G-landen oneens kernenergie ver Strijd Jemen beëindigd |alestijnen, olie, ambassadeurs aren laatste struikelblokken Schietpartijen in zuiden van Libanon 'China blijft aanvallen in Vietnam' Staatsgreep Granada door premier ontkend Oeganda vraagt hulp Islamieten Weer spionerende secretaresse naar de DDR gevlucht Demonstraties op Westbank BUrTENLAND TROUW/KWARTET 7 s Bert van Panhuis Binnen de Europese Gemeenschap is opnieuw een aanzienlijk meningsverschil n over de vraag in hoeverre meer kernenergie moet worden aangewend.om een nieuwe Xecrisis te vermijden, ir gi nn regeringsleiders van de EG i weliswaar uitgesproken dat Ji iuktieprogramma's voor elek- uit kernenergie moeten wor- tgebreld en versneld, maar op >1 van premier Van Agt en zijn e collega Anker Jorgensen is in m toegevoegd „telkens wan- mogelijk is" (in de authen- .ise versie van de conclusies 0 parijse topoverleg staat let- 1' „telkens wanneer de mogelljk- ro het toestaan"). Daar vallen de premier ook politiek- chappelijke argumenten kgt vreest dat er de komende 1,1 ware druk zal worden uitge- m op die lidstaten, die bezwaren iarn tegen meer gebruik van kern- zoals Nederland. Hij en de werden gisteren al door de ul iitse bondskanselier Helmut njjdt onder vuur genomen. Deze niets voor de beperking. De oliën veegde hij van tafel met de KS ak: „Zij die destijds tegen de lc in Vietnam waren, zijn dezelf- bje nu tegen kernenergie zijn". gt bespeurde een houding van t nu nee zeggen zullen spoedig m i aankloppen bij hen die wel de ;t< hadden om ja te zeggen". er olie rai 8.0 overleg, dat niet uitblonk door si htelijkheid en diepgang, heeft mi izlen van het energiebeleid on- bl er de doelstelling opgeleverd a Gemeenschap en de lidstaten 1979 naar streven het aard de iruik met 25 miljoen ton te zei deren tot 500 miljoen ton. Vol- Agt is dit nog een kleine rping van de vermindering IEA, het internationale ener- entschap, begin deze maand anbevolen. De EG heeft de t jienis van de top van juni 1978 sen hernieuwd om tegen 1985 aj et meer dan 50 procent afhan gt e zijn van de energie-invoer, ssl lk< meenschap zal zich er sterk 31 laken dat meer gebruik zal ve gemaakt van energiebronnen iv< 1-waterstoffen en steenkolen. >aringen moeten om geen na- 8' te leveren voor de economie dj« mt lidstaten bij voorrang worden bij overheidsdiensten, de ver- van woon- en werkruimten ldatset autogebruik. De raad van ;8a ninisters moet gaan proberen Md van de lidstaten meer op s j if gestemd te krijgen. Om cri- v lies het hoofd te bieden zullen rofeel de bepalingen worden vol- n le in 1977 in beginsel zijn aan- 'rd*De negen wijzen er nogmaals ook de Verenigde Staten en noeten proberen het verbruik Hinderen en dat er een beter moet komen tussen produ- en consumenten. iet r nse president en voorzitter at e raad Valery Glscard d'Es- er, aldus een uitlating van n^lf, toch nog in geslaagd de van de wijziging van het Eu- wajerdrag naar bespreking in het van de ministers van buiten zaken te loodsen. Frankrijk tejcel 6 van het Euratom-verdrag wijzigen of aanpassen om de de Europese Commissie bij de ig van nucleaire brandstof ma. zowel tussen EO-landen onderling als met derde landen uit te schakelen. Momenteel is het de commissie die over leveringsverdragen namens de Gemeenschap beslist. Maandag nacht nog zei premier Van Agt dat de hele kwestie van de baan was en dat er zelfs geen overeenstemming was, voor welke vorm van wijziging of aan passing dan ook. Giscard was name lijk op bezwaren gestuit van Neder land. Engeland. Denemarken en West-Duitsland. Werkgelegenheid De ministers van sociale zaken moe ten een aantal kwesties gaan bestu