WINTER VRAAGT VEEL OFFERS
Harde strijd verwacht
J» a
1 i
J jS M 4
O. JHLjfl Jtm
Weekendpuzzel
Moestuin
Experimenten met schaakspel
3
■lil
Dammen
l m
Nieuwe
boeken
Schaken
ïïMmj
m a&m
8il8|
8 1 I I I
it i
a 18 PUSi
BON
[terdag 24 februari 1979
VARIA
trouw/kwartet
17
1
len graan en andere muizekost.
waar de knaagdiertjes hun holen
voor verlaten, zodat ze op hun
beurt door de uilen gevangen kun
nen worden. Hij laat 's nachts het
buitenlicht branden in zijn tuin.
waar bosuilen op muizen jagen die
de resten van het overdag ge
strooide vogelvoer komen eten.
Ook zoogdieren hebben te lijden
van de sneeuw en de ijzel. Hazen
en konijnen kunnen niet bij de
planten komen en stillen hun hon
ger vaak aan boombast die ze van
jonge stammetjes afknagen. Ha
zen komen zelfs in de tuinen bij
huizen en vreten van nog te velde
staande spruit- en boerekool. Jaap
Taapken vertelde me dat de konij
nen in de bossen nu vooral denne-
takken schillen die. door sneeuw
en ijzel te zwaar geworden, van de
bomen zijn gebroken. Er zijn al
veel konijnen doodgegaan, waar
schijnlijk voornamelijk zieke en
jonge dieren.
In Santpoort komen de reeën uit
de duinen en wagen zich in de
tuinen van de mensen, waar ze
knabbelen van de knoppen van
heesters.
Molshopen
De koude-inval na de dooi vorige
week was een lelijke tegenvaller,
die vooral rampzalige gevolgen
kan hebben voor de vogels die de
ijzige januarimaand hadden over
leefd. Vooral meerkoeten en de
enkele roerdompen die nog waren
overgebleven, moeten het slacht-
offer geworden zijn. De vogelcho-
lera had daarvoor al alle zwakke
meerkoeten, die door de ontberin
gen van de winter nog extra waren
verzwakt, gedood. Alleen de ster
ke vogels waren nog in leven en
daaronder vielen opnieuw doden.
Broedvogeltellers zullen de ko
mende lente en zomer zeker de
uitwerking van deze winter
merken.
Geschat wordt dat van de winter
koninkjes nu al negentig procent
de dood gevonden heeft. Deze in-
sekteneters zoeken nun voedsel,
hoofdzakelijk insekten en spinne-
eieren, in schorsspleetjes, die da
genlang afgesloten zijn geweest
door de ijzel. Na de winter van
1962/'63 bleek de winterkoninkjes
bevolking in ons land drastisch
uitgedund te zijn en datzelfde zal
de komende lente te zien geven.
Ook voor het boomkruipertje dat
op dezelfde manier als het winter
koninkje voedsel zoekt, moet met
Kraaien vinden altijd wat. Zij
weten zich onder alle omstandig
heden aan te passen en leven bui
ten de steden van de kadavers
van pasgestorven vogels en zoog
dieren.
grote sterfte rekening worden ge
houden.
Nog een ijzelslachtoffer is de groe
ne specht, die veel van zijn voed
sel op de grond vindt. De grote
bonte specht heeft daar minder
last van, omdat hij naast insekten,
die onder de schors leven, veel
zaden eet die hij uit kegels van
dennen en sparren peutert en ook
niet schroomt om op de voederta
fel te komen. Dat geldt ook voor
de boomklever.
De ijsvogeltjes, die in ons land
gebleven zijn, zijn allemaal al in
de loop van januari gestorven.
Deze vliegende juwelen voeden
zich met visjes, die ze in wakken in
stootvlucht vangen. Ze laten zich
niet voeren in tegenstelling tot de
blauwe reigers, die in de laatste
tien jaar de nabijheid van de mens
hebben leren waarderen. In deze
winter zijn naar verhouding maar
weinig reigers in onbewoonde ge
bieden gebleven. De reigers die
zich verzameld hebben rondom
voerderplaatsen, eten gretig vis-
en slachtafval en maken het rede
lijk goed. Er zijn wel nogal wat
dode zwanen, hetgeen niet zozeer
te wijten is aan een direct gebrek
aan voorbaden voedsel, maar aan
vastvriezen aan het ijs of door
ijsafzetting op de snavel, waar
door ze de hongerdood zijn ge
storven.
