Luns wil opheldering Wiegel is bereid tot aftoppen van salarissen Hogere drempels omroepen Susteren weet van verleden SS-arts 'n Fles wijn wordt toch ook aan tafel geopend? PLO krijgtj geen uitleg: over trucks i NAVO-secretaris ontkent ooit lid NSB te zijn geweest CNV jongeren: Geen scheiding tussen opleiding en baan Grens bij 45.000 gulden bruto Dr. Lou de Jong gaat met pensioen Dodelijk ongeluk Rita Inwoners verbaasd over publiciteit rondom K. VRIJDAG 2 MAART 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De secretaris-generaal van de Navo, mr J. M. A. H. Luns. zal binnenkort een gesprek hebben met dr L. de Jong over de beschuldiging dat hij lid zou zijn geweest van de NSB van 1933 tot 1936. Mr Luns heeft gisteren via een woordvoerder in het Navo-hoofdkwar- tier in Brussel ontkend ooit lid van de NSB te zijn geweest. Ómdat dr De Jong van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie echter verklaarde in het bezit te zijn van documen ten waaruit dit NSB-lidmaatschap blijkt, wil Luns volgens de gistermiddag uitgegeven verklaring met De Jong nagaan hoe deze registratie moet worden uitgelegd. Luns meent dat er van een misver stand sprake moet zijn, aangezien hij bij zijn weten in zijn studententijd niet betrokken is geweest bij welke politieke partij dan ook en zich poli tiek geheel alzijdig heeft gehouden. Inmiddels heeft PvdA-fractievooreit- ter Den Uyl de regering gevraagd de Tweede Kamer zo snel mogelijk in te lichten over een eventueel NSB-lid maatschap van Luns. Hij zei het vreemd te vinden dat niet minister Pais van onderwijs (onder wie Oor logsdocumentatie ressorteert), maar dr De Jong de gegevens bekend heeft gemaakt. Volgens Den Uyl is het van groot belang dat de gegevens be schikbaar komen voor de Kamer, „omdat het gaat over een buitenge woon belangrijk ambtenaar die ook namens Nederland in het buitenland opereert". Het Algemeen Dagblad publiceerde gisteren de verklaring van dr De Jong over het NSB-lidmaatschap van mr I Luns, nadat deze krant De Jong om een bevestiging had gevraagd. De groep Groningers die oorlogsmisda digers opspoort, had de krant in ken- j nis gesteld van de gegevens. De Jong zei al Jaren op de hoogte te zijn ge- weest van het NSB-lidmaatschap van j Luns van '33 tot '36, maar het niet belangrijk genoeg te hebben gevon- i den. „Er zijn 70.000 Nederlanders een blauwe maandag lid geweest, die er later weer op zijn teruggekomen," aldus dr De Jong gistermiddag tegen over Trouw. Desgevraagd zei hij ook niet te begrijpen waarom Luns aangenomen dat er geen misverstand in het spel is zijn lidmaatschap ontkent. Mr. Luns De nu 67-jarige mr. Luns bedankte volgens de gegevens van Oorlogsdo cumentatie als lid van de NSB in april 1936, toen hij 25 Jaar oud was. Luns zou zich in 1933 bij de NSB hebben aangemeld. Deze fascistische partij telde toen ongeveer vijfduizend leden, waarna het ledental snel op liep, tot in 1936 een vooroorlogse re cordhoogte van 55.000 leden werd be reikt (in de oorlog waren er 100.000 Nederlanders lid). Oorlogsdocumen tatie heeft aan de hand van de NSB- ledenadministratie vastgesteld dat Van onze soc.