Standpunten scherper van FNV-bouwbonden Nascholing heft Verlies banen op Ziekte kan gezin weer 'gezond' maken Weinig interesse voor Euro-verkiezingen Opkomst Nederlanders volgens peiling ruim zeventig procent Oud eisenpakket gehandhaafd 3 ais over bezuiniging lerarenopleiding: S l: B- 'Korter werken bij bedrijven in nood taboe' Wat helpt jaren bi; hoest? Geval van open tbc in Almelo Stuur bloemen als Mensen niet te snel in 'patiëntenrol' drukken je uit de schaduw treedt JSDAG 13 FEBRUARI 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 ll'SSEL (ANP) Het Europese jbliek is niet bijzonder geïnte- esseerd in de Europese verkie- jngen die dit jaar in juni gehou- zullen worden. Dat blijkt uit |e uitslag van een opiniepeiling |e de Europese commissie, het Jagelijks bestuur" van de EG, ehouden heeft en waarvan de itslag gisteren in Brussel be- end is gemaakt. juni worden er voor het eerst de geschiedenis van de Europe en i t gemeenschappen algemene en d<* irecte verkiezingen gehouden ik Oor een Europees parlement ?)i waarin vijfentwintig Nederlan ders zetels zullen bezetten. In ant woord op de vraag of zij zeker zullen gaan stemmen heeft slechts iets meer dan de helft (52 procent) van de ondervraagde Eu ropeanen met een duidelijk „ja" geantwoord. Vijfentwintig pro cent van de ondervraagden zei waarschijnlijk te zullen gaan stemmen. Nederland scoort in deze opinie peiling het hoogst: Eenenzeventig procent van de ondervraagden in ons land zegt waarschijnlijk zijn stem te gaan uitbrengen voor het verkiezen van een Europees par lement. Dertien procent zal zich onthouden, en zestien procent verkeert nog in het onzekere. (Bij de Tweede Kamerverkiezingen in mei 1977 ging 87,5 procent naar de stembus en bij de Provinciale Statenverkiezingen van vorig jaar maart 78 procent, red.) Het aantal voorstanders van de Europese gemeenschap in Neder land is, zo blijkt uit deze opinie peiling, gestadig gegroeid. In bet najaar van 1973 vond 63 procent van de Nederlanders het EG-lid- maatschap een gunstige zaak en dat percentage was in het najaar van vorig jaar gegroeid tot 83. Achtenveertig procent van de Ne derlanders, zo blijkt uit cijfers, is van mening dat de Europese ver kiezingen van groot belang zijn en dat ze de Europese politieke eenmaking ongetwijfeld zullen versnellen. Tweeëndertig procent van de Nederlanders vindt dat die verkiezingen van weinig be- lang zijn omdat de nationale rege ringen er zich weinig van zullen aantrekken. Twintig procent heeft geen mening. Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG De bouwbonden FNV hebben hun standpunt in de CAO-onderhandelingen gisteren aangescherpt. De federatieraad van de FNV-bonden besloot het oude eisenpakket te handhaven, en trok bovendien een concessie in die hun onderhandelaar al aan de werkgevers hadden aangeboden. Morgen wordt het CAO-overleg in de bouw voortgezet. De kansen op een akkoord zijn na gisteren niet geste- ch i onze parlementsredactie att HAAG Minister Pais lies aan arbeidsplaatsen bij óo ïseerd door de nascholing, aite komende schooljaar zullen er in r°fl al 31 arbeidsplaatsen wegvallen. f)J|r doordat de nascholing aan de 's wordt opgehangen, komen er nieuwe arbeidsplaatsen bij, en cer ls volgens Pais voldoende om het les weg te werken, utii ninister zei dit gisteren tijdens de n. Ijadering van de vaste Kamercom- ie voor onderwijs. Deze boog zich de plannen van Pais om de zeven laafaande NLO's uit te breiden. CDA rVD konden zich. behoudens en- details, met die plannen ver- ord en. betekent dat er het komend oljaar in Zwolle en Sittard res- ivelijk een