deren om de werkgelegenheid te gaan verbeteren. Zo heeft de Europese raad om een studie gevraagd over de sociale en economische gevolgen van arbeidstijdverkorting. Verdere stu dieobjecten zijn een verbeterde af stemming van de scholing op de werkgelegenheid, een beperking van het systematisch richten van over werk en verbetering van de werkgele genheid voor vrouwen. Daarnaast is speciaal gewezen op de sociale activi teiten ten behoeve van de staalindu strie en de wens om doeltreffender gebruik te maken van het Europees Sociale Fonds. De verschillende fi nancieringsinstrumenten moeten sa men worden benut voor een krachti ger bestrijding van de werkloosheid. Op de volgende raad, in Juni in Straatsburg, zal de balans voor het studeren worden opgemaakt. Zo zo Volgens premier Van Agt die dit over leg maar zo zo vond („het is geen raad die vele jaren zal blijven heugen; ze worden te frequent gehouden om suc ces op te leveren en de voorbereiding van deze raad is te pover geweest") geprezen voor zijn inbreng met be trekking tot het mee op elkaar af stemmen van de nationale econo mieën van de negen. Nederland had een tekstvoorstel ingediend, waarin de ministers van economische zaken en financiën werden gevraagd met spoed mee te praten over de coördi natie van het economische beleid. Daarbij zou aandacht moeten wor den besteed aan vijf punten. 1. regelmatige opstelling of herzie ning van middellange-termijnplan- nen. 2. opstelling van nauwkeuriger richt snoeren voor het monetaire, budge- taire en in mindere mate het loon- en prijsbeleid. 3. een Jaarlijks landenexamen van de economische politleken, waarbij moet worden bekeken in hoeverre de richtsnoeren van de gemeenschap worden nageleefd. Premier Van Agt denkt hierbij aan een figuur zoals de examens van de OESO. de Organisa tie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling. 4. verbetering van het tijdschema voor bestaande activiteiten zoals het overleg over de nationale begrotin gen en het uitbrengen van het EG- j aarrapport. De Britse premier Callaghan en de Westduitse bondskanselier Schmidt aan de ochtenddis tijdens de Europese topconferentie in Parijs. werk van bestaande adviescomités. Amerikanen naar Noord-Jemen werk van bestaande adviescomités. De raad heeft uiteindelijk besloten de ECOSIN-mlnisters te vragen de mid delen voor de coördinatie van de eco nomische politiek te versterken. Op de volgende raad zal hierover verslag moeten worden uitgebracht. Landbouw Na wat de Nederlandse premier „een reusachtige filippica van Callaghan" noemde heeft de raad gistermorgen nogmaals gesproken over het land bouwbeleid van de EG. Het probleem van de overschotten en de oneven wichtigheid op de markt zal moeten worden aangepakt met een aange past prijsbeleid. Hierbij wordt ge sproken van „een op de situatie afge stemd prijsbeleid". Van Nederlandse zijde is gesteld dat rekening moet worden gehouden met de gevolgen van het inkomen van de boeren. Als dat inkomen door het prijsbeleid wordt aangetast dan is bijstelling no dig" maar veel ruimte voor de prijzen is er niet", aldus Van Agt. BEIROET (Reuter, UPI) Noord- en Zuid-Jemen trekken hun troepen uit het grensgebied weg na drie weken van ernstige incidenten, waarbij ten minste 3000 doden zijn gevallen. Dit is meegedeeld door de Syrische minister van buitenlandse zaken Khaddam na besprekingen met de Zuidjemenitische autoriteiten. De vakministers van landbouw zullen op verzoek van de raad nagaan in hoeverre de werking van het gemeen schappelijk landbouwbeleid kan wor- Amerika den verbeterd. De handelsbetrekkinr gen tussen Japan en de EG blijven te wensen over. Volgens