en strenge
akkelwinter
wa
Een paar cijfers
Kamerleden tegen
stoppen subsidie
nuleringsscholen
oldoende gesteund
Boek van de maand.
Over de dag dat de rails
krom trokken en de koeien in
de IJssel zwommen
Over noodweer, zeilweer,
elfstedentochtweer en honde-
'Beroepsprocedure is
vaak zenuwslopend'
Kans op monument voor
Wilhelmina erg klein
gte- en dieptepunten in temperatuur
Gemiddelde temperaturen per etmaal
Winter 1979.J
eegs instituut na onderzoek:
wijst korter
n +n van de hand
Arrestaties wegens
antiekdiefstallen
In speciale Boek van de Maand
oplage f22,50. Na 31 maart f37,50.
Surinaams welzijnswerk
Meerderheid Haagse raad tegen
BINNENLAND
TROUWKWARTET P 13 RH 17 S 15
Wans de Jong
Iker er over de winter van 1979 zal worden nagepraat
t in maar dat dit gebeurt dan zal dat niet zijn vanwege
X ponerende kouproduktie. Er zijn eerder in deze eeuw
Vn geweest, die ons op veel rigoureuzer wijze bij de
|fen de oren) namen.
ft van 1979 heeft historie ge- in echte ouderwetse strenge winters
vaak usance is. Neen achteraf be
keken is die sneeuwstorm eigenlijk
het begin van het einde geweest.
r van 1979 heeft historie ge-
oor grote uitschieters, zoals
ire sneeuwstormen, waarvan
jruari de markantste sporen
t, en een eerste januariweek-
ictreem-lage stralings tempe-
Daarbij mag beslist niet het
ital dagen met ijzel worden
in De Bilt elf, in Huizen
tien. De winter van 1979 was
nde winter, een seizoen, dat
erscheidde door stuntwerk
klasse.
gen een kwakkelwinter zon-
edentocht", voorspelde de
irige profeet Lieuwe Pruiks-
oxum eind november. Wat
e betreft kreeg hij gelijk en
weede betreft eigenlijk ook.
dit zelf vaststellen aan de
een blokgrafiek, gemaakt
ewerker H. Luten ln Mildam
stellende de gemiddelde et-
leratuur per dag van 1
tot en met 28 februari. On-
k springt de opeenvolging
jkingen tot onder en boven
in het oog, het meest afwis-
december. In januari en
stellen de „warmtegolfjes"
„vorstgolven" weinig voor,
ijn er nog wel.
peratuurverloop is min of
akteristiek voor een kwak-
Maardan wel een
Jtoter met een opvallend
produktie. Met lagere tem-
dan Pruiksma ongetwij-
de geest moet hebben ge-
ergste kou deed zich voor
met als absoluut koudste
jvï«i Post met minus 24.7 gra-
is op de 4e januari. De blok-
)iat ook zien, dat de kou
I e zware sneeuwstorm van
lari minder extreem is ge-
die van januari en ook, dat
«rstorm niet gevolgd werd
n ige diepvrieswaarden zoals
JU
»rii
Tondom de Jaarwisseling, maar ook
nog tijdens de sneeuwstorm in febru
ari, zo min. dat er uit de noordelijke
contreien nu veertig graden kon wor
den gemeld. Het wordt hoog tijd de
definitieve balans van de afgelopen
meteorologische winter weer te ge
ven. uitgaande van de waarnemingen
van De Bilt.
Peiling 1
De pijltjes in de grafiek geven de
dagen met ijzel weer. Voor Neder
landse begrippen was het aantal ijzel-
dagen uitzonderlijk hoog: elf in De
Bilt, achttien in Huizen. Het lijkt me
een rekord voor deze eeuw, maar pre
cies is dat niet na te gaan, omdat het
aantal ijzeldagen vroeger nooit is bij
gehouden. Opmerkelijk was, dat er in
de meeste gevallen geen dooi, maar
vorst op de ijzel volgende. Uitzonde
ringen hierop deden zich overigens
voor in alle maanden, onder meer na
de strenge januarikou. Die frequente
ijzel vormde er een aanwijzing voor,
dat de warme lucht niet ver genoeg'
naar het zuiden was verdreven.
