Rol dierenarts ter discussie
Tekening van een lezer
ouw
mam
Commentaar
libanon: de filistijnen over u!
Jg
j Is werk niet vooral in het belang van de mens?
oord
'er
ommentaar van anderen
Werkgroep van
kritische
studenten
JNCfrifc
LIBANON..
ook benji
aangepast
meest gelezen
koe en muziek
ongebruikelijk
even werken
;DAG 14 MAART 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
stemt tot grote vreugde dat
1 icrikaanse president Carter
de valreep van zijn bezoek
Midden-Oosten toch in is
a d de laatste beletselen weg
t-n voor een vredesakkoord
2 Israël en Egypte. De enor-
>eite waarmee het akkoord
ld is gekomen en het voort-
touwtrekken om allerlei
heeft aan de euforie die het
van Sadat aan Jeruzalem
kkoorden van Camp David
brachten een definitief ein-
aakt. Maar dat neemt niet
T. it de totstandkoming van
koord toch reden tot grote
jl up is-
",0 e nu overeengekomen af-
i daadwerkelijk zulle/i bij-
aan vrede in het Midden-
hangt af van de precieze
van de akkoorden die nu
lijnlijk binnen een maand
kunnen worden onderte-
tiet succes van het huidige
^jd tussen Israël en Egypte
ftolledig af van de vraag in
dit een verbinding weet
^jen tussen het deelakkoord
totale, omvattende vredes-
in het Midden-Oosten.
het Egyptisch-Israëlische
oonlijke inzet van de Ame-
le<president Carter in het
Oosten heeft dan toch
ho ;ehad. De impasse waarin
Jikjrleg tussen Israël en Egypte
di1was gekomen, is dank zij
nsl iatief doorbroken en op de
r0i eg naar een duurzame vre-
ai iet Midden-Oosten is een
'ke stap gezet.
b i
noet zelf grote voldoening
d aan de afloop van zijn
Hij had immers zijn eigen
op het spel gezet. Negatief
dü leerd kun je zeggen dat hij
txeeft gegokt, maar hier is
n 'eek al uitgelegd dat Carter
wordt gedaan als zijn reis
Midden-Oosten in termen
in f politieke gokspel wordt
ident moet enige tijd gele
lde :'dee hebben gekregen dat
i vjtige van zijn ambt in deze
vredesverdrag werkelijk uitzicht
en aanknopingpunten biedt voor
een omvattende vredesregeling is
er echt reden tot uitbundige vreug
de. De komende dagen zullen dui
delijk moeten maken in hoeverre
die kanten eraan zitten.
Van wezenlijk belang voor een
omvattende regeling is daarom het
antwoord op de vraag in hoeverre
het akkoord concrete toezeggingen
biedt voor een oplossing van het
Palestijnse vraagstuk. Het ak
koord zal in concreto duidelijk
moeten maken wat de autonome
status voor de bezette gebieden
precies gaat inhouden. Palestijnen
roepen in het openbaar wel dat ze
niet mee zullen doen aan eventuele
verkiezingen voor een autonoom
bestuur, maar binnen de Palestijn
se beweging bestaat zeker nog
geen overeenstemming over de te
volgen koers. Het is dan ook te
hopen dat de vredesregeling tusen
Egypte en Israël zulke uitdagende
details zal blijken te bevatten voor
een autonome Palestijnse entiteit,
dat de regeling in eerste instantie
aanvaardbaar gemaakt zal kunnen
worden voor het gematigde deel
van de Palestijnen en de gematigde
Arabische landen.
fase van de onderhandelingen nut
tig kon worden ingezet. Hem komt
nu de eer toe dat deze taxatie juist
is gebleken.
In de commentaren zal hem de
komende dagen deze erewijn zon
der twijfel overvloedig worden ge
schonken. Wie kennis neemt van
al die lot, doet er goed aan te
bedenken dat nog geen week gele
den de commentaren over Carter
overwegend negatief waren. En als
we iets verder terug gaan in de tijd,
komen we bij de golf van lofprij
zingen die Carter omspoelde na
het succes van de topconferentie in
Camp David. De publieke opinie
is inderdaad nogal wisselvallig.
