rogels in de ;ou ft/in naars en oplossingen van cerstwedstrijd Weekendpuzzel Ulf Andersson - schaker met gave positionele stijl Dammen Nieuwe boeken Schaken 1\ m i 1 e a jé aj IAJ - M SP m m 3, m JU =pJta!mamMm B 'Z b.o m. m JSL 1 P ;3 Gift Rode Kruis bootvluchtelingen - E ±k* Ai. A A A#'A A n Mf?mm 2 mi? HA Ai. A A A A A Q gj H LJJ QAB nB m qa® B s w RDAG 10 FEBRUARI 1979 TROUW/KWARTET 25 )p dezelfde dag dat zoon Floris hulskwam met de mededeling at er nonnetjes en brlldulkers ondzwommen in de Amstel, zag In de Amsterdamse Prinsen- racht bij de Nieuwe Splegel- traat tussen de meerkoeten en de dlde eenden drie kuifeendjes en Cn tafeleend rondzwemmen. Dat is op 1 februari, toen alle ijs uit Ie gracht verdwenen was, maar alten de stad nog decimeters dik iet water bedekte. Op zoek naar ipen water had het noordelijke raterwüd de stad opgezocht. Ir zijn deze winter heel veel non- letjes gezien. Gewoonlijk verblij- en hier maar enkele. Dan vinden e het blijkbaar niet nodig om ver het zuiden af te zakken. Deze ritte, met zwarte lijnen fijn gete- ende (woerden) of bruingrijze alkeenden met witte keel en ïgen en roodbruine schedel jfjes) nestelen in Noord-Zwe- Noord-Finland en Rusland an meren in bosrijke streken, in Tijwei hetzelfde gebied en een ergelijke biotoop (leefmilieu) als e brilduiker, die ook nog verder idelijk broedt, tot in Noord- )uitsland. Heel toevallig nestelen beide in holen, tegenwoordig eel in speciaal opgehanden nest- iten, vrij hoog in de bomen. h !nf jrer fe, Irilduikers zie je hier veel vaker lan nonnetjes. Elk jaar overwin te len hier vele honderden op zee licht bij de kust, bij haven- en iviermondingen, maar vaak ook Bgrotere meren. De mannetjes meteen te herkennen aan hun uiuce, zwarte kop met een grote ritte vlek tussen snavel en oog, iet een brilleglas. Die vlek heeft et wijfje niet, maar ze is de enige uikeend met een dikke donker- ruine kop, een grijs lijf en een itte band om de hals. Zowel non netje als brilduiker kan niet zon der open water, want ze halen er hun voedsel uit: de brilduiker schelp- en waterdiertjes van de bodem en ook wel wat waterplan ten, het nonnetje vooral vis en wat kleinere waterdieren. Ook brood Kuif- en tafeleend zijn ook duik eenden, die van schelpdieren en waterplanten leven, de kuifeend vooral van de in zoetwater voorko mende driehoeksmosseltjes, de ta feleend meer van wortels en zaden van water- en moerasplanten. Ze broeden allebei in ons land, maar de vogels die we hier zien, zijn hoofdzakelijk noordelijker vogels, uit Scandinavië, Oost-Duitsland en Rusland. De kuifeend is met geen andere eend te verwisselen: het woerdje is pikzwart, op de spierwitte flanken en buik na, en het heeft een afhangend kuifje op het achterhoofd. De tafeleend is grijs met zwarte borst en staart en een bruinrode kop en hals. In de Prinsengracht aten ze even gretig het voor de wilde eenden uitge strooide brood als de meerkoeten. Er zijn nu ook opvallend veel knobbelzwanen in de grachten. Op 2 februari telde ik er dertien in de Herengracht bij de Leidse- straat. Dit zijn geen parkzwanen, maar verwilderde knobbelzwanen waarvan er jaarlijks meer broeden in de randmeren, die nu natuurlijk ook dicht liggen. Het is nu een heel gewoon gezicht een vlucht zwanen over de huizen te zien trekken. Een enkele keer zijn het geen knobbel maar