de regeringslei ders is er nog steeds een ernstig, blij vend evenwichttekort ten nadele van de gemeenschap. De hoop is nu ge vestigd op verder overleg van Brussel en Tokio. Khaddam keerde gisteren aan het hoofd van een Arabische vredesmis sie terug in de Noordjemenitische hoofdstad SanaS. De vroegere Alge rijnse minister van buitenlandse za ken Bouteflika, die eveneens deel uit maakte van de vredesmissie, ver klaarde dat de missie een volledig succes was geworden. Bouteflika be vestigde eerdere berichten uit Iraak- se bron dat de presidenten van Noord- en Zuid-Jemen, Abdoelah 8a- leh en Abdel Fattach Ismail op 28 maart in Koeweit bijeen zullen ko men voor een inter-Jemenitische top conferentie. De staf-chefs van beide legers komen dezer dagen in SanaS bijeen om te spreken over de details van het troepen-scheidingsakkoord. waarop de gevechten drie weken gele den begonnen. Intussen is in het Amerikaanse con gres kritiek uitgeoefend op het be sluit van president Carter om de wa penzendingen naar Noord-Jemen te bespoedigen. Verscheidene parle mentariërs verklaarden, dat het be sluit van president Carter om het pro- westerse Noord-Jemen voor 800 mil joen gulden aan wapens te leveren meer om politieke dan om militaire redenen is genomen. De parlementa riërs betwijfelen of de strijd tussen Noord- en Zuid-Jemen een werkelijke bedreiging is voor de positie van de Verenigde Staten. De Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken Crawford wees de parlementariërs erop dat de activitei ten van Zuid-Jemen wel degelijk een gevaar betekenen voor de westelijke belangen, omdat de miljoen Noordje- minlstische gastarbeiders die in Sa- oedi-Arabie werken op de olievelden wel eens een gevaar zouden kunnen worden voor het Westen. Crawford deelde voorts mee dat de Verenigde Staten behalve wapens ook 300 mili taire adviseurs naar Noord-Jemen zullen sturen, wier taak erin zal be staan de Noordjemenitische militai ren te bekwamen in het gebruik van de wapens die worden geleverd. BANGKOK (Reuter. UPI, AP) De Chinese troepen blijven aanvallen in het noordelijk grensgebied van Viet nam. Dit meldde gisteren Radio Ha noi. De Chinezen zouden een mijn bij de stad Lao Cal beschoten hebben. Volgens radio Hanoi hebben de Chi nezen 53 dorpen totaal verwoest en hebben ze in Phomg Tho, ten westen van Lao Cai. een veestapel geplun derd. De Chinezen worden er tevens van beschuldigd op de eerste dag van de inval in Vietnam honderd kinde ren te hebben vermoord. Sedert de officiële aankondiging van de terugtrekking van de Chinese troe pen op 5 maart beschuldigt Hanoi China ervan dat ze gewoon doorgaan met aanvallen en beweert Peking dat Vietnam de terugtrekkende troepen beschiet. Radio Hanoi meldde giste ren dat de terugtrekkende Chinezen een „gevoelige afstraffing" hebben gehad. Waarnemers in Bangkok berichtten het tegendeel en zeiden dat juist de Vietnamezen verliezen hebben gele den. In Bangkok zei men dat de te rugtrekking van de Chinezen gestaag doorgaat. De Vietnamezen zouden volgens deze berichten hun troepen in het noorden hebben versterkt. De bondgenoot van Vietnam, buur land Laos. beschuldigde de Chinezen gisteren van het aanleggen van loop graven „ter voorbereiding op een oor log". Peking zou volgens Laos een groot aantal troepen naar het grens gebied gebracht hebben. De Russische president Leonid BrezJ- new en de Poolse leider Glrek hebben China gisteren opnieuw gewaar schuwd en gevraagd alle troepen te rug te trekken. NAIROBI (AFP, AP. Reuter) Presi dent Amln van Oeganda heeft giste ren de Islamitische wereld opgeroe pen zijn volk te helpen tegen de „Tan- zaniaanse agressie, de