Jan Boerstoel maakt het de mensen niet makkelijk Zomerplezier-Gids DdwIis Zuidmolukse jongeren boos over IKÓN-serie Samardziski en Krpan, tw roependen in de woestij we; iin Abortusontwerp niet christelijk Herman Bieling: strijder voor de moderne kunst 'Ik geloof niet dat het ooit nog overgaat' EtsdemonstratiF Rembrandthuis^; Hedendaagse muziek voor contrabas Oud-Kamerlid Imkamp: Duut van Goor overleden Noord-Zuid trofee voor schippersserie Mathilde Willink's gardero (voor 106.850) geveild WOENSDAG 21 MAART 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Dirkje Houtman AMSTERDAM De waardering voor een tekstschrijver van een cabaretprogramma of show. gaat vaak ten onder aan de glamour die een voorstelling uitstraalt. Niettemin blijft hij de noodzakelijke pijler voor het succes. Nederland is niet rijk bedeeld met zijn tekstschrijvers. De generatie Annie M. G. Schmidt, Guus Vleugel, Michel van der Plas en Jaap van der Merwe, is afgezien van de eerste, weinig produktief meer en de huidige generatie vertoont maar enkele constanten. Eén er van is Jan Boerstoel. Hij schrijft ruim tien Jaar teksten voor onder meer Jasperina de Jong. Gerard Cox en Don Quishocking en uitgeverij C. J Aarts heeft deze maand een selectie uit Boerstoels werk uitgegeven onder de titel ..Ik denk dat het ooit nog overgaat'' Zijn streven naar perfectie en orde is direct waarneembaar als Je zijn huls kamer binnenstapt. Geen rommel. Op de tafel ligt een opengeslagen script waaraan hij werkt. De boeken kast is perfect ingericht op tijd en alfabet en een soortgelijk doortim merde techniek is kenmerkend voor zijn teksten. Tevreden is hij zelden en de teleurstelling die hij kent als een tekst eenmaal gedrukt Is („Het had nog beter gekund") slijt vaak moei zaam „Ik moet het minder hebben van invallen dan van de opbouw, de gedegen constructie. Ik ga nogal technisch te werk. Een tekst is vol gens vaste principes opgebouwd. Het eerst en laatste couplet is er meestal al. Dat zijn aanzetjes die soms spon taan naar binnen rollen. Het tussen- gedeelte moet ik maken. Met de bete re nummers ben ik soms maanden bezig Het denken kost vaak evenveel tijd ais het schrijven zelf." En met die betere nummers doelt hij op de meer betogende, verhaalachti ge teksten zoals ..De goeie ouwe tijd heeft nooit bestaan" waarin hij ver heerlijking van grootmoeders Üjd on deruit haalt („De UJd heeft nooit be staan. dat is ingegeven door de com mercie") of „Opa's verjaardag", een sobere puntige beschrijving van deze dag. Uit de manier waarop Boerstoel de gebeurtenissen rangschikt, kun Je Je afvragen: is dat wel zo leuk? Niet optimistisch Boerstoel is niet de meest optimisti sche schrijver in zijn genre. Het is opvallend dat programma's waarvoor hij schrijft zelden meer dan vier tek sten van zijn hand bevatten. „Ik maak het mensen niet gemakkelijk met mijn teksten. Het vereist veel MerKenning van de luisteraar Je kunt het publiek niet steeds versteend in hun stoel laten zittéh. De Juiste dosering van verschillende soorten liedjes of sket ches is belangrijk voor het welslagen van een programma." vaak dingen waar iedereen veel moei te mee heeft, maar men wil het wel verwoord zien. Ik wil dat dat clean gebeurt; geen schurken of smeer lappen." Zijn teksten zijn constaterend ge schreven en hebben een pesterige, tergende wending in de laatste strofe, zoals in „Zijn vrouw", waarin de hou ding van vrienden en familie tegeno ver een vrouw die het verlies van haar man op eigen wijze verwerkt, pijnlijk wordt getekend. Boerstoel typeert dat verdriet in haar alledaagse