echte wilde zwanen, broedvogels van binnen de poolcirkel, van de knobbel zwaan te onderscheiden door het gemis van de snavelknobbel en door de kleur van de snavel die geel met zwart is en niet rood met zwart. Er zwom een nog grauw gekleurde jonge wilde zwaan in een door de parkeenden openge houden wak niet ver van mijn huis. Dat is heel ongebruikelijk, want zwanenfamilies blijven ook in hun overwinteringsgebied bij Twee grote zaagbekken, links het mannetje, rechts op het ijs het vrouwtje, met wilde eenden en een meerkoet in een opengehou den vaargeul. elkaar. Hij toonde zich maar wei nig schuwer dan een parkzwaan en at gretig het toegeworpen brood. Na een paar dagen was hij toch weer verdwenen, waarschijn lijk verdergetrokken naar de nog open riviermondingen. Minder schuw Veel vogels laten zich door honger gedreven van dichtbij zien. In mijn tuin, waar dagelijks, ook op dooidagen, vogelzaad wordt uitge strooid, appelklokhuizen worden neergelegd en lege vetbollen en pindaslingers door nieuwe worden vervangen, komen koperwieken en kramsvogels tot bij de keuken deur. Roodborstjes, mezen en groenllngen zijn geen moment ver weg en ondanks de slechte weers omstandigheden tonen de spreeuwen en de koolmezen al weer grote belangstelling voor de nestkastjes. Voeren moet je blijven doen. ook al dooit het. Want in deze kwak- kelwinter blijft de bovengrond be vroren en ontoegankelijk voor vo gels als merels en zanglijsters, die daar gewoon zijn hun voedsel te zoeken. Een zanglijster vond se- grijnslakken in de tuin en klopte de huisjes op zanglljsterwijze op de stenen van het terras stuk. Maar de slakken waren doodge vroren en oneetbaar voor de lijs ter. Daarna ging een kliek hutspot er gretig in. Maar Je kunt ook overdrijven, zo als die mijnheer in het Amster damse Darwinplantsoen, die be gin december in een krant kwam omdat hij dagelijks daar de rei gers met vlees voerde, toen er nog geen weervuiltje aan de lucht was. Daarmee maak Je vogels te veel afhankelijk van de mens en ver minder je hun overlevingskansen als het er echt op aan gaat komen. Vogels moeten hun eigen voedsel zoeken zolang dat kan, want al leen zo krijgen ze echt alles binnen wat ze nodig hebben. Wintervoe- dering is nooit volledig, maar een overbrugging in de slechte tijd. Vroeger werd er niet gevoerd en waren er ook strenge winters waarin veel vogels de dood von den. Alleen de sterksten bleven in leven, een natuurlijk selectiepro ces. Maar vroeger waren er minder andere factoren die het leven van vogels bedreigden, factoren die de mens in deze eeuw in het spel bracht. Daarom mag de mens best bijspringen als tegenwicht voor al die door hem veroorzaakte nega tieve effecten op de vogelwereld. Zaterdag vonden we honderden vogellijkjes in de wegsmeltende sneeuw, meest van meerkoeten, maar ook van waterhoentjes en duikeenden. Een grote zaagbek was erbij, niet ver van een open vaargeul waar nog een paar van die duikeenden, bijna zo groot als een kleine gans, rondzwommen. Ze vangen er de vissen onder het ijs en tweemaal zagen we het man netje - wit met zwarte rug en zwar te, groenglanzende kop - met een glinsterende voom in de slanke rode snavel bovenkomen. Zaag bekken zijn niet te voeren, omdat ze alleen van levende vis leven. Maar op de plek waar al die koe ten lagen, wordt dagelijks ge voerd. Als