Br gens en anders
m
Radio- en televisieprogramma's
K
Ken puzzelen
8
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Meer onweer?
i-
(OERDAG 15 MAART 1979
TROUWKWARTET P 21 RH 25 S 23
inderboekenkinderboekenkinderboekenkinderboekenkinderb
ekenkind
Het is de beer die in veel
kinderboeken ieders gene
genheid wint. Geen uit-
ondering daarop is beer
Ergens, in het lege huls,
waar men hem heeft ach
tergelaten, met alleen het
teluid van buurman Hal-
eiuja's kruiwagen als ge-
elschap. „Ergens is het
o. dat ik de enige ben die
a het huis is overgeble-
tn, en dat is toch ergens
iel te gek om los te lo-
ien." mompelt hij. Daar-
m is het goed dat hij in
en kast clown Anders
ntdekt „en het mooiste
barvan is dat ik nu niet
aeer alleen ben".
)e speelgoedclown is van
Igeuner-afkomst, en
aarom heet hij Anders,
jen mag immers niet af-
ijken van iedereen. Die
ree gaan met de gepensi-
neerde politieman uit
rales (Halleluja) en zijn
ochter Molly Vergiet een
est leuk leven tegemoet
een prima verzorging
folly) bovendien. Wan-
ieer ze aan een paraplu-
teel door de lucht vliegen
ten zij de dierentuin,
bar Ergens niet in wil,
mdat de mensen je daar
psluiten en naar je laten
ijken, de klieren. Klieren-
lin heet zoiets. Bij de
Konturen in de onder-
tondse herkent men Lon-
ens „Inner Circle", waar
de hele dag rond kunt
jden.
raai zijn ook de vele on-
irgrondse krochten en de
mgen onder het station
tsuggereerd, vol schoon-
laaksters met bezems.
d wanneer Ergens een
m kwijtraakt (tussen de
ichtschuivende treindeu-
m) en genoopt is die bij
evonden Voorwerpen af
halen, moet ik terug-
tnken aan de rdad van
m Amsterdamse tram-
mducteur, jaren geleden,
toen ik mij in een tram
opte waarschuwend riep
Hou je arm binnen meid,
óór je 't weet legt-ie bui-
n". Zo gaat het hier,
laar het loopt best af in
t kostelijke Londense
verhaal vol Engelse de
non-sense. En vol com
mentaar op zo het één en
ander in deze maatschap
pij. In „Ergens en de grote
beer" tobt Ergens over het
vraagstuk waar hij van
daan komt. wie hij eigen
lijk IS C,ergens weet ik ze
ker dat er een echte beer
in mijn binnenste zit") en
een vergelijking met ted
dyberen wijst hij met
kracht van de hand. Op
zoek naar soortgenoten
trekt hij naar Wales om de
voorvader op te sporen
waarvan Halleluja heeft
gesproken. Onderweg
krijgt hij meer gegevens,
maar er zijn ook gevaren,
en dat „gemberbeer" (on
derdaad hier maar beter
onvertaald „beer" gehe
ten) niet hetzelfde is als
„beer" is niet iedereen aan
het verstand te brengen.
Gevaar en slechtigheid
dreigen van de kant van
Sid en Lil, het echtpaar
dat de „pub" beheert, om
dat ook zij belust zijn op
de schat die in de Beren-
berg verborgen moet zijn.
Ergens vindt de schat,
maar raakt hem weer
kwijt. Wel vindt hij een
voorvader, en tevens een
manier om te leren leven,
namelijk dat er tenslotte
maar één persoon is die
ooit Ergens zou zijn. Een
goede raad voor mensen
op zoek naar hun „Identi
teit".
Geheim
In dezelfde eigen stijl, en
met een uiterst knappe be
heersing van woorden
gaat het derde boek voort
met Het geheim van de
zeven blinkende sterren,
ook van James Roose-
Evans. Beer en clown gaan
zich inlaten met een bende
dieven, die verzamelingen
stelen, en er tenslotte van
door gaan met kostbare
instrumenten uit Fenton
House (plaats van hande
ling, je kunt het door mo
numentenzorg bescherm
de gebouw opzoeken ook.
in Londen), tijdens een
liefdadigheidsconcert nog
wel. De vermomming van
de schurken levert proble
men bij hun achtervol
ging, tot in Wales toe.
