Oost-Teheran begon de victorie
Drie miljoen
"ambodjanen
Imgekomen'
Khomeini aan de macht
jsraël naar Camp David
'Tanzania schendt mensenrechten'
Met Edward Kardelj valt in
Belgrado sleutelfiguur weg
Meer Amerikaanse hulp
voor Saoedie-Arabie
ianoek wil conferentie Indo-China
otest tegen
laal-plannen
Itnodiging VS aanvaard
'Akkoord tussen
Britse bonden
en regering'
ANDAG 12 FEBRUARI 1979
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
ior James Oorsey
lünddoekt en met hun handen op hun rug worden in het
r aanhangers van Khomeini bezette Oost-Teheran drie
tngen genomen soldaten aan het volk getoond. Met gewe
en machinepistolen bewapende moellahs (islamitische
Iers) stonden klaar om hen af te voeren. De drie soldaten,
tn van de keizerlijke garde ofte wel „de onsterfelijken"
Iden de fout gemaakt zich niet aan het volk over te geven,
beval van ayatollah Khomeini moeten ze nu voor een
jnitische rechtbank verschijnen.
•Teheran leek gisterochtend een
aire vesting. De laatste voorbe-
agen voor het treffen met de
eden van de strijdkrachten die
loyaal aan de sjah zijn. werden
»ffen Oost-Teheran, naast de
irsiteit het voornaamste bolwerk
het gewapende verzet, heeft de
chten van zaterdag op zondag
overleefd. Midden op de weg
een vernielde tank. In de confe-
ezaal van het Gorgani zieken-
die in een lijkenhuis is veran-
ligt in een aparte hoek de bevel
ende officier van de tank. Zijn
joofd is weggeschoten.
Verder liggen er al zestig andere do
den, onder wie twee ongeveer tien
jaar oude kinderen. Allen zijn vrese
lijk toegetakeld.
Aan flarden geschoten lichamen, een
vreselijke stank kenmerken de sfeer
in de kelder van het ziekenhuis waar
de lijken op de grond naast elkaar
zijn gelegd en slechts door dunne
witte lakens tot aan de nek zijn be
dekt. De meeste doden zouden leden
van de keizerlijke garde zijn.
Van de zes tanks die bewapende bur-
gers, guerrilla-strijders en leden van'
de luchtmacht in de nacht van zater-
dag op zondag'met van de daken
gegooide benzimebommen en hand
granaten hebbotii weten te vernielen,
kon maar één vreer operationeel wor
den gemaakt.
Oost-Teheran boekte in de nacht van
zaterdag op z>ondag een militaire
overwinning. D«! keizerlijke garde die
in totaal twinti e: tanks had gestuurd
moest terugtrel eken. Het moreel van
het volk in het veroverde stadsdeel
was hoog.
„Twaalf duizen# gardisten kunnen
niets verrichten tegen 35 miljoen
mensen. Voor ons zijn ze geen pro
bleem. Zelfs de -oude mannen, vrou
wen en kinderen zullen hen met hun
handen bestrijden totdat het Ameri
kaanse imperialisme verdreven is,"
aldus het comme ntaar."
Onder gejuich I van de menigte rij
den particuliere liuto's vrachtwagens
en drietonners Man het leger volge
pakt met zwaarbewapende mannen
door de wijk. Oiaa de paar meter op
straat en op de tiaken staan barrica
des van zandzak fiien, volgepropt met
benzinebommen en molotovcock
tails.
Roken is verboden in de wijk. Wa
pens lijken er in 8 to te hoeveelheden
aanwezig te zijn. .Automatische ma
chinegeweren, moirtieren, bazoeka's,
granaatwerpers en 'uzi's worden open
lijk op straat getoond. Vrijwel ieder
een houdt iets in hi anden dat als wa
pen kan dienen. Wi< geen wapens van
de luchtmachtbasis Farahabad of
van een van de Hveroverde politie
stations in Teheran kan krijgen zocht
naar sikkels, messen, kettingen of
stokken.
