eyland oneens
ver staken
hodesië wordt
Erkend door
eker 25 landen
Leger van Iran loopt
mee in demonstraties
)e slag om het Witte Huis is begonnen
Portugal en China knopen banden aan
Twee Korea's iets
minder onverzoenlijk
bitten in Londense straten
j;hole: na verkiezingen
Arbeidsonrust
in Franse staal
Amerika vreest
actie van Cuba
in Nicaragua
IDAG 9 FEBRUARI 1979
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
(DEN (AP, Reuter, UPI) De ongeveer 100.000 arbeiders
de British-Leyland vestigingen zijn verdeeld over de
14g of ze al dan niet moeten gaan staken. Als het mamoet-
'ei rijf plat gaat vrezen zowel ondernemingsleiding als vak-
ien dat het nooit weer op gang komt.
lei
n 120.000 werknemers bij Leyland
pn rmingham hebben het weer neer-
r0( d, omdat ze een bonus willen
inj reertig gulden. Leyland zegt die
te kunnen betalen vanwege te
produktiviteit. De doelstelling
,1 auto's per werknemer per Jaar
gjlange na niet gehaald.
lee andere fabrieken van Ley-
3e in Cowley, bij Oxford, hebben
fn .000 arbeiders echter in overgro-
neerderheid tégen staken ge-
d Vakbondsvertegenwoordigers
ipriepen het werk neer te leggen
en door woedende Leyland-
s nemers van het podium ge-
de
tel
de staking van laag-betaalde
defenaren. waaronder vuilnlslie-
komen ratten uit de riolen in
b«i-End. om zich te goed te doen DlSCOlltO
ie grote belten vuilnis die her en
der verspreid liggen. Door de staking
van de 1,5 miljoen ambtenaren kun
nen veel leerlingen niet naar school,
zieken niet geholpen worden, en do
den niet begraven.
De raad van één van Londens deelge
meenten, Tower Hamlets, is gedwon
gen verhuisd omdat het raadhuis be
zet is door stakers.
Onderwijl worden de onderhandelin
gen tussen regering en ambtenaren
voortgezet, nadat dezen eerder een
loonsverhoging van 8,8 procent en
een minimumloon van 200 gulden per
week weigerden. De laag betaalde
ambtenaren willen een stijging van
40 procent, en een minimum van 240
gulden.
De Bank van Engeland heeft het dis
conto verhoogd van 12,5 tot 14 pro
cent, om een verdere stijging van de
inflatie tegen te gaan. Premier Cal-
laghan had eerder gisteren gewaar
schuwd dat hij niet van plan was de
geldpersen te laten draaien om aan
de looneisen van stakers tegemoet te
komen.
Het disconto ls bepalend voor alle
rentetarieven In een land. Hogere ren-
tetarievenzin ontmoedigend voor on
dernemers, en betekenen ook dat het
betalen van hogere lonen nog moeilij
ker wordt.
Medewerkers van de Bank van Enge
land waarschuwden dat nog veel har
de maatregelen nodig zijn om de in
flatie in te dammen, zoals hogere
belastingen en een beperking van de
overheidsuitgaven.
)a
a«f,ISBURY, MAPUTO (AP, Reuter, UPI) Zeker 25 landen
bereid Rhodesië na de verkiezingen van 1 april te erken-
Er komt dan een meerderheidsregering en dat was een
ïuirwaarde voor erkenning.
it 4 zegt tenminste de gematigde
ie Rhodesische leider dominee
lie in een gesprek met de Rhode-
oofeerald. De namen van de betrok-
Jci landen, achttien Afrikaanse, vijf
tt westen en twee in het oosten,
r 1 e hij nog niet noemen, omdat dit
n i barig zou zijn.
h«
Jaéole
■iur
keerde vorige week terug
Rhodesië na een bezoek aan
b it-Brittannië en een aantal ande-
ësteuropese landen.
overgangsbewind waarvan hij
rd sn met de blanke premier Smith
1Z e zwarten Moezorewa en Chirau
g( eel uitmaakt, heeft Groot-Brit-
ië en de Verenigde Staten weder-
gevraagd waarnemers naar de
iezingen te sturen. De Ameri-
ïse ambassadeur in Zuid-Afrika
v t echter het verzoek zelfs niet
n overbrengen omdat de Vere-
ja Ie Staten het bewind in Rhodesië
z® erkennen.