protestants-christe- en een rooms-katholieke dagop- ng voor leraren kan beginnen. In ihoven kan tegelijkertijd worden 'enl innen met een lerarenopleiding Oi de technische vakken. Laatstge- lde nde opleiding richt zich voorlo op derdegraads leraren, op l-opleiding p het plan van Pais om de MO- tidingen in stand te houden, kreeg teun van de regeringspartijen. De A verzette zich hiertegen. De so- sten willen de MO-opleidingen leltelijk als part-time opleiding irbrengen bij de bestaande die opleiden voor een tweede- lerdegraads bevoegdheid in het >epytgezet onderwijs. Voor de rest de MO-opleidingen volgens 'vdA omgevormd moeten worden instituten voor algemene (dus jJleraren-topleidingen. Daaraan grondslag ligt de gedachte dat lerarenopleidingen (dag-, part-ti en nascholing) in één instituut nigd zouden moeten zijn. egeringspartljen vinden daaren- dat de MO-opleiding en een rdevolle leverancier van leer- iten zijn gebleken. Mede daarom ze behouden moeten blijven. van onderwijs en wetenschappen meent dat het verwachte de nieuwe leraren opleidingen (NLO's) volledig wordt gecom- gen. Vorige week al hadden de voor zitters van de bouwbonden van FNV en CNV zich wat teleurgesteld uitge laten na een lange avond praten op verzoek van de werkgevers. De werk gevers hadden toen het afgebroken CAO-overleg onverwachts laten her vatten omdat ze wat wisselgeld wil den aanbieden. De vakbondsleiders hadden daarvan toen meer verwacht. Knelpunten no ge, gei b Toen de opleiding vorig jaar begon, was het nog onduidelijk of het een vier- dan wel vijfjarige opleiding zou worden. De opleidingsinstituten kregen echter vrij plotseling te ho ren dat de opleiding vier jaar moest gaan duren. Zij gingen tegen deze beslissing in beroep bij de Raad van State. De opleiding wordt gegeven an drie zelfstandige instituten in Amers foort, Amsterdam en Tilburg en ver der aan enkele scholen voor kunston derwijs. Minister Pais wil zich voorlopig niet uitlaten over de duur van de eerste graads opleiding voor tekenen, handvardigheid en textiele werkvor men (thetex) zolang deze zaak nog „onder de rechter zit". Hij zei dit gisteren in de vergadering van de vaste Kamercommissie voor onder wijs. Op het ogenblik houdt de Raad van- State zich met de opleidingsduur be zig naar aanleiding van een conflict hierover tussen de opleidingsinstitu ten en minister Pais. Een beeld van het overleg dat minister Pais voerde met de vaste Kamercom missie van onderwijs en wetenschappen. Van links naar rechts: ex-minister van onderwijs Van Kemenade, het PvdA-Kamerlid Konings en het Kamer lid Mertens (D'66), die na een antwoord van minister Pais zijn hand voor het gezicht slaat. te maken. Bovendien wezen zij erop dat de situatie op de arbeidsmarkt hier niet als uitgangspunt mag wor den genomen, omdat de NLO's nog een experiment zijn. In 1980 loopt de proef af en kan dan tot uiterlijk 1985 worden verlengd. Pais beloofde met een notitie te zul len komen over de maatschappelijke behoefte als uitgangspunt voor de capaciteitsbepaling op de oplei dingen. Hij zei verder dat hij overweegt de MO-opleidingen tijdelijk onder te brengen in de wet op het voortgezet onderwijs. Dit met het oog op de wankele rechtspositie van de MO- docenten. De bedoeling is te zijner tijd met een kaderwet voor het gehele hoger onderwijs te komen, waarin de rechspositie definitief is geregeld. Pais verwachtte dat daarvoor nog dit jaar een wetsontwerp zal komen. Een motie van het CDA-Kamerlid Van Leijenhorst om op korte termijn garantieregelingen te maken voor de rechtspositie van docenten bij de NLO's zal het in de Kamer