Nederland staat niet los van apartheid
Uit brieven van lezers
7
Trouw
'Duitse bedrijven schenden
EG-code voor Z-Afrika'
Christelijk Instituut (buiten zuidelijk Afrika) dicht
New York pakt
namaak-
dominees aan
Potter bezocht
nieuwe paus
Overschot lutherse
dominees in de VS
VANDAAG
Basisgroepen in
Limburg sluiten
zich aaneen
Centrale begroting
hervormde kerk
ruim 36 miljoen
VOORBIJGANGERS
ViiUOAG 23 FEBRUARI 1979
TROUW/KWARTET
JJE
door Aldert Schipper
Volgende maand valt definitief de deur dicht van het kantoor
van het Christelijk Instituut buiten Zuidelijk Afrika, dat tot
dusver in Utrecht probeerde het werk voort te zetten van het
in október 1977 verboden Christelijk Instituut van ar C. F.
Beyers Naudé.
De directeur van het Utrechtse kan
toor. dr Theo Kotze. die als laatste'
van de stafleden naar Europa vlucht
te. stelt beslist vas: dat de geest van
het instituut voortleeft ..Eigenlijk
werd het lot van het instituut al beze
geld. toen de Zuidafrikaanse regering
het op 19 oktober 1977 verbood." zeert
hij
Samen filosoferen we wat over ae
betekenis van het Christelijk Insti
tuut in vijftien Jaar dat het legaal in
Zuid-Afrika kon werken Kotze wijst
op de talloze publicaoes. die de Spro
cas. het studieproject van het Chris
te lijk Instituut, heeft gedaan en die
vrijwel allemaal tot verboden lectuur
in Zuid-Afrika zijn geworden En ln
een blad van de Zuidafrikaanse pres
byterlanen en congregationalisten
stond een stukje dat ik Kotze voor
houd: „Er is alle reden verheugd te
zijn over het goede werk van Theo.
dat nimmer vernietigd wordt Er
wordt uit de as van 19 oktober nieuw
leven zichtbaar. Theo Xotze's lang
durige ambt in Kaapstad draagt
vrucht. Het soort actieve, barmharti
ge en maatschappelijk betrokken
kerk. dat voortkwam uit de bijzonde
re kijk. die God aan Theo gaf. is
heden ln Kaapstad levendiger dan
ooit." j
Kotze zelf plukt wat aan zijn grijze
baardje en kijkt vergenoegd naar
deze zinnen. Tegelijk zegt hij „Je
moet natuurlijk m deze woorden de
naam ..Christelijk Instituut" lezen,
waar „Theo Kotze" staat
De kern waar het bij het Christelijk
Instituut om draaide is „We zeiden
dat het apartheidssysteem anti-chris-
telijk is. dat het ingaat tegen de leer
van de Bijbel, dal zijn gevolgen voor
de m*ns>»n verschrikkelijk wreed zijn
en dat het een harteloos systeem is."
Volgens Kotze heeft het getuigenis
van het C l duizenden mensen van de
juistheid van deze mening overtuigd.
Toch is volgens hem dit niet de be
langrijkste reden, waarorp het C.L
verboden werd. „Dat komt doordat
het C.I. verder ging dan de afwijzing
van de apartheid en begon na te
denken over een ander maatschappij
systeem. We verwierpen het systeem
van de trekarbeld en van de thuislan
den. maar we dachten tegelijk na
over een alternatief economisch sys
teem."
Een alternatief economisch systeem,
hoeso?
Jazeker, een maatschappij die een
socialistische ln plaats van een kapi
talistische orlëtatie zou hebben. Het
werd ons meer dan duidelijk de laat
ste tijd, dat het echte probleem niet
dat van de apartheid is. maar de
noodzaak een nieuw economisch sys
teem te zoeken.
Dat ons dit duidelijk voor ogen was
komen te staan was de kem waarom
het C.L verboden werd.
Maar dat betekent dat jullie kritiek
niet alleen Zuidelijk Afrika betrof.
Dr Theo Kotze
maar dat wij er ook in betrokken
waren.
Ja. natuurlijk. Het geldt voor de hele
wereld. Ook voor Nederland. De
boodschap van het evangelie bijvoor
beeld voor de mensen ln Holland Is:
God gaat door met alle dingen nieuw
te maken. HIJ brengt steeds verande
ring Je moet nooit tevreden zijn met
het soort maatschappij dat je hebt
De mensen in Holland moeten ook
eens kritisch naar hun samenleving
kijken en er de ongerechtigheden ln
corrigeren. In die zin kan de geest van
het Christelijk Instituut in Nederland
voortleven.