Bij het minste of geringste ondernam
de zachte lucht pogingen Ivet verloren
gegane terrein te heroveren. Het front
tussen kou en warmte kwam dan
weer dichtbij of over ons land to
liggen endaar had Je het gegooi in
de glazen weer. De onvermoeibare
warme lucht zocht het, na doodlopen
van de aanval aan de grond, in een
„vlucht in de ruimte". Hij liep dood
leuk over de koude grondlaag heen
ondertussen tranen met tuiten hui
lend en u en ik maar glijden
Beieren
De gemiddelde etmaal win tertempe
ra tuur was -0.8 graden Celisius tegen
+2.2 normaal. In deze eeuw neemt de
winter van "79 de zesde plaats in,
sedert 1735 de drieëntwintigste
plaats. Hier het lijstje over de laatste
150 jaar.
1. winter 1830 met
2. winter 1963 met
3. winter 1947 met
4. winter 1940 met
5. winter 1845 met
6. winter 1838 met
7. winter 1942 met
8. winter 1929 met
9. winter 1891 met
10. winter 1979 met
-3.1 gr. C.
—3.0 gr. C.
—2.4 gr. C.
—1.9 gr. C.
—1.8 gr. C.
-1.6 gr. C.
—1.5 gr. C.
-1,5 gr. C
-1,3 gr. C
-0,8 gr. C
De winter van 1979 neemt dus de
tiende plaats in over de laatste ander
halve eeuw.
Peiling 2
Dat Die halfslachtigheid van de win
ter had ook tot gevolg, dat lang niet
overal in Europa de vorst de dienst
uitmaakte. Hoe vreemd het ook klin
ken magin Beieren viel de winter
zachter dan normaal uit. Dat gebied P0j|jnQ 3
hlppf nupïTupiTPnH in rid »orht/> Inchf.
De methode van Hellmann (som van
de negatieve etmaalgemiddelden) le
verde voor De Bilt een uitkomst van
-206 op. De winter klasseerde zich
daarmee bij de „zeer koude winters!
De grens ligt op -200.
De eindstand van deze eeuw:
1. winter 1947: —343
2. winter 1963: —337
3. winter 1942: —332
4. winter 1940: 295
5. winter 1929: —227
6. winter 1956: —223
7. winter 1979: —206
De allerwarmste winter volgens Hell
mann is die van 1975 met een uit
komst van -3.2, gewoon lachwekkend.
bleef overwegend in de zachte lucht.
Daarentegen hakten de temperatu
ren er in Finland en Zweden vooral
In De Bilt was het in januari bijna vijf
graden te koud. De Bilts etmaalge
middelde: -3,2 graden celsius (nor
maal +1,7). Het betekent een vierde
plaats voor deze eeuw en een negen
tiende sedert begin 1700. Hieronder
de ranglijst sinds 1823:
1. januari 1823 met —7.0 gr. C.
2. januari 1838 met —6.6 gr. C.
3. Januari 1940 met 5.5 gr. C.
4. januari 1963 met 5.2 gr. C.
5. januari 1942 met 5.1 gr. C.
6. januari 1848 met —4.3 gT. C.
7. januari 1850 met —3.6 gr. G.
8. januari 1829 met -3,3 gr.C.
9. januari 1979 met —3.2 gr. C.
IN FASEN
Het eerste korte Sint-Nicolaaswin-
tertje is snel voorbij. Hetzelfde geldt
voor het tweede wintertje, dat er niet
in slaagt witte kerstdagen te bewerk
stelligen.
Voortreffelijk en tijdig aangekon
digd door de Amerikaanse weerkun
digen barst er met oud en nieuw een
ijskoude noordooster los. Op 31 de
cember wordt het in Twente overdag
niet warmer dan -12.8 graden Cel
sius: laagste waarde sedert de legen
darische winter van 1890.
Boven de overvloedig gevallen
sneeuw wordt het in het noord-oosten
kouder dan -20 graden. Ten Post
meldt -24.7, op 4 januari, Emmeloord
-24.4 graden Celsius op 5 januari. In
Noordoost-Groningen blijft het kwik-
vijftien uur achtereen onder -20
graden, een grote zeldzaamheid.
De zeer koude lucht met daarbo
ven veel warmere leidt tot vreemde
lichtverschijnselen door lichtbreking
of terugkaatsing. Twee inwoners van
Sexbierum. zien zich tijdens een
avondlijk ommetje gevolgd door
twee wandelende mistpilaren. Een
gezin in Ballum op Ameland ziet tij
dens het ontbijt plotseling huizen
aan de vaste wal schijnbaar boven de
dijk uitgetild. Een mevrouw in Bu-
rum ziet een hevige boerderijbrand
met rode vlammen en slierten.
