Op de bres voor de huurder Trouw Commentaar geen prinsdom, toch een titel ilisbruik (1) tfisbruik (2) I Shell beperkt olieleverantie Verzet tegen verzwakking van beschermende maatregelen Vooral bezwaar tegen regeling van ontruiming WW». griezel grootste ijskoud extraatje rol PIJDAG 9 FEBRUARI 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET ids het najaar van 1972 is het joemelen met gemeenschapsgel- een veelgebruikt onderwerp an gesprek in publieke discussies. Ïat najaar had de lijsttrekker van VVD in de verkiezingscampag- 5 op nogal uitdagende toon het lisbruik van sociale uitkeringen iB an de orde gesteld. Vanuit poli- ek meer linkse hoek werd toen. ij wijze van tegenaanval, de strijd cgen belastingfraude en misbruik oor werkgevers uitgeroepen. eerste jaren nadien was vooral et misbruik door werknemers een eliefd thema aan de borreltafel, ie laatste paar jaar echter zijn de Erhalen over louche ondernemers T|ie belastingen en sociale premies [duiken en omzeilen, minstens d fantastisch. 1a rn r is nog iets dat opvalt bij een lil rugblik. Dat is de klacht van zeer :voegde instanties, dat justitite S nvoldoende optreedt wanneer 5t, en vermoedelijk geval van mis- ruik wordt aangegeven. Zo was I op 18 april 1974 de Sociale trzekeringsraad, officieel advies- ij rgaan van de regering, te gortig orden dat aangiften van mis- ruik van WW-uitkeringCn bijna jutinematig werden geseponeerd t de officieren van justitie. verzekeringsraad belegde een Ersconferentie en bracht zijn grie- i'ij kunnen de bedroefdheid van e minister delen, maar helaas niet mder meer zijn verbazing. Daar- >or zijn er, indertijd door de j jciale Verzekeringsraad en nu oor mr Langeveld en anderen, te ,j, ;el feiten aangedragen. Een van klachten werd ook vanuit de amer bevestigd, namelijk dat cu- itoren. die in opdracht van de chter-commissaris faillissemen- t n afwikkelen, doorgaans alleen indacht hebben voor een juiste :rdeling van de boedel en niet ió 3or eventuele strafbare feiten, die Zi ij vervolging toch geen geld ople- ren voor de schuldeisers. recht stelde de minister dat jus- I ie niets kan doen wanneer func- inarissen, betrokken bij de af- ikkeling van faillissementen, I een aangifte doen van vermoede- jk strafbare manipulaties. De lacht is nu echter juist, dat het pparaat van de minister het doen w an zulke aangiften eerder ont- loedigt dan stmuleert. v( och willen wij onze beoordeling dit onderdeel van het beleid minister De Ruiter niet nega- v< ef eindigen. Functionarissen als ir Langeveld kunnen voortaan ven op straat. Er werd op gewezen dat de uitkeringsinstanties zelf al alleen de grove gevallen doorge ven aan justitie. Niettemin waren van 96 recentelijk ingediende aan giften er 42 geseponeerd, met in slechts enkele gevallen „onvol doende bewijs" als reden, terwijl de uitkeringsinstanties van de ove rige aangiften nimmer meer iets hadden vernomen. In aansluiting op de zwenking in de publieke discussie valt de laatste tijd de klacht te horen over een zelfde laks justitieel optreden te genover misbruik door werkge vers, met name koppelbazen die onder BV-vlag varen. Ook nu komt de klacht weer van zeer be voegde zijde. Bijvoorbeeld, in onze krant van gisteren, de Haagse jurist mr Langeveld, met ervaring als curator bij faillissementen en als advocaat voor een der uitke ringsfondsen wanneer er faillisse ment aan te pas moet komen om de sociale premies te innen bij wanbetalende ondernemers. De Tweede Kamer hield gisteren een debatje over malafide BV- ondernemers. Minister De Ruiter van justitie noemde daarbij de klachten van mr Langeveld in onze krant „alarmerend". Het zou de minister „erg bedroeven en ook verbazen" als de klacht over justi tiële laksheid juist zou zijn. verwijzen naar de