-econ. redactie UTRECHT Werkende Jeugd CNV is zeer ontstemd over het pleidooi van het Nederlandse Christelijk Werkge versverbond voor afschaffing van het miniimm loon van jongeren op een bedrijfsopleiding. De CNV jongeren zijn het volstrekt oneens met de opvatting van de christelijke werkgevers dat er een scheiding noet komen tussen leren en werken in beroepsopleidingen en dat als gevolg hiervan jongeren geen aanspraak meer zouden kunnen ma ken op het volledig wettelijk mini mumjeugdloon. Werkende Jeugd rindt dat die koppeling zo spoedig mogelijk moet worden geregeld in de wet op het leerlingwezen. Verder zegt Werkende Jeugd CNV Van onze parlementsredactie „het meer dan zat te zijn" dat de werkgevers voortdurend onderwijs kundige argumenten aanvoeren, ter wijl het hen in feite gaat om de loon kosten in de onderneming te druk ken. In tegenstelling tot de werkge vers menen de CNV Jongeren dat het minimumjeugdloon extra moet wor den verhoogd met 2,5 procent. Ook pleiten zij voor een bedrijstaksgewijs opgezet egalisatiefonds met het doel praktij kopleidingskosten eerlijker over het bedrijfsleven te verdelen. v66r 1 Januari 1940 van elke drie Nederlanders die lid waren geworden, er twee weer hadden bedankt. 'Kwaadaardig verhaal' Toen Luns vorige week tegenover het Algemeen Dagblad de beschuldiging van zijn lidmaatschap een „kwaad aardig verhaal" noemde, onderzocht dr. De Jong nogmaals zijn archief. Hij stuitte op een ledenformulier van de NSB op naam van Luns. Alle per soonsgegevens op dit formulier, zoals initialen, geboortejaar, geboorte plaats, studierichting en diensttijd bij de Koninklijke Marine bleken te kloppen. In het zogenoemde stam- boekregister van de NSB werd boven dien de naam van Luns aangetroffen, met daarachter de vermelding „be dankt". Een persoonsverwisseling lijkt dr. De Jong vrijwel onmogelijk. Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu mentatie heeft deze stukken rond 1950 in zijn bezit gekregen. Rector Luns is sinds 1971 secretaris-generaal van de Navo. HIJ werd op 28 augustus 1911 ln Rotterdam geboren en stu deerde rechten in Lelden en Amster dam. Hij was lid van het Amsterdam se studentencorps, waarvan hij van 1934 tot 1935 rector was. Mr. Luns voert dan ook tegen de beschuldiging aan, dat hij die functie als NSB-lid nooit bekleed zou kunnen hebben. Vrienden en studiegenoten van Luns hebben verklaard in die tijd nooit iets van een NSB-lidmaatschap te heb ben vernomen. De NSB werd in 1933 reeds een verboden groepering voor militaire kaderleden. Het ministerie van defensie verleende eervol ontslag aan militairen die lid bleven. Luns deed zijn doctoraal in 1937, volgde van 1937 tot 1938 een cursus politieke economie aan de London School of' Economics en in 1938 een cursus aan het Deutsches Institut für Auslünder te Berlijn. Van 1938 tot 1940 werkte hij bij het ministerie van buitenlandse zaken. In Nederlandse diplomatieke dienst was hij van 1940 tot 1941 werkzaam in Bern, van 1941 tot 1943 in Lissabon en van 1943 tot 1949 in Londen. In het tweede minis- terie-Drees was Luns van 1952 tot 1956 minister zonder portefeuille. Daarna volgde zijn langdurig minis terschap (tot 1971) van buitenlandse zaken in diverse kabinetten. Optimisme straalt af van het gelaat van minister Wiegel voor de aanvang van het overleg met de ambtenarenbonden over aftopping van de prijscompensatie. Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG Het is nu zo goed als zeker dat de prijscompensatie voor ambtenaren voor een keertje wordt afgetopt vanaf salarissen van bruto 45.000 gulden. Minister Wiegel (binnenland se zaken) is bereid deze wens van de grote bonden van ambtenaren, aangesloten bij FNV en CNV, in te willigen. Vandaag praat de minister verder met de bonden, en waarschijnlijk valt dan de definitieve beslissing. Wiegel is echter niet bereid op het tweede geschilpunt de algemene korting op de salarisverhoging van ambtenaren nog verder te nivelle ren dan hij al van plan was: dit jaar een korting van 0,3 procent per half jaar voor de laagste salarissen, oplo pend tot 0,7 procent voor de salaris sen boven ongeveer 60.000 gulden bruto. De grote bonden zijn trouwens