Goede muziek is gezond
Dwars door de Muur
Geen geld over voor
Europees gesprek
over mensenrechten
Kardinaal Villot was
pleiter voor Nederland
Trouw
Interlektuur
Zuidafrikaanse raad
van kerken laakt
paspoortbepalingen
UIT DE KERKBLADEN
'Vertrokken
bent u al lang' Eigen kansen
VAN DA A
VOORBIJGANG
Huiszoekingen
in Slowakije
MAANDAG 12 MAART 1979
KERK
TROUW/KWARTET
GENEVE Het mensenrechtenprogramma van de kerken,
bedoeld om de slotakte van Helsinki gestalte te geven, kan
nog altijd niet beginnen. Ernstige financiële zorgen werden In
Genève als reden opgegeven na afloop van een bijeenkomst
van vertegenwoordigers van de drie sponsors van dit pro-
gramma.
door Jac. B. Looijen
Dit zijn de conferentie van Europese
kerken (CEK) en de nationale raden
van kerken In de Verenigde Staten en
Canada.
„De structuur, de richtlijnen en de
kandidaten voor de verschillende
functies zijn er allemaal, maar de
financien zijn nog steeds niet rond,"
zei een spijtige ds. Glenn Garfield
Williams, de sekretaris van de CEK
Het programma is opgezet voor vijf
jaar. Er is nu voor 1979 nog maar de
helft van het benodigde geld. in to
taal 200.000 Zwitserse francs, binnen.
Voor 1980 is het financiële vooruit
zicht nog slechter.
Met elkaar
Het mensenrechtenprogramma wil
de ledenkerken in Oost- en West-Eu
ropa. alsmede in Noord-Amerika op
wekken de mensenrechten en de toe
passing daarvan onder ogen te ne
men. Er ligt de filosofie aan ten
grondslag, dat de kerken over en weer
met elkaar in gesprek moeten raken.
Daarbij mag het niet alleen gaan over
schendingen van de mensenrechten-
in Oost-Europa, zoals beperking van
het recht op meningsuiting of van de
godsdienstvrijheid. Ook de kerken in
het westen moeten zich erop bezin
nen, of in hun landen alle mensen
rechten in acht worden genomen (b.v.
het recht op arbeid, de situatie van
gastarbeiders).
In 1981 zou er dan een conferentie
moeten worden gehouden over de
verhouding tussen maatschappij en
enkeling.
De animo van de Oosteuropese ker
ken voor het programma is nooit
groot geweest. Verder lijdt de CEK
chronisch onder geldgebrek, doordat
de bijdragen van de meeste kerken
ver beneden de maat blijven.
Orgelfondsen hadden een
bloeiend bestaan ln kerkelijk
Nederland en in veel gemeen
ten hebben ze dat nog. Geluk
kig maar. Tenminste als het
gaat om de aankoop of het
herstel van een echt orgel.
Wel te verstaan: een orgel met
pijpen en niet om zo n elek
tronische tingel-tangel, die
ten onrechte orgel wordt ge
noemd. Want dat instrument
leeft niet. Waarom niet? Om
dat het, simpel gezegd, niet
leeft van de wind, die er in
geblazen wordt. Het is een
dood Instrument, dat via al
lerlei vernuftige contactjes
geluid produceert. Maar geen
levende muziek. Nee, dan ver
dient een draaiorgel verre de
voorkeur, of een harmonium.
Want die instrumenten leven
van de wind. Ze ademen.
Ontluistering
ROME (ANP) Kardinaal Jean Villot, die op 75-Jarige leeftijd
is overleden, zou indertijd paus Paulus VI er toe hebben
overgehaald, wat soepeler tegen de r.k. kerk in Nederland op
te treden. Het verhaal dat Villot met ontslag had gedreigd
indien de paus zich niet anders Jegens Nederland zou opstel
len. is indertijd door het Vaticaan ontkend.