Wat is dan de geest van het Christe
lijk Instituut?
De barmhartigheid die voortkomt uit
de liefde van Christus voor alle men
sen en die ons dwingt ons te vereen
zelvigen met het lijden van de; mens.
Zet de kerk in Zuid-Afrika deze
geest ook voort?
We weten uiteraard dat de kerk de
Romeinse en nazi-tirannie heeft over
leeft, maar er is geen twijfel aan dat
Gods oordeel de kerk zal treffen, die
niet trouw is aan haar missie.
Sancties
Dr Theo Kotze heeft eind vorig jaar
onder de titel „The outlook for South
Africa" (Zuid-Afrika's toekomst) een
rede gehouden voor het Koninklijk
Instituut voor Internationale Zaken
ln Londen, waarin hij na een analyse
van de politieke situatie binnen Zuid-
Afrika tot de conclusie komt dat de
laatste nlet-gewelddadige kans om
een rassenoorlog in dat land te voor
komen bestaat uit het toepassen van
economische sancties. Het was bijna
exact drie jaar nadat er de rede werd
gelezen van Beyers Naudé, de andere
leider van het Christelijk Instiuut, die
verhinderd was doordat de autoritei
ten zijn pas hadden Ingenomen. Nau
dé riep nog op tot een nationale con
ventie in Zuid-Afrika, waar de echte
zwarte leiders en de blanke heersers
aan mee zouden doen en waar gespro
ken zou worden over de gemeen
schappelijke toekomst van het land.
Kotze vindt dit pleidooi nu niet meer
realistisch. „De nationalistische rege
ring heeft de laatse jaren herhaalde
lijk bewezen en gaat voort met aanto
nen dat zij niet open staat voor on
derhandelingen die er werkelijk toe
doen. De laatste drie Jaar heeft de
regering steeds harder maatregelen
genomen tegen iedereen, die maar
verwees naar de noodzaak van funda
mentele wijzigingen. Achttien organi
saties zijn verboden, bijna vijftig
mensen zijn in de gevangenis gestor
ven. De regering heeft haar vastbeslo-
Deze rubnek is uitstortend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tol de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover ol over
het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas met corresponde
ren Brieven adresseren aan Secretans hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
AW Amsterdam. B>| publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
wordt gevraagd om „concrete inhoud
van een beleid dat door een levend
geloof wordt gevoed". Wanneer het
CDA straks voor de abortuswetge
ving stemt, is dat dan de vrucht van
een levend geloof of van een politiek
realisme. Of ligt de waarheid ergens
ln het midden, nogal kleurloos? Het is
maar wat Je uit de slaap houdt, de
werkelijke abortusklinieken van van
daag. of de mogelijke neutronenbom
van morgen. Intussen, rustig door
gaan met de fusie, nou.rustig.
Landsmeer
dr. H. Bade
Os. Hegger(2)
Dank u, ds Hegger, voor uw staan op
de Rots. namelijk Jezus Christus.
Dank U Here God dat ln deze tijd van
algemene ontwrichting en afval Uw
profetenmantel nog gedragen wordt
tot verheelljklng van Uw naam en dat
ondanks bespottingen.
Amsterdam mevrouw J. Pruiksma
Palestijnen (4)
B êc W in Amsterdam hebben beslo
ten geen collectevergunning te verle
nen aan het Medisch Komitee Pales
tina. omdat als gevolg van de collecte
„de gevoelens geraakt kunnen wor
den van personen die zich met Israël
verbonden voelen" Hoe staat het
met de gevoelens van hen die de
Palestijnen als een onderdrukt volk
beschouwen en zich daarom met hen
verbonden weten? Wat ls verkeerd
aan een collecte voor de aankoop van
leermiddelen voor kleuterscholen ln
Palestijnse vluchtelingenkampen?
