Aassale Paasgroet voor
e jongens in Libanon'
Veilig huwelijk
jnsje van Helden: een gebaar van mens tot mens
De Amro Bank
is er voor iedere belegger.
Nieuwe boeken
Rodamco in Amro-systeem.
AG 19 MAART 1979
TROUW/KWARTET
r Fred Lammers
RN Volgende maand
een massale Paasgroet
[vorm van wenskaarten,
ngen en prentbrief-
ten naar de Nederlandse
en in Libanon gaan.
[en oud kunnen er aan
en om de soldaten die
de kastanjes van de
JD-verplichtingen uit het
[halen te laten merken
e een achterban hebben.
ln grote UJnen het plan dat
va Hansje van Helden ln
vorige week heeft bedacht en
alte wil geven, omdat zij van
uit weet hoe soldaten zich, ver
lis, ln een vreemde omgeving
n ander klimaat voelen.
b wat dat betreft in de keuken
n kijken. Niet alleen bij de ma-
laar mijn man, de in 1975 over-
Engelandvaarder en oorlogs-
Wim van Helden, was bij de
lacht. Daardoor weet ik precies
bij militairen omgaat. Ze doen
toer, maar hun hartje is zo
De luchtmachtslogan „Niet
maar doen" Indachtig heeft
besloten tot daden over te
Daar heb je Hansje weer, zul-
i oud-collega's wel zeggen als
en wat ik nu van plan ben. Nu,
maar praten. Ik ben nou een-
i impulsieve tante en dat zal
wel blijven. Als je iets bedenkt
n Je vindt dat het goed is,
|e er niet over gaan zeuren,
an gaat het spontane eraf. Er
tl genoeg gewauweld."
^menselijkheid
van Helden heeft geleerd de
uit de mouwen te steken. In
lezorgt zij al vele Jaren, eerst
ar man en nu met een paar
inen, ieder jaar een veertigtal
taanden een fijne eerste kerst-
let een paar uurtjes, nee, de
e december van de koffie tot
•zijn die mensen bij haar te
ndat Hansje vindt dat je best
^at voor een ander mag doen.
t een soort liefdadigheid, een
igen vóór de kerst om je dan,,
echt kerstfeest is, voldaan'
«rug te trekken in je eigen
e, maar op 25 december zelf,
j betrokkenen een beetje mede-
:cl |Jkheid het hardst nodig
i is nu veraf, Pasen staat
deur, een heel ander feest,
och ook dagen die velen bij
r in de familiekring doorbren-
arover zat Hansje van Helden
feren, zoals ze wel vaker doet,
ichten de mensen dat niet van
ïw die altijd bezig is als het
met Amnesty International
I met haar pleegdochter in
na. ,,Ik zat erover te denken
ik wij mensen on allemaal
ln die kersttijd om iets voor
te doen, maar als het 1 Janu-
vaak nog eerder, vergeten we
er voor vijftig weken. Toch
wij mensen elkaar zo hard
liet alleen in december, maar
maanden van het jaar. Dat
we de afgelopen maanden
sneeuw weer ondervonden."
wanneer je moeilijke perio-
irmaakt kun je anderen niet
Dat heb ik gemerkt toen mijn
s overleden. Het is heerlijk als
r dergelijke omstandigheden
Hans van Helden ik ben nou eenmaal een impulsieve tante
(foto: Henk Tukker)
ontdekt dat er mensen om je heen
staan, die Je niet in de steek laten."
„Datzelfde speelt nu min of meer met
die militairen die naar Libanon zijn
gestuurd. Die zullen zich, vooral de
eerste maanden, vaak erg verloren
voelen. Zij weten drommels goed
waarom ze daar zitten. Het mag dan
een vredesmacht heten, waarvan ze
deel uitmaken, maar het is toch wel
even iets anders dan een oefening."
