jBewind Pakistan pakt
aanhang Bhoetto op
Moskou woedend op VS
Reactie leger Iran nog raadsel
p SALT-2 valt niet veel aan te merken
O
Toestand Rhodesië
zeer zorgwekkend
/onnis ex-premier spoedig verwacht
fance en Owen:
Nieuwe dode in
Spanje ondanks
dopjacht politie
'Amerika snel over
op zonne-energie'
Kapitein Huey Fong
voor de rechtbank
'Deng kan vrij anti-Russische uitlatingen doen'
Egypte: vrede
niet betalen
met isolement
ICEF: steun van
multinationals
aan Oost-Europa
Veel Westduitse
spionnen gevlucht
ritiek vooral op driejarig protocol
(wetsbaartieid
~4 BAANDAG 5 FEBRUARI 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
5
RAWALPINDI (Reuter, UPI) Het bewind in Pakistan heeft het afgelopen weekeinde
londerden prominente aanhangers van de gevangen zittende voormalige premier Bhoetto
iten aanhouden. Honderden politici hebben nog kans gezien onder te duiken.
angenomen wordt dat de Paki-
taanse militaire leider Zia-Oel-Haq
e functionarissen heeft laten oppak-
en om te voorkomen dat zij de lei-
li zullen nemen in ordeverstorin-
en betogingen als binnenkort het
ooggerechtshof definitief zal beslis-
over het lot van Bhoetto. De
oormalige premier is ter dood ver-
ordeeld wegens het aanzetten tot
word op een politieke tegenstander,
ij is tegen het vonnis in beroep
egaan en de uitspraak wordt nu snel
srwacht.
Ie functionarissen van Bhoetto's Pa-
istaanse volkspartij (PPP) werden
hun bed gelicht tijdens massale
telulszoekingen door de veiligheids-
^epen van Zia. De gevangenissen
kt
IALISBURY (Reuter, AP, UPI) Groot Brittannië en de
S (erenigde Staten maken zich ernstig zorgen over de toestand
In Rhodesië. De Amerikaanse minister van buitenlandse
aken Vance en zijn Britse collega Owen zien geen oplossing
foor het bloedvergieten in Rhodesië.
werden gevuld met voormalige sena
toren, parlementsleden en andere
prominenten.
Voorbereid
Vele honderden hebben bijtijds we
ten onder te duiken. Zij waren min of
meer voorbereid op een heksenjacht.
In maart, toen het federale hof van
Lahore Bhoetto ter dood veroordeel
de, had Zia uit voorzorg ook al vele
aanhangers van de gevangene laten
oppakken.
Het militaire bewind moest de afgelo
pen dagen een tegenslag incasseren
toen een rechtbank in Karatsji gelas
te de vpormalige minister van ver
voer Moemtaz All Bhoetto, een neef
van de ex-premier, vrij te laten. De
ex-minister had 16 maanden vastge
zeten; een poging tijdens een over
plaatsing te ontsnappen mislukte.
Nog onlangs heeft de PPP een beroep
gedaan op de huidige regering om
politieke gevangenen vrij te laten, de
staat van beleg op te heffen en ogen
blikkelijk algemene verkiezingen te
houden. Zaterdag sloten zich vijf
links partijen aan bij de oproep van
de PPP. Eén van die vijf is het Natio
nale Bevrijdingsfront NLP, die geleld
wordt door één van de vroegere mi
nisters van Bhoetto.
Medicijnen
„Op dit moment heerst er een gevoel
«n wanhoop over Rhodesië," ver
jaarde Owen zaterdag na een twee
dagen durend overleg in Washington
over de problemen in zuidelijk Afri-
h. De twee landen beschouwen de
tonende verkiezingen als onbeteke
nenddie de problemen in het land
alleen maar groter zullen maken.
Vance en Owen riepen alle partijen
p terug te keren, naar de onderhan-
lelingstafel en te praten over algeme-
IADRID (UPI, AFP) De Baski
che afscheidingsbeweging ETA
leeft gisteren de verantwoordelijk-
leid op zich genomen voor een aan
lag op een militaire kazerne in het
Baskische plaatsje Andoain, waarbij
m dode en een zwaar gewonde vie-
Itj. Verscheidene mannen vuurden
rznuit een rijdende auto op de twee
leden van de Guardia Civil, toen zij
uit het gebouw kwamen. Door deze
aanslag is het aantal politieke moor
den dit jaar in Spanje opgelopen tot
leventien.