dat niet gebeurde, zou den er vele malen meer slachtof fers vallen. Het Nationaal Comité Wintervoederlng van Vogels in Den Haag (postgiro 650500 te Amersfoort) doet veel met uw fi nanciële bijdrage. Kuifeendjes verschenen in het 4 Een jonge wilde zwaan in een open water van een Amsterdamse wak tussen wilde eenden en kok gracht. Vooraan het zwart met meeuwen. Let op de snavel die witte mannetje, achteraan het langer is dan die van de knobbel- donkerbruine vrouwtje. zwaan en die geen knobbel draagt. de is tijd om de winnaars en de osslngen van de kerstoploswed- jd bekend te maken. Maar eerst Ik alle inzenders bedanken voor sportieve deelname. Mijn excu voor de overlast, die ik u heb orgd door een foutieve opgave te atsen. Terugkomend uit Israël d mij in het vliegtuig gevraagd oplossing van dat betreffende jleem te geven. Ondanks veel |Ucht en gepeins kon ik de ge- aderen niet geruststellen. Dat en ander mij wel enige scham- i opmerkingen bezorgd heeft it u zich wel indenken, want in geval wordt niemand gespaard. uiteindelijke winnaars zijn: Gra ïasarat uit Arnhem, D. Ruerink Dedemsvaart, Peter Bergen uit ird-Scharwoude, Tj. Draalsma Bussum en tenslotte de heer Overbeeke uit Haarlem. Bo- Y genoemden zullen in de loop de volgende week het tweede k van R.C. Keiler ontvangen oeïeningen in het analyseren. III fl0°P- dat u er veel plezier aan l ^t beleven. zipr de beginnende oplossers en nmers worden de oplossingen even vanaf de diagrammen. Dat mt wel meer ruimte, maar is ir iedereen even gemakkelijk te gen. door Frank Drost vast. Tenslotte komen we dan bij het laatste, voor de oploswedstrijd van belang zijnde, probleem. Ook dat was niet al te moeilijk. r;: W>/ If W, 'M f Wi v/s//, m m -m. m YY/s Y/?Y. Y/fr. 'm Wit wint door 27-22 18x27, 32x21 16x27, 36-31 27x36, 47-41 36x47, 40- 34 meerslag! 29x49, 38-33 47x29, 50- 44 49x40, 45x1! Volgende week wil ik in deze kolom nog eens terugkomen op het laatste wereldkampioenschap, want dat is door de drukke damkalender in de verdrukking gekomen. l wint hier door 28-22 17x30,43-38 t42, 48x46 26x37, 46-41 37x46, 40- 46x19, 35x24! en de oppositie is tikt. -MY, - 'M ''YZfr m m YWy, Y/YS m LM S Boedha door Maurice Percheron, ver taald door Simon Vinkenoog. Uit We reldvenster. Baarn, in de Umago- reeks, 198 pag., royaal geïllustreerd, prijs ƒ24,50. De auteur belicht het leven en vooral de leer van Boeddha. Crisisverwerking en stervensbege leiding door dr. Ab Tiadens. Sociale bibliotheek van Loghum Slaterus, Deventer. 204 pag., prijs 28,50. Be schrijving van ervaringen van men sen in nood en van hun reacties op deze situatie. Het zuivere zwectboek door Herman Mock, uitg Tiebosch, Amsterdam. 144 pag., prijs 17.50. Lichtige hand leiding tot do sauna. iouv de tweede diagramstand kan wit mnen door het verrassende 29-24 5*39. 50-44 18x20. 25x3 39x50, 3x11 StiC' gedwongen, 11x2 50-28, 49-44 or 't 1x50, 2-11! en zwart staat geheel Scheer Remmers, verslaggevers door Scheer éi Remmers. Uitg. Loeb éi Van der Belden. Amsterdam, 169 pag., prijs 25,—. Bundeling van in De Nieuwe Revue verschenen repor tages. over Wiegel. Luns, Marcus Bakker. Roolvink e.a. Horizontaal. 