Maar aan de andere kant
komt hulp opdagen van
meneer Goedman, die op
zeer slimme wijze zijn
kostbare vllnderverzame-
ling weet te redden.
De schrijver bekommert
zich er nergens speciaal
om dat hij voor kinderen
schrijft, en dat levert drie
geraffineerd knappe ver
halen op. die door jong en
oud te genieten zijn. De
vertaling van Willem van
Toorn loopt vloeiend,
maar bijzonder irriterend
is het verrommelen van de
uitdrukkingen in het zo
melodieuze Welsh (dat na
tuurlijk wel vertaald
moest worden) in een
kneuterig mengsel van
Drents en Gronings, vol
van „mien Jong's" en „dat
bint Ja mollen". Voor het
overige zitten deze boeken
stampvol vlijmscherpe
commentaren en observa
ties die het overdenken
waard zijn, en niet alleen
voor beren. Door de grote
taalvaardigheid van de
auteur, die wat hij te ver
tellen heeft achteloos door
zijn bizarre verhalen
vlecht, komen ze des te
raker over.
Homofilie
„Je mag niet anders zijn
dan anderen", is ook het
thema van Frits Enk in
Dat zie Je toch zó!, een
Jeugdboek over homofilie
dat de auteur schreef na
dat zijn tv-scenario de Vis
ser Neerlandia-prijs had
gekregen in 1976. Dat is
verwerkt en uitgewerkt in
dit relaas over Frank die
op zijn dertiende merkt
dat jongens hem meer in
teresseren dan meisjes.
Via een reeks incidenten
(aan het strand: „wie heeft
de grootste?"; in een open
baar toilet met een Jon
gen; in de bioscoop met
een oudere man) ontdekt
hij dat hij „anders" is. Hij
door Gertie Evenhuis
denkt dat ledereen het
aan hem kan zien (het
meisje Mar ja wil immers
niet met hem uit: „ik heb
liever een echte jongen";
een vriend keert zich van
hem af: „je bent toch niet
van de verkeerde kant?");
zijn moeder inlormeert,
sprekend over het „rom
melen met meisjes dat die
Jongelui tegenwoordig
maar doen. of het niks is",
en of hij aan die vieze spel
letjes toch niet meedoet.
Goed is de verlatenheid
van de jongen getekend,
die ten slotte uit zich laat
peuteren wat hij met nie
mand kan bespreken, zo
lang zijn naaste omgeving
hem al omringt met dom
me praatjes en veroorde
lende suggesties: „pas
maar op dat jij geen homo
wordt" (moeder, die overi
gens evenals vader aan
geen enkele voorlichting
heeft gedaan: „daar kom
Je vanzelf wel achter"), Na
het ontkennen, en later ac
cepteren van zichzelf,
volgt het zdeken naar een
relatie, een vriend, met
wie Frank ten slotte gaat
samenwonen. In het boek
zit het gedram van Anita
Bryant verwerkt, en er
komt duidelijk iets over
van de onzekerheid en
eenzaamheid, die de vijan
dige reacties van buitenaf
veroorzaken. Minder goed
komen de figuren van de
vader en de moeder uit de
verf. Ze zijn zo cliché-ma
tig dat het er te dik bo
venop ligt: van de vader
wordt niet één menselijke
opmerking vernomen, hij
heeft volgens de dokter
genoeg aan zijn hoofd, na
zijn hartinfarct, en moe
der na haar geamputeerde
borst (is dat niet wat te
veel ellende opéénge-
hoopt?). Maar zijn er veel
vaders die. als Frank een
stukje uit de krant knipt-
,ten beste geeft: „ik betaal
het abonnement" en na
geringe vergrijpen van
zoon Frank (hij mag eigen
lijk NIKS): „in huis heb fk
het te vertellen" en:
mfjn naam staat op
de voordeur" en zo voort?