Kardinaal Villot werd ln een Frans
boerengezin geboren. In 1950 kwam
hij als secretaris van het Franse epis
copaat in het landelijk bestuur van
de kerk In 1967 haalde paus Paulus
VI hem naar Rome door hem te be
noemen tot prefect van de curie-con
gregatie van het concilie. Twee Jaar
later benoemde de paus hem tot zijn
staatssecretaris en ln 1970 kwam de
benoeming van Villot tot Camerlengo
van de r.k. kerk. d.wr. dat hij bij
afwezigheid van een paus de hoogst
verantwoordelijke persoon ln de kerk
is. Villot heeft twee maal het paus
schap moeten waarnemen, ld. bij het
overlijden van Paulus VI en van Jo
hannes Paulus I.
Kardinaal Villot is vaak beschreven
als een zeer beminnelijk mens. die de
problemen van de kerk ln een verzoe
nende geest placht aan te pakken
Dit heeft hij met name gedaan, toen
paus Paulus VI in 1970 weigerde kar
dinaal Alfrink te ontvangen, omdat
deze de verlangens van het pastoraal
concilie van Noordwijkerhout Inzake
het celibaat ln Rome ter discussie
had gesteld. Kardinaal Villot ontving
kardinaal Alfrink toen ln Parijs
Toenmalige medewerkers van kardi
naal Alfrink verzekeren, dat kardi
naal Villot meer begrip voor Neder
land kon opbrengen dan de paus
De tegenbeweging van de Messi
as, bezinning ln aansluiting op de
liturgie van deze week. 11-16 april, 't
Dackhues, Hulssen (tel. 085-259105).
ADVERTENTIE
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
tel 020-913456
teles 13006
Pottgro 66 00 00
8en* Ned Credielbank
Pekemngrr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115586 (re
tel. 115700 uitsluitend voor
REGIO DEN HAAGA.EIOEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
Parkstraat 22
Oen Haag
REGO NOORO/OOST-NEDERLANO
(uitsluitend administratie)
8000 AA IwoUe
lel 05200-17030
Melkmarkt 56
Abonnementsprijzen
Per maand I 15.90
Per kwartaal f 47,70
Per baN jaar 95.40
Per |aar f 188.60
(I*
Opgave
9-19 30 van
maandag t m vrijdag Op zondag van 18-
20 uur teaef 020-913456
Opgave irvm-advertentw» iet
020-936868 O» Ktintrek aan Uw-Adv
atdekng postbue 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen u t* u-tgpO schnflektk
aan onze Amsterdcmee adressen
INTERNATIONAAL tVANGtLlSCH
BOEKCENTRUM
Parkstraat 29, p b 35S.
6800 AJ ARNHEM
John R. W. Stolt, ZENDING IN DE
MODERNE WERELD, 124 pag.
I 9. 20. (een TELOS-boek)
Stott onderzoekt wat de Bijbel zegt
over de vijf sleutelwoorden die cen
traal staan in 't debat over de zen
ding. De woorden: zending, evan
gelisatie, dialoog, heil en bekering
Dit boek geeft stof tot nadenken.(
Zending
in de
moderne wereld
dit.
en nog veel meer boeken uit
binnen- en buitenland hebben
wij voor U
Pak uw telefoon en draai
085-434140,
en wij komen in aktie'
Onze winkels vindt u in
Arnhem Parkstraat 29.
Broerenstraat 35,
Assen Vaart z-z, 13
Genoeg over elektronische Instru
menten. Dat wil zeggen: we moeten
nog wel even luisteren naar ds Piet
Oussoren te Utrecht. HIJ werkt sa
men met ds. M. C. Barbas en zuster
Riek Nijboer ln bejaardencentra en
verpleeghuizen namens de hervorm
de gemeente van Utrecht. Samen
hebben ze te maken met 11 tehuizen.