Het Nationaal Comité Wintervoe-
dering van Vogels ziet toch een
paar voordelen in de situatie ten
opzichte van de winter '62/63.
Door de thermische verontreini
ging, veroorzaakt door lozing van
koelwater op het buitenwater,
blijven veel wateren open en dus
beschikbaar voor het waterwild,
dat zich daar concentreert en ge
makkelijk te voeren js. De hoge
zoutlast van de Rijn brengt met
zich mee dat het water minder
gemakkelijk bevriest, waardoor
het kruien van het ijs achterwege
blijft. Door dit kruien kwamen
veel vogels om, die tussen de
schotsen hun poten braken.
Er sterven vooral veel jonge vo
gels. Dat is heel normaal en ook in
minder koude jaren het geval.
Daar zijn de broedsels op „bere
kend": na een natuurlijke selectie
blijven alleen de sterkste over.
Van elk vogelpaar hoeven er van
de vele nakomelingen die zij in
hun leven voortbrengen, maar
twee te overleven en zich voort te
planten om de soort in stand te
houden. Veel sterfte is vastgesteld
onder de jonge kokmeeuwen, een
soort waarbij die constatering
eenvoudig is, omdat de jongen er-
anders uitzien dan de oude vogels.
Maar we mogen gerust aannemen
dat dat onder andere vogelsoorten
Onder aan de mens gebonden vo
gels als de spreeuw zijn de verlie
zen betrekkelijk gering. In de ste
den wordt zo druk gevoerd dat
het voedsel vaak lang onaange
roerd blijft.
waarvan de jonge vogels niet zo
gemakkelijk van de oude te onder
scheiden zijn, evengoed het geval
is.
Behalve meerkoet, roerdomp,
groene specht, winterkoninkje,
boomkruipertje en sommige me-
zesoorten behoren de waterral en
alle muizejagers zoals uilen en to
renvalken tot de vogelsoorten die
het heel moeilijk hebben. De wa
terral is een teruggetrokken in
riet- en onlanden levend familielid
van het waterhoen, dat nu ge
dwongen wordt de onderge
sneeuwde ruigte te verlaten en
nog wat voedsel tracht te vinden
langs de randen ervan. Door zijn
schuwheid laat hij zich zelden
voeren.
De muizejagers kunnen hun prooi
dieren niet vangen, omdat die in
hun holen blijven die ze onder de
sneeuw over de bosbodem hebben
gemaakt. Jaap Taapken. de
hoofdredacteur van het vogeltijd
schrift „Het vogeljaar", heeft een
methode gevonden om de ransui
len in zijn buurt van muizen te
voorzien. Tegen de avond strooit
hij op een sneeuwvrije plek niet
ver van de roestplaats van de ui-
Ondanks de bevroren grond en de
dikke sneeuwlaag zijn er nog
steeds molshopen te zien. De mol
len graven nu diep in de grond,
waar ook de regenwormen zich
hebben teruggetrokken. Ze gaan
nu tot een diepte van wel zestig
centimeter. Voor ventilatie van
hun gangenstelsel graven ze naar
boven, waar de molshopen ont
staan. Ze kiezen daarvoor plekken
die niet te diep bevroren zijn. Bo
vendien graven ze niet in massieve
klein, maar altijd in wat rulle
grond, die ook in bevroren toe
stand houvast geeft aan hun ster
ke graafpoten. Toch moeten ook
onder de mollen slachtoffers ge
vallen zijn, vooral in erg vochtige
gebieden.
Als de dooi alle sneeuw en ijs heeft
laten verdwijnen, zullen alle afge
sloten wateren vol blijken van
dode vis. „In ons land leeft veel
vis, dus er kan ook veel dood
gaan," zegt visserij bioloog Dolf
Boddeke. Hij noemt met name
paling, voorn en karper als de
soorten waarvan veel sterfte te
verwachten is, omdat ze juist le
ven in poldersloten en andere
veelal ondiepe wateren die weinig
doorstroming hebben. Ook van de
groene kikker, die in de bodem-
modder overwintert, verwacht ik
in de komende zomer een sterke
teruggang, niet van padden, sala
manders en de bruine kikker, die
op het land in muizegaten en an
dere bodemholten de winter in
verstijfde toestand doorbrengen.