Motorfietsen
Jongeren rijden op motorfietsen door
de straten. Het wapen in de ene hand,
met de andere hand een V-teken ma
kend. Fotograferen is ten strengste
verboden om de identiteit van de
leden van de luchtmachtbasis Fara
habad en van de guerrillastrijders
geheim te houden. Een met machine
pistool van Israëlische makelij uitge
ruste luchtmachttechnicus zwaait
dreigend met zijn wapen naar ons en
waarschuwt dat wij „correct dienen
te schrijven".
Velen hebben hun gezicht met zak
doeken verborgen. Schoten knallen
door de lucht. Deels om de bevolking
uiteen te drijven omdat er gevreesd
werd dat helikopters de wijk zouden
aanvallen. Deels afkomstig van het
ruim twee uur durende gevecht om de
Esjhatabad-kazerne. Een slecht be
wapende massa weet met bijlen en
sikkels bouwsteen na bouwsteen uit
een muur van de kazerne te halen
totdat er een twee meter groot gat
ontstaat. De inmiddels met echte wa
pens uitgeruste aangekomen revolu
tionairen bestormen de kazerne als
eersten. Zij die slechts de hand op een
mes of iets dergelijks hebben weten
te leggen achter hun aankrabbelend.
De meeste in de kazerne gestatio
neerde soldaten geven zich snel over.
Zwarte vlaggen in de lucht zwaaiend.
De kleine zich verzettende minder
heid moet toezien hoe de kazerne in
brand gestoken wordt.
Voor de poort van de kazerne staan
twee uitgebrande tanks en zeven
drietonners. De veroverde pantserwa
gens uitgerust met lichte machinege
weren worden door de wijk gereden.
De snelle overwinning is echter niet
zonder slachtoffers. Sirenes van de
ziekenwagens huilen door de wijk. Bij
het Gorganiziekenhuis rijden de am
bulances, sommige met kapot ge
schoten voorruiten af en aan.
Luchtmachtbasis
De strijd voor het volk ligt in handen
van de leden van de luchtmachtbasis
Farahabad gesteund door de guerril
lastrijders. Farahabad herstelt zich
nu van de gewapende opstand. Een
opstand die haast per ongeluk is be
gonnen. Farahabad is een opleidings
centrum voor luchtmachttechnici.
Omdat de technici al enige tijd aan
demonstraties voor Khomeini deet
nemen werd drie weken geleden een
eenheid van twintig keizerlijke gar
disten en een tank op de basis gesta
tioneerd.
Nadat vrijdagavond Khomeini's ille
gale televisiezender de beelden uit
zond waarop Mehdi Bazargan tot pre
mier van de islamitische overgangs
regering werd uitgeroepen begonnen
de ongewapende luchtmachtleden
een demonstratie.
De gardisten vroegen onmiddellijk
steun, uit vrees dat hen wat zou ge
beuren. Farahabad werd door tanks
omsingeld en met machinegeweren
beschoten. De militaire politie die de
basis moest bewaken beantwoordde
het vuur, niet wetend wie de aanval
lers waren. Twaalf militairen werden
gedood.
Toen zaterdagochtend het personeel
van de basis aan het werk ging, kreeg
men al in de gaten wat er gebeurde.
Al gauw kwam het opnieuw tot scher
mutselingen. Het hoofd van de
school, die poogde een eind te maken
aan de botsingen, werd door gardis
ten neergeschoten. Nadat de dienst
doende officier bij het wapendepot
na ,,te lang praten" weigerde wapens
uit de delen werd hij dood geschoten.
De lagere officieren, de dienstplichti
gen en de leerlingen namen de lucht
machtbasis over.
Ruim twee uur lang weerklonk het
geratel van machinegeweren. Buiten
de basis waar vooral woningen van
luchtmachtpersoneel gevestigd zijn,
verzamelde zich een steeds woeden
der wordende massa. De emoties
stonden op barsten. Langs de weg
huilende vrouwen. Vertwijfeld pro
beerde het volk zandzakken de lucht
machtbasis binnen te brengen om de
luchtmacht te steunen. Jongeren
schepten zand in zakken in een ver
twijfelde poging maar iets te doen.