Voor de mensen, die daarin vertoe
ven, houden ze kerkdiensten in verga
derzalen. koffiekamers, barakken en
verbouwde autoboxen. Alle mensen,
wat een ontluistering als Je van huls
uit gewend bent aan een mooie, stijl
volle kerk. Moet je dat nu op je ouwe
dag overkomen? In veel gevallen
blijkbaar wel. „En voor de muziek ln
de diensten hebben we gammele pia
no's, afgedankte harmoniums en ge
stoorde elektronische orgels", vertelt
ds. Oussoren.
Daarom heeft ds. Ousson een orgel
fonds gesticht en dat Is vermoedelijk
het meest originele dat ooit in Neder
land overeind werd gezet. Samen met-
Wieletjes
Dit is het „noodorgeltje" dat het pastoraat voor bejaarden en verpleegden in
Utrecht vorig jaar Jiet bouwen. Het heeft maar één stem, maar het zijn wel
echte pijpen die erin zitten. Als een ark des verbonds kan het worden
gedragen, het snijwerk is van de organist Waldi Vastrick, die ook beeldhou
wer en kunstschilder is.
deskundigen, onder wie de bekende
Utrechtse orgel-expert, dr. M. A. Ven-
te alsmede een ouderling, die bij een
orgelmakerij werkzaam is, maakte
hij een plan voor een gemakkelijk
verplaatsbaar pijporgel, dat de pasto
res kunnen meenemen van het ene
huls naar het andere. Want voor ieder
huls een orgel ls natuurlijk geen haal
bare kaart. Dat zou veel te duur wor
den, zegt ds. Oussoren. Hij weet wel
iets van orgels af en dacht aan een
portatiefje, een klein draagbaar orgel
dat je zeker met onze auto's en karre
tjes erachter van de ene plaats naar
dé ander kunt brengen. Zo zou je alle
hulzen met één orgel kunnen be
spelen.
Er wordt soms zo mal over landen ln
OostrEuropa geschreven. Vooral de
DDR, Oost-Duitsland, lijkt het
slachtoffer te zijn van Nederlandse
weerzin tegen Duitsers in het alge
meen en tegen communisten ln het
KAAPSTAD (ANP) De leiding van
de Zuidafrikaanse raad van kerken
(SACC) heeft met „grote zorg" kennis
genomen van het stijgen van het aan
tal arrestaties wegens het zondigen
tegen paspoortbepallngen. Vorig Jaar
werden 272.877 van dergelijke arres
taties verricht. Dat ls 100.000 meer
dan ln het jaar daarvoor.
De SACC vraagt „alle mensen en
organisaties van goede wil" alles te
doen om de strenge verhuizingsbepa
lingen afgeschaft te krijgen. De
SACC noemt het onvermijdelijk dat
vele zwarten naar de steden trekken
om werk te zoeken. Daarmee riskeren
zij strafvervolging. De SACC hoopt
dat de nieuwe minister voor „plurale
betrekkingen", dr P. Koornhof. zijn
woord houdt en de bepalingen min
der streng zal maken.
bijzonder. Als je een willekeurige
groep voorbijgangers in Nederland,
zou vragen waar ze aan denken, als ze
de drie letters DDR horen, dan zul je
steevast kreten horen als „de muur",
Ulbricht, Vopo's, prikkeldraad en
dood aan de grens.
Blijkbaar lukt het de journalisten
niet om het beeld van de DDR te
nuanceren. Daarom is het goed dat
de kerkelijke jeugdorganisaties dat
eens proberen. Onder de leiding ven
Sieger Benedlctus en Hans Lourens
hebben de LCGJ (gereformeerd) en
de HJR (hervormd) een bundel met
kort gebrachte kritische informatie
over de DDR samengesteld. Als je
hun werkstuk doorleest, merk je dat
ze niet alles ln de DDR even mooi
vinden. Er blijft bij mij zelfs het idee
achter dat ze de DDR helaas geheel
niet prettig vinden en toch kun je
blijkbaar gewoon met die mensen
praten en ln hun land rondkijken.