11
h bilisatie
Rhodesische regering heeft aan-
indigd dat voor de verkiezingen
militairen en politiemensen zul-
porden gemobiliseerd om te voor-
len dat er onlusten uitbreken, of
de uitslagen worden geknoeid.
juerrillaleiders Nkomo en Moega-
J Peigeren aan de verkiezingen deel
el lemen en hebben aangekondigd
ze de guerrillastrijd zullen op-
ahT
lii
Spanningen
Van een onzer redacteuren
Naar het voorbeeld van hun grote beschermers, China en
Amerika, proberen nu ook Noord- en Zuld-Korea het wat
beter met elkaar te vinden. Op 19 januari zei president Park
van Zuid-Korea nog altijd te streven naar hereniging van de
twee Korea's. De leiders in Pjongjang reageerden deze keer
niet met de stereotiepe mededeling dat Park een lakei is van
het Amerikaanse imperialisme, maar verklaarden zich bereid
tot een gesprek.
Premier Bakhtiar van Iran heeft gisteren tijdens een druk bezochte persconferentie in
Teheran aangeboden het volk via algemene verkiezingen te laten beslissen over de toekomst
van het land. Op de achtergrond kijkt een borstbeeld van de sjah de zaal in.
Als bewijs van goede wil zette Noord-
Korea de dagelijkse propaganda te
gen het zuiden stil. Seoel was wat
confuus van deze onverwachte toe
geeflijkheid, maar haastte zich toch
ook zijn bereidheid tot overleg te
onderstrepea Inmiddels ls de vaart
uit deze toenadering al weer wat ver
dwenen; op vertrouwde wijze zitten
de twee buren elkaar nu in de haren
over de vraag op welk niveau en in
welke vorm het contact moet worden
gelegd.
Vanwaar die plotselinge ommekeer in
de houding van Noord-Korea? Al se
dert de Koreaanse oorlog, die op 27
Juli 1953 eindigde met de deling van
het schiereiland in een communis
tisch noorden en een pro-westers zui
den. balanceert de regering in Pjong
jang tussen Moskou en Peking. Aan
het eind van de koude oorlog begon
Rusland zich echter te verzoenen met
de Amerikanen en de laatste Jaren PrOCedUT©
volgde China.
Zuid-Korea daarentegen is nogal wel
varend. Het heeft betrekkelijk weinig
last gehad van de economische reces
sie. zodat het land zijn militaire uit
gaven heel wat makkelijker kan op
brengen dan het noorden. En als men
de Japanners mag geloven, dan is de
toekomst van Zuid-Korea nog roos
kleuriger. Die zeggen: wat wij in tien
jaar tot stand brachten, kunnen de
Zuidkoreanen in de helft van de tijd.
Als de betrekkingen tussen de twee
Korea s geleidelijk verbeteren, zou
het noorden kunnen profiteren van
de verworvenheden in het zuiden. De
Noordkoreaanse president Kim II
Soeng heeft daar duidelijk oog voor.
Hij mikt op een losse vorm van fede
ratie tussen de twee buurstaten,
waarbij elk land zijn eigen maat
schappelijk stelsel zou behouden.
Vervolg van pagina 1
Aan het slot van de demonstratie
werden de strijdkrachten opgeroepen
zich achter het bewind van Bazargan
op te stelen. De ambtenaren op de VnlIrcnnrHool
ministeries werd verzocht om slechts Uiivauui ucci
de bevelen van leden van het kabinet
van Bazargan te gehoorzamen. De
leden van het Iraanse parlement
werd gevraagd om „illegale zetels" op
te geven.
hebben zich met Khomeiny solidair
verklaard), die hebben wij helaas niet
nodig." Bakhtiar stelde dat het aftre
den van parlementsleden de situatie
voor hem niets veranderde.