Als deze winter voorbij is, zullen
we opgelucht ademhalen, maar de
nawerking zal nog lang merkbaar
blijven. Dat staat vast.
cht
iale
de
n het komende kampioenschap
ran Nederland zal het voor uw re-
lacteur een hele toer worden om
ijn titel in het bezit te houden. We
unnen een heel spannend gevecht
erwachten met waarschijnlijk
Piersma en Clerc in de hoofdrollen,
loe de vorm van de openbaring van
et wereldkampioenschap. Johan
lastiaannet. is. moet nog worden
fgewacht. De meeste ..experts"
uilen zijn prestatie wel als een uit-
chieter zien. Ik ben daar niet zo
iker van. Wat wel vast staat is. dat
;noemd drietal met Van Aalten
natuurlijk is dit grote talent uitein-
lelijk toch niet gestopt met de top-
port, want iedere topspeler weet
at dammen een verslaving is en
rte daar van af wil komen moet wel
leel sterk in zijn schoenen staan!),
ran der Wal en niet te vergeten
ansen. De Ruiter, Bronstring (gefe-
iciteerd met je come-back Epi!)
fan der Borst en de debutanten
looijberg en Stokkel zullen zorgen
oor een grandioos spektakel en
loom en De Boer zullen hun steen-
je daartoe ook wel willen bij dra-
en. Een finale van 14 man en daar
in des te spannender omdat de
chte sterken in dit toernooi met
neer deelnemers dan gebruikelijk
eker boven komen drijven.
fandaag de partij tussen de bonds-
rainer Jan de Ruiter, die dit jaar
uidelijk revanche heeft genomen
oor zijn uitschakeling in de halve
inales van 1978 en Bakker. Laatst-
enoemde hanteert het zwarte ma-
eriaal op de manier die we van hem
Tiennen, brutaal en rücksichtslos.
23-29 16-21 2. 31-26 18-22 3. 39-33
3-18 4. 37-31 11-16 5. 44-39 8-13 6. 50-
6-11 7. 31-27 22x31 8. 36x27.
Ireigt met 27-22 waardoor zwart
iin of meer gedwongen is tot 18-22
27x18 13x22. 10. 41-37 2-8 (een
or- elangrijke concessie in dit flank-
pelgenre). 11. 46-41 9-13 12. 29-23
9x28 13 32X23 12-18 Ruimt de
'z,i ritte voorpost direct maar op, en
?®u' srecht. Immers een aanval op veld
is door het ontbreken van een
chijf op 2 wel uitgesloten.
4 23x12 7X18 15. 37-32 14-19 16.
1-37 1-6. Wit is de opening een stuk
eter door gekomen, maar nu moet
een goed plan worden gevonden
te kunnen profiteren van
warts zwakke (niet helemaal het
oede woord, maar ja) linkervleu-
Persoonlijk had ik daarom ook
e voorkeur gegeven aan 16. 42-37
48-42 om iets gemakkelijker
nfoHver de ruilmogelijkheid 32-28x28
beschikken. Na de tekstzet is een
ergelijk plan alleen nog maar mo-
elijk na het min of meer compro-
««terende 47-41.
7 34-30 10-14 18. 30-25. Natuurlijk
door Frank Drost
is ook zwarts andere bordkant
kwetsbaar en dat ook al min of
meer door het ontbreken van schijf
2.
18. 27-22. Waarschijnlijk was
8-12 toch meer verantwoord ge
weest. In de partij krijgt zwart het
nu lastig, al weet ook de witspeler.
niet exact hoe hij moet profiteren
van de zwarte speelwijze.
19 40-34 17-31 20. 44-40 31-36 21.
34-30!? Mijns inziens te passief! Na
33-29 zou wit een beslissende greep
op de zwarte stelling hebben gekre
gen. Bijv. 21. 33-29 8-12 22. 32-28!
dreigt met 28-22 18x27, 29-23 19x28
en 38-32X22 enz. Dus 22. 3-8 23.
34-30! en zwart staat gekraakt om
dat 21-27 verliest door 24. 28-22
17x28 25. 29-23 18x29 26. 30-24 19x30
27. 25x21 16x27 28. 37-32 11-16 29.