Het Ujkt me belangrijk dat de bood
schap zo overkomt. We leven nu een
maal ln een wereld met verschillende
mensen en die mensen hebben ver
schillende systemen ln het leven ge
roepen. Je mag het systeem van de
buurman voor Jezelf alkeuren, maar
dat hoeft niet te betekenen dat je het
voor hem ook afkeurt en het dus gaat
bestrijden. Die nuance is noodzake
lijk om te kunnen overleven.
Er blijft een vraag over: wat te doen
als je buurvolk een maatschappelijke
vorm niet zelf heeft kunnen kiezen.
Er zijn aanwijzingen dat sommige
volken in Oost-Europa de vorm afwij
zen waarin hun samenleving ls gego
ten. Heel sterk is dat duidelijk gewor
den in Tsjechoslowakije. Maar ook
van de DDR is bekend dat er herhaal
delijk uitbarstingen van verzet zijn.
En niet onder de burgerlijke elemen
ten, maar onder de arbeiders, die ken
nelijk het hun aangeboden paradijs
niet lusten. Waarom heeft het land
nog steeds politieke gevangenen.
Waarom doen zoveel DDR-burgers
hun best naar het Westen te komen.
Van een emigratie ln de andere rich
ting hoor je zelden. Je kan tegenwer
pen dat je een land als de DDR moet
meten aan zijn eigen normen. Goed,
maar waarom vallen dan juist echt
„linkse" mensen ln ongenade. In
„Dwars door de Muur" worden er al
een paar genoemd: Havemann, Bah-
ro, Biermann.
„Dwars door de Muur, Kijken naar
de DDR" is een werkmap, uitgege
ven door de Hervormde Jeugdraad
en het Landelijk Centrum voor Gere
formeerd Jeugdwerk. De map is te
krijgen door 6,50 over te maken op
giro 47 50 60 Ln.v. Gereformeerd
Jeugdwerk, Driebergen, onder ver
melding van „Kwik-DDR". Bijgaand
plaatje is aan de map ontleend.
moge het u goed gaan, maar mijn
laatse vraag is. wanneer verhulst u,
want vertrokken bent u al lang.
De Maastrichtse studentenpastor
Frits van der Ven ln Tafelstraat, het
blad van Cérrefour en Studenten Ek-
klesia Maastricht.
Als studentenpastor ln Maastricht
heb lk Jarenlang me zwijgzaam op
gesteld ten aanzien van bisschop Oij-
sen. Zwijgzaam uit respect voor zijn
ambt, zwijgzaam uit hoop op veran
dering en zwijgzaam uit verlegenheid
over zijn verkrampt kerkbeeld en zijn
Befehl 1st Befehl mentaliteit. Ik heb
geen twijfel aan de goede bedoelin
gen van deze bisschop noch ontzeg lk
hem het recht om conservatief te
mogen zijn. Maar na zeven Jaar ruzie,
zeven jaar verdeeldheid zaaien, zeven
Jaar ontmoediging heeft bisschop
Gijsen zichzelf ongeloofwaardig ge
maakt. Voor Jonge mensen heeft bis
schop Gljsen zich bij uitstek onmoge
lijk gemaakt door gebrek aan eerbied
en respect naar mensen toe. Hij kan
niet luisteren. Luisteren naar groei
end geloof, luisteren naar au
thentieke vragen en intussen maar
eisen dat naar hem geluisterd moet
worden. Met verontwaardiging heb ik
de jarenlange verdachtmaking aan
gezien van de hogeschool voor Theo
logie en Pastoraat. Waar andere bis
schoppen dankbaar waren deze stu
denten te mogen wijden heeft bis
schop Gijsen deze Jonge mensen arro
gant de deur gewezen En dat ln deze
tijd! De uitlatingen van bisschop Gij
sen over homofiele mensen waren
voor deze groep, hun familie en vrien
den en voor elk weldenkend mens
diep kwetsend. Twee voorbeelden uit
dagelijks krantennleuws Als lk dan
ook de zwijgzaamheid wil doorbreken
na al die jaren met teleurstelling,
verbazing, verdeeldheid en verdriet,
dan ls dat om hoopvol te kunnen
verder bouwen met zoveel geloof
waardige mensen Bisschop Oljsen.
