'Meer rekening houden met ;ewijzigde situatie op VU' Recreatief kuren in Nieuweschans CP 3 Geslaagde stijlimitatie L Leven van de windt Bruin vande Molen Prof. dr. J. Lever op eeuwfeest van vereniging Nederlands Kamerorkest emeente hoopt op proefboring in zoutlagen Afscheid van Richard Ram Provincie hoort te laat van problemen -Koffer met twintig mille gestolen [er^ (t)xoodüa£]fo HELP INDIA WANDAG 5 FEBRUARI 1979 TROUW/KWARTET H 9 m een onzer verslaggevers STERDAM De Vereniging voor Wetenschappelijk Onderwijs op Gereformeerde Grond- g zal meer dan tot dusverre rekening moeten houden met de sterk gewijzigde situatie ten de Vrije Universiteit. Bij het contact met de universiteit kunnen meer studenten en jeren buiten de universiteit worden ingeschakeld. Ook is het wenselijk dat de Vereniging j p Gereformeerde Grondslag zich uitbreidt in oecumenische zin. Bit betoogde zaterdag prof. dr. J. Uver op het eeuwfeest van de vereni- van de Vrije Universiteit. Hij wam tot de conclusie, dat de vereni- d ging moet blijven bestaan. Eigenlijk ou elke universiteit, zoals de Vrije Universiteit, een vereniging moeten lebben voor het contact met de ach- tan en om de wisselwerking tus- len de universiteit en de maatschap lij te bevorderen. Aan het voortbe- taan van de VU-vereniging verbond de hoogleraar wel de voorwaarde dat (t contact tussen de universiteit en ■jde vereniging regelmatig wordt ge Voor het eeuwfeest, dat gehouden werd in het universiteitscomplex aan de De Boelelaan in Amsterdam be- itond grote belangstelling. Zonder dat er voor het feest reclame was gemaakt, waren er ruim 1.700 bezoe- kers bijeen in de universiteit en in het VU-ziekenhuis. Prof. Lever schetste hoezeer de uni versiteit in honderd jaar was veran derd: „Onze voorouders en hun kin deren waren kerkelijk zeer meele vend en voerden progressieve acties in de maatschappij en in de politiek. wisten precies wat goed en wat t was, wat mocht en wat niet :ht. Verder waren alle activiteiten hoofdzakelijk mannenaangelegenhe- den. Wij, daarentegen, met name als gevolg van de emancipatie van zowel mannen als vrouwen en van de kriti scher houding van de jongeren en van de toegenomen contacten met ande ren zijn onze opvattingen en vooral ook gewoonten in veel opzichten gaan relativeren." Winder zeker .Wij zijn veel minder zeker van onze taken. Daar staat tegenover een be lustheid ten aanzien van de maat- ichappelijke onrechtvaardigheid en en bewogenheid met veel vormen 'an ellende die elders heersen." De universiteit is sterk uitgegroeid. Dat was onvermijdelijk. Maar het ge volg is wel geweest, dat slechts een saamhorigheidsgevoel is blijven be staan in de kleine basisgroepen. Prof. Lever over de universiteit van van daag: „De wetenschappelijke samen hang is grotendeels verdwenen en de „universiteit" is een vervagend be grip". De Vrije Universiteit heeft een chris telijke en dus een heel moeilijke doel stelling. Die doelstelling komt bij de discussies dikwijls aan de orde. Prof. Lever hield de leden van de vereniging het volgende voor: Denkt u eraan dat de universitaire gemeen schap hoofdzakelijk bestaat uit jonge mensen, deels door uzelf opgevoed, die in een dreigende en verwarrende wereld leven, met een onzekere werk gelegenheid voor ogen, en met een ander leefpatroon dan wij. Ze hebben merendeels een groot en geheel in de lijn van de doelstelling passend ge voel van solidariteit met de armen en onderdrukten in deze wereld en po gen daaraan iets te doen. Verder zijn geloof, religie en wereldbeschouwing bij hen zeer actuele onderwerpen. Dat afbrekende nieuwlichterij, bezet tingen en communistische infiltratie de sfeer