32x21 16x27 30. 42-37 6-11 31. 37-32
11-16 32. 32x21 16x27 33. 48-42 en
schijf 27 wordt opgepeuzeld. Een
directe actieve opstelling aan de
linkerflank is voor zwart dus niet
mogelijk door het dreigende om
knellen via veld 24. Daarom is na
33-29 4-9 de aangewezen zet.
22. 39-33 5-10 23. 34-30 20-24 24.
29x20 15x24 25. 40-34 en nu zitten we
in soortgelijke varianten als in de
partij zullen voorkomen, maar een
klein maar zeer belangrijk verschil
is te vinden, in de schijf op 3 die in
de partij op 4 zal staan. Maar aange
zien zo n opbouw na 33-29! prak
tisch onmogelijk is, zijn de varian
ten na 33-29 veel kansrijker.
Men zie 25. 18-23 <a) 26. 33-29 24x33
27. 38x18 13x22 28. 34-29! dreigt nu
sterk met zowel 29-24 als 29-23 al
naar gelang de gekozen verdedi
ging. Actief lijkt nu nog 28. 22-
28 29. 32x23 19x28 maar na 30. 29-24
staat hij zelfs direct verloren door
de dreiging 24-20-15. Het beste is
nog 9-13 om op 24-20 te plakken met
28-32 enz. maar nu volgt de stille zet
31. 43-38! en op 8-12 volgt nu 37-31.
38-32 enz. op 13-18 hetzelfde op 3-9
wel weer 24-20-15 en op 14-19 na
tuurlijk 24-20 met snelle doorbraak.
O ja, 21-27 is verhinderd door de
twee om drie met 26-21 en 37-31.
a. Een ander idee is hier 25. 8-12,
maar 26. 45-40 maakt wel duidelijk
dat schijf 24 dan wel zal worden
veroverd. Nu na 21. 33-29! ook 4-9
een weinig.succesvolle verdediging
blijkt te zijn en ook zetten als 19-23
of 19-24 weinig voor stellen, mag wel
worden gezegd dat wit in de dia
gramstand met 33-29! bijzonder
goede kansen heeft laten liggen.
'////'w//
3' sfV
Volgende week gaan we verder met
dit duel en u kunt zich alvast prepa
reren op dit vervolg door de varian
ten na 21. 34-30 20-24 te bestuderen.
Veel succes!
Ten slotte rest ons nog de oplossing
van het opgegeven probleem uit de
vorige kolom. Hoewel de begin-
stand niet erg mooi is, is de oplos
sing erg leuk.
m m wm m
Ww/. wm yyy,
Wit wint niet door 1. 39-34 35x44 2.
26-21 16x18 3 28-23 19x30 4. 15-4
24x42 5 4x50 30-34! en de twee zwar
te schijven garanderen de remise.
Wel wint 1 28-23!! 19x17 2 33-28
35x42 of 35x22 3. 26-21de pointe
24x22 of 24x42 4. 15x11 en ..het
vierkantje van Van der Meer" is
ontstaan. Het beste is nog. 4
17x6 5. 21-17 en wit wint.
Mocht iemand een b.o. hebben ge
vonden. dan zou ik dat graag van U
vernemen.
Horizontaal. 1. goed kleven, 7. mid
delpunt, 13. halfwarm, 14. maalinrich
ting, 16. meisjesnaam, 17. Anno Mun-
di (afk.), 18. aardrijkskundige aandui
ding, 20. deel van het oor, 21. trustee
(afk.), 22. dierengeluid, 23. feit, 26. de
diepte opnemen, 28. gezwel, 30.
vreemde munt (meerv.), 31. deel van
de bijbel, 33. dikwijls, 35. dona (afk.),
36. boom, 38. naschrift (afd.), 39. oud
Egyptische Zonnegod, 40. boos, 41.
vallei, 42. hijswerktuig, 43. aanw.
voornaamw. 44. voorzetsel, 45. mu
zieknoot, 46. pers. voornaamw., 48.
vogelbek, 50. voertuig. 51. afdoend.
55. muzieknoot, 56. ui truster van
schepen, 57. smeer, 59. talmen. 62.
bedehuis. 64. rechten inbegrepen
(afk.), 65. voorzetsel, 66. stevig, 68.
muzieknoot, 69. bergplaats, 70. hand
weefwerk, 72. gebrek, 74. godin van de
tweedracht. 76. veldhospitaal, 77.
