'Verhaal' kweekt
begrip voor
buitenlanders
Henri Knap is een heer
Ook VARA werpt zich
nieuw soort documentai
35
Peter Faber kan
het ook alleen
Nico Hummelburg over zijn radiorubriek
Opera Forum ook
naar het Zuiden
Radio voor
2e generatie
buitenlanders
'De Atoombende' uitstekend produkt uit
Luns niet
voor radic
Indische
happening
TV COMMENTAAR
Onderhandeli
opgeschort o
CAO-omroepi
DONDERDAG 15 MAART 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Riet Dlemer
HILVERSUM ,,BiJ de eerste de beste opname die ik in
Marokko wilde maken werd ik door de politie opgepakt met
de mededeling: dit is een democratisch land, maar u kunt niet
met de mensen praten. Ik moest een vergunning zien te
krijgen en daar heb ik toen vier dagen achteraan gehold
zonder hem ooit te bemachtigen. Maar het gevolg was wel. dat
er een heel programma uit is gekomen dan ik van plan was te
maken. Zo heb ik van dichtbij meegemaakt dat ouden van
dagen in het provinciehuis door soldaten in elkaar werden
geslagen en afgesnauwd omdat ze niet hard genoeg zouden
opschieten. Overal zie je soldaten."
Als samensteller van een aantal ra
dioprogramma's van de NOS voor en
over buitenlandse werknemers in Ne
derland was Nico Hammelburg die
zijn ervaring vertelt op zoek naar
onderwerpen voor een aardig pro
gramma. ..Maar wat ik in het provin
ciehuis aan machtsmisbruik zag
schijnt normaal te zijn. Zo was ik met
een Marokkaan aan het praten, in
eens begon de man verschrikkelijk te
zweten De aanleiding bleek een mili
tair te zijn die in de verte opdook
Marokkaans dilemma heet de docu
mentaire met impressies van dat
land. die de NOS-radio vanmorgen
tussen negen uur en vijf over half tien
op Hilversum 2 uitzendt. ..Dilemma"
houdt in dat Hammelburg ondanks
genoemde schaduwzijde een beetje
verliefd op het land is geworden.
..Ten eerste is het er heel erg mooi. Er
zijn andere waarden en normen dan
in Nederland Zo is het tempo veel
minder gehaast dan hier. Hier is alles
geautomatiseerd, in minuten uitge
drukt en Je rent elkaar maar voorbij.
Als je een paar dagen terug bent heb
je alweer pijn ln je maag van al die
dingen die je In één dag samen wilt
persen Marokkaans dilemma is be
doeld als een programma over ..ach
terblijvers" waarmee mensen in Ma
rokko worden bedoeld die familie
hebben in West-Europa.
Negen landen
Om de zoveel tijd bezoekt Hammel
burg een van de landen waar buiten
landse werknemers ln ons land van
daag komen en die op een bijzondere
manier aandacht krijgen ln zijn pro
gramma's. De landen zijn: Italië, Por
tugal. Spanje, Griekenland, Joegosla
vië. Turkije. Marokko. Suriname en
de Nederlandse Antillen. In totaal
negen, zodat ln principe ieder land
eens in de negen weken aan de beurt
komt.
„Wat ik probeer is een beetje begrip
te kweken voor buitenlanders in Ne
derland De buitenlanders zelf kun
nen het nauwelijks verstaan omdat
maar een klein percentage Neder
lands kent." Dat begrip kweken ge
beurt bij voorbeeld in de aardige ru
briek Verhaal, tot 1 april op vrijdag
middag drie uur Hilversum 2 en daar
na op zondagavond tussen half acht
en acht uur A|s S|avin
Het programma bestaat uit een ver- Het interview in de Marokkaanse af
haal of een gedeelte van een roman
uit een van de negen landen. Soms is
het niet zo moeilijk aan stof te komen
omdat bij voorbeeld Italiaanse of
Griekse boeken al vertaald zijn. Maar
aan Marokkaanse of Turkse verhalen
is moeilijker te komen. Meestal moe
ten de verhalen speciaal voor het
programma worden vertaald in het
Nederlands. De samenstelling van
het programma en verzamelen van de
literatuur doet Hammelburg prak
tisch altijd zelf.
