'lasticteelt'
edreiging
lastuinbouw
'Brussel' vreest
energiecrisis
kkoord grondstoffenfonds
Winkeliers
soms 'ingepakt
door fabrikanten
^ogovens wil belang
Thibodraad
tn
KLM praat
over koop
van Airbus
IE (Reuter, UPI) Na taaie onderhandelingen die twee Jaar geduurd hebben, zijn 101 verkócht al» ze weer gaan sujgen.
het in Genève eens geworden over een grondstoffenfonds van 750 miljoen dollar,
er anderhalf miljard gulden. Het fonds dient cm door middel van ver- of inkopen de
op de wereldgrondstoffenmarkten te stabiliseren.
vz
Klachten over STER-reclame
worden onder het tapijt geveegd
-jopkomst in Zuid-Europa
Zij het niet op korte termijn
wil grotere
idlnvoorraden
H*
taai onderhandelen
-E
Onwetende consument loopt
risico de boot in te gaan
Experiment met 'knipkaart' telefoon
D
DAG 21 MAART 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
13
4AG (ANP) Het kweken van groente en fruit onder
zou best eens een grote bedreiging kunnen worden
de Nederlandse glastuinbouw. De kostprijs is heel wat
[dan van produkten van de open grond maar de kwali-
nadert die van kasprodukten veel meer.
agstuk stelde voorzitter mr. J.
luyts van het Centraal Bureau
Tuinbouwveilingen aan de
p de Jaarvergadering van de
atle.
een fruit van de open grond in
uropa overlapt het Nederland
oen aan het begin en einde
ns, zei mr. Huyts. Kern van het
;m is nu of teelt onder plastic
i ernstiger bedreiging is en een
ls voor een massale aanval
Nederlandse tuinbouw in het
1 treffen.
inder plastic is voor een deel
voor export naar Noordwest-
Er zijn komkommers, niet
van de Canarische eilanden
/iok van Kreta, sla en tomaten
uit Zuid-Frankrijk, op Sicilië
elt van paprika onder plastic
]k geworden en zowel op Sici-
Zuid-Spanje worden op deze
tomaten en aubergines ge-
s ging in zijn rede achtereen-
na welke gevaren er dreigen
Nederlandse groenteteelt in
itachtig. Zijns inziens behoeft
onder glas niet ten onder te
an de concurrentie van de
teelt" maar dan moet wel aan
tal voorwaarden zijn voldaan.
£lte daarvan is, dat per gebruik-
eid energie meer wordt ge-
de tweede plaats gaat het
»t kwaliteitsvoordeel ten op-
het onder plastic geteelde
te handhaven. Een voordeel
Ierland acht'Huyts dat onder
[teelde groente over langere
moet worden aangevoerd
belangrijkste consumptie-
Tóch verwachtte de voorzitter van de
tuinbouwveilingen wel. dat in Noord
west Europa en ook in Nederland het
aantal glastuinbouwbedrijven zal te
ruglopen. Behalve door de toenemen
de concurrentie uit het zuiden komt
dat ook door schaalvergroting van de
bedrijven.
Wat de overige concurrenten betreft:
tegenover glastuinbouwers uit omrin
gende landen zal Nederland zich goed
kunnen handhaven, meent mr.
Huyts. Helemaal gerust was hij niet
over de invloed van het goedkope
Engelse pond.
Handhaven
Bederfelijke groente van de koude
grond (onder meer sla) zal zich kun
nen handhaven, ook bij de uitbrei
ding van de EO. Hetzelfde geldt voor
stapelgroenten (onder meer koolsoor
ten). Problemen kunnen ontstaan bij
groenten waarvan de produktle niet
te rationaliseren ls terwijl de loonkos
ten stijgen.
Voor fruit betekent het „zuiden" geen
extra gevaar, aldus mr. Huyts. De
fruitteelt is al zwak, versterking van
de positie is alleen dan mogelijk, als
Nederland een „produktief en smake
lijk pakket" kan vinden met een be
scheidener plaats voor Golden Deli
cious.
Op het verlanglijstje van de voorzit
ter van het Centraal Bureau Tuin
bouwveilingen staan een betere over
gangsregeling bij de toetreding van
Spanje in de EG dan voor Grieken
land is afgesproken en een behoud
van de greep op tuinbouwimporten
uit Oost-Europa. Verder mag de Ne
derlandse overheid de tuinbouw niet
minder gunstig behandelen dan over
heden in concurrerende landen doen.