De aanslag op de kazerne vond zater
dag plaats ondanks een verhoogde
laraatheid van de politie en een uit-
lebreide jacht op terroristen. In het
ifgelopen weekeinde werden vier
Spanjaarden gearresteerd, omdat zij
id van de ETA zouden zijn. Vijf ande
re mensen zijn opgepakt op verden-
ing van steun aan terroristen.
n de Frans-Baskische plaats Bayon-
le demonstreerden zaterdag onge-
reer 2500 mensen tegen maatregelen
an de Franse overheid tegen ver-
noedelijke leden van de ETA. Ook
inkse politieke partijen en arbeiders
organisaties namen deel aan de de-
Qonstratie, die een vredig verloop
had. Vorige week pakte de Franse
(olitie meer dan twintig Spaanse
Basken op, die volgens de Spaanse
regering actief lid van de ETA zijn.
Zeven gevangenen zijn aan Spanje
uitgeleverd.
ne verkiezingen onder toezicht van de
Verenigde Naties.
Het afgelopen weekeinde duurde de
strijd tussen regeringstroepen en op
standelingen onverminderd voort.
Volgens officiële gegevens vielen
daarbij alleen zaterdag al meer dan
veertig doden. Tot deze slachtoffers
behoorden 19 opstandelingen en zes
burgers, die door guerrillastrijders
zijn vermoord, aldus het militaire op
perbevel. Volgens de officiële gege
vens heeft de zes jaar durende oorlog
tot nu toe aan minstens 15.000 men
sen het leven gekost.
In Rhodesië is gisteren de campagne
voor de verkiezingen van 20 april van
start gegaan. Meer dan honderddui
zend zwarte Rhodeslërs stroomden
naar een voetbalveld vlak buiten de
hoofdstad Salisbury, om daar bis
schop Abel Muzorewa te aanhoren.
Volgens leiders van de UANC, de par
tij van Muzorewa, is de grote op
komst een bewijs dat de zwarte meer
derheid de partij zal blijven steunen,
ondanks acties van soldaten van het
Patriottisch Front. Deze groepering
heeft aangekondigd de verkiezingen
met alle middelen te zullen verstoren.
In een gesprek met de Britse televisie
BBC zei de Rhodesische premier Ian
Smith al tevreden te zijn met een
opkomst van twintig procent van alle
kiezers. Hij was van mening dat bij
een dergelijke opkomst buitenstaan
ders geen recht hebben van een mis
lukking te spreken.
WASHINGTON (UPI) Meer dan
honderd leden van het Congres heb
ben president Carter in een brief aan
gespoord om Amerika's enige „onuit
puttelijke" energiebron versneld te
ontwikkelen: zonnewarmte. Hij zou
een agressief beleid moeten voeren
dat gericht is op een aandeel van 25
procent zonne-energie in de nationale
voorziening in het jaar 2000.
De aanvankelijke kosten van zo'n be
leid zouden hoog zijn, geven de parle
mentariërs
Bhoetto heeft, in de centrale gevan
genis wachtend op zijn lot, geweigerd
verdere medicamenten in te nemen.
Zijn arts zei zaterdag dat Bhoetto het
zinloos vindt verder medicijnen in te
nemen nu hij toch over enkele dagen
dood kan zijn. De ex-premier wordt
behandeld voor een infectie. Volgens
de arts is Bhoetto's toestand bevredi
gend en wacht hij gelaten de dingen,
die komen gaan af.
HONGKONG (Reuter) De kapitein
van het Taiwanese vrachtschip Huey
Fong, dat meer dan 3.000 Vietnamese
vluchtelingen heeft vervoerd, is in
Hongkong in staat van beschuldiging
gesteld omdat hij meer passagiers
aan boord had dan de wet toestaat.
