abinet: geen sancties
igen onderdrukkers
FNV tegen aftopping
Niet iedereen slaat diploma hoog aan
COBY MARIENS HEEFT DE 4 MIIJOENSTE
POSTREKENING GEOPEND
Mogelijk toch koper voor Nederhorst
Kapper werkt
met computer
jidsnota over rechten van de mens
V\eb postgiro Q^c\orr\er\ Omdéxi
a\k aks eer\ uasle haan Vioop td Ureter»
4d verongelukt
spelen met
aaerp potlood
postgiro en
rijkspostspaarbank
'Niet teruggeven inflatiecorrectie beter'
Klachten en vragen over kwaliteit van onderwijs
-
Jt&k
Er zijn ook
pluspunten
Rita
iG 8 MEI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
.TERDAM (ANP) De
Êtterdamse kapper Ton Ever-
heeft een nieuwe vinding
[ntroduceerd, waarbij hij ge-
iiik maakt van een computer
tor de haarverzorging. Hij be
iert de eerste ter wereld te
n die op deze wijze een opti-
haarverzorging kan be-
n.
fet behulp van een speciaal
ontwikkelde computer is dej
kapper in staat het kleuren en
permanenten van het haar met
een honderd procent zekerheid
uit te voeren en te garanderen.
De kapper kan door middel
van deze computer-de Juiste
structuur en de geschikte kleur
van het haar van de klant vast
stellen. Hierdoor zijn een ver
keerde behandeling en teleur
stellingen uitgesloten, zo be
weert de kapper, die eigenaar is
van zeven kappersbedtrijven in
de Maasstad.
ADVERTENTIE
mze parlementsredactie
1 TlAAG Het huidige kabinet ziet er weinig heil in om de economische betrekkingen met
ra itenland te gebruiken om de naleving van de mensenrechten te bevorderen. Dit blijkt
irt nota mensenrechten, die de ministers Van der Klaauw (buitenlandse zaken) en De
-P g (ontwikkelingshulp) gisteren aan de Tweede Kamer hebben gestuurd. De nota is
«ld op verzoek van de Kamer, na een initiatief daartoe van de CDA-buitenlandspecia-
de r J. N. Scholten.
JCl
(COBY MARTENS, RENKUM.)
lk e gisteren waardering voor de
:en rijke informatie in de nota,
le ras teleurgesteld over het con-
»leid. Dit met name ten aan-
n de economische sancties.
®n: „Daaraan worden zoveel
alt trden gesteld dat er nauwe-
r n beleidsmarge overblijft. In-
j"d male samenwerking op dit
dd heel belangrijk, maar Neder-
lnitiatieven hoef Je daarbij
te sluiten en daar lees ik
Iver. De nota is in?o algemene
s opgesteld dat je er nog alle
ketmee opkan. Er zal tussen Ka-
"s regering nog verder over de
tl!lng van het beleid gepraat
D worden," aldus Scholten.
Jnister van buitenlandse za-
etji der Stoel (PvdA) is het met
s: „Je leest nergens wat Ne-
nu precies wil, behalve ten
van de economische sancties.
het beleid wel erg zuinig, zo
,e)ls andere landen iets doen.
rij wel mee, zolang het onze
niet te zeer schaadt." Als
-^den zo redeneren zijn er dus
lic heer collectieve acties te ver-
n$i, het „heilige moeten" ont-
»taal.'
ist
er.
Ldsn
lomische betrekkingen zullen
de nota slechts dan worden
wanneer
Ï5re middelen om de mensen-
lensituatie te verbeteren dui-
k ontoereikend zijn gebleken,
deze beperkingen inderdaad
Invloed ten goede mag worden
m<acht.
itAhaving van de betrekkingen
tri »agt tot voortzetting of ver
ser ing van de schendingen.
Ho dergelijke beperking in over-
temming is met het algemene
om de mensenrechten te
rderen (oost-west ontspan-
gel economische en sociale
Oficipatie van de derde wereld),
beperking niet in strijd is met
umanitaire belangen van be-
,rv ng van het betreffende land,
^at
jip rlandse belangen niet on
vredig worden geschaad.