Een van de „jongere" produkten onder glas is koolrabi.
BRUSSEL/WASHINGTON (DPA) De Europese Commissie
maakt zich ernstig zorgen over de energievoorziening in de
EG. De gemeenschap zal in 1979 circa 515 miljoen ton aardolie
verbruiken, dat is tien miljoen ton meer dan in 1978. De
voorziening van ruwe olie zal in het eerste half jaar van 1979
daarentegen met zes procent verminderen.
DEN Hoogovens wil het belang van 48 procent van
lgische staalondememlng Cockerill in Van Thiel's
ndustrie (Thibodraad) te Beek en Donk (Limburg)
Ika
ï,e Reuter) Al is gisteren een
ap gezet op weg naar een
ondstoffenfonds, het ziet er
slukte onderhandelingen vo-
tnd niet naar uit dat er
een internationale buffer
van graan komt, bedoeld
aantekorten te voorzien.
I ls-generaal Edouard Saouma
FAO. de voedsel- en land-
anisatie van de Verenigde
il niet wachten tot er einde
buffervoorraad komt. Hij
rom een plan opgesteld om
graanvoorraden in alle bij
aangesloten landen aan te
te vergroten. Het plan
torgelegd aan een FAO-com-
zich bezighoudt met het
van de voedselvoorzie-
de wereld. Volgende maand
commissie bijeen.
ouma zijn de maatregelen,
usverre zijn getroffen om de
oorziening in de wereld vei-
llen, onvoldoende. Van de 39
[lingslanden die deelnemen
lit 1974 stammende plan van
om graanvoorraden aan te
lie in noodgevallen kunnen
langesproken, zijn er slechts
at geweest om aan de gestel-
te voldoen. In 1974 hebben
In samenhang hiermee wil Hoogo
vens een fusie tot stand brengen tus
sen Thibodraad en de betonstaalmat-
tenfabriek Staalmat in Utrecht, een
volledige dochter van Hoogovens.
Deze fusie zal moeten leiden tot con
centratie van de produktie in Beek en
Donk. Staalmat (120 man) zal dan
geleidelijk worden afgebouwd. De
personeelsleden, die niet bij Thibo
draad kunnen worden onderge
bracht, zullen elders bij Hoogovens
worden geplaatst.
De Industriebonden FNV hebben
zich tegen de plannen van Hoogovens
gekeerd. De bonden geloven niet dat
de werknemers van Staalmat er veel
voor voelen te verhuizen naar Beek
en Donk of naar IJmond. Bovendien
vrezen de bonden, dat op langere
termijn ook Domka in Utrecht, toele
verancier van Staalmat, in de proble
men komt. Daar werken thans 200
man.
Deze ramingen staan in een rapport
dat de Europese Commissie eind van
deze maand aan de Europese Minis
terraad zal voorleggen. Er dreigt op
korte termijn geen energiecrisis,
maar hqt is dringend noodzakelijk
dat maatregelen worden getroffen
om het verbruik van ruwe olie in de
EG te verminderen. De Europese
Commissie zal daartoe nauw moeten
samenwerken met de regeringen van
de EG-landen, de oliemaatschappij
en en de betrokken internationale
organisaties.
De reserves aan ruwe olie in de.
olleverbruikende landen slinken snel
en dat zal wellicht de komende winter
al gevolgen hebben voor de voorzie-'
ning. In 1979 zal de EG 53 procent van
zijn energiebehoeften moeten dekken
door invoer van energiedragers. De
Europese Commissie vindt dat „on
aanvaardbaar".
Nog voor de bijeenkomst van OPEC
op 26 maart in Genève moeten de
Verenigde Staten een voorbeeld stel
len voor de overige industrielanden
door een energiebeleid op lange ter
mijn op te stellen, zo zei Guldo Brun-
ner, lid van de Europese Commissie,
in Washington. De marge tussen de
prijzen van ruwe olie, die in de VS
wordt geproduceerd en de prijzen van
ruwe olie uit andere landen kon in de
ogen van Brunner geen genade vin
den. Het verbruik van ruwe olie per
hoofd van de bevolking is in de VS
net als voorheen, tweemaal zo groot
als in Europa. De olie-exporterende
landen moeten in Genève besluiten
om een uniform prijsbeleid te gaan
Overheid moet milieu effecten rapporteren
DEN HAAG (ANP) De Kamer
heeft gistermiddag met algemene
stemmen een motie aangenomen die
de overheid verplicht zelf te komen
met rapporten over de milieu-effec
ten bij grote projecten.
