achten op het hoefblad
Weekendpuzzel
- Jfl
Akelige misrekening van Van der Weide
B Mil
■H 1: MA
Jannes van der Wal wil alles of niets
Schaken
Dammen
istzegels
Nieuwe
boeken
Ëa aw sla
au mam
b r i
8 H If 8
i m B i
VOOR MAZDA
ÏTItERDAG 10 MAART 1979
VARIA
TROUW/KWARTET
21
ii
Jpe lente is dan toch geko-
linen. Eind februari zag
%oon Floris de eerste schol
eksters tepietend boven de
\1nog half met sneeuw be-
;R dekte weiden rondvliegen
en een lezer belde op dat hij
in dezelfde polder op 1
maart een lepelaar aan een
m (loot had zien staan. In-
middels zingen merel,
ranglijster en groenling uit
n9 irolle borst. De spreeuwen,
pimpel- en koolmezen ook,
naar die deden dat zelfs bij
un itrenge vorst.
■r JDagelijks ga ik speurend door de
gttuin. Ik ontdekte zojuist de eerste
jroene punten van de wilde hya
cint en onder het dorre esdoorn-
tru jlad de nog dicht opeengedrongen
iloemknoppen van het sterhya-
I tintje Scilla tubergeniana. De
neeuwklokjes bloeien, een
naand later dan vorig jaar. Van
iet grote sneeuwklokje Galathus
lwesii uit de Kaukasus bungel-
jen de witte belletjes (met twee
roene vlekjes op de binnenste
it iloemdekbladen in plaats van
én) drie dagen eerder dan die van
1 iet gewone sneeuwklokje Galant-
ius nivalis.
k kijk nu uit naar het hoefblad,
wis )aarvan groeien in mijn tuin vier
oorten. Het kleine hoefblad was
ell' r al. toen ik het pasgebouwde
I" luis betrok, tussen resten van
louwmaterialen op het stukje
He rond dat de tuin moest worden.
9 k heb dit hardnekkige tuinon-
eri ruid met zijn diepe penwortel
rastisch uitgeroeid, tegelijk met
's weekgras, kruipende boter-
iioem, perzikkruid en koolzaad.
)at dacht ik tenminste tot een
v .«ar jaar geleden tegen de schut-
ng aan en veilig achter een tegel-
itsje weer een plant opkwam,
ik sindsdien heb laten staan,
houd evenveel van de vrolijke
idgele „paardebloempjes" van
It hoefblad als van de sterretjes
het speenkruid, dat in de tuin
al grote plekken kleurt met zijn
.ine, glimmende, donkergroene
id. Maar je kunt het kleine hoef-
niet in grote aantallen tolere-
omdat het'na de bloei grote
ideren maakt, in tegenstelling
het speenkruid, waarvan het
id meteen na de bloei verwelkt.
afgeleid van tussis, hoest, en komt
deze naam ook bij Dodoens voor
als Bechion Tussilago.
Opdringerig
De dikke tros van rozewitte bloemkorfjes van het grote
hoefblad komt tussen roodpaarse schubben tegelijk met
het witviltige blad in maart de grond uit.
Hoestblad?
it kleine hoefblad behoort tot de
rd jerste wilde voorjaarsbloeiers. Vo-
jaar vond ik op 26 februari al
il wat polletjes met een of meer
fespen bloempjes op naar het zui-
in hellende slootoevers in de pol-
lijfpr. In kleipolders is het kleine
hoefblad een uiterst algemene
plant, zomaar langs de wegen, het
meest langs sloten, maar ook wel
hier en daar op de akkers. Als klei
en kalkliefhebber mijdt het de
zure veenweiden. Het begint te
bloeien als er nog geen blad te zien
is. De stralende bloemen staan op
donker vleesrode stelen met
schubben, die tijdens de bloei
steeds langer worden en tegen het
bloeieinde gaan doorknikken.