huurlingen en Oegandese verraders, die door de im perialisten. zionisten en racisten wor den betaald". Amin. die met de on dergang bedreigt wordt, zei dat hij de invasiemacht zal verpletteren en de gebieden in Zuid-Oeganda zal be vrijden. Er waren gisteren geen nieuwe be richten meer over nieuwe grensschen- dlngen tussen de twee Jemens. Vol gens Arabische functionarissen heb ben de twee Jemens zich verbonden hun troepen nog tien kilometer ver der terug te trekken van het punt BRIDGETOWN, NEW YORK (Reu ter, AP) Op Granada, een eiland in de Caribische zee, heeft gistermorgen een radiostation gemeld dat de macht is overgenomen door de linkse oppositie die zichzelf de „nieuwe re volutionaire regering" noemt. Oppo sitieleider Maurice Bishop verklaarde dat het staatshoofd 8ir Eric Gairy naar New York gevlucht is. In een telefoongesprek ontkende Sir Gairy, die van wreedheden beschuldigd wordt, dat zijn regering omvergewor pen is. Hij heeft Amerikaanse en En gelse hulp gevraagd om „de groep communisten die het radiostation heeft overgenomen gevangen te zetten." „Radio Vrij Granada", meldde dat het volledige kabinet van Gairy in hechtenis is genomen. De toestand op het eiland zou rustig zijn. Het leger heeft zich na een korte strijd aan de revolutionaire troepen overgegeven, aldus het radiostation. Daarbij zou den geen doden zijn gevallen. Verder werd aangekondigd dat er binnen kort vrije verkiezingen worden ge houden. Granada heeft een bevolking van 100.000 mensen en is in 1974 onafhankelijk geworden van Enge land. Wel is het lid gebleven van de Gemenebest. Het eiland heeft geen eigen industrie en is economisch ge heel afhankelijk van Engeland, Cana da en de Verenigde 8taten. Gairy is sinds het begin van de onafhankelijk heid premier. BONN (UPI, Reuter. DPA) Op nieuw is een in Bonn werkzame secre taresse gevlucht naar de DDR, omdat ze van spionage wordt verdacht. Gis teren is de 31-jarige Christel Broszey, de secretaresse van de voorzitter van de economische commissie van de bondsdag, Kurt Biedenkopfuitgewe ken naar Oost-Duitsland. Zij was in gezelschap van een kennis die be kend staat als agent van de DDR. Christel Broszey is de derde secreta resse van een hoge CDU-functionaris die van spionage voor Oost-Duits- land wordt verdacht. Christel Bros zey werkte sedert 1971 voor de West- duitse christen-democraten en werd als „zeer gereserveerd" beschouwd. Het afgelopen weekeinde vluchtte Inge Goliath, secretaresse van Wer ner Marx, woordvoerder van de CDU/CSU-fractie en vorige week woensdag arresteerde de Westduitse veiligheidsdienst secretaresse Ursula Hoefs en haar echtgenoot. Christel Broszey had in haar woning een kopieerapparaat en enkele foto toestellen. Volgens de politie was zij in grote haast vertrokken. Na het overlopen van de Oostduitse geheime agent Werner Stiller hebben ten minste dertien Oostduitse spion nen de benen genomen naar de DDR. NABATIJEH (Reuter, UPI) In het zuiden van Libanon hebben Palestijnen en Israëli's gisteren elkaar drie uur achter een met artillerie beschoten. Daarbij kwam een kind om het leven. Inwoners van Nabatijeh verklaarden dat de Israëli's in de vroege ochtend uren waren begonnen met het be schieten van het Palestijnse bolwerk in die stad. Daarbij kwamen enkele granaten op een school, waardoor een kind werd gedood en enkele andere kinderen en een onderwijzeres ge wond raakten. De Palestijnen beant woordden het vuur. Israëlische vlieg tuigen maakten verkenningsvluch ten boven het zuiden van Libanon en boven de hoofdstad Beiroet. Ook door de christelijke milities in het zuiden van Libanon zou aan de strijd zijn deelgenomen. Bij