Een postbode in het huis van bewaring TROS wil meer zendtijd hebben ïE We staan er gekleurd o vermakelijk afwisselend Nieuwe boeken Onderwijstelevisie over justitie 'Getalscriterium doorvoeren' Wereldomroep voor militairen in Libanon Fred Racké weg bij Studio Sport Oostenrijk zag Holocaust Brusselse brand is nog een les TV COMMENTAAR Strijdbaar cabaret FILM OP TV Programma's van NOS-tv over Europa Kransberg volgt Karsemeijer op sa IMRE NAGY schilderijen 9-31/3 - VRIJDAG 9 MAART 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Leo Kleyn HILVERSUM Rechters dragen een „jurk", die, om het nog komischer te maken, gedeelte lijk aan het oog wordt onttrokken door een „slabbetje". En gevangenen die in het huis van bewaring of de gevangenis bezoek krijgen, worden in de gaten gehouden door een „postbode". Kinderen die vla de onderwijstelevisie in aanraking komen met het strafrecht, blijken daar een geheel eigen kijk op te hebben. Het beeld behoeft enige correctie. ze ker wanneer zelfs brievenbestellers Justitiële taken wordt toebedacht. De mogelijkheid tot rechtzetting wordt geboden in het programma ..In aan raking met de Justitie", dat de Stich ting Nederlandse Onderwijs Televisie in drie afleveringen, te beginnen op 20 maart, zal uitzenden. Het program ma. gemaakt naar een idee van Jos Withagen, die het mede heeft samen gesteld. wil kinderen van Uen tot veertien Jaar verder laten kijken dan televisieseries als ..Kojak" en „Stars- ky and Hutch" lang zijn. De afleveringen, die leder ongeveer 25 minuten duren, geven niet alleen een indruk van wat het strafrecht bete kent en wat eraan vastzit, maar regi streren ook de reacties van enkele leerlingen van de Jan Evertsenschool in Amsterdam op de ln gedramati seerde vorm weergegeven rechts gang- Tijdens dat napraten, waarbij de hoofdrolspeler als gespreksleider optreedt, komt onder meer die „post bode" om de hoek kijken „Het strafrecht", heet het in een handleiding bij het programma, ,,is het meest besproken en opvallende deel van het recht". In de klas be hoort het niet tot de meest besproken onderwerpen. Kinderen horen en le zen wel over misdaad, politie, rechts zaken en gevangenissen, maar van de wereld die daarachter schuilgaat, zi.a ze niet of gebrekkig op de hoogte Dat geldt trouwens niet alleen voor kinde ren. Jos Withagen, Dleneke Teeuw. die regie en produktie deed. en de andere medewerkers aan het pro gramma hebben getracht die wereld althans op school wat dichterbij te brengen. Ze hebben geprobeerd, wat ook het meest voor de hand ligt. hun publiek (leerlingen van de hoogste klassen van het lager onderwijs en de laagste klassen van het voortgezet onderwijs» te laten kijken naar de belangrijkste stadia van het strafproces door de ogen van de verdachte Ex-delinquent Die verdachte wordt gespeeld door een ex-delinquer.i. Peter de Klerk, op een manier die een acteur hem niet zou verbeteren. Aan het hele pro gramma is trouwens geen acteur te pas gekomen: politieagenten, rech ters. officier van Justitie, advocaat en bewaarders oefenen het beroep dat ze uitbeelden ook in werkelijkheid uit. De camera volgt de gebeurtenissen bij achtereenvolgens de arrestatie (na een diefstal met geweldpleging), de berechting en het verblijf ln het huis van bewaring. Hoe het de verdachte daarna vergaat, komt niet aan de orde. zodat niet valt na te gaan of het Peter lukt om samen met zijn vrouw „een nieuw leven te beginnen", zoals aan het slot van het programma hart grondig wordt verzucht. De reclassering komt er in het pro gramma trouwens toch nogal be kaaid af. De rol die de maatschappe lijk hulpverlener in het leven van de delinquent speelt, wordt