New York Times dat de militaire
overwinning voor de guerrillastrij
ders nabij is. Moegabe herhaalde dat
hij niet zal onderhandelen met Smith
of met de gematigde zwarte leiders,
die het met de blanke premier op een
akkoordje hebben gegooid.
Sabe z i in een interview in de
Uit opmerkingen van Moegabe bleek
opnieuw dat er spanningen bestaan
tussen hem en zijn kompaan binnen
het Patriottisch Front, Nkomo. Moe
gabe zei tegen de New York Time6
dat de troepen van Nkomo zo weinig
aan de strijd hebben deelgenomen
dat ze „de opbrengsten van de over
winning niet kunnen oogsten".
Nkomo's troepen opereren vanuit
Zambia en zijn beter getraind dan de
guerrillero's van Moegabe. maar ze
hebben veel minder aan de strijd
deelgenomen. Ook verwijt Moegabe
Nkomo het gesprek met Smith, dat
tot stand kwam door bemiddeling
van Nkomo's- vriend, de president van
Zambia Kaoenda.
Nkomo en Moegabe verschillen ook
van mening over de weg die Rhodesië
moet gaan na de onafhankelijkheid.
Moegabe zei in het interview dat er
een herverdeling van de rijkdom
moet komen, maar niet op een haasti
ge of doctrinaire manier of ten koste
van blanke belangen. Van Moegabe is
vaak gezegd dat hij veel strenger in
de communistische leer is en een
marxistisch-leninistisch Rhodesië
wil.
Veel betekenis wordt in Teheran ge
hecht aan de resolutie, die het volk
oproept om de „strijd in geduld voort
te zetten". Politieke waarnemers zien
hierin een aanwijzing dat een com
promis nog niet is gesloten. Eerder op
de dag had premier Bakhtiar tijdens
een druk bezochte persconferentie la
ten doorschemeren zich niet tegen
een referendum in Iran te zullen ke
ren mits deze „in kalmte en eervol en
met democratisch georganiseerde
partijen" gehouden zou worden.
'Nooit'
Bakhtiar bevestigde dat hij bespre
kingen met Bazargan had gevoerd.
Deze contacten zouden nu weer
vriendelijk worden voortgezet. Bakh
tiar gaf te kennen dat hij met Bazar
gan in zake de overgang van een
monarchie naar een republiek niet
eens is. „Als Bazargan contact wil
leggen om de eenheid te bevorderen,
om de agitatie te beëindigen en om
met ministers samen te werken, ben
ik volledig bereid hem te ontvangen
en met hem daarover te praten. Wan
neer hij stelt dat het zijn regering en
zijn Islamitische republiek moet zijn,
dan nooit."
Gevraagd wat hij zou doen wanneer
Bazargan en de zijnen daadwerkelijk
de ministeries en de regeringsgebou
wen over nemen zei Bakhtiar: „Als ze
het doen zullen ze het zien. Wat het
ministerie van buitenlandse zaken
betreft (de ambtenaren hebben zich
met Khomeini betreft (de ambtenren
Over vijf tot zes maanden, als de rust
hersteld is, kunnen er in Iran verkie
zingen worden gehouden. Bakhtiar
verklaarde bereid te zijn de grondwet
te veranderen, maar alleen op een
grondwettige manier: „Ik zal het
volksoordeel in vrije verkiezingen
aanvaarden, ongeacht of het is wat ik
wil of niet. Maar niet het geschreeuw
in de straten."
Bakhtiar betreurde dat „de Iraanse
pers geterroriseerd wordt en niet eens
de waarheid kan vertellen. Ik schaam
mij dat ik hen vrijheid heb gegeven,
om alleen tot het besef te komen dat
wij bang zijn om de waarheid te ver
tellen. Ik moet buitenlandse kranten
lezen om te weten te komen, wat in
mijn land gebeurt."