Geen Elfstedentocht, maar na
tuurlijk wel schaatstochten van ge
ringer formaat en vooral wedstrijden
voor arresleden. Auto's en fietsers
maken de overtocht over het (zoete)
IJsselmeer van Staveren naar Enk
huizen. 0"er het ijs van de. Wadden
zee lukt het niet. zoals in eerdere
grotere winters.
Op zaterdag 20 januarieen no
vum. Er kan op wegen en trottoirs
worden geschaatst, op dinsdag 23 Ja
nuari opnieuw. Foto's ervan bereiken
de internationale pers. Twee zulke
Winter '79 Winter '63
1,3 miljard
Uitkering vorstverlet1..... ca. ƒ800 miljoen (lonen op dezelfde
basis als ln *79)
Aantal ijsdagen
Aantal strenge vorstdagen
Absoluut laagste temperatuur
77^
32
40 1
8
25
-24,7
-21 (Joure)
108
256
36
27
ijzeloffensieven vlak na elkaar is ui
terst zeldzaam.
Wanneer zal de winter eindigen?
Niet dan nadat er op 14 en 15 februari
een furieuze sneeuwstorm is begon
nen. die het verkeer vooral in het
noordoosten verlamt. Over de perike
len rondom deze floor de natuur ge-
kweèkte chaos zou een boek apart te
schrijven zijn, wat misschien ook wel
gebeurt. Fotoboeken zijn Inmiddels
al verschenen.
En vervolgens gaat de vreemde, lasti
ge en lange winter van 1979, die van
wege zijn neerslachtige uitspattingen
veel mensen gestolen kan worden, als
een nachtkaars uit. Maar voor de
weeramateurs ln ons land kwam-ie
als geroepen en was-ie Juist een
machtige belevenis.
ADVERTENTIE
e Haagse redactie
V3&AG De extra begeleiding op zogeheten stimule-
J#iolen krijgt te weinig steun van de overheid en ver-
lierdoor moeizaam. Dat concludeert het Nijmeegse
t voor toegepaste sociologie, dat een onderzoek instel
de begeleiding op stimuleringsscholen. Op die scholen
en lager onderwijs) zitten veel kinderen die door hun
^Ichtergrond een achterstand hebben.
0 am de toenmalige minister
lenade met maatregelen
n t begeleiding op de stimule-
.j en. Van de in totaal 61 on-
leidingsdiensten kregen
mankracht om voor die
begeleiding te zorgen.
«geleidingsdiensten waar-
derzoekers contact hebben
jkenzes die extra man-
voor extra begeleiding te
Drie diensten gebruiken
personeel voor het totale
et, terwijl slechts een deel
goede komt aan de stlmu-
Dien. Twee diensten waren
niet met de extra begelei-
men.
derzoek bleek dat de extra
mankracht niet altijd op de juiste
wijze wordt ingezet om de achter
standen bij kinderen weg te werken.
Veel onderwijsbegeleidingsdiensten
zien de Integratie van kleuter- en la
ger onderwijs als hun taak, terwijl
juist de nadruk zou moeten liggen op
het stimuleren van de taalontwikke
ling bij de leerling, het verkleinen van
de sociale afstand tussen school en
gezin en op onderwijskundige verbe
teringen. Verder blijkt dat er weinig
lering wordt getrokken uit kennis die
elders met vernieuwingsprojecten is
opgedaan.
Gebrek
'35W.-econ. redactie
Akzo Nederland zal bij
iar iderhandelingen die maan-
upen, de els van de industrie-
n de hand wijzen om werk-
in ing in te voeren. Het con-
:1e t naar een zo groot mogelij-
van de loonkostenstij-
ent stijging kost de onder-
im twaalf miljoen gulden
leer. Dat kan Akzo Neder-
enteel niet opbrengen," al-
le-vooreitter ir W. J. Wolf.
cht dat de onderhandelin-
vijf betrokken vakbonden
delljk zullen toespitsen op
Jing van tienden van pro-
Ij Akzo Nederland 25.000
"s niet om één cao. Elk
jf kent eigen arbeidsvoor-
naar de ervaring leert dat
«temming over de algeme-
jarden op centraal niveau
bedrijven snel volgen.
t het vorige jaar „na jaren
verliezen met een kleine
innen afsluiten". Die winst
in het buitenland behaald,
uitaten ln Nederland ach-
wordt door de directie ge-
..de hoge kosten voor ar-
Mgie in ons land. de hoge
het zwakke produkten-
afhankelijkheld van de
de schommelingen van de
tea"-
t om die reden een grote
stijging absoluut onhaal-
tast onze levensvatbaar-
aldus de directie, die zegt
te hebben dat de vdkbon-
1 voor die situatie zullen
Een van de oorzaken van de trage
ontwikkeling van de extra begelei
ding is volgens de onderzoekers een
gebrek aan voldoende begeleiders.
