Militairen proberen noorden te ontzetten lillende houdt jog even aan Onvrijwillig uitzenden wettelijk ongeoorloofd Metershoge sneeuwbergen blokkeren wegen nog steeds CDA 5 leeuwkettingen omen zeer van pas Raadsman over 'Libanon' in kort geding Rita Tweede Kamer DDAG 16 FEBRUARI 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET HS 3 n onze verslaggevers (STERDAM Brullpften die niet kunnen doorgaan, omdat gemeentehuizen niet bereik- jjar zijn, begrafenissen die moeten worden uitgesteld omdat soms metershoge sneeuwbergen gen blokkeren, boeren die in paniek raken, omdat het veevoer op is en ze geen kans zien uwe voorraden in huis te halen, patiënten in dorpjes die zich grote zorgen maken, omdat ze jr medische behandeling naar de stad moeten, terwijl er openbaar noch particulier vervoer gelijk is, dat zijn op het ogenblik in het noorden van ons land bijna normaal geworden >'i schijnselen. Door de lucht is eigenlijk de enige mogelijkheid die rest om mensen die dische behandeling nodig hebben te helpen. termiddag werd een helicopter 1 p de vliegbasis Leeuwarden ingezet d twee nierpatiënten uit de Friese s:j (dstad naar het nierdialysecen- n in het Groningse Haren te bren- Het provinciaal bestuur heeft liddels een regeling getroffen met ^vliegbasis Leeuwarden om over helicpter te kunnen beschikken p* Ernstige ziektegevallen. aderden militairen uit Assen en relte werden met zwaar materieel czet om ernstige knelpunten weg Emen. Eén groep hield zich bezig de ontsluiting van het geïsoleer- eendam. terwijl een andere groep leerde de verbindingen tussen rdngen en de dorpen Adorp en iim open te krijgen. De schaarse in. die in de stad Groningen rij- vervoeren hun passagiers tot na- der order gratis om de chauffeurs niet nog meer te belasten en bovendien omdat het in tal van gevallen niet mogelijk is de busreizigers te vervoe ren tot de plek waar ze naar toe willen. Gasvoorziening Door de inzet van een groot aantal personeelsleden is de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) er met hulp van politie, militairen en ge meentelijke en provinciale diensten in geslaagd de gasvoorziening vanuit het Groninger aardgasveld te conti nueren. Ook de overige aardgasvel den in het land en op zee produceren door. Normaal wordt het gasveld ge controleerd vanaf een centrale con trole kamer in Hoogezand-Sappe- meer. Nu zijn om stagnatie te voorko men alle 28 gasproduktie-lnstallaties bemand, dankzij de hulp van het le ger. De olieproduktie ln Schoonebeek is door de weersomstandigheden ge zakt met twintig procent. Alle acht landboringen van de NAM liggen stil. Het personeel is geïsoleerd op de lo- katies. Hulp O. I.V. Jan Sloothaak dijONINGEN/ASSEN Een sluier van sneeuw waait over de rondom een klein geworden witte wereld van stuif- !uw. Twee eenzame wandelaars op de vierbaansweg tus- Groningen en Assen benadrukken het contrast met nor- ere tijden. Het is een echtpaar uit Paterswolde. Of ze van ERj» zijn die gure kilometers naar Groningen te wandelen? iu nee, we wilden alleen maar even kijken naar al die auto's hier gisteravond zijn gestrand.' echter geen auto te bekennen J. 11 rijdend noch stilstaand. De ei- W. aars hebben kennelijk kans ge- lanl hun vehikels al weer weg te ha- Uitgezonderd een eenzaam exem- J. Bkr dat onderweg opdoemt en weer Iwijnt in de sneeuwnevel, terwijl verjechtpaar meelift, n in lide Meerweg bij Haren. Daar ver- He ren hoge sneeuwduinen de door- ber.s Ik moet terug over de verkeer- v weghelft, waar ik ook nog een V üeauto tegen kom. We stoppen st elkaar en draaien de raampjes beneden. „Ik moest wel terug", ik. Een bekeuring krijg ik niet. tiéod breekt wet", hoor ik van een slag ere politieman op de radio. Hij ebt het over sneeuwkettingen. Die al n je in Nederland officieel niet rit ruiken, maar een kniesoor die >ch< r