ondeling laakt
erspilling van
energie in VS
'AM
D'66 los van
de PvdA
verkiezingen in
CDA moet in oppositie
aagse politie heeft nog
leen aanknopingspunt
'Geen centraal examen geschiedenis'
EPV wil deelnemen
aan verkiezingen
de stofzuiger
met de vele
extra's
Europese kandidaten
heMva"\evard^Sndaa"°CÏ: JOVD vergadert over parlementaire democratie
DRINGEND ADVIES VAN DE ANWB
a
Leraren verwerpen rapport staatscommissie
VOOR MAZDA
Rita
ANDAG 26 MAART 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
n onze parlementsredactie
(STERDAM De mateloze energieverspilling in de Vere-
tt;de Staten ls de voornaamste oorzaak van de oorlogsdrei-
e g in het Midden-Oosten, van de voortgaande inflatie en
I i de politieke en economische afhankelijkheid van kleinere
i ken en staten.
Is nervoorzltter dr Ir A. Vondeling,
trekker voor de Partij van de Ar-
l bij de Europese verkiezingen, zei
n-ltaterdag op de partijraad van zijn
alétlj In Amsterdam. De Amerikanen
b jonstreren op deze manier de ver
latende werking van het kapitalis-
Ln zijn meest onversneden vorm.
ipling riep daarom Europa op
t«i onafhankelijker van de Verenig-
;pi itaten op te stellen,
en
le Kamer-vooraltter vond de handel-
bipe van de Amerikanen des te irri-
injter omdat zij volkomen overbodig
-d^o rekende hij zijn gehoor voor,
als de Amerikanen wat minder
jelfelne slurpende auto's zouden rij-
o, bij voorbeeld 1:12 ln plaats van
nu het geval ls, de Verenigde
en geen olie meer behoefden te
seiorteren uit het Midden-Oosten,
ei wrlogsdreiging zou dan voor een
ce ngrljk deel afgewend kunnen
Dfclen en de Europese markt zou
ADVERTENTIE
100% NEDERLANDS
FABRIKAAT
Vraag gratis
kleurenfolder o
Zaterdag hebben de PvdA en D'66 hun kandidatenlijsten voor de komende Europese verkiezingen vastgesteld.
De partijraad van de PvdA plaatste kamervoorzitter Vondeling als nummer een op de lijst, op de foto boven in
gesprek met Ien v.d. Heuvel, de nummer 2. Lijsttrekker van D'66 werd A. de Goede, die meteen het congres
toesprak over de Europese problemen.
jefrankeerd opsturen
■hir; PA Mi
Antwoordnr. 42,
DVB Maarssen
niet langer overspoeld hoeven te wor
den met Amerikaanse dollars.
Nederlandse bewindslieden en ande
re overheidsdienaars kunnen volgens
Vondeling het goede voorbeeld geven
door hun gulzige Amerikaanse auto's
zo gauw mogelijk in te rullen voor
zuiniger Europese.
Vondeling hield ook een pleidooi voor
een betere belangenbehartiging van
emancipatiezaken. De huidige staats
secretaris van emancipatiezaken, me
vrouw Kraaijeveld-Wouters zou alle
ministerraadsvergaderingen moeten
kunnen bijwonen. Volgens Vondeling
is dat broodnodig, omdat Nederland
op dit terrêin niet voorloopt. Neder
land blijkt nog steeds niet te voldoen
aan de Europese richtlijnen terzake.
Die zijn: gelijke beloning van man en
vrouw, een gelijke behandeling van
de vrouw op de arbeidsmarkt en een
gelijke behandeling van de vrouw
voor de sociale-verzekerlngswetten.
Nederland heeft maar liefst acht Jaar
gevraagd om de scheve verhoudingen
van dit laatste punt recht te kunnen
trekken, waaruit maar blijkt dat in
ons land het sociale paradijs alleen
maar voor Adam toegankelijk ls, al
dus Vondeling.