uitspraken die de minister gisteren in de Kamer deed. wanneer zij weer klachten zouden hebben over de aandacht van justitie voor hun aangiften. Bovendien heeft de minister een indrukwekkende uiteenzetting ge geven van zijn beleid en zijn plan nen tegen malafide BV's. Op tal van terreinen wordt actie onderno men en zijn maatregelen en wets wijzigingen in voorbereiding. Het PvdA-kamerlid De Graaf, die het debatje had aangespannen, zag dan ook af van een motie ter stimulering van de minister. Het optreden van de minister is veelbe lovend. Dat mag ook wel. De ergste vor men betreffen de clandestiene koppelbazen, waarbij veel malafi de BV-houders en werknemers die de sociale uitkeringen misbruiken, als compagnons in het kwaad de fiscus en de sociale fondsen oplich ten. Wellicht is niet eens de om vang van deze verschijnselen het meest schadelijk voor de samenle ving. maar meer nog de verpesten de invloed die uitgaat van de grootspraak aan de borreltafel, waaraan deze malafide praktijken voedsel geven. OTTERDAM (UPI) De Konin- lijke Shell-groep zal al zijn leveran- van ruwe olie met ingang van 1 laart met 15 procent beperken. Dit het gevolg van het vrijwel wegval- tn van de olie-export uit Iran. Sinds itober zijn al beperkingen op de eringen van 5 a 7,5 procent van icht. inkrimping op de leveranties lordt uitgevoerd door de internatio- ale handelsmaatschappij van Shell, levert ook aan de nationale -maatschappijen maar deze door Jan Bezemer DEN HAAO Tal van actie groepen gaan deze week de straat op om aandacht te vra gen voor de positie van de huurder, wanneer de huurwet wordt afgeschaft. De regering wil komend voorjaar de huur- bescherming van de huurwet, die nu nog geldt in gebieden waar woningnood heerst, ver vangen door landelijk gelden de regelingen in het burger lijk wetboek. Volgens de ac tiegroepen betekenen de wij zigingen in het huurrecht een aantasting van de positie van de huurder en zij staan daarin niet alleen. In de afgelopen maanden is bij rege ring en parlement een flink aantal bezwaren binnengekomen tegen de voorgenomen wijzigingen. Onder de inzenders van de reacties bevinden zich vakbonden, consumentenorgani saties, gemeentebesturen en kanton rechters om er maar enkele te noe men. In de marktkramen op de straathoeken, waar handtekeningen tegen de wetswijzigingen worden in gezameld, vertoont zich soms een wethouder van volkshuisvesting, die de actie ondersteunt, omdat hij door kruising van zijn gemeentelijk wo- ningverdelingsbeleid vreest. Wat is er aan de hand? De huurwet geeft de huurder van woonruimte een vergaande bescherming tegen ontrui ming door de huisbaas. In de eerste plaats zijn de mogelijkheden voor een verhuurder om ontmiming te vra gen beperkt en nauw omschreven. De belangen van de huurder wegen daar bij zeer zwaar. Wanneer iemand een verhuurde woning koopt met de be doeling deze zelf te gaan bewonen, moet hij minimaal drie jaar wachten voordat hij tot actie kan overgaan In bepaalde delen van ons land is met het argument dat de woningnood niet meer nijpend was de huurwet afge schaft. Ónder de toenmalige minister van volkshuisvesting is in 1967 een hem verschijnen de belangen afwe gen. Kantonrechters hebben al iaton weten moeite te hebben met deze regeling. Immers wanneer moeten zij ontruiming wel en wanneer niet toe staan? Een voorbeeld dat aangeeft voor wel ke moeilijke keuzen rechters kunnen komen te staan is aangedragen door de Stichting Ombudsman: een pas getrouwd stel heeft van met veel moeite bij elkaar gekregen geld een etage gekocht, die door een even lang aldaar samenwonend paar wordt be woond. Het net getrouwde paar ls ten tijde van de koop Inwonend bij ou ders De kantonrechter is er in zo n geval niet om een ethisch oordeel over de