Verzetsdagboek
Morgenmiddag om drie uur op Hil
versum 2 wordt in Verhaal een frag-
menet gelezen uit het Verzetsdag
boek van Mikls Theodorakis. Daar
naast heeft Hammelburg een inter
view met een Griekse vrouw in Neder
land die aan het verzet tegen de kolo
nels heeft deelgenomen. Verhaal van
afgelopen week stond in het teken
van Marokko.
Hein Boele van de hoorspelkern las
daarin voor uit het boek Het toppunt
van eenzaamheid van de in Parijs
woonachtige Marokkaanse psychia
ter-schrijver Tahar Ben Jelloen, dat
in het Frans is uitgekomen, maar dat
ter gelegenheid van Verhaal speciaal
werd vertaald. De inhoud wordt ge
vormd door het relaas van jonge Ma
rokkaanse mannen in Parijs die lij
den aan impotentie, iets dat in de
Arabische wereld een vervloeking is
Nico Hammelburg: „Na mijn bezoek
aan Marokko weet ik zeker dat dit
soort verhalen voor ontzettend veel
Marokkanen geldt omdat de maat
schappij daar zo versluierd is. De
vrouwen zijn daar zo onbereikbaar.
Maar als de mannen in de westerse
wereld met de agressieve reclame bij
voorbeeld van bioscopen terechtko
men dan is alles anders. In damesbla
den zien deze Marokkaanse mannen
voor het eerst van hun leven naakte
vrouwen.
Uit gesprekken met welzijnswerkers
is hem gebleken dat datzelfde ook
geldt voor Marokkanen in Nederland.
De verschillen tussen de maatschap
pij waarin ze zijn geboren en de wes
terse landen vormen een bron van
frustraties
Nico Hammelburg:
levering van Verhaal van vorige week
werd gevoerd met een vrouw die voor
haar man is gevlucht en nu in een
Blijf van m'n lijf huis zit. Zij is afkom
stig uit de stad Casablanca. Hij is een
Berber, afkomstig van het achter
land. waar de vrouwen nog gesluierd
zijn. Ze hebben elkaar op een Neder
lands station ontmoet. Pas na de hu
welijksvoltrekking bleek het verschil
in levensstijl tussen beiden. Voor het
huwelijk vond de man alles goed.
Daarna behandelde hij zijn vrouw als
een slavin.
Het is niet altijd zware kost waarmee
Verhaal wordt gevuld. „Je komt soms
tot grappige constateringen", zegt
Nico als hij vertelt over het laatste
Joegoslavische programma, waarin
een Joegoslavische schilderes aan het
woord is. Ze attendeerde hem op de
Nederlandse lucht, zoals ook de oude
meesters deze al hebben geschilderd.
„Als Nederlander denk je lucht is
lucht, maar iemand die pas in ons
land woont valt het op, dat onze
westerse lucht met zijn wolkenpartij
en heel anders is dan in het zuiden en
oosten. De Verhalen zeggen ontzet
tend veel over het land van herkomst.
Zo gaan die van Joegoslavië vaak
over oorlog, partizanen, bloedige ge
vechten en heldendom. Je wordt er
wel eens moe van, maar er is daar ook
veel oorlog geweest."
„De sfeer doet ook echt denken aan
Den Doolaard. De inhoud is explo
sief. chaotisch, barbaars, zoals het
geval is bij de man die voor het eerst
smoorverliefd is geworden, maar dan
blijkt het meisje van zijn dromen
prostituee te zijn. In het café be
drinkt hij zich zodat hij bijna gek
wordt. Hij bijt in tafels en in glazen.
Hij nodigt iedereen uit om te drinken,
legt een stapel geld op tafel waardoor
iedereen achter hem aan kruipt." Ni
co: „Ze leggen meer gevoel in de
dingen dan wij. Want met welke bui
tenlander Je ook spreekt, ze verwijten
ons allemaal dat we zo afstandelijk
zijn en dat we geen gevoel hebben."
Nico Hammelburg is ook betrokken
bij de programma's vóór buitenlan
ders. Samen met Coen Serré is hij
eindredacteur van de uitzendingen
op zondagmiddag op Hilversum 2.