onder ling verdeeld over een verdergaande nivellering. Het ACOP (NVV/FNV) wilde een korting van 0,09 voor de laagste tot 0,98 procent voor de hoog ste salarissen. De RKCOP (deels NKV/FNV, deels CNV) en de CCOOP (CNV) zijn het eens met Wiegel dat een korting van 0.3 tot 0.7 procent al nivellerend genoeg is. Bovendien heeft het ACOP verdeeldheid in eigen huis gekregen doordat de omvangrij ke Rotterdamse afdeling zich heeft uitgesproken tegen elke korting, ni vellerend of niet. Het beraad met minister Wiegel werd gisteren verdaagd tot vanochtend op veizoek van ACOP en RKCOP die nieuw beraad in eigen kring wensten. Van het RKCOP maakt deel uit de FNV-bond KABO, die de laatste tijd tot vrijwel dezelfde standpunten kwam als de FNV-zusteroganisatie ACOP. Wellicht probeert het ACOP Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Professor dr L. de Jong, sinds 1945 directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu mentatie, gaat per 1 mei met pen sioen. Op 24 april wordt dr De Jong 65 jaar. Na zijn pensionering blijft professor De Jong zich bezig houden met het beschrijven van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. De laatste delen van dat standaardwerk zullen omstreeks 1985 verschijnen. Dr De Jong blijft ook aan als buitengewoon hoogleraar in de algemene geschiede nis van de nieuwste tijd in Rot terdam. STEENWIJK (ANP) Een bedrijfs- ongeluk bij de Dijka plasticbuizenfa- briekheeft gisteren het leven gekost aan de 33-jarige J. Pit uit Steenwijk De man werd getroffen door een af- sluitingsprop. die door een breuk in een ketting tijdens de fabricage van buizen was losgeschoten. gaan. Bovendien voorkomt het te leurstelling bij die omroepen als ze de C-status niet binnen twee Jaar zou den halen. Mevrouw Gardeniers vindt dat een aspirant-omroep pas dan zendtijd moet krijgen als er een reële kans bestaat om C-omroep te worden. DEN HAAG Omroeporganisaties moeten in de toekomst aanzienlijk meer leden hebben om de status van A-, B-, C- of aspirant-omroep te krijgen. Minister Gardeniers van CRM heeft de Tweede Kamer gisteren een voorstel gestuurd, waar in de verhoging van de ledenaantallen worden vermeld. A- omroepen zullen minimaal 500.000 leden moeten hebben. Op Kritiek PvdA het ogenblik zitten ze op een grens van 400.000 leden. B- omroepen gaan van 250.000 naar 325.000, C-omroepen van 100.000 naar 150.000 en aspiranten moeten een aanhang van 75.000 leden hebben, dat was 40.000. Tot nu toe moest een aspirant-om- roep zich binnen twee Jaar waar ma ken door op te klimmen naar C-om roep. In de toekomst stelt minister Gardeniers voor, ze één jaar de kans te geven. De voorsteilen van mevrouw Garde niers gaan een stuk verder dan die van haar voorganger Van Doorn, die ook ai een verhoging van de drempels wilde. Zij wil dat alle criteria verande ren, omdat anders de A-omroepen ongemoeid zouden blijven bij de ver anderingen. De verandering van de drempels is nodig nu het voorstel er ligt om het zogeheten „huismanskiesrecht" te la ten verdwijnen. Tot op heden is het zo dat het hoofd van een gezin be paalt voor welke omroep zijn gezin kiest. In de toekomst kan iedereen boven de achttien die in Nederland woont, lid worden van een omroep. Gevolg van deze maatregel is dat het aantal leden van alle omroepen aan zienlijk gaat stijgen. Wil deze bijstel ling van de aantallen enige zin heb ben, dan moet dat niet achteraf, maar voor de loskoppeling geschieden. vindt de minister. De minister ziet in deze regeling geen problemen voor de VPRO. Die C- omroep heeft op het ogenblik naar eigen zeggen ruim 194.000 leden, ruim boven de „rode lijn". Vooral PvdA en CPN hadden de