^woordelijkheid
intwoordelijkheid van de rege-
or de Nederlandse economie,
oljnder de zorg voor de beta-
^lans en de werkgelegenheid,"
het onmogelijk overheids-
voor exportbevorderende
Rodelen en exporttransacties in
ns ;ken indien deze betrekking
I op landen die in strijd hande-
EVEEN (ANP) De driejarige
Christiaan Beukering is bij
K geluk in de ouderlijke woning
t leven gekomen. Het jongetje
ider het eten van zijn bankje
hij met een potlood zat te
Bij de val kwam de scherpe
ibian het potlood in de hartstreek
Y 'Y
(CKERMAN LAURANCE
GEÏMPORTEERD DOOR:
ïfOOPMANS BRUINIER W./J
AMSTERDAM Z'
Mr. J. N. Scholten.
len met algemene aanvaarde rechten
van de mens, aldus de nota.
In het algemeen zeggen beide minis
ters, dat het onderhouden van econo
mische betrekkingen met landen
waar de rechten van de mens worden
geschonden „niet kan worden be
schouwd als een bijdrage tot instand
houding van dat beleid".
Deze terughoudendheid geldt ook het
beleid ten aanzien van wapenverko
pen en ontwikkelingshulp. Voor wa-
van mensenrechten worden gebruikt,
evenmin als het intrekken van de
hulp als straf voor schending van
deze rechten kan worden aangewend.
Desondanks moet men wel „aan
dacht" schenken aan de mensenrech
tensituatie in de arme landen, zij het
dat de rijke landen op dit gevoelige
terrein met een zekere bescheiden
heid moeten optreden. De mogelijk
heden om iets te doen zijn beperkt,
maar de hulp mag in ieder geval niet
„rechtstreeks" bijdragen aan voort
zetting van de onderdrukking, aldus
de nota.
Ten aanzien van de oost-west relaties
wijst de regering erop dat mensen
rechten en ontspanning met elkaar in
strijd kunnen zijn. Het voeren van
een hard mensenrechtenbeleid ten
aanzien van het oostblok kan de ont
spanning van de relaties op andere
punten weer teniet doen en zo de
stabiliteit in Europa aantasten. Zo'n
beleid kan dus op zichzelf door de
communistische landen als bedrei
gend worden ervaren, het westen zal
daarom, concludeert de nota, de no
dige terughoudendheid moeten be
trachten. De ministers menen overi
gens dat de communistische regimes
nog voldoende ruimte hebben meer
mensenrechten in te willigen zonder
het eigen communistische systeem in
gevaar te brengen.
De nota zal naar verwachting eerst op
hoorzittingen van de kamer aan de
penverkopen aan landen die mensen- orde komen waar maatschappelijke
rechten schenden wordt de voorwaar
de gesteld dat deze wapens niet voor
onderdrukking van de plaatselijke
bevolking moeten kunnen worden ge
bruikt. De ontwikkelingshulp mag
niet als beloning voor eerbiedigen
organisaties hun mening kunnen ge
ven. Daarna zal er in de Kamer over
worden gedebatteerd.
Ons commentaar staat op pag. 5
We hebben de 4 miljoen bereikt.
Sinds vorige week woensdag 2 mei. Want
toen opende de 21-jarige kleuterschool
stagiaire Coby Martens uit het Gelderse
Renkum de beslissende postrekening. „Voor
als ik straks een vaste baan heb"
Vier miljoen postrekeningen. Vier
miljoen mensen,'gezinnen, bedrijven, instel
lingen of verenigingen die allemaal op een
gegeven moment hun eigen goede reden
hadden om ook een postrekening te nemen.
Al die postrekeninghouders profi
teren nu van gratis enveloppen.
Enveloppen die onbeperkt verkrijg
baar zijn op ruim 3000 postkantoren en die
zo zonder postzegel in 16.000 Nederlandse
brievenbussen kunnen worden gedeponeerd.
En al die rekeninghouders kunnen
elk postkantoor of postagentschap binnen
stappen om kontant geld op te nemen met
hun kascheques of girobetaalkaarten.
Girobetaalkaarten die gratis zijn. En
zelfs in het buitenland zonder één cent on
kosten kunnen worden verzilverd. Terwijl ze
toch goed gedekt zijn tegen verlies of diefstal.
Bovendien: zodra girobetaalkaarten
dreigen op te raken, krijg je automatisch
nieuwe thuisgestuurd. Elke keer weer.