Amsterdam
G. C. van de Laan
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. mei Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
tel 020-913456
iele* 13006
Postgiro 66 00 00
Bark Nod Oedictbank
Rekenvqnt 23 00 12 574
Gemoe/riegifo Amsterdam
X11000
REGIO ROTTEROAM/OORDRECHT
Postbus 9««
3000 AX Rotterdam
M 010-115588 abonnementen
en bezorgmg)
tel 010-115588 (re
lel 1lS700(w>
REGIO DEN HAAGriElOEN
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(uitsluitend administratie)
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56
Zwc-te
Abonnementsprijzen:
Pe» maand '5 90
mm*aai I «t.tt»
Par ha* t 95 *0
Pe» laar r 186.60
Adaerrrofefarcen op aanvraag
Opgave larvkebe rchten 9-19 30 van
maandag I'm vridag Op zondag van 18-
20 uur teief C20<9O«S6
Opgave nvnr- advertenties W
C20-936868 o» «cbnfteV" ean Mav-Adv
aWèeng postbus «33
1000 ak amsteroam
AOfeswsZOmgem ^iviatend KbriSe'tR
aan or-20 Amsterdamse adressen
Fusie CDA (2)
Mevrouw Van der Molen schrijft: Het
CDA garandeert vreedzame en gelijk
waardige samenleving. Ik ben het ge
heel met u eens. dat het een zegen zal
zijn, als men door zijn daden voor
Christus buigt. Het CDA blijkt in zijn
daden echter de middelen van de
Boze van de totale vernietiging van
Gods schepping achter de hand te
houden. Dat is toch geen garantie
voor vreedzame samenleving. Inte
gendeel ln de gehele geschiedenis
heeft de politiek van het machtseven
wicht steeds oorlog tengevolge ge
had. We kunnen slechts geloven in de
macht en overwinning van de Geest
van Gods Liefde, die het kwade over
wint door het goede. In Nederland en
ln de wereld zien we dan ook juist de
meest schrijnende tegenstelling van
een gelijkwaardige samenleving. De
weg van Christus is inderdaad de
enige toekomst van de mensheid.
Daarom ben Ik blij dat de Evange
lisch Progressieve Volkspartij ls op
gericht. Daarnaast zijn er onder de
mensen die neen zeggen tegen de
opdracht ln de gelijkenis die Christus
vertelde, ook die de opdracht wel
uitvoeren, en die door Jezus ten voor
beeld gesteld worden boven hen die
ja zeggen, maar het niet doen.
Morele herbewapening
Met belangstelling heb ik het artikel
van prof. Kohlbrugge over Iran gele
zen (Trouw 17 februari). Aan haar
kennis over Iran zal niemand twijfe
len. Van Morele Herbewapening heeft
ze echter weinig begrepen. De zin:
„Zij verloochenden hun Heer..." wekt
de indruk dat er een tegenstelling zou
bestaan tussen Morele Herbewape
ning en de kerk. Niets is minder waar.
Morele Herbewapening is geheel door
het christelijk geloof geïnspireerd.
Buchman, de grondlegger ervan, was
zelf luthers predikant. Morele Herbe
wapening is een uitdaging aan de
mensen om zich geheel onder Gods
leiding te stellen. Ze benadrukt het
feit dat God een plan heeft voor le
dereen, heel concreet, dat de mens
vergeving nodig heeft en dat een ver
andering in de mens zelf nodig is.
Niemand zal kunnen beweren dat dat
een verloochenen van de Heer ls. Ve
len die geloven in de noodzaak van
een morele herbewapening en zich
daarvoor inzetten zijn lidmaat van of
ambtsdrager in de kerk. Ondergete
kende is lidmaat van de hervormde
kerk. Wat de grootgrondbezitters be
treft die prof Kohlbrugge aanhaalt,
die hadden kennelijk ook niet begre
pen wat Morele Herbewapening is. Ze
kregen de rekening voor hun oneer
lijkheid gepresenteerd toen de Sjah
hun land onteigende en vergoedde op
basis van de door hen zelf. veel te laag
opgegeven waarde.
NEW YORK (epd) De staat
New York wil gerechtelijke
stappen nemen tegen de zoge
naamde dominees van de „Uni
versele Levenskerk'. Deze
kerk. die ln Callfomië officieel
geregistreerd is. deelt tegen be
taling van tien dollar eredocto
raten in de theologie uit.