De motie was ingediend door me
vrouw Lambers-Hacquebard van
D'66, bij de behandeling in de Kamer
en 75 landen toegezegd dat van de wet algemene bepalingen ml-
iden graan zullen aanleggen, lieuhygiëne. De' eindstemming over
dit ontwerp, nog afkomstig van de
vroegere minister Vorrink (volksge
zondheid) zal op een later tijdstip
worden gehouden omdat het ontwerp
nog in tweede lezing behandeld moet
worden.
Doel van de nieuwe wet is de eenheid
van de wetgeving inzake milieuhygië
ne te bevorderen en de onderlinge
samenhang ervan te versterken.
voeren. Prijsverhoging van ruwe olie
door afzonderlijke OPEC-landen
moeten tot het verleden gaan beho
ren. zo zei Brunner.
SCHIPHOL (ANP) De KLM on
derhandelt met de Franse Airbus-
industrie over de koop van vier Air
bus A-310-toestellen voor de kortere
luchtlijnen. Ook zou worden gespro
ken over een optie op nog eens viér
van deze tweemotorige straalver-
keersvliegtuigen. Dit staat in het
Britse vak-weekblad „Flight Interna
tional" van deze week. In de produk
tie van de Airbus levert de Neder
landse Fokkerfabriek een bijdrage
van zeven procent.
Het Britse blad meldt verder dat de
KLM met twee Amerikaanse vlieg-
tuigmotorenfabrieken besprekingen
voert over het type motor dat de
KLM-Airbus zou moeten krijgen. Het
gaat om de fabrieken Pratt and Whit
ney en General. De Duitse Lufthansa
zal binnenkort bekend maken welke
motor zij kiest voor de airbus. Flight
vestigt er de aandacht op dat de
Zwitserse maatschappij Swissair, die
met de KLM, de Skandlnavische SAS
en de Franse luchtvaartmaatschap
pij UTA in de KSSU-combinatie zit
voor haar Airbus, al heeft gekozen
voor motoren van Pratt and Whitney.
In een reactie op het bericht in Flight
deelde de KLM mee dat de maat
schappij, zoals zij al eerder heeft ver
klaard, voor wat betreft de vernieu
wing van haar Europa-vloot een keu
ze zal maken tussen de Airbus A-310
en de Amerikaanse Boeing 767. Zodra
de definitieve keuze is gemaakt, al
dus de KLM, zal dit zo spoedig moge
lijk bekend worden gemaakt.
uit in Genève is een zeer
te stap op weg naar stabili-
ov grondstofprijzen maar vol-
het stelsel van maatregelen
ninst Zo is er gepraat over
- grondstoffen die onder de
'an het fonds moeten vallen
tn voor tin. cacao, koffie en ✓x
iets bereikt. Voor deze pro- UlTlVHng
stonden echter al internat!-
gen.
Europese landen zijn het daar echter
nog niet mee eens en zij zullen deze
zaak in mei in Manilla weer aan de
orde stellen wanneer daar de UNC
TAD (Wereldconferentie voor handel
en ontwikkeling) bijeenkomt.
is er ook nog niet over
ouding in het fonds. Vol-
Iiraken zoals die in Genève
aakt krijgen de ontwikke
rn 47 procent van de stem-
►esterse industrielanden 40
de Oost-Europese landen
ent en China drie procent.
Ie Staten en ook de Oost-
De VS willen dat zowel de westerse
landen als de industrielanden 40 pro
cent van de stemmen krijgen. Op de
achtergrond speelt hier mee dat de
industrielanden het leeuwendeel van
het geld voor het fonds fourneren: 68
procent. De ontwikkelingslanden zor
gen voor tien procent, het Oostblok
draagt zeventien procent bij, de ont
wikkelingslanden tien procent en
China vijf procent.