Pools burgemeester.'
Verticaal. 1. zoldering, 2. schaapka
meel, 3. uitroep, 4. evenredig aandeel,
5. eminent (afk.), 6. zandheuvel, 7.
klein vertrek, 8. voegwoord, 9. prijs
lijst, 10. Royal Navy (afk.), 11. ver
bond, 12. dag der week, 15. onder
richt, 19. eenheid van lichtstroom, 21.
kleur, 24. munt (afk.), 25. inspecteren,
26. draaiorgel, 27. staat boven druk
werk, 29. Richter (afk.), 30. laag water
(afk.), 32. innig, 34. ingedikt vruchten
nat. 35. laan, 37. vochtig, 40. bijrivier
van de Rhóne, 44. soort aap, 45. oor
zaak, 47. nauwer. 49. waardeloze la
ding, 51. nachtlamp (indn.), 52. trak
taat (afk.), 53. numero (afk 54. zo
veel te meer, 56. rondhout, 58. lord
ship (afk.), 60. meisjesnaam, 61. jong
schaap, 63. landstreek in Grieken
land, 66. hoofddeksel, 67. waterplant,
71. scheik. element, 72. pers. voor
naamw., 73. stoomturbine (afk.), 75.
radio omroep (afk.).
Oplossing vorige puzzel.
Hor. 1. wtgstaartlori, 11. Edom, 12.
tram, 13. Eem, 14. nevel, 17. enk. 18.
re. 19. minaret, 21. de, 22. les, 23. tra.
25. mee, 26. alm. 28. eng, 30. terras, 31.
alikas, 32. nek, 33. Est. 35. lel, 37. nop.
39. per, 41. Rs. 43. luguber. 46. ra, 47.
Ate, 49. plton, 50. lol, 51. aren. 53.
ieme, 54. monnikparkiet.
Vert. 1. Weert, 2. idee, 3. gom, 4. Sm..
5. amen, 6. Roer, 7. lt.. 8. ore, 9. rand,
10. imker. 14. nis, 15. vaal, 16. Let, 19.
meerkol, 20. treller, 22. leren, 24. an
ker, 25. men, 26. Ase, 27. mat, 29. gal,
34. stut, 36. kraam, 38. pup, 39. pen,
40. salet. 42. stro, 44. giek, 45. bora, 46.
Rome, 48. een. 50. lei, 52. nn., 53. Ik.
Oplossing per briefkaart t/m woens
dag a s. zenden naar: Trouw Kwartet,
Postbus 859. Amsterdam. Linksbo
ven vermelden: Weekendpuzzel.
De prijswinnaars zijn: me
vrouw T. Kol-Groot, Ten Oe
verstraat 120, Zwolle; de heer
Jac. Glas, M. Stokelaan 2494
flat 113, Den Haag; mevrouw J.
Nienhuis-Posthuma, Werkman-
singel 4, Leens.
een vruchtbaar blad
voor alle
(volks)-
tuinders.
„Uit de Nieuwe Wereld". Verhalen
uit het Sovjet-Russische tijdschrift
„Novyj Mir" (Nieuwe Wereld), geko
zen, vertaald en ingeleid door Bram
Rebers. Bij Van Gennep te Amster
dam, 1978. Aantal pagina's 302. Pa
perback. Prijs
Na de dood van Stalin scheen er in
Sovjet-Rusland een verandering op
til te zijn. Misschien niet een grote,
maar toch wel een belangrijke. Er
trad een dool in en die weerspiegelde
zich ook in de literatuur. Het tijd
schrift „Novyj Mir" onderleiding van
de begaafde en moedige VardovsklJ
publiceerde vele verhalen die ervan
getuigden, dat er Inderdaad van eni
ge dooi sprake was. Een aantal verha
len uit de jaren 1966 tot '71 is in de
hier aangekondigde bundel verza
meld en door de vertaler van aanteke
ningen voorzien.