Hij moet waarschijnlijk vandaag
voor de rechtbank verschijnen. De
kapitein riskeert inbeslagneming van
het schip en maximaal vier Jaar ge
vangenisstraf als hij schuldig wordt
bevonden aan overtreding van de
nieuwe Hongkongse wetten, die de
komst van ongeregelde passagiers
moeten verhinderen. De Huey Fong
heeft een maand lang voor anker ge
legen bulten de Hongkongse wateren,
totdat de autoriteiten vorige maand
uit humanitaire overwegingen toe
stemming verleenden voor het aan
wal brengen van de vluchtelingen.
Vice-premier Deng Xiaoping bezocht in Texas een rodeo en paste meteen even een echte cowboyhoed.
MOSKOU, HOUSTON (Reuter, UPI, AP) De Sowjet-Unie heeft de Amerikanen er
gisteren van beschuldigd dat ze de Chinese vice-premier Deng Xiaoping onbelemmerd
anti-Russische uitlatingen laten maken.
Het is de scherpste kritiek tot nu
toe van de kant van de Russen op
Dengs reis door de VS. „De publieke
opinie in de Sowjet-Unie kan haar
ogen niet sluiten voor het feit dat de
gast uit Peking in Washington en
andere Amerikaanse steden uitge
breid de gelegenheid is gegeven de
Sowjet-Unie in het bijzijn van func
tionarissen, parlementariërs en de
pers te bezoedelen", aldus de Praw-
da, het officiële Russische partijor
gaan, van gisteren.
Dat niemand tegen de kwaadaardi
ge insinuaties heeft geprotesteerd
was geen kwestie van gebrek aan
diplomatiek fatsoen. Een anti-Rus
sische houding is de gemeenschap
pelijke interesse van belde landen
en dat blijkt ook heel duidelijk uit
het communiqué dat beide leiders
hebben uitgegeven, aldus de Praw-
da. Het blad is vooral boos gewor
den over het gebruik in het commu
niqué van het woord „hegemonie".
Daarmee wordt in de communisti
sche wereld het streven van Moskou
naar meer invloed in de wereld aan
geduid.
Op zijn toemee is Deng gisteren in
Seattle, in het noordwesten van de
VS aangekomen. In zijn hotel sprak
de Chinese vice-premier met sena
tor Henry Jackson, één van de fer-
ventste tegenstanders van de Sow
jet-Unie in de Amerikaanse politie
ke wereld en in Moskou bekend
staand als „de aartsvijand van de
ontspanning".
Betogers
In Houston, de vorige Amerikaanse
stad, die hij met een bezoek vereer
de, werd Deng zaterdag voor het
eerst geconfronteerd met tegen
standers van de Volksrepubliek.
Buiten zijn hotel stonden een aan
tal demonstranten te wachten. De
vice-premier had eerst niet door
waarvoor ze er stonden en zwaaide
ze vriendelijk toe. Dat veranderde
toen men hem vertelde dat het be
togers waren. Schielijk snelde hij
toen naar zijn auto en liet zich weg
rijden.
In een gesprek met hoofdredacteu
ren en uitgevers heeft Deng in
Houston gezegd dat China het niet
met de hele politiek van het afgezet
te Cambodjaanse bewind van Pol
Pot eens is geweest maar toch alle
mogelijke steun geeft aan de guer
rilla-eenheden, die momenteel strij
den tegen het nieuwe door de Viet-
namezen gesteunde regime. In het
gesprek voorspelde de vice-premier
dat de handel tussen de VS en Chi
na in de toekomst „tientallen mil
jarden dollars" zal belopen, dat de
uitvoer van Chinese olie ieder Jaar
zal toenemen en de graanoogst elk
jaar groter zal zijn, dit ondanks
eventuele natuurrampen.
Vervolg van pagina 1
Aanhangers van de sjah lie
ten daarop ook weten niet de straat
op te zullen gaan, zodat de Khomeini-
aanhangers dat ook zouden doen. Za
terdag verklaarde Bakhtiar tegeno
ver Iraanse parlementsleden over be
wijzen te beschikken dat „communis
tische elementen" in het land over
grote hoeveelheden wapens beschik
ken om mogelijkerwijs een opstand
te ensceneren.