Per dienst zijn er gemiddeld twee
extra formatieplaatsen beschikbaar
gesteld en dat is beslist niet genoeg
om de stimuleringstaken goed aan te
pakken, aldus de onderzoekers. Daar
komt bij dat het aantrekken van
nieuwe begeleiders nogal wat tijd
met zich meebrengt.
De onderzoekers constateren verder
dat het aantal begeleiders per aantal
scholen nogal eens verschilt. Er zijn
diensten waarbij de verhouding tus
sen het aantal beschikbare begelei
ders en het aantal scholen 1 op 2,4
bedraagt. Maar er zijn andere dien
sten (veelal op het platteland) waar
die verhouding uitkomt op 1 op 21,5.
In het laatste geval is de extra bege
leiding veruit ontoereikend.
Volgens de onderzoekers staat het
begeleidingswerk op de stimulerings
scholen nog in de kinderschoenen.
Het zou moeten worden uitgebreid.
Bovendien zouden niet de gemeen
ten, iriaar zou het rijk volledig voor de
kosten van de extra begeleiding moe
ten opdraaien. Dat voorkomt grote
verschillen ln de opzet van het bege
leidingswerk. aldus de onderzoekers.
HENGELO (ANP) De politie heeft
102 antiekdiefstallen opgelost; ln ver
band hiermee zijn 22 arrestaties ver
richt. De drie hoofdverdachten voor
wat de Inbraken betreft komen uit
Hengelo en Didam. Voor de doorver
koop van de gestolen goederen waren
vooral drie Hagenaars verantwoorde
lijk.
De dieven hadden het gemunt op
Friese staartklokken, tafelzilver en
porselein. De totale waarde var. hun
bult bedroeg zes ton. Inmiddels heeft
de politie voor 80.000 gulden aan ge
stolen antiek teruggevonden.
De mens en het
weer. Een schitterend kijk-, lees- en
opzoekboek.Geschreven door Chriet Titulaer.
Een boek dat zo'n 70 onverwachte aspecten van een alle
daags onderwerp behandelt. Zoals „weer en veiligheid" of
„weer en economie": energie, kleding, werkgelegen-,
heid, landbouw; verder over windwijzers, molens,
kunst, wadlopen etc.
Dit alles rijk geïllustreerd met meer dan 300 I
foto's,waarvan 160 in kleur.
Deze aanbieding is geldig t/m 31 maart. Echter zolang de voorraad strekt.
f.soeKj
InSlö®J
l^dandË
Rechtshulp sociale verzekering schiet tekort
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM Mensen die na een periode van ziekte
vinden dat ze er nog niet aan toe zijn om weer aan het
werk te gaan en daarom een beroepsprocedure tegen de
bedrijfsvereniging beginnen, komen door die procedure
nog meer in „zenuwtoestanden" terecht, hetgeen juist
ziektebevorderend werkt.
Dit schrijft mr. A. van Driel in het
themanummer „Rechtshulp in con-
creto" van het tijdschrift voor ge
zondheidsrecht.
Een beroepsprocedure tegen een
bedrijfsvereniging duurt, .lang en
een hoger beroep bij de centrale
raad van beroep nog veel langer.
Degene die weer arbeidsgeschikt is
verklaard krijgt geen WAO-ultke-
ring meer en is afhankelijk van een
bijstandsuitkering. Het sociale ver
zekeringsstelsel en de structuur van
de uitvoeringsorganen daarvan zijn
erg onoverzichtelijk. Toch is uit on
derzoeken gebleken dat mensen die
tegen een beslissing om weer aan
het werk te gaan beroep aanteke
nen, niet snel aan de mogelijkheid
van juridische bijstand denken.
Volgens mr Van Driel ls dit rechts
gebied door advocaten ook wel
schromelijk verwaarloosd. De eni
gen die zich op het moment met dit
gebied bezighouden zijn rechtswin
kels. juridische diensten van vak
bonden, advocatencollectieven en
enkele andere advocaten-kantoren.
Er zijn veel te weinig rechtshulpver
leners met voldoende ervaring en
bekwaamheid voor een WAO-proce-
dure. Van Driel wijt dit tekort aan
de huidige financiële normen en ziet
als mogelijkheid tot uitbreiding van
de hulpverlening op dit gebied een
ander honoreringssysteem, liefst uit
gelden van de gemeenschap.