Kuch
Zo groeide bij Hansje het plan de
jongens daar een hart onder de riem
te steken. „Er is de afgelopen weken
heel wat afgepraat over dat gaan
naar Libanon. We weten ook, dat een
heel stel liever niet in het vliegtuig
was gestapt. Ze proberen er nu het
beste van te maken. Maar daarmee is
de kous niet af. Het. is een zaak die
ons allemaal aangaat, of we er nu
familie hebben zitten of niet. Laten
we daarom met elkaar proberen de
kuch een beetje meer verteerbaar te
maken, door ze te laten merken dat
het niet is: uit het oog uit het hart. De
afgelopen weken hebben we in ruime
mate met ze meegeleefd. Dat moet zo
blijven. Zij zitten nu in het oosten.
Laten wij ervoor zorgen dat er uit het
westen het zonnetje doorbreekt. Dat
kan door te doen wat onze hand vindt
om te doen."
doen, zelfs de kleuters. Om de kosten
hoeft niemand het te laten. Het komt
bij acties meestal op onze portemon
nee aan. Dit keer wordt er een beroep
op ons hart gedaan. Als dat de men
sen niet aanspreekt dan weet ik niet
meer wat er van de wereld terecht
moet komen."
Geen pakjes
Wat Hansje van Helden voor ogen
staat is dat zoveel mogelijk Nederlan
ders een paasgroet naar Libanon stu
ren. „Het komt op het gebaar aan.
Het maakt niets uit of het een kaart
uit de supermarkt is of uit een kunst
handel. Zelfgemaakte kaarten zijn VfGÖG
nog leuker, bijvoorbeeld tekeningen.
Als de schooljeugd eens in klassever-
band aan de slag zou gaan en niet te
vergeten de bewoners van bejaarden
tehuizen, die vaak ook erg creatief
zijn op dit gebied. Iedereen kan mee-
Het is niet de bedoeling dat de men
sen pakjes gaan sturen. Paaseieren
krijgen onze soldaten toch wel. Ook
hoeven het geen lange brieven te zijn.
Daar zorgen hun familieleden wel
voor. „Nee, het gaat om een paar
hartelijke woorden, waaruit blijkt
dat we op het ogenblik in Nederland
niet alleen bezig zijn om onze zomer-
vakantiereizen uit te stippelen. Dat
moet wel aanslaan. Als er mensen
zijn die denken dat soldaten zoiets
kinderachtig vinden, dan weet ik wel
beter. Post is zo belangrijk voor een
militair. Dat is immers de band met
thuis."
Hansje van Helden richt haar oproep,
al is Pasen een christelijk feest, niet
alleen tot dat deel van de bevolking
dat zich kerkelijk noemt. „Hartelijk
heid heeft niets met levensovertui
ging te maken. Dat neemt niet weg
dat kerkmensen op hun paasgroet
best tot uiting mogen laten komen
dat ze ook in het gebed aan onze
jongens in Libanon denken. Dat is
juist heel belangrijk in deze tijd, nu er
vaak zo negatief over de kerken
wordt gedacht, en niet altijd ten on
rechte."
„Door ons met name als kerkmensen
achter een actie als deze te zetten
kunnen we de buitenwereld laten zien
dat het ook anders kan, dat we echt
wel oog hebben voor heel gewone
dingen, al laten we dikwijls op dat
terrein kansen onbenut."
„Ik weet wel dat het ons niet zo ligt
om met Pasen iets voor anderen te
doen. Het kerstfeest is beter verkoop
baar. Dan heb Je een kerstboom en
kun je zingen over vrede op aarde. Er
is bij mijn weten geen paaslied waar
in over vrede wordt gesproken. Met
Pasen weten we eigenlijk niet zo goed
raad omdat niet-gelovigen daar zo
ver vanaf staan. In Oosteuropese lan
den begroet men elkaar, ook mensen
die je helemaal niet kent, op Pasen
met 'Christus is opgestaan'. Dat is
een traditie met diepe inhoud, een
teken van verbondenheid en dat is
nou net wat ik wil bereiken met mijn
actie."