Gevraagd of hij nog steeds de steun
geniet van de Verenigde Staten, stel
de Bakhtiar dat men president Carter
maar hierover moest vragen. Giste
ren hebben Amerikaanse en Britse
diplomaten in Teheran te kennen ge
geven bereid te zijn Bakhtiar te laten
vallen. In de afgelopen dagen hebben
Amerikaanse en Britse regerings
functionarissen contacten gelegd
met vertegenwoordigers van Kho
meini. Jarenlang steunden Washing
ton en Londen het bewind van de
sjah onvoorwaardelijk. In het afgelo
pen Jaar adviseerden beide landen de
sjah echter om zijn land althans tij
delijk te verlaten.
Het Amerikaanse uitgangspunt lijkt
nu te zijn: redden wat er te redden
valt. De functionarissen van de Ame
rikaanse ambassade in Teheran zijn
bereid om met iedereen binnen de
gelederen van de religieuze oppositie
contacten te leggen, die praten wil
len. De Amerikanen wijzen erop dat
de felheid in anti-Amerikaanse uit
spraken. Met Bazargan hebben de
Amerikanen al ruim een jaar contact.
Het bezoek van de Chinese vice-pre
mier Deng aan de Verenigde Staten
en Japan de twee steunpilaren van
Zuid-Korea heeft de leiders in
Noord-Korea wakker geschud. De
kans op herovering van het zuiden,
een mogelijkheid waarmee Pjong
jang getuige zijn Imposante leger nog
altijd rekende, is voorlopig wel verke
ken. Van China valt geen steun te
verwachten.
En de Sowjet-Ünle is Noord-Korea de
laatste tijd minder goed gezind, nu
dit land in het Indochinese conflict
partij heeft gekozen voor China en
het afgezette bewind van Cambodja.
Bovendien zou Russische steun aan
de Noordkoreaanse expansiedrang
op dit moment de kans van 8ALT-2
tot het nulpunt reduceren. Tot over
maat van ramp heeft Moskou zelfs al
voorzichtig geprobeerd de betrekkin
gen met 8eoel te verbeteren.
Schulden
Met zijn vlucht-naar-voren kiest
Pjongjang eieren voor zijn geld. Op
een bevolking van zeventien miljoen
heeft Noord-Korea een leger van
600.000 man. (Het zuiden heeft er
560.000, maar daar telt de bevolking
34 miljoen zielen). In het midden van
de jaren zeventig heeft 8eoel zich
diep in de schulden gestoken, zowel
bij westelijke als Japanse banken,
zonder dat dit veel rendement ople
vert
Maar eerst dienen Noord- en Zuld-
Korea het dan eens te worden over de
te volgen procedure. Pjongjang heeft
de Zuidkoreanen voorgesteld uit te
gaan van de principe-verklaring van 4
Juli 1972, op grond waarvan ruim een
jaar lang besprekingen zijn gevoerd.
Volgens die verklaring verplichten de
twee buren zich naar vreedzame here
niging te streven, geen propaganda
tegen elkaar te voeren, al te zien van
militaire provocaties en een dialoog
te voeren in een regelmatig bijeenko
mend coördinatie-comité. In Juni zou
het vooroverleg moeten worden geo
pend. dat vervolgens dient uit te lo
pen op een soort massaal volkscon
gres. In dat congres, vindt Noord-
Korea, zouden zoveel mogelijk partij
en en maatschappelijke groeperingen
vertegenwoordigd moeten zijn.
Park van Zuid-Korea voelt daar niets
voor. Een pan-Koreaans volkscon
gres zou betekenen dat bijvoorbeeld
ook de onlangs vrijgelaten Zuidkore
a arise oppositieleider Kim Dae Joeng
van de partij zou zijn, en dat Park zelf
niet als president, maar slechts als
leider van zijn eigen partij zou kun
nen optreden. De Zuidkoreaanse pre
sident ziet dan ook veel meer in recht
streeks overleg op regeringsniveau.
Als eerste stap wilde hij de ..hot-line
tussen de twee regeringscentra hero
penen. Maar toen Seoel zich een dezer
dagen met vele „hallo's" meldde,
bleef het aan de andere kant net zo
stil als het er al jaren ls.