Tevens is hij eindredacteur van een
nieuw programma dat 1 april van
start gaat en dat is bestemd voor de
tweede generatie van buitenlanders
in Nederland.
door A. J. Klei
Henri Knap is een héér en dat wil hij
weten Z'n heer zijn deelt zich dan
ook mee aan zijn nieuwste roman:
De weg maar Péruwelz" De hoofd
persoon en diens vrienden wonen in
de betere straten van Amsterdam-
Zuid en het Apollohotel dient hun als
buurtcafé. Als er in dit boek gedron
ken wordt ten dat geschiedt veelvul
dig) komen er merkartikelen ln het
glas. slechts één keer komt een fles
uit de supermarkt op tafel, maar dan
zijn we ook bij een lager geplaatst
iemand over de vloer En wanneer
onze held eens 'n keertje besluit een
voudig te eten. moeten we niet den-
Speciaal
In haar show ontvangt Wie
teke van Dort als „Tante Lien"
o.a. Johan Fahririus. Willem
Nijholt en de dansgroep Olelé.
Ned. 1 19.45
De AVRO vertoont de Ne
derlandse speelfilm Naakt
over de muur met Rijk de
Gooyer in de hoofdrol.
Ned.
De documentaire De
Atoombende belicht twee ge
vallen van radioactieve be
smetting met dodelijke afloop.
Ned. I >20.49
Onderwerpen in Televiaier
Magazine: de vredesmissie van
Carter in het Midden-Oosten.
Ned. 222.15
Shakespeare en zijn tijd
herleven in een anderhalf uur
durende filmsamenvatting
van een theaterprogramma
dat in Berlijn twee avonden in
beslag nam
Duits!. 2/22.20
In het IKON'-programma
Kleur aandacht van het ener
gieprobleem onder meer een
gesprek met prof. Meadows,
ren van de opstellers van het
rapport van de Club van
Rome)
Hilv 2 1R.30
ken aan een bal gehakt of zo: het
wordt een tournedos met wijn zus en
kaas zo voor toe.
Henri Knap gaat met zijn tijd mee en
heeft een paar uitgebreide erotische
scènes ln zijn roman verwerkt. Doch
ook daarin blijft hij héér. hetgeen
moge blijken uit het feit dat hij het
vrouwelijk geslachtsorgaan aanduidt
als „liefheid" Je moet er maar op
Jcomen! Hoewel de auteur een gere
formeerde dominee in de familie
heeft, is hij toch niet geheel op dc
hoogte van het leven in een pastorie
Henri Knap laat de hoofdfiguur ver
tellen over het meisje dat hij vroegei
had en dat niet kon dansen, „want
haar vader was dommee en kon geer
dansles betalen" Ik vermoed dat zij
ne eerwaarde geen dansles wóu
betalen
Ziezo, nu ben ik kwijt wat me in „De
weg naar Péruwelz" heeft gehinderd
Voor het overige kan ik dit boek
iedereen aanraden, die van romanf
houdt, waarvan je wilt weten hoe het
afloopt Henri Knap gaat namelijk
van het gezonde principe uit dat eer
roman een verhaal dient te behelzen,
dat kop en staart heeft In „De weg
naar Péruwelz" gaat het om een fa
brieksdirecteur die na een hartonder-
zoek in het ziekenhuis bij zijn thuis
komst merkt dat zijn vrouw verdwe
nen is. Ze heeft haar hele hebben en
houen meegenomen, haar pas en zelfs
zijn pas. zonder een briefje achter te
laten De man belt zijn vriend, een
oud-commissaris van politie, en deze
vindt ln de vuilnisbak een snipper
papier met een telefoonnummer erop
gekrabbeld Dat wordt het uitgangs
punt voor de onderzoekingstocht die.
DEN HAAG (ANPi - Het speelge
bied van het Operagezelschap Forum
te Enschede dient te worden uitge
breid met het Zuiden van het land.
Minister Oardeniers van CRM wil
hiervoor een extra subsidie geven. De
minister is bereid Forum ook in de
toekomst als zelfstandig reisgezel
schap te blijven subsidiëren
De onderafdeling muziekdramati
sche kunst van de Raad voor de
Kunst is hier blij mee. Betreurd
wordt dat het beleid voor Forum niet
is ingebed ln een ontwerp voor een
landelijke operavoorciening
de man op z'n eentje onderneemt.