Dan zijn de bladeren ook al te
zien, in het begin bedekt met wit
vilt, dat later nog het best te her
kennen is aan de bladsteel. Die
bladeren hebben een karakteris
tieke vorm, die je bij alle hoefblad-
soorten ziet: breed hartvormig,
bijna rond met iets inlopende
voet, herinnerend aan rabarber-
bladeren, maar met een grof ge
kartelde rand.
Klein hoefblad wordt al heel lang
gebruikt tegen hoest. Ook nu nog
zit het in sommige hoestdranken.
Daarom is wel gedacht dat de
naam „hoefblad" een verbastering
zou 2ijn van „hoestblad", maar
dat is niet waarschijnlijk, als je
leest wat Rembert Dodoens al in
1554 erover schreef: „Bechion
heeft groote breede bladeren met
veel hoecxkens en aderkens/eenen
Peertvoet ghelijckende." Naast de
toen gebruikelijke Griekse naam
Bechion noemt Dodoens de goed
Nederlandse naam „hoefblade
ren". Het is ook aardig even te
kijken wat Dodoens schrijft over
de toepassing als hoestverdrij-
vend middel: „Die drooghe Hoef
bladeren op gloeyende colen ghe-
leyt/ende den roock daer af co-
mende duer eenen treefter in den
mont ontfanghen es goet teghen
den drooghen hoest en die
dampicheyt op die borste/ende
doet sonder groote aerbeyt of pij-
ne die Apostematien op die borste
uitbreken." Overigens is de weten
schappelijke naam van het klein
hoefblad, tussilago, wel degelijk
In een moment van onbedacht
zaamheid heb ik twee wortelstok
ken van het grote hoefblad ge
plant in de achterste hoek van de
tuin, onder de lijsterbes, waar de
grote bladeren nog groter dan
die van rabarber mooi de rom
mel konden afdekken die ik daar
deponeer: stukgeknipte en -ge
zaagde takken en veel dor blad en
stengels, die ik in de rest van de
tuin niet goed kwijt kan; zeg maar
een primitieve composthoop. En
het ging me niet alleen om die
afdekking, want de in maart ver
schijnende bloeiwijze, die wel wat
op die van een tuinhyacint lijkt,
heeft altijd mijn sympathie ge
had. niet het minst omdat die zo in
de gratie is bij de eerste rondvlie
gende lentevlinders zoals de ka
kelbont getekende, roodbruine
kleine vos. Met zijn wortelstokken
is de plant vele meters ver wegge
lopen van de plek die hem was
toebedeeld. Vorig jaar verscheen
hij aan de vijverrand, waar hij
heel decoratief is, maar met zijn
grote blad ook weel licht voor an
dere planten wegneemt. Dat snijd
ik af als het te gek wordt. Onder
tussen geniet ik elk voorjaar van
de bloemen: rozewitte bloemkorf
jes, geplaatst in een dichte tros op
een dikke, roodpaarse, beschubde
steel. Er bestaan mannelijke en
vrouwelijke planten van, de man
nelijke met een lossere bloeiwijze.
die na de bloei snel verdwijnt. De
vrouwelijke verwelken niet. maar
groeien uit tot een pluim van wel
een meter hoog, die nog lang blijft
uitsteken boven het steeds groter
wordende blad. De bloemkorfjes
zijn dan veranderd in zaadhoofd
jes met wit vruchtpluis, dat door
de wind wordt verspreid.
Veel op dit, door Dodoens „pesti-
lentiewortel" en „dockebladeren"
genoemde, grote hoefblad lijkt het
witte hoefblad uit de Middeneuro-
pese bergbossen, met witte bloe
men die wat meej- stralen dan die
van het grote hoefblad.
In januari
Ik heb ze nog niet gezien, hoewel
bekend is dat het witte hoefblad
vaak al in Januari bloeit, zodra de
sneeuw wegsmelt. Ik ben er wel
erg benieuwd naar, omdat ik vorig
jaar een plant kreeg, waarvan ik
toen alleen maar het blad gezien
heb, wat kleiner dan dat van het
grote hoefblad, zoiets als van het
kleine, aan de onderkant grijsvil-
tig behaard en met een afwisse
lend grof en fijn getande rand.