De man gaat bulten zijn
zoon om naar de dokter
om over hem te praten. De
moeder zwaait van de éne
dag op de andere om tot
volledige acceptatie van
de feiten. Ze gaat naar de
homofielenclub van ma
dame Rose, en laat zich
daar progressief ten dans
vragen. Maar de dialogen
zijn cliché-matig, ook van
inhoud: koken heeft zij
haar zoon nooit geleerd,
„dat is niets voor Jon
gens". Frank: „Maar als de
moeder ziek is. wie zorgt
dan voor het eten?" Moe
der: „Dat is waar. Je hebt
gelijk." (Alsof dat de enige
reden zou zijn waarom een
moeder eens niét kookt!)
De verhouding van Frank
met zijn vriend Harro
loopt op de klippen van
een concurrerende liefde
stuk, en dat verdriet, even
groot als bij welke breuk
in relaties ook, is schilj-
nend en goed weergege
ven. Een moedig boek, één
van de weinige Jeugdboe
ken over homofilie. Voor
veertienjarigen en ouder.
DE AVONTUREN VAN
ERGENS EN ANDERS,
James Roose Evans, Que-
rido 13,90.
ERGENS EN DE GROTE
BEER, idem
HET GEHEIM VAN DE
ZEVEN BLINKENDE
STERREN, idem.
DAT ZIE JE TOCH ZO!
Frits Enk, Leopold
14,90.
ASTERIX EN DE INTRIGANT
DE FOSDYKE SAGA
VAN KlfiLK KAU<ff JE 'N
zacht huhxjff...
boe. ..aoe
Al! UITGEGLEDEN C
FERD'NAND
UILLETON
HOOG SLOEG DE BRANDING door Catalijn Clafes
Wfi
J rvi
55
hij was jaloers op hen, bitter
s, omdat zij hun weekend door
ten in een gezellig huis, bij een
kachel en een vrouw die op
wachtte en 's nachts bij hem
zich aan hem overgaf in een
te passie. Als de mannen hem
ledankten voor de fooi en hem
prettig weekend toewensten,
rde hij ze af. Maar met droevige
keek hij ze na als hij ze aan de
stappen, en met een ruk
hij zich om als hij zag hoe ze
vrolijk op de schouders klop-
3 hun lach luid opklonk. Dit was
rote kameraadschap onderling
hij buiten stond, die hij had
leeld.
Igen tegen hem op als de rijke
per met zijn juweel van een
t, maar ze wisten niet hoe een
hij was. Nu weer. Hij sluit zijn
„Mijn God, wat ben ik een-
fluistert hij.
een van de opvarenden had hij
wak plekje in zijn hart, dat was
jonge koksmaatje, net zestien
een pittig jochie, vlug, eerlijk en
naap die voor iedereen wat over-
paar weken geleden was hij bij
op de brug gekomen, had hem
2
3
L
5
6
7
9
lachend aangekeken en gezegd:
„Schipper, je kunt met mij weieens
mee naar huis gaan, ik heb het er
thuis met mijn moeder over gehad en
ze vond het goed." „Zo," had hij ge
antwoord en hield onderwijl zijn ogen
op de zee gevestigd. „En wat zei je
vader er wel van?"
„Vader? Ik heb geen vader," had Ja
cob geantwoord.
Er was een schok door hem heen
gegaan, ook deze knaap kende een
groot leed.
„Ik heb hem nooit gekend," hoorde
hij hem verder vertellen. „Ik was een
jaar of twee toen hij is verongelukt."
HIJ had geknikt. „Ik zal weieens zien,
Jacob." Maar daar was het bij geble
ven, hij was nooit meegegaan en Ja
cob had er niet meer naar gevraagd.
Er tikt iemand op zijn schouder. „De
vis is eruit schipper, wat nu?"