Henri Knap schrijft geen hemelbe
stormend proza, maar wel zorgvuldig
en vlot Nederlands. Hij is een uitne
mend verteller, hij heeft een bijzon
der originele plot bedacht en dit
maakt met elkaar van „De weg naar
Péruwelz" een boeiend boek (dat had
ik al laten doorschemeren). Misschien
krijgt de lezer iets te vroeg de oplos
sing in handen, misschien had het
boek eerder moeten ophouden, maar
tenslotte wenste Henri Knap niet met
een detective op de markt te komen,
maar met een „verhalende roman"
Welnu, van dat genre heeft hij met
„De weg naar Péruwelz" een aantrek
kelijk voorbeeld gegeven. Ik mèg dit
genre wel
HILVERSUM Met ingang
van zondag 1 april brengt de
NOS-radlo een programma
voor en door de tweede genera
tie van buitenlandse werkne
mers Daarmee wordt bedoeld
de kinderen van buitenlanders
die hier zijn komen werken. Ze
groeien in ons land op. bezoe
ken scholen, proberen werk te
krijgen of gaan misschien te
rug naar hun land van her
komst.
In de rubriek wordt aandacht
besteed aan de problemen van
de kinderen die dezelfde kun
nen zijn of ze nu afkomstig zijn
uit Italië. Griekenland of Alge
rije. Het programma zal in het
Nederlands worden gesproken,
als verbindende schakel.
Onderwerpen die bijvoorbeeld
ter sprake komen zijn: werk
zoeken, wat moet je na je
schooltijd doen. wordt je gedis
crimineerd als je een café of
dancing wilt bezoeken, wil je
wel of niet teruggaan naar je
land. De jongelui kunnen zelf
dergelijke onderwerpen aan
dragen
De samenstellers willen begrip
kweken voor de situatie van de
buitenlandse kinderen om zo
een beetje trachten te voorko
men dat ze in dezelfde situatie
terechtkomen als de jonge Mo-
lukkers in ons land
door Jan van Galen
ie
ff
HILVERSUM Ook de VARA is zich ervan bewust dat er in de Verenigde Staten de
jaren een nieuw soort documentaire vervaardigd wordt, die alleszins de moeite r'
aankopen waard is. De VPRO brengt deze Amerikaanse „research journalisme"-docui
res al met enige regelmaat op het scherm. Een goed voorbeeld van dit soort tv-produk
„Harlan County USA" van Barbara Koppel, waarin zeventien maanden lang de g
mijnwerkersstaking uit de geschiedenis op de voet werd gevolgd. R'
Harlan County bleek niet alleen door
knap camerawerk een uitschieter te
zijn. Met name het consequent vol
gen van deze affaire, het verzamelen
van archiefbeelden en het opsporen
van bezwarende documenten ston
den garant voor een perfect geheel.
De VARA heeft klaarblijkelijk nu
ook deze markt ontdekt Vanavond
zendt deze omroep „The Nuclear
Gang" uit die de vertaling „De
Atoombende: twee gevallen" meek
reeg (Nederland 1.20.40-21.30 uur;. De
documentaire gaat over twee mensen
die het slachtoffer zijn geworden van
de kernindustrie. De gevallen worden
apart behandeld in delen van elk 25
minuten.
„De Atoombende" is een knap ver
filmd produkt. Er is maandenlang
aan gewerkt. Het eerste gedeelte is
het werkstuk van de Amerikaanse
journalist Paul Jacobs en handelt
over het gevaar van kanker voor men
sen die in de kernindustrie werken.
Jacobs stierf in 1977 echter zelf aan
deze ziekte. De documentaire werd
afgemaakt door zijn vrienden Lan
dau en Willis. Het tweede deel gaat
over laboratorium-analiste Karen
Silkwood die geknoei in een plutoni-
umfabriek aan de kaak wilde stellen
en onder verdachte omstandigheden
overleed.