Een bus met gewapende burgers
werd enthousiast ontvangen. Groot
gejuich ontstond toen een helikopter
naar beneden werd gehaald.
Avondklok
Met de val van Farahabad was er
geen weg meer terug Khomeini
noemde de avondklok illegaal en riep
het volk op om de straat op te gaan.
Bakhtiars „laatste waarschuwing"
aan het volk werd van tafel geveegd.
Telnduizenden mensen bouwden za
terdag laat in de middag barricades
op, staken auto's in brand en
schreeuwden. Boven Teheran hingen
grote zwarte wolken. In Oost-Tehe
ran werden loopgraven gegraven. De
universiteit veranderde in een ves
ting. De ingang werd gebarricadeerd
in afwachting van de komst van het
leger.
Tot diep in de nacht van zaterdag op
zondag, dreunden de schoten door de
lucht. Zondagmiddag waren vrijwel
alle politiestations in de stad vero
verd en de overwining was toen al een
feit.
de I .SINKI, HONGKONG (Reuter, UPI, AP) Onder het
nei ireven regime-Pol Pot in Cambodja zijn drie miljoen
isen (meer dan 40 procent van de bevolking) omgekomen,
deel was slachtoffer van massamoorden, terwijl anderen
Ie gevangenis stierven of van ontbering omkwamen.
Oil]
tui
al
goejiieuwe leider in Cambodja, voor
van de revolutionaire volksraad
Samrin, heeft dat tegen de Fin-
of. Kaarle Nordenstreng gezegd,
enstreng is de voorzitter van de
mationale journalistenorgani-
nnen, zo liet Heng Samrin weten,
helemaal uit elkaar gevallen,
hebben geen duidelijk beeld
eel gezinnen herenigd kunnen
len."
ster van voorlichting Keo Tsjan-
oegde daaraan toe, aldus Norden-
ïg, dat veel mensen naar hun;
gere woonplaatsen terugkeren en
icholen hun deuren weer hadden
(end. Heng Samrin verzekerde
kleine ondernemers vrij hun gang
kunnen gaan.
De voormalige Cambodjaanse presi
dent prins Norodom Sihanoek heeft
gepleit voor een vredesconferentie
over Indo-China. Sihanoek werd door
Pol Pot uit zijn verbanning gehaald
en op de valreep naar de Verenigde
Naties gestuurd, om te redden wat er
te redden viel. Het heeft niet meer
mogen baten.
Een conferentie als die in 1954 de
akkoorden van Genève onderteken
de, staat Sihanoek voor ogen, maar
met meer deelnemers. Sihanoek stel
de de vijf leden van de Veiligheids-
oraad voor, alsmede Japan. India en
?en ïeid van beweging en godsdienst de Zuidoostaziatische landen Thai-
he ;t land, en zei dat grote bedrijven land, Maleisië, Singapore, Indonesië
Je 1 tseigendom zullen zijn maar dat en de Filippijnen. Bovendien wil Si
hanoek vrije verkiezingen in Cam
bodja. onder toezicht van de Verenig
de Naties.
Burgers in Teheran p lunderen een tank. die eerst buiten gevecht is gesteld
Vervolg van pagina 1
Gevaarlijk spel
var IJS (Reuter, AP) President
Zaterdagochtend kwam de ontwi kke-
ling in Iran in een stroomversneiUing
toen regeringstroepen en muitende
luchtmachttroepen in de wijk Falara-
bad in Teheran met elkaar slaags
raakten. Daarbij werd een waar
Over de militaire activiteiten bij de
Chinees-Vietnamese grens zei Siha-
_r~ - - -7- - -77noek dat dit „een gevaarlijk spel" raaaten. jjaaroij w
ard van Frankrijk heeft zijn reis was omdat ze konden leiden tot een bloedbad aangericht.
Afrika onderbroken vanwege de oorlog op grote schaal - Sihanoek
meende dat het de bedoeling van
China was druk op Vietnam uit te
oefenen, om het zo voor de pro-Pol
Pot-troepen die een guerrilla-oorlog
zijn begonnen in Cambodja, wat lich
ter te maken.
reedheid te worden gehouden voor
een eventuele bescherming van de
Amerikaanse ambassade in Teheran.
