sprake was van een gelijkvormig optreden, maar niet van een vooraf overeengekomen handelen, daarbij zich erop beroepende, dat het vaak niet te vermijden is dat ondernemingen in gevallen als deze gedwongen worden gelijk vormig op te treden. Het gebeuren in de Bondsrepubliek heeft uiteraard de vraag opgeroepen, of een der gelijk iets ook in Nederland zou kunnen gebeuren. Volgens bestuurder T. Moeskops van de Unie BLHP (beambten, leidingge vend- en hoger personeel), die onlangs in een publikatie in het blad van zijn organisa tie stelde, dat er bij de Nederlandse banken duidelijk sprake is van kartelvorming, zou dit in principe zeker mogelijk kunnen zijn. In elk geval, aldus Moeskops, zijn de ban ken het over hun tariefstelling onderling vrij goed eens. Tarieven worden doorgaans na verloop van één of twee weken gelijkge trokken, alsof er bepaalde afspraken zou den bestaan. Zeker is dat het geval met de rentetarieven. Op het gebied van de provi sies wordt nog wel gewerkt met verschillen de soorten tarieven, doch daar ls zeer moei lijk doorheen te zien voor een niet-ingewlj- de. Moeskops: „De banken in ons land kunnen, als zij dat willen, hun kosten verhogen en ongelimiteerd winsten maken." Hij meent daarom, dat de Nederlandse banken derge lijke „foefjes" als in de Bondsrepubliek niet behoeven toe te passen om toch aan hun trekken te komen. De banken hier zijn het namelijk helemaal met elkaar eens wat de (rente)tarieven betreft. „Eigenlijk zie Je," zegt hij, „alleen nog maar concurrentie met cadeau-artikelen. De ene bank biedt om klanten te trekken horloges aan, de andere een TV-spel en ga zo maar door. Tariefcon- currentle is er niet." Voor die cadeau-acties van de banken zal, indien de voortekenen niet bedriegen, overi gens een stokje worden gestoken. Dergelij ke acties zouden nl. ln strijd zijn met de Wet Beperking Cadeaustelsel. Van de kant van het ministerie van economische zaken is al een verzoek aan de banken uitgegaan zich in deze wat te willen matigen. Instanties Nederland kent geen vergelijkbaar insti tuut als het Kartelbureau in West-Berlijn; er bestaat wel een Kartelregister bij econo mische zaken. Dat betekent echter niet, dat banken (en anderen) maar wat zouden kun nen „aanrommelen" met tarieven en derge lijke. De Nederlandsche Bank. het ministe rie van financièn en het ministerie van economische zaken zijn de aangewezen in stanties om het reilen en zeilen van de banken onder controle te houden. Daarbij zijn met name de rentetarieven die de banken rekenen, het terrein van het ministerie van financiën, terwijl het de ta rieven van bijvoorbeeld het omwisselen van geld en safeloketten zijn, die onder het ministerie van economische zaken vallen. Beide ministeries houden in feite een per manent toezicht op de tariefspolltlek van de banken, waarbij economische zaken dan nog beschikt over het wapen om bij mogelijk over de schreef gaan van de ban ken de Wet op de Mededinging ten tonele te voeren. Het toezicht, dat De Nederlandsche Bank uitoefent (ln het kader van de Wet Toezicht Kredietwezen) is ln wezen passief, wat niet wegneemt dat het toch vooral de centrale bank is. die tot taak heeft bij ontsporingen de banken op de vingers te tikken. Als dat geen zoden aan de dijk zou zetten, wat zeer onwaarschijnlijk is, ls er altijd nog de moge lijkheid indien er van vermeende ongerech tigheden sprake ls. de Tweede Kamer vra gen aan de betrokken minister te laten stellen over de handel en wandel van het bankwezen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 31