nou j* rouw commentaar Hl/ LEEFT TENMINSTE N0&I rapporten, wie leest ze ooit? gorter werken (1) irter werkei (2) Kloek idee (1) Kloek idee (2) Wijsheid? (1) Wijsheid? (2) DE STEM DES VOLKS natuurramp auto weg dolman doorgaan ISDAG 20 MAART 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 PARIJS ME NTPARLEMËNTAIRPARLEMENTARIËRSPARLEME NT ARISMEPAR.LEMENT redactie: Ferry Mingelen bijdragen: Theo Koelé. Bram Pols, Johan van Workum tekening: Tom Janssen (zie: „kloek idee"» H geleidelijke verkorting van de werk\eek be- m (I allerminst als een illusoir perspectief terzijde morden geschoven, zo blijkt uit een opnerkelijke m jtie van het Centraal Planbureau. Weliwaar zijn ki negatieve effecten, zoals een dalin; van de ort, een teruglopen ook van het totaleproduktie- sau van ons bedrijfsleven en een opwiartse druk het inflatiepeil. Maar daar staan ock positieve D iltaten tegenover. De werkloosheid fan aanzien- I dalen en meer nog neemt de werkgelegenheid in bedrijven. Korter werken le«rt dus wel i,( elijk een bijdrage aan de oplosing van het kloosheidsprobleem en het biedt nimer perspec- a en voor tweeling-banen, een baa» voor man en uw enz. u i deze op zichzelf positieve resiltaten is echter belangrijk „maar" verbonden: de vlieger gaat jen op wanneer werknemers o'er de hele linie r« id zijn een stukje van hun koopkracht op te jjj ren. Volgens het rekenmode van het Planbu- keftj kan bij een koopkrachtoffe'van twee procent Tjaar in 1983 de 35-urige w-rkweek al realiteit lal. Behalve de al genoemde ngatieve effecten zou toi werkloosheid dan met 45.(00 gedaald kunnen '"'■en de werkgelegenheid ntt maar liefst 70.000 toegenomen. Dit positiev effect zou zich in de ipvolgende jaren voortz-tten. jt het perspectief an korter werken daarom als een onbereikbaar ideaal terzijde worden >n ïoven? Het lijkt <ns dat de exercities van het a tureau daartoe >p zichzelf geen aanleiding j leven te geven, ^eker niet wanneer men (wat lat Planbureau niet gedaan heeft) kijkt naar de elijke effecten Jie de verdere automatisering >s) op de wekgelegenheid zal hebben. De eweging bijvorbeeld heeft uitgerekend dat het ootg daarvan wteens zou kunnen zijn een toene- van de wekloosheid tot maar liefst een half 11 >en in wezenils essentiële vraag over, het al dan anwezig ijn van een bereidheid tot het bren- van een bopkrachtoffer. Binnen de vakbewe- is die *aag nog niet duidelijk beantwoord, buiten er echter genoeg losgemaakt om wel :n posiieve beantwoording te kunnen mikken, orbeeï is er het pleidooi voor een nieuwe. Met dit belangrijke voorbehoud zitten we meteen in de kern van de problematiek, die op het ogenblik het arbeidsvoorwaardenoverleg in met name de industriële sector beheerst. De werkgevers willen van geen arbeidstijdverkorting weten. Voor hen zijn de negatieve effecten op het ogenblik doorslagge vend. Temeer ook waar zich nog allerlei nevenpro blemen voordoen, zoals de opzichzelf feitelijk juiste constatering dat het ondanks de huidige werkloos heid. vaak moeilijk is om aan geschikt personeel te komen. Het is bij deze toch al sombere kijk, begrijpelijk dat werkgevers ook geen al te hoge pet op hebben van de offerbereidheid van de werknemers. Een blik op de cijfers van het Planbureau bevestigt inderdaad hoe desastreas het achterwege blijven van zo'n offer zou zijn. Niët alleen zijn de negatieve effecten dan bijna zwartgallig, maar pakt zelfs het effect op de werkloosheid in het tegendeel uit. Het Planbureau zelf blijkt al evenmin erg overtuigd te zijn van de realiteitswaarde van een loonoffer. Het verwijst