handelwijze van het eerste stel uit te spreken, maar om al of nlei ontruiming toe te staan. Het kan niet anders of er ontstaat een afschuwelij ke situatie, zowel voor de betrokken huurders als voor de kantonrechter." aldus de stichting Ombudsman Ongelukkig groot deel van ons land „geliberali seerd". Een strakke regeling van de huurbescherming werd nog wél nodig geacht in de grote steden, waar nog woningschaarste was. Deze gebieden werden niet geliberaliseerd. Nieuwe regelingen Onder het vorige kabinet ontstond de indruk dat ook in het westen van het land de woningschaarste niet meer zo nijpend was. dat die een strakke rege ling als in de huurwet nog noodzake lijk maakte. In 1976 werd een drietal wetsontwerpen bij de Tweede Kamer ingediend, die alle betrekking had den op huur en verhuur van woon ruimte. De regelingen moeten lande lijk gaan gelden. Het verschil tussen geliberaliseerd en niet geliberaliseerd gebied moet worden opgeheven. De huurwet verdwijnt en de huurbe scherming wordt geregeld in het bur gerlijk wetboek. De drie wetsontwerpen vormen een samenhangend geheel. De eerste twee hebben voornamelijk betrek king op het vaststellen van de huur prijzen en zijn reeds door het parle ment aanvaard. De wijziging in het burgerlijk wetboek moet dit voorjaar nog aan de orde komen. Onder het motto „handhaaf en ver beter de huurbescherming" houden bewonersorganisaties morgenmid dag een demonstratie in Amsterdam. De demonstratie, die één uur op het Museumplein begint en eindigt op het Beursplein, wordt gehouden als afsluiting van een week van acties in alle grote steden van het land. In het parlement is Inmiddels ook wel duidelijk geworden dat. wanneer het oorspronkelijk ingediende voorstel tot wijziging van het burgerlijk wet boek rechtskracht zou krijgen, dat vooral in de gebieden waar nog spra ke is van een overspannen woning markt tot chaotische toestanden zou leiden. Onder druk van de Kamer hebben de bewindslieden De Ruiter van Justitie en staatssecretaris Brokx van Volkshuisvesting behoor lijk gesleuteld aan het ontwerp, dat door hun voorgangers werd inge diend. Er kwamen betere regelingen voor de positie van de onderhuurders tlnwo- nenden). en echtgenoten worden au tomatisch hoofdhuurder, wanneer de partner overlijdt of vertrekt. De be langrijkste wijziging is, dat wanneer (lil) hf t~) w Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon PREKT NIET TÉ UNt. N\ET tilt MABTtNRREN, 1* HEB TE HlÉR NODtC, BTRRKS fACET \K NOQ XELE BELEID NIAKEN kunnen op hun beurt proberen de tekorten aan te vullen op de vrije oliemarkt. Daardoor is bijvoorbeeld niet van te voren te zeggen of Shell Nederland die in ons land de olie verkoopt ook 15 procent minder le vert. De vraag is uiteraard wel of op de vrije oliemarkt voldoende olie voorhanden is. Ook andere oliemaatschappijen als British Petroleum, Exxon, Standard Oil en Texaco gaan minder leveren. Meer nieuws op de pagina economie. een hulsbaas zijn woning leeg wil hebben, hij zelf naar de rechter moet stappen. In het oorspronkelijke ont werp was er nog sprake van, dat de huurder, wanneer hem de huur werd opgezegd, binnen zes weken naar de rechter moest om te proberen verlen ging van het huurcontract te verkrij gen. Dat laaste werd een wat al te dolle verzwakking van de positie van de huurder geacht De huurder die in veel gevallen als „zwakkeren in de maatschappij" worden beschouwd zouden teveel problemen moeten overwinnen om recht te krijgen Deze wijzigingen zijn in de Tweede Kamer met instemming begroet Echter, een meerderheid in het parle ment heeft nog een flink aantal pun ten op het verlanglijstje, die zij gewij zigd wil zien Kritiek De acties van bewonersgroeperingen en de kritiek van tal van organisaties zijn erop gericht de