over valt. tbr. kï eeuwkettingen man weet overigens niet waar hij over heeft. Althans volgens de 1. B^B, die een uur later via dezelfde onale zender laat weten dat ner- i in de wet staat dat sneeuwket- en verboden zijn. Je mag ze al- niet gebruiken op onbesneeuwde ten. omstandigheden in Noord-Neder- maken je jaloers op de automo- iten die wel sneeuwkettingen heb- Een buurman reed gistermorgen zulke kettingen zonder proble- de straat uit. Ik bleef na een ig meter al in een duin steken, lere buren waren gelukkig be- izaam. Ik kon weer verder. Gewa- vo^d met een sneeuwschuiver die me in de auto stond, voor on- M*eg De Spoorwegen kregen gisteren ook op ruime schaal hulp van militairen om het treinverkeer, vooral in het noorden nog enigszins op gang te houden. In tal van gevallen lukte dat niet. Door de toenemende vorst wer den ook elders in het land in de loop van de dag de problemen van de NS groter wegens ijsafzetting op de lei dingen. De Benelux treinen van en naar Brussel reden tot Rotterdam in plaats van tot Amsterdam. De NS heeft gisteren per telegram aan alle Europese spoorwegmaat schappijen laten weten geen goede renvervoer vanuit het buitenland naar Nederland meer aan te nemen. Het is voor het eerst in de geschiede nis van de Nederlandse Spoorwegen dat er een internationale vervoers- stremming optreedt. Het binnenland se goederenvervoer ligt al drie dagen volledig stil. De posttreinen gingen gisteren weer op beperkte schaal rij den. De NS zet alles op alles de helft van de goederentreinen weer op de rails te krijgen. Het noorden hoeft er echter niet op te rekenen dat er de eerste 24 uur goederentreinen rijden. Sinds gistermiddag rijden er weer treinen tussen Groningen en Leeu warden, zij het met veel vertraging. Militairen zorgden er voor dat een indrukwekkende sneeuwberg, die de rails blokkeerde, werd geslecht. Bewoners ontsnapt Elf bewoners van een huis in de Utrechtse Fokkerstraat zijn gister ochtend vroeg op het nippertje ont snapt aan koolmonoxidevergiftiging, ontstaan door het afwaaien van een Assen-Oost, waarop zevenhonderd gezinnen en vier scholen zijn aange sloten, kampt met moeilijkheden om-; dat een van de twee ketels is uitgeval len. Militairen werden ingezet om be-; jaarden van voedsel te voorzien. De Afsluitdijk is nog steeds onberijd baar en gesloten voor het verkeer.' evenals vele andere doorgaande we gen ten noorden van de lijn Amster dam-Harderwijk-Zwolle. Op rijksweg* 9 (tussen Uitgeest en Aversloot) heeft Rijkswaterstaat gisterochtend vroeg met behulp van bulldozers en takel wagens 120 gestrande auto's wegge haald. De bezitters van deze auto's kunnen hun voertuigen ophalen op een parkeerterrein in Beverwijk Rijksweg 9 is nu weer redelijk berijd baar Veerdiensten In het noorden waren gisteren vele dorpen volledig geïsoleerd. Hier een van de ingesneeuw de boerderijen. afvoerpijp van een gaskachel in de keuken van het huis. De elf mensen zijn in een ziekenhuis opgenomen maar' buiten levensgevaar. Een van de bewoners die zich onwel voelde slaagde er in een arts te waarschu wen. „Een uur later en het was te laat geweest" aldus de politie. De PTT heeft gisteren het verzoek doen uitgaan zolang de winterse om standigheden aanhouden, zuinig met de telefoon om te springen. Om over belasting van de telefooncentrales te voorkomen dient men de gesprekken zo kort mogelijk te houden. Het tele foneren van en naar de noordelijke provincies, vooral naar Friesland, dient helemaal tot een minimum te worden beperkt Geïsoleerd Het treinverkeer kreeg gisteren naar mate de dag vorderde met steeds groter problemen te kampen, vooral in het noorden. Het treinverkeer tus sen Groningen en Delfzijl kwam ge heel lam te liggen. Ook daar werden gisterochtend militairen ingezet om de ingesneeuwde rails weer berijd baar te maken. „Maar