onder meer naar een enquête van het Ministerie van sociale zaken, waaruit blijkt dat slechts zestien procent van de werknemers bereid is loon in te leveren voor minder werken. soberder levensstijl; is er een vraag ook naar kwali teit in plaats van kwantiteit. Tegen die achtergrond is het brengen van een loonoffer aanzienlijk minder illusoir dan het op het eerste gezicht lijkt. Voorwaarde is dan echter wel dat het offer naar evenredigheid wordt gebracht. Uitgaande van de twee procent ,per jaar die de modale werknemer aan koopkracht zou moeten inleveren, zou het offer voor de minimuminkomens dan gelijk nul kunnen zijn en voor de hogere inkomens meer dan twee procent. Het model van het Planbureau maakt ten slotte nog eens duidelijk, wat de koopkrachteffecten zijn wanneer werkne mers geen koopkrachtoffer brengen en toch gorter willen werken. Ook dan zal (door de zoveel hogere inflatie) hun koopkracht er met een half procent per jaar op achteruit gaan. Korter werken kan dus wel, maar er moet hoe dan ook een offer voor worden gebracht. Tekeningen, bij voorkeur in liggend tor- maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er èen boekenbon. „Een avondje zonder tv. de ver warming op achttien graden, de lampen vroeg uit, de gordijnen dicht, werkelijke snelheidsbeper kingen op de autowegen, minder militaire oefeningen. Het is een willekeurige greep uit de talloze mogelijkheden tot energie-bespa ring, die momenteel door het mi nisterie van economische zaken worden bekeken. De meeste mensen zullen zich er niet zo van bewust zijn. maar de tijden van energie-schaarste zijn niet voorbij, in tegendeel. De om wenteling in Iran, een belangrijke olie-leverancier voor Nederland, heeft de oliestroom vanuit dat land naar West-Europa vrijwel doen droogvallen. De prijzen drei gen fors te gaan stijgen en andere Arabische landen wensen hun sterke positie op de ollemarkt te gebruiken om politieke erkenning van de Palestijnen af te dwingen. Reden genoeg dus, om de afhan kelijkheid van olie. door besparin gen in het gebruik te verminderen Vijf procent minder is het doel, vrijwillig, of als het moet met dwang. De ambtelijke werkgroep olie-crisis in Den Haag is weer tot leven gewekt en werkt momenteel aan een waslijst van maatregelen, waarover voorlopig geen medede lingen naar buiten worden ge daan. De werkgroep koopt name lijk niets voor speculaties vooraf, en hoopt dat ook het parlement dit standpunt zal delen. Hoe moeilijk de taak van de werk groep is, blijkt wel uit een recente discussie over het nut om de hon derd kilometer snelheid precies te gaan afdwingen. In tegenstelling tot de CDA-energiespecialist Van Houwelihgen, voelde minister Tuijnman (verkeer en waterstaat) in eerste instantie weinig vocrr nieuwe acties op dit punt. Hij scheen door economische zaken hierbij in het gelijk gesteld te wor den, want van die kant kwam de berekening dat handhaving van de honderd kilometer snelheid aan de gewenste energie-bespa ring slechts tienden van een pro cent bijdraagt. Het kabinet heeft Tuijnman echter tot bijstelling van zijn standpunt gedwongen, want alle beetjes om de vijf pro cent besparing te bereiken helpen. Een beroep op de bevolking om het zuiniger aan te doen, zal wei nig effect hebben als de overheid niet zelf het goede voorbeeld geeft. Zo bezien dus een goede zaak dat het ministerie van bin nenlandse zaken ambtenaar P Kloek met honderd gulden heeft beloond voor een helder idee voor „departementale energie-bespa- ring. Wat Kloek dan wel voorstel de? Heel simpel: „Het uitschake len van de elektrische