'Wel is eindelijk overeenstemming be
reikt over de omvang van het fonds
en de bijdrage van ieder land. Tot
instelling van het fonds was een paar
Jaar geleden al besloten tijdens de
vorige UNCTAD-vergadering in Nai
robi. De ontwikkelingslanden wilden
aanvankelijk een fonds van zes mil
jard dollar maar dat vergde van de
industrielanden bijdragen waar deze
niet aan wilden.
Van de 750 miljoen dollar die het
fonds krachtens de besluiten van gis
teren onder zijn beheer krijgt, wordt
400 miljoen besteed voor de aankoop
van voorraden die gebruikt kunnen
worden om buitensporige prijs-
schommellngen op de werkeldmarkt
tegen te gaan. De grondstoffen wor
den gekocht als de prijzen dalen en
De rest van de 750 miljoen dollar zal
worden gebruikt voor onderzoek naar
andere mogelijkheden om de prijs
stabiliteit te bevorderen zoals verbe
tering van produktiviteit, marketing
en spreiding van de produktie. Afge
sproken is dat de bestaande interna
tionale organisaties van producenten
en verbruikers van een bepaald pro-
dukt, bijvoorbeeld tin, cacao, koffie
en suiker, een derde van hun midde
len ter beschikking van het fonds
zullen stellen. In ruil daarvoor zullen
ze krediet bij het fonds kunnen
opnemen.
Om aan het totaal van 750 miljoen
dollar te komen, beginnen de deelne
mende landen ieder met een bijdrage
van een miljoen dollar. Daarna stel
len de deelnemende staten 320 mil
joen dollar ter beschikking, in over
eenstemming met hun grootte en de
welvaart. De rest van het bedrag
280 miljoen dollar moet uit vrijwil
lige bijdragen komen.
Ondanks de overvloed aan artikelen of
misschien wel Juist daardoor is het voor
de consument in het algemeen niet ge
makkelijk de beste keus te maken. Zeker
niet, als het gaat om de aankoop van
technische apparatuur. Zodoende wordt
in de meeste gevallen maar gekocht op
advies van de winkelier. Die weet het
echter vaak ook niet zo precies, of en
dat is veel erger die is soms door de een
of andere fabrikant „ingepakt".
Een winkelier ls ook
maar een mens. Daarom
zal hij vaak geneigd zijn
dót merk aan te prijzen,
waarop de winstmarge
het grootst is. In het ge
val dat, behalve een aan
trekkelijke winstmarge
óók nog een bonus te
verdienen valt, is de ver
leiding om Juist dót
merk te verkopen nog
eens extra groot.
Het kwalijke van zulke
situaties is, dat de consu
ment daartegen totaal
geen verweer heeft, om
dat hij of zij dat niet
weet. De onwetende,
niets vermoedende con
sument loopt zodoende
het risico de boot in te
gaan.
Gedrang
Zonder kwade trouw te
(durven) veronderstellen
zit het er toch in, dat
,door het aanbieden van
extra verdiensten door
de fabrikant aan de tus
senhandel, de objectieve
voorlichting van de de
taillist aan de consu
ment in het gedrang kan
komen.
Ik kom op dit onder
werp, door een artikel
van mr. D. W. F. Verkade
over cadeau-acties voor
de tussenhandel in het
blad „Incentive". Daarin
stelt hij de vraag aan de
orde, of cadeau-acties
onder wederverkopers
de goede werking van
het marktmechanisme
naar de consument toe
niet verstoren?
Van dat marktmechanis
me heb ik overigens
ook al zouden er geen
cadeau-acties bestaan
geen hoge pet op. Daar
voor is de markt te on
doorzichtig of, in gewone
taal: er wordt zoveel aan
geboden, dat de consu
ment geen totaal-over
zicht heeft.
Vervolgens behandelt de
heer Verkade twee soor
ten cadeau-acties, name
lijk:
Kortingen wegens de
afname van een bepaal
de hoeveelheid (quan-
tumbonussen), die aan
de consument kunnen
worden „doorgegeven":
Cadeaus en premies, al
dan niet gekoppeld aan
een minimum-afname,
die zich niet voor „door
gifte" lenen.