het was vech ten tegen de bierkaai. De sneeuw die ze vóór zich wegruimen, waait achter hun rug weer net zo hard op. Alles is vergeefse moeite", aldus een NS- woordvoerder. Het stilleggen van het treinverkeer naar dit noordelijkste puntje van ons land betekende dat alle dorpen boven Groningen totaal van de buitenwe reld werden afgesloten, want de we gen waren al eerder onbegaanbaar In de namiddag kwam daar gisteren een einde aan en kon de eerste trein tus sen Groningen en Delfzijl weer rijden. In de loop van de avond volgden de lijnen Steenwijk-Leeuwarden en Gro- ningen-Roodeschool. De ouderdag die vandaag in Zuidla ren zou worden gehouden bij het VN- detachement voor Libanon, is uitge steld tot 26 februari. Het noorden van Friesland kreeg met soortgelijke problemen te kampen nadat de stroomvoorziening gister ochtend tussen Workum en Dokkum was uitgevallen. Stuifsneeuw was daar debet aan. Provinciale Water staat van Friesland heeft laten weten dat er niets aan de toestand van de wegen kan worden gedaan zolang de „natuur niet is uitgeraasd". Veel Frie se boeren kunnen de melk niet kwijt aan de zuivelfabrieken, omdat de au to's van de ophaaltransporten de boerderijen niet kunnen bereiken Tal van boeren, die kans zagen de buitenwereld te bereiken, hebben gis teren geprobeerd de melk die ze niet kunnen opslaan rechtstreeks aan ver bruikers te slijten, in sommige dor pen zelfs gratis. Assen is zo goed als geïsoleerd van de omgeving. Het streekvervoer ligt stil, er reden geen taxi's en er werd voor de derde achtereenvolgende dag geen post bezorgd. Het ziekenvervoer is mogelijk door de ambulances te voor zien van sneeuwkettingen en ze te laten voorafgaan door een wagen met laadschop. De stadsverwarming in Het weer speelt ook de veerdiensten van en naar de Waddeneilanden par ten. De veerboten, die tussen Harlln- gen en Vlieland en Terschelling va-, ren, hebben het aantal afvaarten te ruggebracht tot drie per dag. De ve ren Ameland-Holwerd en Schiermonnikoog-Lauwersoog varen helemaal niet meer. De dienst Texel- Den Helder is normaal. De bevoorra ding van onder meer levensmiddelen naar de eilanden wordt door de weer- somstandigheden steeds moeilijker. Zo zit een bloemenzaak in West-Ter schelling zonder inkomsten, omdat geen bloemen kunnen worden gele- verd. De meeste eilandbewoners heb ben beslotei\ maar thuis te blijven om niet voor nauwelijks oplosbare pro- blemen te komen staan. West-Duitsland In het noorden van West-Duitsland is de situatie mogelijk nog slechter dan in Nederland. Het trein- en wegver keer ligt daar volkomen stil. „Het ziet er aanmerkelijk erger uit dan zeven weken geleden", zei gisteren een woordvoerder van de crisisstaf ln~ Kiel. die evenals duizenden andere helpers al achttien uur achtereen in" touw was. In heel Sleeswijk-Holstein is de alarmtoestand uitgeroepen Par- ticulieren mogen hun auto niet ge bruiken. In ongeveer vijftig plaatsen is de elektriciteit uitgevallen Tot overmaat van ramp blies de storm het water van de Oostzee tot record hoogte op. waardoor in Flensburg. Kiel en Liibeck straten bij de havens J overstroomden en kelders onder wa ter kwamen te staan. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Een onvrijwillige uitzending van dienstplichtigen naar Libanon is wettelijk niet geoorloofd. De Grondwet en de Dienstplichtwet laten die stap niet toe Door die stap wel te doen, heeft de regering de daaruit voortvloeiende problemen niet onderkend, of zij heeft zich door de secretaris-generaal van de Verenigde Naties in tijdnood laten brengen. De hele' gang van zaken rondom de uitzending wordt gekenmerkt door „juridisch stuntelwerk". lika iet begin van januari waren alle le v nivers al uitverkocht. Een kiene kelier die tevergeefs naar Neder- flse, Belgische en Franse fabrikan- had gebeld, slaagde er