verlichting op de werkkamer bij beëindiging van het werk". Was dat dan zo origineel? We herinneren ons nog een door de overheid betaalde ad vertentie onder de kop: „Vandaag denken weer tienduizenden men sen dat licht op kantoor niets kost". Ook een ministeriële circu laire nep een jaar geleden al op „het licht op de kamer niet onno dig te laten branden" Vanwaar dan toch de beloning van het niet zo nieuwe idee van ambtenaar Kloek, vroegen we aan de secretaris van de ideeën-com missie op het ministerie van bin nenlandse zaken, de heer De Jong: „De heer Kloek werkt 's avonds' vaak over en hij heeft daarbij op gemerkt dat veel lampen in lege kamers blijven branden. De circu laire om daar op te letten, heeft dus weinig effect, zo concludeerde hij. Daarom heeft hij de kwestie via de ideeënbus opnieuw onder de aandacht willen brengen Gebleken is dat er per jaar duizen den guldens bespaard kunnen worden, als iedereen na zijn werk het licht uit doet. Op zo'n bedrag is een beloning van 100 gulden niet overdreven hoog. Zijn idee heeft er nu toe geleid dat schoon- maak-ploegen de opdracht heb ben 's avonds het licht overal uit te doen en dat wordt nog eens door de bewakingsdienst gecon troleerd. Boosdoeners vinden de volgende dag op hun bureau een briefje voortaan beter op te let ten". aldus De Jong Staan deze goedbedoelde acties niet in pijnlijke tegenstelling tot de gigantische neon-B van bin nenlandse zaken die 'slivonds aan de buitenkant van het gebouw tot ver in de omtrek zijn licht uit straalt? „Inderdaad", zegt De Jong, „je vraagt je af of dat nu wel nodig is." Het idee om de energie- verspillende „B" voortaan maar uit te laten, maakt dus wel kans op een beloning? „Jazeker" meent De Jong. Er valt voor gisse ambte naren dus nog heel wat bij te ver dienen Het meest geheimzinnige staats bedrijf staat vandaag voor het eerst in de geschiedenis op de agenda van de Tweede Kamer Opgericht in 1921, jaaromzet 1.8 miljard gulden (in 1977) sterk groeiend, aantal werknemers ruim vierhonderd, hoofdzetel te Zwolle, 10.000 leveranciers en 25.000 Afne mers. De naam Rijksinkoopbu- reau (RIB), formeel onderdeel van het ministerie van financiën. Het RIB is begonnen om door bundeling van aankopen voor de overheid lagere prijzen te krijgen en tijd te besparen. Alle rijksin- - stellingen moeten hun aankopen in principe via het RIB doen. Soms kan het RIB uit eigen voor raad leveren (kantoormaterialen) maar vaker zoekt het bureau voor de afnemers een leverancier. De grootste omzet (zestig procent) wordt gehaald via „afnemers" die rechtstreeks kopen van leveran ciers die met het RIB contracten hebben afgesloten en met flinke kortingen leveren. Niet alleen rijksinstellingen, maar ook lagere overheden en gesubsi dieerde instellingen kunnen (vrij willig) via het RIB kopen. Sinds het RIB in de „zachte sector" ac tief klanten werft, is de omzet fors gegroeid en verdubbelde zelfs-in 5 jaar. In 1977 was de verdeling: rijksinstellingen 750 miljoen gul den. gemeente en provincie 200 miljoen en gesubsidieerde instel lingen maar liefst 900 miljoen. Deze groei is het RIB niet overal in dank afgenomen, vandaar de toegenomen publieke belangstel ling. Die bleek bij de atgelopen kabinetsformatie, toen de mid denstand bij monde van NCOV- voorzitter Zuidhof. zich bij forma teur Den Uyl erover beklaagde dat het RIB veel werkgelegenheid on der de kleinere middenstand ver nietigt. Bekend is het voorbeeld van de warme bakkers die zo'n jaar ol wat geleden van het plaatselijke bejaardenoord of ziekenhuis te horen kregen dat zij