De kerk heeft hierdoor onge
veer twee miljoen dominees,
zonder evenwel ook maar één
gemeentelld te bezitten. Vol
gens de Amerikaanse wetge
ving hebben dominees en pries
ters aanspraak op bepaalde be
lastingfaciliteiten en de „domi
nees" van de Levenskerk schij
nen hier soms van gebruik te
maken. In de staat New York
zijn ruim 230 personen, die bij
voorbeeld hun huis tot „kerk"
hebben verklaard en daardoor
geen onroerend-goedbelasting
hoeven te betalen.
De staat New York wil deze 230
mensen aanpakken en hen
dwingen de achterstallige be
lasting van de laatste drie jaar
alsnog te betalen. Een belas
tingconsulent. die zijn klanten
de raad gaf. de postorderkerk
om een eredoctoraat te vragen,
krijgt een boete van een mil
joen dollar.
Den Haag
J. K. Chr. de Pous
Rotterdam
W. H. Koopmans
Fusie CDA (3)
U laat Lubbers zeggen: het CDA mag
van hem geen grauwe middenpartij
worden en het mag zeker niet afglij
den naar rechts (20 febr). Ik heb er
over gepiekerd, wat er fout ls aan
deze zinsnede, want de enige moge
lijkheid die overblijft, is dan: „afglij
den naar links". Ik kon me dat moei
lijk voorstellen van Ruud Lubbers.
Toen. ineens zag lk het Dat bijvoeg
lijke naamwoord „grauwe" dat ls de
grote boosdoener Want een midden
partij behoeft niet grauw te zijn; zij
kan zelfs brillont en stralend zijn. als
haar uitgangspunt maar goed is.
Maar dat geldt voor elke partij, hetzij
van links dan wel van rechts.
Putten
L. E. van Loo
Fusie CDA (4)
Men vraagt zich af of deze oproep van
Goudzwaard c.s. ook zou zijn gedaan
als het CDA een coalitie met de PvdA
was aangegaan. Of was het christelijk
karakter van de CDA-lnbreng dan
wel overtuigend geweest? Hoe chris
telijk dan ook. toch zeker Iets ter
rechterzijde van de PvdA? Naar het
midden toe dus. „Eigen stempel" of
„kleurlooe"? Wie echt radicaal wil
zijn en desnoods nlet-populair. kan
niet meer mikken op een derde deel
van de Nederlandse kiezers die. op
teert voor de getuigenis partij, zoals
de SGP en de CPN.
Inkomensverdeling. bewapening,
kernenergie worden genoemd als ter
reinen waar de christelijke Invloed op
het beleid beneden de maat bleef.
.Politiek realisme" geeft voor de
christen-politicus toch niet de doors
lag? Hoe ls het dan iln de naam van
God) mogelijk dat de oproep niet
spreekt over één zeer actueel punt.
het probleem van de abortus Er
Englandspiel (3)
Met toenemende bewondering heb ik
de documentaire serie van het Eng
landspiel gevolgd. Maar mèt deze be
wondering steeg ook mijn ontzetting
over de miskenning voor het werk en
de verwaarlozing van deze geheime
agenten. Als oud-medestrijder gevoel
ik mij verplicht een krachtig protest
te laten horen tegen deze onmenselij
ke verzeking en een oproep tot een
massale actie voor rehabilitatie van
alle slachtoffers van het England
spiel. M i. mogen we niet langer vol
staan met enkel een plaquette bij het
vroegere kamp Mauthausen, maar zal
er hier ergens ln Nederland een waar
dig gedenkteken moeten worden ge
plaatst. om mee te beginnen.
En verder voor de overlevenden een
passend eerherstel... Daar zal tevens
een schuldbekentenis in moeten
doorklinken van onze onzalige mis
kenning. dat volgens mij het grootste
leed is wat wij deze dappere landge
noten hebben aangedaan, waardoor
zij mentaal verminkt zijn geworden
en zich door onze samenleving voelen
weggedrukt Schande over Neder
land! Heel misschien kunnen wij
op deze wijze dan nog iets herstellen.
