Levenskansen voor
de Poolse r.-k. kerk
Mitt» wpn.»
Wierook
en tranen
io,90
Europese Culturele
Stichting jubileert
Jorge
echte
Bolet een
klavierleeuw
1
Personalis:
ROOS hekelt
plannen minister
t
KRO-documentaire Koningin van Polen
Rotterdams Philharmonisch onder Zinman
Tv-serie Anna Karenina
Leo Vroman
HuisenTuin
gewenst ti dens
Tekeningen van
Burki gebundeld
Für Elise
En dan nog
Hotels verlagei
prijzen met
dertig procent
'Onbegrip voor streekradio'
Nieuwe boeken
ZATERDAG 5 MEI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door R»«t Diemer
BUSSUM ..De in 1079 vermoorde bisschop Stanislaus is voor Polen het symbool van het
verzet tegen verdeling en onderdrukking. Zijn feestdag 8 mei is één van de drie dagen dat
in Krakau de zestien ton zware Sigmundklok wordt geluid. Sinds 1540 is dit voor de Polen een
teken van protest tegen vreemde overheersing. Dit stukje tekst in de KRO-documentaire
Koningin van Polen die maandagavond wordt uitgezonden geeft exact de reden aan van het
uitstel van de reis van paus Johannes Paulus II naar zijn vaderland
Oorspronkelijk zou dat bezoek onder
andere op 8 mei vallen maar de auto
nietten vonden het verstandiger het
pauselijk bezoek niet met deze sterf
dag te laten samenvallen Vervacht
wordt dat de bevolking voor zeer
emotionele tonelen zou zorgen Er
wordt bij een bezoek van de paus
toch al beroenng genoeg verwacht
De kwestie Stanislaus ligt zo gevoe
lig. dat er angstig werd gezwegen
toen Dolf Retjmers. samensteller van
de documentaire, nadere informatie
vroeg De vertraging van de pauselij
ke reis heeft hem pech bezorgd want
het was de bedoeling dat uitzending
van zijn documentaire, die in de paas
tijd Is gemaakt, met de pauselijke
reis zou samenvallen DeKROzletnu MduOnnd
blijkbaar geen mogelijkheid tot uit
stel naar de volgende maand
mens en de hele Kerk. samenwerkend
met Godx genade, opgewassen zijn
tegen de eisen van de huidige tijd
Hoe zou het anders mogelijk zijn. dat
de Kerk na tweeduizend jaar een
nieuwe moeilijkheid het hoofd kan
bieden
Andere mogelijkheden voor de kerk
worden getoond in de beelden van
een priesterwijding In het welva
rendste deel van Polen, het industrie
gebied Sllezlé. komen per jaar nog
zestig aanvragen binnen om priester
te kunnen worden De novicen hoe
ven niet in militaire dienst, maar
moeten wel minstens een jaar als
arbeider werken
Het KRO-team heeft gefilmd in de
nieuwe hoogovenstad Nova Huta. die
met tweehonderdduizend woningen
een socialistisch image moest krij
gen Er zou niet één kerk worden
neergezet Toch staat er nu na twaalf
jaar strijd een kerkgebouw Volgens
de statistieken neemt de betekenis
van het rooms-katholicisme in de ste
den echter af Zo'n dertig procent is
praktiserend, dertig procent doet er
niets meer aan en dertig procent
hangt daar tussen
Druk van Rusland
Hoe het het Poolse volk mogelijk ls
gebleken ondanks de druk van Run
land. zoveel mogelijk zijn eigen gang
te gaan. ook in godsdienstig opzicht
weet bisschop Marharski van Kra
keu. de opvolger van bisschop Wojty-
la ide huidige paus» onder woorden te
brengen Hij zegt letterlijk Om te
beginnen geloof ik er niet in. dal
sociologische wetten van ijzer zijn en
hun onverbiddelijke consequenties
/ouden hebben waaraan niemand
/tch kan onttrekken Het ls waar dat
dit soort economische en sociale ver
anderingen leiden tot verstoring van
het godsdienstige leven Maar de er
varing leert dat het geen verstoringen
hoeven te zijn het kunnen gunstige
veranderingen zijn die In de juiste
richting gaan i Ik geloof, dat de
ADVERTENTIE
Ward Ruyslinck
i W blz.