Minder goed te begrijpen is dat
veel commentatoren diezelfde wis
selvalligheid tonen. Mensen die
beroepsmatig de internationale po
litiek volgen, moeten toch een
beetje gevoel voor de betrekkelijk
heid hebben van zowel „misluk
kingen" als „successen".
d lanskiesrecht
im|
trlands Dagblad commenta-
aa|( voorstel van minister Gar-
KMiat zij overigens overnam
voorganger Van Doorn) om
aststelling van de zendtijd
mroepgemachtigden het zü-
c „huismanskiesrecht" te
kinderen in het gezin kun-
20 weg zijn van de TROS of
als vader bij de NCRV
nnen zij wel lid worden van
niete omroep, maar dat le-
i zendtijd op. Daarentegen
er bij voorbeeld naast lid
van de NCRV ook nog sym-
1 („tientjeslid") van de EO
telt dan bij beide mee.
en tegen deze situatie komen
it de hoek waar de mondig-
de individuele mens cen-
steld wordt. De jeugd, en
e gehuwde vrouw, moet een
uze kunnen maken, een zelf-
stem in het omroepkaplttel
Ve stuiten hier op de nutbin-
het gezin als samenbindend
en zelfstandige levenseen-
nen de samenleving. Waar
lijk moet ook hier weer het
losgemaakt van zijn na-
levensverbanden. tellen en
primaire verband waarvan
uitmaakt? Laat liever het
door Hans Schmit
UTRECHT Je wilt dieren
arts worden omdat je „iets"
voor „het" dier wilt gaan
doen. Je wilt je inzetten voor
de gezondheid en het welzijn
van dieren. Maar als je een
maal studeert, vind je van dat
welzijnsaspect weinig terug.
Je moet hard en nuchter zijn,
je emoties tegenover dieren
wegdrukken. Economische
belangen gaan in de dagelijk
se praktijk boven de belangen
van het dier. De dierenarts
werkt in de eerste plaats voor
de mens, niet voor het dier.
Zo verwoorden drie studenten aan de
diergeneeskundige faculteit van de
universiteiten Utrecht (Lies Vedder.
Jan Anema en Dick Schumer) hun
teleurstelling over de opleiding, die
anders uitpakte dan zij verwachtten.
Een dergelijke ontgoocheling was in
het verleden veelal aanleiding de stu
die af te breken en elders onderdak te
zoeken of je. omdat er toch niets te
bespreken viel. te conformeren aan
de gang van zaken en de weg van „de
botte veterinair" op te gaan
Kistkalveren worden kunstmatig ziek gehouden (bloedarmoede) omwille van het blanke
vlees. Dit is mede mogelijk door zorgvuldige medische begeleiding.
(Foto Ned. Ver. tot bescherming van dieren)
proefdieren. Eind 1977 ontstond de
nodige opschudding In Utrecht, toen
de universiteitsraad een motie aan
nam waarin de mogelijkheid werd
geopend gewetensbezwaren vrij te
stellen van dierproeven en alternatie
ven aan te bieden. Een onmogelijke
zaak. aldus het faculteitsbestuur, dat
meent dat wie geen dierproeven wil
uitvoeren niet geschikt is om dieren
arts te worden. In dezelfde tijd rees
ook in andere instellingen van weten
schappelijk onderwijs twijfel over het
nu van het (meestal te grote aantal
dierproeven. De minister van onder
wijs Pais. zelf tegenstander van het
gebruik van proefdieren, haakte aan
en vroeg alle universiteiten en hoge
scholen hem te vertellen wat ze met
dieren doen en waartoe deze worden
gebruikt. Dit heeft inmiddels geresul
teerd in een nota. waarin minister
Pais suggesties aan de hand doet om
het gebruik van proefdieren te be
perken.