Dat op de dooi geen lente gevolgd ls.
weten wij. Maar voor de literatuur is
er zelfs geen dooi geweest. Misschien
een vermildering van de vorst. Tot
die conclusie ben ik gekomen, na de
verhalen van de bundel gelezen te
hebben. Hier en daar is wel sprake
van een zekere opstandigheid, maar
zeker niet tegen het staatkundig- en
maatschappelijk bestel, hoogstens
tegen de burocratie. Uit alle verhalen
blijkt een matheid, een ontbreken
van mogelijkheid tot ontplooiing van
de persoonlijkheid. Het politieke re
giem wordt niet morrend aanvaard,
het is aanvaard. Een triest boek. Het
meest schokkend vond ik het verhaal
van Joerij Trifonov: „De dood van
een koppel duiven", een hartver
scheurend verhaal, dat de dictatuur
verbeeldt zoals die door brutalen en
lage ambtenaren kan worden uitge
oefend. De meeste verhalen vallen op
door de suggestieve oproeping van
sfeer. Maar alle geven zij duidelijk
blijk, geknechte literatuur te zijn. Be
langrijk is wat Bram Rebers in zijn
„Voorwoord" over het tijdschrift „No
vyj Mir" vertelt. Dit voorwoord is in
hoge mate oriënterend.
Nu overal verkrijgbaar
'Met in het nieuwste nummer o.a.
zaaien, weerkunde, biologisch kweken,
fruit van eigen bodem, kruiden uit eigen
tuin etc.
Ja, ik abonneer mij op
Moestuin en ontvang dan 6 nummers per
jaar 4/ 20.-
Naam:
Adres-
Postcode en woonplaats
Deze coupon invullen, uitknippen en
opsturen naar Uitgeverij J.O.P.,
Postbus 62.1722 ZH Zuid-Scharwoude.
Betaling pas na ontvangst van onze
accept-girokaart 1
door Max Pam
Groot is de afschuw van de oprech
te schaker als hij weer moet vast
stellen dat er altijd spelers zijn die,
ontevreden over hun eigen vorde
ringen, pogingen doen met het
schaakspel te experimenteren door
bij voorbeeld de spelregels te veran
deren. De ware schaker ls conserva
tief tot op het merg: hij weet dat het
spel al zo moeilijk is dat hij er
vrijwel nimmer in zal slagen de op
geworpen problemen geheel te
doorgronden.
Niettemin staat er van tijd tot tijd
iemand op die een variatie op het
edele schaakspel heeft bedacht en
die, nadat hij zich eerst tot de nieu
we wereldkampioen in deze nieuwe
tak heeft uitgeroepen, ongebreideld
propaganda begint te maken voor
zijn bedenksel. In Nederland bij
voorbeeld zien de echte schakers
met lede ogen de activiteiten aan
van ene mijnheer Rudolf Dobbelaar
zijn naam doet ons al huiveren
die met hele colonnes, als betreft
het een circusgezelschap, door het
land trekt. Hij probeert het ver
baasde publiek ertoe te bewegen
zich te wagen aan een partijtje
doorgeefschaak, voetbalschaak,
dobbel- of knobbelschaak, paard in
de zak, bingoschaak en zelfs dam-
schaak, wat dat ook mag zijn! Mijn
heer Dobbelaar, zoudt u daar on
middellijk mee willen stoppen?
Denk aan onze kinderen! Sinds de
invoering van de televisie wordt er
in ons land toch al zo weinig aan
cultuur gedaan.
Nu moet ik toegeven dat de heer
Dobbelaar een aantal illustere voor
gangers heeft gehad. Capablanca
stelde in de Jaren twintig voor om
een nieuw stuk aan het schaakspel
toe te voegen; dat moest een krui
sing worden tussen een toren en een
paard. Lasker heeft wel eens met de
gedachte gespeeld de plaats van
loper en paard te verwisselen om zo
nieuwe problemen op te werpen.
Deze wijzigingen kwamen voort uit
de angst dat het schaakspel de re-
misedood zou sterven, een vrees die
echter nimmer is bewaarheid. Ook
de Russische grootmeester David
Bronstein heeft verscheidene
ideeën geopperd. Zijn voorstellen
om de spelregels te wijzigen hebben
nog iets sympathieks; hij wil in de
eerste plaats de schakers aansporen
tot een grote creativiteit. Een van
zijn voorstellen is onlangs in een
korte match tussen de Amerikaan
se grootmeester Benkö en Bisguier
daadwerkelijk uitgevoerd.