„Dat weet je toch," snauwt hij. „De
ruimen boenen, dek schrobben, kort
om alles schoonmaken, daarna kun
nen jullie je loon komen halen, ik ga
even kijken hoe de prijzen liggen in
de afslag."
Hij loopt erheen. Niet zodra is hij
binnen of hij ziet op de klok dat hij
een goede prijs voor zijn vangst heeft
gemaakt. Hij praat een poosje met de
afslager, gaat dan terug naar „De
Zwaantje", loopt alles nog een keer
na, roept daarna het volk bijeen en
betaalt uit. Dat gehannes wil hij aan
zijn kosthuis niet hebben.
„Prettig weekend, schipper." roepen
de mannen hem vanaf de wal toe.
„Ook zo," bromt hij, en hij schreeuwt
ze nog na: „Maandagmorgen om een
uur of zes aan boord. We varen vroeg
uit. begrepen?"
„Oké, schipper!"
Hij talmt wat na, blijft tot het donker
wordt op de kotter, slentert dan naar
zijn kosthuis. Hij deinst als steeds
voor het weekend terug, zal blij zijn
als hij weer zee kan kiezen.
Maandagmorgen ver voor zessen
stapt hij weer aan boord, het zal nog
wel even duren voor zijn volk komt.
Hij kijkt eens naar de andere sche
pen. Er zijn nog niet veel vissers te
bekennen, de weerberichten lulden
dan ook niet zo erg gunstig al zou je
nu nog niet zeggen dat er misschien
een harde wind op komst is. Een
zwakke bries doet het wimpeltje hoog
in de top van de mast zachtjes wap
peren.
Het zal met het weer wel meevallen,
denkt hij. Trouwens, die schit kan
wel een stootje hebben. Zijn ogen
glijden nog eens langs de vissers
vloot, dan richt hij zijn blik weer naar
de kade. In de verte ziet hij een van
zijn mensen aankomen. Met wie staat
die kerel nu toch te praten? denkt hij.
Hij ziet het al, het is Krelis de Boer.
Die ouwe staat altijd voor dag en
dauw aan de haven. Nog een krasse
kerel voor zijn leeftijd want hij is
allang de zeven kruisjes gepasseerd.
Een eerste klas zeeman geweest, er
lopen wonderlijke verhalen over
hem
Ze komen samen aanlopen, Wouters
knecht stapt aan boord.
„Morgen schipper!"
„Morgen," groet hij terug.
Krelis blijft aan de kant staan. „Zou
Je het wel wagen, schipper?" vraagt
hij en zijn toon klinkt bedenkelijk.
„Wat bedoel Je?" vraagt Wouter nors.
„Dat weet je drommels goed schip
per, wat ik bedoel. De weerberichten
zijn van dien aard dat je wel eens een
zeetje overboord kan krijgen!"
„Nou, en wat dan nog," snauwt hij
terug. „Daar is die schuit wel op
gebouwd."
Krelis schudt zijn hoofd. „Schipper,
schipper, denk er niet te licht over. in
een storm wordt de grootste en sterk
ste schuit een notedop."
Wordt vervolgd
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 m en FM-kanalen)
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
woord. 7.10 (S) Te Deum Laudamus. 7.30
Nieuws. 7.41 Hier en nu. 7.55 Vandaag
donderdag 8.24 Lichtsein. 8.30 Nieuws. 8.36
Gymnastiek voor de vrouw 8.45 Wie weet
waar Willem Wever woont? 9.45 (S) Onder
de hoogtezon. 10.30 Nieuws. 10.33 (S) In 't
zilver. 12.00 (S) Amusementsmuziek. 12.15
Boer en tuinder. 12.26 Mededelingen voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.41
Hier en nu. 12.55 (S) Middagpauzedienst.
13.15 (S) NCRV-Globaal. <15.30 Nieuws.)
17.30 Nieuws. 17.32 Hier en nu. 18.00 (S) De
kerk vandaag. P.P. 18.19 Uitzending van
DS'70. 18.30 Nieuws. 18 41 (S) De wereld
zingt Gods lof. 19.35 (S) Leger des Heils-
kwartier. 19.50 Je kunt het geloven of niet.