Mens-Dier-Maatschappij meent dat.
ook in de diergeneeskundige oplei
ding. veel proeven achterwege kun
nen blijven en kunnen worden ver
vangen door alternatieven. Niet alle
Sinds kort echter staat er een andere
weg open. Met een zestigtal andere
studenten maken Lies Vedder. Jan
Anema en Dick Schumer deel uit van
de werkgroep Mens-Dier-Maatschap-
pij. die de huidige diergeneeskundige
praktijk ter discussie stelt De
Utrechtse studenten stellen zich kri
tisch (zo heet dat nu eenmaal als je je
verzet) op tegenover het gebruik en
misbruik van het dier en vragen meer
aandacht voor de ethische en maat
schappelijke aspecten van (ook dat
heet nu eenmaal zo) het diergenees
kundig handelen. De werkgroep orga
niseert daartoe enkele discussieavon
den. onder het motto dat de dieren
arts nu ook eens met de billen bloot
moet. Op de eerste avond ging het
over de huisarts en de gezelschaps
dieren (onze troetelkinderen);-volgen
de maand komt de relatie tussen de
dierenarts en de bio-industrie aan de
orde
Tweeslachtig
In zijn boek „Het Edelgedierte", dat
handelt over het vreemde verbond
tussen mens en dier. wees Midas Dek
kers erop dat de tweeslachtigheid
van de dierenhouderij (vertroetelen
of vertrappen) nergens duidelijker
aan het lient treedt dan bij de diere
narts. Dekkers vergelijkt de veteri
nair met Dr. Jekyl een Mr. Hyde: de
vriendelijke man die je huisdier
helpt, is tegelijkertijd de smeerolie
van de bio-industrie. De meest mas
sale, meest systematische vorm van
dierenmishandeling die nu plaats
vindt. de bio-industrie, was niet mo
gelijk geweest zonder de continue
medewerking van de diergeneeskun
dige stand, aldus Midas Dekkers.
Mens-Dier-Maatschappij deelt die
kritiek. Jan Anema: „De diergenees
kundige faculteit is voortgekomen
uit een in de vorige eeuw opgerichte
school die tot doel had de veeteelt op
een hoger plan te brengen. De zorg
voor de gezelschapsdieren dateert
pas van de laatste jaren De dierge
neeskunde is vooral technisch gericht
en daardoor is de opkomst van de
bio-industrie mogelijk geweest. Het
houden van veel dieren op een kleine
ruimte verhoogt het risico van infec
ties en dat is dankzij de spuit van de
dierenarts verkleind. Om kippen in
legbatterijen in leven te houden zijn
de eerste twintig weken veertien vac
cinaties nodig.
Daarnaast heeft de diergeneeskunde
een belangrijke rol gespeeld bij de
samenstelling van groeibevorderend
voedsel. De rol van ds dierenarts is
heel duidelijk en onmisbaar bij het
houden van kistkalveren. Deze dieren
worden systematisch ziek gehouden
(bloedarmoede) en zijn extra gevoelig
voor ziekten. De belangen van het
dier worden hier, met behulp van de
diergeneeskunde, ondergeschikt ge
maakt aan de economische op
brengst."
Vragen
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
omroeplidmaatschap ook maar zaak
van overleg in gezinsverband zjn.
Daar kan nog aan toegevoegd wor
den dat deze onmondigheidal te
gen geringe moeite te doorbreken
valt, als men dat per se wil. Daar
voor is nodig het aanvragen van een
omroepkaartradio, tegen de prijs
van een grammofoonplaat per half
jaar of ruim een pakje sigaretten per
maand. Het „hulsmanskiesrecht"
wordt dan „censuskiesrecht".
Bezwaar heeft de krant tegen het
laten vallen door minister Garde
niers van Van Doorns oorspronkelij
ke plan het lidmaatschap van een
omroepvereniging en het abonne
ment op een programmablad te ont
koppelen.
..Wij unden dat jammer, omdat een
derge1 ijke wijziging een veel zuiver
der beeld zou verschaffen van de
werkelijke aanhang die ons veelvor
mig omroepbestel bij de luisteraars
en kijkers heeft. Dat blijkt nu reeds
uit het feit dat de meest uitgesproken
omroepen, de EO ter rechterzijde en
de VPRO ter linkerzijde, de meeste
„tientjes-leden" hebben: mensen die
contributie betalen zonder het pro
grammablad te krijgen. De EO heeft
er 75.000 (per 31 dec. 1976), de VPRO
70.000 (per 30 nov. 1977). De bereid
heid om iets voor zijn invloed op de
zendtijdverdeling te betalen, is er
dus wel!"