hu elke
boekhandel
Ward
WierooK
entrant
Speciaal vandaag
Van de Engelse tv-serie
Anna Karenlna naar de roman
van Leo Tolstoi wordt van
avond het eerste deel uitge-
innden \ed. t?I.M
Over het veraet in Dene
marken gaat de Deens-Engelse
film De enige weg
Ned. I 21.55
„Kieskeurig" is een nieuw
consumentenprogramma Dit
keer wn de TROS. Onderwer
pen sijn: het kopen van duur
zame artikelen en het kopen
op eonsumentenvoorwaarden.
Hilv 2-1.38
Z.I. a la creme van de
VARA begint met uittending
van vier programma's over
Nederlandse componisten-mu
sici Hilv. I UI
In de Rooie Haan komt met
een enquete over het kiezers
gedrag in ons land i.v.m. de
Europese verkieaingen. Ver
der commentaar van politici
op de wetsvoorstellen van mi
nister Gardenier» insake de
omroeppolitiek
Hilv. 1 13.83
De Speeldoos van de VARA
staat ia het teken van de Se
mei als bevrijdingsdag.
Hil\ I 18.82
Er is een bezoek gebracht aan de
Zwarte Madonna van Chestochova.
een bedevaartskerk met als op
schrift: Koningin van Polen, zes eeu
wen ben je ons tot steun geweest bij
de verdediging van ons volk. Hieruit
blijkt ook wel de demonstratie tegen
het huidige bewind en de Russische
invloed Hier zal paus Johannes Pau
lus II een mis opdragen Uit de vere
ring van Maria, die men voortdurend
in Polen tegenkomt, is het verlangen
van de nieuwe paus te verklaren om
de Mariaverering te doen herleven
Hoewel men volgens de berispende
woorden van de Poolse kerkelijke
medewerkster Halina Bomowska.
niet mag spreken van conventionele
Godsdienst omdat het geestelijk arro
gant zou zijn andermans godsdien
stigheid te benoemen, laat de docu
mentaire duidelijk zien dat het ge
loofsleven in Polen nog behoorlijk
traditioneel ls
Ook al omdat de makers weinig gele
genheid kregen om met mensen te
spreken, wordt de meeste ruimte ge
vuld met mis, kruisweg en passiespel
Er viel blijkbaar niet te ontkomen
aan een zekere langdradigheid daar
in. In het kader van het pauselijk
bezoek en als informatie over het
geestelijk leven in het socialistische
land Polen, dat atheïstisch wordt ge
noemd, is de tv-documentaire Konin
gin van Polen zeker een interessante
bijdrage
W
Bisschop Macharsci van Krakau. als bisschop de opvolger van paus Johannes Paulus II. ziet
voldoende levenskansen voor zijn kerk.
DEN HAAG (ANP) De „Europese
Culturele Stichting" heeft in de
kwart eeuw dat zij bestaat meer dan
tien miljoen gulden subsidie gegeven
aan enkele honderden projecten van
culturele, wetenschappelijke en op
voedkundige aard. Voor het jubileum
wordt een tentoonstelling in Amster-
door Adr Hager
ROTTERDAM Het programma
dat donderdag- en vrijdagavond door
het Rotterdams Philharmonisch Or
kest werd uitgevoerd bezat meerdere
gezichten Of een dergelijk program
ma toch niet de voorkeur van het
publiek geniet? Men zou deze conclu
sie zeker kunnen trekken, de Doelen
zaal was minder goed bezet dan men
gewend is
David Zinman opende de avond met
Beethoven's achtste symfonie, en de
vitaliteit straalde er van af. Reeds de
inzet maakte duidelijk, dat het effect
het zou winnen van de verfijning.