echter in nog een aantal in Oostenrijk te ellen. Daar had ik nu profijt van. ït maar eens naar Groningen, een and van twintig kilometer van i woonplaats Vries. Over de vier- den4nsweg ging het dus niet. Via Ha ging het beter. M. kwaardig eigenlijk. Alle grote rgaande wegen waren verstopt, via de kleinere provinciale we- Zwékwam je nog een heel eind. Daar iost^ljnen zich minder gauw sneeuw en te vormen, maar ook dat geldt beperkt. Vooral de Noordgronin- en de Noordfriezen hebben het eten. Ze konden geen kant op. Friesland en Groningen. Je kon er echter niet komen. Aan de noordelij ke rand van de stad Groningen ver sperde een dranghek je de weg. Dan maar naar Sauwerd waar ook militai ren waren ingezet. Een omgewaaid dranghek dat ik in dit geval aantrof, kun je negeren. Een sneeuwduin ech ter niet. Na een kilometer sneeuw en talloze vastgelopen auto's die aan de kant van de weg stonden, ging het niet verder Na het militaire transport van enkele uren eerder was de weg al bedekt met duinen. Volgens inmiddels bevrijde treinreizigers uit Visvliet moest daar een sneeuwbarrière van wel vier me ter hoog worden geslecht. In de loop van de dag ging de wind wat liggen, maar in Noord-Groningen en Noord-Friesland bleef het spoken en gisteravond zag het er naar uit, dat Bakkers in het noorden zijn zo ongeveer dag en nacht aan het brood bakken. Veel klan ten nemen tien broden tege lijk mee omdat ze bang zijn ingesloten te worden door de sneeuw. de wind zelfs weer wat begon aan te wakkeren. Bovendien begon het later op de avond opnieuw te sneeuwen, zodat het er naar uitziet dat de ellen de in de drie noordelijke provincies voorlopig nog niet voorbij is Ambassadeur Op Schiphol is giste ren de nieuwe Russische ambassa deur in ons land, ir. Vasily Sergeevits Tolstikow aangekomen. De heer Tol- stikow Is in 1917 in Tula geboren. „U moet meer met gevoel lezen, want anders val ik in slaap." skentransport het Provinciehuis in Groningen. lt een coördinatiecentrum is inge- 1 it, vertelde waarnemend commis- b van de kóningin Jan van der [JJ dat zijn grootste zorg ls om het '^^Jtentransport door te laten gaan. afgelopen nacht was er een kon- van zes shovels (grote laad- oppeni aan te pas gekomen om weg te banen voor twee patiënten ,het uiterste noordwesten van de a "ncie Eentje kwam uit Wehe-den Hij moest voor een nierdialyse Beatrixoord in Haren. Een ande- atiënt uit Kloosterburen moest een gevaarlijke neusbloeding r het Academisch Ziekenhuis in toingen De barre tocht begon ielnsdagavond tien uur en eindigde e® wrochtend vroeg i van de plaatsen waar een trein 1 zat was Visvliet, op de grens van Vervolg van pagina 1 Een ander bezwaar tegen de fusie van het CDA stoelt op de wijze waarop op het ogenblik gestalte wordt gegeven aan het CDA-programma „niet bij brood alleen". Met name het progres sieve deel van de ARP vindt dat het kabinet Van Agt op dit punt aan geloofwaardigheid tekort schiet. Het kabinet zou bij de bestrijding van de werkloosheid zich te veel be dienen van traditionele middelen en te weinig oog hebben voor de moge lijkheden die een soberder levensstijl biedt. Kernenergie De progressieve ARP-ers vinden ook det het kabinet te weinig echte be zorgdheid aan de dag heeft gelegd over de ontwikkeling van de kerne nergie. Zij wijzen in dit verband op de invoering van de neutronenbom, de levering van verrijkt uranium aan Brazilië en de uitrusting van het leger met kernwapens. Het steekt deze ARP-ers ook dat het kabinet de be zuinigingen op het terrein van de volksgezondheid afwentelt op de laagstbetaalden. Binnen de ARP kijkt men ook nogal bezorgd naar bepaalde ontwikkelin gen binnen het CDA. Zij wijzen erop dat de KVP zich de afgelopen jaren sterk heeft vervreemd van de werkne mersmassa en dat veel jongeren deze partij de rug hebben toegekeerd. De KVP zou