geen brood meer hoefden te leveren. Er was een man van het RIB geweest en voortaan werd het brood goedkp- per via het RIB van de broodfa briek betrokken. Veel broodfa- breiken zijn inmiddels ook alweer pijnlijk gesaneerd -- naar boze tongen beweren kwam dat ook doordat het RIB gebruik dan wel misbruik makend van de overca paciteit steeds lagere prijzen be dong. Totdat ze te laag werden om nog brood voor te bakken. Van recenter datum zijn de pro blemen in de schoonmaaksector Vroeger hadden veel instellingen een schoonmaakbedrijf uit eigen stad of streek. Nu sluit het RIB veel contracten af. uiteraard tegen beduidend lagere prijzen. De klei nere schoonmaakbedrijven kla gen steen en been. zij komen er niet meer aan te pas, zij kunnen voor zo weinig geld geen net werk leveren. Politiek is de belangstelling voor het RIB vooral gewekt door de orders die regelmatig in het bui tenland werden geplaatst omdat men daar goedkoper kon leveren Veelvouden van de aldus bespaar de belastingcenten werden intus sen wel uitgegeven aan werkgele genheidsprogramma's. De laagste prijs lijkt bij het RIB nog steeds de hoogste wijsheid. Of dat zo moet blijven, maakt de Kamer vandaag uit. ledereen in Nederland kan zonder veel moeite een po litieke partij oprichten, maar echt meedoen aan verkiezingen kost een handvol geld. Dat juist ontneemt de zonderling nogal eens de moed om zich als voorman te laten inschrijven van een club die de maatschappij nu eindelijk eens naar beho ren gaat inrichten. Heb je eenmaal een Kamerzetel, dan krijg je ook de fel be geerde zendtijd. Extra zendtijd zelfs in de zes we ken die aan Tweede Ka merverkiezingen vooraf gaan. In Den Haag is nu de vraag gerezen of die extra zendtijd ook voor de Euro pese verkiezingen moei worden toegekend Dit zou kunnen op grond van artikel 26 van de om roepwet: de minister van CRM kan zendtijd toewij zen voor bijzondere geval len of doeleinden. Dit zou er dan zo een zijn. Geen woord in het betreffende artikel echter over partij en of zetels. Dus wie krij gen er nu zendtijd? Alk- partijen die aan de Euro pese verkiezingen mee doen. of ook tegenstander van Europa? Volgens ambtenaren van CRM zouden tegenstanders van Europa ook de gelegen heid moeten krijgen hun standpunt uiteen te zetten Een woordvoerder van de omroepraad: ..In een de mocratie heeft iedereen récht op zijn zegje, eèn aanvraag van een tegen stander zal dus zorgvuldig overwogen moeten wor den" Het eventueel toe wijzen van zendtijd aan tegenstanders van de Eu ropese verkiezingen kan verstrekkende gevolgen hebben. Mag meneer Pie- terse. omdat hij tegen het Nederlandse parlement is, dan straks ook op de buis bij Kamerverkiezingen0 Dan wordt dat „langs de mocratische weg zorgvul dig overwogen" Wolff iCPNi: ..Dat wordt dan lachen, langs demo cratische weg de democra tie laten ondermijnen Maak je borst maar nat" Kosto (PvdA): „Ik wil te genstanders niet mond dood maken, maar dit zou te ver gaan. daar zijn an dere programma's voor" Van der Sanden (CDAi ..Die zendtijd is alleen voor partijen die mee doen. maar het argument van Wolff deel ik niet. De CPN zelf heeft tot 1965 geen zendtijd gehad, om dat die zich niet- aan de democratische beginselen hield. Dat is toen veran derd. de democratie moet ook tegenstand kunnen verdragen" Wolff: ..Dat zat heel an ders. Wij werden ervan be ticht anti-nationalistisch te zijn. het was vlak na de koude oorlog. Maar we na men wel deel aan het par lement. we hielden ons aan de democratische spelregels Dat geldt niet voor mak kers als Glimmerveen wier aanvraag om zendtijd „zorgvuldig overwogen gaat worden Nou dat hebben we ons een keer laten gebeuren. Als er nu weer van die louche figu ren aan bod dreigen te ko men, laten we geen steen op de andere" PARLEMENTPARLEMENTAIRPARLEMENTARIËRSPARLEMENTARISMEPARLEMENTE Overal waar gewerkt wordt, wordt ook vergaderd. Er zal nog moeilijk een bedrijf te vinden zijn, waar geen commissies ge vormd zijn die op gezette tijden vergaderen. Uit zo'n bespreking komt een rapport. Dat rapport is er om gelezen te worden door de belanghebbenden. Tenslotte is er niet voor niets tijd, moeite en geld aan besteed. Een beetje groot bedrijf dat het goed voor heeft met zijn mensen, zet het hele personeelsbeleid op papier en geeft er iedereen een eigen exemplaar van. Een nog dikker rapport dus, vaak fcelfs een klein boekwerkje met een zeker be langrijke. maar weinig opwinden de inhoud. Elk personeelslid wordt geacht het te lezen, maar of dat er ooit van komt? Voor hoeveel mensen hebben dergelij ke tijdrovende rapporten eigen lijk n^t? Profiel, het maandblad voor de medewerkers van Verkeer en Wa terstaat. heeft geprobeerd da. een indruk van te kr Ue' ministerie heeft ook i. personeelsbeleid" late stellen. Toen alle mt ■v:- het boekje al een ki- d;. maanden in huis hadden be! k Profiel er een stuk of wat door het hele land op. Verkeer en Wa terstaat heeft heel wat medewer kers, dus het probeersel kon niet veel meer dan een steekproefje zijn. Maar de uitkomst loog er niet om. Van de éénentwintig opgebelde medewerkers onder wie een paar administratieve mensen, en kele opzichters, e*n brugwachter, een voorlichter ai een ingenieur beweerden ZGVen het boekje niet ontvangen te hebben. Zes hadden het wel gekregen, maar lazen het in het geheel niet. Van de overigen was »r één verder dan bladzij 43 gekomen, had één er na het lezen „geen bijzondere herin nering" aan en wisten twee niet meer te zeggen dan dat het boek je „nogal droog' was. Een opzich ter had er zijr best op gedaan, maar vond datje er wel een stu die van mocht maken om de om schrijving te kinnen volgen. Een afdelingshoofc: „Ik heb de nota wel gekregen, maar je krijgt zo veel rapportei te lezen". Een ver keersleider ken het zich evenmin herinneren: ,./e krijgt zoveel rot zooi van de dienst". En ten slotte een ingenieur: „Ja, ik heb de nota gelezen, msar je moet me niet direct vragen wat er in staat." Niet meerdan twee mensen, een voorlichte' en een medewerkster van Personeelszaken waar de nota vanlaan komt vonden het een „leesbaar" en „interes sant" stuk. Duidelijk is wel. dat de aandacht voor het werkstuk in geen enkele verhouding staat tot de moeite van het samenstellen. Misschien worden de mensen een beetje moe van rapporten lezen. Mis schien zou er gewoon een tijdje wat minder vergaderd moeten worden en moeten er wat minder rapporten geschreven worden. WEET U DIT VAN Lange slierten mensen, met of zonder gasmasker, hebben in Stockholm het verkeer finaal vast laten lopen. Hun overi gens zeer vreedzame demon stratie tegen onnodig gebruik van (Je auto in de binnenstad hield in, dat ze in het spitsuur op de drukste punten van de hoofd stad in dicht aaneengesloten groepen over de zebrapaden lie pen. zodat automobilisten geen kans kregen om door te rijden. De Zweedse minister Bondestam van verkeer heeft nu verklaard van mening te zijn. dat het niet strikt noodzakelijke autoverkeer uit de binnenstad zal moeten ver dwijnen. De Melkweg bevat vermoedelijk >00 miljard sterren De aard en de sal menstelling van de sterren is praktisch gelijk aon die v.d.zonj Sterren zijn gloeiende