wat onder belicht. Volgens de samenstellers wil den zij een niet al te gecompliceerd beeld van de rechtsgang geven, ter wijl daarnaast toch al met de voor uitzending beschikbare tijd gewoe kerd moest worden. Het lot dat de gestrafte na zijn vrijla ting treft, blijft overigens niet onbe sproken. Uit de laatste aflevering wordt duidelijk dat het de delinquent heel wat moeite zal kosten een baan te vinden. En tijdens de nabeschou wing. in een nagebouwde cel in de studio („In werkelijkheid ziet die er minder mooi uit." zegt Peter), wordt door de kinderen opgemerkt dat je wordt nagekeken en nagewezen en eigenlijk dubbel gestraft wordt Zachtzinnig In het strafrecht gaat het volgens de eerder geciteerde handleiding om za ken „die vaak als zeer bedreigend, overweldigend, onduidelijk of te streng worden ervaren". De program mamakers hebben mede de bedoe ling gehad duidelijk te maken dat ondanks alle bedreiging een verdach te of een delinquent niet van alle hulp verstoken ls. Tegenover de strenge officier van jus titie (die er geen moeite mee heeft de verdachte als een „misdadiger" te betitelen) staat een advocaat, en in het huis van bewaring wil een begrij pende bewaarder nog wel eens een opbeurend woord spreken (al gaat hem dat maar slecht af). Hoe deprimerend toch het leven in een huis van bewaring is. hebben de samenstellers, huns ondanks mis schien. voortreffelijk weten uit te beelden. Ongetwijfeld hebben ze in Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM De TROS.is van mening dat als het getals criterium. dat „een essentieel element vormt van het om roepbestel" consequent wordt doorgevoerd omroepen met meer dan 500.000 leden ook meer zendtijd zouden moeten krijgen. In een brief aan de leden van de vaste kamercommissie voor CRM la TROS- Van onze radio- en tv-redactie DEN HAAG De uitzendingen van Radio Nederland die op Europa zijn gericht kunnen ook door de Neder landse militairen in Libanon worden ontvangen Voor dit doel wordt de zender van de Wereldomroep op Ma dagascar ingeschakeld. De uitzendingen zijn bestemd voor landgenoten die Nederland voor kor tere tijd verlaten Voorts kunnen de Nederlandse militairen ln Libanon luisteren naar programma's van de Wereldomroep die zijn bestemd voor landgenoten die zich in het buiten land hebben gevestigd voorzitter mr. H. J Mlnderop inge gaan op het voorstel van minister Gardeniers van CRM om de getalscri teria van de omroepen te verhogen. De TROS-voorzltter blijkt niet alleen juridisch geschoold te zijn, maar hij kan ook rekenen. Daarbij stuitte hij op het volgende. In het nieuwe wets ontwerp gaat de minister uit van 150.000. 325.000 en 500.000 leden/con tribuanten voor C-. B- en A-omroe porganisaties. hetgeen een rekenkun dige reeks vormt met een constante factor van 175.000. De TROS-voorzitter is van mening dat het consequent zou zijn als deze rekenkundige reeks verder wordt doorgetrokken zodat er ook omroep organisaties kunnen zijn met 675.000 of 850 000 leden/contribuanten. Bij toekenning van zendtijd zou eveneens een doortrekking van de rekenkundige reeks voor zendtijdver deling 1:3:5 moeten plaatsvinden Dat komt neer op een verhoudingscij- fer 7 voor een omroep met 675.000 leden contribuanten en verhoudings- cljfer 9 voor een omroep met 850.000 leden. Zodoende zal de grootte geho noreerd kunnen worden met meer zendtijd. (De twee superomroepen die in aanmerking zouden komen voor de door de TROS geopperde regeling zijn de TROS met 730.000 leden en de AVRO met 780.000 red.) Verder stelt de TROS voor het zo om te draaien dat gesproken wordt van een A-omroep als er 150 000 lederv contribuanten zijn. van een B-om roep