bijgevolg een andere ge sprekspartner zijn geworden dan een aantal jaren geleden. In ARP-kring kijkt men ook met enig wantrouwen naar de rechtstreekse leden van het CDA. Uit steekproeven is gebleken dat er zich onder hen nogal wat leden bevinden die hun eigen club te links vonden. Illustratief voor deze ontwik keling vinden zij het rechtstreekse CDA-lidmaatschap van de Nijmeegse hoogleraar Duynstee. die weieens de peetvader van het kabinet Van Agt wordt genoemd. Al deze bezwaren hebben bij de helft van het partijbestuur de mening doen postvatten, dat het onder deze omstandigheden niet verstandig is nu al volledige fusie te beginnen. Nog afgezien daarvan heeft waarschijn lijk een meerderheid van het partij bestuur bezwaar tegen het geforceer de tempo waarop de fusie tot stand moet komen. Volgens het tijdschema zouden de partijraden op 3 maart al moeten beslissen de ontwerp statuten en bij behorende reglementen naar de ach terban te verzenden. Op de eerste juni zou de termijn al gesloten moe ten worden voor de indiening van amendementen, zodat aan het eind van het jaar al definitief over de fusie kan worden beslist. Tal van ARP-ers vinden die termijn te kort. onder meer omdat er dan nauwelijks no? tijd zal resten om het honderdjarig bestaan van deze partij te kunnen vieren. Dit betoogde de Amsterdamse advo caat mr. C. Sjenitzer tijdens een kort geding tegen de staat, dat gisteren diende voor de president van de Haagse rechtbank, mr. J. H. Blaauw. Het geding was aangespannen dvoor de Vereniging van dienstplichtige mi litairen (WDM) en de dienstplichtig militair A. I. Toonen, die een verzoek om vrijstelling van uitzending zag afgewezen. De WDM stelt gisteren, dat de dienstplichtigen niet tegen hun wil kunnen worden uitgezonden naar Li banon om daar te worden gedeta cheerd bij de troepenmacht van de Verenigde Naties, Unifil. Op grond daarvan werd de rechter gevraagd de uitzending te verbieden. Dat verbod zou volgens de belangenorganisatie van dienstplichtige militairen ook kunnen worden gegrond op de over weging, dat de staat onzorgvuldig heeft gehandeld door niet al het mo gelijke te doen om uitsluitend vrijwil ligers naar Libanon te laten ver trekken. Sjenitzer stelde dat de beslissing van de regering weliswaar politiek is goedgekeurd. ..zij het met storm te gen". maar dat het besluit de toets van de juridische kritiek niet kan doorstaan. Hij grondde zijn bezwaar op een te ruime interpretatie van de Grondwet en een verkeerde uitleg van de Dienstplichtwet. Op het de partement van defensie, zei hij, heeft niemand zich verdiept in de rechts grond van een uitzending zoals die nu aan de orde is. waarin vele tot de tanden gewapende partijen met de vinger aan de trekker een riskante stoelendans opvoeren." meende dat dienstplichtigen niet ge dwongen kunnen worden, „hun leven en hun gezondheid op het spel te zetten voor andere dan Nederlandse belangen die in de Grondwet worden genoemd." Zijn mede-pleiter mr. Th. de Roos uit Amsterdam, lichtte toe waarom zijns inziens de staat in deze kwestie on zorgvuldig heeft gehandeld. Onder meer voerde hij aan, dat de regering heeft verzuimd in een vroeg stadium overleg met de Tweede Kamer te voeren. Onder vorige regeringen, zo toonde hij in zijn pleidooi aan, is dat overleg uitdrukkelijk toegezegd. De raadsman vond het ook van onzorgvuldigheid getuigen, dat niet van meet af aan naar uitzending van vrijwilligers is gestreefd, en dat de voorlichting te wensen heeft overge laten. De Landsadvocaat mr. E. Drooglee- ver Fortuijn stelde dat de Grondwet noch Dienstplichtwet in de weg Staan aan de uitzending van dienstplichti gen. ook tegen hun wil, naar welk gebied ter wereld ook. Met het oog op het Grondwetsartikel dat in deze zaak van belang ls. noemde hij het „ook een belang van Nederland dat er elders in