1. spil van een wiel, 3. ongaarne, 7. water in N.Br. 10. wa terplant, 12. wedde, 15. vervoermid del, 17. dof, 18. voorzetsel, 19. tijd perk, 20. wolvlokje, 22. water in Utrecht, 23. meisjesnaam, 24. munt (afk.), 26. inhoudsmaat, 28. lid woord, 29. dreef, 31. haken, 33. mie reneter, 34. zeepwater, 36. atmosfeer (afk.), 37. hoekbalkon, 40. rijzig, 42. pers.voornaamw. 43. elk, 45. vogel, 46 huisdier, 47. afgelegen. 48. voer tuig. 50. grondsoort, 51. deel van de bijbel, 53. vierhandig dier, 55. vogel. 57. schoeisel. 60. ogenblik, 61. kerk gebruik, 62. hinderpaal. 63. muziek noot. Verticaal. 1. zangstem, 2. zeemeer min, 4. rund. 5. waterkering, 6. aan loop, 7. voertuig, 8 verkeerd, 9. boom, 11. meisjesnaam, 13. koraal eiland, 14. vertragingstoestel. 16. fa milielid. 18. zwakke, 21. kem, 22. verharde huid, 23 denkbeeld. 24. bevel, 25. tussenzetsel, 27. opgege ven werk, 29. vers, 30. gevangenis. 32. klinknageltje, 33. putemmertje, 35. kledingstuk, 38. oevergewas. 39. veerkracht, 41. voorzetsel, 42. hals gordel, 44. voorlichting, 46. zoutzie derij. 47. roofdier, 49. getroffen, 50. voorzetsel, 52. schaakterm. 54. ste vig, 56. groente. 57 muzieknoot, 58. neon (afk.), 59. Chinese lengtemaat. Oplossing per briefkaart t/m woens dag a.s. zenden naar: Trouw/Kwar tet, Postbus 859, Amsterdam. Linksboven vermelden: weekend puzzel. DEN HAAG (ANPi - Het Nederland se Rode Kruis heeft vijftigduizend gulden ter beschikking gesteld voor de hulpverlening aan Vietnamese bootvluchtelingen in Maleisië. Het geld zal worden gebruikt door de liga van Rode-Kruisverenigingen, die de komende zes maanden zes ton nodig heeft voor hulpoperaties in Maleisië. Onlangs ontving de liga al 25..00 gul den van het Nederlandse Rode Kruis. Oplossing vorige puzzel: Hor. 1. bal, 3. trans, 7. els, 10. al, 11. moe, 12. aar. 14. ei, 15. radar, 18. peper, 20. nok, 21. pas, 23. mos, 24. Ate, 25. mores, 27. sta, 29. leer, 31. node, 33. ka, 34. er, 35. ba, 36. ra, 37. edel, 39. tets, 41. ram, 43. leger, 45. lot, 47. ros, 49 kol, 50. kar, 51. steel, 53. nopal, 55. pi, 56. tas, 58. Dee, 59. Aa, 60. ast, 61. pipet, 62. alk. Vert. 1. bar, 2. alant, 3. tor, 4. re, 5. na, 6. sap, 8. leest, 9. sir, 11. mak, 13. rem, 16. doel. 17. har. 19. pose. 21. por, 22. sen, 24. anker, 25. merel, 26. sober, 28. apart, 30. eed, 32. dat, 37. emoe, 38. lek, 39. tel, 40. slap, 42. Artis, 44. gom, 46. oraal, 48. set. 50. koe, 51. spa. 52. lap, 53. net, 54. lak. 57. si, 58. de. Prijswinnaars: Mejuffrouw L. G. van Rij, Koekoekslaan 20, Oost- voorne; mevrouw A. Roos-Van der Kooij, Van Baurschietlaan 4, Deur- ne, België; mevrouw W. Hayer- Mey, de Kupstraat 50. Hilversum. Enige tijd geleden heb ik reeds een rubriek gewijd aan de verrichtingen van de Zweedse grootmeester Ulf Andersson, maar aangezien hij in feite de meest succesvolle speler van de laatste tijd is, schroom ik niet om nogmaals een juweeltje van zijn eigenaardige schaakstijl te la ten zien. In de laatste drie grote toernooien heeft Andersson geen enkele partij verloren. Hij won in Buenos Aires, finishte als eerste in Hastings en bracht het in het Hoogoven-toer nooi, enigszins uitgeput, toch nog tot een gedeelde tweede plaats. Al eerder heb ik geschreven dat Jan Timman dit natuurtalent graag als secondant zou willen hebben bij zijn komende krachtmetingen om de wereldtitel. Aangezien Anders son zijn eigen ambities opzij schijnt te willen te zetten op zich zelf toch Jammer ziet het er, zoals de zaken er nu voorstaan, naar uit dat Andersson