Men streek en blies er lustig op los.
geen schoolvoorbeeld van een klas
sieke benadering
De Cubaan Jorge Bolet was solist in
het eerste planoconcert van Liszt en
hij benaderde de Bechsteln-vleugel
als een klavierleeuw Indrukwekkend
passagespel. krachtige accoorden en
een virtuoze techniek Liszt zou tevre
den geweest zijn. Het publiek was het
trouwens ook. Bolet werd meerdere
malen terug geroepen Zinman voelt
zich bij een dergelijke Liszt-aanpak
wel betrokken en de begeleiding liet
aan enthousiasme niets te wensen
over
Van Liszt naar de Mis van S tra wins-
ky Gelukkig zat de pauze ertussen
om die enorme sprong te kunnen ma
ker De Laurenscantorij van Barend
Schuurman had zich in deze deksels
moeilijke partituur goed vastgebe
ten Ze kregen ondersteuning van de
tien voorgeschreven blazers en in
Rotterdam heeft men blazers van al
lure' Stravinsky's muziek maakte de
indruk meer met. het hoofd dan met
het hart te zijn geschreven; afstande
lijke muziek Toch heeft de compo
nist aan een functioneel werk ge
dacht, niet voor de concertzaal maar
voor de kerk En dan ook met jon
genssopranen en alt
Het kon niet op aan het einde van het
Speciaal morgen
seizoen: het concert werd besloten
met de Rapsodie voor orkest „Taras
Bulba" van Janacek. Niet zo'n opge
wekt verhaal deze oude legende door
Gogol in vorm gegoten. Het is de
geschiedenis van de kozakken hoofd
man Bulba die ten strijde trok tegen
de Polen. Het loopt slecht af met de
familie. Een zoon wordt neergescho
ten. de ander gemarteld en vermoord
en Taras sterft een heldendood op de
brandstapel. Suggestieve muziek van
Janacek in een kleurige benadering
door Zinman.
Nicola Pagett speelt Anna Karenina.
Hrt Londens Symfonie Or
kest als eerste in een serie over
Grote Orkesten.
Ned I 19.85
De auteur en tv-reeensent
Gerrit Komrij ontvangt gas
ten uit de Gooise omrorpwr-
™"ld Ned. 2-21.19
De vandaal heet de afleve
ring van de detective-serie
Centraal Station
Ned. 121.28
De Ver van mijn bed-show
over de Derde Wereld gaat
over de l'NCTAD-conferentie
en de reggae-muiiek van de
groep Black State
Ned. 1/22.15
In Een Europees parlement,
wat heb je daaraan? volgen
vier leerlingen van de School
voor de journalistiek de Ne
derlandse parlementskandi-
daten. Ned. 2/11.55
Vroege Vogels, het VARA-
natuurprogramma gaat over
het natuurgebied Gnni- en
Vechtplassen. Verder aan
dacht voor vleermuisen.
Hilv 12.82
Ds J 1. H Koppenol gaal
voor in de hervormde zender-
kerk Ie Huizen Hilv 2 18.08
HILVERSUM Op tien achtereen
volgende zaterdagen zal de TROS de
Britse feuilleton Anna Karenina naar
de roman van Leo Tolstoi op het
scherm brengen Vanavond het eerste
deel. waarin kennis wordt gemaakt
met de heer en mevrouw Oblonsky
ADVERTENTIE
u.l ezcr, vindt nu in
elke bockhandel dc
nieuwe (abels en teke
ningen van Leo Vroman.
Huis cn Tuin is een forse
bundel met alle onver
wachtheden die u van
Vroman verwacht.
Lees hem. Dc teke
ningen zijn ook om te
lezen. Koop hem voor
l"J S,-. Nu, lezer.