minister gevraagd bijzondere aandacht te schenken aan de gevaren die zouden dreigen voor C-omroepen als de eisen scherper zouden worden. Met de nieuwe eisen voor de aspirant- omroepen wil de minister onnodige versnippering van zendtijd tegen De PvdA heeft bezwaren tegen dit voorstel van de minister omdat er slechts sprake is van één loskoppe ling. Het „kiesrecht" voor iedereen boven de achttien moet gepaard gaan met de ontkoppeling van het geabbo- neerd zijn op een programmablad en het daaraan gekoppelde lidmaat schap. Volgens de PvdA is het hele maal niet zo logisch dat iemand die het goedkoopste programma blad heeft ook tevens lid wil zijn van die omroep. „Dit is een voorstel waarmee de mi nister zeer duidelijk de KRO in be scherming neemt. Het ledenaantal van de KRO zou namelijk best eens sterk kunnen kelderen als het abon nee-zijn op hun goedkoopste pro grammablad los zou staan van een lidmaatschap van deze omroep. Wij willen beide ontkoppelingen en nog eerder een verlaging van de drempels van aantallen dan een verhoging," aldus de heer Kosto (PvdA). In het voorstel van mevrouw Garde niers staat dat iemand geen lid is van een omroep, terwijl hij toch abonnee is op het programmablad, indien hij uitdrukkelijk te kennen geeft geen lid te willen zijn. „Dat is onzin natuur lijk, dat doet niemand," aldus de heer Kosto. Kritiek omroepen De meeste omroepen (vooral de klei ne) zijn niet erg gelukkig met de voorstellen van Gardeniers. Drs Do renbos, directeur van de EO noemde de plannen gisteren zelfs ondoor dacht en levensgevaarlijk. „Op die manier leg je een bom onder het hele omroepbestel. Verhoging van de drempels werkt vercommercialise ring in de hand." Veronica en VPRO vonden het verder niet juist dat de drempel van C-omroepen met 50 pro cent en die voor A-omroepen maar met 25 procent omhoog gaat. De VPRO woordvoerder voegde hier aan toe dat zijn omroep direct in de gevarenzone kan komen wanneer 'de drempel wordt verhoogd. „Je hoeft maar één bijzonder controversieel programma uit te zenden en je zit in de buurt van de 150.000 leden met alle gevolgen van dien." De twee „superomroepen" AVRO en TROS met respectievelijk 780.000 en 730.000 leden hebben met de voorstel len van Gardeniers geen moeite. de KABO alsnog mee te krijgen om bij Wiegel een verdergaande nivelle ring in de korting te bepleiten Intrekken Dan zou echter een reactie van Wie gel kunnen zijn dat hij gezien de grote onderlinge verdeeldheid onder de bonden van ambtenaren, terug valt op zijn oorspronkelijke voorstel voor een globale korting van een half procent per halfjaar voor alle ambte naren, zonder aftopping, en dus zon der enige nivellering. De minister heeft in het al maanden lopende over leg steeds laten weten dat hij dat oude plan ook helemaal niet slecht vindt. Te verwachten valt dat in dit geval het ACOP zijn tegenvoorstel voor verdergaande nivellering zal in trekken. De kleinere organisaties Ambtena- rencentrum en CHA, waarbij veel ho gere ambtenaren zijn aangesloten, hebben zich tot nu toe steeds gekeerd tegen enige korting op de salarissen, maar keerden zich nog feller tegen nivellering of aftopping als er toch een korting zou komen. Deze bonden zouden dus aan het langste eind trek ken wanneer Wiegel zou terugvallen op zijn oude voorstellen Zonder korting of aftopping zouden de ambtenaren per 1 januari een sala risverhoging van 2,2 procent krijgen Overeenkomstig Wiegels laatste standpunt, dat waarschijnlijk de uit komst zal worden, ontvangen de laag ste salarissen hiervan 1,9 procent, af lopend tot bijna 1.7 procent voor ambtenaren ln de rang van commies a met enige dienstjaren Van onze