Geen woord over Macau
door Jan Halkes
LISSABON Portugal en China hebben gisteren diplomatieke betrekkingen aangeknoopt.
De wederzijdse bekendmaking hiervan werd al in januari verwacht. Dat ging echter op het
laatste moment niet door vanwege een meningsverschil over de status van de Portugese
[enclave Macau, op Chinees grondgebied.
METZ(AFP) In de vijf .staalsteden'
in Lotharingen (Hagondange, Maizei-
res les Metz, Marange, Mondelangen
en Talange) zal vrijdag bijna alle acti
viteit voor 24 uur gestaakt worden uit
protest tegen het verlies aan arbeids
plaatsen. Na een oproep van de vak
bonden zullen de winkels, de banken
en de gemeentenhuizen gesloten blij
ven en de artsen geen spreekuur
houden.
De vakbonden, politieke partijen
en de bevolking van in totaal 45.000
zielen willen hiermee protesteren te
gen de sluiting van twee hoogovens
en een cokesoven in Hagondange van
april 1979 tot juni 1980, waardoor
2200 arbeidsplaatsen verloren gaan.
De onderhandelingen over het aan
knopen van de betrekkingen waren al
lange tijd slepende. De Chinese
Volksrepubliek was nogal terughou
dend vanwege de invloed van de Por
tugese communistische partij. De so
cialistische regeringen van Mario So
ar es zouden tegenover de Moskou-
gezinde PCP een te tolerante houding
aangenomen hebben.
Dit zei een woordvoerder van de PCP
(ftlL) die in Portugal de Chinese com
munistische lijn vertegenwoordigt.
De PCP (ML) is een kleine splinter
partij met nog geen 200 leden maar
speelt toch een belangrijke rol In de
Portugees-Chinese betrekkingen. De
voorzitter van de PCP (ML), Rui Vi-
lar, was degene die, buiten de Portu
gese regering om, begin januari het
op handen zijnde aanknopen van de
diplomatieke betrekkingen aankon
digde.
Bezwaren
Op het laatste moment zou de huidi
ge premier Mota Pinto echter bezwa
ren hebben gemaakt tegen de positie
van Macau zoals die in het gezamen
lijke communique toen werd voor
zien. De socialistische regeringen
zouden erin hebben toegestemd dat
Macau uiteindelijk aan China over te
dragen. In het gisteren uitgegeven
communique wordt met geen woord
over Macau gerept. Op vragen ant
woordde Mota Pinto slechts dat de
status van Macau geen verandering
heeft ondergaan.
stuur van Macau en de Britse enclave
Hong Kong mettertijd aan China
moeten worden overgedragen. De
economische uitzonderingspositie
van de gebieden zou echter gehand
haafd blijven vanwege de financiële
voordelen.
De scheldend gouverneur van Macau. ITnlnnip
kolonel Garcia Leandro zei deze week
in een Interview: „Ik geloof dat de
status van Macau gehandhaafd zal
blijven en dat de bevolking zal blij
ven leven met een markteconomie".
Volgens andere bronnen zou het be-
Macau ls Portugees bezit sinds de
17de eeuw. Toch is het nooit echt een
Portugese kolonie geworden. Slechts
3 procent van de bevolking is Portu
gees. De Portugese taal komt op de
derde plaats na het Chinees en het
Engels. Economisch is Macau vooral
met het nabijgelegen Hong Kong ver
bonden. Volgens de Portugese grond
wet van 1978 heeft Macau een auto
nome status met een eigen regering
en parlement, net als de Portugeze
Azoren en Madeira. De Chinezen die
op Macau de meerderheid van de
bevolking vormen zijn niet speciaal
geïnteresseerd in de Portugese sta
tus. Volgens O are la Leandro is voor
hen vooral belangrijk dat de vrije
handel vla Macau en Hong Kong
blijft gewaarborgd. De rijke Chinezen
in Macau hebben meestal een dubbe
le nationaliteit om zowel in China als
Macau goed zaken te kunnen doen.
De Volksrepubliek China zou deze
situatie willen laten bestaan vanwege
de deviezen die via deze Chinezen
naar de Volksrepubliek stromen.