Hansje staat zelf verbaasd als ze zich
zo hoort praten. „Een jaar of wat
geleden zou dat niet bij met zijn
opgekomen, maar door het onver
wachte heengaan van Wim ben ik
anders tegen veel dingen gaan aan
kijken. Je hebt na zo'n verlies een
litteken van het kruintje van je hooid
tot aan je tenen. Toch moet je verder,
en na verloop van tijd merk je ook
dat zoiets kan, wanneer nieuwe mo
gelijkheden zich aandienen, waar
door je in het leven weer voor taken
wordt geplaatst. Deze actie bijvoor
beeld. Daar zou ik vroeger nooit aan
hebben gedacht, al mis je juist onder
dit soort omstandigheden je partner
ontzettend. Ik ben ervan overtuigd
dat hij er volledig achter zou hebben
gestaan, maar wat zou ik er graag, al
was het maar vijf minuten, met hem
over willen praten."
De paasgroeten moeten uiterlijk 31
maart binnen zijn op Nassaulaan 8 in
Baara en worden geadresseerd aan
„onze jongens in Libanon". Dan zorgt
Hansje van Helden er via de contac
ten die zij heeft voor, dat alles tijdig
in Haris arriveert.
door Mink van Rijsdijk
Jaren geleden vertelde een jonge vrouw me dat ze
iedere ochtend zodra ze uit haar bed kwam „haar
gezicht aantrok". Daarmee wilde ze zeggen dat ze
zich geheel optutte compleet met alle snufjes en
snifjes die daarbij hoorden. Aldus verzorgd zette
ze zich met haar echtvriend aan de ontbijttafel.
Was de tijd voor centjes verdienen voor haar man
aangebroken, dan zwaaide ze hem vrolijk uit.
Vervolgens ontdeed ze zich weer van haar gezicht,
bracht een laag voedende crème aan en nam een
douche, om zich daarna voor de tweede keer te
gaan optutten. Dit ochtendritueel kwam lichtelijk
zot op mij over en op mijn vraag waarom ze het
prille uur zo ingewikkeld maakte, keek ze me heel
meewarig aan. Ze vond me uitermate naïef. Wist
ik dan niet dat de wereld 's morgens vroeg al vol
mooie, frisse en goed verzorgde meiden was?
Besefte ik niet dat haar man op de eerste de beste
straathoek al een seksegenote van ons kon tegen
komen zonder scrupules, zonder moraal? DaiT
zweeg ze verder maar over het kantoor waar haar
man werkte, want, oh la la, daar liep wat rond te
heupwiegen hoor. Kijk, en als zij nou niet op elk
uur er op haar voordeligst uitzag? Dan vroeg ze
toch om ellende en was het toch geen wonder als
een man viel voor de verleidingen van een smaak
volle zus? Zodoende. Aan dit verhaal van een
krampachtige vrouw moest ik weer denken toen ik
in de krant las over Joke de Vries, die getrouwd
zijnde met een politieagent de vrouwelijke
collega's van haar man als een bedreiging ziet.
Zelf is ze schoonheidsspecialiste van professie.
Snel even een gezicht aantrekken is voor haar
zodoende een peuleschil. Mevrouw De Vries
echter ziet de verleiding niet zozeer in uiterlijk
schoon. Ze zegt: „Er kan tussen een man en een
vrouwelijke collega een geestelijke relatie ont
staan, die in het huwelijk contactarmoede kan
veroorzaken." Zeker kan dat, maar hoe wil me
vrouw De Vries de andere risico's in deze boze
wereld te lijf?