De vierde hoefbladsoort in mijn
tuin kreeg ik ook vorig jaar, drie
kleine planten die op verschillen
de plaatsen uitgepoot werden. Het
is de winterhellotroop. een soort
uit Zuid-Europa, die M. Baren-
drecht-Hoen tegenkwam op de
Alyscamps in Avignon: „Het
mooiste is het zaadpluis van de
populieren, dat in de vroege och
tend zacht omlaag zweeft en
zich in de holte van een boom,
vlok na vlok, als sneeuw opsta
pelt. De voet van de zandstenen
sarcofagen schijnt in deze popu-
lieresneeuw weg te zakken. Deze
driehonderd meter lange laan is
het enige overblijfsel van een gro
te necropool Schelpen zijn in
de zandsteen overal te vinden en
goed te bekijken. Maar dan ont
dekken we de ronde blaadjes van
de winterheliotroop, Petasites fra-
grans, waarvan de bloemen niet,
zoals in mijn tuin, zijn bevroren,
maar heerlijk hebben kunnen geu
ren. Het is natuurlijk niet modern
om vallend populierepluis en geu
rend hoefblad in verband te bren
gen met de rust van de doden. De
sarcofagen zijn trouwens leeg!
Maar Couperus bracht de oudheid
met zich mee, wij onze planten."
(„Leven in mijn tuin", uitg.
Ploegsma, Amsterdam, 1974).
Klein en rond zijn de toch typi
sche hoefbladbladeren van de
winterheliotroop, donkerder ook
dan die van de andere hoefblad-
soorten. Maar hoewel hij al om
streeks de kerst hoort te bloeien,
heb ik nog niets gezien. Ik blijf
benieuwd, ook naar de geur van de
lilabloemen.
Verkrijgbaarheid
Wie deze hoefbladplanten in zijn
tuin wil hebben, dient te beden
ken dat ze allemaal moeilijk in
toom te houden zijn. Ze lenen zich
het best voor een wild gehouden
tuin. Het wilde kleine en grote
hoefblad is niet te koop. Het klei
ne is zo gewoon, dat als u het met
alle geweld wilt hebben, u het zo
uit de polder kunt halen.
Horizontaal: 1. nachtlamp (ind.), 5.
speels. 10. vlaktemaat. 12. schortje.
13. sterk smakend. 15. behoeftig. 17.
vervoermiddel, 18. onbeschadigd, 20.
bijbels figuur, 22. afnemend getij. 23.
rondhout, 25. oude lengtemaat. 26.
lidwoord, 27. verscheidenheid. 31 wa
ter in N.Br. 32 spil van een wiel, 34
babbelachtig mens, 41 waterstand,
42. reeds. 43. maanstand, 44. onmeet
baar getal, 45. scheepslading, 47. le
venslucht, 51. boom, 53. opera van
Verdl, 55. tel.woord, 58. vrouw van
Jacob, 59. wettelijk, 60. snoekbaars.
Verticaal: 1. luipaard, 2. tijdperk, 3.
soort kabeljauw, 4. voorzetsel, 6. over
blijfsel bij verbranding, 7. uitdruk
king, 8. schortje. 9. inspan. II. bij
woord. 14. meisjesnaam, 15. klaar, 16.
familielid, 17. touw, 19. bloeiwijze, 21.
rivier in Engeland, 24 water in Fries
land, 27. beroep, 28. een weinig, 29.
deel van een boom, 30. stapel, 33.
specerij. 35. dreef. 36. priem, 37. mu
zieknoot, 38. bezitt. voornaamw. 39.
plaats in Zweden, 40. kolom, 45. soort
kabeljauw. 46. meisjesnaam, 47.
Anno Mundi (afk.) 48. vrijgevig, 50.
buitenhaven, 52. Chinese lengtemaat,
54. rivier in Engeland, 56. vogel, 57.
bevel.
