ïSchandalen, vrouwen, randfiguren
voor het leven
HOTELPLAN LAAT U EVEN
BIJKOMEN OPGRAN CANARIA.
ACHT DAGEN LANG IN
APPARTEMENT "LAS ROSAS"
VANAF F64I,-RR
Opoe wordt wakker
Film International
Prolongaties
en reprises
Holland Experimental Film
Nieuwe
boeken
Mogliamante
never promised you a rosegarden
Vestigingsbeleid tandartsen moet strakker
1 IUDAG 9 FEBRUARI 1979
TROUW/KWARTET P 6 - RHS 15
nil
J ioor W. Wielek-Berg
S -
:c° Na een wat schutterig en
vt aarzelend begin wordt het
h angzamerhand vol en gezel-
3! lig in de Amsterdamse dé
pendance van Film Interna
tional in de Tolstraat. Het
aou jammer zijn als het bij
jjj een eenmalig experiment
ui ileef. want voor velen biedt
•tj ümsterdam een uitkomst.
ij Met name voor de studenten
lan de Filmacademie: je
tunt natuurlijk wel grom-
tien en brommen dat ze in
Rotterdam tezeer verstek la
ten gaan. maar het reizen
kost veel tijd, en niet te ver
ten. veel geld. Zeker met
iet laatste zijn ze over het
'Algemeen niet rijk gezegend.
?e
de
rt? Schandaal
«rat h t „Grote Gebeuren" in Rot-
lerdam betreft... dat heeft intussen
®]zijn schandaal gehad. Een heel naar
ichandaal, dat je niet als een spaan-
Ier op de plaats waar gehakt wordt
inder de tafel kunt schuiven.
een van de zaaltjes werd, als
.Jirersiering van het festival, een
;trip-tease gehouden. Je hoeft wa-
h empel niet diep en lang na te rian
te ken om tot het inzicht te komen dat
,a dat dom is, want Je schopt er bewus
te, geëmancipeerde vrouwen (echt
;1; liet alleen feministen) mee tegen
net zere been. Het spreekt vanzelf
it vrouwen die hun films kwamen
isenteren, protesteerden en zelfs
•igden te vertrekken: het is een
laangename ervaring als jc merkt,
it er op zo'n festival blijkbaar al-
hleen een opening voor je werk wordt
maakt omdat het modieus is.
VS
3K
Sa;
t
Vocation Suspendue" van de in
Frankrijk werkende uitgeweken
Chileen Raül Ruiz,gebaseerd op een
boek van de Pool Pierre Klossows-
kl. HIJ stelt daarin de katholieke
kerk aan de kaak als de totalitaire
organisatie bij uitstek en ook de
communistische partij krijgt een
veeg uit de pan. Alles „Tief, tief.
wahnsinnlg tief", misschien is het
spek voor de bek van filosofen die
de Franse taal tot in de puntjes
beheersen (het is een praatfilm zon
der ondertitels).
Drie regisseurs van opvallende films in Film International:
Dimitri Makris, Ula Stöckl en Raul Ruiz.
Fritz Binner in „Albert - Warum?"
ar de angel steekt dieper. Op een
I t^iet-commercieel festival van een
liet-commerciële stichting, die zich
n doel stelde en stelt interessante,
ipmerkelijke, belangrijke films, die
Joor de film-business werden gene
geerd. naar Nederland te halen (en
at was en is noodzakelijk. Film
ntemational voorziet voor en na in
en leemte) wordt, teneinde een on-
igenlijk publiek te lokken, een af-
alprodukt van diezelfde commer
cie als aas uitgeworpen. Daardoor
komt de integriteit van Film Inter
national in het geding. Een hoogst
eigenaardige gang van zaken, die
een normaal mens naar het hoofd
doet grijpen en roepen: „Is er een
agent provocateur in de zaal?" In
Cinetol had men met die trubbels
overigens weinig of niets te maken
(het vrouwendreigement werd inge
trokken), daar ging alles rustig zijn
gang.