Het is alweer een poos geleden dat men in
sommige kerkelijke kringen tegen gemengd
zwemmen was. Want, nou nou nou, dat was me
een gevaarlijke toestand hoor. En ziedaar, zoveel
jaren na dato blijkt ineens ook gemengd werken
bijzonder riskant te zijn. Op scholen, kantoren,
ziekenhuizen en waar al niet, treft men mannen en
vrouwen die als collega's de dagen met elkaar
doorbrengen. Soms vinden ze elkaar aardig, soms
niet. Soms hebben ze veel waardering voor elkaar,
soms niet. Ho ho, zo simpel ligt dat niet. „Een
nachtelijke surveillancerit biedt zoveel gelegen
heid," zei mevrouw De Vries, net als indertijd
mijnheer pastoor over gemengd zwemmen. Eigen
lijk wil ik hier helemaal geen grappen over maken,
daar is de kwestie te krom voor. Natuurlijk is
helaas de realiteit dat veel huwelijken kapot gaan,
ook zonder nachtelijke surveillanceritten samen
gezellig in een auto. Een andere realiteit is dat
jalouzie, achterdocht en wantrouwen permanente
inwoners van een huwelijk kunnen zijn, die de
boel vaak meer verzieken dan collega's. Door
intensief samenwerken kan er een relatie, een
'band, een vriendschappelijke verhouding ontstaan
tussen collega's. Gelukkig maar, een beetje warm
te kan een mens best gebruiken. Was ik jaren
geleden wel zo naïef toen ik het een overdaad aan
goede werken vond dat een vrouw zich uitsluitend
opmaakte uit angst dat haar man ontrouw zou
zijn? Of is die mevrouw De Vries op het verkeer
de spoor? Eigenlijk kan ik me ook best voorstellen
dat vriendschap via een werksituatie precies die
aanvulling geeft aan een huwelijk waardoor alles
wat soepeler loopt, zonder dat van ontwrichting of
contactarmoe sprake is. Trouwens, wie kan het
huwelijk immuun maken voor infecties? Steriel en
anti-septisch? Zou dat zo fleurig zijn? Luchtdicht
brr, ook niet zo fris.
ADVERTENTIE
Rodamco N.V is het nieuwe onroerend
goed fonds van de Robecogroep.
Dit onroerend goed fonds wordt met
ingang van 22 maart a.s. ook in het volledig
girale systeem van Amro Effecten-Beleggings
rekeningen opgenomen.
Voor nadere inlichtingen kunt u
bij uw Amro-kantoor terecht
Bij uitgeverij Elsevier te Amsterdam
verschenen de volgende boeken: Hy
drocultuur, planten kweken zonder
aarde. De auteurs zijn R. Bruinsma
en H Wesdorp. (208 blz 29,50);
Elseviers Groene Almanak 1979, 52
weken bloemen- en plantenverzor-
glng in huis en tuin van lente '79 tot
lente '80. (128 blz 13,90); Alles
over korthaarkatten, van S. Bruin.
(198 blz 19,90).
Bloemen en planten van Europa, O.
Polunin. Geïllustreerde flora met
meer dan 1000 foto's in kleur. 2e druk.
Uitg. Zomer en Keuning, Wagenin-
gen. 852 blz - 85,—.
Sturen bij het onvoorziene, (een stu
die over flexibiliteit; het functioneren
van organisaties in een omgeving),
door dr. D. J. Eppink. De schrijver
studeerde bedrijfseconomie aan de
Vrije Universiteit Uitg. Stenfert
Koeree, Leiden. 202 blz 39,50.
Sociale stratificatie op weg naar em-
pirisch-theoretisch stratificatie on
derzoek ln Nederland onder redactie
van J. Peschar en W. Ultee. Een on
derzoek naar maatschappelijke ge
laagdheid en stijging en daling op de
maatschappelijke ladder. Behalve
van bovengenoemde schrijvers zijn er
bijdragen van G. Kuiper Hzn, P. G.
Swanborn, W. Arts, J. J. M. van Tul
der. J. Dronkers en P. Hermkens.
Uitg. Van Loghum Slaterus, Deven
ter. 170 blz 24,50.
Onder redactie van
mevrouw J. Wentink-Frumau
en mr J. J. Wentink
Vragen uitsluitend in envelop sturen naar postbus 507, 2270 AM
Voorburg. Per vraag een gulden In postzegels, het liefst In waarden
van 55 en 45 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buitenkant opplakken.
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde gelegd.
Tegen een kennis heeft
gezegd, dat drie sinaasappe-
eel zijn per dag, want dan
men te veel vitamine. Maar
is dan wèl goed?