bezig heden: „Ze is een telefooncel ingelo pen/ voor anderhalf uur stamelend verdriet." of „Na het niet aangeroerde avondeten/ kwam de familiestroom op gang/ met telkens weer zo'n nat- behuilde wang/ tegen haar masker, spierwit en verbeten." Na de begrafe nis wordt ze door familie nauwelijks nog geduld, „die zeggen unaniem: 't Is vast haar schuld,/ zag je dan niet dat ze niet één keer griende." Steeds terugkerende onderwerpen zijn onder meer bejaarden, die in hun eigenwaarde worden miskend, gemis te kansen of eenzame uitzichtloos heid. Dat kan al dan niet uitdraaien op zelfmoord. De omgeving speelt hier vaak een beslissende rol bij. De thematiek van zijn werk is terug te voeren tot „de liefdeloosheid waarop mensen met elkaar plegen om te gaan ingegeven door een sterk normbesef." zoals hij het zelf formuleert. „Er zijn veel mensen teleurgesteld in het le ven Dat heeft te maken met de ma nier waarop ze met elkaar omgaan Dat kan veel aardiger Dat wil kk ze voorhouden. Het is het opgeheven vingertje dat in ernstige buien naar boven komt, niet moraliserend in de zin van: jullie doen het fout. Ik wil mensen laten zien waar ik mee bezig ben. Denk er eens over na. Het zijn De wending aan het slot stelt het voorafgaande in een heel ander dag licht. misplaatst normbesef wordt hier stevig aan de kaak gesteld. On danks de tragiek die er achter de woorden schuilgaat, wordt er wel om zijn liedjes gelachen. Dit gaat ge paard met een schok van herkenning die dan de beoogde gêne moet veroor zaken. „Die schok geeft een bevrij ding waardoor de mensen het morali serende beter verwerken." aldus Boerstoel. Ondanks de klappen die hij met zijn teksten uitdeelt, is Boerstoel niet erg optimistisch over de uitwerking van cabaret. „Cabaret kan uitsluitend barstjes in het vernis maken. In het streven naar een rechtvaardiger maatschappij is het een hulpmiddel van andere middelen waarmee dit gerealiseerd zou kunnen worden. Maar zoals het maatschappij-kritisch cabaret nu benaderd wordt, vooral door de pers, heeft het weinig overle vingskansen. Hij onderkent de malaise waarin het cabaret verzeild is geraakt en maakt zich er zorgen over. De bezoekersaan tallen lopen terug en volgens hem heeft dat voor een groot deel te ma ken met de negatieve kritiek. „Recen senten van nu stammen uit de 70'er jaren. Ze hadden een soort optimisme ten aanzien van de toekomst Ik ge loof niet dat de wereld er beter op is geworden. Sommige dingen zijn sleets geworden en dan kom je bij cabaret veelal uit op ideologisch deu gende clichés. Veel theatermensen zijn op zoek naar nieuwe inhoudelijke vormen. Het idealisme van de zesti ger jaren staat niet meer centraal, maar de twijfels van de mensen. Daar gaat het cabaret van de zeventiger jaren over." Kritiek „Maar de kritiek daarentegen wordt geleverd met normen van tien jaar geleden, met als gevolg dat Iedere aanzet tot maatschappij kritisch ca baret wordt overspoeld met een vloed van kritiek in de trant van: dat weten we nu wel Veel critici komen met een sjabloon gewapend naar de voorstel ling. past die niet in hun sjabloon, dan sabelen ze de voorstelling neer. Je bent weerloos en kunt er nooit op terugkomen. En dan kan ik me ver schrikkelijk kwaad maken over de zogenaamde kritische houding van Telegraaf-recensent Marinus van Staveren of Alma Post. van het Alge meen Dagblad. Zij werken bij een krant waarvan de lezers totaal niet geïnteresseerd zijn in een kritische houding. Ze zitten op een links eiland maar vreten dikke boterhammen van een kwalijke omgeving; linkse vlag gen op rechtste modderschuiten. Het