de wereld geen strijd uit breekt of dat een conflict binnen de perken blijft en niet uitgroeit tot een grote oorlog." HIJ bestreed ook de stelling dat de staat onzorgvuldig heeft gehandeld. Onder meer wees hij erop dat de regering wel snel over uitzending moest beslissen omdat de Fransen hun detachement op 1 maart zouden terugtrekken. De Tweede Ka mer. zei hij, werd Ingelicht op de dag waarop het kabinet tot uitzending besloot. De landsadvocaat wees er verder op dat de regering al het mogelijke heeft gedaan om bezwaarden door vrijwilli gers te vervangen, maar dat aan die vervanging om technische redenen grenzen zijn gesteld. Hij bestreed de stelling dat ook ten aanzien van dit aspect onzorgvuldig is gehandeld. De president van de Haagse recht bank zal op 22 februari uitspraak doen Wespennest De raadsman van de WDM meende, dat de detachering in Libanon niets van doen heeft met de handhaving van de onafhankelijkheid van Neder land en de verdediging van het Ne derlandse grondgebied, waarover de Grondwet spreekt. Daarbij wees hij erop. dat Nederland niet verplicht is troepen te zenden naar dat „politieke wespennest van het Midden-Oosten". Hij verwierp eveneens het argument van de regering dat op grond van de Dienstplichtwet in ook „gewone tij den" dienstplichtigen voor diensten buiten Europa bestemd kunnen wor den. „De gevaarlijke en gespannen toestand in Libanon," hield hij de president van de rechtbank voor. „kan onmogelijk gewoon worden ge noemd." Sjenitzer, die sprak van „een uiterst gecompliceerde en gevaarlijke mili taire en politieke situatie in Libanon. Vervolg van pagina 1 Volgens insiders is dit standpunt met name een bittere pil voor de WD- fractie, die samen met het CDA heeft gewerkt aan de totstandkoming van het compromis met het kabinet om meer woningen te bouwen in de socia le sector. WD-woordvoerder De Beer twijfelt er sterk aan, dat bleek giste ren in het debat, dat investeerders bereid zullen zijn kapitaal ter be schikking te stellen voor het bouwen van woningen ln de premiehuur sector In deze sector gaat het om zevendui zend woningen, die zo zei staatssecre taris Brokx, zeker tot stand zullen komen. Voor het bouwen van premie- koopwoningen bestaat meer belang stelling op de kapitaalmarkt, terwijl de duizend woningwetwoningen die extra worden gebouwd op rekening van het rijk komen. De vijfentwintig miljoen die op de begroting moest worden gevonden om dit Jaar extra woningwetwoningen te bouwen komt voor de helft voor rekening van volks huisvesting zelf. De andere 12,5 mil' Joen moet worden betaald uit de alge mene mlddelea Minister Andnessen van financiën zal dit voorjaar bekend maken waar hij die vandaan haalt. De 12,5 miljoen die volkshuisvesting zelf moet beta len kon met veel pijn en moeite ge vonden worden ln de post van de rijksgebouwendienst. De bouw van enkele grote projecten als het minis terie van buitenlandse zaken en van onderwijs en wetenschappen zal wor den vertraagd. De uitwerking van het plan om de woningbouwproduktle met drieduizend goedkope woningen uit te breiden zoals dat door staatsse cretaris Brokx gisteren bekend werd gemaakt is gelijkluidend aan het voorstel zoals dat in eerste termijn werd gedaan door het CDA. Staatssecretaris Brokx meent dat het woningtekort per saldo eerder 70.000 woningen zal zijn dan 60.000. Ge vraagd naar het exacte aantal, dat hij volgens de socialist kombrink al ken de, verwees de staatssecretaris naar het gehouden woningbehoeftenon- derzoek. dat binnenkort openbaar ge maakt wordt. Brokx stelde wel dat de bouwproduktie in de komende Jaren zeker niet mag dalen, wat betekent dat de drieduizend woningen extra, die slechts voor dit Jaar op de begro ting zijn verschenen er in de volgende Jaren ook wel op zullen staan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 3