I0RD: Wij kennen uw vrien-
noch haar kwaal, noch haar
Misschien zei de dokter wel:
s niet nodig, uw lichaam ge-
r het nodige van en werkt de
naar buiten öf al die vruchten
misschien tè laxerend. Tè is
»ut en dat zal de dokter wel
I, denk ik, maar ik adviseer
Jdin en al degenen die rondlo-
problemen over de uitlatin-
hun huisarts: Vraag hèm
m toelichting of uitleg, als u
begrijpt. Hij is de vakman en
er op dit gebied, maar ook de
r van zijn eigen medede-
Hoe en waarmee kan men
vuil van schelpen verwijderen
zuren gebruik te maken?
ORD: Als u geen succes
't de gebruikelijke methode
Je, zout en fijn zand) neem
r uw kostbare schelpenverza-
eens contact op met het
museum, Dr Lelykade 39.
ig.
Hoe moet dat nou met een
hpas? Ik las in het Algemeen
Dagblad dat die ingaat op 60-jarige
leeftijd, als men weduwe is. Nu ben ik
verleden jaar weduwe en 60 gewor
den. Maar op het stadhuis zei men:
Nee hoor, je moet 65 jaar zijn. Toen ik
het papiertje liet zien, zeiden ze: dat
is een leugen en je moet maar zien.
Nu vraag ik wat is waar?
ANTWOORD: Inderdaad is het kran
tenbericht op verschillende manieren
te lezen. De gemeente heeft het laat
ste woord: Gehuwden, waarvan een
van beiden 65 is en de andere zestig,
mogen er van gebruik maken. Sterft
de oudste, man of vrouw, dan mag de
weduwnaar of weduwe van de pas
gebruik blijven maken. Een weduwe,
die 60 wordt, na de dood van haar
man, kan echter de pas niet krijgen,
maar moet wachten tot ze 65 is. U
hoort ook tot de laatste categorie en
daar is niets aan te doen.
AANVULLING GREGORIUSPEN-
NING: Deze penningen werden van
verschillende metalen vervaardigd en
omstreeks 1700 in omloop gebracht,
vooral in Oostenrijk en Hongarije.
Het waren amuletten, die gezegend
waren en zouden beschermen tegen
de pest. De mensen droegen die amu
letten en hielden ze in hoge waarde.
Helaas komen er geen jaartallen op
voor en door het dragen zijn ze vaak
zeer afgesleten. Het is dus mógelijk
dat u een heel oud exemplaar heeft,
want u heeft het al lang en het was
ook al lang in de familie. Voor de
eigenaar een waardevol bezit, ook al
is de betekenis uitgeschakeld. Tegen
woordig echter worden deze pennin
gen opnieuw geslagen en als „verant
woord souvenir" verkocht. Dat
maakt de beoordeling weer moei
lijker.
VRAAG: wat is er van waar, dat men.
bruin brood krijgt, door bij witte
bloem zemelen te gooien. We krijgen
dan geen volwaardig bruin brood. De
kiemen die erg belangrijk zijn in ver
band met vitamine E zijn er onder
meer uit verdwenen en de bloem
heeft enkele kwalijke behandelingen
ondergaan, zoals het bleken. Wat is
de waarheid?
ANTWOORD: De bakker vertelde u
niet, dat wat in Amerika normaal en
toegestaan is wat meel betreft, hier te
lande beslist niet mag. De Keurings
dienst van waren let er goed op dat er
met het meel niets ongeoorloofds
gebeurt.
VRAAG: Op het kerkhof te Ligneu-
ville (bij Malmedy) is een grafteken te
vinden van Menorah Gillibert. Op dat
steentje staat ook vermeld dat zij
tijdens haar leven Monsieur Hawar-
den werd genoemd. Er werden in dat
dorp verschillende verhalen over deze
figuur verteld. Graag zouden wij het
echte verhaal weten.
ANTWOORD: Meer gegevens hiero
ver zijn te vinden in de roman van
Filip de Pillecyn, gebaseerd op echte
feiten in de 19e eeuw. Een Parisienne,
Mile Meriora (elders genaamd Meno
rah) Gillibrand heeft twee minnaars.
De meest beminde wordt tijdens een
duel te Wenen door de ander gedood.