binnen de Vrije Universiteit zouden bepalen, is kletspraat." Genezende werking De tweede spreker was mevrouw Hannie van Leeuwen, lid van het be stuur van de vereniging. Ze legde vooral het accent op de verantwoor delijkheid van de universiteit tegeno ver de maatschappij. De weten schapsbeoefening moet niet alleen echte wetenschap blijven, maar kan ook genezend inwerken op een soms door en door zieke samenleving. Mevrouw Van Leeuwen vroeg zich af of het leven binnen de VU-vereniging nog wel gekenmerkt wordt door een hoopvolle verwachting. Ze vervolgde: „Wie kijkt naar de wereld, waarin wij leven, wie let op het onrecht, de haat. de armoede, krijgt enig idee van de taak van de vereniging en de univer siteit. Het probleem van oorlog en vrede kan niemand onberoerd laten Het dilemma van de kernbewapening met al haar paradoxale aspecten moet bestudeerd worden. Het gaat om de allereerste eis van het geza menlijk overleven. De vormgeving van het internationale systeem, waar binnen we leven nationale souve- reiniteit is nog maar een relatief be grip wordt nu uiterst belangrijk." Het inspelen op de toekomst de titel van de rede van mevrouw Van Leeuwen betekent ook de strijd tegen de milieuvervuiling en bezin ning op de vragen van opeenhoping van macht, zeker op medisch gebied, die haast onvoorstelbaar is. hulp. mevrouw C. F. Janse de Jong- Dekker, die voor deze gelegenheid haar mooiste Zeeuwse kostuum had aangetrokken, en Hannie van Leeu wen leidden de nieuwe ledenwerfac tie in. Het is de bedoeling dat wan neer de VU zelf 20 oktober van het volgend jaar haar eeuwfeest viert, een geschenk in de vorm van een flink aantal nieuwe leden kan worden aangeboden Een belangrijk onderdeel v«i het eeuwfeest was de „open dag voor de bezoekers". Door medewerkers aan de verschillende faculteiten werd op Tijdens de open dag" sprak dr. J. van Putten over het werk in universiteit en ziekenhuis. onderwerp „Haagse maenten Vrijheidsbesef De feestelijke bijeenkomst was be gonnen met een meditatie en woord van herdenking, uitgesproken door ds. K. M. R. van der Beek, lid van het bestuur van de vereniging. Voorzitter mr. D. Schut noemde in zijn woord van welkom het jaar 1878, waarin allerlei initiatieven ontstonden, het jaar van een ontwakend vrijheids besef. Prof. dr. J. Roelink bood het gedenk boek „Een blinkend spoor" dat hij had geschreven, aan het bestuur aan De aanbieding werd gevolgd door de vertoning van een serie unieke dia's uit de geschiedenis van de VU. Ben van Kaam zorgde voor een treffende tekst, Aart Staartjes voor een indruk wekkende voordracht en Ewald Kooi man voor indringende muziek bij de fotoserie. door W. H. Wolvekamp ROTTERDAM Het zogenaamde Adelaide-vioolconcert, geruime tijd aan Mozart toege schreven, verscheen in 1931 als een op tienjarige leeftijd geschreven compositie van de Salzburgse meester. De werkelijke componist was de in 1892 geboren Marinus Casadesus. Het werk zou gecomponeerd zijn voor prinses Adelaide, de dochter van Lo- dewijk XV Pas in 1977 (dus op 85- jarige leeftijd) maakte Marius Casa desus bekend, dat niet Mozart maar hij de maker van dit vioolconcert was. Een soortgelijke mystificatie pleegde de wereldvermaarde violist Fritz Kreisler. Talrijke stijlimitaties van zijn hand liet hij doorgaan voor teruggevonden 18de eeuwse vioolmu ziek, waarvan de authenticiteit ech ter lang niet algemeen werd erkend. Hoe goed Marius Casadesus' stijlimi tatie is geslaagd blijkt wel uit het feit dat niemand minder dan de compo nist Paul Hindemlth cadensen voor het door Casadesus ontworpen vlool- Nieuwe leden concert heeft geschreven. De presidente van de vrouwen-VU- Tijdens het