Belang
Tegen het eerste jv.nt
hoeft, naar het oordeel
van de schrijver, vanuit
consumentenoogpunt
niet zoveel bezwaór te
bestaan. Dat is voor mij
nog maar de vraag. Bij
dergelijke presentjes
heeft de fabrikant van
zelfsprekend het eigen
belang op het oog, en dat
hoeft (zal?) beslist niet
gelijk te lopen met het
belang van de consu
ment.
Wat betreft het tweede
punt heeft (ook) de heer
Verkade grote bezwaren.
Want met cadeau- en
premie-acties kan het ge
beuren. dat fabrikant A
alle schapruimte in de
tailzaken voor zijn pro-
dukt „koopt", zonder dat
de consument daarvan
iets „wijzer" wordt. De
consument komt er zelfs
bekaaid af, als fabrikant
A op die manier mis
schien betere en goedko
pere produkten van
zijn concurrent B van de
schappen of uit de etala
ge weet te weren.
Nóg vervelender is het
ook voor de consument
als fabrikant A daar
bij grotere afnemers be
voordeelt boven kleine
re. De vaak min of meer
afgedwongen voordeel
actie ten gunste van gro
tere detaillisten, gaat
dan ten koste van de
winkel op de hoek.
Treurig
Dat is des te treuriger als
het gaat om voordelen,
die de consument niet
„terugvindt" in de prijs.
Niet minder treurig is.
dat de nieuwe Wet Be
perking Cadeaustelsel
evenals de oude dit
soort cadeau-acties na
drukkelijk vrij praat.
Weliswaar is niet elke
vorm van „promotie"
toegestaan zo dienen
kansspelen onder detail
listen aan de Wet op de
Kansspelen te voldoen
maur in het aleemeen
bestaan er maar weinig
beperkingen voor ca
deau-acties onder detail
listen.
In dit verband wijst de
heer Verkade er nog op,
dat het aan zelfstandige
ondernemers in het alge
meen vrij staat cadeaus
aan te nemen, en het an
deren vrij staat om deze
cadeaus aan die zelfstan
digen aan te bieden.
Anders ls het met het
aanbieden, c.q. aanvaar
den van cadeaus als het
om werknemers of last
hebbers (agenten) gaat.
Wie in dienstbetrekking
of als lasthebber een gift
aanneemt of zich iets
laat beloven, terwijl die
gift verband houdt met
wat hij in zijn functie
doet, is strafbaar wan
neer hij die gift of die
belofte tegenover zijn
werkgever, dan wel last
gever verzwijgt. Kan de
gever redelijkerwijs aan
nemen dat de begiftigde
de gift in strijd met de
goede trouw tegenover
zijn werkgever zal ver
zwijgen, dan is deze
evenzeer strafbaar.
Bezwaar
Wie dit een juiste fcgel
vindt, moet zich toch
eens afvragen of hij
consequent doorden
kend ook geen redelij
ke bezwaren tegen ca
deaus voor de onderne
mers-wederverkopers
ziet. Formeel is de we
derverkoper (detaillist)
geen lasthebber van de
consument, maar feite
lijk treedt hij in vérgaan
de mate als zodanig op.
Zo geredeneerd is er alle
reden voor bezwaar te
gen ondernemers-ca
deaus. waarvan de con
sument niets merkt. In
deze gedachtengang
maakt het geen verschil
ot het om de verkoop van
een fles doucheschuim
van een paar gulden, of
om de verkoop van appa
ratuur van vele. honder
den guldens gaat.
De Reclameraad blijkt
sommige klachten onder
het tapijt te vegen. Het
aantal klachten over de
STER-reclame op radio
en televisie ls vorig jaar
namelijk veel groter ge
weest dan de tien, die in
het jaarverslag-1978 zul
len worden genoemd.
Dit blijkt uit een brief
van mevrouw mr. Loes
Dommering, juridisch
medewerker van het
Konsumenten Kontakt
én lid van de Reclame
raad, in een reactie op de
consumentenrubriek
van vorige week. Omdat
het genoemde aantal
van slechts tien klachten
onjuist is, heeft me
vrouw Dommering tegen
het jaarverslag-1978 van
de Reclameraad gepro
testeerd.