als het er 325.000 zijn en van een C-omroep als het er 500 000 zijn. De omroepen met 675.000 of meer leden/ contribuanten zouden de D- of E- status kunnen krijgen. DEN HAAG (ANP) Fred Racké. redacteur-verslaggever bij Studio Sport van de NOS. is benoemd tot hoofd van de afdeling voorlichting van het Nationaal bureau voor toe risme Racké werkte eerder als chef van de sportredactie bij de Haagse Courant. Hij volgt op het hoofdkantoor van het NBT ln Den Haag Richard Mat- thijsse op. die per 1 mei als adjunct- hoof d ln dienst treedt bij de centrale afdeling voorlichting en externe be trekkingen van het ministerie van volkshuisvesting en ruimtelijke orde ning. Onder de titel,,Denn sie wissen nicht was sie tun" wordt vanavond op Duitsland I (20.15 uur) de Amerikaanse speelfilm uitgezonden, die in Nederland de naam kreeg „Want zij weten niet wat ze doen". In de hoofdrollen van deze in 1955 uitgekomen film de jong gestorven James Dean, bij hem Natalie Wood. In hun spel van twee jongeren die het ouderlijk huis zijn ont vlucht verpersoonlijken ze twijfel, angst en illusie van een hele generatie. WENEN (Reuter) De Oostenrijkse televisie, die de afgelopen dagen de serie Holocaust heeft uitgezonden, heeft een groot aantal reacties van de kijkers gekregen. Meer dan zevendui zend mensen belden de studio op. Van dit aantal sprak vierenveertig procent er zijn goedkeurig over uit. dat Holocaust op het scherm ls gekomen. Tweeëndertig procent verklaarde echter tegen uitzending te zijn. De rest had geen directe mening. Speciaal Over de dramatische wa- renhuisbrand In Brussel op 22 mei 1967 en de beveiliging van een Nederlands winkelmaga- zijn gaat Tussen Toen en Toe komst. Ned. 1 21.55 Onderwerpen in Brand punt: de vredesreis van Car ter, de Amsterdamse proble men met drugsverslaafden en de behandeling van seksuele delinquenten. Ned. 2 22.00 De opstand van Andi Asia wordt belicht in het IKON- programma Van Makassar tot Bovensmilde. Ned. 1 23.00 Rudi van Straten bespeelt het orgel ln de hervormde kerk van Delden. Hilv. 14.20 Het Radio Symfonie Orkest van Frankfurt speelt werken van Dworsjak, Martini*. Sme- iana en Janécek. Hllv. 2 20.05 Het Trio Lex Jasper is te beluisteren lc het programma van Edwin Rutten en Henk Bouwiran. Hilv. I 22.00 Woensdagavond heb ik Jan van Hillo op de vingers mogen kijken Hij was. met een technicus van de NOS. bezig om verschillende ge- lulds- en filmfragmenten voor zijn programma „Tussen toen en toe komst" samen te voegen op één filmband. Een vreemde gewaar wording Je kijkt met bewonde ring naar een vernuftig gegoochel met de techniek en tegelijkertijd wordt Je oog getrokken naar een scherm achter glas. waarop het eindresultaat ls te zien. En dat totaal van beelden en geluiden krijgt een fascinerende span kracht. Je wordt Iets gewaar van de afschuwelijke emoties, waar door twaalf jaar geleden duizen den mensen werden bevangen Op 22 mei 1967 stond het Brussel se winkelmagazijn l'Innovation in lichterlaaie Het vuur greep zo snel om zich heen. dat van de Nieuwigheid weldra niets meer over was dan een rokende puin hoop Nog altijd staat de ramp die 325 levens eiste, bekend als de grootste warenhuisbrand ter we reld En uit alle hoeken van de wereld kwamen brandweer-offi cieren. architecten, bouwers en verzekertngsspeciallsten naar de Nleuwstraat van Brussel om le ring te trekken uit de catastrofe Wanneer je bij zo een filmmixage de op zich al indrukwekkende te- door Ton Hydra levisie-opnamen van de brand et telijke keren op het filmdoek ziet herhalen, ontdek je telkens ande re detials. waardoor de chaotische toestanden sterker voor je gaan leven. Je vraagt je af. hoe