Arnhem J. van Dreven
Roemenië
In de krant van 16 febr. werd de
aandacht gevestigd op een Roemeen
se evangelist, zijn broer en een voor
ganger. die elk tot 6 jaar gevangenis
straf zijn veroordeeld. Zij behoren tot
een niet door de overheid erkende
gemeente Helaas komt vrijheidsbe
roving in Roemenië vaak voor Sinds
"1970 worden alle neoprotestanten,
ook leden van erkende gemeenten,
onderdrukt Er zijn honderden gelovi
gen gevangen genomen en veroor
deeld of verbannen In maart 1977
klaagden zes vooraanstaande leken
en predikanten de vervolging in Roe
menië openlijk aan. Zij werden met
ongeveer 40 andere neoprotestanten
gevangen genomen. Ook komt het
voor dat zij in psychiatrische klinie
ken worden „behandeld". Niet alleen
kerkleden, ook etnische minderhe
den. zoals de in Roemenië wonende
Hongaren (7,9% van de bevolking)
hebben het moeilijk. Verbanning,
dwangarbeid, gevangenschap en in
ternering in psychiatrische klinieken
behoren tot de machtsmiddelen van
de Roemeense autoriteiten. Aange
zien bekendheid van deze zaken in
het Westen een positieve invloed op
het beleid ln Roemenië heeft, wordt
door ons een brief met genoemd arti
kel uit Trouw naar de Roemeense
ambassade gestuurd.
Amnesty International,
werkgroep Huissen,
Mieke Hol-de Bock
Kerkscheiding (2)
Onder dit opschrift gaf ds Nijssen 17
febr. zijn zienswijze. Er wordt in dat
artikel heel wat overhoop gehaald,
maar lk wil me bepalen tot wat ge
schreven werd over de hervormde
kerk. Om in die kerk meer klaarheid
te scheppen, zou het beste zijn, dat de
gereformeerde bond zijn biezen pak
te. Is dat wel juist? De hervormde
kerk heeft een belijdenis en het is
juist de O B die opkomt voor het
functioneren hiervan. Immers de leer
des heils wordt ln deze belijdenis het
best verwoord. Het blijven ln de kerk
staat of valt dan ook met deze belij
denis. Heeft ds. Nijssen met deze be
lijdenis weinig of wellicht helemaal
geen band meer. dan zou om de „ge
wenste klaarheid" te krijgen, juist
door hem het verlaten van de kerk ln
ernstige overweging genomen moe
ten worden. Tenslotte: ds. Nijssen's
min of meer verkapte aanval op de G
B is niet Iets nieuws In de driekwart
eeuw dat deze bond in het hervormd
kerkelijk leven ..zijn leven leidt", is
gebleken dat juist bij het gerefor
meerd-zijn in de zin van de belijdenis,
hij anderen in de kerk tegenover zich
vindt, voor wie de belijdenis slapend,
vergeten of bestreden bezit is en die
het opkomen voor het alléénrecht
van de belijdenis in de kerk vertalen
met conservatisme, onverdraagzaam
heid. ja zelfs machtsstreven
Capelle aan den IJssel L. Kaptein
FRANKFURT Duitse firma's die
in Zuid-Afrika werken, houden zich
niet aan de ruim één jaar oude ge
dragscode van de Europese Gemeen
schap. Dat blijkt uit een onderzoek
dat de Westduitse kerkelijke dienst
in de arbeidswereld heeft gehouden.
In het onderzoek werden onder meer
de Zuidafrikaanse dochteronderne
mingen van BMW, Daimler-Benz,
Henkei, Linde en Höchst betrokken.
Geen van de onderzochte bedrijven
geeft steun aan zwarte vakbonden.
De meeste bedrijven verhinderen
door intimidatie zelfs zwart vak
bondswerk. Ook de regel „gelijke be
loning voor gelijk werk" wordt door
geen van de bedrijven in praktijk
gebracht. Hetzelfde geldt voor de EG-
els dat het laagste loon tenminste
vijftig percent dient te liggen boven
het bestaansminimum. Zo betaalt
BMW In Durban 114 rand als laagste
loon, terwijl het volgens de EG-code
207 rand behoort te zijn.
In geen van de Duitse bedrijven be
staan voor zwarten gelijke carrière
mogelijkheden als voor blanken.
Slechts in een paar bedrijven worden
bescheiden cursussen voor zwarten
gegeven. In geen enkel bedrijf be
staat een zwarte chef of voorman met
blanke ondergeschikten. Slechts bij
twee bedrijven was een kantine, die
niet volgens huidkleur, maar volgens
sociale klasse was gescheiden, in de
andere bedrijven was een naar ras
gescheiden kantine. In alle bedrijven
waren de we's en douches naar ras
gescheiden.
Het kerkelijk onderzoek vond plaats
zonder toestemming van de Zuldafri-
GENEVE De secretaris-generaal
van de Wereldraad van Kerken, dr.