Haagse redactie DEN HAAG Het ministeriè van buitenlandse zaken is niet van plan de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO in Libanon speciale uitleg te geven over het feit, dat milv taire dumptrucks uit West- Duitsland te zamen met het Nederlandse VN-materieeJ van Rotterdam naar Haifa zijn verscheept. Deze trucks zouden volgens meder deling van de bemanning van het betrokken schip, via Israël naar dé christelijke milities in Zuid-Llbanonj de tegenstanders van de Palestljnen, worden vervoerd. Alhoewel buitenlandse zaken zeer on aangenaam verrast is door deze affaii re, is ln een speciaal contact met de PLO niet voorzien Nederland onder houdt namelijk behoudens in huma; nitaire gevallen geen relaUes met dé PLO. zo benadrukte een woordvoer^ der Buitenlandse zaken gaat er van! uit dat de officiële mededeling in Deg Haag dat de Nederlandse regering niet van het transport van de trucfc^ op de hoogte was, voldoende zal zijn om te voorkomen dat de PLO Neder; land van partijdigheid in het Llbane! se conflict zou gaan verdenken. In Den Haag werd erop gewezen dat* de trucks, afkomstig van het Amen-| kaanse leger in West-Duitsland, niet» als militair materieel zijn aange-; merkt. Voor de export Was daarom, geen speciale vergunning nodig. Het; ging overigens niet werkelijk om ex-, port. maar slechts om doorvoer van het materieel van West-Duitsland naar Israël. De bestemming ln IsraëC is een onbekende firma in Tel Aviv Het ministerie onderstreepte dat het nog in het geheel niet zeker is datj deze dumptrucks inderdaad voor da christenen in Libanon bestemd zijn* Men wees erop dat in Israël veel oud- leger-materieel wordt geïmporteerd om in de landbouw of bijvoorbeeld voor het vervoer door de woestijn! gebruikt te worden. Om misverstanden weg te r.emen en! de neutrale Nederlandse posiUe nog; eens te onderstrepen zal de regering! snel antwoorden op Kamervragen die; het Tweede Kamerlid Van der Spek! (P8P) gisteren stelde. Deze wil weten hoe de regering aan de Nederlandse! VN-mllitairen wil uitleggen dat zij de; vrede moeten bewaren in Zuld-Liba-! non terwijl de regering zelf meewerkt; aan het bevoorraden van één der! strijdende partijen. Hij vraagt ook; hoe de regering een eind wil maken, aan dit soort illegale wapenhandel. „U schrijft wel bedenkelijk g aan mijn vader, vindt u niet?" ADVERTENTIE U bestelt Spa. U betaalt voor Spa. Dus hebt u ook recht op Spa. Vraag dus om Spa in het flesje. Spa is natriumarm mineraalwater. Spa maakt niemand na. door Haro Hielkema BUSTEREN (L.) Er staan dezer dagen vrij weinig Belgische auto's op de Markt in Susteren. Meestal is er een fors park van wagens met (voornamelijk Belgische) patiënten voor dokter A. J. K. De huisarts die in zijn praktijk uitsluitend particulieren behandelt, vertoeft buitenslands. Op vakantie. De geruchten dat de arts voortvluchtig zou zijn sinds 5ijn oorlogsverleden begin deze week door Simon Wie- senthal in het TV-rogramma .Vara-Visie" werd opgera- celd, worden in zijn woon plaats Susteren krachtig ont- tend. „Sensatie" noemen ze let, de cafébaas, de bakker, ie winkelier. De dokter is za- lerdag op vakantie gegaan laar een vriend in Egypte Bik jaar om deze tijd, wan- leer het carnaval begint, [aat hij er een paar weekjes ussenuit". zegt collega- luisarts J Ebbers. „Dat was tl maanden vantevoren be- proken." n Susteren zijn ze er tame- ijk nuchter onder gebleven. zo kort na het carnaval, toen in de publiciteit kwam dat dokter A. J. K. in de tweede wereldoorlog als arts werk zaam geweest is in Duitsland, lid was van de NSB en de Germaanse SS en de Duitse arts Wilhelm Knipping door vergiftiging om het leven ge