Oplossing tot en met woensdag a.s.
per briefkaart zenden aan: Trouw/
Kwartet, Postbus 859, A dam. Links
boven vermelden: weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1 passer. 6. etappe. 12. leed. 14.
klei. 16. Ee. 18. Rr. 19. tak. 21. gr. 22.
at. 23. vervoer, 26. elegant. 29. anti. 30.
baret. 32. olie. 33. as, 34. el 36. mor. 37
gl. 38. on, 39 slap, 41 raad, 43. op. 44
toestel 45. os. 47. Am er. 49. most. 62
O.E. 54. er, 55. Let. 57. ne. 58. ra. 59.
even, 61. mannen, 63. reis, 65. vertrek.
67. torment, 69. ar, 70. ai, 71. sas. 73.
e.o. 74. si, 75. maté. 77. ader, 79. Sele
ne, 80. openen.
Vert. 2. al, 3. serviel, 4. sero, 5 ed. 7. t.k.,
8. alge, 9. pergola, 10. pi. 11. gevaar,
13. ga. 15. attent. 17. eens, 19. tram. 20.
keet. 22. Anio, 24. Rt. 25. eb, 27. It. 26.
al, 31. roesten, 35. later, 37. galon. 39.
spa, 40. por, 41. rem. 42. dot, 46. toe
val, 48. mentaal, 50. sermoen. 51. las
tig, 53. ever, 55. laks, 56. tets, 58. rins.
60. er. 61. me, 62. no. 64. Ee. 66. rite, 68.
rede, 72. as, 75. me. 76. en. 77. A P. 78.
red.
De prijswinnaars zijn: de heer J. H.
Klukkert, Lindenlaan 110, Huizen
NH; mejuffrouw L. Verkuil, Diepen-
daalsedijk 116, Maarssen; de heer H.
Vogelaar, Oud-Beyerlandsedijk 12,
Greup.
oir J. J. M. Kiggen
3g«
ondherdenking van de 100ste ge-
tedag van de natuurkundige
rt Einstein (1879-1955) ver-
src^en in de Duitse Democratische
ubliek een bijzonder blokje
Gjop zijn portret naar een teke-
uit 1927, het ontwerp van de
vfetein"-toren in Postdam en de
jk ule van zijn
irte krachttheorie E=mc'. In
seriand kwamen onlangs twee
s van vier zegels in omloop,
portretzegels eren een aantal
dheden, die om redenen van
Inlopende aard in Zwitserland
'dl itreken: de schrijvers Reiner
i Rilke (1875-1926), Hermann
(1877-1962) en Thomas Mann
•1955) en de schilder Paul Klee
•1940). De tweede reeks ver-
en naar aanleiding van herden-
in »n: de 100ste geboortedag van
rfcijueur O. H. Ammann
•1965), vooral bekend als bou-
van hangbruggen, het 50ste
ittersfeest te Luzern, het 64ste
ranto-wereldcongres te Luzem
Jet gereedkomen van de recon-
tie van de Frans-Zwitserse
13/ haven Basel.
X3PESO B S u
CRANIO M r
-VETIA
gels in de waarden van tot 20
pence. Op de zegels afbeeldingen
van sinds 1830 aldaar gebruikte
munten. Voorts twee herdenkings
zegels van de Ver. Staten.
In de reeks „helden van de revolu
tie" een briefkaart met een zegel
van 10 c, waarop George Rogers
Clark met zijn manschappen de
Ohio-rivier overzwemt om Fort
Sackville op de Engelsen te verove
ren (1779). De tweede toont het por
tret van de schrijver John Stein
beck (1902-1968), die veelal het lot
van de misdeelden als onderwerp
koos; hij kreeg in 1962 de Nobelprijs
voor letterkunde.
En om te besluiten twee series uit
de West. Van de Nederlandse Antil
len twee zegels met toeslag voor de
Stichting Arubaans Carnaval, die
25 Jaar bestaat; op de zegels fraai
uitgedoste carnavalvlerders. Prijs
1.45 Ant. crt. Vanwege Suriname
kwamen zes zegels in omloop met
afbeeldingen van Javaanse, Bosne
ger-, Chinese, Creoolse, Indiaanse
en Hindoestaanse dansers en dan
seressen. Prijs 1.10 Sur. crt.