strakke richtlij nen die de huurwet als huurbescher ming geeft, overgenomen te krijgen in het burgerlijk wetboek. Het argu ment: de woningnood in de grote ste den is nog lang niet van de baan. Er zijn zelfs tekenen die erop wijzen, dat de woningschaarste daar toeneemt. In deze situatie is bescherming van de huurder van het grootste belang Wanneer het voor woningzoekenden met voldoende financiële armslag te makkelijk wordt, om verhuurde wo ningen voor eigen gebruik te kopen, staat de minder draagkrachtige huur der op straat. Bij de gemeentelijke volkshuisvesting hoeft men in dat geval niet aan te kloppen. Er zijn nauwelijks woningen te verdelen en de lijst met wachtenden neemt dage lijks toe. Amsterdam. Rotterdam en Den Haag kennen lijsten met dertig tot veertigduizend woningzoekenden Kleinere gemeenten vertonen ver houdingsgewijs hetzelfde beeld Gemeenten kunnen moeiteloos met cijfers aantonen dat de nood hoog is. Staatssecretaris Brokx van volks huisvesting zelf heeft toegegeven dat de situatie in de grote steden nijpend is Er kon weer gesproken worden van woningnood in het westen van het land Orie jaar Kernpunt van de bij de Kamer inge komen bezwaren, die met name door het CDA en de PvdA worden onder schreven. is dat een koper van een bewoonde woning niet meer dan drie jaar hoeft te wachten voordat hij ontruiming kan verlangen voor eigen gebruik In de huurwet is de termijn van drie Jaar nog wel omschreven In het burgerlijk wetboek vervalt deze termijn. Een koper van een bewoond huis kan direct na aankoop de huur opzeggen, waarbij het van de rechter afhangt of aan die wens van de ver huurder wordt voldaan. De rechter moet namelijk wanneer huurder en verhuurder tegenover elkaar voor In dit verband hebben zowel Kamer leden van de PvdA als van het CDA een zin uit de memorie van toelich ting van de bewindslieden „hoogst ongelukkig" genoemd „De bejaarde kan onder bepaalde omstandigheden heel goed of wellicht zelfs beter de gehuurde woning verlaten, omdat hij onderdak kan vinden in een bejaar dentehuis, terwijl de jongere verhuur der bij eigen gebruik een duidelijke verbetering in zijn woonsituatie kan bewerkstelligen Een dergelijke zin is in strijd met het beleid om bejaar den zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen, terwijl kantonrechters op basis van deze zinssnede weieens veelvuldig kunnen overgaan tot toe wijzen van ontruimen Hulpverleningsinstanties, bewoners groeperingen en wetswinkels kunnen een heel scala van voorbeelden aan dragen, waarin huurders de dupe worden van een nu al florerende han del in bewoonde huizen Zij vrezen dat wanneer de huurbescherming wordt verzwakt, misbruik zal toene men en zal leiden tot een ontwrich ting van het huisvestingsbeleid. De enige manier om daaraan afdoende een eind te maken is eén optimale huurbescherming In ieder geval zou dringend eigen gebruik door de koper als grond voor ontruiming moeten vervallen en bovendien zou opnieuw een termijn van drie jaar moeten gel den voordat kopers van bewoonde panden ontruiming kunnen vragen Een meerderheid in de Tweede Ka mer heeft zich in tussentijdse reacties al uitgesproken voor verdergaande huurbescherming dan in het voorge stelde ontwerp De suggesties die de drie grote partijen doen zijn echter niet alle gelijkluidend. Zo stelt de PvdA wel dat dringend, eigen gebruik als ontruimingsprond moet worden geschrapt, terwijl het CDA garanties wil. dat huurders over vervangende woonruimte beschikken wanneer de rechter ontruiming toestaat Bij de WD meent men dat na de wijziging dat de verhuurder en niet de huurder naar de rechter moet als ontruiming wordt gevorderd de huurbescher ming op dat punt afdoende is gere geld Samenwonenden De Kamerfracties hebben zich in hun reacties nog over