halen. Ook zal de Kamer een motie steunen van Deetman (CDA) om op korte termijn de rechtspositie van afgestudeerde NLO'ers te regelen. Deetman diende ook een motie in om de samenwerking tussen de NLO's en de MO-opleldlngen op gang te bren gen. Deze motie zal in de Kamer eveneens een meerderheid krijgen. De meeste moties van de PvdA-frac- tie werden door Pais ontraden en zullen het in de Kamer dan ook niet halen. Dat betreft ondermeer een mo tie die doel had in de Eindhovense NLO's naast de technische vakken ook ruimte te scheppen voor algeme ne vakken. Pais reageerde min of meer afwijzend ■op een voorstel van Van Leijenhorst om in Zwolle en Sittard godsdienst onderwijs van het leerstofpakket toe te voegen. De minister wees op erva ringen in Amsterdam waar de belang stelling voor dit vak niet bepaald overloopt Een van de knelpunten is de eis om tweemaal vijf procent van het loon. dat nu wordt uitbetaald als deel van aparte toeslagen, te doen opnemen in de basisionen. Dat is het afgelopen Jaar ook gebeurd. De werkgevers zou dat niets hoeven kosten De regering kreeg hierdoor toen echter grote pro blemen doordat de salarissen van ambtenaren, de sociale uitkeringen en het minimumloon zijn gekoppeld aan de CAO-lonen. maar op een zoda nige wijze dat alleen rekening wordt gehouden met basisionen en niet met toeslagen. Doordat toeslagen worden omgezet in basisionen en niet met toeslagen. Doordat toeslagen werden omgezet in basisionen, zouden ambtenaren, uitkeringstrekkers en minimumlo ners dus meer moeten krijgen. Door een noodwetje heeft de regering deze doorwerking voorlopig geblokkeerd. De vakbeweging heeft daar tegen ge protesteerd. De bouwwerkgevers zijn nu teleurgesteld in de vakbonden. Bij de CAO-gesprekken vorig jaar was uitgangspunt dat de omzetting van toeslagen in basisloon de onderne mers niets zou hoeven kosten, maar door een doorwerking in het mini mumloon en sociale premies zouden de ondernemers indirect toch voor extra lasten komen, zo redeneren de werkgevers. Concessie De vakbonden hadden als concessie al hun eis verminderd tot eenmaal vijf procent toeslag-omzetting. De fe deratieraad van de bouwbonden FNV heeft deze concessie nu ingetrokken. Ook de bouwbond CNV tilt zwaar aan de eis van omzetting van toeslagen in basisloon. Andere eisen die de federatieraad nog eens heeft onderstreept zijn: verho ging uitkering vorstverlet met 7.50 gulden per verletdag. verhoging va kantietoeslag. twintig gulden bruto loonsverhoging per maand, en ver vroegde uittreding voor oudere werk nemers vanaf 62 jaar (is nu 63). Ter- wille van deze laatste eis willen de FNV-bonden de eis van twintig gul den eventueel verminderen De bouwbond CNV heeft bewust geen els van twintig gulden gesteld. Metaal-CAO De onderhandelingen over een nieu we metaal-CAO, die twee weken gele den tegelijk met die in de bouw vast liepen. zitten nog steeds in het slop. Na de industriebonden FNV en de Industriebond CNV heeft gisteren ook de unie BLHP (hoger personeel) de metaalwerkgevers. FME, een brief geschreven. De unie wil de regeling voor vervroegd uittreden van oude ren uitgebreid zien tot de 62-jarigen in 1981, en de 61- en 60-jarigen in de twee jaren daarna. De werkgevers zouden al vanaf dit jaar geld moeten bijdragen om deze uitbreiding straks mogelijk te maken, aldus de unie BLHP. Tot nu toe wilden de werkgevers niet verder gaan dan uitbreiding voor 62- Jarigen in 1981. zonder zich vast te leggen voor nog verdergaande uit breiding daarna. De huidige ver vroegde uittreding voor 64- en 63- Jarigen wordt geheel betaald uit een loonsverbetering van 0.4 