Verder zullen zes in Engeland gesta
tioneerde Amerikaanse helikopters
naar Turkije worden gedirigeerd om
zo nodig te worden ingezet bij de
evacuatie van in Iran verblijvende
Amerikanen, als dat nodig mocht
blijken.
verproblemen in de Franse staalin-
1 rie. Een groot aantal werknemers
'rt' staal is de straat opgegaan om
>c,s rotesteren tegen de plannen van
10 s om het aantal werknemers in
industrietak drastisch te ver
eren.
otharingen, Bretagne, de havens
ochelle en Rochefort en in Parijs
kwam het tot acties waarbij de
ie ingreep. Bij Parijs zijn onge-
n30 demonstranten en vijf politie
ten gewond geraakt toen de poli-
robeerde tc verhinderen dat de-
stranten de verkeersweg naar
vliegveld Charles de Gaulle wil-
afsluiten.
China heeft een protestnota bij Viet
nam ingediend, waarin, feller dan tot
nu toe, Vietnamese soldaten ervan
worden beschuldigd op Chinees
grondgebied te zijn doorgedrongen,
Chinese soldaten en burgers zijn ge
dood. Vietnam van haar kant heeft in
brieven aan de Verenigde Naties ge
waarschuwd voor de Chinese oorlogs
dreiging.
In de loop van zaterdag werd in de
omgeving van de universiteit, altijd
een belangrijk punt geweest in de
strijd tegen de monarchie, hevig ge
vochten. De avondklok werd Mog
scherper gesteld en ondanks dreigi in
de woorden van premier Bachti'ar
trokken duizenden 's avonds op aan
wijzen van Khomeini de straat op
waarbij opnieuw gevechten uit
braken.
Zondag kwam dan de feitelijke ineen
storting van de monarchie en de ope
ning van de weg naar een islamitische
staat doordat de militairen Bakhtiar
lieten vallen.
tUZALEM (UPI. AFP, Reuter) Israël heeft gisteren de Amerikaanse uitnodiging
01 vaard om de besprekingen met Egypte in Camp David te hervatten. Israël is echter niet
n plan een milder standpunt in te nemen. Egypte had vorige week de Amerikaanse
lodiging aangenomen.
fsprekingen op Camp David zul-
aan tussen de ministers van bui-
a' ndse
de delegaties tussentijds hun regerin
gen kunnen raadplegen. Naar ver-
--ïdse zaken Vance van de VS, luidt heeft president Carter een aan-
'rm van Israël en premier Khalil tal compromisvoorstellen gedaan
r Egypte. De Israëlische premier over de Palestijnse kwestie.
n zal Dajan geen grote volmach-
neegeven naar Camp David, om- Egypte heeft de VN-commissie voor
ie Amerikaanse president Carter de rechten van de mens gevraagd
jn uitnodiging heeft geschreven „dringende en doelmatige maatrege-
ie onderhandelingen met tussen- len" tegen Israël te nemen na „wille-
gevoerd zullen worden, zodat keurige maatregelen van de He-
Volgens de New York Times heeft de
Amerikaanse permanente vertegen
woordiger bij de Verenigde Naties,
Andrew Young, twee afgezanten van
de Iraanse religieuze leider Khomeini
ontvangen. Young verklaarde na af
loop van het onderhoud volgens de
New York Times dat de twee afgezan
ten hem hadden verzekerd dat in een
islamitisch Iran de rechten van de
mens zouden worden geëerbiedigd. H
contact op te nemen met de leiders Op economisch en militair gebied
van de Joodse gemeenschap in de
Verenigde Staten, om hen te verzeke
ren dat de Iraanse joden niets van
een Islamitisch bewind te vrezen zou
den hebben.
De Verenigde Staten zullen met
spoed een detachement mariniers
naar Turkije zenden om daar in ge-
LONDEN (UPI, Reuter) - De Britse
r egering, vakbonden en werkgevers
h ebben samen plannen opgesteld om
d e economische crisis in het land aan
U? pakken. Dit meldt het gezagheb-
tx ?nde zondagsblad The Observer. De
overeenkomst kan betekenen dat de
uitgebreide stakingen binnenkort
vsin de baan zijn.