de schiet partijen zouden ook verscheidene sal vo's op Israëlisch gebied zijn terecht gekomen. Raketten kwamen neer bij Metullah en bij het zes kilometer zui delijk gelegen Kirjath-Sjmona. Grote schade zou daarbij niet zijn opge lopen. De westelijke Jordaanoever was gis teren opnieuw het toneel van Pales tijnse demonstraties. Deze hielden verband met het bezoek van presi dent Carter aan Israël. Westelijke correspondenten omschreven de de monstraties als de hevigste die op de door Israël bezette Jordaanoever zijn gehouden sedert de inval van Israël in het zuiden van Libanon vorig jaar maart. Demonstraties en stakingen deden zich voor in Ramallah, Oost- Jeruzalem en in Bethlehem. De Pa lestijnse leider Jasser Arafat waar schuwde onlangs dat de Palestijnse revolutie alles „zal verbranden" wat haar in de weg komt, inclusief het vredesinitiatief van de Amerikaanse president. James Dorsey tl ;n! ZALEM Zes dagen lang voerde de Amerikaanse lent Jimmy Carter besprekingen in Cairo en Jeruzalem, '"♦ij zijn vertrek uit het Middeij-Oosten gistermiddag 2) tigde Carter dat Egypte en Israël het bijna eens zijn n den. Zes dagen werkte de president aan de oplossing e nog openstaande meningsverschillen tussen Israël en al" e. M ik, het israelische kabinet en de DchE' Israëls parlement, het vre- ag in zijn definitieve vorm Dben gekeurd, staat niets een cening door Carter. Begin en leer in de weg. dlpkieve doorbraak werd gister- r o bereikt toen Carter Ameri- lek compromisvoorstellen bij Sa am tafel legde voor de oplossing >dn l -twee of drie meest moeilijke nu nen Volgens de Egyptische nn 'ln deze problemen de Egypti- hc8 van een tijdschema voor de V "g van de autonomieplannen Palestijnen in de bezette ge- Israëls eis dat Egypte de ver- t*fn oli in bepaalde hoeveelhe id Israël moet waarborgen en ere 'st'P waarop Cairo en Jeruza- ;enfbassadeurs zullen uitwisselen, 'oud van de jongste Ameri- compromisvoorstellen wor- 'ter angstvallig stilgezwegen. t jBtijnen blijft het Palestijnse vraag- m als de kem van het conflict in het Midden-Oosten. Slechts met een duidelijke aanwijzing dat het Egyptisch-Israëlische vredesverdrag een basis biedt voor de oplossing van het Palestijnse vraagstuk, zal Sadat het akkoord misschien aan de Arabi sche wereld kunnen verkopen. Ruim een jaar lang leken Egypte en Israël het niet over de inhoud van de auto nomie eens te kunnen worden. Bo vendien poogde Cairo een vertraging van de uitvoering van de autonomie te voorkomen door de opstelling van een precies tijdschema voor de uit voering als onderdeel van het vredes verdrag te eisen. Israël verzette zich hiertegen. Offici eel omdat de bevolking van de bezet te gebieden en met name van de westelijke Jordaanoever de voorge stelde autonomie verwerpt. Israël meende dat in dit licht het tot stand komen van betrekkingen tussen Cairo en Jeruzalem niet van de uit voering van de autonomie afhanke lijk gesteld kon worden. Velen zagen het Israëlische verzet als een poging om aan de in 1967 bezette gebieden vast te houden. Ook werd erop gewezen dat Begin met de havi ken binnen eigen gelederen rekening moest houden. De bepaling in het vredesverdrag ten aanzien van de autonomie zal echter van doorslagge vende betekenis zijn. Daarvan zal af hangen of het verdrag als hoeksteen van algehele regeling van het conflict in het Midden-Oosten gehanteerd kan worden. Ambassadeurs Volgens de akkoorden van Camp Da vid zullen Israël en Egypte negen maanden na de ondertekening van het vredesverdrag ambassadeurs uit wisselen. Op dat tijdstip moet ook de eerste fase van de Israëlische terug trekking uit de Sinaïwoestijn vol tooid