In In de waagschaal een studenten
predikant uit Delft. Rens Kopmels
legt uit, dat zij „die aan de maat
schappij willen werken" niet over het
hoofd moeten zien, dat zij daarvoor ln
de kerken heel specifieke kansen
hebben:
Ik zal proberen een paar voorbeelden
te geven, die niet uit de lucht gegre
pen zijn. Nemen we het dringende en
pijnlijke vredesvraagstuk. Het I.K.V.
heeft op dit punt (ook al zou men nog
méér wensen) het nodige losgemaakt,
teweeggebracht, wat ln die omvang
buiten de kerkelijke organisatie nog
niet zo gauw gebeuren zal. Dat is
mogelijk door de specifieke structuur
van de kerken, waar de schotjes tus
sen de groeperingen toch minder
sterk zijn dan tussen politieke partij
en. In het partij-politieke is er niet
alleen een hemelsbreed verschil tus
sen bv. de PSP en de SGP. maar ook
geen enkel contact, geen enkel raak
vlak. Maar de zaak van de ontwape
ning. van de vrede, komt bv. in de
Herkerk tot op de drempel van de
Oeref. bond. waarvan de leden heel
vaak SGP stemmen (het is maar een
aanduidend voorbeeld). Politieke
partijen zitten vaak kiem in partij
politieke belangen, die de zaken die
ze voorstaan, niet altijd onverdeeld
ten goede komen. De kerken zijn hier
wat onafhankelijker, zeker voorzover
ze zich niet vastbijten op het behoud
van eigen identiteit, het eigen voort
bestaan niet tot de hoogste wet ma
ken. Ik denk ook aan een zaak (die
mij nogal ter harte gaat) als het
marxistisch socialisme. De aandacht
daarvoor heeft in een partij als de
PvdA niet al te beste kansen en de
Marx-renaissance ls zeker niet ont
staan in de Europese sociaal-demo
cratisch partijen (om van de christen
democratische maar te zwijgen), en al
het schromelijk en schandelijk over
dreven om met Luns te zeggen dat de
kerken indoctrinatie-oorden van
marxisme zijn (of woorden van gelij
ke strekking), het is een feit dat een
onbevangen, zakelijke benadering
van het marxisme in de kerken nog
niet de sléchtste kansen heeft. Een
kerk die kerk is en zich niet bindt aan
een Ideologie of aan een maatschap
pelijk systeem, heeft kansen en benut
die ten dele ook wel om zich bv. door
het marxisme te laten leren. Verder
valt te denken aan een beweging
(misschien een wat groot woord) als
„nieuwe levensstijl", ln de kerken be
gonnen als lk me niet vergis of aan
mogelijkheden politieke Impasses als
rond de abortus-kwestie, arbeid en
inkomen, te doorbreken. Misschien
genoeg om maar even aan te geven
dat de kerk als organisatie, als het
veel gesmade instituut, als beweging
ook, hoe traag misschien ook. geheel
eigen kansen bevat om maatschappe
lijk, politiek, cultureel vruchtbaar te
zijn. Men geeft nogal wat op als men
voor de kerk als Instituut de neus
meent te moeten ophalen.
Verootmoediging
Ir. J. van der Graaf in een nabeschou
wing op de „Kerkscheiding"-discus-
sie in Trouw, in het blad van de
gereformeerde bond De Waarheids
vriend:
Me dunkt nl. dat er gezien de
feitelijke stand van zaken binnen de
kerk geen andere weg meer open
ligt dan die van waarachtige en diep
gaande verootmoediging voor Gods
Aangezicht, wil er nog hoop zijn. „Zó
kunnen we ook niet verder", zeg ik
dan maar met een variant op ds.