Met het oog op de zeventigste ver
jaardag van koningin Juliana ver
schijnt al op dinsdag 13 maart een
herdenkingszegel van 55 cent. Op de
zegel een symbolische voorstelling
van de koningin als vrouw en als
staatshoofd.
Een unieke en bepaald absurde ge
beurtenis speelde zich een week gele
den al tijdens de partij Van der Wel-
de-Ligterink uit de tweede ronde van
het schaakkampioenschap van Ne
derland. Tijdens de ronde verliep al
les nogal onoverzichtelijk, vandaar
dat ik nog even precies vertel wat er
gebeurd is. Op het bord kwam een
Pirc, die door de beide spelers origi
neel werd aangepakt, maar die zich
ten gunste van Van der Weide leek te
ontwikkelen.
Van der Weide, een goede hoofdklas
ser, wilde het echter te mooi doen en
toen wist Ligterink met een opzienba
rende manoeuvre een gewonnen
staande positie te bereiken. De partij
was echter zo enerverend dat er mi
nuten bedenktijd waren opgeslokt.
Rond de dertigste zet moesten beiae
spelers de zetten in blitztempo uit
voeren. Op dat moment begon Ligte
rink het ene stuk na het andere weg
te geven de omstaanders barstten
werkelijk in tranen uit, toen zij zagen
dat Ligterink bij elke zet weer een
nieuw stuk inleverde. Ligterink had
weliswaar flink wat materieel voor
deel, dus kon het even lijden, maar na
een lange reeks zetten bekeek Van
der Weide de stelling en constateerde
dat hij het was die een loper meer
had. Daarop controleerde hij zijn no
tatiepapier en sprak vergenoegd:
„Zo, er zijn veertig zetten gespeeld."
door Max Pam
In de veronderstelling dat hij aan het
vereiste aantal zetten had voldaan,
stond Van der Weide op en begaf hij
zich naar het buffet om een glaasje
limonade te drinken. Op de terugweg
naar het bord viel de vlag van zijn
klok. Voor de zekerheid reconstrueer
de de arbiter nog even de partij en
constateerde hij dat Van der Weide
niet veertig, maar negenendertig zet
ten had gedaan! Van der Weide was
woedend. Het verschil van één zet
betekende dat de partij voor hem
reglementair verloren werd ver
klaard. Hierbij de partij, die zeker
enige anekdotische waarde heeft.
Wit: Van der Welde Zwart: Ligterink
1. e2-e4 d7 d6 2. d2-d4 Pg8-f6 3. Lfl-d3
Pb8-c6 4. c2-c3 e7-e5 5. d4-d5 Pc6-b8 6.
f2-f4?! Pb8-d7 7. Pgl-f3 e5xf4! (Het
bezit van het veld e5 verzekert zwart
van een langdurig positioneel voor
deel) 8. Lclxf4 g7-g6 9. 0-0 Lf8-g7 10.
Pbl-d2 0-0 11. Ddl-el Pf6-*4 12. Del-
g3 Pg4-e5 13. Ld3-c2 Dd8-e7 14. Tfl-f2
a7-a5 15. Tal-fl a5-a4 16. &2-aS c7-c6
17. Pf3-d4 c6xd5 18. e4xd5 Pd7-c5?
(Het is zeer merkwaardig dat dit
paard op c5 zo weinig uitricht. Veel
sterker was 18. b6 geweest met
aanval op d5) 19. Pd2-f3 Lc8-d7 20.
Lf4-g5 f7f6? (Opnieuw onnauwkeu
rig. Ligterink meent dat hij met 20.
De8 nog steeds beter had ge
staan.) 21. Lg5-f4 Ta8-e8 22. h2-h4!
(Voor het eprst tijdens de partij is wit
in staat om agressief op te Heden. Hij
staat zeker niet minder.) U /6-f5
23. h4-h5 Pc5-e4 24. Lc2xeWxe4 25.