De activiteiten van het verzet richt
ten zich de afgelopen dagen op de
strijdkrachten. Overal staan de reli
gieuze leiders, Khomeini voorop, heb
ben de afgelopen dagen herhaaldelijk
een beroepop de strijdkrachten ge
daan om die aan de kant van het volk
te scharen. Tijdens een persconferen
tie zaterdag verklaarde de ayatollah:
„Wij proberen hen (de strijdkrachten)
gewoon te leiden en advies te geven.
Wij hopen dat zij de adviezen zullen
opvolgen, omdat het volk tot het le
ger behoort en het leger tot het volk
behoort. Zij zijn onze zonen en wij
houden van hen. Zij moeten ophou
den het huidige onwettige bewind te
steunen. Wanneer zij met hun wapens
naar het volk komen, zullen zij om
helsd worden". Sinds Khomeini don
derdag naar Iran terugkeerde, houdt
het leger zich op de achtergrond.
Vrijdagavond gaven militaire leiders
uiting aan hun warderng voor het feit
dat Khomeini niet onmiddellijk ge
probeerd had de macht over te ne
men. Door politieke waarnemers
wordt dit als een duidelijke waar
schuwing aan het adres van de aya
tollah opgevat dat de strijdkrachten
hun trouw aan de grondwet serieus
nemen.
Strijdkrachten
De afgelopen dagen zijn er herhaalde
lijk contacten geweest met de strijd
krachten, namen worden niet ge
noemd, maar „Ik kan u zeggen", al
dus Hoessein, „dat contacten gelegd
werden met legergeneraals die een
beslissende invloed kunnen hebben."
Een van degenen die tussen Bakhti
ar, Khomeini en de strijdkrachten
bemiddelt is Mehti Bazargan, die
hoge ogen werpt om premier van
Khomeini's overgangsregering te
worden.
Bazargan was in de periode van de in
1953 omver geworpen premier Mo
hammed Mossadeq, directeur van de
genationaliseerde Iraanse oliemaat
schappij. Later werd hij lid van het
Nationale Front, waar hij zich inmid
dels weer van afgezonderd heeft. Ba
zargan is een van de weinige mensen
die zowel door Bakhtiar als Khomeini
vertrouwd wordt. „Bazargan en
Bakhtiar zijn vrienden," zegt Mehti's
neef Ahmed. „Zij zijn collega's ge
weest in het Nationale Front. Zij be
grijpen elkaar. Bazargan is een van
de weinige mensen die een brugfunc
tie kan vervullen."
Ofschoon Khomeini's vertrouwelin
gen keihard blijven ontkennen dat er
indirecte besprekingen met Bakhtiar
worden gevoerd en dat Bazargan
hierbij betrokken is, staat dit vrijwel
onomstotelijk vast. „Bazargan pro
beert te bemiddelen om een nieuw
conflict te voorkomen," zegt zijn neef
Ahmed. „Er is echter weinig ruimte
voor een compromis. Alle voorstellen
zijn op een aftreden van Bakhtiar
gebaseerd. Bakhtiar is echter geen
sleutelfiguur. In feite zijn alle onder
handelingen proberen wij na te gaan
hoe het leger naar de kant van het
volk kan worden getrokken. De gene
raals weten wat Khomeini denkt.
Slechts een hand vol generaals steunt
nog het oude regime. Khomeini pro
beert de strijdkrachten er van te
overtuigen dat wij slechts militairen
zijn en het volk dienen te steunen."
Bakhtiar sprak gisteravond opnieuw
met oud-vice-admiraal Madani. die
lid is van het Nationale Front en
eveneens probeert te bemiddelen.
Bijzonderheden van het gesprek zijn
nog niet bekend.
Het gevaar van een disintegratie van
de strijdkrachten wordt onder andere
als argument van het verzet gehan
teerd. Gisteren vonden er in Teheran
demonstraties plaats van soldaten
van het leger en de luchtmacht, die
tegen het bewind van Bakhtiar ge-
kand zijn. Volgens goed ingelichte
kringen werden er in de nacht van
zaterdag op zondag op de lucht
machtbasis Vahdati, ten zuiden van
de Iraanse hoofdstad, soldaten ge
dood bij botsingen tussen voor- en
tegenstanders van Bakhtiar binnen
de strijdkrachten.
