Steun
export
voor
naar
DerdeWereld
Rente tot maarliefst
FNV: Zijlstra denkt
'Bestek'-termen
m
Kamer wil haast met
aanpak adoptieprobleem
Twents woordenboek spoedig gereed
postgiro en
rijkspostspaarbank
A
X
De Koning wil betere aanpak
BELEGGINGSBEWIJZEN. SPAARDEPOSITO'S. MEER INFORMATIE?
1
Loonkosten krijgen teveel de schuld
CAMTE R
X
'Beleid staatssecretaris Haars onduidelijk'
HET HUIS VAN ORANJE
Mr K. D. Schönfeld Wichers voltooit zijn levenswerk
U-boek f24,50
Experimentje
met taal op
Deense reis
PvdA stelt vragen
over censuur pers
in Zuid-Libanon
donderdag 3 mei 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
ADVERTENTIE
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister De Koning van ontwikkelingssamen
werking overweegt om extra steun te verlenen aan Nederland
se export en investeringen die mede ten goede komen aan de
ontwikkeling van Derde-Wereldlanden. Hij liet dit gisteren
blijken in een toespraak voor de algemene ledenvergadering
van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen in Apel
doorn.
Beleggingsbewijzen zijn waardepapieren, die u
voor f 1000.- of f 5000,- per stuk kunt kopen.
Om vervolgens te kunnen profiteren van wat wordt
genoemd 'rente op rente'
Het rente-percentage dat geldt op 't moment
van aankoop, blijft gedurende de hele looptijd van
kracht.
Zowel het gestorte bedrag als de totale rente
komen aan het eind van de looptijd vrij
Spaardeposito's zijn rekeningen met dagat
schriften, waarop u bedragen vanaf f 1000,- voor eén
of meer jaren kunt vastzetten tegen hoge rente.
Het gestorte bedrag komt vrij zodra de looptijd is
verstreken, maar over de jaarlijks bijgeschreven rente
kunt u steeds direkt beschikken.
Ook in dit geval geldt dat de op 't moment van
aankoop geldende rente niet meer verandert tijdens
de looptijd.
Via onderstaande bon kunt u nadere
informatie thuisgestuurd krijgen.
U kunt ook bellen
020 5912173 (afd Beleggingsbewijzen).
020-5912138 (afd Spaardeposito's)
iDe minister kondigde aan dat de re
gering binnenkort met een structuur
nota zal komen, waarin het beleid
voor „de brede structurele terreinen
van ontwikkelingssamenwerking" zal
worden ontvouwd Dat beleid zal er
mede op gericht zijn om invloed uit te
oefenen op internationale investerin
gen en het internationale kapitaal
verkeer ten gunste van de ontwikke
lingslanden.
De Koning zei dat de overheid op dit
soort gebieden nu vrijwel geen greep
heeft. Hij hield een pleidooi voor een
beleidsmatige aanpak van het ont
wikkelingsvraagstuk door het be
drijfsleven op dit gebied.
De bewindsman zette nog eens uiteen
dat hij een warm voorstander is van
de zogeheten interdepentie-politiek
oftewel de wederzijdse economische
beïnvloeding van arme en rijke lan
den. Hij legde er de nadruk op dat
daarbij de noden van de allerarmsten
in de derde wereld niet uit het oog
mogen worden verloren.
Een van de belangrijkste voorwaar
den om aan die politiek inhoud te
geven, is volgens De Koning het
openstellen van de markt in de rijke
landen voor de produkten uit de ont
wikkelingslanden. Hierdoor kan de
internationale handel verder groeien,
waardoor de welvaart zowel in de
rijke als in de arme landen toeneemt,
aldus de bewindsman
De minister stelde vast dat het met
de financiële hulp die internationaal
aan de ontwikkelingslanden wordt
verstrekt, niet goed gaat. Het niveau
is nauwelijks hoger dan dat van 1970,
zei hij.
Bankwezen
Hij zei het een goede zaak te vinden
als de rol van het bankwezen en ande
re particuliere kapitaalverschaffers
op dit gebied zou worden uitgebreid.