Effecten
Het interessante aan deze research-
tv-journalistiek Is dat er van de docu
mentaires een veel grotere dramati
sche werking uitgaat dan van NOS-
joumaalbeelden of doorsnee reporta
ges van actualiteitenrubrieken. Van
die laatste twee is allang bekend dat
de beelden van bijvoorbeeld sociale
misstanden, politieke affaires, ter
reur en oorlogsgeweld de kijker al
lang niet meer boeien. Wetenschap
pelijke onderzoeken hebben aange
toond dat de kijker immuun is gewor-
te
De Amerikaanse journalist
Paul Jacobs.
den doordat hetzelfde soort beelden
met grote regelmaat terugkeert.
Over het effect van de research-docu-
mentaires bij de kijker is minder be
kend. Dat komt gedeeltelijk doordat
er naar deze nieuwe vorm van tv-
journalistiek nog nauwelijks of geen
wetenschappelijk onderzoek is ver
richt. Toch is er nu niet direct een
wetenschappelijk onderzoek voor no
dig om aan te tonen dat dit type veel
meer losmaakt dan de orthodoxe wij
ze van tv-maken. Vooral in Amerika
waar deze produkten doorgaans van
daan komen, stromen de reacties na
afloop van een uitzending bij de tv-
maatschappijen binnen. Dat is ook
het geval geweest met „The Nuclear
Gang". De reacties varieerden van:
„Hoe kan dit in vredesnaam allemaal
maar zo plaatsvinden" en „Laat dat
reactionaire gedoe eens afgelopen
zijn, we hebben in dit land al genoeg
problemen."
Succesformule
De succesformule ligt voor de hand.
Ervanuit gaande dat alle medewer
kers voldoende bagage hebben op
ambachtelijk en journalistiek gebied,
spelen tijd. faciliteiten en geld de
voornaamste rollen. De makers moe
ten zo nodig maanden, zoniet
jarenlang met het onderwerp bezig
kunnen zijn. Ze moeten de
king hebben over voldoeni id
ra's. microfoons en andere
tuur. Daarbij is het van lei
belang dat er voor de mor.
het materiaal alle nodig gei u
mag worden uitgetrokken,
mentaire staat of valt nu
met het monteren. En dan
nog eens bekostigd kunnen
Ook het opsporen en het inl e
archiefbeelden en propagajf
jes versterken vaak de wi
alles moet dan nog eens gel
het kader van het „papii
van een redactie, of andi
het snuffelen in dossiers,
van lekken en het maken dgr
views. De mengeling van di g
ren is belangrijk voor het
van een goed niveau. De
goed voorbereide intervii
hoor en wederhoor aan bar
de gevonden bewijsmaterial js
chiefbeelden stralen al zo'n
sche werking uit dat supei
ingesproken door een com
of verslaggever, overbodig
Maar men hoeft niet bep
medium-expert te zijn om
pen dat we in Nederland aan
vakwerk niet toekomen, w
aan de voorwaarden daar
ons 'bestel niet voldoen,
mensen lopen er genoeg roèn
de faciliteiten zijn bij langi j
toereikend, er Is geen tijd vof
financiële mogelijkheden is
geen sprake. (Overigens is h
Nederlandse documentaire! u
de gangbare normen, inten
veel waardering oogsten).
v
De VARA, die terecht met ei
„De Atoombende" aankom r
dient nog een ander complin j.
dat zij het aangedurfd heeft
mentaire te programmeren
Nederlandse speelfilm „Na i
de Schutting die de AVR(
andere net uitzendt.
rs. 1
ebee
deiie
door Ber Huising
I
ALKMAAR Pas in de, uitverkochte, kleine zaal van Alk-
raaars Cultureel Centrum de Vest hebben wij Peter Faber-
helemaal-alleen gezien. Hij wilde van het samenwerken in
pantomime-, toneel-, dans-, televisie- en filmgroepen wel eens
af en bedacht, schreef, regisseerde en speelt nu een eigen
programma.
Dat begon in de Vest al met plaatsen
aanwijzen en het verkopen van een,
ook door een Faber. maar dan een
kleine, getekend affiche. Vervolgens
kondigde hij Peter Faber aan, die
zich nog zat te concentreren, naar hij
zei. en waarvan hij meer eigenaardig
heden wist te vertellen, om dan als
Peter Faber verder te gaan. Ook weer
in vele gestalten, met een ruim ge
bruik van zijn mimische vermogens.