inderdaad Timman gaat vergezellen. Schaaktechnlsch ge zien ls daarmee een Ideale combina tie bereikt. Van de partijen van Andersson moet je houden. Donner beziet het soort schaak van Andersson met afschuw, „een kind dat als een com puter schaakt", maar ik kan niet ontkennen dat zijn gave positionele stijl mij zeer aanspreekt. De laatste tijd begint de stijl van Andersson steeds meer gelijkenis te vertonen met die van Petrosjan. Zeer illustra tief daarvoor is de uiterst curieuze, maar toch karakteristieke overwin ning die Andersson in Hastings op de jeugdige Engelsman Botterill be haalde. Wit: Botterill Zwart: Andersson 1. d2-d4 Pg8-f6 2. Pf l-f3 e7-e6 3. Lcl- g5 (Misschien geen uitvinding van Petrosjan. in ieder geval wel een zet die de oud-wereldkampioen vaak heeft gespeeld.) 3h7-h6 (Vaker vertoond is: 3. c5) 4. Lg5xf6 Dd8xf6 5. e2-e4 d7-d6 6. Pbl-d2 Pb8- d7 7. Lfl-d3 f7-g6 8. Ddl-e2 Lf8-g7 9. c2-c3 9. a7-a6!? (Een zet die Keene ongetwijfeld met ironische instemming heeft begroet. Zwart doet geen enkele poging het nume rieke evenwicht der pionnen in het centrum te herstellen, noch heeft hij de bedoeling de overactieve zet 10. b5 te spelen. Een dergelijke opstelling met zwart wordt door de cynici ook wel eens het Nijlpaarden- systeem genoemd.) 10. a2-a4 b7-b6 11. 0-0 0-0 (Voorzichtig als altijd. Pas nu wit kort heeft gerokeerd, doet zwart hetzelfde) 12. b2-b4 (Een plan dat door zwart op een zeer opmerkelijke manier zal worden op gevangen.) 12. Lc8-b7 13. a4-a5 b6-b5 14. c3-c4 b5xc4 15. Ld3xc4 (Volgens alle klassieke opvattingen moet wit hier haast wel goed staan, maar niettemin zal hij al binnen enkele zetten in moeilijkheden ver keren.) 15. Ta8-a7! Om 16. b5 tegen te gaan, waarop niet 16. b5x 17. Lb5x zou volgen, maar onmiddellijk 16. Tfa8! en de pion op a5 wordt met kracht onder vuur genomen.) 16. De2-e3 Df6-«7 17. Tal-a2 (Op 17 d5 volgt weer 17. Tfa8) 17. Tf8-a8 18. Pd2-b3 Pd7-f6 19. Lc4-d3 Lb7-c6 (Opnieuw gericht tegen de opmars b5.) 20. Tfl-cl Lc6-e8 21. h2-h3 (Erg slap gespeeld. Interessanter was hier: 21. De2 Tb8 22. La6x Tb4x en wit lijkt in grote moeilijkheden van wege de dubbele dreiging Tb3x en Pe4x. Desondanks had wit deze va riant kunnen proberen door 23. Lc4 te spelen.) 21. Ta7-b7! (Zwart heeft een zwakke plek ontdekt in de witte stelling!) 22. De3-el De7-d8 (Om via 22. Db8 de druk tegen b4 te versterken) 23. Pb3-al (Als wit al zulke zetten moet spelen, dan door Max Pam kan zijn stelling niet helemaal in orde zijn. Speciaal voor Hans Ree druk ik hierbij een diagram af, aan gezien hij een keer na een soortgelij ke manoeuvre met Pal!? van Weste- rinen heeft verloren.) 23. Lg?-f8! (Weer zo'n half onzichtbare moker slag. Zwart speelt bijna al zijn stuk ken terug naar de onderste rij. maar ondertussen wordt b4 weer geniepig aangevallen) 24. Pal-c2 c7-c5 (Ein delijk wordt de stelling opengebro ken.) 25.d4-d5? (Wit bezwijkt en geeft een pion weg. Beter was ge weest 25. bc5x dc5x 26. e5 of 26 Tdl) 25. e6xd5! (Nuchter en sterk) 26. e4xd5 Pf6xd5 27. b4xc5 (Berust in pionverlies aangezien het vermoe delijk geplande 27. Le4 faalt op 27. Te7 28. Tdl Te4x 29. De4x Pc3) 27. Tb7-e7 28. Del-d2 d6xc5 29. Ld3-c4 Pd5-c7 30. Dd2xd8 Ta8xd8 31. Pc2-e3 Kg8-g7 32. Pf3-d2 Td8-b8 33. Lc4-fl Te7-e6 34. Pd2-c4 Pc7-b5 35. Pc4-b6 Tb8-d8 36. Pe3-c4 en wit ging gelijktijdig