De overheid kan dan eventueel ga
rant staan indien men de risico's niet
aandurft.
Dergelijke overheidssteun wordt vol
gens de minister al verstrekt als het
gaat om transacties die de ontwikke
lingslanden mede ten goede komen.
Dat geldt zowel voor de export als
voor de investeringen die in ontwik
kelingslanden worden gedaan. De re
gering zou hiervoor meer faciliteiten
kunnen verstrekken, zo suggereerde
hij.
De Koning zei dat binnen elke onder
neming bekeken moet worden of een
transactie de ontwikkeling van der-
De-Wereldlanden bevordert dan wel
tegengaat. In sommige landen, zoals
Chili. Rhodesië en Zuid-Afrika. moet
daarbij de vraag aan de orde komen
of transacties het verwerpelijke regi
me al of niet versterken.
LOOPTIJD
AANKOOPBEDRAG
0P8RENGST
VASTE RENTE
'OOP1UO
VASTE RENTE
3 JR.
f 1000.-
f 1.259.71
8
1 JR
7VA%
5000,-
6.298.56
8
2 JR
73/a%
4 JR.
1000.-
1 385.86
8M>%
3 JR
8
5000.-
6.929.29
8Mr%
4 JR.
8'4%
5 JR.
1000-
1.538.62
9
5 JR
9
5000.-
7.693.12
9
6 JR
9
Beleggingsbewijzen Spaardeposito's
Naam
Straat
Postkode/Plaats.
Kruis uw wens(en) aan en stuur deze bon in
een envelop zonder postzegel naar:
Administratiekantoor postgiro en rijkspost
spaarbank. Weesperzijde 190.1097 DZ Amsterdam
ROTTERDAM De achtjarige Pe
tra Troost uit Hoogvliet is in het
academisch ziekenhuis Dijkzigt over
leden aan de gevolgen van een val.
Bij het spelen in het trappehuis van
een galerijflat aan de Claasje Zeven
sterstraat maakte het meisje op 28
februari een val van zestien meter
Het meisje wilde van de trapleuning
op de zesde etage glijden, toen ze
plotseling haar evenwicht verloor
ADVERTENTIE
les vins fins
de ouancard
LES FILS DE MARCEL OUANCARD
geïmporteerd door
koopmans bruinier b v
amsterdam
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De presi-
lent van de Nederlandsche
ank, dr. J. Zijlstra, ontwik-
;elt in zijn jaarverslag dezelf-
le denklijn als door de rege-
g is ontvouwd in het bezui-
gingsplan Bestek-'81, aldus
luidt het commentaar van de
'ederatie Nederlandse Vak
beweging op het eergisteren
J Sepubliceerde jaarverslag
van de centrale bank. Zoals
ij lekend heeft de federatie
i-Ivoor Bestek '81 geen goed
»oord over gehad
De FNV erkent, dat het financierings-
ekort van de overheid grenzen heeft
lereikt, die op langere termijn niet
cunnen worden gehandhaafd. De re-
lering probeert het tekort te beper-
;en door ombuiging in de groei van
Ie collectieve uitgaven, een gedachte
<lie Zijlstra ook steunt. De FNV wijst
er evenwel op, dat een mogelijkheid
om het financieringstekort te beper
ken ook ligt in verhoging van belas
tingen of sociale verzekeringspre
mies. Bij dit soort voorstellen, aldus
de FNV, zal ongetwijfeld worden ge
wezen op de neiging van het afwente
len van dergelijke lastenverhogingen.