De dierenarts staat, zo menen de kri
tische studenten, niet alleen bij de
landbouwdieren in dienst van de
mens. maar ook bij de gezelschaps
dieren. Hier rijzen ook talloze vragen
of het geneeskundig handelen wel in KOflljnCn
het belang van het dier is. Dick Schu
mer: „Een enkel voorbeeld: er worden
steeds vreemdere rassen gekweekt,
afwijkingen worden gecultiveerd.
Waarom zeggen de dierenartsen niet
dat ze daaraan niet meer meedoen?
Waarom couperen ze nog staarten?
Waarom krijgen renpaarden injecties
van de dierenarts om ze harder te
laten lopen? Omdat anders een ander
't wel doet?"
proeven (met name die waar de prak
tische handvaardigheid voorop staat)
zijn af te schaffen, maar ook daar zou
het aantal proeven kunnen worden
beperkt, Dick Schumer noemt een
proef uit het zesde jaar (die overigens
niet op de inventarisatie van de nota-
Pais staat) waarbij een te groot kalf
in een rund in stukken moet worden
gezaagd en verwijderd. Die proef is
verplicht, behalve voor vrouwelijke
studenten, die immers toch de huis
dierenpraktijk ingaan. Maar waarom
dan niet de proef beperkt tot degenen
die veearts worden, want ook van de
mannelijke studenten gaan er veel de
huisdierenpraktijk in.
Die geringe aandacht voor de ethi
sche en maatschappelijke aspecten
van de diergeneeskunde kenmerkt
volgens Mens-Dier-Maatschappij ook
de opleiding. Lies Vedder: „Die as
pecten zijn de stiefkinderen van de
opleiding. Er zou meer aandacht aan
het gedrag van dieren, aan de etholo
gie. besteed kunnen worden. In het
eerste Jaar leer je in het algemeen iets
over de omgang met dieren. Daar valt
ook het afbranden van de snavels van
kuikens en het leewieken van de vleu
gels onder. Je leert dat om het later
de pluimveehouder voor te kunnen
doen, want omdat de kippen te dicht
op elkaar zitten, pikken ze elkaar
kapot. Je bestrijdt met het snavel-
branden alleen een symptoom, maar
je neemt de oorzaak niet weg. Boven
dien vermink je een dier en dat is
toch niet de bedoeling van de dieren
arts?"
Proefdieren
Die laatste vraag is de afgelopen an
derhalf jaar ook vaak opgeworpen
wanneer het snijden in dieren ter
sprake kwam het gebruik van
Ongelukkig is de werkgroep ook met
een plan om in het vijfde Jaar proeven
te gaan nemen op levende konijnen
Jan Anema: Nu worden chirurgie-
proeven genomen op dode honden
waarschijnlijk afkomstig van het
asiel, hoewel ook andere herkomsten
niet zijn uitgesloten. En nu wil men.
om meer ervaring op te doen. ook
proeven met levende konijnen invoe
ren. hetgeen niet nodig is. Wat ons
verder dwars zit, is dat we in de
opleiding ook worden onderricht in
iets dat bijna niemand nodig heeft.
We worden ook vleeskeurmeester,
slachthuisspecialist, een sector waar
in je het dier alleen als vlees leert zien
en niet als dier."
Blijft de vraag wat de studenten gaan
doen als ze zijn afgestudeerd Wim
Kan heeft eens gezegd dat studenten
de ruiten ingooien bij de firma's waar
ze later commissaris hopen te wor
den. Dus toch binnenkort dierenarts'
Dick Schumer. voor wie dat moment
niet ver meer is: „Die keuze baart me
inderdaad zorgen; ik streep weg wat
ik niet wil doen Geen grote land
bouwdieren. Maar kleine huisdieren
behandelen is een dienstverlening
aan én een behandeling van de eige
naren van die dieren. Het zou moge
lijk moeten zijn iets te worden als
veterinair welzijnswerker, of aan
voorlichting te doen, de mensen dui
delijk maken hoe dat stuk vlees op
hun bord is gekomen. Het moet in
ieder geval iets zijn dat meer gericht
is op het welzijn van het dier dan de
huidige diergeneeskundige praktijk."