Pf3-c5 Pe5-r4 26. Pd4-e6M. (Onver
vaard springt wit de zwartévstelling
binnen. Hij had trouwens g^i alter
natief) 26. Pg4xf2 27. U4xd6?
(Zelden is een partij gespeeld waarin
E E 9 I
zoveel goede met slechte zetten wer
den afgewisseld. Met eenvoudig 27.
Tf2x had wit al het venijn in de
stelling gehouden.) 27Pf2-hlü
Twee uitroeptekens, omdat het even
eens winnende 27. Ph3t zo pro
zaïsch Is. Wie zei er trouwens dat een
paard niet goed staat op een hoek-
veld? Van der Welde had dit zetje
overzien, hetgeen niet zo onbegrijpe
lijk is. Het paard is wegens 28.
Tflxt onaantastbaar) 28. Tflxf8t
De7xf8! (Het blijft zeer komisch.
Dank zij het paard op hl, dat de
dame op g3 blijft aanvallen, kan
zwart naar een winnende positie af
wikkelen) 29. Pe6xf8 Phlxg3 (Daar is-
ie weer) 30. Pf8xd7 (Met een kwaliteit
meer moet zwart gewonnen staan,
maar in tijdnood begint hij nu op zijn
beurt adembenemend te blunderen.)
30Pf3-«2t? (Zetten als 30.Pf5
of 30. Td8 had langs de wegen van
de geleidelijkheid gewonnen) 31. Kgl-
f2 Pe2xc3 (Wat is dit nou weer? Nu
was een technische winst te bereiken
met 31Td8.) 32. b2xc3 Te8-d8 33.
c3-c4! (Plotseling doemen voor wit
allerlei tegenkansen op) 33.
Td8xd7 34. c4-c5 Lg7-d4t (Het is
voor zwart niet meer zo eenvoudig.
Wit dreigde bij voorbeeld 35. Pe4x en
36. c6) 35. Kf2-e2 Ld4xc5? (Het begin
van een partij weggevertje.) 36.
Ld6xc5 Td7xd5 (Ja, nu staan er
stukken in) 37. Pg5xe4 (Nu,
twee
|H int
meer.) 37. ...Td5xh5??? 38. Pe4-f6t
(Alweer niet gezien, flitste het door
zijn hoofd.) 38Kg8-f7 39. Pf6xh5
(6xh5.
Wit staat totaal gewonnen, want hij
kon gemakkelijk verhinderen dat een
h-pion tegen zijn g-pion wordt geruild
en er een soort eindspel op het bord
komt. zoals in de vijfde matchpartij
Karpov-Kortsnoj. Maar in deze stel
ling beging wit zijn laatste en tevens
beslissende fout: hij speelde niet! Hij
ging even een flesje prik halen en
mocht van de arbiter vernemen, dat
Inmiddels zijn vlag was gevallen.
deze aflevering weer enkele
[ten, gewijd aan het „Jaar van
"ind": Hongarije drie zegels
ft met afbeeldingen van het
tide kind, het kind thuis en de
nationale vriendschap van kin-
de Ver. Staten met een zegel
5 c waarop vier kinderen van
hillende rassen en Kenya
•Afrika) met vier zegels waar-
inderen in hun vrijetijdsbeste-
te zien zijn.
w slgië verschenen de afgelopen
id nog drie zegels; twee er van
toeslag voor het Rode Kruis: le
bij ongelukken en een waar-
k,( ring tegen misbruik, met
van roken, drinken en verdo-
middelen; het derde zegel
nkt het 10-jarig bestaan van
tontrum van Vrijzinnige Aktie
en zegel waarop Tijl Uilenspie-
tureert en hef embleem van de
ling.
it Kanaal-eiland Guernsey
pnen de eerste 16 zegels van
ïuwe reeks permanente ze
Centennial, roman van J. A. Miche-
ner. Uitg. Unieboek, Bussum. 960 blz
39.50.
De Matthaus Passion van Boch, met
inleiding en muzikale toelichting
door O. De Moor. 14e druk. Uitg.
Callenbach, Nijkerk. 71 blz 8.90.