Kandidatenlijst
De partijraad hield zich het grootste
gedeelte van de dag bezig met de
samenstelling van de kandidatenlijst
voor het Europese parlement. Met
moeite accepteerde de partijraad
lijk dat een Europees parlementslid
tevens lid kan zijn van de Tweede
Kamer. Van deze mogelijkheid zal
alleen het Kamerlid Piet Dankert ge
bruik maken.
De lijst ziet er verder als volgt uit: 1.
Vondeling, 2. Ien van den Heuvel, 3.
Piet Dankert en vervolgens Johan
van Minnen, Annie Krauwel-Vlam,
Bob Cohen, Munting, Woltjer en me
vrouw Viehof.
A
Van onze parlementsredactie o
AMSTERDAM D'66 gaat onafhankelijk de volgende ka
merverkiezingen ln. Er zullen geen afspraken met de PvdA
worden gemaakt om samen te regeren of samen in de opposi
tie te gaan.
Van onze parlementsredactie
EDE Het zou het CDA goed
doen zich eens een poosje uit
de regering terug te trekken
en in de oppositie te gaan, nu
3 een onzer verslaggevers
HAAG/BELFAST De
;se politie heeft nog geen
ile aanwijzing over de da-
van de aanslag op de
U^e ambassadeur in Neder
ig Sir Richard Sykes, don-
niagmorgen ln Den Haag.
heeft de politie geen aan-
ngen dat er verband be-
tussen de aanslag in
Haag en de moord op een
™jlsche bankbediende ln
il. Het afgelopen week-
i is In Belfast bekend ge
kt dat het ondergrondse
republikeinse leger
betrokken zou zijn ge-
t bij de aanslag ln Den
munitie zlln gebruikt. De Belgische
politie heeft zaterdag een auto gevon
den die mogelijk gebruikt kan zijn bij
de moord in Ukkel. Op de auto zat
aan de achterzijde een zogenaamde
transitplaat die aan een Brit ls uitge
reikt. Die kentekenplaat heeft echter
niets met het voertuig te maken.
Buurtonderzoek
De Haagse politie heeft zaterdag het
onderzoek in de buurt van de ambts
woning voortgezet, waarbij bewoners
zijn ondervraagd die in een groter
gebied rond de ambtswoning wonen.
De twee rechercheurs van Scotland
Yard, die naar Den Haag waren geko
men, zijn dit weekeinde weer naar
Londen teruggekeerd. De Haagse po
litie ontkent het bericht van een bui
tenlands persbureau dat zij door de
Engelse regering zou zijn getipt dat
twee IRA-leden bij de aanslag be-'
trokken zouden zijn. Volgens het
persbureau zouden die mannen nu in
Belfast zijn.
Koningin Juliana en prins Bemhard
hebben zaterdag een krans laten leg
gen bij de baar van sir Richard Sykes.
Tezelfdertijd is namens het konink
lijk paar ook een krans gelegd bij de
baar van de eveneens bij de aanslag
omgekomen Nederlandse huisbe
diende Karei Straub.
de christendemocraten al
sinds 1918 deel uit maken van
de regering.
Eengezind was dat de mening van de
Kamerleden mevrouw Kappeyne van
de Coppello (WD), de heer Van Thijn
(PvdA) en burgemeester van Rijswijk
Zeevalking (D'66) op het lustrumcon
gres van de dertig jaar bestaande
liberale jongerenorganisatie JOVD in
Ede. Het drietal sprak zaterdagmid
dag over het thema de toekomst van
de „parlementaire democratie".
Naar de mening van Van Thijn ls het
nodig dat partijen als PvdA en WD
zich gaan heroriënteren, omdat ze
zich in de loop der Jaren te zeer heb
ben vastgebeten in dogma's over
meer of minder ingrijpen van de over
heid. De kiezers zouden door die on
wrikbaarheid van de partij wel eens
het geloof in de parlementaire demo
cratie kunnen opgeven, omdat de
overheid haar greep op het maat
schappelijk gebeuren juist meer en
meer gaat yerliezen, aldus Van Thijn.