Het wordt langzamerhand wel dui
delijk. dat de pronkstukken vooral
in het begin mochten opdraven: de
films die je met moeite uitzit ver
meerderen in tal en last. Een zo'n
film was voor mij (maar ik spreek
geheel voor eigen parochie, de di
recteur van het New York Filmfesti
val vond het een van de twee beste
Franse films die hij het laatste half
jaar had gezien, de andere was „La
Chambre Verte" van Truffaut) „La
Inspanning gewenst
Ingewikkeldheid vind je eveneens
in andere films, bij voorbeeld „Ge
blindeerde vensters" van de Griek
Dimitri Makris. Mensen in een A-
theense wijk worden geobserveerd
in al hun doen en laten, bepaald
door frustraties, dromen en liefde,
eerzucht en verzaakte Idealen. Ma
kris leunt sterk aan tegen Theo An-
gelopoulos. de maker van het mees
terwerk „De Komedianten", ook hij
laat bij voorbeeld personen uit het
raam van de filmvertelling stappen
en zich rechtstreeks richten tot het
publiek, maar omdat hij noch de
intensiteit, noch het perfecte gevoel
voor ritme van Angelopoulos bezit,
krijgt „Geblindeerde vensters" met
zijn vele personages soms een chao
tisch karakter.
„Maternale", het speelfilm-debuut
van de Italiaanse Giovanna Gagli-
ardo, is ook niet bepaald een film
om na een vermoeiende werkdag bij
onderuit te zakken: als Je niet oplet,
val je in slaap. Maar als Je wel oplet
biedt dit als het ware in vertraagd
tempo opgenomen huiselijk drama,
(geconcentreerd rond een moeder
en een dochter die elkaar in alle
deftigheid naar het leven staan, vol
figuren die niet zijn wat ze lijken,
waarin vrijwel alleen wordt gekookt
en gegeten) enige verrassingen.
Voor mijn gevoel heeft de maakster
te veel naar het werk van Margueri
te Duras en Chantal Akerman geke
ken. maar als debuut is hij zeker
verdienstelijk.
Eenvoudig is ook allerminst „Voor
deel" van de Bulgaar Georgi Djul-
gerow, maar die is elke minuut aan
dacht waard. Het uitgangspunt is al
interessant genoeg: het leven van
een zakkenroller in een communis
tische maatschappij. Scenario
schrijver en regisseur hebben zich
gebaseerd op gerechtelijke dossiers
van iemand die vijftien Jaar geleden
om het leven kwam en ze proberen
handel en wandel, drijfveren en hin
dernissen van deze outsider op di
verse niveaus met diverse technie
ken aan het licht te brengen. Ge
makkelijk hebben zij het zich zeker
niet gemaakt, het knapste van deze
compacte, gecompliceerde film is
wel. dat Je er bij tijd en wijle ook
nog recht hartelijk om kunt lachen.
Ula Stöckl
De Duitse Ula Stöckl houdt zich
bezig met wat wij bij gebrek aan
een beter woord „vrouwenfilms"
plegen te noemen, maar ze schuwt
daarbij de modieuze franje. In „Eri-
kas Leidenschaften" confronteert
ze twee vrouwen, die elkaar in vier
jaar niet hebben gezien en vroeger
meenden in vrijheid samen te kun
nen leven (overigens zonder liefde
van Lesbos). Uit hun gesprekken
van nu blijkt, hoe gecompliceerd
die relatie was, hoezeer gebaseerd
op de verwerving van macht, waar
bij het overwicht telkens verschoof.
Ula Stöckl snijdt daarmee een be
langrijk thema aan: de raadselach
tige rol van de wederzijdse macht in
elke innige menselijke verhouding,
waarbij het geslacht van de oppo
nenten er niet toe doet. En zodoen
de distantieert ze zich van de vul-
gair-femlnlsten, die menen dat alles
botertje tot de boom zou zijn als er
geen mannen roet in de karn gooi
den (als ze er anders over denken
moeten ze geen valse indruk wek
ken). Haar tweede film, „Eine Frau
mit Verantwortung" is veel minder
interessant. Hij gaat over een vrouw
met „poetsdwang" die de hele dag
staat te wrijven en te schrobben
haar kinderen verwaarloost en haar
man tot wanhoop drijft.