Volgens Van Driel ls er ook sprake
van een fundamenteel gebrek aan
begeleiding en omscholing van
mensen die ln de WAO lopen. Als ze
op een gegeven moment weer ar
beidsgeschlkt worden verklaard,
wordt er bovendien te weinig geke
ken naar hun psychische toestand.
Ook de bij beroepszaken ingescha
kelde deskundigen hebben in het
algemeen alleen oog voor de licha
melijke kant van de zaak, aldus mr.
Van Driel. Een goede voorlichting
over wat een klager te wachten
staat en Informatie over elk sta
dium van het proces zijn volgens
deze advocaat essentieel om arbeid
songeschiktheid tengevolge van
een beroepsprocedure te beperken
HIJ fciet hierin een taak voor de
hulpverlener en de arts, liefst in
overleg met elkaar
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het plan om koningin Wilhelmina te herden
ken met een monument in Den Haag, zal zo goed als zeker
nooit worden uitgevoerd. Een meerderheid van de Haagse
gemeenteraad wijst het ontwerp voor het monument van de
hand.
Van een onzer verslaggeefsters)
•ROTTERDAM De problemen die
in Rotterdam zijn gerezen rond het
Surinaamse welzijnswerk, zijn voor
leden van vrijwel alle partijen ln de
Tweede Kamer aanleiding geweest
om vragen te stellen. De Kamerleden
Nijpels (WD). Beckers-De Bruljn
(PPR), Bischoff (D'66), Van der Spek
(PSP) en Evenhuis-Van Essen (CDA)
doen in schriftelijke vragen een be
roep op minister Gardeniers van
CRM alles in het werk te stellen om
de problemen tot een oplossing te
brengen.
Volgens de vragenstellers is de stop
zetting van de subsidiering van het
Centraal Opbouw Orgaan Surina-
mers (COOS) door de gemeente Rot
terdam geheel in strijd met de door
gemeenten te betrachten zorgvuldig
heid van bestuur.
Rotterdam besloot de subsidie aan
het COOS, dat indertijd ls ingesteld
om te fungeren als overlegorgaan tus
sen de Surinaamse welzljnsstiehtin-
gen en de gemeente, met onmiddellij
ke ingang stop te zetten, omdat het
COOS zijn sympathie zou hebben be
tuigd aan een bezettingsactie van
Jonge Surinamers.
Volgens het COOS heeft de gemeente
deze actie aangegrepen om het COOS
definitief uit te schakelen, omdat het
de gemeente confronteerde met de
problematiek van met name de Jonge
Surinamers.
De Kamerleden noemen het op zijn
minst twijfelachtig dat de gemeente
Rotterdam op geen enkele wijze over
leg heeft gevoerd met het COOS.
Het monument bestaat uit een reeks
keien, die ln het Haagse centrum ge
plaatst moeten worden. Het ontwerp
van de kunstenaars H. Petri en F. van
Dillen voor het nationaal monument
ter'nagedachtenis aan de in 1962
overleden vorstin ls al enkele jaren
onderwerp van roerige discussies ln
Den Haag. Nu het moment nadert dat
de gemeenteraad een definitief oor
deel moet vellen over het ontwerp
hebben de fracties van het CDA en de
WD laten weten niets ln het keien
lint te zien. De PvdA-raadsfractie
heeft nog geen definitief standpunt
ingenomen, maar zal in ieder geval
niet onverdeeld positief op het huidi
ge ontwerp reageren.
Petri en Van Dillen willen een aantal
hunebed-achtlge kelen heerlegger)
tussen de Grote Kerk. het oude stad
huis en het Binnenhof, daarmee sym
boliserend welk een grote rol de Kerk
en de Staat ln het leven van koningin
Wilhelmina hebben gespeeld. Oor
spronkelijk was het kelenlint uitge
voerd ln de kleuren rood. wit en
blauw. Na een eerste golf van protes
ten vanuit de burgerij hebben de bel
de kunstenaars dêt element al laten
vallen. In 1969 hebben de kunste
naars van de regeringscommissie
voor de oprichting van het monu
ment de opdracht gekregen een ab
stract kunstwerk te maken met voor
al stedebouwkundige elementen.
Petri en Van Dillen hebben zich aan
die opdracht gehouden, maar tegen
standers van het ontwerp vinden
toch dat ze te veel abstract aan het
werk zijn geweest. „Hoe herken ik
koningin Wilhelmina ln een kelen
lint". zo vragen de meeste tegenstan
ders ln en bulten de gemeenteraad
zich af.