zijn. Egypte wilde tot nu toe de uitwisseling van ambassadeurs kop pelen aan de uitvoering van de auto nomie. Dit stuitte op de zere tenen van een Joodse staat die sinds de stichting hongert naar erkenning door de Arabische v/ereld en naar het onderhouden van normale vriend schappelijke betrekkingen met de buren. De uitwisseling van ambassa deurs wordt in Jeruzalem gezien als een bewijs voor de Egyptische Inten ties. Niet uitgesloten wordt dat Caïro en Jeruzalem nu een oud Egyptisch voorstel hebben opgepakt, volgens welk voorstel Israël zijn terugtrek king uit de Sinaï zal versnellen en daarmee ook de onmiddellijk daarop volgende uitwisseling van diploma tieke vertegenwoordigers. Ook in de meningsverschillen ovet Egyptische olieleveranties aan Israël zoeken de Israëli's aanwijzingen voor Egyptische bedoelingen. Israël eist van Egypte dat het de verkoop van olie uit de door de Israëli's in de Sinaï ontgonnen olievelden garandeert. Egypte weigert echter te beloven Is raël rechtstreeks olie te verkopen. Wel wilde Caïro aan Israël leveren via de Verenigde Staten. Dit Egyptische standpunt werd nog eens bevestigd na de omverwerping van de Sjah. Egypte vreest het enige Islamitische land te worden dat olie rechtstreeks aan de Joodse staat ver koopt. De Israëli's meenden dat de Egyptische houding weinig goeds voor de toekomst beloofde en ver weet Cairo zich volgens de normen van de Arabische boycot te gedragen. Bovedlen verzetten de Israëli's zich tegen de verkoop van de Egyptische olie vla de Verenigde Staten aan Is raël, omdat dit Jeruzalems afhanke-, lijkheid van de Verenigde Staten zou vergroten. Steun VS De door Cairo bereikte doorbraak lijkt niet alleen een vredesverdrag tussen Egypte en Israël binnen hand bereik te hebben gebracht maar ook de banden tussen Jerusalem en Was hington te hebben versterkt. In Israël bevestigde Carter de Amerikaanse verplichtingen aan de Joodse staat. En hij beloofde de economische-mili- taire betrekkingen met Israël uit te breiden. Carter zei voor Israëls veilig heid te zullen waken en ging zelfs zo ver te verklaren dat Egypte's betrek kingen met de Verenigde Staten „af gelopen" zullen zijn wanneer Egypte De Egyptische president Sadat maakt een afwerend gebaar tegen de Amerikaanse president Carter (links), terwijl deze telefonisch overlegt met premier Begin van Israël. Het bleek de laatste fase in het onderhandelingsproces tussen Israël en Egypte. Israël wil aanvallen. Op de Israëli sche radio zei premier Begin gisteren belangstelling te hebben voor een de fensiepact met de Verenigde Staten maar dat Washington hiertoe het ini tiatief zal moeten nemen. De ondertekening van het Egyptisch- Israëlische vredesverdrag wordt mo gelijk op het moment dat Israëls ka binet en parlement het ontwerp heb ben goed gekeurd. Hoewel vrijwel niemand met de verwerping van het ontwerpakkoord rekening houdt, la ten Israëlische regeringswoordvoer ders zich voorzichtig uit. Begin zal vrijwel zeker op veel verzet binnen eigen gelederen stuiten, niettemin heeft hij in het verleden herhaaldelijk bewezen zijn binnenlandse tegen standers in bedwang te kunnen houden. Bovendien heeft de leider van de Is raëlische oppositie SJlmon Peres al te kennen gegeven dat zijn partij het verdrag in het parlement zal steunen. In tegenstelling tot Begin hoeft Sa dat niemand te raadplegen. Maar in Alexandrië gingen verleden week stu denten de straat op om tegen de komst van Carter te protesteren. De inhoud van het nu op tafel liggende vredesverdrag zal moeten uitmaken of de oppositie in Egypte de wind in de zeilen krijgt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7