WASHINGTON (AP) President
Carter is bezorgd over een mogelijke
Cubaanse interventie in de Midden-
amerikaanse staat Nicaragua. De
Amerikaanse regering heeft dat
rechtstreeks aan Fidel Castro laten
weten.
President Somoza van Nicaragua
stond het afgelopen jaar oog in oog
met een volksopstand, geleid door
het Sandinistisch Bevrijdingsfront.
Ook nu wordt er in het land nog
vrijwel dagelijks gevochten tussen
het leger en de Sandinisten. Volgens
een geheim rapport van de Ameri-
kaanse inlichtingendienst CIA zijn er
aanwijzingen dat Cuba de Sandinis
ten van wapens voorziet.
In een rapport van de Amerikaanse
president aan het congres wordt Ni
caragua genoemd ais een van de pro
bleemgebieden, die de hernieuwing
van de in 1961 verbroken betrekkin
gen met Cuba in de weg staan.
De Verenigde 8taten hebben gisteren
47 Amerikaanse vertegenwoordigers
uit Nicaragua teruggeroepen en de
militaire en economische hulp aan
dat land stopgezet. Carter ls boos dat
president Somoza weigert in te gaan
op voorstellen van een bemlddellngr
commis8le om een einde te maken
aan de crisis. De diplomatieke be
trekkingen zijn echter nog niet ver
broken. Waarnemers maken daaruit
op dat de Verenigde Staten nog
steeds hopen op een vreedzame op
lossing in Nicaragua.
'r
Rimmer Mulder
ruim twintig maanden duurt het voor de Amerikanen een nieuwe
Jg lideht mogen kiezen, maar er gaat geen week voorbij of er is al
n tiezingsnieuws: „John Connally stelt zich kandidaat", „George Bush
Sporlogspad", „Howard Baker treedt naar voren", „Robert Dole weegt
kansen", „Ronald Reagan gaat campagne aankondigen".
lat zijn alleen berichten over de bewe-
a< en in het kamp van de Republikeinse
'Efij. Aan de andere kant, bij de Democra
ts het wat rustiger, maar we kunnen
al regelmatig vernemen over de ang-
van Carter, de mogelijkheden van Ted
gjfcedy. de ambities van Jerry Brown en
rs racht van Pat Moynihan.
de meeste aandacht momenteel uitgaat
de Republikeinen komt doordat daar
ienlijk campagne wordt gevoerd. De
van de Republikeinen is een beetje
jelijken met die van de Democraten
nu Jaar geleden: een uitgesproken kandi-
fïvoor het Witte Huis ontbreekt, maar er
er genoeg die die lege plaats graag
B Innemen. Bij de Democraten loste
MC V
,U 'gel
dat probleem zich op onverwachte wijze op:
bij de voorverkiezingen trad plotseling Jim
my Carter naar voren. Hij had zorgvuldig
(en vrijwel onopgemerkt) toegewerkt naar
succes in de eerste voorverkiezingen, kreeg
dat succes en kon vervolgens als de nieuwe
attractie van de kermis van overwinning
naar overwinning springen.
Overrompeling
Deze overrompelingstaktiek is natuurlijk
zorgvuldig bestudeerd door alle Republikei
nen met belangstelling voor het Witte Huis.
Vandaar dat we nu al zoveel „verkiezings-
nieuws" moeten verwerken. Niemand durft
het te riskeren te laat te beginnen, de kandi
daten niet en de massa-media niet. die
Carter destijds immers ook te laat in de
gaten kregen.
Een Republikein die openlijk toegeeft vol
gens het model-Carter te werken is George
Bush, hier vooral bekend als directeur van
de CIA. Hij concentreert zich geheel op de
eerste voorverkiezingen en hoopt daarna
vanzelf in de belangstelling te blijven. Met
dat doel reist hij al maandenlang de Vere
nigde Staten af. Zijn taktiek ls (en dat heb
ik van één van zijn vertrouwelingen in
Texas) zich voorlopig niet al te nadrukke
lijk als man van links of rechts op te stellen.