een ander punt druk gemaakt. Unaniem stellen de grote partijen dat samenwonenden voor de wet gelijkgesteld moeten worden aan gehuwden. In geval van overlijden is daarin al door de be windslieden voorzien, de achterblij vende partner wordt automatisch hoofdhuurder. Niet geregeld is, wat er moet gebeuren wanneer samenwo» nenden uit elkaar gaan. terwijl dat bh echtscheiding wel het geval is Dc Tweede Kamer meende dat die onef fenheid nog moet worden rechtge trokken Woordvoerders van de politieke par tijen verwachten dat De Ruiter en Brokx nog met een vergaand gewij zigd definitief ontwerp voor regeling van de huurbescherming in het bur gelijk wetboek voor de dag zullen komen. Het laatste woord is nog niet gesproken Vandaar dat actiegroepen nog reden zien hun geluid te laten horen Er zijn twee gebergten bekend die Oranje-gebergte heten. Alle bei liggen ze ln voormalige Ne derlandse kolonies; het ene is een deel van het centrale bergland van Indonesisch Nieuwe Guinea (Irian Barat dus), het andere een stuk van het bergland van Guya na in het zuiden van Suriname. Het laat zich dus niet moeilijk raden waar die bergen hun naam vandaan hebben; het verband met de koloniale tijd is duidelijk. In het zuidoosten van Frankrijk ligt nog een Oranje, een voorma lig prinsdom dat als graafschap begonnen is, en zijn naam niet aan ons koningshuis dankt. Daar is het juist andersom; ons ko ningshuis heeft de titel van Oran ge zoals 't in het Frans heet geërfd. Keizer Frederik I Barba- rossa verhief het graafschap in 1163 tot prinsdom, waarna titel en beheer van vader op zoon en soms op dochter overgingen, er. Franse titelhouders zich ver mengden met Duitser erf prins Willem van Or", lem van Naarst: zo mocht nc - n later ook d Orange knvr H dom geerfd vai. zoon van Hendrik 111 en diens vrouw Claudia. Zij was een zuster van ene Philbert. de laatste Franse erfprins van Orange. Een beetje ingewikkeld dus. en de Fransen zelf waren dan ook niet zo gelukkig met de gang van zaken. Orange moest Frans blij ven. hadden ze altijd gevonden en in 1713 kregen ze eindelijk hun zin: bij de Vrede van Utrecht kwam het prinsdom weer onder Franse souverelnlteit. maar een kleine twintig Jaar later werd als nog besloten dat de Friese Nas- saus het wapen en de titel moch ten houden. Sindsdien is de erfti- tel Prins van Oranje hier ge bleven. Bondsspaarbanken, het maand blad van de Nederlandse Spaar- bankbond. graaft nog wat dieper in de geschiedenis van Oranje. In dat zuidoosten van Frankrijk, al dus het blad. stichtten de oude Grieken er eertijds een kolome en noemden „onze" stad Arausi- on. naar aura dat „wind" bete kent. want het zou daar vaak en langdurig waaien, stormen zelfs, l it werd later verfranst en zo het Orange geworden zijn. nogal ironisch gebruikt om- •nder die weersomstr ïdig- uist geen ..oranges", si- plen. konden groeien Er ••..sen die verband leggen het latijnse au rum. goud; die .kleur lijkt misschien in de verte ook wel wat op oranje Het spaarbankblad heeft al deze diepe gedachten afgeleid uit een Franse bron van 1639 blootgelegd, omdat de omslag van het blad elk jaar een ander kleurtje heeft en dit keer oranje is uitgevallen. Waarom? Zomaar, omdat het zo aardig staat. Vorig jaar was het groen, „maar dat betekent niet per sé. dat we in 1980 naar rood gaan John Travolta is niet ieders lieve ling: de lezers van de Engelse New Musical Express hebben hem uitgeroepen tot „griezel van het jaar", weet het omroepblad Veronica. Voor die ook Jonge lezers waren de vroegere Sex Pis- tols-muziek-makers Sid Vicious en Johnny Rotten de „fijnste mensen van 1978" Ongezellig, een oud vliegtuig voor de deur? De bewoners van Tnuzim in Tsjechoslowakije vinden juist van niet. Ze hebben het bakbeest cadeau gekregen