20.00 Draaischijf. 21.20 Een, twee, uit de
maat. 21.40 (S) Samen-leven. 22.00 Rondom
het Woord. 22.25 Zojuist verschenen. 22.30
Nieuws. 22.40 (S) Politiek weekoverzicht.
22.50 (S) De liederen van Franz Schubert
(42). 23 30 (S) Muziek van eigen tijd. 23.55-
24.00 Nieuws.
HILVERSUM II (402 m en FM-kanalen)
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek 7.20 Muziek en verkeersinformatie.
(8.00 Nieuws. 8.11 Radiojournaal.) 8.45 De
Groenteman. 8.50 Morgenwijding. NOS:
9.00 Marokko, documentaire. 9 35 Water
standen. AVRO: 9.40 Schoolradio. 10.00
Radio Lawaaipapegaai. 10.10 Arbeidsvita
minen. 11.00 Nieuws. 11.30 Radiojournaal.
11.05 Aspecten. 11 30 Rondom twaalf. 12.15
Sportpanorama. 13.00 Nieuws 13.11 Radi
ojournaal. 13.25 Beursplein 5. 13.30 'n Mid
dagje AVRO (16.00 Nieuws. 16 03 Radio
journaal. 16.30 Radio Lawaaipapegaai).
17.00 De Slag bij Nieuwspoort 17.55 Mede
delingen. 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojour
naal. IKON 18.30 De Slag bij Nieuw
spoort.17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws.
18.11 Radiojournaal IKON: 18.30 Kleur.
AVRO: 19.00 Aspecten 19.20 (S) In de
kaart gespeeld, klassieke verzoeken. (20.00
Nieuws.). 21.00 (S) Het Sydney String
Quartet:
HILVERSUM III (444 m en FM-Kanalen)
TROS: 7 02 (S) Vaak s ochtends 8 03 (S)
De Hugo van Gelderen Show. 11.03 (S)
Gerard de Vries draait op verzoek. 12.03
(S) Boter, Klaas en prijzen. 14.03 (S) Adje's
Gouden van Dagen Club. 15.03 (S) TROS
Top-50. NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspils. TROS 19.02 (S) Poster
20.02 (S) Soul show 22.03 (S) Sesjun. 23 02
(S) Lp Top 20 0.02 (S) De Hugo van Gelde
ren Show. I 02-7.00 (S) De Nachtwacht
HILVERSUM IV (FM-kanalenl KRO 7 00
Nieuws. 7 02 (S) Thee met troetelschijven,
informatief programma. 9.00 Nieuws. 9.02
(S) Aan woorden voorbij 9 10 (S) Lau-
date gewijde muziek. 10.00 (S) Brabants
Orkest: klassieke muziek. 11 40 (S) Klassie-,
ke pianomuziek. 11.59 Bericht Vastenak-
tie. 12.00 (S) Rondom Shakespeare en
de Romantiek. 1400 Nieuyws. 14.02 (S)
Spektakel magazine. 14.30 <S) Voor God en
Goden. 15.00 (S) Kollage van alledaags en
zeldzaam 16 00-17 00 (S) Bij voorkeur
verzoekprogramma.
TV Vandaag
nederland i
10.00-10.30 nos
14.00-14.2
18.30 nos: Sesamstraat
18.45 Paspoort, voor Turken
18.55 Journaal
19.58 vara: Popey. tekenfilm
19.05 Twee voor twaalf
19.45 Late Late Lien Show
20.40 Actuele documentaire
21.37 NOS Journaal
21.55 nos: Den Haag vandaag
22.10 Fabeltjeskrant voor de groten
22.20 Hedendaagse muziek
23.10 WK. Kunstrijden
23.55-24.00 nos: Journaal
nederland ii
18.55 nos: Journaal
18.59 avro: De Astronautjes
19.05 AVRO'S Toppop
20.00 nos: Journaal
20.27 avro: Superschot met AVRO's
T eie voetbalkanon
20.40 Naakt over de schutting, speelfilm
22.15 Televizier Magazine
23.00 AVRO's Sportpanorama
23.30-23.35 nos: Journaal
DUITSLAND I 10.00 (K) Journaal en ac
tualiteiten. 10.25 (K) Show 11.10 (K) Repor
tage. 11 40 (K) Actueel magazine. 12.25 (K)
Actueel magazine. 12.55 (K) Actueel maga
zine. 12.55 (K) PersoverzichL 13.00-13.10
(K) Journaal. 16.10 (K) Journaal. 16.15 (K)
Informatief programma. 17.00 (K) Kinder
programma. 17 20 (K) Kinderfilmserie.