in zo korte tijd een dergelijke hutzen- hoog oplaaiende vuurzee kon ont staan De stuwing van de inkt zwarte rookwolken was zo krach tig. dat het filmbeeld Je doet den ken aan de explosie van een reu sachtige olietank De gedachte aan brandstichting met zware middelen dringt zich nog steeds op Dat was al tijdens de brand het geval, maar er kwam nooit een afdoend antwoord Van Hillo wisselt de dramatische filmflitsen af met het ooggetui genverslag van het echtpaar Pie- ron uit Aalst. De man is geen vlotte prater: tot opsmuk en sen satie zou hij niet eens in staat zijn. Het wordt een herbeleven dat hem af en toe de keel dichtknijpt en ons duidelijk maakt, dat hij nog steeds lijdt aan het drama van toen. Mijnheer Pieron heeft er meer aan overgehouden dan een beklemmende fobie waardoor hij zich niet meer druft te wagen in een groot en druk winkelmaga zijn. Zijn relaas plaatst de hope loos onvoldoende brandbeveili ging (h de Inno (je zou bijna het woord schandalig gebruiken) in schriller licht dan de officiële rap porten. Brandweer-commandant Misbaer vertelt aan Jan van Hillo dat de mensen zich toen niet bewust wa ren van de noodzaak om aan brandpreventie te doen En de brandweer kon niets afdwingen. Voorzieningen die in Nederlandse openbare gebouwen al voor de oorlog geen unicum waren, ont braken twaalf jaar geleden in de drukste winkelstraat van België. Kijkend naar het amateurfilmpje van een Brusselse brandweerman begrijp je tenslotte niet. dat ruim tweeduizend mensen wisten te ontsnappen uit een complex waar juist de vluchtwegen fatale trek- haarden werden voor het vuur De paniek, ontstaan doordat men m korte tijd niet meer van de ene naar de andere etage kon. veroor zaakte de meeste slachtoffers Na te hebben gehoord, dat het herbouwde l'Innovation tot de best beveiligde complexen ter we reld behoort, dringt de vraag zich op. hoe het gesteld is met onze moderne warenhuizen. Van Hillo volstaat met de geruststellende antwoorden van brandweerdes kundigen en een directeur van de Amsterdamse Bijenkorf. Hij heeft ook om bewijzen gevraagd; de beelden daarvan zijn boeiend en overtuigend. We zien hoe het getrainde perso neel reageert op een proefalarm en welke maatregelen er in snel tem po worden genomen. Andere ca mera's volgen tegelijkertijd, wat erin de brandweerkazernes ge beurt, waarna we de rit van spui ten en ladderwagens door het cen trum van de hoofdstad meema ken. Dit levert fascinerende beel den op. Binnen vijf minuten is de bemanning van zes wagens al in actie. Het effectief optreden ver dient bewondering. Eigenlijk werkt de les van Brussel nog altijd na. Brandbestrijdlngs- systemen worden wekelijks ge controleerd en waar nodig verbe terd of uitgebreid. „De brandweer is terecht lastig", zegt warenhuis- directeur Van der Water. Een pa nische verwarring als destijds ln Brussel, lijkt nu ondenkbaar. Dank zij geperfectioneerde voor zieningen en de aanwezigheid van goed geoefende brandweertroe pen is het mogelijk om alle klan ten binnen zeven minuten buiten het gebouw te lelden. Deze aflevering van „Tussen toen en toekomst" is in feite een waar devolle instructiefilm geworden, die ook eigenaars van andere ge bouwen aan het denken kan zet ten over de bescherming van men sen die daar veilig aanwezig den ken te zijn. Er zal hier en daar nog best wat te verbeteren vallen. door Ber Huising d< ja i AMSTERDAM In Amsterdams Populier maakten la woensdagavond mee wat Monkau, Mok en Meeberg si doen in een programma dat zij „We staan er gekleurdjeil genoemd hebben. Zij beginnen dan ook vriendelijk (kunst)bloemen in alle kleuren, want met bloemen kanlvi gens Monkau's lied, zoveel worden