Het uur van de waarheid lijkt in Iran
aan te breken. Niettemin is men bin
nen de gelederen van het verzet niet
geheel eens over de te volgen strate
gie. Khomeini lijkt de harde lijn te
willen volgen. Verzoeken om uitstel
van de bekendmaking van de premier
van de overgangsregering heeft hij
van de hand gewezen. Bakhtiars be
wind is onwettig en dient te verdwij
nen. Sommige van Bakhtiars minis
ters zouden op het punt staan om af
te treden. Sommige van de ministers
worden door hun ambtenaren niet
meer op de kantoren toegelaten. Bin
nenkort, als Bakhtiar en de strijd
krachten er geen stok voor steken,
zullen ministers van de Islamitische
regering plaats nemen op de zetels
van de door de sjah benoemde minis
ters van het kabinet Bakhtiar, die
nog steeds formeel in functie zijn.
Wanneer sommige van Bakhtiars mi
nisters spijt betonen, maken zij kans
op een benoeming in de Islamitische
regering. Zelfs Bakhtiar zou onder die
omstandigheden een kandidaat-mi-
nister kunnen zijn. De vraag of er een
staatsgreep of een burgeroorlog
dreigt, is nu actueler dan ooit.
CAIRO, TEL AVIV (UPI, Reuter. AP.
AFP) Egypte is niet bereid vrede
met Israël te betalen met een breuk
met de andere Arabische landen. Dat
heeft Egypte's tweede man bij de
vredesonderhandelingen met Israël
staatssecretaris Osama El Baz in een
vraaggesprek gezegd.
Alle bewegingen van Israël zijn er
momenteel op gericht een afzonder
lijk vredesverdrag met Egypte te slui
ten maar noch Egypte noch de Vere
nigde Staten hebben daar enig be
lang bij. Het is slechts voordelig voor
de Israëli's, aldus de staatssecretaris.
In een ander vraaggesprek heeft de
waarnemend minister van buiten
landse zaken van Egypte Butros
Ghall gezegd dat zijn regering een
voortzetting van de besprekingen
tussen beide landen alleen, dus zon
der de VS. van de hand heeft gewe
zen. De Israëlische minister van bui
tenlandse zaken Mosje Dajan had
zo'n voorstel gedaan. Volgens de
Egyptische regering zullen dergelijke
besprekingen geen oplossing bieden
voor de problemen.
Arabische studenten en scholieren
hebben gisteren voor het eerst sinds
maanden op de westelijke Jordaan-
oever betoogd tegen de Israëlische
bezetting. Israëlische leger- en
burgerauto's werden met stenen be
kogeld. Twee toeristen raakten ge
wond toen de bus waarin zij zaten
met stenen werd bekogeld.
Een bomontploffing in het oude deel
van Jeruzalem heeft zaterdag aan één
persoon het leven gekost. Verscheide
ne mensen raakten gewond. De ex
plosie deed zich voor bij het huis van
een Arabische familie dicht bij de
klaagmuur.
GENEVE (Reuter) De Internatio
nale vakbondsfederatie ICEF heeft
multinationale bedrijven beschul
digd van het dumpen van goedkope
Oosteuropese prod uk ten op de we
reldmarkt. De bedrijven zouden dit
doen om de winsten te vergroten en
de lonen in het Westen laag te
houden.
'Volgens de secretaris-generaal van de
ICEF, Charles LeVinson, werken mul
tinationale bedrijven samen met het
Oostblok en andere autoritaire syste
men, om door uitbesteding van de
prod uk tie de vakbonden in hun eigen
bedrijven in het Westen te kunnen
HAMBURG (AP) Ongeveer veertig
van spionage verdachte agenten zijn
uit Duitsland ontkomen sinds een
luitenant van het Oostduitse ministe
rie voor staatsveiligheid naar het
Westen overliep, zo meldt het Ham-
burgse zondagsblad Bild am
Sonntag.