De kleine gids bij het kinderrecht,
door mr J. E. Doek. Uitg. Bekking,
Amersfoort. 158 blz geen prijsop
gave.
Voor kinderen die graag fotografe
ren, geschreven door A. Jansen en N.
v.d. Linde. Uitg. Rotrap, Delft, geen
prijsopgave.
Tempelhonden, thriller van R. L.
Duncan. Uitg. Bruna, Utrecht. 316 blz
24.90.
Bij uitgeverij Luitingh te Laren ver
schenen: De Getuige van B. Garfield
(de eenling tegen de georganiseerde
misdaad). 336 blz. 19.90 en een thril
ler van E. Anthony: De zilveren valk.
282 blz 19.90
AO-boekje nr 1755: De oude kerk in
nieuwe luister, door J. H Kruizinga.
Uitg Stichting IVIO, Lelystad. 20 blz
- 1.75.
De match Van der Wal-Koeperman is
in een ietwat gelukkige zege voor de
oud-wereldkampioen geëindigdDie
overwinning is niet door zijn eigen
spel bewerkstelligd, maar door het op
alles of niets spelen van Van der Wal.
Achteraf gezien wordt door velen ge
zegd, dat de match een succes is
geweest en voor de public relations
zal dat wel waar zijn. Damtechnisch
gezien, en vanuit dit kader zal ik de
match moeten beoordelen, is het be
droevend oninteressant geweest
Toch zal ik de laatste zijn die Van der
Wal hiervoor ter verantwoording
roept. Op twee grove fouten na heeft
hij koste wat kost getracht verschil
lende interessante spelpatronen op
het bord te brengen. Tegen iemand
als Koe perm an, die te veel resultaat
dammer is, heeft dat niet mogen ba
ten. De ene keer dat Koe perman zich
aan een creatieve uitspatting te bui
ten ging drukte Jannes hem met zijn
neus hardhandig op de feiten en
boekte zijn enige „overwinning" uit
deze match.
In de andere partijen was er overdui
delijk sprake van nederlagen van de
Jonge ambitieuze professional. In
deze gevallen kan men elgelijk ook
niet spreken over een attent reageren
van Koe perm an; het lag er zo dik op.
dat zelfs een beginner het zou hebben
gezien en voor het overige heeft Koe-
perman niet veel meer gedaan dan
voorzichtig verdedigen in de stijl, die
door Frank Drost
we de laatste vijf d zes jaar al van
hem kenden. Geen risico nemen en
maar afwachten tot de tegenstander
een fout maakt. Ook nu is weer geble
ken, dat hij daardoor en door zijn
grote routine nog steeds een groot
meester is waar men terdege reke
ning mee moet houden, al mag hij
met deze speelstijl niet meer tot de
allergrootsten worden gerekend.
Vandaag in deze kolom twee partijen
uit deze match en wel de derde zeer
fraaie partij en de laatste, waarin Van
der Wal door een onzorgvuldige ope
ningsbehandeling zijn kansen op een
slotoverwinnlng bij voorbaat al tot
het nulpunt reduceerde. Afgezien van
een kleine opmerking zal ik deze par
tijen vandaag maar sec aan u voor
leggen.
Koe perm an-Van der Wal (derde
matchpartij 1979)
1 32-28 18-22 2. 37-32 12-18 3. 41-37 7-
12 4. 46-41 1-7 5 34-29 20-25 6 39-34 22-
27 na 19-23x23, gevolgd door 32-28x28
komt het voordeel meestal bij wit. De
tekstzet is een leux idee! 7. 31x22
18x27 8. 32x21 17x26 9. 44-39 15-20 10.