Que rul
Sprekend Querido, van
Singel 262
lingsbedrijven als galerieën. Het the
ma van de tentoonstelling is een sym
bool van het streven van de Europese
Culturele Stichting; het centraal stel
len van de mens bij het bevorderen
van een betere toekomst voor Euro
pa. aldus de stichting.
dam ingericht over „Het mensbeeld
in de Europese kunst sinds 1945". Er
komt In november ln Den Haag een
conferentie over „Werk en de veran
derende samenleving". Voorts wor
den voorlopige conclusies openbaar
van de interdisciplinaire studiegroep
„Europese integratie", en wordt een
analyse gepubliceerd van de verhou- Klioi l\A/C niot
ding tussen media en politiek in een IMICUWO IIICl
aantal Westeuropese landen. i
De „Europese Culturele Stichting" is
in Amsterdam gevestigd. Robert
Schuman. Denis de Rougemont. Hen
drik Brugmans en anderen richtten
haar als ..Fondation Européenne de
la culture" destijds in Genève op.
Prins Bernhard was de eerste presi
dent. Vice-president Mr. Y Scholten
volgde hem in 1977 als voorzitter op.
Het bestuur wordt gevormd door hem
en de gouverneurs uit veertien Euro
pese landen. De stichting is een parti
culiere organisatie die bijdragen ont
vangt van instellingen, bedrijven,
overheden en individuele leden
DEN HAAG (ANP) - In aanw
held van vele voormalige gevang
uit de Japanse concentratiekan
heeft de reeds enige jaren gepei
neerde technisch tekenaar Chj
Burki donderdag in het Haagse
seum voor het Onderwijs het et
exemplaar van zijn gebundelde t
ningen uit de Jappenkampen aa
boden aan de thans 88-jarige wed
van de laatste gouverneur-eent
van Nederlands Oost-Indië. jonk
mr. dr. A. W L. Tjarda van Star
borgh Stachouwer
De 130 tekeningen en schetsen
verschenen in een door de uitge
Buijten en Schipperheijn gedruk
bum onder de titel „Achter de kat
(prikkeldraad)
Burki verbleef drie jaar lang
Japanse kampen, tegen het einde
de oorlog werd hij uit een kam
Indië op transport gesteld naar
kamp in Japan. Hij deponeerd(
tekeningen in een grote bus. die
met behulp van een mede-gevan|
onder de grond begroef Na de oc
wist hij de bus in het voormi
kamp terug te vinden, meer da:
jaar lang wilde hij zijn werk niet
geven voor publikatie. zodat he
bum eerst thans kon verschijnei
PRIJS Drs Rob Foppema.
teur wetenschappen van
heeft een prijs gekregen van de Rj
universiteit van Utrecht. Ter geit
held van het tweede lustrum vai
perscentrum van de afdeling pi
relations en voorlichting van de
versiteit ontving Foppema de oi
scheiding een envelop met inl
„voor zijn bijdrage aan de verl
ring van het contact tussen unr
teit en samenleving".
HILVERSUM Programmamakers
en luisteraars hebben bezwaar tegen
een nieuwsuitzending halverwege het
klassieke muziekprogramma Für Eli
se. op zondag op Hilversum 4
Presentator Hans Zoet heeft hierover
klachten van luisteraars gekregen en
de luisteraars gevraagd deze naar de
NOS door te spelen
Europa 2000
De stichting heeft tussen 1967 en 1975
„Het plan Europa 2000" uitgevoerd,
een multinationaal en multidiscipli
nair onderzoek. Het werk van enkele
honderden deskundigen leidde tot
vele tientallen wetenschappelijke pu-
blikaties en een eindrapport. Voor dit
onderzoek bedroeg het budget zeven
miljoen gulden
Als vervolg concentreert de stichting
onderzoekingen en activiteiten op
problemen die voorrang krijgen: on
derwijs. milieu, internationale sa
menwerking en parlementaire demo
cratie. Hiertoe zijn instituten opge
richt ln Brussel. Bonn. Madrid en
Londen. De centrale administratie er
van geschiedt in Amsterdam. Aan het
onderwerp „werk en de veranderende
samenleving'' wordt 29 en 30 novem
ber in Den Haag een Europese confe
rentie gewijd
De tentoonstelling „Het mensbeeld
in de Europese kunst sinds 1945" is
tot stand gekomen in samenwerking
met de stichting Kunsthuls in Am
sterdam wordt daar gehouden van 17
mei tot 29 juni. Het Kunsthuis pro
beert de leemte op te vullen tussen
musea en commerciële tentoonstel-
Edu Verhulst, hoofd van de muziekaf
deling van de NOS-radio. heeft bij de
besprekingen over de zenderkleuring
al geprotesteerd tegen de onderbe-
king van Für Elise
Het ziet er echter naar uit dat de
bestaande situatie zeker tot het vroe
ge najaar gehandhaafd zal blijven.