procent die twee Jaar geleden is ingehouden van alle werknemers in de metaal. De me taalwerkgevers hebben zich al be reid verklaard mee te gaan betalen aan uitbreiding van vervroegde uit treding. Volgens de vakbonden is dat echter een loos gebaar, omdat de werkgevers nu een half procent be sparing van loonkosten zouden genie ten doordat niet alle arbeidsplaatsen van vervroegd uitgetreden ouderen worden opgevuld. lezuinigingsmaatregelen die Pais t aangekondigd voor de bestaan- fLO's. ontlokten kritiek bij de p A-fractie. De minister wil met in- van dit jaar voor 7,6 miljoen op t(LO's gaan korten. Hij wil dit door minder eerstejaars studen- oe te laten en het aantal studen- )er docent op te schroeven. Het A-Kamerlid Konings moemde dit lak. „Het lijkt erop dat deze mi- r alles wat met vernieuwing te en heeft, ongedaan wil maken," Wj. rekende de commissie voor dat t°vi4et de komst van de drie nieuwe iK enopleidingen tot en met 1982 ruil ereenvolgens 31. tien en negen- iuij arbeidsplaatsen bij de NLO's zul- dan 'egvallen. De nascholing zal dat „Zii >enseren. zei de minister. Hij wei- che a echter zich te laten vastprikken e cijfers. 'orn «tting d i zegde toe dat hij maatregelen zal le e tn om de nijpende situatie van antpLO Ubbo Emmius in Groningen iwarden te verzachten. Dit op- sinstituut zit met twee vesti- en daar komen de bezuinigin- vanjextra hard aan. Uit protest hier- zijn gisteren de studenten tot I. Hitting van het instituut overge- HetJ. it mededelingen van minister over een verlaging van de nume- ixus „zelfs veel erger waren dan had verwacht", houden de stu- rin| en van de Groningse lerarenop- ag Ubbo Emmius het gebouw vandaag bezet. Eerder was beslo- de bezetting gisteren te beëin- a de tudenten bepleiten onder andere er meer docenten per groep stu- en komen en dat er geen veria- zeH -- De winter is bepaald nog niet voorbij, zoals gisteren weer eens bleek. Sneeuw en ijzel zorgden voor een extra passagiersaanbod bij het openbaar vervoer. En daar moest men wel een paar koude voeten voor over hebben, want het was soms wel even wachten geblazen. Minister Van Aardenne: Van onze Haagse redactie DEN HAAG Minister Van Aarden ne (economische zaken) voelt niets voor experimenten met korter wer ken bij bedrijven, die in financiële moeilijkheden zitten. Dit blijkt uit het antwoord van de bewindsman op vragen van Tweede- Kamerleden van D'66. Zij hadden ge pleit voor „experimenten met deel tijdarbeid voor anders met ontslag bedreigde werknemers" bij Parley b.v. in Dokkum. In CDA-kring is ook de mogelijkheid geopperd, dat de overheid bij steun aan bedrijven ex perimenten als voorwaarde stelt. Dit idee is onder meer uitgewerkt door de hoogleraar Van Zuthem. De suggesties vinden bij minister Van Aardenne geen warm onthaal: „Ik ben van mening, dat bedrijven in moeilijkheden zoals Parley een extra belasting door middel van welk experiment dan ook voorhands niet zinvol ls." BASF, het Westdultse chemische concern, begroot zijn investeringen voor 1979 op 1.8 miljard mark. Dat is iets meer dan de 1,75 miljard mark die verleden Jaar werden besteed. Evenals in 1978 zal ruim 70 procent van het bedrag worden besteed in de Bondsrepubliek. ADVERTENTIE Lubbers wil snel behandeling van abortusonderwerp Van onze parlementsredactie DEN HAAG De CDA-fractieleider Lubbers vindt dat het nieuwe abor tuswetsontwerp snel in het parle ment behandeld moet worden. Op een CDA-bijeenkomst in Aalden (Dr.) zei Lubbers: „De indiening van het wetsvoorstel inzake de abortus provocatus en de daarop volgende parlementaire behandeling stelt onze democratie zwaar op