gevolg van het „redelijk gehonoreerd idealisme", dat dit soort recensenten aan de dag legt is niet dat mensen als Jos Brink verdwijnen. Die tref Je niet met zulke kritiek. Het gevolg is alleen dat een aantal mensen die wel rede lijk integer bezig zijn. het werken erg moeilijk wordt gemaakt." AMSTERDAM Rembran velen meer bekend als schild f( tekenaar, dan als etser Maar heeft een unieke bijdrage va >er aan de etskunst, die zich in van de zestiende eeuw bega wikkelen. Bijna 300 prenten geëtst en zelf gedrukt; hun heid is onbetwist, maar ook nisch opzicht heeft Rembnft, mogelijkheden onderzocht Hij is het vooral, die de etsJT van een imitatie-graveerkunsf* te tot een zelfstandig medi een heel eigen karakter. nei Het Rembrandthuis. straat 4-6. Amsterdam bezit e volledige verzameling van J'1' brandts etsen. Om de bezc* inzicht te geven in de techr n; het etsen, zal de graficus Hac op zondagmiddag 25 maarte uur een demonstratie gevet Rembrandthuis. Aansluitendjoo is er een rondleiding door seum, waarbij ook aandacht den besteed aan de technist ten van Rembrandts etswerl Kunstdiefstal in Tekstschrijver Jan Boerstoel, kwaad op critici ck oj GUBBIO. ITALIË (Reuter) nacht van zondag op maan ben dieven uit een museum cn bio, een plaatsje in Midden-Hen waardevol paneel van de naissance-schilder Pilippo I stolen. Het schilderij, de „1 del Melograno", is goed b< kunstkringen zodat het mo ne verkopen zal zijn, aldus eei en voerder van de Italiaanse p< a door R.N. Degens UTRECHT Voor een man of twintig liet de Joegoslavische contrabassist Ljupco Sam ki maandagavond in Muziekcentrum Vredenburg horen wat een aantal van zijn landg|t£ voor hem en zijn instrument gecomponeerd hadden. DEN HAAG (ANP) „Dit wetsontwerp is volstrekt niet in overeenstemming met de grondbeginselen van de christelijke politiek. Er is maar één oplossing voor het CDA: het woord „christelijk" afschaffen en zich tot centrumpartij verklaren om een eind te maken aan deze huichelachtigheid". ADVERTENTIE Ex-D'66-Kamerlld dr M. J J A. Im kamp zei dit gisteren over het abor-- tuswetsontwerp Qinjaar/De Ruiter op een persconferentie van de Evan gelische Omroep die zaterdag in Den Haag een congres „Voor het leven" houdt. Hij betoogde, dat de overheid zich niet het recht kan aanmatigen om te laten doden „We komen dicht bij het Elchmann-effect: de man achter zijn bureau die door zijn signatuur be krachtigt dat er gemoord kan wor den" Imkamp voegde hieraan toe. dat dit zou betekenen dat er voor de burger nooit meer de volstrekte ga rantie op leven kan bestaan If et EO-congres van zaterdag vormt oen onderdeel van een serie activitei ten ..Voor het leven" waarin later ook andere thema's aan de orde zullen komen, zoals euthanasie, het mani puleren met erfelijke eigenschappen etc Het is georganiseerd in samen werking met de Vereniging tot be scherming van het ongeboren kind en het Nederlands artsenverbond Als sprekers treden onder anderen op Speciaal vandaag Van Gewest tot Gewest: 62- jarige Tjalling Prins wil rond de wereld fietsen; scheep vaarttentoonstelling in Zwol le: dierenziekenhuis in Wage- ningen; Zeeuwse „buurtbus" en de buitenplaats Groeneveld bij Baarn. Ned. 1/IS.59 Na laatste film over Tai wan gaat Kenmerk over de ontwikkelingen op Jamaica. Ned. 218.59 Het zout der aarde is een gedramatiseerde documentai re over een mijnwerkerssta king in Silver City. Ned. 120.00 De VARA vertoont de eer ste aflevering van de Duitse misdaadserie Bureau Lauen- stadt. Ned. 220.32 Over het ouder worden nu en in de nabije toekomst gaat het in Een groot uur „1"'. Ned. 2 21.22 Marilyn Home zingt de ti telrol in de komisrhe opera Mignon van Amhroise Tho mas. Het libretto is aan Goe the ontleend. Hlhr. 4 14.02 De Vlaamse dichter Eddy van Vliet leest voor uit eigen werk en vertelt over zijn ge boorteland. Hilv. 221.25 de gynaecoloog dr A. W. Man te uit Doetinchem. prof dr W. H. Velema, hoogleraar in de ethiek in Apeldoorn, jhr. prof. dr F. A. M. Alting von Geu- sau. hoogleraar in het recht der inter nationale organisaties in Tilburg, bis schop Simonis van Rotterdam en me vrouw dr F. T. Diemer-Lindeboom De televisie-opnamen die de EO van het congres maakt worden volgende week dinsdag uitgezonden. De toe spraken worden gebundeld in een boekje dat de EO onder meer gaat aanbieden aan het kabinet en het parlement. Ze wil vooral de aandacht vestigen op andere oplossingen dan abortus voor vrouwen die in een noodsituatie ver keren. Het wetsontwerp schrijft wel voor. dat de arts met de vrouw over andere oplossingen moet praten, maar het geeft niet concreet aan wel ke mogelijkheden er zijn. De EO wil een grote hulpactie op touw zetten Volgens woordvoerders van de om roep zijn er al duizenden meldingen binnengekomen van gezinnen die als gastgezin willen fungeren. De EO wil verder een miljoen gulden bijeen brengen voor hulpverlening. ORONINOEN (ANP) Op 72-jarige leeftijd is in Groningen mevrouw drs H H van Goor-Duut overleden. Z\f kreeg bekendheid als schrijfster on der het pseudoniém Duut van Goor Vanwege haar werk, speciaal ook voor de Groninger streektaal, ont ving zij de Culturele Prijs van de provincie Groningen voor het jaar 1972 Mevrouw Van Goor werd in 1906 in Veendam geboren en studeerde aan de Rijksuniversiteit in Groningen let teren. Zij was o.a. lerares in het toen malige Ned Oost-Indië. waar zij ge durende de Tweede Wereldoorlog dne jaar in een Japans internerings kamp zat Mevrouw Van Goor schreef o.a. de bekroonde roman De Klapbnfg". die speelt in haar geboortestreek, de Gro ninger veenkoloniën, en publiceerde verder Gronings en Nederlands to neel. korte verhalen in Gronings Ze schreef ook tal van bijdragen voor de Regionale Omroep in Groningen AMSTERDAM Invoering van een 35-unge werkweek, pensionering van de orkestmusici op 60-jarige leeftijd en gelijkstelling van andere samenle vingsverbanden aan het gezin Deze drie bepalingen staan in het ontwerp voor een landelijke CAO voor de sym lome-orkesten, die het hoofdbestuur van de Nederlandse Toonkunste- n a ars bond (NTBi gisteren heeft goed gekeurd 't Is zonneklaar. De zomergids van NS/Trans, het betrouwbare reisbureau van de Nederlandse Spoor wegen, staat vol met boerende reizen. Wilt u per trein, tounngcar, boot, vliegtuig, geheel verzorgd of individueel? Elke reis is met zorg voor u geselec teerd, dus zit u goed. De gids ligt klaar op de stations, bij uw reisbureau, de ANWB en de Rabo-bank. Of bel: Reisbureau der N.V. Nederlandse Spoorwegen Katreinetoren, Centraal Station. Utrecht Tel. 030-31.94.45 Dat de bas een weinig florissant in strument is voor solospel is al lang bekend. In de loop der tijden hebben diverse componisten en bassisten die weieens wat anders wilden, gepro beerd de ingebouwde handicaps van het logge instrument te negeren. Zij schreven en speelden stukken die het misschien op een cello nog wel aardig gedaan zouden hebben, maar die op een contrabas in hoofdzaak ongewild komisch klonken. Een man als de Italiaanse bassist Fernando Grillo heeft dat goed begrepen; hij maakt van zijn optreden een stukje theater door met zijn instrument over de grond te rollen, met zijn strijkstok te