Ook in het jaarverslag wordt hierop
gezinspeeld. „Wanneer werknemers
worden geconfronteerd met een be
leid dat offers van hen vraagt zonder
enige zekerheid te hebben dat ande
ren een evenredig offer brengen en
wanneer zij bovendien wordt ge
plaatst voor een beleid, dat zij zelf
nauwelijks kunnen beïnvloeden, is
die kans inderdaad reëel aanwezig,"
aldus de FNV. Wordt aan die voor
waarden wel voldaan, dan ontstaat
een heel anderen situatie. Daarvoor is
echter „een heel ander beleid nodig
dan vandaag de dag wordt gevoerd"
Zijlstra laat niet blijken van een we
zenlijk ander beleid voorstander te
zijn. Integendeel, aldus de FNV. Ook
vindt de FNV. dat bankpresident Zijl
stra in zijn sombere jaarverslag te
veel de schuld geeft aan de loonkos
tenontwikkeling voor de verslechter
de concurrendtiepositie van Neder
land ten opzichte van het buitenland.
De waardestijging van de gulden
speelt, aldus de vakcentrale, een min
stens zo belangrijke rol. Voorzichtig
sprekend, verwacht de FNV, dat in de
nabije toekomst wellicht een positief
effect van de loonkostenontwikke
ling zal uitgaan.
s ORAVELAND (ANP) In de jaren
1977 en 1978 heeft zich een kentering
voorgedaan in het milieugetij: voor
die tijd was het milieu populair, werd
het gedragen door een vloedgolf van
verontrusting, van vraag naar maat
regelen, van beloften van politici, nu
is dat allemaal weggeëbd, afgedreven
op de zee van economische malaise
Dit schrijft de stichting Natuur ep
Milieu te 's Graveland in haar jaar
verslag over '77 en '78. De milieupro
blematiek is onlosmakelijk verbon
den met onze economische activitei
ten: deze bepalen in feite welk milieu
ons overblijft, aldus de stichting, die
zich daarom meer en meer is gaan
bemoeien met kwesties die op het
eerste gezicht geen duidelijke relatie
hebben met het behoud van natuur
en milieu.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Staatssecretaris Haars van justitie moet van de Tweede Kamer snef duidelijk
maken hoe zij de toenemende problemen rondom de adoptie van vooral buitenlandse
kindéren wil aanpakken. De Kamer aanvaardde gisteren een motie van de VVD'er Nijpels,
waarin de bewindsvrouw wordt gevraagd op korte termijn een nota op te stellen, waarin zij
haar plannen ontvouwt. Tegen de motie stemden CDA. SGP. GVP en de Boer Koekoek.
Volgens een meerderheid van het par
lement is het beleid van staatssecre
taris Haars onduidelijk, terwijl er in
de samenleving grote onvrede be
staat over de gang van zaken rondom
adoptie De wachtlijst van echtparen
die een kind willen adopteren telde
begin dit jaar 4500 verzoeken Bij
adoptie van buitenlandse kinderen is
de rol van het interlandelijk adoptie
bureau. dat bemiddelt, niet helder
De CDA-fractie trok enige weken ge
leden via schriftelijke vragen bij de
bewindsvrouw aan de bel Op de
vraag wat haar plannen zijn. ant
woordde mevrouw Haars dat zij nog
studeerde. Hoewel ontevreden over
dit antwoord, stemde het CDA giste
ren toch tegen de motie van de VVD
Vertragend
ADVERTENTIE
CDA-afgevaardigde mevrouw Korte-
Van Hemel gaf als verklaring, dat het
opstellen van een nota alleen maar
vertragend werkt voor het aanpak
ken van de problemen. De staatsse
cretaris kan beter praktisch aan de
slag gaan. zei ze
Het CDA-Kamerhd wees er boven
dien op. dat er binnenkort een open
baar debat is over het jeugdwelzijn,
waarbij de problemen rondom de
adoptie kunnen worden besproken
met mevrouw Haars zelf. Dat kon nu
niet De VVD'er Nijpels diende zijn
motie in bij de behandeling van het
wetsvoorstel over stiefouder-adoptie,
waarbij alleen minister De Ruiter
aanwezig was.