Nijssen, die verzuchtte „zo is het ook
geen leven". Zó kunnen we niet ver
der als we aan verschillende kanten
van de kloof maar blijven roepen en
we elkaar niet meer bereiken. In de
naoorlogse Jaren is er ln de hervorm
de kerk een worsteling om het belij
den geweest, uitlopend op de nieuwe
kerkorde. Ook toen was er diepgaand
Dr. C. P. van Andel
verschil van visie maar er was toch
meer een samen worstelen dan nu, nu
de kaarten vaak geschud lijken en
ieder bij voorbaat in eigen vak is
ingedeeld. Verootmoediging is niet te
méken, maar daarop is wél te appelle
ren. En nu kan lk wel tegen ds. Nijs
sen zeggen, dat wij om Gods wil het
Woord en de belijdenis niet los kun
nen laten en nu kan ik tegenover ds.
Spijkerboer wel zeggen, dat onder de
as en de schillen de religie ook be
waard ls, die de warme bloedsomloop
van de belijdenis bepaalt, maar appèl
tot verootmoediging begint ln eigen
huis. Is de gemeentelijke gestalte on
der „ons" op de hoogte van Schrift en
belijdenis? Met name te noemen ge
meenten onder ons worden momen
teel verdeeld door partijschappen,
waarbij zaken in het geding zijn de
kerk onwaardig. Dat vraagt om diepe
verootmoediging. Liefdeloosheid en
geesteloosheid kenmerken soms ook
de orthodoxie.
In de gereformeerde kerken wordt
ervoor gepleit, meer vrouwen en meer
jongeren af te vaardigen naar de
nieuwe generale synode. Oud-synode
lid ds. W. Feenstra daarover in het
blad van de gereformeerde mannen
bond Opdracht en dienst:
In die richting kan men natuurlijk
verder gaan, en b.v. ook vragen hoe
het zit met de verhouding hoofd- en.
handarbeiders, of beide groepen wel
evenredig vertegenwoordigd zijn?
Het beste zou dan zijn om ook ln de
kerken het algemene kiesrecht in te
voeren, partijen op te richten, en door
een behoorlijke salariëring het ieder
een mogelijk te maken lid van de
synode te worden. Ik zie dat evenwel
niet slechts als het einde van een
synode, maar ook van de gerefor
meerde kerken, omdat men dan de
eenheid van de gemeente als volk van
God onderweg ten diepste loslaat.
Daarom hoop ik dat de komende par
ticuliere synoden voor de synode van
Delft niet zullen letten op sekse, leef
tijd, ligging of wat dan ook, maar
hierop, dat de afgevaardigden zullen
zijn vol van de Heilige Geest en onze
kerken bij het Woord van God willen
bewaren. Want alleen dan zal de ko
mende synode voor al de leden, voor
heel het kerkelijk leven, en voor land
en volk tot een waarachtige zegen,
kunnen worden!
Ridderorde
Dr. C. P. van Andel in Tenminste:
Ik ken mensen, die liever een cartoon
in Trouw ontvangen dan een ridder
orde uit handen van de burgemees
ter. De ridderorde komt in bepaalde
functies vanzelf, de cartoon niet.
Gezin
Evangelist Ben Hoekendijk heeft zijn
Opwekkingskrant van dit jaar weer
gewijd aan problemen in en rond het
gezin. De Opwekkingskrant van vorig
jaar over hetzelfde thema haalde de
onverwacht grote oplaag van 400.000.
Deze evangellsatiekrant, die een dub
beltje kost. wordt door plaatselijke
groepen ln allerlei acties verspreid.