van hun nationale luchtvaartmaatschap pij en omdat ze nergens ruimte voor ontspanning kunnen krijgen hebben ze van het vliegtuig een heel apart clubgebouw gemaakt. Wat het inwonerstal betreft is Amsterdam een stadje van niks. Vergelijk z'n krap 800.000 inwo ners maar eens met Sjanghai, waar 10 820.000 mensen wonen, maar dat is dan ook de dichtst bevolkte stad ter wereld; tweede stad is Tokio (bijna 8.6 miljoen), gevolgd door New York 'bijna 7.5 miljoen), Londen (ruim 7 mil- joem, Moskou (bijna 7 miljoen). Seoel (iets minder dan Moskou). Bombay (bijna 6 miljoen). Rio de Janeiro (een kleine 5 miljoen). Karatsjl (3.5 miljoen) en New Del hi (ruim 3'/. miljoen). En reken maar dat er tussen New Delhi en Amsterdam nog honderden ste den zitten met meer dan 800.000 inwoners Die gegevens komen uit het nieu we „demografisch Jaarboek" van de Verenigde Naties, 1024 bladzij den dik, vol informatie over lan den en volken. Daar kun je ook uit lezen dat Amsterdam even min de gezondste stad is op IJs land leven de mensen het langst (vrouwen gemiddeld 79. mannen 73 jaan Maar in Nederland is het weer wel heel wat gezonder toe ven dan in bijvoorbeeld Ethiopië, waar die gemiddelde leeftijden niet hoger dan 39,5 en 36.5 ko men De meesten van de 4.124 miljard wereldbewoners vind je in Azië 'het Sowjet-gedeelte niet meegerekend), waar 57 procent woont In Nigeria en Zambia wor den de meeste kinderen geboren (52 per duizend inwoners), in West-Duitsland de minste: 9.5 per duizend Duitsers. De bibliotheek van de Stanford universiteit in Californië heeft ijskoud veertigduizend meren deels zeldzame boekwerken in de koelkast gezet. Ze moeten daar goed drogen, want zoals ze er nu aan toe zijn is het niet best alles is nat geworden toen onlangs een kapotte leiding een stuk van de bibliotheek onder water zette. Na de koelkuur zullen de vaak on vervangbare boeken nog niet meteen op de plank kunnen Eerst moeten ze een paar dagen in een vacuümcel van de Lock- heedvliegtulgfabrieken (waar ge woonlijk ruimte-apparatuur wordt getest) en dan moeten ze weer in orde zijn. Bij Lockheed denken ze dat het zeker een maand of twee zal duren voordat alle veertigduizend exemplaren aan de beurt zijn geweest maal geen zieke, maar gewoon een oplichter was: „De man had daar wat op gevonden: hij ging voortaan gebogen en in slepende gang over straat, om de vijf me ter even stilstaand, een hand te gen de borst gedrukt. Zijn buren mogen hem nu weer graag. Wel zal hij zich tot zijn dood gebogen en wankelend moeten voortbe wegen Want zodra hij uit de hem opgedragen rol valt. heeft hij geen leven meer' Over het beantwoorden aan het rolpatroon dat anderen je opdrin gen. schrijft Herman Post in Stu dio onder meer over een WAO-er. wiens treurige geschiedenis hem ter ore kwam Die man zag er '..geheel buiten zijn schuld") zo kerngezond uit. dat de mensen in de buurt dachten dat hij hele- Zo'n kwart miljoen gulden had een straatveegster in een stad in de Oekraïne ln korte tijd op zak Wel iets meer dan haar salaris en dus was dat verdacht. Terecht, naar bij onderzoek bleek: de vrouw vertelde mensen die graag een huis ln een nieuwbouwwijk wilden, dat ze zulke goede con tacten met de gemeente had en dat zij ze wel aan een huis kon helpen als de gegadigden een be dragje voor haar moeite afscho ven De vrouw bracht haar „klan ten" zelfs per taxi naar wooncom plexen in aanbouw en liet hen alvast een etage uitzoeken Pas toen een van die klanten ln de gaten kreeg dat de weldoenster helemaal geen contacten met huisvesting had en alleen het geld opstreek, werd de politie op de hoogte gebracht De straal veegster werd opgepakt en is nu wegens oplichting tot elf Jaar ge vangenisstraf veroordeeld

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5