Gelukkig is het Nederlandse VN-
bataljon niet geheel onvoorbe
reid naar Libanon vertrokken,
want het ministerie van defensie
heeft onze Jongens, zullen we
maar zeggen, elk een handzaam
zakboekje meegegeven. Binnen
het hemelsblauwe plastic kaftje
met de woorden „Nederland naar
Libanon" en het embleem van de
Verenigde Naties valt het boekje
in drie delen uiteen letterlijk
zelfs, als je de delen niet goed
vastzet. Deel I geeft informatie
over Libanon, de Libanezen en de
VN, deel 2 handelt over de rech
ten en plichten van de Neder
landse militair.
Deel 3 is verreweg het leukst.
Daarmee kan de militair zich ver
staanbaar trachten te maken in
het Arabisch. De woordenlijstjes
(fonetisch opgeschreven maar
desondanks nog voorafgegaan
door een uitleg van de Arabische
uitspraak) bevatten woorden die
bij voorbeeld betrekking hebben
op wapens en voertuigen, het
menselijk lichaam, ziekten, die
ren. dranken, voedsel en zo meer
Er staan ook oegroetingen in en
beleefdheidsuitdrukkingen maar
geen scheldwoorden. Of het zou
moeten zijn: wegwezen, opschie
ten: u bent nog erg jong, of: past
u op, anders moeten wij schieten
maar dat laatste zouden we
liever onder het hoofdje beleefd
heidsuitdrukkingen willen rang
schikken.
Erg handig moet het zijn om
woorden als enkel, kin. neus, le
ver en haar in het Arabisch te
kennen. Het drankenlijstje zal de
jongens wat tegenvallen Met het
boekje in de hand kun je alleen
vragen om water. thee. cola, war
me chocolade, koffie en melk; de
enige alcoholische drank op het
lijstje is bier. Het zal er wel aan
liggen dat de militairen zich vaak
onder moslims zullen bevinden
die. zoals bekend, geen alcohol
mogen gebruiken En voor zover
er wel sterke drank te krijgen is.
zullen de Arabische benamingen
voor cognac en whisky wel niet
veel afwijken van de onze
Van de nuttige zinnetjes mogen
een paar niet onvermeld blijven
Er valt leuk mee te ccmbineren
trouwens. Bij voorbeeld: Handen
omhoog! Waarom niet? Bent u
een christen? Vergeet het niet!
Bent u een moslim? Dat is niet
mogelijk. Bent u een Pales
tijn? Welkom! Opschieten,
commandant! Bent u een ge
vangene? Wegwezen! Waar
wilt u naar toe? Dank u. Zou u
met mij mee willen gaan? Nee.
mevrouw =- U bent erg Jong. ik
geef mij over. Bent u mijn
echtgenote? Hallo!
Kortom: de mogelijkheden zijn
schier onuitputtelijk. Lastig zal
het anders wel zijn, eerst in je
boekje te moeten bladeren om
„niet schieten" te kunnen roe
pen. En wat zou het reuzehandig
zijn om niet eerst te hoeven op
zoeken wat die lui met hun wa
pens in de aanslag toch bedoelen
als ze op z'n Arabisch natuur
lijk handen omhoog!
schreeuwen.
Opmerkelijk is het Arabische
woord voor Palestijnen: fillistiini.
Filistijnen dus. van oudsher de
aartsvijanden van het volk Is
raël. Dankzij het zakboekje zijn
de Nederlandse soldaten geluk
kig gewaarschuwd mochten ze
zich ooit in hun vrije tijd bij een
Libanese vriendin bevinden (mis
schien zelfs luisterend naar de
naam Dcllla) die plots uitroept
de filistijnen over u! dan weten ze
dat het ditmaal gewoon om Pa
lestijnen gaat.
Net »ls de Nederlandse soldaten
in Libanon heeft dit Maleise
beertje zich erg aan zijn nieuwe
omgeving moeten aanpassen.
Het dier zit in de dierentuin van
Moskou, maar kwam in novem
ber vorig jaar regelrecht uit
Laos. De Maleise beer was toen
nog een baby van een maand of
twee. en heeft zich in de afgelo
pen maanden voortreffelijk in
het veranderde (leeflklimaat we
ten te schikken.