Van Thijn meende dat zijn partijge
noten oog moeten hebben voor het
feit dat de overheid zo langzamer
hand verdrinkt in de taken. Je kunt
de overheid niet blijven belasten als
je haar niet ontlast van veel andere
taken. Hij vindt dat de overheid zich
moet beperken tot het maken van
plannen, het stellen van normen, het
maken van begrotingen en tot wetge
ving. Uitvoerende taken moeten wor-
Dit zei fractieleider Jan Terlouw za
terdag op het congres van D'66 ln
Amsterdam, waar de onafhankelijke
opstelling van de partij in vele toon
aarden werd benadrukt. „We laten
ons niet opnieuw naar de slachtbank
lelden. Het leven is ons te lief gewor
den," aldus Terlouw.
Het congres besloot nog geen uit
spraak te doen over toekomstige re
geringssamenwerking. Pas na de ver
kiezingen zal op een extra congres
een standpunt worden bepaald over
de politieke koers. Terlouw wees „sa
men uit, samen thuls"-afspraken met
de socialisten af gezien de „aanzien
lijke verschillen" tussen beide partij
en. „We zijn weliswaar eensgezind ln
onze afwijzing van het kabinet, maar
er is een groot verschil ln de reden
waarom en de wijze waarop." aldus
de politieke leider.
Ook oud zeer speelt bij D'66 een be
langrijke rol. Terlouw: „Het afwijzen
van een progressieve volkspartij door
PvdA en PPR, het aantal burgemees
ters van D'66 dat het kabinet Den Uyl
niet heeft benoemd, en de dodelijke
omarming."
Terlouw typeerde het kabinet Van
Agt als het kabinet van de minimale
risico's.
„Kleine rondjes varen ln de haven,
niet dat enge zeegat uit naar de ver
anderingen, de andere aanpak, de
vernieuwing." Hij constateerde dat
het morele gezag van het kabinet
steeds meer afbrokkelt. Hierbij wees
hij op het „provocerende" optreden
van premier Van Agt in het debat
over het NSB-lldmaatschap van
Luns.
Verloren strijd
De D'66-fractleleider raadde de „pro
gressieve krachten" ln de ARP aan
hun heil buiten het CDA te zoeken.
„De verloren strijd van de mannen
broeders van de ARP heeft iets deer
niswekkends. Het is een verloren
den overgelaten aan lagere over
heden.
Wat het bedrijfsleven betreft verweet
hij de WD niet te zien hoe verstrek
kend besluiten kunnen zijn die parti
culieren ln de Industrie nemen. „De
overheid moet een sturende taak krij
gen en invloed hebben op de gehele
economie", aldus de heer Van Thijn.
Voormalige D'66-Kamerlid Zeeval
king noemde ln zijn beschouwing
over de parlementaire democratie de
Eerste Kamer een ridicuul anachro
nisme, een lachwekkend verschijnsel
ln deze tijd. Zeker als men daar wets
ontwerpen te niet doet, zoals het vori
ge abortuswetsontwerp, aldus de
heer Zeevalking.
De Tweede Kamer zou doorzichtiger
dienen te zijn, omdat de regering
steeds vaker de toon aangeeft en re
geringsfracties daarin zonder veel
verweer volgen.