vrijdagavond in de Klei ne Doelen in Rotterdam gegeven con cert van het Nederlands Kameror kest. waarvan de leiding berustte bij Ed Spanjaard, assistent-dirigent van het Concertgebouworkest, heeft de violiste Vera Beths het vioolconcert van Marius Casadesus met veel suc ces ten gehore gebracht. Zij gaf tech nisch zeer verzorgd spel te horen, inzonderheid in de cadensen, gepaard gaande met een steeds fraaie en buig zame toon. De componist Marius Casadesus moet wel een voortreffelijk Mozart- kenner zijn om tot zulk een komisch bedrog te kunnen komen. Het enige wat in dit geheel in Mozartrstljl ge schreven vioolconcert opvalt is dat deze muziek zelfs voor een tienjarige Mozart te rijp is. Twee Jaar later componeerde Mozart de opera Bas- tien et Bestienne. Deze muziek klinkt veel kinderlijker. Van Willem van Otterloo hoorden wij de uit 1938 daterende suite voor strijkorkest. Evenals de vijf jaar later geschreven symfonietta voor blaasin strumenten die kort geleden nog bij het Rotterdams Philharmonisch Or kest werd uitgevoerd, een niet zeer geavanceerde, maar goed in het ge hoor liggende compositie, die van groot vakmanschap getuigt. De rijke muzikale fantasie van Van Otterloo komt tot uitdrukking in een kleur- en harmonierijk klankbeeld. Ed Span jaard bereikte hier met het N.K.O. door Jan Sloothaak NIEUWESCHANS „Maak fan Nieuweschans een kuur oord. Het ligt hier ideaal aan Ie Groene Kustweg," had Wolfgang Rothkegel op een rerloren achternamiddag in 1975 gezegd. Burgemeester T. T. Koek had hem even sprake- oos aangekeken en was toen lachen uitgebarsten. .Rothkegel zelf moest trou- rens ook lachen. We praatten tr nog wat over door als over een soort science fiction". Toch was Rothkegel serieus geweest. Als jong Duits ingenieur stelde hij in lijn stage-periode een onderzoek in laar de ondergrondse geheimen in Noord-Duitsland. Hij ontdekte dat onder Nieuweschans waarschijnlijk outen zitten die in verschillende lan- len als geneeskrachtig worden be- chouwd. Zijn idee ging een eigen even leiden. Je kon toch maar nooit weten. Nieuweschans was wat in de rersukkeling geraakt en kon een tleuwe ontwikkeling best gebruiken. )at het idee uit Duitsland Is komen overwaaien is niet zo'n wonder. Dat is het land van de kuuroorden bij uitr stek. (Het woord „Kuuroorden" is dan ook een duidelijk germanisme, maar wordt in dit artikel bij gebrek aan beter gebruikt Red.) Heilzame baden en dranken en allerlei therapi eën, waarbij geneeskrachtige zouten en mineralen de hoofdrol spelen, zijn in Duitsland heel gewoon. Wat in talloze landen al lang aanvaard is. wordt in Nederland de medische itand voorop echter wat laatdun kend afgewimpeld. Nieuweschans heeft dat ook gemerkt. ..Toen we de Maatschappij tot bevor- fering van de geneeskunst aanschre- en, kregen we als antwoord dat men niet over gegevens beschikte maar rel tégen kuuroorden is. Dat is toch oogst merkwaardig," vindt Koek. De provinciale raad voor de volksge- ondheid oordeelde dat het plan mis- chien wel nieuwe arbeidsplaatsen on opleveren, maar het ezondheidsaspect moest maar wor- en vergeten. Werkgelegenheid ■Nieuweschans wil zijn kansen nu ■langs een andere weg beproeven. Niet het medische element staat voorop, laar dat van de werkgelegenheid, •rovinciaal gedeputeerde Cees loogstraten (economische zaken) wil zo heeft hij laten weten een iroject dat werkgelegenheid kan op- everen, best steunen. Nieuweschans oopt nu dat uit werkgelegenheids- otjes van rijk en provincie wellicht de twee ton kostende proefboring op lerhonderd meter diepte kan wor- len bekostigd. Bodemdeskundigen achten zelfs de kans op Jodium in het tout aanwezig en daar