Voor Benji. het harige filmhondje
dat zijn bazen miljoenen in het
laatje heeft bezorgd en dat zich
dezer dagen in Amsterdam pre
senteerde. wordt in Engeland
geen uitzondering gemaakt. Tus
sen nu en augustus heeft de su
perstar het vreselijk druk aan de
andere kant van de Noordzee. Hij
moet een nieuwe film opnemen
met alle afspraken die daaraan,
vastzitten, maar de Britten zijn
onverbiddelijk: elke hond die En
geland binnenkomt, moet een
half jaar in quarantaine en dus
ook Benji. Baas en trainer probe
ren de Britten te paaien met een
rijdende quarantainewagen voor
het hondje, maar het is nog lang
niet zeker of dat wordt toege
staan.
De Engelse dierenartsen vinden
het toch al te gek, dat alle hon
den (ook katten trouwens» zo
lang apart móeten worden ge
houden. De dieren raken geeste
lijk uit hun evenwicht, zeggen ze.
en dus is deze manier van doen
onverantwoord. De artsen komen
niet aan de duur van de quaran
taine, maar vinden wel dat een
huisdier op z'n minst zijn favorie
te voorwerpen of meubelstukken
bij zich moet hebben Zo kreeg
een Duitse herder van zijn vrouw
tje de leunstoel mee waarin hij
thuis placht te slapen en ver
zocht de baas van een labrador
de verzorgers om de hond elke
avond voor het slapen gaan met
zijn geliefde geurtje. Chanel no 5.
te besprenkelen. Zulk soort voor
zieningen zouden verhinderen
dat een dier neurotisch wordt.
De bijbel en de werken van Lenin
staan weer als meest gelezen, al
thans meest vertaalde boeken ter
wereld bovenaan de jaarlijkse
boekenlijst van de Unesco. Al Ja
ren verandert er weinig aan de
top: de bijbel was vorig jaar in
286 talen beschikbaar, de werken
van Lenin in 201 Omdat 1979 het
jaar van het kind is. geeft de
Unesco er dit jaar cijfers bij van
de meest gelezen kinder- en
jeugdboekenschrijvers Eenzaam
aan de top staat Jules Verne
wiens boeken in 164 talen ver
taald zijn
Muziek is goed voor de koe en
haar melk Onderzoekers in de
Verenigde Staten zouden ont
dekt hebben dat koelen meer
eten en dientengevolge meer
melk geven als de boer ze muziek
bij het werk geeft. Maar zulke
arbeidsvitaminen moeten dan
wel hoofdzakelijk uit melodieuze
walsen en tango's bestaan, want
om andere muziek geeft een koe
niet veel. harde beatmuziek bil
voorbeeld levert nauwelijks een
druppel melk meer op.
Aldus een bericht in het West-
duitse Handelsblatt. dat uiter
aard betrekking heeft op alle
koeien ter wereld. Dezelfde krant
bevat nog een Interessante mede
deling: „Vroeger zocht een man
een vrouw die net zo lekker kon
koken als zijn moeder Tegen
woordig krijgt hij er een die net
zo kan drinken als zijn vader"
en dat slaat natuurlijk uitslui
tend op Duitse mannen en
vrouwen
Het gebeurde in het Engelse
Dudley: daar stapte een overval
ler een bank binnen, gewapend
met een zware kruisboog De cas-
sière schrok zich een hoedje toen
ze dit ongebruikelijke wapen
door het loket op zichzelf gericht
zag en beijverde zich om als een
haas vierduizend gulden in een
zak te stoppen. De boogschutter
ontkwam ondanks het feit. dat
een wat koelbloediger dame, een
klant, hem in het voorbijgaan
met haar tasje hard op zijn hoofd
mepte
Vraagt een verslaggever van het
Vrije Volk naar de voorlichtei
van de gemeente Dordrecht Ant
woordt een assistente „Meneer
zit even te werken Wilt u over
een half uurtje terugbellen?''
Waar gebeurd volgens het recla
meweekblad Adformatie