Waarom wil ds. Oussoren en echt
orgel? Hij zegt: „Bejaarden en men
sen in verpleeghuizen hebben er recht'
op goede muziek te horen. Dat werkt
bovendien heilzaam, dat wil zeggen
het is een stukje therapie. Goede mu
ziek. gespeeld op een goed, eerlijk
instrument werkt door. De mensen
die oud zijn geworden mag je niet
afschepen met een derderangs instru
ment en in de kerkdiensten is zelfs
een prima vleugel onvoldoende. Want
dat instrument, hoe goed ook, wordt
niet herkend bij kerkzang. Daarvoor
is een on-onderbroken toon nodig. Er
zijn ook veel mensen die hun zang
stem kwijt zijn. Die niet goed meer
kunnen zingen. Hun stem kan een
orgel vertolken. Tehuisbewoners, die
met kerst in de Nicolaikerk waren,
zeiden: wat knap je daar van op. Van
die mooie kerk en van het orgelspel.
Ja, goede muziek is gezond."
Nog twee dingen. Wat wordt het voor
een orgel? Nu, er komen alleen hou
ten pijpen in en het krijgt twee kla
vieren plus een pedaal. Er komt een
holpijp in, een fluit, een octaaf en een
regaal. Daarmee kun je in ieder geval
allerlei koraalvariaties spelen. Twee
de punt: wat kost het? Dat zal tegen
de 35.000 gulden lopen. Wie eraan
mee wil doen kan schrijven aan ds. P.
Oussoren, Oudegracht 291, 3511 PA
Utrecht. Het lijkt de moeite waard.
Natuurlijk, we moeten heel veel doen
in de arme landen. Maar de mensen,
die in ons eigen land aan de kant
staan, hebben ook aandacht nodig.
En verder, als orgelman zeg ik: wat
leuk dat zo'n merkwaardig stukje or
gelbouw weer tot leven komt. Met
twee mensen kun je het toekomstige
orgel in Utrecht verplaatsen. Het
gaat 70 kilo wegen en er zitten wiel
tjes onder. Je kunt er gemakkelijk
mee rijden. Want de tehuizen zijn
doorgaans drempelloos. Maar soms
regent het in ons land. Kan een orgel
daar tegen? Raakt het dan niet ont
stemd? Vraag dat dan maar aan de
man van het pierement. Die rijdt z'n
instrument toch ook door weer en
wind? En verder: het Utrechtse kerk-
orgeltje zal er weinig last van hebben.
Want de meeste tehuizen zijn onder
een luifel bereikbaar.
DE EXODUS VAN JERUZi
Niet alleen Markus heeft heti
van de verheerlijking op de b«
Mattheus en Lukas hebben er
lezing van. Eén van de belang
verschillen ligt in een toevoeg
Lukas heeft. Terwijl de beide
evangelisten zonder meer mei
maken van een gesprek tusse
en Mozes en Elia, vertelt Lukt
waarover ze het gehad hebbei
schrijft: „Deze, in heerlijkheit
verschenen, spraken over zijn
uitgang, die Hij te Jeruzalemi
volbrengen." Dus nu weten wt
waarover het ging, daar op del
Jezus gaat iets in Jeruzalem
volbrengen, vervullen, nl. zijn
uitgang. Hier staat het woord
uit het tweede bijbelboek ken
exodus. Je zou kunnen zeggen
waarover zullen drie joden'tn
anders hebben dan over de e»
Dat is immers hét gebeuren vt
gebeuren, de uittocht, de bevi
de uitgeleiding uit de slaverni
het diensthuis. Daarover hadi
't. Daarover hebben joden 't ai
terecht. Maar hier komt er toe
bij. Er is sprake van „zijn uitgi
zijn exodus. Dus, je zou kunne
zeggen, niet die van vroeger, d
geschiedenis bepalende daad
Heer, maar iets dat nog moetl
En dan niet bij de Rode Zee, n
Jeruzalem. Het doet even denl
de wijze waarop joden over die
exodus spreken. In de tegenwi
tijd. God, U hebt ons bevrijd, 1
toen. Geschiedenis is niet: wat
gebeurd is en verleden, maar a
doorgaat en op een vervulling
aangaat. Ieder mens die hierra
verbonden is, heeft zijn exodu
op die ene messiaanse wijze vi
vervullen. Hij gaat wat daar g
tot een einde brengen, tot z'n c
bedoeling, de gehele bevrijdir
mensen. Van alle machten. Da
uitgang te Jeruzalem. Dan zal
„de overheden en de machten
uitgetogen hebbende" (Kol 2,1.