Het meisje doodt op haar beurt de
jaloerse man. Om de politie te ont
vluchten verkleedt zij zich als man en
zwerft tien jaar lang overal in Europa
rond onder de naam Mr Hawarden, in
gezelschap van haar kamenier Victo-
rine. Tenslotte komt zij in België te
recht en vestigt zich in de buurt van
Malmedy in een kasteelhoeve. Daar
leeft ze verborgen, geheimzinnig en
teruggetrokken in haar kamer. De
enige met wie ze contact heeft is de
zoon van de opzichter, een jongen
van een jaar of 14. In 1968 maakt
Harry Kumel een film over „Monsieur
Hawarden" met in de hoofdrol Ellen
Vogel. (Met dank aan mevrouw Kris-
toffersen, cultureel attaché Belgische
Ambassade)
VRAAG: in verband met mijn werk
leg ik dikwijls de eed af „in handen
van de rechter". Toen ik dat eens
wilde doen met de handrug naar de
rechter gekeerd, mocht dat niet, hoe
wel niemand wist waarom. Bij de
vrede van Münster deden enige afge
vaardigden het wèl op die manier (zie
het schilderij van Gerard Terborgh).
Is er iets bekend over dit détail van
de eedaflegging?
ANTWOORD: Na 17/7/1911 )datum
aanneming wetvorming eed) is er
over deze zaak niet meer gepubli
ceerd. Het hangt van de denkwijze
van de rechter, in wiens handen de
eed afgelegd wordt, af, hoe deze han
deling vervuld moet worden. Onze
zegsman bij Voorlichting justitie,
zou. als men er hem op attendeerde,
dat hij zijn hand niet in de juiste
houding hield, de rechter vragen op
grond van welke verordening deze
houding afgekeurd werd. Misschien
zal hij op een rustige morgen (maar
die zijn er niet zoveel!) het er eens op
aan laten komen. Ik vermoed, dat het
ook wel iets te maken zou kunnen
hebben met een verborgen protest.
VRAAG: Uit een erfenis ontvingen
wij een portret, waarschijnlijk een
aquarel achter glas van een nogal
ontevreden en wantrouwend kijken
de vrouw, werk van Fanny Psycha,
zoals men ons vertelde. Is zij een
bekende schilderes?
ANTWOORD: Maria Adeline Alice
Schweistal, ps. Fanny Psycha, 1864-
1950, werd op 23-jarige leeftijd bij de
rijksacademie ingeschreven (tot '92)
en was leerlinge van Wandscheer, H.
Dekker en H. J. Haverman. Hoewel
zij vooral bloemen en stillevens schil
derde, aquarelleerde of etste (in het
Frans Hals museum is een bloemen-
schilderij van haar, hoewel ik het
daar niet zag) heeft ze ook verschil
lende portretten gemaakt. Wat ver
drietig dat u nu juist precies een
portret van een onbekende, zure tan
te en niet een mooi bloemenschilderij
erfde. Vroeger waren de logeerkamers
de plaats, waar de dingen die te duur
waren voor de zolder en te naar om er
hele dagen in de woonkamer tegen
aan te kijken, werden geparkeerd,
maar tegenwoordig zit er een student
op de zolders en de logé's slapen wel
ergens in een slaapzak. Ik wens u
wijsheid om de erfenis met beleid
weer kwijt te raken.
VRAAG: Mijn wijnglazen hebben in
de vaatwasmachine -de helderheid
verloren en zien er blauwig uit. Kan
dat nog hersteld worden?
ANTWOORD: Al eerder wezen wij
erop dat een machine, die voor de was
van vaatwerk door vele mensen
wordt gewaardeerd, niet zo best is
voor fijn glaswerk, kristal of verguld
en beschilderd porcelein. Het kostba
re kristal wordt door de hele gang van
zaken dusdanig geëtst, dat het aantal
minimale krasjes als een blauw waas
op de oppervlakte blijft. Het porce
lein verliest de opgebrachte versie
ring. Probeer het glas met zilverpoets
te bewerken, maar veel kans op een
goed resultaat geven we u niet.
VRAAG: In oorlogstijd werkte ik bij
een mevrouw, die Jehova's getuige
was Ze had een tekst: De mof zal hen
verdelgen, uit een van de profeten.
Weet u waar dat staat? Ze zei, dat dit
op de Duitsers sloeg.