worden medici Burgemeester Koek in Nieuweschans. die kuuroorden wél zien zitten, ge woon lyrisch van. „Jodium opent al lerlei mogelijkheden voor uiteenlo pende kwalen," zegt dr. Kucera. Voordat hij als bedrijfsarts verbon den werd aan de Werkgemeenschap Oost-Groningen, was hij onder meer arts in kuuroorden in zijn geboorte land Tsjechoslowakije. Door allerlei oorzaken is Nieuwe schans ook zelf aan een kuur toe Nadat in 1968 een nieuwe weg naar de grens Icings het dorp in plaats van erdoor kwam, is de middenstand met zeventig procent teruggelopen. Het dorp begon een vervallen Indruk te afcei maken, met een groot aantal verlaten en vaak dichtgespijkerde panden. De aanwijzing als beschermd dorpsge zicht en een opknapbeurt van drie en een half miljoen gulden heeft dat trieste beeld echter ai grotendeels teruggedrongen. Met zijn levendige verenigingsle ven, nieuwe scholengemeenschap, nieuw gemeenschapscentrum, sport- Wat© rS DO 1*1 velden, camping en dergelijke heeft het dorp zich ondanks de moeilijkhe den toch weten te handhaven op een inwonertal van achttienhonderd Zielen. volgende namen Grol. Mol, Seriös, tenslotte als „Nljkans" werd onderge bracht (als dépendance) bij de sociale werkplaats in Winschoten, biedt wei nig perspectief. De voorwaarde van de minister van sociale zaken dat het bedrijf in 1981 weer zelfstandig moet kunnen draaien, lijkt niet haalbaar. Onzekerheid derhalve over tweehon derd arbeidsplaatsen. Tot overmaat van ramp gaat het transportbedrijf Brul met zijn zestig man personeel naar Emmen omdat men met zijn groente-export dichter bij het Roer gebied wil zitten. Lichtpuntjes zijn echter dat de kartonfabriek Dollard (160 man) niet In de algemene malaise in de kartonindustrie schijnt te delen, terwijl ook het grenscomplex werk biedt aan ruim honderd man, Het aantal grenspassanten is tot boven de vijf miljoen per Jaar gestegen enige watersportrecreatie, maar dan van zeer bescheiden omvang. De Oost-Groningse kanalen moeten dan wel eerst schoon zijn en ook moet het streekplan worden aangepast. Nieuweschans ligt met de commissie bestemmingsplannen van de provin cie in de clinch omdat een jachtha- ventje wordt afgewezen. „Maar ten slotte hebben we hier vijftig hectare water aan te bieden", zegt de burge meester. Daarbij komt dan in de toe komst nog honderd hectare bos dankzij een ruilverkaveling en bossa- geplannen langs de rijksgrens in het kader van de herinrichtingsplannen voor Oost-Groningen. In dit geheel passen de kuuroord- plannen wonderwel. Als bij de zo zeer verbeide proefboring mocht blijken dat het Schansker zout inderdaad geneeskrachtig ls, kan dat in eerste instantie aanleiding zijn voor recrea tief kuren. Er moet dan een binnen- en buitenbad komen en mogelijk kan het ministerie van CRM daaraan bij dragen. Het kuren in de medische sfeer zal daar wellicht als een logisch vervolg op aansluiten. „Als er eenmaal een ontwikkeling van recreatief badkuren is, maak ik me sterk dat er vanzelf bijvoorbeeld een fysiotherapeut en artsen die de alternatieve geneeswijze beoefenen, zullen komen pionieren". Nieuweschans heeft voorbeelden van zo'n ontwikkeling dicht bij huis. De zoutlaag langs de kust vertoont om de honderd kilometer „opbollingen" tot dicht onder de oppervlakte. In Dangast bij Wilhelmshafen werd vier jaar geleden met recreatief badkuren begonnen. Het laatste jaar kwamen er ruim honderdduizend bezoekers en nu Is er een (medisch) kuurgebouw in aanbouw. Nog eens honderd kilome ter verder ligt vlak bij Hamburg het plaatsje Bevensen. Na het aanboren van geneeskrachtig zout in 1970 is daar nu een kuurinrichting van 26 miljoen gulden en particulieren