V'-olgens het bericht hebben de vak
bonden een plan opgesteld waarbij
etïn loonsverhoging van 16 procent
alis maatstaf wordt gehanteerd. Bo
vendien zijn de bonden bereid mee te
sta even naar een vermindering van de
inflatie tot onder de 5 procent. Tot.
194 '2 gaat de regering ieder jaar met
door J. den Boef
Er is een tijd geweest dat Edward Kardelj (de tijdens het
afgelopen weekeinde overleden naaste medewerker van presi
dent Tito) voorbestemd leek om de leiding over de veelvolke-
renstaat Joegoslavië over te nemen.
Kardelj (achttien Jaar jonger dan
Tito) was de grote partij theoreticus
die als vertrouweling van de presi
dent de ideologische onderbouw ont
wierp voor de eigen weg, die Joegosla
vië in 1948 moest gaan, nadat Josef
Stalin met Tito had gebroken in een
poging om hem ten val te brengen.
Hij was met name nadat Milovan
Djilas en Alexander Rankovic (die als
minister van binnenlandse zaken
naar de macht wilde grijpen) met
Tito in conflict waren gekomen de
tweede man in Belgrado.
Hij werd in 1910 geboren in een arbei
dersgezin in Laibach, gelegen in de
noordelijke deelrepubliek Slovenië.
Op 18-jarige leeftijd werd hij lid van
de illegale communistische partij. En
nadat hij enkele jaren dwangarbeid
had verricht, daartoe veroordeeld we
gens zijn politieke activiteiten, werd
hij in de leiding van de Sloveense
partij opgenomen. Van 1934 tot 1937
leerde Kapdelj de Sowjet-Unie ken
nen als hoogleraar aan de communis
tische Universiteit van de nationale
minderheden van het Westen in
Moskou.
Publikaties
In 1937 werd hij lid van het centrale
comité van de Joegoslavische com
munist! sche partij en begon hij met
de publicatie van marxistische ge
schriften. Behalve artikelen in het
illegale partijschrift Proletariër pu
bliceerde hij onder het pseudonieum
Sperans een verhandeling over de
„Ontwikkeling van de Sloveense na
tionale kwestie". Toen in 1941 de
troepen van Hitier Joegoslavië over
vielen, was Kardelj mede-oprichter
van het Sloveense bevrijdingsfront
en werd hij lid van de centrale staf
RIAD (Reuter, DPA) De Verenigde Staten willen met het
oog op de problemen in Iran en de Sowjet-invloed in olierijke
gebieden meer gaan samenwerken met Saoedie-Arabië.
breeuwse staat in de bezette Arabi
sche gebieden. De Israëlische praktij
ken, zoals de vestiging van Joodse
nederzettingen betekenen volgens
Egypte een „belangrijk beletsel" voor
de pogingen om te komen tot het werkgevers en werknemers aan de
sluiten van een vredesverdrag. Egyp- tali ;1 zitten om de lonen opnieuw te
te vraagt de VN een eind te maken bek ijken.
aan de vestiging van nederzettingen Dit. weekeinde hebben 17.000 werkne-
en foltering van Arabische gevan- meis in de staatsgezondheidsdienst
genen. het werk neergelegd.
De Amerikaanse minister van defen
sie, Harold Brown, sprak gisteren met
prins sultan ben Abdel Aziz, de Saoe-
die-Arabische minister van defensie
over een betere samenwerking op
economisch en militair gebied. Het
was de bedoeling van Brown om Sa
oedie-Arabie gerust te stellen, nu de
angst in dit gebied voor de Sowjet-
Unle toeneemt. Tegen officieren van
de koning Feisal-academie in Riad
zei Brown dat de VS hun land de
extra kracht zullen geven, die nodig
is om een aanval van buitenaf te
weerstaan. „Laat niemand twijfelen
aan onze bereidheid en kunde om in
vrede of oorlog een goede vriend te
zijn", aldus Brown.