Mevrouw Kappeyne van de Coppello
zei er voorstander van te zijn referen
da te houden over belangrijke parle
mentaire kwesties. Als voorbeeld
noemde ze de abortus. Als een be-
paald aantal mensen, - zeg: 50.000. hét CDA tn hêrcentnim~van"de Ne-
het aantal kiezers voor een zetel derlandae politiek wU lijn In een
zo n referendum wU, dan zal het volk resolutie sprak het EPV-congres uit,
inderdaad over Mn zaak moeten kun- dat de tijd rijp la voor een splitsing ln
nen stemmen. Op die manier ver- christen-democratische politiek:
groot Je de invloed van de burgers op naast een conservatieve christelijke
de overheid, zo vond mevrouw Kap- partij is er ruimte voor een partij van
peyne. evangelisch progressieven.
strijd tegen de gletsjer die traag maar
niets ontziend alles op zijn weg dat.,
vrij is en eigenzinnig, zijn wil op legt." -
Naar aanleiding van de opmerking
van ARP-voorzltter Hans de Boer,,
dat het CDA volkomen mislukt ls-
wanneer het een Nederlandse CDU
zou worden, zei Terlouw: „Ik ben
bang dat het dan niet is mislukt.
maar gelukt. Gelukt aan de oude
KVP wel te verstaan."
Terlouw vreest dat het te laat ls voor
de verwerkelijking van het ideetje
van oud-ARP-voorzltter Berghuis om
één coalitie te vormen van PvdA,
D'66 en ARP. Fel verweerde hij zich c.
tegen de schampere opmerkingen -
van het anti-revolutionaire CDA-ka-
merlid Van Houwelingen.
„Qezegd wordt dat D'66 geen funda
ment heeft, dat we er zo'n beetje
karakterloos op los rommelen."
Terlouw vervolgde: „Als Je het beest-
Je geen oude. vertrouwde naam geeft.
als Je niet van tijd tot tijd ln een
Bergrede vervalt, als Je vooral preterm.
deert om te zoeken en niet om te
weten, dan heb Je geen principes. Dart
zijn alle anderen beter dan jij. Want
zij hebben hun onwankelbare dog-'
ma's, op grond waarvan al eeuwen
ook onrechtvaardigheden zijn be- 7
gaan."
Terlouw verzekerde zijn partijgeno- -
ten dat D'66 niks voelt voor enigL
rechts kabinet.
Europees lijsttrekker De Goede van
D'66 kondigde drie initiatieven aan 1
ter versterking van een democratisch
Europa. In de eerste plaats wil hij dat
de Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de Gemeenschap,
een beleidsverklaring aflegt ln het
nieuwe gekozen parlement, gevolgd
door een debat waarbij moet blijken r
of de commissie het vertrouwen van
het parlement verwerft. Verder zal
D'66 een Europese grondwet beplei- -■
ten en de instelling van een onafhan
kelijke Europese emancipatlecom-
missie.
i
:o
Van onze parlementsredactie
AMSTERDAM De één Jaar oude Evangelische Progressieve
Volkspartij (EPV) wU deelnemen aan de eerstkomende verkie
zingen voor de Tweede Kamer. Het congres van de EPV
besloot zaterdag ln Amsterdam een fonds op te richten, „dat
als graadmeter voor de politieke steun bij de kiezers" wordt
beschouwd.
Het congres meende, dat het be
staansrecht van de EPV vast staat nu
de fusie van KVP, ARP en CHU tot
één CDA „praktisch een feit is". Vol
gens de EPV komt er niets terecht
van een evangelisch progressief be
leid „in een groot machtsblok, zoals
ADVERTENTIE
iel
t
Ie
defe.
jjkendmaklng in Belfast kwam
agavond en was afkomstig van
:ePfcoraanstaand lid van de Belfast-
e van de IRA. Het IRA-lld zei
n rse ondergrondse strijders be-
n zijn geweest bij de aanslag in
De IRA zal echter voorlo-
etVn officiële verklaring afleggen.