Het wetsvoorstel dat de adoptiemo
gelijkheden opnieuw wat verruimt,
kreeg DE UNANIEME INSTEM
MING van de Kamer Stieiouder-
adoptie is mogelijk na echtscheiding
of het overlijden van een van de eigen
ouders
In geval van echtscheiding kan de
ouder die het kind niet kreeg toege
wezen. de stiefouder-adoptie tegen
houden. Hij of zij heeft een vetorecht
De WD trok haar voorstel in om dit
vetorecht aan een termijn van twee
jaar te binden, waarna de rechter zou
moeten beslissen
Minister De Ruiter voerde hier ernsti
ge bezwaren tegen aan Volgens hem
zou deze regeling een zware hypo
theek leggen op echtscheidingen."om
dat een van de eigen ouders dan het
risico zou lopen dat de familierechte
lijke banden tussen hem of haar en
het kind worden doorgesneden
Ook het kind kan. als het vijftien jaar
of ouder is. de adoptie tegenhouden
Vanaf twaalf Jaar moeten kinderen
door de rechter worden gehoord De
minister nam deze voorstellen van
D'66 over
ADVERTENTIE
Prinsen, Stadhouders,
Koningen en Koninginnen,
door Reina van Ditzhuyzen.
door Jac. Lelsz
RIJSSEN Omstreeks 1900 werd in de kleine landstad Rijssen nog zuiver
Twents gesproken. Niet alleen door boeren, maar ook door burgers en
buitenlui. Het Rijssens was eigenlijk de taal, die in heel Twente en een groot
stuk van Duitsland werd gebruikt. Omtrent die tijd kwam K. D. Schönfeld
Wichers als kind met zijn vader (een Groninger) en zijn moeder (een Friezin) in
Rijssen wonen. Hij vond de taal, die hij daar hoorde, zo mooi, dat hij het
allengs als zijn levenswerk ging beschouwen een Twents woordenboek samen
te stellen.
na 1 juli f 36,50
Een vorstelijk boek over de
geschiedenis van het huis van
Oranje-Nassau.
DE HRRR-haarlem
Dat enorme karwei, waaraan
hij. inclusief de voorbereiding,
tientallen jaren heeft gewerkt,
is nu gereed, en binnenkort
komt het van de pers Mr
Schönfeld Wichers. die thans
77 jaar is. heeft na zijn rech
tenstudie steeds in Rijssen ge
woond. Hij was er kandidaat
notaris en kwam in die positie
dagelijks met mensen van al
lerlei slag in contact Zo werd
hem het Twents, dat hem
mondeling werd overgeleverd,
zeer vertrouwd. Na de Tweede
Wereldoorlog, meent de heer
Schönfeld Wichers. is het mis
gegaan. voltrok zich het pro
ces van de verbastering
Het Twents dat de heer
Schönfeld Wichers in Rijssen
hoorde, werd in een groot ge
bied gesproken aan beide zij
den van de landsgrenzen. Het
behoort tot het Nedersaksisch
en werd tot aan de Wezer in
Duitsland toe gesproken. In
dit verband herinnert zich de
heer Schönfeld Wichers aan
een ervaring, die als een leuk
taalexperiment mag gelden
Eens maakte hij met een klein
reisgezelschap een tochtje
naar Denemarken ..Laten we
eens kijken", zei hij, „hoever
we met ons Twents kunnen
komen. Dat was tot aan Ham
burg. Naar het oosten konden
we ons met het Twents dus
zevenhonderd kilometer ver
staanbaar maken In Neder
land zelf wordt het Twents,
naar het westen, zuiden en
noorden toe. al op zeventig
kilometer van dit gebied be
grepen."