17.50-18.00 (K) Journaal. (Regionaal pro
gramma: NDR: 9.30-10.00 (K) Kleuterpro
gramma. 18.00 (K) Amusementsprogram
ma. 18.30 (K) Actualiteiten 18.45 (K) Kleu-
terprogramma. 18.55 (K) Komissariat 9, tv-
serie. 19.25 (K) Regionaal magazine. 19.59
(K) Programmaoverzicht. WDR. 8.05 t.m.
11.55 (K) Schooltelevisie (9 30-10.00 (K)
Kleuterprogramma). 18.00 (K) Von Affen-
schande bis Zapfenstreich tv-serie. 18.15
(K) Die unsterblichen Methoden des Franz
Josef Wanninger, tv-serie. 19.15 (K) Actua-
liteitenmagBzine. 19.45 (K) Die richtige Me-
dizin, tv-spel.) 20.00 (K) Journaal. 20.15 (K)
Reportage. 21.00 (K) Muziekprogramma.
21.45 (K) Sport. 22.30 (K) Actualiteiten.
23.00 (K) Filmreportage. 23.45-23.50 (K)
Journaal.
DUITSLAND II 16 30 (K) Documentaire-
serie. 17.00 (K) Journaal. 17 10 <K) Teken
filmserie 17 40 (K) Actualiteiten en mu
ziek. 18.20 (K) Spannagl Sc Sohn, tv-sene.
19.00 (K) Journaal. 19.30 (K) Amusement
sprogramma. 21.00 (K) Actualiteiten 21.20
(K) Actueel programma. 22.20 (K) Literair
programma. 23.55 (K) Journaal.
NDR III 18 00 (K) Kleuterprogramma.
18.30 (K) Informatieve serie. 19.00 (K) Film
reportage 19.15 (K) Weekjournaal in het
Engels. 19.30 (K) TV-cursus Italiaans. 20 00
(K) Journaal 20.15 (K) Verkeerstips. 20 20
(K) Das verflixte 7 Jahr (The seven year
itch), speelfilm. 22.00-22.45 (K) Boeken-
journaal.
WDR III 8 05 Vm 11.55 (K) Schooltelevisie
(9 30-10.00 (K) Klcuterprogramma). 1700
(K) Schooltelevisie. 17.30 (K) Studiehulp
voor Volwassenen. 18.00 (K) Kleuterpro
gramma. 18.30 (K) TV-cursus Geschiede
nis. 19.00 (K) Goldener Sonntag, tv-serie
19.45 (K) Journal 3. 20.00 (K) Journaal.
20.15 (ZW) Ariane, speelfilm. 21.40 (K) Cul
tureel magazine. 22.10 (K) Filmmagazine.
Plm. 22.55 (K) Journaal.
BELGIS (NEDERLANDS) NET I 14 00-
16.00 en 17 00-18 00 (K) Schooltelevisie
18.00 (K) Kinderfilmserie. 18.05 (K) Jonge
renprogramma. 18 30 (K) De verschoppe
ling, tv-serie. 18.55 (K) Documentaire. 19 12
(K) Informatief programma. 19.37 (K) Me
dedelingen en Morgen. 19 45 (K) Journaal
20.10 (K) Poppenshow. 20.35 (K) Panora-
ma. 21.25 (K) Centennial, tv-serie. 23.00-
23.10 (K) Informatief programma
NET II Van 14 00 tot 20 10 Zie NET I 20.10
(K) Sportprogramma. 20.40 <K) Tijl Uilen
spiegel. Russische tv-sene. 21.35 22 25 (K)
Informatief programma.