in vesteerden in nevenactiviteiten nog eens honderd miljoen gulden, terwijl duizend arbeidsplaatsen werden ge creëerd. deizochte kuurgasten gedurende tien jaar het ziekteverzuim daalde met 37 procent. „Er zijn veel meer van die buitenlandse onderzoeken die op positieve resultaten duiden. Veel klachten komen voor uit psycho somatische oorzaken, maar de dok ters in Nederland schrijven blijkbaar liever valium of librium voor en anders dan in vele andere landen geven ziekenfondsen en (soms) be drijfsverenigingen geen vergoe dingen". orkestspel van hoog gehalte. Dit was ook het geval in de voor de pauze gespeelde suite „Aus Holbergs Zeit" van Grieg. De componist was zelf niet bijster tevreden met deze suite. Hij vond er zichzelf te weinig in terug. Maar ieder die met Griegs mu ziek vertrouwd is herkent onmiddel lijk de componist van Peer Gynt, ook al is de vorm van de verschillende dansen waaruit deze suite goeddeels bestaat kennelijk die van de barok (Ludwig Holberg, 1684-1754, was een Noorse dramaticus en satirist). De warme, verzadigde strijkersklank deed deze in wezen volop romanti sche muziek alle recht wedervaren. Het minst voldeed deze avond het Vivaldi concerto in f (R.V. 569) waar mede het concert werd geopend. Te duidelijk is hier de veelschrijver van meer dan 400 concert! aan het woord Weinig geïnspireerd klinkend routi newerk, dat met zijn overtalrijke se quensen niet vermag te boelen. Daar veranderde zelfs de goede uitvoering van het N.K.O. niets aan. Kees Hüls- mann speelde op bekwame wijze de wel eenvoudig klinkende, maar lang niet gemakkelijke vioolsoli door Adr. Hager RIJSWIJK Na een periode van vier Jaar gaat dirigent Richard Ram het RIJswiJks Christelijk Mannenkoor verlaten. Aanleiding daartoe ls zijn benoeming tot dirigent van „Orp heus" te Schiedam. Jammer voor het C.R.M, dat onder Richard Ram tot een zodanig niveau is gekomen dat „Mount of Three Lights" van Martinu uitgevoerd kan worden. Daarvan kon men vrijdag in de uitstekend bezette Benedlctuskerk getuige zijn. Het was de eerste maal in het 47-jarig bestaan -van het koor dat men dit Inmiddels beroemde werk van de Tsjech Marti nu uitvoerde en het resultaat mocht mede dankzij de vakbekwame bij drage van bariton Bernard Kruysen zeker gehoord worden Richard Ram, tweede dirigent van het mannenkoor „Die Haghe Sang- hers", werd onlangs ook benoemd tot dirigent van het Bataafs Symfonie orkest. Dat geeft hem de gelegenheid dit ensemble tevens in te schakelen als begeleldingsorkest, een mogelijk held waarvan hij ook op dit concert gebruik maakte. Met de sopraan Le- nle van den Heuvel als soliste gaf men een klankrijke weergave van Mozarts cantate „Die Seele des Wel- talls". Het orkest kwam in het voile licht van de schijnwerper bij enkele delen van Mozarts pantomlmemu- ziek „Les petits riens". Men bereikte daarin een alleszins aanvaardbaar re sultaat. De sopraansoliste vertolkte met or gelbegeleiding van Ronald Stolk het Passlonslled „Kommet her" van Mo zart. Evenals in de cantate, met een welluidend aandeel van het koor, be wees Lenie van den Heuvel te be schikken over vokale kwaliteiten die zeker de moeite lonen om verder te ontwikkelen. Zoals onder meer te beluisteren viel in werkjes van Lutoslawski, Janacek en Medins heeft Richard Ram in kor te tijd met dit mannenkoor veel be reikt. De klankverhouding van dit 35 leden tellende koor is goed, aan de afwerking is veel aandacht besteed en ook de presentatie is boeiend. Rams opvolger (Marcel Verhoeff komt enige tijd proefdlrigeren) kan voortbouwen op een degelijke basis met mannen die met enthousiasme en overgave zingen. MIDDELBURG Gedeputeerde Staten van