Op het ogenblik loopt het
Twents in Twente onderling
nogal uiteen Het kan daar
voorkomen dat in de ene
plaats wordt gezegd n boer
zit veur t vuur" en vijf kilo
meter verderop: „'n boer zit
vuur 't veur" In Almelo is
„niet" bij voorbeeld „neet",
wat dichterbij de Duitse grens
is „niet" echter „nich" Een
halve eeuw geleden waren die
verschillen aanmerkelijk
kleiner
De verbastering is begonnen
in de grotere steden waarbij
bij voorbeeld Hengelo voorop
liep Om het Twents als „moo-
derspraoke" voor de onder
gang te behoeden, is mr
Schönfeld Wichers lang gele
den begonnen met lijsten van
woorden aan te leggen. In
1959 liet hij een eenvoudig
boekje verschijnen, dat was
toegespitst op het „Riessens",
zoals hij zegt. Het boekje be
vatte tal van woorden uit be
gin 1900. toen de verbastering
nog nauwelijks was be
gonnen
Gestroomlijnd
Eigenlijk is hij er al vanaf ztjn
zesde jaar. zoals hij zegt. mee
bezig geweest om het „Ries-
sens" (respectievelijk het
Twents» vast te leggen Reeds
als kind vond hij het Twents
mooi Om twee redenen „om
dat het anderhalf maal zoveel
klinkerklanken kent als het
algemeen beschaafd Neder
lands en omdat de zinnen zo
fraai worden gestroomlijnd"
Bij het grote boek dat de heer
Schönfeld nu heeft afgerond,
gaat hij eveneens uit van de
situatie van zo'n zeventig Jaar
geleden. Toen was het Twents
nog één taal Dat blijkt ook
uit de revues, die alom in dit
gebied werden gehouden,
meestal voor uitverkochte za
len Aan de onderlinge ver
schillen. die in latere tijden
optra.den. gaat hij goeddeels
voorbij. Behalve aan woorden
schenkt hij aandacht aan spe
cifieke uitdrukkingen en ook
aan grammaticale aspecten,
het laatste in zoverre van
praktisch gewicht. Verder be
vat het wat populaire be-
schouwinkjes over het karak
ter van het oud-Twents
Belangstelling
Voor het Twentse woorden
boek bestaat een ongemeen
grote belangstelling Aanvan
kelijk zouden er slechts vijf
honderd exemplaren worden
gedrukt, maar ten slotte zijn
het er 2500 geworden, waar
van een groot deel bij inteke
ning van de hand is gegaan
De kosten bedragen 35 gul
den. (In twee delen met plastic
omslag) of 45 gulden in een
deel (gevat in kunstleer) Na
verschijning zijn de kosten 67
gulden Het bleek niet moge
lijk het werk commercieel te
doen uitgeven Met hulp van
de Vereniging Oudheidkamer,
de boekhandelaar Broekhuis
in Hengelo, diverse subsidies
en het apparaat van de sociale
werkvoorziening in Enschede
was het mogelijk het levens
werk van mr Schönfeld Wi
chers het licht te doen zien
Dat gebeurt over enige weken
Het is dezer dagen verheu
gend genoemd, dat de belang
stelling voor de streektaal
herleeft. Het mag ook verheu
gend genoemd worden dat in
deze landsstreek op het ogen
blik tamelijk veel schrijvers,
dichters en vertellers wonen,
die ertoe kunnen bijdragen
dat de Twentse streektaal
niet verder verbrokkeld
wordt Het valt verder te ho
pen dat het boek van de heer
Schönfeld Wichers ertoe bij
draagt dat deze streektaal
en dat gevaar bestaat niet
ten prooi valt aan oubollig
heid en grapjasserij, zoals die
nog al eens willen opbloeien
op bruiloften en partijen,
rondom bittertafel en mop
pentrommel
DEN HAAG (ANP) Het PvdA-Ka
merlid Hein Roethof heeft staatsse
cretaris Van Lent van defensie giste
ren gevraagd wat er waar is van be
richten dat de staatssecretaris Neder
landse journalisten In Libanon ge
vraagd heeft zelfcensuur toe te pas
sen Ook zou Van Lent de Nederland
se militairen een spreekverbod heb
ben opgelegd
Roethof vraagt zich al of het opleg
gen van een spreekverbod niet in
strijd is met de grondwet en hoe de
oproep aan de journalisten tot zelf
censuur zich tot de vrijheid van me
ningsuiting. zoals die in de grondwet
is vastgelegd, verhoudt.
De socialist wil van Van Lent precies
weten hoe hij de oproep tot zelfcen
suur geformuleerd heeft en wat hem
tot zijn oproep heeft aangezet
..Dit horloge is echt waterdicht. Ik
heb het met water gevuld en er komt
geen druppel uit."