Er worden wel pogingen gedaan om
die ziekte te verklaren, maar die
slagen niet erg: de vrouw wordt
geenszins gedwongen om een huwe
lijk aan te gaan en kinderen te
krijgen, zaken die ze kennelijk niet
aan kan. bovendien is ze omgeven
door mensen die het beste met haar
voorhebben. Zodat ze die stoornis
wel altijd in zich gedragen zal heb
ben en er van ontwikkeling eigen
lijk geen sprake is. Zo'n film hoort
niet op een festival thuis, maar hij
blijkt er ook niet voor gemaakt: hij
vormde een onderdeel van een serie
televisie-spelen die „Noodsignalen"
heette en ging over mensen die ge
stoord raakten zonder dat hun om
geving het merkte.
Tot slot nog een tip: Ik heb „Albert-
warum?" niet gezien, maar hij
wordt hier en ginder zo bejubeld,
dat ik aan het belang wel moet
geloven. Het is een documentaire
over een man die, omdat hij stottert
en in een zenuwinrichting heeft ge
zeten. door de dorpsgemeenschap
naar de status van „dorpsidioot"
wordt gedreven en ten slotte zelf
moord pleegt. Josef Rödl. de regis
seur, studeerde ermee af aan de
„Hochschule fü Fernsehen und
Film" in München, dat belooft wat!
Hij is vandaag om vier uur, half
negen en kwart voor een Cs nachts)
te zien in Cinetol, Amsterdam.
De Klompenboom Prachtige pasto
rale over Italiaans landleven aan het
eind van de vorige eeuw van Erman-
no Olmi. De gehele week in Camera,
Lelden en Concerthuls, Groningen.
Interiors De eerste ernstige film van
Woody Allen, waarin hij niet zelf de
hoofdrol speelt. Formidabel. De gehe
le week in Alhambra 1. Amsterdam:
Metropole. Den Haag: City 2, Hilver
sum; Oscar, Rotterdam.
Herfstsonate Klassieke film van Ing
mar Bergman met Ingrid Bergman en
Liv Ullmann in de hoofdrollen. De
gehele week in Uitkijk, Amsterdam:
Movies 2. Utrecht; Bijou. Hilversum,
Club 5. Leeuwarden; Victoria. Alk
maar; Trianon, Leiden.
2001, a Space Odyssey De beste
science fiction-film ooit gemaakt,
door grootmeester Stanley Kubrick
De gehele week in Euro. Den Haag;
Camera 1. Groningen; Desmet. Am
sterdam
De Mens uit Marmer Magistrale film
van de Pool Andreej Wajda over de
speurtocht naar een arbeider die
werd vereeuwigd en in vergetelheid
verzonk. 12 en 13 febr. Akhnaton.
Amsterdam.
Padre Padrone Film van de Italiaan
se gebroeders Taviani over een Sar-
dijnse herdersjongen, die uit zijn iso
lement wordt bevrijd door de macht
van de taal. 10 febr. St. Michael Colle
ge, Zaandam.
La Notte De beste film van de Itali
aanse regisseur Michelangelo Antonl-
oni, in de Jaren zestig een openbaring.
De gehele week in P.O.C., Eindhoven.
Una Giornata particolare Voortreffe
lijke film van Ettore Scola over twee
kleine mensen die worden vermalen
door de molens van Mussolini's dicta
tuur, met Sophia Loren en Marcello
Mastroianni in de hoofdrollen. De ge
hele week in Rivoli. Amsterdam; Ca
mera. Tilburg; Studio 2000, Den
Haag.
Cadaveri Eccelenti Diepgravende
maatschappij-analyse, verpakt in een
boeiende thriller door de eminente
Italiaanse regisseur Francesco Rosi.
De gehele week in Grand. Amers
foort.
Accatone Een van de eerste en beste
films van Pier Paolo Pasolini, spelend
in zijn milieu, het sub-proletariaat. 9
t.e.m. 13 februari FUmctrcuit Zaan
streek. Waterland.
Feminisme behoeft het nog gezegd? is in de mode, en
commerciële filmmakers willen best op die trend inhaken,
vooral als ze kan zien de aloude „vrije liefde" daarbij in
kleuren en geuren den volke te tonen.
De Italiaan Marco Vicario, geholpen door zijn scenarioschrij
ver Rodolfo Sonego, richtte zijn verlekkerde blik op een naar
de emancipatie geduwde vrouw rond de eeuwwiseling (een
imaginaire figuur, dat blijkt al ras uit het verhaal).
thleen Quinlan en Sylvia Sydney in „I never promised you a rosegarden.".
toeval wil, dat ik vele jaren geleden bij uitgevers leurde met een boek waarvan ik vond.
het vertaald moest worden: „i never promised you a rosegarden//. Niemand had
angstelling, maar de tijden veranderden, psychologie, psychiatrie en gekte kwamen „in the
ture" en nu behoort datzelfde boek, een case history van Hannah Green, tot de klassieken
is bovendien een bestseller.