Hij is in de kleine verhaaltjes die hij
vertelt, met of zonder woorden, bij
voorbeeld een oude eik. of een oude
hond die vlak voor de vergassing zijn
trieste levensloop vertelt; of een Ne
derlandse soldaat die voor Koningin
en Vaderland vaders patatkraam ver
liet om wacht te lopen, en bruin te
worden, in een zonnig land. en dan
dodelijk door een kogel wordt getrof
fen. met zijn laatste gedachten bij de
koningin en de patat. Hij is een keer
goochelaar ook. en legt ons. tussen
een paar toeren, uit dat-er maar wei
nig echt is.
Hij volgt, de hele avond door, zijn
rijke verbeelding en verbeeldt die
dan ook. Met humor, en met gevoelig
heid. en met een bespiegeld onder
grond je hier en daar, dus ook met
kritiek, maar die is dan mild. want
Peter Faber is innemend, althans zo
komt hij over. Hij is in alles wat hij
doet zichzelf en het lijkt dan of hij
zomaar doet, net naar het hem invalt.
Hij speelt dat hij een robot is. of een
Superman met kauwgum en fascisti
sche trekjes, en zo'n motorrijder, of
een oud mannetje dat duiven voert
om ze neer te slaan. En het publiek
speelt maar wat graag mee. zodat het
allemaal gezellig en onderhoudend
wordt. Peter Faber had gelijk dat hij
dit ook eens wilde proberen. Hij kan
het.
Afspraak afgezegd
Vanavond zendt de Vara de derde
en voorlopig laatste aflevering uit
van de Late Late Lien-show. Dui
zenden hebben reeds enthousiast
gevraagd om voortzetting van
deze Indische happening tussen
de schuifdeuren Ik denk dat de
bijval hoofdzakelijk afkomstig is
van kijkers die niet in het vroegere
Indië zijn geboren en getogen
Echt Indische mensen hebben, is
mij bij steekproeven, wel een paar
bedenkingen. Hun voornaamste
bezwaar is dat in de show de in
druk wordt gewekt alsof alle Indi
sche Nederlanders krom Hollands
pratende en krontjongliedjes zin
gende naive mensen zijn. Dat is
beslist niet het geval. Ook de Indi
sche groepering was en is nog al
tijd tn een aantal standen ver
deeld. En er liggen hele werelden
tussen de volkomen Europese en
intellectuele bovenlaag en de klei
ne Indo die zich meer aan de basis
van de samenleving moest op
houden
Meisjes als Wieteke van Dort en
ook de broers kregen van vader
of moeder op hun duvel als ze
„met geluiden" spraken of Maleise
woorden gebruikten. En een gi
taar gold ln die kring als een soort
kennisinstrument. Helemaal ta
boe waren de capriolen die Willem
Nijholt uithaalt in de derde show.
door Ton Hydra
Hij is gekleed als djongos (Indone
sische huisbediende) en zingt over
Zijn grootmoeder die 's avonds
laat sirihpruimen bereidt. Wel ko^
miek, maar het heeft natuurlijk
niets met het Indische leven te
maken.
Evenmin Indisch doch Indone
sisch zijn de dansen die door Indra
Kamadjojo en de groep Olélé wor
den uitgevoerd. De groep laat de
kijkers kennis maken met de kle
derdracht van Mtnangkabauwers
die Sumatra's westkust bewonen.
Ik heb daartegen geen enkel be
zwaar. mits duidelijk wordt ge
maakt wat de herkomst van deze
cultuuruitingen is. Dit geldt even
eens voor het interessante verhaal
over krissen dat wordt verteld
door een telg uit een oud Javaans
geslacht van goudsmeden.
De schrijver Johan Fabricius
zorgt voor de inbreng van een Ne
derlandse cultuuruiting. Hij ver
telt een goena-goena-verhaal.
maar van de echte zwarte kunst
schijnt hij weinig te hebben mee
gemaakt. Fabricius zegt dat goe-
na-goena bestaat als je erin ge
looft. Dit klopt niet. Ik heb de
werking van zwarte kunst onder
vonden toen ik er absoluut niet in
geloofde. Neemt u van mij aan dat
goena-goena geen hallucinatie of
zoiets dergelijks is maar een grie
zelige realiteit.