Zeeland willen in de naas te toekomst in een zo vroeg mogelijk stadium op de hoogte worden ge bracht van moeilijkheden bij het be drijfsleven ln deze provincie. De praktijk heeft geleerd, dat het provinciaal bestuur pas zeer laat van deze problemen op de hoogte wordt gesteld Dan ls het vaak te laat om nog in te grijpen. GS krijgen dan het verzoek te bemid delen voor het verkrijgen van rijks steun. Dergelijke maatregelen vragen echter veel tijd en overleg ROTTERDAM (ANP) Uit een su permarkt aan de Spinozaweg in Rot terdam is een diplomatenkoffertje gestolen met twintigduizend gulden daarin. Volgens de eigenaar van de supermarkt ls de koffer zaterdagmid dag in een onbewaakt ogenblik ver dwenen uit het kantoortje bij de winkel. Onderzoek Er dreigen echter ook donkere wol ken De zieltogende confectielndu- strie. die steeds weer ln andere han den overging en onder de achtereen- Ooit is er gespeeld met de gedachte aan groots opgezette watersportre creatie in het Dollard-gebied. waar de langs Nieuweschans stromende Wes- terwoldse Aa in uitmondt Nederland heeft dit unieke waterbekken echter als natuurgebied aangewezen en daar past geen omvangrijke watersport JbiJ. Toch speculeert Nieuweschans op „Je wordt zo gauw voor mal uitgekre ten. althans in Nederland," verzucht de burgemeester. „Maar er is ver zuimd eens een goed onderzoek in te stellen. De ervaringen ln Duitsland, Zweden, Oostenrijk, België, Frank rijk, Zwitserland en noem maar op geven daartoe toch wel aanleiding. Er Zijn thans honderdduizend Neder landse kuurgasten per Jaar die elders hun heil moeten zoeken. Dat gebeurt dan op eigen kosten. Er wordt alleen maar gekeken naar de kosten die kuuroorden meebrengen. De baten kunnen echter wel eens positief uit vallen als allerlei mensen minder gauw of wellicht helemaal niet uitke ringen hoeven te krijgen wegens ziek teverzuim of arbeidsongeschiktheid". Een onderzoek in Duitsland heeft uit gewezen dat onder zevenduizend on- Winkelcentrum 'dc Kopermolcn' 2X l eiden - Mcrenwijk -Tel. C71- 149I4C Bakt meer dan brood alleen De prachtige kleurenfilm Ontroerende beelden van het land en van een kindertehuis. Opnamen van een melaatsenkolonie en evangelisatie campagnes van Johan Maasbach. Wordt vertoond op dinsdag 6 februari 20 uur Evangeliecentrum, Zijlsingel 2. Leiden Toegang vrijl ledereen welkom! ZAKENFLITSEN ISOLERENDE BEGLAZING importeur Vraag vn|b<t|vend« offerte door toezending van globale GLASIN ASINDUSTRIB J. J. P0PPINK Jr. ROTTERDAMSEWEG 60-6S DELFT TEL. 015-541600 Autorijschool Noordzee leerlingen Tevens hunnen wij overdag leerlingen plaateen op nnxe Volvo vrachtauto. INL TEL 01718-22458 NU OOK IN LEIDEN TEL 071-210675 UW DICHTS8IJZIJNDE GLASLEVERANCIER Waar u alle patronen en klou ren vaak direkt kunt g|' GLASINDUSTRIE J. J. Popplnk Jr. ROTTERDAMSEWEG 60-60, DELFT TEL 015-561500 J. J. Popplnk Jr. ROTTERDAMSEWEG 60-68. ~j DELFT. TEL. 015-5616Q0.r INGELIJSTE SPIEGEL zoekt, kunnen wij u een assor timent van 200 stuks aan bieden GLASINOUSTRIE J. J. Popplnk Jr. ROTTERDAMSEWEG 60-68 OELFT TEL. 015-561500. ONTSP1EGELO GLAS Ideaal voor uw tekening of re produktie Direkt uit voorraad pen randen) GLASINDUSTRIE J. J. POPPINK Jr. Rotterdamseweg 60-68. DELFT, TEL. 016-561500. mondgeblazen glas voor deuren, mot vakvordolmg, vele kleuren en schakeringon Kom zelf even langs ons be dril! om dit persoonlijk uit te zoeken OLA8INDUSTRIE J. J. POPPINK |r ROTTERDAMSEWEG 60-68 OELFT TEL 015-561600 BRIEVEN OP ADVERTEN TIES onder nummer, die vol gen» ons oordeel met bona fide reageren op de inhoud van advertentie» worden met doorgezonden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 9