door zijn vlag. Echt gemakkelijk was het nog niet voor wit. maar ongetwijfeld was Anders son er echt voor gaan zitten en had hij nog tientallen zetten doorges peeld om tot winst te komen. door J. J. M. Kiggen De reeds in het programma 1978 van Nederland aangekondigde bij zondere zegel „verkiezingen Euro pees parlement" wordt nu dan toch op 20 februari in omloop gebracht in een waarde van 45 c (drukwerkta rief). Op de zegel, ontworpen door Otto Treumann. vindt u heel een voudig een opsomming van de ne gen EEG-landen waarvan de inwo ners dit jaar voor het eerst totaal 410 afgevaardigden voor de tijd van vijf Jaar gaan kiezen. Ons land. dat op 7 juni naar deze speciale stem bus gaat optrekken, krijgt 25 verte genwoordigers in dit parlement. Do uitgifte van een postzegel voor deze verkiezingen is een initiatief van Nederland. Op 7 februari gaf de Surinaamse postdienst een viertal zegels uit. ge heel gewijd aan orchideeën-soorten. Prijs 1,25 Sur. crt. Frankrijk heeft voor deze maand twee bijzondere zegels in haar programma. Een van 0.35 frfr is gewijd aan de Internatio nale Bloemenfeesten van Martini que, een eiland in de Caraibische Zee. dat in 1502 door Columbus werd ontdekt en sinds 1535 tot Frankrijk behoort. Op de zegel ver schillende planten en bloemen, waaruit de „anthurium" als speci fieke bloem van het eiland naar voren springt. De tweede zegel a frfr 1.80 vraagt aandacht voor het in- stand houden van de befaamde Bo- ro-Boedoer-tempel op Java Op de zegel een Boeddha-beeld en drie van de 72 kiokvormige ornamenten op de terrassen van deze tempel, die rond 800 na Chr. werd gebouwd. Op een tweetal zegels van de Duitse Democratische Republiek zien we oude en moderne telefoon- en tele- graaf-apparatuur; dag van uitgifte was 6 februari jl. Op 7 februari ver scheen in Oroot-Brittannië als eer ste reeks van dit jaar een fraaie serie van vier zegels met afbeeldin gen van de meest geliefde honden in het Verenigd Koninkrijk; 9p: een Engelse herdershond; 10'/a p. een spaniel van Wales; 11 p: een terrier van de Hooglanden en 13 p: een Ierse setter De zegels zijn ontwor pen door de dlerenschilder Peter Barret (43) uit Devon. De spaniel op de zegel van lO'/i p ls zijn 27i jaar oude Charlie" Op 12 februari kwam in Oroot-Brittannië ter gele genheid van de 10e verjaardag van het Nationaal Britse Postmuseum te Londen, de eerste geïllustreerde enveloppe sinds 90 Jaar uit. Op 13 februari weer een paar uitgiften van Israël. Vier zegels gewijd aan de technische verworvenheden van het land op het terrein der mechanische landbouw, zeewater-ontzlltlng, elektronlka en chemische meststof fen; dan een zegel ter ere van de 30.000 vrijwilligers, die in de wereld oorlog II in het Britse leger hebben gestreden; op de zegel de Davidster, de Jaartallen 1939-1945 en de tekst: JesaJa 6 vers 8 „Hier ben ik; zend mij" Voor de derde zegel zien we het. motto „Saluut aan de recht vaardigen onder de volken" symbo lisch uitgebeeld; een zeer oud be grip uit de dagen van Noach, dat heden ten dage nog waarde heeft. Voor de verzamelaars van het on derwerp „Nobèlprijzen" een tip: Is raël heeft ter gelegenheid van de toekenning van de prijs voor de vrede aan Begin en Sadat een bij zonder afstempeling beschikbaar gesteld: 10.12 1978 Jerusalem.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 25