BELGIE (FRANS) 1400 Vm 15.30 (K)
Schooltelevisie. 17.30 (K) Gevarieerd
jeugdprogramma 18 00 (K) Paul et Virgi-
nie. tv-serie 18.30 (K) Spelprogramma
18.45 (K) Documentaire-serie. 19.15 (K) Re
gionaal magazine. 19.29 (K) Weerbericht.
19 30 (K)
overzicht
totaal. 1. springbron - boom. 2.
ïwijn - halsdoek - Japans spel, 3.
)oom - bloeiwijze, 4. soort touw -
rk, 5. opening van een fuik -
toom - legerorde (afk.), 6. berg-
j - voedsel-bedrog (barg.), 7.
«port - loot-societé (afk.), 8.
in Rusland - huisdier, 9. werp-
vreemde munt.
raai. 1. berggeit - afgod, 2. schor-
,Myth. figuur - tijdperk, 3. een
8 - schrobnet - bouwland. 4.
van de rijstcultuur - lokspijs -
t 5. nobel - kippenloop - sport-
0 vlug - steen - kraan, 7. zijtak
w - onbekende - bevel, 8. ellen -
wijnsoort - zangspel.
Wng vorige puzzel.
1 kater, 5. grein, 10. raam. 12.
13. ar. 14. serie. 17. eg. 18. Ada,
k. 21. ree; 22. ra, 24. re. 25. tere.
W. 28. na, 30. ge. 32. eed. 34. ark,
P 38 gl. 39. alert, 41. ga. 42. gala.
w. 46. Enare, 47. marot,
'.kraam, 2. aard. 3. Ta 4. Ems,
'•er. 8. idee, 9. negen. 11. tram.
16 ik. 19 arend, 21. regel, 23.
I4;rag. 27. Regge, 29. aren, 31.
k 33. elan. 34. ad. 35. kr. 37. agio,
40. tra. 43. la. 45. er
Beter het zekere voor het onzekere.
Die overweging heeft mij ertoe ge
bracht, mijn bliksemafleider-installa
tie eens geducht te laten nakijken.
Dat bleek zeer noodzakelijk, nadat er
de laatste jaren voortdurend een ko
men en gaan van monteurs op het
dak was geweest: nu eens om de tv-
antenne te vernieuwen, dan weer om
de windmeter voor revisie van de
schoorsteen te halen, en hem later
weer, maar dan belangrijk hoger, op
nieuw aan te brengen. Bij die activi
teiten werden de bliksemspitsjes wel
eens over het hoofd gezien, die daar
door in sommige gevallen compleet
afbraken (dat zou vroeger niet moge
lijk zijn geweest bij die veel grotere
en hoger opstekende bliksem-aan-
trek- en opvangstangen).
Er was nog een reden, waarom ik de
puntjes eens even op de i wilde zet
ten. De laatste zomers is er van wer
kelijk zwaar weer, zoals de wat oude
ren zich wellicht herinneren uit de
Jaren 50 en de nog iets ouderen uit de
jaren 30 eb de bejaarden uit de zomer
van 1914 geen sprake geweest, al
thans in mijn provincie. Aangezien
niet mag worden verwacht, dat deze
bescheidenheid van Donar in de Ja
ren 70 ook verder zal blijven, leek het
mij goed, er alvast op in te spelen. Er
zou best eens een toeneming van het
zomer-onweer in de komende jaren
kunnen komen.
Een en ander heeft ook nog een meer
wetenschappelijke achtergrond in
die zin, dat er geleerden zijn die door
de vergroting van de zonne-activlteit
zoals wij die de laatste twaalf maan
den meemaken, een wijziging van de
ioniserende lagen op honderd kilome
ter en meer boven de aarde voorzien.