gezegd voor wie dify verstaan. De officier van justitie in het programma „In aanraking met de justitie": een jurk met een slabbetje. Ze hadden ook met verdiende bloe men kunnen eindigen als die er ge weest waren, maar ze zeggen het niet met bloemen alleen. Hun liefste kleur is rood. van liefde vrijheid en strijd, en daarover zijn vele liederen ge maakt. en nog te maken. Vooral ook ln verband met de kleur van Marius Monkau. Hun strijdbare programma, met vermakelijke afwisselingen, ein digt dan ook mooi met vertaalde Zuldamerikaanse liederen, een lief en bitter wiegelied van een werkende moeder, een sterk lied over de muur, tegen uitbuiting en onderdrukking, die gebouwd moet worden, een felle afrekening met de rovende Yankees en andere blanken. Daar staan ze alle drie achter, met flinke, muzikale zangstemmen: een gitaar bespeeld door Monkau of van de Meeberg, en de piano of de elektri sche toetsen waar Andries Mok, een oude maar nog jonge popmusicus, krachtig en ook wel gevoelig, weg mee weet. Er zijn meer van die sterke liederen, een van Bierman over het de laatste aflevering de werkelijkheid dichter benaderd dan ln de eerste, waarin de politie uiterst zachtzinnig, bijna voorkomend, omspringt met een inbreker die toch zojuist een poli tieman tegen de grond heeft gesla gen. Een toekomstige „Peter" zou. met die beelden in gedachte, nog wel eens vreemd kunnen opkijken. Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM De NOS-televisie zal de komende maanden veel aandacht besteden aan Europa. In mei zullen zes documentaires worden uitgezon den die de redactie van Gelet op Europa en Panoramiek heeft ontwor pen om ook bij de jeugd belangstel ling te wekken voor die verkiezingen. Vervolgens zullen ln mei op de don derdagavonden vijf documentaires over Europese vraagstukken worden vertoond, die in samenwerking met televisie-organisaties uit West-Duits- land, Groot-Brittannlë, Denemarken. Zweden, België, Zwitserland en Frankrijk worden vertoond. Er zijn ook plannen om op 6 juni, aan de vooravond van de Europese ver kiezingen. een aanvullend program ma over Europa uit te zenden. Uiter aard zullen op de verkiezingsavonden op 7 en 10 juni uitzendingen komen met prognoses, uitslagen, analyses en commentaren. HILVERSUM (ANP) Als opvolger van Lex Karsemeijer, als vaste diri gent van De Bussumse koorvereni ging. is benoemd Bert Kransberg. Kransberg (43) was zelf eens lid van de koorvereniging Pro Muslca, een naam die met het vertrek van Lex Karsemeijer is verdwenen. De nieuwe dirigent studeerde piano en directie en leidt The merry min strels uit Beverwijk. Beverwljks ge mengd koor Zang en vriendschap en het mannenkoor 8hell-singers. A matter of Live and Death, Engelse speelfilm uit 1946 van regisseur Michael Powell en Emeric Pressburg met in de hoofdrollen David Niven, Kim Hunter, Marius Goring. Roger Liveless en Raymond Massey. Beroemde na>oorlogse oorlogs film met een fonkelende hoofd rol van David Niven. Het ver haal is enigszins bizar. Door een misverstand in de Hemel mag een Engelse piloot zijn verblijf op aarde voortzetten. Opvallend is dat het thema: voorbestemd zijn te sterven, maar door een vergissing toch te mogen blijven leven, ook ge hanteerd wordt in de film- Heaven can waif, (1978) een Amerikaanse speelfilm die mo menteel in roulatie is met in de hoofdrol Warren Beatty. David Niven staat al jarenlang garant voor perfecte rollen. Onlangs was hij nog te zien in de film „Death on the Nile". Enige an dere bekende films van hem zijn: Kanonnen van Naverone en Separate tables, waarvoor hij een oscar ontving. Zaterdag Ned. 1 21.55 uur Klnte, Amerikaanse speelfilm uit 1971 