bracht zou hebben. De 83-ja rige weduwe van de in 1944 overleden Knipping heeft in september vorig jaar de offi cier van justitie in Maastricht gevraagd een vervolging te gen K. in te stellen Woensdag bracht het Rijks- instuut voor Oorlogsdocu mentatie het ministerie van justitie op de hoogte van een in West-Duitsland verricht onderzoek naar het oorlogs verleden van de arts. Tal van inwoners van Suste ren reageerden verbaasd over de publiciteit rondom K. „We wisten het toch allemaal dat hij bij de SS gezeten heeft," aldus een straatgenoot. Vol gens dokters Ebbers heeft K. van zijn oorlogsverleden ook nooit een geheim gemaakt. „Hij heeft het nooit onder stoelen of banken gestoken. Dit is een oude zaak. die nu weer opgerakeld wordt De weduwe van Knipping wil per sé een zondebok voor de dood van haar man. Maar dat hij Knipping vergiftigd zou heb ben, dat geloof ik niet Ik zie hem daar niet voor aan Dat K. de hand in de dood van Knipping zou hebben ge had is bij de bevolking van Susteren niet bekend „Als het echt waar is. dan hangt ie." zegt een inwoner. „Maar ik kan het me nie$ voorstel len. Ik mocht hem altijd graag en ik mag hem nog. Ik geloof dat hij volgende week weer gewoon terugkomt en zijn praktijk voortzet." Ook dokter Ebbers is ervan over- tugd, dat K. na zijn vakantie in Egypte weer in Susteren aan het werk gaat. Hij ver wacht dat de golf van publici teit over het oorlogsverleden van K. diens praktijk geen schade zal berokkenen. „Hij heeft nooit verzwegen dat hij bij de SS geweest is. Drie jaar geleden was hij nog op de televisie in een programma over voormalige SS'ers. Ik ge loof dat de publiciteit hem zelf ook niets doet Ik be schouw de affaire als een storm in een glas water K. geniet de sympathie van de bevolking volgens zijn col lega, die berichten bestrijdt als zou K. op onbevoegde wij ze zijn artsenpraktijk uitoefe- nea K. heeft aanvankelijk medicijnen in Groningen ge studeerd en heeft vervolgens in Berlijn een Duits artsdiplo ma behaald. Terug in Neder land moet hij opnieuw een aantal examens doen (in Lei den). omdat zijn Duitse diplo ma niet erkend wordt door de Kon. Ned. Maatschappij tot Bevordering der Genees kunst. Straf uitgezeten De 58-jarige arts is in 1950 een praktijk ln het Limburgse Susteren begonnen, nadat hij in het naburige Konings bosch zijn straf had uitgeze ten voor zijn lidmaatschap van de NSB en de Germaanse SS en voor zijn werkzaamhe den als SS-Untersturmfilhrer aan het oostfront In de loop der Jaren richtte K. zijn prak tijk steeds meer op particu liere patiënten en deed hij zijn fondspatiënten over aan zijn voormalige assistent, dokter J Ebbers K is zich steeds meer gaan toeleggen op de behandeling van ast ma-patiënten en mensen met reuma-klachten. HIJ had vrij- ê.JRL&SA»/iCJBw wel geen cliënten meer in het dorp zelf. waar hij nauwelijks aan het openbare leven deel nam. Éénmaal, In 1968. was hij initiatiefnemer van een tentoonstelling van de Egyp tische kunstenaar Hassan Heshmat. een vriend van K. bij wie hij nu vakantie houdt. De meeste patiënten van K. die een hoog-klimaat-appa- raat ontwikkelde voor de be handeling van astma-lijders, zijn afkomstig uit België. Het marktplein in Susteren raak te steeds voller met auto's van bezoekers. De horeca en de winkelstand werden er door gestimuleerd; een café tegenover de praktijk van K bestaat nagenoeg alleen van koffiedrinkende astma- en rheuma-patiënten. De officier van Justitie in Maastricht, mr. J Booster, heeft K nog niet gehoord in verband met de aanklacht van de weduwe Knipping Wel heeft hij de brief van de Westduitse ontvangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 3