Dan wordt de zenderkleuring geëva
lueerd.
ARNHEM (ANP) Tientallei
hotels in Gelderland en Oven
ijssel zullen deze zomer huri
prijzen met maximaal dertig
procent verlagen. Deze prijs
verlaging in het hoogseizoei
gebeurt in samenwerking mei
de provinciale VW's. De actif
is bedoeld om het Nederlands*
publiek te laten zien dat Nedeif,
landse hotels in vergelijking
met buitenlandse niet te duur
zijn en de concurrentie wat bé
treft dienstverlening ook glans
rijk kunnen doorstaan. ,e
it
ADVERTENTIE
«r i o j ja Ter plaatse kopen en meenemen
In de Oude Kerk Amsterdam wordt 7500 werken van 500 kunstenaars
niet moeilijk gedaan over kunst tOJNsraEURSin maart t/m 6 mei
3 Open van 10-7. zondag 2-6
HILVERSUM Het overlegorgaan ROOS. waarin de f
regionale omroepen in ons land vertegenwoordigd zijn
bijzonder teleurgesteld over de deze week verschenen bele!
brief van minister Gardeniers van CRM over de toekomst
de regionale omroepen.
De heer Oblonsky is de broer van
Anna Karenina
Hun huwelijk lijkt op de klippen gelo
pen nadat hij een slippertje heeft
gemaakt met de Franse gouvernante.
Hijzelf ziet het niet zo somber in.
maar hij vraagt zijn zuster over te
komen om de lucht te helpen klaren.
In de trein ontmoet ze gravin Vrons-
ky, die haar aan haar zoon zal voor
stellen Op die ontmoeting is de rest
van het verhaal gebaseerd
Wie na een avondvoorstelling niet
niet genoeg heeft van het Nederlands
theatersnoepgoed kan t/m 13 mei te
recht in de Kleine Komedie. Hier
geeft Ramses Shaffy elke donder
dag-, vrijdag-, zaterdag- en zondag
nacht (aanvang 24.00) een voorstel
ling onder de titel „Ramses twaalf
uur" met als gast Vincent Walter
ADVERTENTIE
„Een nuchter volk en de zee" door
Ph. M. Bosscher. Een herziene versie
van „De Zeegeschiedenis der Lage
Landen." Nieuw zijn in dit beeldver
haal een beknopte literatuuruitgave
en een lijst van maritieme musea.
Uitgave van Unieboek BV 152 blz..
prijs f 24.58 (na 1 juni 29.50).
Rénee van Tuyll. Wat zien jullie
daar? Boekencentrum Den Haag
1979. 15,90.