37-32 16-21 11. 41-37 19-24 hier kan wit
met 34-30x30 vereenvoudigen en alle
moeilijkheden uit de weg gaan, maar
wit heeft met dit spelsysteem ver
schillende successen behaald en gaat
waarschijnlijk mede daardoor op de
uitdaging in. 12. 36-31 14-19 13. 50-44
10-14 14 31-27 26-31 15 37x17 11x31
16. 42-37 31x42 17. 48x37 5-10 18 28-23
ambitieuze gespeeld. 19x28 19. 32x23
6-11 20. 47-42!? in dit gedeelte speelt
de ex-Rus wel heel erg slordig. 11-16
21. 38-32 13-18! natuurlijk! Wit heeft
verzuimd zich met eerst 34-30 de no
dige lucht te verschaffen en nu bezet
zwart door de finesse na 34-30x19 (10-
15 en 20-24) het strategisch belangrij
ke veld 18. 22 32-27 7-11 23. 43-38 11-17
24 37-31 17-22 25 4943 9-13 26 31-26
22x31 27 26x37 16-21 38 34-30 25x34
29. 39x19 13x24 zie diagram
Wit begint zich steeds minder plezie
rig te voelen. Door de damdreiging
24-30, 4-9 en 12-18 moet veld 39 opge
vuld worden, maar aan zowel 43-39 en
44-39 kleven grote bezwaren. 30 44-39
3-9 31. 37-32 9-13 32 23-19 offert een
schijf, want er dreigde 13-19 met do
delijke omknelling of doorbraken of
iets anders vernietigends; deze ma
noeuvre doet veel denken aan de be
roemde partij Tsjegolew-Bronstring.
32 14x34 33 39x19 13x24 34 40-34
10-14 38 34-30 14-19 36 39-25 19-23 37.
25x14 24-20 38. 22x24 22-28 38. 22x23
'////t 9^/. ftTTs.
i 'i m te m
mm
w m o m m
m. o n
n
18x9 en na nog tien toch al nutteloze
zetten overschreed de grootmeester
de bedenktijd. Van der Wal-Koeper
man (zesde matchpartij 1979). 1. 32-28
18-23 2 33-29 23x22 3» 37x28 13-18 4.
38-32 17-22 5. 28x17 11x22 6 41-37 9-13
7. 43-38 4-9 8. 39-33 19-23 9. 35-30 14-19
10 30-25 19-24 11. 25x14 9x20. Weer
staat zwart gemakkelijker en dit net
als in de vijfde partij door de slordige
openingsbehandeling van Van der
Wal. Dit komt vooral doordat bezet
ting van veld 43 niet meer mogelijk is;
in eerste instantie doordat op 49-43
gewoon 22-28 volgt en op 48-43 dan
door 23-28 en 24-30. 12. 48-41 6-11 13.
31-27 22x31 14 37x26 11-17 15 41-37 1-
6 16 49-43 7-11 17 47-41 10-14 18 44-39
14-19 19 50-44 2-7 20. 37-31 5-10 21. 42-
37 20-25 22. 29x20 25x14 23. 34-29
23x34 24 40x29 14-20 26 29-34 10-14
26 45-40 3-9 27 44-39 20-24 28 29x20
15x24 29 34-29 14-20 30 39-34 19-23 3d
48-42 13-19 32 40-35 9-14 een sterke
zet, die door de dreiging 8-13 en ddn
24-30 en 14-20 of 23-28 wel dwingt tot
het partijverloop. 33. 32-28 23x32 34.
37x28 18-23 35 29x18 12x32 36 38x27
17-22 37 27x18 16-21 38 26x17 11x13
39. 34-29 een laatste poging om de
zaak nog te compliceren, maar het zal
niet meer baten. 3913-18 40. 43-39
19-23 41 39-34 8-13 42 41-17 23-28 43
33x22 24x33 44 42-38 33x42 45. 37x48
18x27 46 31x22 7-12 47 34-29 6-11 48
35-30 12-18 49 30-24 18x27 50. 24xl£
13-19 51. 48-43 11-17 52. 43-39 27-32 53.
39-34 32-38 54. 34-30 38-43 55. 29-24 19-
23 56. 30-25 remise.
-i
I
ADVERTENTIE
EN ECHTE SERVICE
MOET U NAAR
v Mout#n«tr 1M
bij rwt can
T* «35109-113016
wcumi vnon oaotf wa/wnpabkfm