van regisseur Alan Pa- kula met in de hoofdrollen Jane Fonda, Donald Suther land en Roy Schneider. Klute ls een harde thriller die door een prima intrige, formidabel spel van Fonda en Sutherland en de twee rode draden door het verhaal, wekenlang ln de bioscopen draaide. Fonda speelt een door het leven gete kende call-girl die wordt ach tervolgd door een sadist. Su therland speelt een detective die op zoek naar een moorde naar in contact komt met de call-girl, een relatie met haar aangaat en bemerkt dat de sa dist en de moordenaar moge lijk een en de zelfde man zijn. maandag Did. 1 23.00 uur. eindeloze wachten op socialist/ van Jewtoesjenko over de onst ke Tyl Uilenspiegel die altijc 'r onderdrukkers bevecht, een lied uit Zuid-Afrika. Alles voor de armen, tegen de rijken. De stellingen daarvan zijn het lijkst ia de Derde Wereld, maar ook hier. In „Nog een Tegen de zet Rob van de Meeberg een di de man neer, die pas ontslagei .t niet weet hoe hij het vrouw en ren moet vertellen. Monkau i als Surinaamse Kottomissie, ee lijke calypso over de koekies Wfl gen deeg die wij hier van de S jt: mers moet slikken. Ondanks de ernst die er achèt zijn ze niet voordurend zwaar hand. Ze hebben sketches, ovf theatervak en tv-studiowerk, zichzelf niet zo sterk zijn, ma 1 vrolijk werken door de typetjes er in aangeven. Vooral Rob we< humor malle herkenbare n tjes neer te zetten. Andries 1 musicus, doet er ook aan me ac mijmert ook eens aan de toet» je het zeggen moetj dat je niet r van haar houdt, een gevoelig j minkje dat door Rob meteen afgebroken met „gewoon ree haar gezicht". Leuk dwaas is Ro|n de Meeberg in een. toch ven baar, Chinees gedicht, of als m die Van Agt lovend bezingt. Mo Monk en Meeberg hebben. go< menwerkend, dus een projra d dat gevuld is met woorden en n en beweging, en het verder moe len met een heel eenvoudige a: ding. Harry Mulisch, Vergrote raai Verklaringen, paradoxen, mulii ken, gekozen door Gerd de Lejr sterdam, Loeb Sc van der V|>i 1979. 108 blz. 19,50. Bundel uit heel het werk van Mulisch, Interviews, alfabetisch/therr gerangschikt. Jan Greshoff. 265 redenen tot| Den Haag, Nijgh Sc Van Ditma 56 blz. 15,50. Een keuze ufl aforismen door Gerd de LeyT trefwoordenregister. r« C. Buddingh'. Dagboeknotities! 1972. Amsterdam, De Bezig Bij:r 584 blz. Prachtig uitgegeven, ha me editie van twee eerder los ve i nen dagboekdelen: „Wat je zeg je zelf" (1970) en „Verveling b niet" (1972). Een namenregister gevoegd. Frans Buyens. Willem Elsschot burgerlijk geweten. BZZTOH, 'i venhage, 1978. 64 blz. 9,50. He van een essay uit 1951 („Wille schot, een inleiding tot zijn wer welkom, aangezien er betrek weinig secundaire literatuur ove schot bestaat. ADVERTENTIE SBK Amsterdam Amstel 31» (bij de Munt) 020 - 23 92 15 kunst lenen sparen kopen Kunst- en veilingzaaU makelaars-veilinghouders in roerende goederen rsgeftnatrg v«iiing*n van kunst antiek en inboe- Ot's *oo' onze c'-enieie zoeken oötecten voor goed gehalte ve'koopcondities op aanvraag ook voo» j' o* laiaiies mzake verzekeringen suc cessie eic ter. 076-144271 Nassau Dillenburgstraat 3 Den Haag Er zijn mensen die zeggenH kunt er wel EEN DAG ronc dwalen - in de oud-Hollandse leenkamers van Antiek Boetiek Hoogendoorn Zildstraat 83, Aalsmeer je kijkt er de ogen uit, en de prijzen zijn laag te noemen. s Woensdagmiddags gesloten' GALERIE DE OUDE RIJN 2/3 l/m 31/3 Otto Hetterschi gemengde technieken ook Do av. 7-9 Open woe t/m za. v. 12-17 uur. STILLE MARE 4, LEIDEN. Galerie Magdalene Sothman N.Z. Voorburgwal 284 1012 RT. tel. 020-236920 open di. t/m za. 10-17 Za. en zon. gesloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4