Naar verwacht zullen de Amerikanen
Noord-Jemen militaire bijstand tot
een bedrag van 600 miljoen gulden
geven, om de druk van de marxisti
sche regering in Zuid-Jemen te weer
staan.
Bij het bezoek van Brown aan Saoe
die-Arabië deed zich een voor de
Amerikaanse delegatie niet zo'n pret
tig incident voor. De Saoedle-Arabi-
sche kroonprins Fahd liet Brown
twee uur wachten. De Amerikaanse
ambassade hield bij hoog en laag vol
dat dit geen opzet was en dat Saoe
die-Arabië geen uiting had willen ge
ven aan ongenoegen.
Zaterdag maakte het blad As Saflr
uit Libanon melding van een machts
strijd in de koninklijke familie in
Soedle-Arabië. De bevelhebber van
het garnizoen Al Haradsja. Moham
med Achmes Soewelli zou naar Irak
gevlucht zijn, nadat hij het bevel van
de minister van defensie om op te
treden tegen demonstranten naast
zich neer had gelegd. In het oliege-
bled Dahran zouden demonstraties
van arbeiders met geweld onderdrukt
zijn. De invloedrijke raadsman van
Koning Khalid. Kamal Adham, die
goede contacten had met president
Sadat van Egypte, is afgezet en de
minister van defensie Abdel Aziz zou
de troon willen bezetten, aldus het
Libanese blad.
Edward Kardelj
van het Joegoslavische volksbevrij
dingsleger en van het partisanen-
korps.
Tijdens de oorlog bezette hij de hoog
ste posten in het nieuw ontstane
staatsapparaat en specialiseerde hij
zich op de ontwikkeling van het nieu
we politieke systeem en ontwierp hij
de Joegoslavische grondwet. Kardelj
was lange tijd één van de vice-presi-
denten van de centrale regering en
voorzitter van het parlement in Bel
grado. Hij hield zich ook uitvoerig
bezig met de buitenlandse politiek,
leidde talrijke officiële delegaties bij
bezoeken aan het buitenland en ver-
tegenwoordige Joegoslavië op be
langrijke internationale conferenties.
Kardelj, die vanwege zijn loyale hou
ding tegenover Tito met name sinds
1948 in de Sowjet-Unie niet geliefd
was streefde nooit naar macht, ook al
was hij volgens Djilas in diens enkele
Jaren geleden gepubliceerde memoi
res „De allerbelangrijkste man in het
centrale comité van de partij".
Naarmate de tijd verstreek en Tito
een goede gezondheid bleef genieten,
werd het langzaam duidelijk dat Kar
delj Tito nooit zou opvolgen. Een
slopende ziekte, die zich al een aantal
jaren geleden aankondigde, maakte
dat onmogelijk.
Twee Jaar geleden werd Kardelj ge
opereerd en leek er hoop dat hij zou
genezen. In de afgelopen maanden
verslechterde zijn gezondheidstoe
stand echter snel. Het overlijden van
Kardelj zal geen directe invloed heb
ben op de kwestie van de eventuele
opvolging van Tito. Behalve de 53-
Jarige Sloveen Stane Dolanc, partij
secretaris en vertrouweling van de
president, lijkt ook de 50-jarige Kro
aat Branko Mikulic in aanmerking te
komen. De gezondheidstoestand van
Tito, die nu een bezoek aan het Mid
den-Oosten brengt, geeft in dit op
zicht echter nog geen reden tot zorg.
Toch wordt het wegvallen van Kar
delj in Joegoslavië niet alleen als een
groot persoonlijk verlies beschouwd,
maar ook als een gebeuren, dat de
onzekerheid over de gang van zaken
in Joegoslavië zonder Tito nog groter
kan maken. Kardelj had een heel
belangrijke bemiddelende rol kunnen
spelen tussen de leidende figuren van
de verschillende deelrepublieken en
de partijleiders, die in Belgrado het
voor Tito al zo moeilijk geworden
werk te zijner tijd moeten over
nemen.