Antonia is een zielig wijfje, dat door
haar man lelijk wordt verwaarloosd
en daarom maar hele dagen in bed
blijft liggen, lijdend aan een niet be
staande kwaal. Maar als haar echtge
noot, die een dubbel leven leidt als
keurige wijnhandelaar en revolutio
nair, plotseling moet onderduiken (in
het huls aan de overkant) en door
iedereen voor dood wordt verklaard,
ontwaakt zij als wijlen Doornroosje.
Ze verheft zich van haar sponde,
klimt in het karretje waarmee haar
man zijn klanten bezocht, en laat zich
leiden door de oude pony, die geleerd
heeft waar hij stil moet staan: bij een
herberg waar revolutionairen teza
men komen, bij een bordeel en zoal
meer.
maal aanzien door een kijkgaatje en
krijgt er bijkans wat van.
Snapt u het?
Hoe geëmancipeerd Antonia ook is,
zij laat niet na haar inzichten uit te
dragen in de meest exquise gewaden.
En daar de rol wordt gespeeld door
Laura Antonelli, die oogverblindende
schoonheid paart aan een zekere trut-
terigheid. doen de feministische leu
zen van nu uit de mond van kwasi
toen je de hare te berge rijzen. Maar
ze vrijt heel wat af, en daar is het ten
slotte om begonnen.
Amsterdam - Tuschinski 2.
Laura Antonelli in
Voor Antonia bloeit een nieuw leven
open: ze neemt de zaak over. ontpopt
zich als een slimme handelsvrouw,
leest geleerde boeken maar is ook
Holland Experimental Film. opge
richt met het doel de activiteiten van
de avant-garde cinema in Nederland
niet wars van liefdesavonturen. Haar uit te breiden en meer bekendheid te
man. aan de overkant, moet dat alle- geven, manifesteert zich in februari.
maart, april en mei in de Amsterdam
se filmhuizen Shaffy en De Melkweg,
en wel op 13 februari. 13 maart, 10<
april en 8 mei in De Melkweg. In
februari en maart zal een gemengd
programma worden vertoond van
korte films uit diverse landen, de pro
gramma's in april en mei zijn opge
bouwd rond specifieke filmmakers of
specifieke landen.
J never promised you a rosegar-
wordt de bovenmenselijke strijd
eld van een zwaar gestoord jong
»]e. dat haar schijnwereld prefe-
boven de realiteit, die haar
st inboezemt. Die schijnwereld is
Dikt met magische personen:
belonen ze haar. meestal str^f-
haar omdat ze „geheimen heeft
aden" en dan moet ze zichzelf
Hinken. Na een zelfmoordpoging
it ze in een inrichting terecht,
r een lieve, intelligente psychia-
de strijd aanbindt tegen de schim-
en haar langzaam terugtrekt
r de werkelijkheid. Geen paradij-
ke werkelijkheid, vandaar de ti
jk heb je nooit een rozentuin
lofd", wel een werkelijkheid waar-
euzes mogelijk zijn.
rs uwelijk
proces naar de gezondwording is
relijk. schokkend en ontroerend,
«ns als het meisje een tipje van
Uuier die haar geheimen verbergt
cht. moet ze zichzelf straffen, hoe
t ze zich blootgeeft, hoe zieker ze
ijnt te worden. Tot ze. op de bo-
aangeland. de wil vindt om terug
Omen
is bijzonder moeilijk om zo'n
te verfilmen.
e eerste plaats loop je een grote
i. bij de verbeelding van de
Inwereld de indruk te wekken
een verkleedpartij. In de tweede
plaats moet het hele proces, dat in
het boek zo indringend is omdat het
zo langzaam verloopt en zoveel terug
vallen kent, samengeperst worden in
een film van redelijke lengte, waar
door het natuurlijk aan overtuigings
kracht verliest. In de derde plaats
moet je oppassen, dat de krankzinni
gen in de inrichting geen karikaturen
worden, die voortdurend gek lopen te
zijn.