En al die 4 miljoen postrekening
houders hebben ook een eigen giroboekje
thuis. Giroboekjes die je niet alleen kunt
gebruiken om heel simpel mee te betalen,
maar bijvoorbeeld ook om heel simpel een
spaarrekening mee te openen.
Want sinds de postgiro één bedrijf
vormt met de rijkspostspaarbank, kunnen
postrekeninghouders zowel thuis betalen als
thuis sparen en thuis lenen.
Kortom, er zijn nogal wat opmerke
lijke gemakken verbonden aan een post
rekening.
Als u ons niet gelooft, moet u maar
eens Coby en haar 3.999.999 voorgangers
naar hun beweegredenen vragen.
EEN POSTREKENING. DAS PAS MAKKELIJK.
ADVERTENTIE
UTRECHT (ANP) Het Engelse toond voor overname van de Neder-
bouwconcern G. Wimpey is hoogst horst Bouwbedrijven in zijn geheel,
verbaasd over de wijze waarop het
ministerie van economische zaken Een woordvoerder van economische
heelt gehandeld ten aanzien van de zaken zei gisteren in een reactie hier-
interesse die dit concern heelt ge- op, dat voor zover bij het ministerie
bekend was, het Engelse bouwcon
cern alleen belangstelling had ge
toond voor overneming van delen van
Nederhorst-Bouw.
Van onze soc.-econ. redactie
AMSTERDAM De Federa
tie Nederlandse Vakbeweging
voelt niets voor het plan van
CDA-leider Lubbers om nog
dit jaar over te gaan tot een
aftopping van de prijscom
pensatie van de inkomens bo
ven de 50.000 gulden. De FNV
is wèl bereid om met het kabi
net te overleggen over een be
perking van de topinkomens
in 1980.
aftopping van de inkomens boven de
vijftig mille in het kader van een
eerlijker inkomensverdeling „zeker
niet onsympathiek", maar de uitvoe
ring ervan stuit volgens hem op prak
tische en principiële bezwaren.
Het voorstel-Lubbers om de hogere
inkomens minder prijscompensatie
te geven, wordt gesteund door het
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Een voorwaarde van het CNV Is even
wel dat het geld dat een eventuele
aftopping oplevert wordt besteed aan
het scheppen van arbeidsplaatsen.
Genoeg overleg
FNV-voorzitter Wim Kok noemde een Kok wees er op dat de vakcentrales in
door Piet Hagen
HAAG Staatssecretaris
van justitie heeft de Turkse
Hnen die de St. Jan in Den
- bezet houden, gisteren een
m [estuurd, waarin zij herhaalt
zich niet door hun actie zal
ermurwen.
ADVERTENTIES
Motobécane.
fietsen op z'n Frans.
Het is een beetje snee voor de scholieren die deze weken op hun eindexamen
zwoegen, maar de waarheid mag daarom niet verzwegen worden. Na hun
examen zullen ze trouwens gauw genoeg merken dat de waarde van het
diploma niet door iedereen even hoog wordt aangeslagen.
Door de groeiende jeugdwerk
loosheid biedt het diploma
mavo of lts allang niet meer
de garantie, dat je meteen een
baan vindt. Vanwege het
plaatsgebrek in het hoger be
roepsonderwijs zal menige ha
vo-leerling straks zijn neus
stoten als hij of zij zich wil
inschrijven voor een vervolg
opleiding. En wie op grond
van zijn vwo-diploma een
plaats krijgt aan de universi
teit zal nog vaak genoeg te
horen krijgen dat de middel'
bare school ook niet meer is
wat zij geweest is.
Vooral op dat laatste punt
zijn de klachten legio. De
Leidse rector magnificus,
prof. dr D. J. Kuenen. heeft
vorig jaar september nogal
opzien gebaard met zijn op
merkingen over de geringe ta
lenkennis van aankomende
studenten. Onlangs heeft hij
dat nog eens dunnetjes over
gedaan voor een gezelschap
van leraren aan gymnasia.
Het verhaal van Kuenen komt
er op neer, dat studenten het
Nederlands onvoldoende be
heersen en in veel gevallen
met Duits en Frans helemaal
niet meer uit de voeten kun
nen. Zijn conclusie is dan ook
dat het vakkenpakket in het
voorbereidend wetenschappe
lijk onderwijs moet worden
verbreed. Schriftelijke be
heersing van het Nederlands
en kennis van tenminste twee
moderne talen is voor het vol
gen van een universitaire stu
die vereist. Als men andere
vakken niet te kort wil doen.
betekent dit dat het examen
pakket moet worden uitge
breid tot acht, negen of tien
vakken.