Philip Potter, is gisteren terugge
keerd van een tweedaags bezoek aan
paus Johannes Paulus de Tweede De
twee kerkelijke leiders kenden elkaar
wel. maar dr Potter had de paus nog
niet in zijn nieuwe hoedanigheid ont
moet. Het gesprek ging over de voor
bereidingen van de vergadering van
de Gezamenlijke Werkgroep, die be
gin volgende maand zal plaats
hebben.
Dr. Potter werd bij zijn bezoek verge
zeld door dr. Konrad Raiser, de
plaatsvervangende secretaris-gene
raal. Tijdens het centraal comité van
de Wereldraad van Kerken, in januari
van dit jaar. is besloten de samenwer
king in het gemeenschappelijke or
gaan Sodepax voort te zetten. Dit
bureau, dat geleid wordt door de
Amerikaanse Jezuïet John Lucal,
houdt zich bezig met samenlevings-
vragen. de nieuwe internationale eco
nomische orde. de rechten van de
mens, ontwapening en militairisme.
PHILADELPHIA De lutherse kerk
in de VS heeft teveel predikanten en
moet maatregelen nemen, de toe
stroom van nieuwe dominees te be
perken. De 33 regionale synodes is
gevraagd ln het vervolg geen predi
kanten meer aan te nemen uit andere
kerken. Hun is tevens aangeraden,
zorgvuldig de kwaliteiten van nieuwe
studenten te wegen. Van de 283 afge
studeerden hebben er zeventig geen
uitzicht op een gemeente voor het
einde van dit Jaar. De lutherse kerk
telt 3.1 miljoen leden en heeft onge
veer 8.100 predikanten.
tenheid om elke oppositie neer te
slaan openlijk geuit. Dat alles maakt
van een poging om een nationale con
ventie op te zetten een grap. In zijn
eigen rede voor het Britse instituut
sprak Kotze zich uit voor de toepas
sing van een economische boycot.
„Dat is." zegt Kotze, „de laatste mo
gelijkheid om op vreedzame manier
verandering in Zuid-Afrika te bren
gen. Optimistisch over de kans op
een boycot en het effect ervan is hij
niet. „De blanken trekken zich terug
in hun laager. De macht blijft onder
blank toezicht en zij doen hun uiter
ste om de kapitalistische samenle
ving te handhaven. Dat zijn de twee
kernen waar het ln Zuid-Afrika om
draait: het economische systeem en
het feit dat de zwarten geen directe
invloed hebben op de beslissingen,
zelfs op die besluiten, die over hun
eigen lot gaan. De zou gaarne zien dat
er een vreedzame verandering komt.
De wereld moet de noodzaak ernstig
nemen, anders komt er een langduri
ge reeks geweld."
Is het wel verstandig dat mensen
tegenover zo'n enorme politie- en le
germacht als de Zuidafrikaanse rege
ring bezit naar geweld grijpen?
Dat geweld ls inderdaad wel reusach
tig, maar wanhopige mensen zullen
steeds grijpen naar middelen die
wanhopig zijn. Je mag de mensen
niet kwalijk nemen als ze hun toe
vlucht tot geweld zoeken."
•Nu Kotze binnenkort naar de VS
gaat, is hij van plan zijn inzet voor
een echte verandering in Zuid-Afrika
niet op te geven. „De westerse landen
moeten nu duidelijk maken waar zij
staan. Het gaat niet om de apartheid,
maar om het misbruik van macht. Nu
dit de inzet blijkt te zijn is de oplos
sing niet langer zo makkelijk, omdat
er ook in hun eigen landen machts
misbruik en onrecht ls. Is er ook maar
één land, waar geen onrecht be
staat?"
Pv
md.
ut
sve
«er
aac
kx
sta
di
kkii
ko
dei
'0l
rde:
er
rde
oi
kaanse regering. Dit beperkt de waar
de van het onderzoek, menen de on
derzoekers. Zij wijzen er voorts op
dat de Westduitse firma's in strijd
met de EG-code nog geen verslag aan
de Duitse regering hebben uitge
bracht over hun beleid.
Van een onzer verslaggevers
HEERLEN Basisgroepen in Lim
burg hebben besloten meer te gaan
samenwerken. Het gaat om de City-
kerk Maastricht, de streekparochie 't
Eikske Schaesberg, Jonge Kerk
Roermond. Jongerenkerk Venlo,
werkgroep Open Kerk Limburg en
Zomaar Mensen Heerlen.