RA-provisionals aanvaarden
lans de verantwoordelijkheid
daden door telefoontjes aan
kranten met gebruikmaking
codewoord of door het aflcg-
een verklaring vla het Ierse
telnse perscentrum. Dit cen-
ïft echter nog geen medede-
rangen. In Belfast wordt het
et IRA-lld heeft gesproken
betrokkenheid bij de aanslag
uitgelegd als een aanwij-
'-"^t de IRA heeft samengewerkt
andere groepering, mis
leen stadsguerrilla-groep.
bureau Reuter meldde dit
le uit doorgaans betrouwba-
i te hebben vernomen dat twee
\£*ensen betrokken waren bij de
op sir Richard Sykes en zijn
andse huisbediende. Volgens
on zouden twee of drie Ieren
n ck> dagen voor de aanslag ln Am-
op „een veilige plaats" te
ge-h gewoond. In Amsterdam is op
;n van de Haagse politie een in
id wonende Ier ondervraagd,
eef leze bleek niets met de zaak te
en e hebben.
M ook geen duidelijke aanwijzin-
t de aanslag ln Den Haag ver-
oki loudt met een negen uur later
Brusselse voorstad Ukkel ge-
e aanslag op de 46-jarlge bank-
naris André Michaux. Deze
°or twee mannen doodgescho-
ov zijn huis dat tegenover de
'orüng van de Britse ambassa-
ij de Navo, sir John Killick.
Een onderzoek naar de ge-
wapens heeft tot de voorlopi-
|lusie geleid dat er ln Ukkel en
■^aag verschillende wapens en
dekt de financiële risico's AAN IEDEREEN DIE MET VAKANTIE GAAT Gaat u met de auto met vakantie?
NEEM OOK EEN GOEDE REISVERZEKERING MEE een autovakantieverzekering
Kom naar 't AN VVB-kantoor en maak uw zekerheid rond.
<L
-34
Volgens EPV-voorzitter ds. K. van >-
der Sluljs maakt zijn partij „een on
dubbelzinnige keuze voor een sociaal' "7
links beleid". Vele linkse kiezers heb- 1
ben, zo meent de EPV-voorman be
hoefte aan een door „bijbelse waar
den geïnspireerd partij". De EPV ziet I
zich als de „natuurlijke loyale
bondgenoot van de PvdA". Er zijn
onlangs nog contacten geweest tus
sen de EPV en het partijbestuur van
de PvdA, zo meldde Van der Sluljs.
De EPV-voorzitter noemde het moe
dig, dat het CDA-Kamerlid Van Hou
welingen een duidelijke voorkeur
heeft uitgesproken voor samenwer
king met de PvdA. Maar Van der
Sluljs verweet Van Houwelingen ook
op gespannen voet te staan met de i
politieke geloofwaardigheid: „Hoe
kan Van Houwelingen zo'n uitspraak
doen en tegelijkertijd het kabinet
Van Agt nog langer gedogen?" Van
der Sluljs voelde zich „hartelijk ver-
bonden" met Kamerleden van AR-
huize als Hans de Boer en Van Hou-
welingen, maar stelde hij vast
„hun honderdjarige partij is bijna ter
ziele".
ADVERTENTIE
EN ECHTE SERVICE
MOET U NAAR
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT De Vereniging van leraren Geschiedenis en staatsinrichting ln
Nederland (VGN) heeft zich zaterdag in Utrecht uitgsproken tegen een
verplicht landelijk schriftelijk eindexamen. De VGN verwerpt daarmee het
advies dat de desbetreffende staatscommissie na zeven jaar experimenteren
aan staatssecretaris De Jong had uitgebracht.
De vraag of een centraal exa
men voor geschiedenis moge
lijk en gewenst is heeft de
geschiedenisleraren al tien
jaar intensief bezig gehou
den. Nog altijd meent een
groot deel van hen dat het
vak zich niet leent voor uni-
iorme toetsing. Zaterdag ble
ken de tegenstanders van
zo'n verplicht examen op
nieuw in de meerderheid.
Het probleem was niet ge
makkelijk. Aan de ene kant
stond het bestuur van de
VGN dat zich onomwonden
uitsprak voor centrale toet
sing. Het voornaamste argu
ment was, dat ook vakken ais
economie en aardrijkskunde
Inmiddels een centraal exa
men hadden en dat de positie
van het vak geschiedenis
eronder zou lijden als er geen
centraal examen kwam. Nu al
zijn er tekenen dat andere
vakken (met name aardrijks
kunde) willen knabbelen aan
het aantal lesuren van ge
schiedenis.