gosbollen met temperaturen v.3000-ip0.000oC. Sterren meteen gelig licht noderen het einde v. hun be- sterren komt meteen snelheid von 300.000 km.per sekonde noor ons toe Die ofshmd in een joar heet een lichtjaar. In feite had de vijftienjarige Bus- summer niets anders gedaan dan zeer geïnteresseerd het gesprek volgen tussen de conducteur en een paar passagiers die zonder kaartje in de trein zaten. Een andere treinpassagier vatte zijn strakke blik verkeerd op en meende dat de jongen hem zat aan te staren. Volgens De Gooi en Eemlander ontspon zich de volgende korte, krachtige con versatie tussen die twee Passa gier: ..Moet je soms een foto van me?" Jongen: „Nee, ik spaar geen natuurrampen". Even krachtig, en gelukkig voor de Bussummer ook kort. waren de1 klappen die de zich beledigd voelende passa gier aan de jongen uitdeelde, maar wel hard genoeg om de dok ter de schade te laten opnemen De Bussumse jongen heeft bij de politie een klacht wegens mis handeling ingediend. voor alle minderheden: ze staat altijd aan de kant waar de klap pen vallen: ze is extreem tole rant: iedereen mag van haar doen wat ie wil, zelfs degenen die door iedereen worden uitgekotst gunt ze al- het geluk van de wereld: Dolman kan alles zeggen, omdat ze eenzaam is". Het is een uitgesproken Dolman- kenner die dit zegt. iemand die de vriendelijke bemoeial van top tot teen en van binnen en buiten kent. omdat ie haar zelf ge creëerd heeft. Sterker nog: om dat ie haar zelf is Paul Haenen, onder meer medewerker van (de Amsterdamse omroep i Radio Stad, is dezelfde als Margreet Dolman. Wie haar hoort, hoort hem. Waarom hij zijn „stemme tje" destijds Margreet Dolman genoemd heeft weet hij zelf niet meer. want. dan is al 170 uitzen dingen geleden, bekent hij in Te- levizier. ..En van die stem kom ik voorlopig niet af' Wie is toch die Margreet Dolman die aan hét eind van Son jas Goed Nieuws Show en in Radio Stad ongezouten haar geheel ei gen inzichten op mensen en maatschappij ten beste geeft? Wat voor type is de loslippige Margreet? Een paar karakter trekken van deze letterlijk veel zeggende dame: „Ze komt op Als hij zijn belofte houdt, staat kapper Gerry Stupple uit de En gelse havenstad Dover nu nog te knippen. Zondag overschreed hij het oude record non-stop-haar knippen. toen hij 305 uur aan de gang was. Om te voorkomen dat iemand hem ooit nog eens pro beert in te halen, verklaarde hij op dat grootse moment door te zullen gaan tot hij de 400 uur volgemaakt had. Mits hij natuur lijk genoeg klanten zo gek vindt om zich te laten behandelen door een kapper die met zijn ogen dicht staat te knippen Niet mooi Ze hadden het misschien zelfs gratis kunnen krijgen, maar de directie van een bank in het Franse Montbeliard vond Gérard Zlotykamians muurschildering blijkbaar zo le lijk. dat ze de politie vroeg pro ces-verbaal op to maken De schilder had de verkeerde muur genomen en was toen al opge pakt. omdat de politie hem voor een willekeurige kladderaar had aangezien En dat terwijl Zloty- kamlan nota bene In opdracht van de gemeente de openbare ^gebotfwen versierde. Wespennest Niet dat de Eenrummer Scholtens wespen nesten fabriceert of repareert, maar wel heeft hij er een van ruim een meter lang en een halve meter breed in zijn werkplaats staan. Vorig Jaar maakte hij hon derden wespen in en bij zijn huis onschadelijk en dit Jaar heeft hij hun lege nest gevonden, op zijn eigen zolder De Groninger* mag zich dan letterlijk in de nes ten hebben gestoken, steken is er dus niet meer bij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5