Aanleiding zijn de recente maatrege
len van bisschop Gijsen tegen de pas
tores van 't Eikske. die geëxcommu
niceerd werden, en tegen de Citykerk
Maastricht, die geen oecumenische
dienst mocht houden. Men verwacht,
dat men eikaars steun in de toekomst
hard nodig zal hebben. Daarnaast
was er ook de behoefte elkaar beter te
leren kennen.
DEN HAAG (Herv. Persb.) voor
alle boven-gemeentelijke arbeid
heeft de Nederlandse hervormde kerk
voor 1979 36,6 miljoen gulden nodig.
Dit geld is in de centrale begroting
voor 1979 verdeeld in vier sectoren:
algemeen kerkewerk (11,4 miljoen),
hulp aan gemeenten (7,2 miljoen), di-
akonale projecten (7.6 miljoen) en
zending (10.4 miljoen). Dit bedrag
wordt nagenoeg geheel door de ge
meenteleden bijeengebracht extra
boven hun bijdragen voor het plaat
selijke kerkewerk. Gemeenten en dia-
konieën moeten dit jaar rekening
houden met een quotumstijging van
3,36 procent
Naast deze gelden staat de generale
kas. waaraan lidmaten verplicht bij
dragen (in 1978 15 gulden per jaar) en
steeds meer doopleden vrijwillig Uit
deze generale kas wordt allerlei werk
gesteund, dat de gemeenten ten goe
de komt. Voor dit jaar is zeven mil
joen beschikbaar.
Tutu protesteert tegen
aanval op vliegtuig
JOHANNESBURG De Zuidafri
kaanse raad van kerken heeft het
neerschieten door de Rhodesische be
vrijdingsbeweging van een Rhode-
sisch vliegtuig met toeristen veroor
deeld. Bij de aanval kwamen 59 men
sen om het leven. De secretaris-gene
raal van de raad van kerken, bisschop
Desmond Tutu, riep de vechtende
partijen in Rhodesië op de wapens
neer te leggen en een bevredigende
oplossing voor de toekomst van het
land te vinden. Tutu wees er echter
op dat racisme en onderdrukking de
oorzaak vormen van de oorlog Hij
noemde het een les voor Zuid-Afrika
De mensen moeten de ogen openen
om te voorkomen dat iets dergelijks
in Zuid-Afrika zal gebeuren.
DE VERZWEGEN VRAAG
„Het ongevraagd advies" van de
heren Goudzwaard c.s. om de
voorgestelde fusie tussen de drie
confessionele partijen tot de ene
partij van het CDA uit te stellen en a
nodig over te laten gaan in een
voortduren van de huidige federatie,!"11
heeft nogal wat deining veroorzaakt^4
Intussen hebben de „officials" van
partijen en kamerfracties ook hun
zegje gedaan. De suggestie van de
groep Goudzwaard zat er van het
begin af aan in. Wie geen vreemdeling
in partijpolitiek Nederland was en
ook op de hoogte was van de
werkelijke verhoudingen in de
rooms-katholieke en protestantse
wereld kon reeds lang vermoeden dt
er op de een of andere wijze
onbehagen moest ontstaan. Dat dit
onbehagen in de AR-groep naar
buiten is getreden, ls geen wonder.
Juist in die kringen was ln de laatsteen i
Jaren een duidelijker betrokkenheid
bij een werkelijk sociale politiek
ontstaan. Een betrokkenheid, die
langzaam maar zeker in de federatie
op de tocht kwam te staan. Allerlei
praktische beslissingen in het
parlement zijn daarvan getuige. De
coalitie met de liberalen van de
„ombuiging" bracht dit uiteraard
mee, maar het was er niet minder et
feit om. Zo komt dat over op hen die
zich in de eerste plaats betrokken
weten bij de werkelijk
maatschappelijke vragen, afgezien
nog maar van de „ombuigingen" op
het internationale en
hulpverleningsvlak. Wat mij echter
het meest getroffen heeft ls dit, dat
zij die namens partij en fractie
hebben gesproken of geschreven, op
deze dingen niet ingaan. Er wordt
alleen geredeneerd vanuit een
bepaalde fusie-procedure en zelfs val
ontrouw gewaagd, wanneer de
suggestie van de groep Goudzwaard
zou worden overgenomen. Valt er daj
helemaal niet na te denken over de
vraag hoe deze mensen tot hun
onbehagen, met name ten aanzien
van de feitelijke beslissingen van
kabinet en kamerfractie, gekomen
zijn?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vriezenveen (toez.): i
v.d. End te Papendrecht te Montfoo
en te Driesum: H. Penning, kand. I
Lekkerkerk.