Prof. Kuenen staat niet alleen
met zijn jammerklacht. De
Groningse psycholoog Hof
stee verklaarde vorig jaar in
het Weekblad voor Leraren
„Studenten kunnen niet spel
len. wat nog tot daaraan toe
is. maar zij kunnen ook niet
schrijven." De Nijmeegse
hoogleraar Dessaur noemde
het absurd, dat aankomende
academici zich niet meer in
correct Nederlands kunnen
uitdrukken
Wat de moderne talen betreft
zo mogelijk nog somberder.
Engels gaat dan nog wel.
maar Duits en vooral Frans
komen er bekaaid af. De Am
sterdamse hoogleraar Boeier
meldde onlangs in het week
blad De Tijd dat studenten al
met de ogen knipperen als je
een Duits boek op de litera
tuurlijst zet. Het schijnt zelfs
voor te komen dat docenten
zelf dan maar vertalingen ma
ken van de belangrijkste pas
sages. Boeier zelf peinst daar
echter niet over
Kwaliteitswinst
Nu bevatten klachten over
het peil van het onderwijs niet
zelden een element van „vroe
ger was alles beter". Dat is
natuurlijk nog maar de vraag.
Wie de zaak eerlijk beoor
deelt, zal erkennen dat er ook
best pluspunten zijn. Door de
invoering van het systeem
van keuzevakken hebben
sommige vakken aan kwali
teit gewonnen. Het niveau
van de exacte vakken schijnt
weinig problemen op te leve
ren. De grotere aandacht voor
creatieve vakken en maat
schappelijke vorming is zeker
een vooruitgang. En wat de
moderne talen betreft, aan de
spreekvaardigheid wordt te
genwoordig veel tijd besteed
Maar het blijft waar dat een
groot deel der studenten niet
of nauwelijks in staat is een
Duits of Frans boek te lezen.
En ik vrees ook dat met het
Nederlands slordiger wordt
omgesprongen dan vroeger
Maar hoe komt dat?
Voor zover het de moderne
talen betreft kun je de oor
zaak van het kwaad makke
lijk aanwijzen: in menig vak
kenpakket is gewoon geen
plaats meer voor drie vreemde
talen. Dus laat je Frans of
Duits allebei vallen, met alle
gevolgen vandien. Maar die
redenering gaat niet op voor
Nederlands. Dat is voor ieder
een verplicht. Ligt dat dan
aan het onderwijs? En wie is
dan de schuldige: de leraar of
de leerling? Of, dat is mis
schien de veiligste conclusie,
ligt het aan het systeem van
selectie?
Uitzoeken
Zowel voor leraren als voor
leerlingen moetn het nogal
frustrerend zijn steeds maar
te horen dat de kwaliteit van
het eindprodukt zo achteruit
gaat. Zou het niet beter zijn
eerst eens uit te zoeken wat er
waar is van al die klachten''
En laten we de mln-punten
dan afzetten tegen de plus
punten en vervolgens oorde
len over de vraag of er iets
moet veranderen
De al Jaren geleden aangekon
digde examennota van staats
secretaris De Jong die. als we
het geloven mogen, in 1980 zal
verschijnen, is een goede gele
genheid om eens wat meer ge
gevens te verzamelen over
deze kwestie. Daarbij zal dan
ook de vraag aan de orde moe
ten komen wat je in redelijk
heid van scholieren kunt
eisen.
Is het inderdaad nodig dat
iedere aankomend student
drie moderne talen althans
passief beheerst? Of is twee
voldoende? Interessant is ook
een vergelijking met het bui
tenland. Men mag het daar in
sommige vakken iets verder
schoppen dank zij een vroeg
tijdige specialisatie, maar is
onze middelbare school zelfs
met een beperkt vakkenpak
ket toch niet breder?