Hij zal zich aandienen als een aardige, rede
lijke figuur, een presentatie die volgens
kenners heel goed bij zijn uiterlijk past.
Als Texaan (niet krachtens geboorte, maar
door bekering) en oud-medewerker van
Nixon zou George Bush zich gemakkelijk
als „rechts" kunnen verkopen. Dat hij het
niet doet is een kwestie van taktiek: op de
rechtervleugel opereren al krachtfiguren als
Reagan. Conally en (wat minder openlijk)
Robert Dole.
Behoudend
Daarmee is meteen aardig aangegeven hoe
de verhoudingen bij de Republikeinen lig
gen: de partij wordt overheerst door de
behoudende bovenlaag. De Republikeinen
hebben zeker kandidaten en kiezers die
voor Amerikaanse begrippen tamelijk libe
raal zijn. maar op het kader van de partij
heeft de conservatieve vleugel de grootste
Invloed. Daardoor speelde de strijd om de
Republikeinse kandidatuur, voor het presi
dentschap zich In 1975 en '76 ook geheel af
op de rechtervleugel. Gerald Ford, als zit
tend president de natuurlijke kandidaat,
kreeg alleen vanuit de behoudende groep
serieuze oppositie. Om die het hoofd te
kunnen bieden liet hij al vroeg de als libe
raal bekend staande Rockefeller vallen. En
nog ontsnapte hij ternauwernood aan een
nederlaag tegen Ronald Reagan, de lieve
ling van oud-rechts.
Reagan is nu weer kandidaat en kan op
nieuw rekenen op een flinke aanhang. Vol
gens opiniepeilingen is hij op dit moment
veruit de populairste onder de Republikein
se presidentskandidaten. Iedereen kent
hem en overal waar hij zijn gezicht laat zien
trekt hij automatisch de aandacht van dc
pers en publiek.
Voor een partij is het niet zo gek zo'n
formidabele stemmentrekker In de gelede
ren te hebben, maar de Republikeinen kun
nen zich het toch niet veroorloven de cam
pagne verder maar over te laten aan Rea
gan. Want deze oud-gouverneur van Califor-
nië kan bij een presidentsverkiezing wel een
heleboel, maar zeer waarschijnlijk nooit ge
noeg stemmen halen. Daarvoor ls hij net
iets te extreem.
Centrum
Bij grote groepen Republikeinen bestaat
daarom de hoop dat ze volgend Jaar toch
.om Reagan heen te kunnen. Er zou dan een
kandidaat naar voren moeten komen, die
„rechts" genoeg ls om Reagans aanhang
klein te houden, maar die bij de algemene
verkiezingen toch als „gematigd" kan wor
den gepresenteerd om stemmen uit het cen
trum weg te halen.
De man die het meest wordt genoemd voor
deze rol is Howard Baker uit Tennessee,
leider van de Republikeinse fractie in de
Senaat. Vorig Jaar speelde hij een sleutelrol
bij de goedkeuring van de Panama-verdra-.
gen. Tegen de verwachtingen in steunde hij
de voorstellen van president Carter. Daar
mee plaatste hij zich nadrukkelijk tegeno
ver Ronald Reagan en diens aanhang en
dat was een waagstuk.
Baker (Inmiddels met zeer ruime meerder
heid herkozen als Senator) heeft daardoor
ook bulten zijn eigen partij wat prestige
gekregen.
Een andere naam die het in dit verband
waard ls om te onthouden: gouverneur Ja
mes Thompson van Illinois. Hij is in 1976
geheel op eigen kracht gouverneur gewor
den en heeft daarmee bewezen kiezers te
kunnen trekken. Meer nog dan Baker zou
hij zich kunnen presenteren ais de man die
de oude Republikeinse partij gaat vernieu
wen. De oude garde lijkt daar geen enkele
behoefte aan te hebben, maar misschien
kan Thompson die oude garde gewoon
rechts laten liggen door in de voorverkiezin
gen op eigen houtje zijn slag te slaan. Dat
zou ten minste weer echt verkiezlngsnleuws
zijn.