Voorzitter Jan Bouwsma zei
bij het begin van de vergade
ring dat het bestuur vast be
sloten was „niet de geschie
denis in te gaan als het be
stuur dat het vak geschiede
nis op losse schroeven had
gezet". Het bestuur was dan
ook van plan af te treden, als
de vergadering het centraal
schriftelijk examen geheel
zou afwijzen.
Verstarrend effect
Maar het liep anders. De ene
spreker na de andere betoog
de, dat een centraal examen
ongewenst was. Er zou een
uniformerende werking van
uit gaan. De deur zou open
gezet worden voor een te gro
te Invloed van de overheid.
De Utrechtse didacticus P.
Fontaine sprak over een „ver
starrend en verschoolsend ef
fect".
Veel kritiek was er op de ex
perimentele examens die
door de staatscommissie wa
ren georganiseerd. Ondanks
verbeteringen die hierin de
loop der Jaren waren aange
bracht, zou de beproefde
vorm van centrale examine
ring toch nog te eenzijdig po
litiek zijn, de sociaal-econo
mische en vooral de levensbe
schouwelijke dimensie van
het geschiedenis-onderwijs
zou verwaarloosd worden. De
opgaven voor mavo, havo en
v.w.o. zouden ook te weinig
onderscheid maken naar ni
veau (daar was het bestuur
het wel mee eens).
Het aanvankelijke bestuurs
voorstel (een centraal schrif
telijk eindexamen is moge
lijk, over de vorm daarvan
moet nog gepraat worden)
werd tenslotte met ruime
meerderheid verworpen. Een
motie van de Amstelveense
leraar Mees Harto om een
landelijk examen facultatief
te stellen werd met een nog
grotere meerderheid aange
nomen.
De motie sloot aan bij het
advies van een door het be
stuur Ingestelde commissie.
Dit-advies pleitte voor andere
vormen van externe controle
naast centraal schriftelijke
examens op basis van vrijwil
ligheid. Het bestuur van de
VGN zwichtte reeds voor de
stemming voor de meerder
heid van de vergadering en
verklaarde zich bereid de mo
tie van Hartog en de zijnen
over te brengen aan staatsse
cretaris De Jong.
Moeilijke keuze
De staatssecretaris, zelf ge
schiedenis-leraar voordat hij
de politiek in ging, staat nu
voor een moeilijke beslissing.
In 1979 en in 1980 zullen nog
experimentele examens wor
den afgenomen op basis van
vrijwilligheid. De beslissing
over 1982 en volgende Jaren
moet binnen enkele maanden
genomen worden.
Volgt De Jong de aanbeve
ling van de staatscommissie,
dan krijgt hij zijn oud-colle
ga's tegen zich. Volgt hij het
standpunt van de driedui
zend leden tellende VGN. dan
ontstaat een nieuw probleem.
Want dan moet er een rege
ling komen voor andere vor
men van controle op het eind
examen geschiedenis. (BIJ
voorbeeld regionale examens
of Intercollegiale controle. De
vraag ls wie dat moet betalen
(de scholen zelf of het minis
terie).
Nog belangrijker ls de vraag
welke gevolgen een uitzonde
ring voor het vak geschiede
nis zal hebben op de examens
voor andere vakken. Want als
de regering erkent datje voor
een vak als geschiedenis
moeilijk een centraal examen
kunt opleggen, dan zullen an
dere leraren (.bij voorbeeld
voor aardrijkskunde of ge
schiedenis) wel eens hetzelfde
kunnen vragen.
Sam v. Houtenstr 1*
A dam. Geuzenveld
Bij het CBR
Tal. 135103-113016
RPFnAAI VOOR GROTE WAGENPARKEN
„Tommy's broertje denkt dat ik een
Jongen ben. Kunt u het hem uit
leggen?"