hen triomferen. (Lukas 9,28-36 1
Beroepingswerk
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Metslawier
kand. J. Koopmans te Kamp j
Beroepen: te Emmeloord, dr 1
Pleijsant te Kruiningen, Kral
ke en Rilland-Bath (verb, ben
VRIJE EVANG. GEM.
Bedankt voor Yerseke: J. A.
te Wormerveer.
Willebrands
Kardinaal Willebrands brengt J
kwaliteit van president van h
caans secretariaat voor de
der christenen een bezoek aa
in het zuiden van de Sowji
Aan het hoofd van een driemi
gatie voert hij besprekingen i
Siolasvili, die vorig Jaar tot p
van de Georgische orthodo)
werd gekozen.
Frans Oudejans
Frans Oudejans, perschef v
bisdom Breda, is op zoek naa
den en uitdrukkingen die o
zijn aan het katholieke kerke
ven. Een aantal van die terme
in gebruik, andere dreigen ver
gaan. Dit meldt deze week ht
matleblad van het bisdom
„Het kerkelijk taalgebruik 1
rende de laatste vijftien jaar
veel sterker veranderd dan m
beseft. Veel woorden zijn nu
meer bekend bij de Jongere
tie," zegt Oudejans. Niet i
weet meer wat een Suisse is,
bedoeld wordt met „de k«
doen", of met de „zeven eerste
gen", schrijft hij in het bisdo
E. Bethge
De Duitse theoloog prof. dr E
Bethge, die vooral bekendheid
als biograaf van Bonhoeffer,
uitnodiging van de vakgroep
matische en praktische theolo
de theologische faculteit der ri
versiteit te Utrecht enkele ga
ges geven. Prof. Bethge komt
maart en spreekt 's morgens
uur over „Begriff und Fakti
Schuld bei Bonhoeffer" en
dags om twee uur over de na-o<
ontwikkelingen in de Duitse
gie met betrekking tot de
Thesen." Deze gastcolleges i r
gegeven in De Uithof, Transi
H, Heidelberglaan 2, Utrecht.
PRESOV (Kathpress) De Sl<
se jezuïet Oscar Formanek he
brief gestuurd aan alle bisscl
in Slowakije, waarin hij hun di
verzoekt krachtig te proteste
gen de golf van huiszoekini
verhoren, waaraan de laatste
den veel rooms-katholieken
blootgesteld. HIJ dringt er bij
schoppen op aan. niet uit tat
overwegingen of uit zwakte de
gen in de steek te laten.
Kathpress verneemt uit Sloi
dat minstens één bisschop l
heeft ingediend bij de leider v
regeringsbureau voor kerkellj
ken in Praag, Karei Hruza. Dez
alle bisschoppen gewaarschuw
zij zich er niet mee hebben
moeien.
Oscar Formanek wijst er de bis
pen op, dat alleen al ln de
Slowaakse stad Presov bij 11
rooms-katholieke priesters enj
huiszoekingen zijn gedaan. En
geen illegaal materiaal gevondi
bult der politie bestond uit gotl
stige lectuur en theologische m
Volgens Formanek zijn de reg«
autoriteiten erop uit. bewijsmai
te verzamelen voor een opzienbj
proces tegen katholieken.