Aangenomen naar 's-Heerenhoel
Nieuwdorp: J. v.d. Linden kand. te D ic
Meern.
Beroepbaar: mevr. H. Westra-Frai
ke, Duyvendalsestraat 22, Lelden; I
Penning, Schuwacht 320, Lekkel
kerk; A. C. Rijken, Willem de Zwijgel
straat 12, Sprang Capelle.
Afscheid op 25 febr. van Sellingen: i
v.d. Berg ber. te Arnhem; van Lel>
stad (zendingspredikant verbondei)
aan de cl. Kampen): dr. J. Blommeii
daal ber. te Leerdam; van Drachteil
J. H. Borgers ber. te Middelburg.
Intrede te Oldeberkoop (streekgeni
Frieslandsend): H. D. Hendriks i
Anloo; te Arnhem: F. E. v.d. Zee 1^
raar godsdienstonderwijs aan de c
scholengem. te Alkmaar
GEREF. KERKEN
Beroepen te Dordrecht: J. v.d. Lint
te Driebergen.
Afscheid van Vrouwenpolder: P.
Hofland die in dezelfde dienst bevi
tigd wordt als luchtmachtpred.
lang verband; van Maarssen: F. Ledi
gang, wegens benoeming tot wetei
schappelijk ambtenaar theol. facul
teit van de katholieke universiteit ii
•Nijmegen; van Heerhugowaard (pax He
time): mevr. G. Postma-Gosker ber
te Oostzaan (part time).
Intrede te Hoevelaken: C. Kruijswlj!
Jansen, kand. uit Amsterdam; tlrat
Schiedam: A. Prins uit Aalburg; tyiet
Weesp: C. W. Thijs uit Zuldwolde (civc
Hoogeveen). zn
GEREF. KERKEN (VRIJG.) it"
Beroepen te Musselkanaal: F. J j
Hulst. kand. te Nagele.
Afscheid van Houwereijl: J. Luitefon
ber. te Alkmaar.
Bevestiging op 2 maart als zendingsL^
predikant voor West-Irian van d
kerk Spakenburg-Zuid: R. Th. Pof^
kand. te Amersfoort.
rai
;4
i:d
GEREF. GEM.
Beroepen te Oud-Beijerland: J. Ka
reis te Werkendam.
kh
EVANG. LUTHERSE KERK
Afscheid van Enschede: M. A vai"?
Teylingen wegens emeritaat (nait
reeds afscheid van Zutphen).
Ier
Michel Clévenot
Het boekje „Een materialistische be
nadering van de bijbel" van de Frajfy
se priester Michel Clévenot, waarvai
prof. dr. H. M. Kuitert in ons blad vr' 1
14 oktober 1978 de Duitse uitga
kritiseerde (naar aanleiding waarvL-
de heren Clévenot en Kuitert iii°a
Trouw van 4 november j.l. een stevigi,Ur
polemiek voerden) is nu in het Neder
lands verschenen bij uitgeverij Tel ch
Have, Baarn (156 pag., prijs 18.90)
De vertaling is van dr. F. van del1*1
Heijden en drs. W. R. Scholtens. Drdt
Delftse hervormde academiepredl
kant Rochus Zuurmond schreef tel d'
inleiding een beknopte toelichting. ff'
tb
Bil
bc
lei
Bisschop Bluyssen van Den Bosch it
gaat dinsdag naar Rome om op zljnlor
beurt paus Johannes Paulus II te Cl
informeren over de situatie in de Ne en
derlandse kerkprovincie ln het alge rd
meen en in zijn bisdom in het bijzon jei
der. In de priesterraad van het bis- ge
dom zei bisschop Bluyssen woen» he
dag. dat hij het wijs vond. dat de paus
de bisschoppen allen persoonlijk wil *u
spreken. Dat garandeert dat de pauJ r
een volledige informatie krijgt om zo
tot een goed advies te komen, aldus 5
de Bossche bisschop.
Bluyssen