Goed geslaagd
Regisseur Anthony Page is in de op
gave die hij zichzelf stelde over het
algemeen goed geslaagd, mede door
de rolinleving van Kathleen Quinlan
als het meisje en (vooral) Bibi Ander
son als de psychiater: warm, ingeto
gen, zonder ticjes en trucjes. Alleen
de krankzinnige vrouwen (die hij liet
spelen door oudgediende Hollywood-
sterren, onder andere Sylvia Sydney)
geven te veel een nummertje weg en
gaan hun boekje vaak lelijk te buiten.
Daar staat tegenover, dat het perso
neel van de inrichting heel goede ver
tolkers vond.
Natuurlijk vraagt „I never promised
you a rosegarden" om een vergelij
king met de succesfilm „One flew
over the Cuckoo's Nest". Welnu, geef
mij de eerste maar. hij mag dan min
der geraffineerd gemaakt zijn. hij is
een stuk eerlijker
Amsterdam Leidsepleintheater en
Krlterion. 16 jr.
ADVERTENTIE
Knijp er een weekje tussenuit. Naar één van Hotelplans
moderne appartementen of hotels aan het zonovergoten
Playa del Ingles, in Maspalomas of Las Palmas. Wanneer u
bovendien van 7 maart tot en met 4 april op een woensdag naar
het goed verzorgde appartementencomplex "Las Rosas"
vertrekt, geeft Hotelplan u f 100,- korting p.p. Daarmee boekt u
vanaf f 641.- p.p. al een achtdaagse vliegreis. Vraag naar de
mogelijkheden bij uw /f
reisagent of de Rabobank. //t/HX/lwi'rt
WATWE BEIOVEN DOEN WE
WAAR OOK TER WERELD
UTRECHT (ANP) Het CNV heeft
in een brief aan staatssecretaris Ve
der-Smit van volksgezondheid aange
drongen op een strakker vestigings
beleid voor tandartsen. Dit naar aan
leiding van klachten van leden over
het ontbreken van voldoende tand
heelkundige hulp in verschillende ge
bieden.
Het CNV stelt dat er een verantwoor
de spreiding van tandartsen over het
gehele land tot stand zal moeten ko
men. Afwachten tot het aantal tand
artsen zo groot is. dat de problemen
vanzelf worden opgelost biedt geen
uitzicht, aldus deze vakbond. Het is
ten eerste niet zeker, dat tandartsen
zich inderdaad in de noodgebieden
zullen vestigen en ten tweede blijft de
vraag naar tandheelkundige hulp
toenemen.
De Nederlandse maatschappij tot be
vordering der tandheelkunde
(NMBT) heeft onlangs in een brief de
staatssecretaris gevraagd om maat
regelen die de vrijwillige vestiging
van tandartsen in de „noodgebieden"
kunnen stimuleren. Zo zou de over
heid moeten zorgen dat er praktijk
ruimten beschikbaar zijn voor tand
artsen en dat bijvoorbeeld belemme
ringen in bestemmingsplannen wor
den opgeheven.
De tandartsenorganisatie reageerde
hiermee op de nota vestigingsbeleid
die mevrouw Veder-8mlt enkele
maanden geleden aan de beroepsor
ganisaties in de gezondheidszorg
heeft toegestuurd Een „directe" re
geling van het vestigingsbeleid wijst
de NMBF af. omdat ze zelf bij de
uitvoering van een eventueel vesti
gingsbeleid betrokken wil worden.
In de driehoek Den Haag. Rotterdam.
Hoek van Holland staat drieëndertig
miljoen vierkante meter kassen. In
dit gebied Het Westland worden
het hele jaar door vele soorten groen
ten en bloemgewassen geteeld Over
dit belangrijke gebied, hoe het alle
maal begonnen is en de nieuwste ont
wikkelingen in de tuinbouw handelt
het boek ..Het Westland. de tuin van
Europa", waarin behalve vele zwart'
wit foto's ook verschillende foto's in
kleur zijn afgedrukt.
„Het Westland. de tuin van Europa",
is verschenen in de Triangelreeks.
De tekst is van Hein van der Zande.
Prijs 18,90.
Suxie Wong door Richard Mason.
Uitg. Elsevier. Amsterdam. 320 pag
prijs24,50. Liefdesroman, die zich
afspeelt in Hongkong