Populair gezegd: de atmosfeer zou
door die zonne-actlviteit sterker wor
den opgeladen en even doorgerede
neerd het zal volgens deze opvat
ting vaker en feller gaan onweren.
Voor ik verder ga. wil ik die toene
ming van de zonne-activiteit eerst
nog even demonstreren aan de hand
van cijfers uit Nederhorst den Berg.
Hier eerst het aantal zonnevlekken
plus de tien centimeterstraling in de
nadagen van het abnormaal lang
aanhoudende zonnevlekminimum.
Op 31 maart 1978 respectievelijk 51
en 125. Als contrast dezelfde uitkom
sten op 26 februari 1979 respectieve
lijk 244 en 173. op 10 maart: 271 en
184. In 1913 was er ook een vlekken-
minimum. In de zomer van dat Jaar
bedroeg het aantal onweersdagen in
ons land zevenendertig om in de over
eenkomstige seizoenen van 1914 en
1915 toe te nemen tot respectievelijk
vijftig en vierenvijftig. Het volgende
zonnevlekkenminimum deed zich
voor in 1923. In dat Jaar produceerde
de zomer negenentwintig dagen, de
zomer van 1924: eenenvijftig.
Het volgende vlekkenminlmum was
in 1933. Er is dan een opgaande lijn
met vertraging van zomer 1932 tot
en met 1936, respectievelijk negenen
dertig, vierenveertig, tweeënveertig,
vierenveertig en vijfenvijftig on
weersdagen. Ook in de zomers na het
zonnevlekkenminimum van 1963 is er
eén markante toeneming van de on
weersfrequentie waarneembaar ge
weest. Deze cijfers bevatten dus wel
enige indicatie in de richting van een
toeneming van het onweer.
De twee bliksemafleiderdeskundigen
annex kllmexperts die het karwei
moesten klaren, waren van de ouder
wetse goeie soort. Met een onver
woestbaar optimisme in hun vaandel
begaven zij zich naar hoger sferen.
Geen wind was hun te hevig. Ik voel
de de neiging opkomen, hun de be
kende hit „Kom van dat dak af!" toe
te zingen, toen de mannen daags bij
windkracht negen enkele kapot ge
raakte dakpannen vervingen.
„Zo een stormpje? Wij blijven pas
voor een orkaan op de begane
grond'" was de reactie van de man
nen uit Oosterlittens (Fr.), die de ele
menten louter als een uitdaging blij
ken te beschouwen. En waar tref Je in
onze verwekelijkte wereld tegenwoor
dig behalve bij Sinterklaas zo een
mentaliteit aan?!
HOOOWATER vrijdag 16 maart VUsslngen 3 25-
15 45 HannirMirtAluirrn 3 44 15 57. Rotterdam
5 21 17 53 8chcv»ningen 4 42-16 54 IJmuiden
5 16-17 38 D«-n Hrtdrr #21-21Martinnen U *4
23 45 Delfzijl 121-13 49
Amsterdam
regen
4
De Bilt
regen
5
Deelen
regen
Eelde
zwaar bew
Eindhoven
regen
4
Den Helder
/.waar bew
Rotterdam
regen
5
Twente
regen
4
Vlisslngen
regen
Zd Limburg
regen
Aberdeen
sneeuwbui
0.3
Athene
Barcelona
geheel bew
Berlijn
licht bew
Bordeaux
regen
10
Brussel
regen
5
Frankfort
regen
Oenéve
geheel bew
11
Helsinki
sneeuw
0
Innsbruck
zwaar bew
Klagcnfurt
licht bew
13
Kopenhagen
licht bew
Lissabon
regenbui
Locarno
regen
11
Londen
geheel bew
4
Luxemburg
regen
8
Madrid
zwaar bew
Malaga
regenbul
16
Mallorca
motregen
18
München
geheel bew
15
Nice
zwaar b«-w
18
Oslo
onbewolkt
Parijs
regen
12
Rome
onbewolkt
Split
zwaar bew
Stockholm
motsneeuw
Wenen
licht bew.
14
0