de proef gezien de in onze samenleving sterk uiteen lopende opvattingen. Het is tegelijk een toetssteen of het mogelijk is met vermijding van hypocrisie de samen leving op een verantwoordelijke op stelling te mobiliseren. Na al eerder schipbreuk geleden voorstellen leent dit voorstel zich niet meer tot gerek in de tijd. Integendeel, snelle behan deling in het parlement is geboden De grote fracties zullen slechts met het richtsnoer van een snelle behan deling kunnen voorkomen dat de fun damentele keus voor een wettelijke regeling als nu voorgesteld weer on dergesneeuwd raakt in onontwarbare alternatieven," aldus de CDA-fractie- vooreitter. ALMELO (ANP) BIJ een Armeense vluchteling die in Almelo verblijft, ls open tbc geconstateerd. Het gaat om een 40-Jarige man. HIJ ls opgenomen in een Nijmeegse senatorium. Het Al melose consultatiebureau voor tbc onderzoekt of er onder de groep van zeventig Turken en de Nederlanders die contact met hem hebben, nog meer gevallen van tbc zijn. In verband met dit onderzoek is het vertrek van de Armeniërs naar een opvangcentrum in Steenwijkerwold uitgesteld tot 1 maart De Armeniërs mogen in Steenwij kerwold blijven tot een besluit is genomen over hun uit wijzing. Hierover ls een kort geding aangespannen tegen de Staat der Ne derlanden. ADVERTENTIE Van een onzer verslaggevers NIJMEGEN Het feit dat iemand in een gezin ziek wordt kan ook zijn goede kanten hebben, in die zin dat het kan leiden tot een verbetering van de gezondheid van de overige gezinsleden. Deze opmerkelijke en ook wel aanvechtbare conclusie trekt dr. J. Th. M. van Eijk in zijn proefschrift „Levensgebeurtenissen en ziekte", waarop hij is gepromoveerd. van de numerus fixus wordt woerd. In de Kamercommissie minister Pais gisteren mee. er behalve voor een aantal al üde vakken voor nóg enkele vak- waaronder biologie, een verla- *<*Van het aantal 106 laten stu- llJrn zal komen. „De minister zei lat er wat betreft Ubbo Emmius ambtelijk overleg gevoerd zal Jen. maar zo'n kreet houdt niets acjie verlaging staat al voor augus- P stapel, en zo'n overleg kan nog aren duren." aldus de studenten. Het 'gens kon minister Pais de JJl fractie er niet van overtuigen zijn bezuinigingsmaatregelen door de situatie op de arbeids- njtI waren ingegeven. De socialis- art ten de bewindsman dat hard Dr. Van Eijk, die verbonden is aan het Nijmeegs universitair huisartseninstituut (NUHI), verrichtte studie op dit terrein en ontleende onder meer ge gevens aan een grootscheeps project van dit instituut. Sinds 1973 wordt in vier prak tijken van huisartsen bijge houden welke ziektegevallen zich in gezinnen voordoen. Vooral bij ernstige ziekten moeten de taken in een gezin opnieuw worden verdeeld. Als een vader of moeder door een hartinfarct wordt getroffen, moeten de overige gezinsle den zich zo snel mogelijk zien aan te passen aan de nieuwe situatie. Dit blijkt vrij gemak kelijk te verlopen, als de rela ties onderling soepel zijn In die gevallen zal er vaak een gezondmakend effect voor de rest van het gezin optreden: de levensgebeurtenis doet een beroep op onderlinge saamho righeid. waardoor men ook andere kleine spanningen be ter kan verwerken. Spanningen Dit leidt op zijn beurt tot een geringer aantal lichamelijke klachten, aldus dr. Van Eijk. In gezinnen echter waar men slechter in staat is tot het op lossen van problemen bij voorbeeld door een starre ou derrelatie of omdat men pro blemen liever uit de weg gaat in plaats van deze aan te pak ken kan de ziekte juist spanningen oproepen. En daardoor wordt de kans op lichamelijke klachten bij de anderen