Intussen staan er heel wat boeken
op de plank waaruit ook televisie
makers het wezenlijke van de
puur Indische samenleving kun
nen halen. Daarover informeert u
onder andere Rob Nieuwenhuys
indrukwekkend in zijn pas weer
herdrukte Oost-Indische Spiegel.
Er blijkt uit dat „Indië" niet alleen
in financieel opzicht het moeder
land heeft verrijkt. En als u zich
interesseert voor de Hollander die
een inheemse vrouw trouwde en
daardoor tussen twee werelden
kwam te leven, verdiep u dan in de
geschriften van Willem Walraven,
in het bijzonder zijn onthullende
„Eendagsvliegen."
In de radioserie van de NCRV over
relaties praat Gerrit van Dongen
vanavond met de Utrechtse psy
chiater dr. Nevejan en met ds.
Lugtigheid. voorzitter van de Pro
testantse Stichting voor Verant
woorde Gezinsvorming. Vanuit
psychologie en religie benaderen
zij de echtscheiding. Wat eeuwen
lang een drama in de persoonlijke
sfeer was. wordt hoe langer hoe
meer een sociaal probleem. Reeds
vragen velen zich af waar het heen
moet. nu het al statistisch vast
staat dat een op de vier met zoveel
goede voornemens gesloten huwe
lijken stuk zal lopen. Het echt
scheidingspercentage ligt boven
de 25.
Vroeger cijferde men zich meer
weg. Maar altijd de zin van de
ander doen kan. evenals zelfzucht,
de relatie verstoren. Bovendien
belemmert de opoffererende par
tij de ontplooing van de eigen per
soonlijkheid. De kunst is natuur
lijk. de grens te weten van het
geven en nemen. Nu de remmin
gen van kerk en naaste omgeving
verslappen, slaat de balans ge
makkelijker door naar hèt kiezen
voor zichzelf inplaats van de an
der te aanvaarden zoals zij of hij
is.
In de uitzending wordt er de na
druk op gelegd dat een huwelijks
conflict niet mag worden bena
derd met algemene uitspraken of
een voor geldig gehouden gedrags
patroon. Er moet worden uitge
gaan van de situatie waarin twee
mensen terecht zijn gekomen.
Veel aandacht krijgen in het pro
gramma de gevolgen van een echt
scheiding, voor de betrokkenen
zelf en voor hun kinderen, die. wat
de afloop van het conflict ook is.
altijd de dupe zijn. Over dit dua
listische onderwerp heeft Gezond
Gezin een extra blad uitgegeven,
dat bij de NCRV gratis is aan te
vragen.
HILVERSUM Het gespre
secretaris-generaal van de N
Luns, gisteren voor de TR
zou hebben met Karei Pri<
doorgegaan. Hoewel de hee
14 september vorig jaar st
had bevestigd dat hij zich pi
half jaar later in het vijf
durende programma „Kom
eens bij" zou laten interview
hij zijn belofte zo kort van
ingetrokken dat het niet mi
lijk was een andere gesprei
aan te trekken; de TROS he
interview van 1977 met di
Louis van Gasteren herhaal
De secretaresse van mr. I
vrouw Borgman, heeft de t
als reden voor het niet dooi
het gesprek opgegeven dat
momenteel te zeer in beslag
wordt door allerlei werkzi
voor de NAVO. „Ik zal b
opnieuw uitnodigen," aldu
Prior, „en volgens mevrouw
kan ik wel op een nieuwe
rekenen."
De gesprekken in het pr
„Kom er maar eens bij" tx
gewoonlijk het leven van
vraagde vanaf zijn of hl
jeugd.
UTRECHT De vakb
gisteren de onderhandelin
een nieuwe omroep-CAO oj
Dat gebeurde nadat de 0
ding te kennen had gegeven
een machtiging van CRM t«
ken die reëel overleg over
bondsvoorstellen voor de f
roep-werknemers mogelijk I
Met die machtiging geeft
omroepleiding groen licht
starten van CAO-onderhan
De omroepbonden zeggen il
klaring het onaanvaardbal
den dat dit jaar evenals 1
opnieuw de mogelijkheid tot
en vrije onderhandelingen
blokkeerd doordat de omrfl
niet tijdig om die machtig
gevraagd.