De bundel bevat 21 Nederlandse
Franse en Engelse gedichten, het
geen mede te danken is aan het feit
dat Renée van Tuyll van Seroosker-
ken drietalig is opgevoed De dichte
res illustreerde de bundel, waarin zij
tracht „de geestelijke achtergrond
van ieder verschijnsel naar voren te
brengen Die ligt in haar Oeretjn; in
de Enkele Stip, of in Genesis
Kapitalisme, socialisme en democra
tie, geschreven door G. A. Schumpe
ter. Uitg. De Haan. Haarlem. 3e druk
400 blz 39.50
De smaak van wildé honing" roman
van Heinz G Konsalik Uitgave Else
vier Nederland BV Amsterdam 288
blz prijs 24 50
Fruittuin voor iedereen door T
Buishand Een handboek voor het
kweken van klein en groot fruit; over
grondbewerken. enten, copuleren
oculeren, gewasbescherming, snoei
en. oogsten, bewaren en conserveren
Uitg Kosmos. Amsterdam 192 blz
42.50
Fred J. Lemmers
HfT KONINKLIJKE BOEKJE
Oil r»jk geïllustreerde boekje vol
persoonitihe gegevens en andere
biizonderheden over de Oranjes
geeti een antwoord op vele vragen,
die in dit verband kunnen worden
gesteld geb. 112.50
Ronald M. Bracewell
ONZE BUREN IN DE RUIMTE
Voor <eder die >n de ruimte*a KI en A<
naar aspecten geïnteresseerd
is dit een boeiend boek
CerttuSlreerrl f19.50
Sybren de Hoog
EEMIAN0
Beschrijving van een weerbarstige
landstreek Geilt met loto s on
tekeninqen f 14.90
Com van Donselaar
Dijkstertiuis
200 0U0E EN NIEUWE RECEPTEN
die man ntat m elk kookboek tegen
komt Dit kookboek is gebaseerd op
de vroegere uitgave van mevrouw
R Lotgering Hillebrand en thans
geheel her/ion en vernieuwd
f 16.50
Heieen Cru!
0C MANNEN KOMEN MORGEN
De moeirame emancipatie van de
mar (14,90
L Curtis en Y. Coroles
ZONOER ZORGEN ZWANGER
Bevatten dus/bqaa'dat
Geaknlreerrl f 19.75
Naar de mening van ROOS dat giste
ren over de beleidsbrief heeft verga
derd. blijkt uit de brief „een wezenlijk
onbegrip over de functie en het func
tioneren van de streekradio" En dit.
zo zegt men in een verklaring, on
danks de uitvoerige standpuntbepa
lingen in het nabije verleden van
ROOS. de NOS en de omroepraad.
ROOS vreest voor een aantasting
van de werkgelegenheid op korte ter
mijn als de minister haar zin krijgt
met een nieuw financieringssysteem
voor omroep Brabant en Stad/Radio
Amsterdam per 1 januari 1980. Vol
gens de minister zou dan de regio
jaarlijks een miljoen gulden moeten
gaan bijdragen in de kosten van de
regionale omroep
Volgens ROOS moet het volstrekt
onmogelijk worden geacht, dat de
lagere overheden op zo korte termijn
de noodzakelijke beslissingen kun
nen nemen om eventueel in die finan
ciering deel te nemen, terwijl zelfs op
iets langere termijn de continuïteit
voor de andere regionale omroepen
?veneens niet gewaarborgd zou zijn
Nu de financiering volgens de be
leidsbrief van de minister geheel in
landen zou worden gelegd van de
agere overheden, zij het met een
-ijksbijdrage. zou ook volgens ROOS
moeten worden gevreesd dat de jour-
aalistleke en redactionele onafhanke
lijkheid van de regionale omroepen in
Gevaar komt. temeer omdat de daar
voor noodzakelijke regelingen niet
rijn getroffen
ROOS wijst er verder op. dat de mi
nister bij haar plannen voor twaalf
regionale omroepen uitgaat van de
huidige provinciale indeling, terwijl
tegen het eind van dit jaar al wets
voorstellen voor een herziening van
die indeling bij de Kamer kunnen
worden verwacht Dat zou betekenen,
dat het voorgestane financieringssys
teem voor de streekradio opnieuw
ingrijpend moet worden aangepast
Los daarvan vindt ROOS de provin
ciale indeling niet altijd de juiste
schaal voor een regionale omroep
ADVERTENTIE kr
U, lezer, vindt nu in
elke boekhandel het
verhaal van een over-ta
levende, van een maif
die de beestachtig
heden van kampen ei
gevangenissen in het1
Derde Rijk heeft dooi
staan. Jo Elsendoorns
De vermorzeling is een
getuigenis van 445
bladzijden, geïllu
streerd.
Lees dit document
humain, koop het vo<
f39,-. Vooral nu, lezei
Sprekend Querido,
van Singel 262