ANTWOORD: In Hosea 9 vers 6 vindt
u: Mof zal ze begraven. In plaats van
het in het Hebreeuws voorkomende
woord „Moof" zijn er ook andere
schrijfwijzen als Nof en Noof. Met
Moof wordt bedoeld Memphis, de be
kende Egyptische dodenstad, waar
zoveel Egyptische koningen zijn be
graven. Martin Buber vertaalde dit
Moof dan ook direct met Memphis.
Dat een Jehova's getuige zo weinig
begrip van de Bijbel zou hebben,
komt ons onwaarschijnlijk voor.
VRAAG: Ik heb zo'n mooie klok....
volgt beschrijving.
ANTWOORD: Uw klok is een Franse
Kaderklok. Het woord Kader kan
slaan op Cadran (wijzerplaat) maar
ook op de stam van het woord, die wij
kennen uit „encadreren", d.w.z. in
een lijst (cadre) zetten. Hier houd ik
het maar op. Deze klok wordt in ver
schillende vormen overigens wel
meer gezien in ons land: rond, ovaal,
vierkant, zoals die van u, maar altijd
is daar die brede gegolfde donkere
lijst. Als u die losmaakt (met een
haakje) en omhoog heft, zal ongetwij
feld de rand, of liever dat wat wij bij
een foto de passé partout zouden
noemen, een donkere ondergrond
met paarlemoeren figuurtjes mee
gaan. Dan ziet u het uurwerk, soms
met gewichten en een slinger, soms
zonder die gewichten, maar met de
slinger binnen in de kast. De fraaie
sleutel hangt op een speciaal haakje
opzij. De letters zijn vaak opgelegd
van donkerblauw email en de wijzers
hebben bijna altijd het model van uw
klok. Meestal staat op de geëmailleer
de wijzerplaat de naam van de leve
rancier vermeld. (Ik herinner me in
dit verband de naam „Fabery de Jon
ge „ter" Goeds" op een dergelijke
klok. die in het oorlogsgeweld be
zweek). Het spreekt vanzelf, dat vari
aties voorkomen. Ik schat de ouder
dom niet veel ouder dan 150 jaar.
VRAAG: Het Chinese schrift Ujkt
mij in een opzicht ideaal: voor ver
schillende talen of uiteenlopende dia
lecten dezelfde schrijfmethode. Maar
voor een typemachine, voor morse en
braille is het niet geschikt. Hoe doet
men dat?
ANTWOORD: Met een dergelijke
eenvoudige vraag moet men maar
niet naar de Chinese ambassade
gaan, want men schrikt zich al groen
van de telefoon alleen en durft niets
te zeggen. Gelukkig konden we wel
terecht op ons eigen Sinologisch In
stituut te Leiden: Voor de Chinese
schrijfmachine worden in de oude
karakters twee borden gebruikt: Eén
met ongeveer 600 karakters en een
tweede met een groot aantal meer
ongebruikelijke karakters. Op het
eerste bord is een aantal plaatsen
opengelaten, zodat men kan aanvul
len met de karakters, die men voor
het tikwerk nodig heeft. Men vertelde
ons dat er een brailleschrift is in
Chinese karakters, maar helaas is dat
in Nederland niet aanwezig. Voor de
Morsetekens is een niet al te ingewik
kelde oplossing: Men gebruikt daar
bij uitsluitend de cijfers 1-9. Voor elk
Chinees karakter is een code van vier
cijfers te vinden in een codeboek.
Men komt dan tot 9999 karakters en
dat is voor de praktijk voldoende.
Van harte hoop ik, dat u van deze
woordelijk overgenomen gegevens
meer begrijpt dan ik, want het gaat
mij verre boven mijn Hollandse Aap
Noot Mies petje.
AMROBltfCititUGS toOQtL'JKHEbEN
GOUD-BH
Z/UVW-
EKENlNü
■*momil\ATlF.F0NDS
-RORENTO
MENGfON0 SEN
moOtHJGMIE K0MEINAVE
fimommiH kümbiamtie
GELD-
sruMGS-
QCXENINQ