INGTON (UPI) Tanzania
bestuurd door een pleitbezor-
WfVan de rechten van de mens,
v( ns Nyere, maar deze trekt zich-
weinig aan van de mensenrech-
en rechtvaardigt dat met een
5 rijzing naar de staatsveiligheid.
Amerikaanse ministerie van
landse zaken schrijft dat in
Jaarlijkse rapport over mensen-
betreft de rest van Afrika zegt
I departement dat het met de men-
j'] echten slecht gaat in Zaïre, Ethi-
n en Somalië, door oorlogen en
anden. In Nigeria, Mozambique,
'bia, en vooral Kenia is het een
beter.
•pië vinden de grofste schen
dingen van vrijheden plaats, maar
de levensomstandigheden van de
armsten in het land zijn verbeterd,
aldus het rapport.
In Ethiopië's buurland, Somalië,
ging het met de mensenrechten de
goede kant op, maar het tij keerde na
de mislukte staatsgreep in april vo
rig jaar. De regering in Zaïre merkte
door de opstand in Sjaba hoe broos
de veiligheidsverhoudingen in het
land waren. Talrijke schendingen
van mensenrechten waren er het ge
volg van. Nigeria, de andere reus in
Afrika, houdt zich, zo zegt het minis
terie van buitenlandse zaken, aan
het schema voor de terugkeer naar
een burgerregering in de herfst. Wat
betreft Mozambique beschikt het de
partement niet over berichten dat
wreed, onmenselijk of vernederend
wordt opgetreden. Het rapport,
geëist door het congres voor de 115
landen die Amerikaanse steun krij
gen, zegt dat in Azië vooral Zuid-
Korea, de Filippijnen en Indonesië
de mensenrechten aan hun laars
lappen.
In Zuid-Korea moeten arbeiders,
voq ral vrouwen, lang werken in be
nauwde en ongezonde ruimten, tegen
een laag loon en worden de eigen
arbeidswetten overtreden. De rege
ring doet er niets aan uit vrees dat
be drijven sluiten, aldus het 700 pagi
na Js tellende rapport. Zuid-Korea
heeft een grondwet die de vrijheid
van meningsuiting en politiek han
delen beperkt, op een buitensporige Pnrriintip
m 1 nier in verhouding tot de dreiging 1 UF11^
(N oord-Korea) die boven het land
hayigt. De Fillippijnen hebben
slnchts zeer kleine stapjes gezet op
de weg naar de democratie en de
staat van beleg heeft tot gevolg dat
de mensenrechten ernstig worden
beknot. Geloofwaardige berichten
bestaan over martelingen en betrok
kenheid van militairen bij politieke
moorden. De corruptie viert hoogtij
op de Filippijnen, ten koste van de
economische ontwikkeling.
Corruptie blijft ook in Indonesië een
probleem, en heeft tot gevolg, dat de
mensen niet krijgen wat zij voor hun
dagelijks leven nodig hebben, aldus
het rapport In Indonesië is vooruit
gang geboekt op het terrein van de
mensenrechten door politieke ge
vangenen in vrijheid te stellen, maar
aan de andere kant worden nog
steeds mensen vastgezet zonder
vorm van proces. Vooral lieden die
betrokken zouden zijn geweest bij de
mislukte staatsgreep van 1965, en
studenten en islamitische tegenstan
ders van de regering.
Stopgezet
Nicaragua en EI Salvador zijn in
Zuid-Amerika de landen die het
meest ernstig mensenrechten schen
den. Overigens is donderdag de eco
nomische en militaire steun door de
Verenigde Staten aan Nicaragua
stopgezet, omdat dat land weigert
akkoord te gaan met een internatio
nale bemiddelingscommissie. Uru
guay, Haïti en Guatemala zijn even
eens grove schenders van mensen
rechten, maar daar wordt de situatie
iets beter.
Van enige schending spreekt het rap
port in Peru, Paraguay, Mexico, Co
lombia, Ecuador. Panama, Honduras
en Bolivia, terwijl een goede staat
van dienst hebben Costa Rica, Vene
zuela, Jamaica, Barbados, de Baha
ma's, Brazilië en Chili worden niet
genoemd, omdat ze geen Amerikaan
se steun krijgen.