De klacht over de recla
meboodschap van Black
8i Decker en het ant
woord daarop die vorige
week in deze rubriek van
een kritisch commentaar
werden voorzien, blijkt
mevrouw Dommering
als lid van de Reclame
raad niet te hebben ge
zien. Daarover zegt zij:
„Ik maak me sterk, dat
die klacht in het jaar
verslag niet zal meetel
len. Zo'n brief wordt
door de secretaris van de
Reclameraad niet als
klacht beschouwd, maar
als een brief over de
STER-reclame die door
de secretaris zélf wordt
beantwoord. Als de kla
ger op dat antwoord niet
meer reageert wordt aan
genomen, dat hij die
zaak niet wenst door te
zetten. De secretaris laat
echter na de klager erop
te wijzen, dat als hij
dat wenst de klacht
alsnog door de Reclame
raad wordt behandeld."
Verdwijnen
ZIJ vervolgt: ..Zo 'ver
dwijnen' vele klachten;
ik heb er verschillende
voorbeelden van." Zij
heeft dan ook verschil
lende keren tegen deze
handelwijze geprotes
teerd.
Volgens de voorschriften
mogen klachten wel ter
zijde worden gelegd. Dat
moet echter door de
voorzitter van de Recla
meraad worden beslist
en de leden van de Re
clameraad behoren daar
van op de hoogte te wor
den gesteld.
„Welnu," zo schrijft zij,
„dat gebeurt allemaal
niet. Want vele brieven
worden eenvoudig niet
als klacht beschouwd,
maar als een verzoek om
inlichtingen of iets der
gelijks. Als hij of zij de
klacht niet verder door
zet. dan was het in die
wijze van denken ken
nelijk geen serieuze
klacht."
Mevrouw Dommering
zegt daar duidelijk an
ders over te denken. „Je
kunt van consumenten
niet verwachten, dat zij
hele procedures gaan
voeren. Zij wijzen de Re
clameraad op bepaalde
misstanden, en die dient
de Reclameraad dan ook
gewoon te behandelen.
Bovendien denken vele
klagers die een briefje
van de secretaris krijgen,
dat de Reclameraad de
klacht kennelijk al heeft
beoordeeld. Maar dat is
dus niet zo," aldus me
vrouw Dommering.
Tweevoudig
Zij hoopt met deze reac
tie twee doelen te berei
ken. namelijk:
Dat de klagers, die op
hun klacht oen briefje
van de secretaris van de
Reclameraad krijgen,
nóg eens reageren en
vragen om een behande
ling van hun klacht door
de Reclameraad,
Dat de leden van de
Reclameraad gezamen
lijk zullen besluiten alle
klachten en brieven over
de STER-reclame te be
handelen volgens de pro
cedure, die ze zélf heb
ben Ingesteld.
Met deze twee punten zal
elke consument, lijkt
mij, van harte kunnen
instemmen.
De Belgische PTT begint
binnenkort een experi
ment met „knipkaar-
ten", waarmee vanuit
openbare telefooncellen
gebeld kan worden. Door
het Insteken van zo'n
„knipkaart" in het tele
foontoestel kan de ge
wenste verbinding tot
stand worden gebracht.
De „knipkaartofficieel
„telecard" genoemd, zal
op bepaalde adressen
verkrijgbaar zijn.
Het experiment heeft
verschillende redenen,
met name:
de telefoondienst
denkt de klant een
dienst ermee te bewij
zen. omdat die geen vijf-
frank stukken meer op
zak hoeft te hebben;
een grotere beveili
ging van de openbare te
lefooncellen want (ook)
in dat land worden elk
Jaar tal van openbare te
lefoons vernield door
mensen die de opbrengst
eruit halen.
Mening over reclame
Jeroen Krabbé (acteur): Ik vind reclame best, zolang
hij niet appelleert aan burgerlijkheid en truttigheid
(Bijeengebracht door FHV/BBDO)
De Nederlandse PTT is
niet van plan dit systeem
in te voeren. Hier wordt
gewerkt aan beveiliging
van de openbare tele
fooncellen. door de geld-
bakjes te vervangen
door kluisjes. Volgens de
woordvoerster van PTT
bevalt dat uitstekend.
Ten gerieve van de klant
worden voorts steeds
meer telefoons geplaatst
waarin, behalve kwar
tjes. ook guldens en rijk-
daalders gebruikt kun
nen worden