jongleren en allerlei andere ongewo- nê handelingen te verrichten. Die bij hem vrijwel altijd een boeiend sa mengaan van klank en beweging tot resultaat hebben. Grillo is een artiest. Samardziski is alleen een goede contrabassist die in dodelijke ernst met het gezicht van een gekwelde poëet het onmogelijke probeert te volbrengen. In de zeven korte Joegoslavische stukken die hij deze avond speelde, hebben de com ponisten veel oningevuld gel n dat er voor de uitvoerder wi proviseren overbleef. Misschier door leken die stukken als ch water op elkaar. Voorname e I door het veelvuldig gebruik tronische versterking waa ïrl mardziski zich van een regète daal bediende dat maar zeer mogelijkheden voor omvor^ttp kleuring van de klank leek ten. En wanneer hij „puur" (o.a. in een werk van de Nedlva componist Rob du Bois) »n klank stug en glansloos, als kist met natte turf. h: Hij werd In enkele stukken feh door de pianist Vladimir Ki ei met een waarlijk indrukt technisch kunnen een aantalgt daagse solo-pianowerken vai*o Slavisch maaksel vertolkte, (in tegenstelling tot zijn pari instrument mee. maar ook d< ic tegen. Voor de zaak van eign muziek op contrabas en plan ir dit duo op mij de indruk v o: roependen in de woestijn dl< d dien de verkeerde dingen rie p d< ROTTERDAM (ANP) De Zuidmolukse Jongerenfederatie SPP-RMS (Susuman Pusat Pemuda RMS) is verontwaardigd over de televisie-serie „Van Makassar naar Bovensmilde" van de IKON In een brief aan minister Wiegel (coördinator Molukkenbeleid) spreekt de SPP van een „eenzijdig en ten dentieus" beeld in de vijfdelige documentaire over de Moluk- ken rond 1950. H. F. Bieling: „Tuin met atelier te Hillegersberg" 1916. 'S-HERTOGENBOSCH Herman Frederik Bieling, schilder, beeldhouwer en graficus, was de leidende figuur en animator van de in 1916 te Rotterdam opgerichte kunstkring „De Branding" Deze groepering onderhield internationale contac ten met de Duitse groep „Die Brücke" en met mensen als Brancusie, Archipenko. Chagall, Picasso. Gleichmann en Schwitters. Bieling is altijd een fervent strijder geweest voor de belangen van met name de Rotterdamse kunstenaars. Maar de tentoonstelling, van zijn werk van 24 maart tot 15 april, wordt niet in Rotterdam gehouden maar in de Kunsthandel Borzo Verwerstraat 21. Den Bosch Hoewel vee; van Blelings vroege werk verloren is gegaan bij een atelier- brand in 1928 en later, bij het bom bardement van Rotterdam, zijn ze er daar toch in geslaagd te komen tot een boelend er. volledig overzicht van Bieling s werk uit de verschillende perioden Het vroege werk getuigt van een sterke betrokkenheid, bij de toen heersende avant-garde. Eerst kubistisch, veranderde zijn werk in de late twintiger jaren. Hij keerde, zoals veel schilders, terug tot de rea listische benadering van zijn onder werpen Toch blijft zijn werk. vooral wat betreft het eoloriet (het harde blauw vooral) steeds herkenbaar als typtsch-Bieling De expositie omvat een veertigtal schilderijen, een aantal tekeningen aquarellen en gratiek. Maandag van 13.00 tot 18.00 uur. dinsdag-vrijdag van 9.00 tot 18.00 uur: zaterdag van a no tot 17 no wir De Zuidmolukkers. aldus de brief, zijn heel wat gewend, maar nieuw is volgens de SPP dat het ministerie van CRM een dergelijke geschiedver valsing subsidieert. Volgens de orga nisatie heeft het ministerie het reis geld betaald, dat de makers van de serie nodig hadden voor hun bezoek HILVERSUM (ANP) De eerste Noord-Zuidtrofee van de Stichting co-produktleprijs BRT/Nederlandse zendgemachtigden is toegekend aan de televisieproduktie Tussen wal