Brons te ins idee kunnen wij mis
schien het best omschrijven als
„OpzetschaakDe regels zijn pre
cies dezelfde als die van het norma
le schaak, alleen de plaats van de
stukken in de be gins tand ligt nog
niet vast. Het gaat als volgt: zoals
bij elke gewone partij worden de
pionnen om de tweede en zevende
rij geplaatst. Maar dan komt het.
Om de beurt mogen de stukken op
een plaats naar keuze op de eerste
en de achterste rij worden gezet. Na
acht zetten in hun derde matchpar
tij hebben Bisguier en Benkö de
positie bereikt die in de eerste dia
gram getoond wordt.
Wit: Bisguier Zwart: Benkö
1. Lal La8 2. Tel Pc8 3. Pbl Td8 4.
Del Te8 5. Tdl Pf8 6. Lfl Dg8 7. Pal
Lh8 8. Khl Kb8
flA+ft'&KftWJLI
iliillii
43. Pg3-e2 Pd5-c3? (Na deze nieuwe
fout komt zwart verloren te staan.
43. Dg2 was een beter alterna
tief) 44. Dh7-d3t Pc3-b5 45. Kd2-c2?
(Met 45. Tbl had wit kunnen win
nen) 45. Dg4-g2 46. Tdl-bl
D(2xh2 47. Tblxb4 Dh2-f2 (Deze
voor de handliggende zet ls on
nauwkeurig. Na 47. Dhl, waar
mee zowel Lel als c6 aanvalt ls
sterker) 48. e3-e4 h3-h2 49. Pe2<3
h2-hlD 50. Tb4xb5
En toen begon de partij pas echt: 9.
d2-d4 n-tS 10. c2-c4 Pc8-d6 11, Pbl-
d2 f 7-f5 12. b2-b3 b7-b6? (Beter was
volgens Bisguier 12Pg6 gevolgd
door 13. e5) 13. c4-c5 Pd6-e4 14.
Pd2xe4 f5xe4 15. e2^3 Pf8-g6 15.
Dcl-c2 Dg8-f7 17. Tdl-cl La8-b7 18.
Lfl-c4 e7-e€ 19. b3-b4 Pf5-e7 20. a2-
a4 Df7-f5 21. a4-a5 b6xa5 22. b4xa5
a7-a6 23. Lal-c3 Kb8-a7 24. Tel-dl
Td8-b8 25. Tcl-bl Lb7-d5 26. Le4-fl
Ld5-c6 27. Lc3-el Df5-f6 28. Tbl-b6!
Lc6-b5 (tot verlies leidt: 28. cb6x
29 ab6xt Ka8 30. Da2 Tb7 31.
Da6xt Kb8 32. Tal Kc8 33. Da8t
Tb8 34. La6t) 29. Lflxb5 a6xb5 30.
Tb6xb8 Te8xb8 31. Pgl-e2 Pe7-d5
32. c5-c« d7-d6 33. Pe2-g3 Ka7-a6!
(Zwart heeft zich zeer goed verde
digd. Als wit de dames laat. rullen
staat hij na 34. De4x De4x 35. Pe4x
h6 nauwelijks beter) 34. Pg3xe4 r5-
f4 35. Dc2-d3 Df6-f5 36. Khl-fl ta7-
h5 37. Kf 1-fl h5-h4 38. Kfl-e2 h4-h3
39. f2xh3 Df5-f3t 40. Ke2-d2 glxhS
41. Pe4-f3 Df3-f4 42. Dd3-b7 B5-b4
SJW
50. Dg2xe4? as vliegende tijd
nood een blander. Remise was mo
gelijk met 50. Ka7! 5L Tbfx
Kb8x 52. Db5t Kc8 53. Db7t Kdt 54.
DbSt Ke7 55. Dc7xt Kf6 56. Dd8
Kf7 57. Dd7t en wit moet eenwig
schaak houden volgens Bisguier)
51. TbS-b6tt! (Weer een toren-
schaakje op b6) 51. Ka6xa5 52.
Tb6-a6t en zwart gaf het op, omdat
mat niet meer te verhinderen ls.
Bisguier won het matcbje met 3-1.
In de vierde partij verliep de ope
ning als volgt: 1. Pel Pc8 2. Tel La8
3. Tdl Te8 4. Dfl Pg8 5. Pbl Tf8 6.
Lbl Dd8 7. Kg 1 Lb8 8. Lal Khft.
Probeert u het ook eens.