vergroot. Het onderzoek van Van Eijk ondersteunt de opvatting dat de traditionele kijk op hulp verlening dringend aan her ziening toe ls. Men vertoont nu nog een sterke neiging om mensen met klachten in de zogeheten „patiëntenrol" te drukken. Hij voert als voor beeld daarvan de poging tot hulpverlening na de grote gij zelingsacties in ons land aan, die hij overdreven noemt. „Een dergelijk optreden duidt op onderschatting van de ei gen mogelijkheden van men sen om hun emoties zelf te verwerken." Volgens de Nijmeegse onder zoeker overschatten gezond- heidszorgers nogal invloeden van een „levensgebeurtenis" als ziekte. Zijn bevinding is dat tussen een situatie met of zonder ziekte betrekkelijk weinig verschil bestaat. Veel belangrijker is de vraag of een gezin in staat is om proble men van allerlei aard op te lossen. Ook alledaagse zaken als een eerste schoolbezoek van een kind. een examen of een nieu we baan kunnen leiden tot meer bezoek aan een huisarts. De hedendaagse hulpverle ning zou zich veel meer moe ten richten op de manier, waarop mensen met moeilijk heden omgaan dan op die moeilijkheden zelf. Eenzijdig Dr. Van Eijk brengt eerdere waarschuwingen vanuit het NUHI in herinnering, dat men in onze samenleving steeds vaker zoekt naar een typisch medische oplossing voor alle soorten problemen. Gegevens van ziekteverzekeringen en bedrijfsverenigingen onder strepen deze constatering. Het eenzijdig de nadruk leg gen op lichamelijk klachten zowel door de arts als door de patiënt betekent In feite, dat men in een aantal geval len het zoeken naar funda mentele oplossingen gaat ver bergen achter medicijnge bruik en andere schijnthera- pieën. Veel mensen koesteren hier door een te grote verwachting van hetgeen de medische we tenschap zou kunnen doen „De structuur van onze ge zondheidszorg. waardoor mensen met moeilijkheden te snel onder medische controle komen werkt die eenzijdige aandacht voor de lichamelij ke aspecten in de hand. Huisarts Dr. Van Eijk geeft ook enkele wenken voor het praktisch toepassen van zijn onder zoeksresultaten. Niet alleen de „levensgebeurtenis" zelf, maar de manier waarop men sen ermee omgaan is wezen lijk in de hulpverlening. Dit is vooral van belang voor de huisarts, die vaak als eerste in aanmerking komt met acute, ernstige ziekten op opname in een ziekenhuis. Een op het Individu afgestem de kijk is ln dergelijke geval len volstrekt onvoldoende De arts moet gezinsomstandighe den en sociale factoren als fa milie. buurt, werk en vrienden mede in zijn beoordeling be trekken. Hiertoe dienen de verschillende onderdelen van de gezondheidszorg veel beter op elkaar te worden afge stemd, aldus dr Van Eijk. De huidige versplintering is een ernstige tekortkoming Huisartsen moeten beseffen dat elke actie die zij onderne men uiterst zorgvuldig over wogen moet worden. Drukt men namelijk op één persoon in een gezin het etiket „ziek", dan kan dit in een aantal ge vallen lelden tot een sneeuw bal-effect bij de overige ge zinsleden. De medici moeten op dit soort verschijnselen ex tra attent zijn. omdat een veelvuldig en onjuist gebruik dreigt van het medische kanaal. Als de ziekte in een gezin tot meer ongezondheid bij de an deren leidt, is dit een teken aan de wand voor problemen die liggen in de onderlmge verhoudingen én bij het ver mogen om moeilijkheden op te lossen. Eén van de 45 000 Fleurop interf lora-bloemlsten zorgt ervoor" VALENTIJNDAG 14fet>r fleurop interftora ttaat garant voor u» Dioemengroet Konmgmne gracht U5 2514 am Oen Haag „Spel met drie handen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 3