en schip van BRT en VARA. Het betreft hier de derde aflevering getiteld „Va ren Is leven" van deze achtdelige se rie. De uit Vlaamse en Nederlandse radio- en televisiecritici bestaande jury besloot voorts de trofee voor radio-co-produktie's wegens gebrek aan kwaliteit niet toe te kennen De jury. die over 1977 en 1978 slechts een zeer gering aantal pro gramma's aantrof die ten volle volde den aan de minimumeisen om In aan merking voor de prijs te kunnen ko men. koos „Varen is leven", omdat zij deze over het leven en de zorgen van Nederlandse en Vlaamse binnen schippers en hun gezinnen handelen de serie een voorbeeld vindt voor een vruchtbare co-produktie Niet alleen werd de research verricht door een Vlaams'Nederlands team. maar de serie werd ook geschreven door twee Vlaamse en twee Neder landse acteurs. Voorts vertolkten ac teurs uit beide groeperingen de diver- -apaa aan Indonesië. De federatie acht een dergelijke medewerking in strijd met de voornemens uit de regeringsnota, waarin wordt gesproken over respect voor de Zuidmolukse idealen. 8PP- voorzitter Chr. Paais schrijft in de brief dat de minister moet bevorde ren dat de Indonesische regering voortaan zelf haar propaganda betaalt. Programma-maker Henk Biersteker van de IKON ontkent niet dat CRM financieel geholpen heeft. Het minis terie heeft een bijdrage geleverd aan de reiskosten van de filmploeg. Daar bij heeft de omroep de uitdrukkelijke voorwaarde gesteld dat er geen in vloed zou worden uitgeoefend op de samenstelling en inhoud, aldus Bier steker. Dat is volgens hem ook niet gebeurd. Ook de Indonesische autori teiten hebben, zegt hij, de IKON- ploeg niet vooralen van „volgvissen". De Indonesiërs die In de documentai re hun verhaal doen. zijn ook niet officieel geselecteerd. De meesten. al dus Biersteker, zijn door de IKON zelf opgespoord. Erg veel reacties op de serie heeft de IKON tot nu m gehad. Alleen op de tweede al („Van autoriteit tot rebel gereageerd. Het verhaal ging Chris Soumokll. de legenép president van de RMS. die geëxecuteerd werd onder hel van generaal Soeharto. De op de uitzending waren vrij aldus Biersteker. Veel Molur kers vonden dat hun „vader derlands" zwart werd gemaae hij. „Voor al de betiteling 're verkeerd. Veel kijkers zagen dubbele betekenis van het wo opstandeling kan best een he De vijfde en laatste afleverini serie „Van Makassar naar Bo de" komt vrijdagavond op Dit deel heeft de titel „Tijde zending naar Nederland" De hebben geprobeerd vast tep wat de beweegredenen warei vierduizend Molukse Knil-rr om verscheping naar Nedei accepteren boven demobill! Indonesisch grondgebied. A woord komt onder meer de I: sche generaal Muskita. sin ambassadeur van Djakarta i De generaal vertelt zijn inte dat hij het Jammer vindt dal lukse Knil-soldaten na een nen proces tegen de staat d< land vertrokken zijn. ZIJ) is dat de nieuwe republiek I haar „bloedeigen kinderen" mogen laten gaan. AMSTERDAM De garderobe van wijlen Mathilde Willink, die mal het Amsterdamse veilinghuis Sotheby Mak van Waay is geveild, totaal 106 850 opgebracht. De collectie (43 kledingstukken, waarl Treaties van de Amsterdamse ontwerpster Fong Leng) heeft vol woordvoerder van Sotheby een ongekend grote belangstelling geti Een duizendkoppig publiek verdrong zich tot op de straat voor het bouw Het hoogste bedrag van de avond werd neergeteld voor nappaleren mantel, getiteld „Chinees liefdespaar", die 7.200 opbi Verschillende creaties zijn aangekocht door museums, o m door het dams Hlstnrisrh Muscim

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4