Stel dat men tenslotte toch
tot de conclusie zou komen
dat het vakkenpakket moet
worden uitgebreid, dan zijn de
problemen niet tg overzien
Op zichzelf lijkt het voorstel
dat de heren Traas en Erd-
sieck (respectievelijk van het
Nederlands Genootschap van
Leraren en de Algemene Bond
van Onderwijzend Personeel)
onlangs hebben gedaan om
drie soorten examen-pakket
ten met elk tien vakken te
creëren, wel aantrekkelijk
Hoe meer. hoe beter
Maar een paar vragen zijn
toch op hun plaats Vroeger
kreeg een middelbare scholier
36 uur per week les Door
opeenvolgende bezuinigingen
is dat dertig uur geworden
Kun je daarin tien vakken
proppen en dan op niveau
blijven werken? Nee. dan
moet je dus het aantal uren
uitbreiden Maar is het rede
lijk de schoolweek te verlen
gen in een tijd dat volwassen
werknemers al op weg zijn
naar een werkweek van 35
uur? En die nemen dan geen
huiswerk mee haar huls.
Nog moeilijker ligt het met de
financiering Een langere
schoolweek betekent een
nieuwe aanslag op de onder
wijsbegroting Hoe krijg je
dat in het tijdperk van Bestek
'81 voor elkaar? En als er al
geld over zou zijn, is dan het
voorbereidend wetenschappe
lijk onderwijs het eerst aan de
beurt? Of is dat dan eerder
nodig voor bijvoorbeeld
onderwijs aan anderstaligen?
Als deze problemen (langere
schoolweek, hogere kosten)
onoverkomelijk blijken, dan
zou de remedie gezocht kun
nen worden in een strengere
selectie bij de ingang van het
voorbereidend wetenschappe
lijk onderwijs of besnoeien op
vakken die niet voor het exa
men meetellen. Maar ik be
twijfel of daar bij ouders, lera
ren en volksvertegenwoordi
gers een meerderheid voor te
vinden is. Het lijkt een beetje
op de duivel met Bëelzebul
uitdrijven.
Het is makkelijk orri te roepen
dat scholieren te weinig in
hun mars hebben, als ze hun
examen volbracht hebben
Maar zolang het ons ont
breekt aan een analyse van de
feiten en aan bruikbare voor
stellen voor een oplossing,
zijn we nog niet veel verder
dan borrelpraat Wie weel.
spreekt staatssecretaris De
Jong volgend jaar het verlos
sende woord
het vorige najaar zowel het kabinet
als de werkgevers „tot vervelens toe"
hebben aangespoord om op dit punt
initiatieven te nemen. „Er is overleg
genoeg geweest over aftopping van
de prijscompensatie, maar onze voor
stellen stuitten bij de werkgevers op
ernstige bezwaren en het kabinet
heeft nu vijf a zes maanden niets van
zich laten horen", aldus Kók.
De FNV vindt het ook bezwaarlijk
dat het kabinet op geen enkele ma
nier aangeeft op welke manier het
geld. dat een eventuele aftopping op
levert, kan worden besteed aan het
scheppen van werk. Er is geen sprake
van, zei Kok, dat het kabinet over de
machtsmiddelen zou beschikken om
de particuliere ondernemer te dwin
gen de vrijkomende financiën aan het
scheppen van werkgelegenheid te be
steden. Een bijzonder zwaar wegend
argument om nu niet mee te werken
aan een aftopping is voor de FNV de
overweging dat een aantal CAO's al is
afgesloten.
Sympatiek doel
„Toestaan, dat al afgesloten CAO's
worden opgebroken zou wel eens ver
strekkende gevolgen kunnen hebben
Nu zou het gebeuren terwille van een
ons sympathiek doel, maar het zou de
aanloop kunnen zijn om straks in te
breken in CAO's op een voor de vak
beweging minder prettig moment",
aldus Kok.
De FNV vindt dat er wel andere in
strumenten zijn te bedenken om tot
besparingen te komen. Als voorbeeld
noemde Kok het niet teruggeven van
de inflatiecorrectie tot 80 procent
Alleen het niet teruggeven van het
door de inflatie gestegen belasting
deel zou de regering in 1981 al één
miljard gulden opleveren. „Als men
bereid is te zoeken naar alternatieven
ook in de sfeer van de winstbelas
ting dan zijn die wel te vinden,"
aldus Kok.
„Als de buurman klaagt oVer zijn
bloemen zeg dan, dat ik ze betaal als
ik ga verdienen."