Het blad citeerde mensen van de
Westduitse contraspionagedienst
Een van de verdachten zou een hoge
ambtenaar zijn op het ministerie van
arbeidszaken in de deelstaat Hessen
die met zijn gezin zou zijn verdwenen.
Ook zou een ingenieur van een mijn-
bouwmaatschappij in het Roerge
bied zijn verdwenen. De Westduitse
autoriteiten hebben elf mensen gear
resteerd die er van worden verdacht
voor de DDR te hebben gespioneerd.
Dit gebeurde na het overlopen van de
luitenant vorige maand.
iloor Herman Amellnk
)e onderhandelingen over een tweede akkoord ter beperking van de
itrategische kernbewapening zijn bijna afgerond. Dat er nog steeds geen
lefinitief akkoord is, heeft meer te maken met de sfeer in de Ameri-
aarts-Russische betrekkingen dan met de onderhandelingen zelf. De
ahoud van de meeste afspraken die beide landen gaan maken is ook al
ekend.
gelijkheid dat men een tegenaanval te ver
werken krijgt, waarvan een belangrijk deel
van de bevolking het slachtoffer wordt. De
bevolking van beide landen is tot gijzelaar
gemaakt van de wederzijdse wapenarse
nalen.
van 2400 zou gelden. Daaronder vallen zo
wel de intercontinentale raketten als de
bommenwerpers voor de lange afstand die
kernladingen kunnen vervoeren. Bovendien
werd afgesproken dat slechts 1320 raketten
zouden mogen worden uitgerust met ver
schillende onafhankelijk op hun doel te
richten kernladingen.
Voortzetting
Iet nieuwe SALT-akkoord is een vervolg op
iet eerste, dat in Juni 1972 ondertekend
ferd door de Russische partijleider Brezj-
en de toenmalige Amerikaanse presi-
lent Nixon. De belangrijkste verdienste
tan dit eerste akkoord ter beperking van de
itrategische kernwapens was het verbod op
ie stelsels van antl-raketraketten. Zowel de
Herenigde Staten als de Sowjet-Unie dach
ten erover een wapenstelsel op te zetten,
lat bedoeld was om aanvliegende vijande-
IJke raketten te onderscheppen. De ontwik-
:ellng van een dergelijk stelsel zou beide
anden handen vol geld gekost hebben, ter-
Wjl geen van belde er ooit zeker van zou
ÜJn dat de vijandelijke raketten niet toch
ioor het rakettenschlld zouden heenko
men. Brezjnew en Nixon besloten daarom
ie verdere uitbouw van deze zogeheten
tBM-systemen stop te zetten.
Bet eerste SALT-akkoord kwam tegemoet
ian de noodzaak van de wederzijdse kwets
baarheid. Voor het geval een van beide een
oorlog zou beginnen, bestaat altijd de mo-
Een belangrijke onvolkomenheid van de
eerste SALT-overeenkomst was het verschil
in maximale aantallen kernwapens dat bei-,
de landen voortaan mochten hebben. Mos
kou mocht er 2358 hebben en Washington
1710. Voor de Amerikaanse parlementariërs
was dat een moeilijk te verteren verhou
ding, ondanks het feit dat het overgrote
deel van de Russische kernwapens op land-
bases gestationeerd zijn en daardoor veel
kwetsbaarder zijn dan een belangrijk deel
van de Amerikaanse intercontinentale ra
ketten die in varende onderzeeboten staan
opgesteld.
In 1974 werd dit bezwaar ondervangen door
de akkoorden van Wladiwostok. De Ameri
kaanse president Ford en de Russische par
tijleider Breznjew spraken met elkaar af
dat voortaan voor beide landen een plafond
Het tweede SALT-akkoord dat nu in de
maak is zet de logische lijn van SALT-I en
de akkoorden van Wladiwostok voort. Het
maximale aantal raketten en bommenwer
pers voor de lange afstand is voor beide
landen bepaald op 2250, waarvan 1200 uit
gerust mogen zijn met onafhankelijk richt-
bare kernkoppen, de zogeheten MIRV's.
Daarbij komt de bepaling dat maximaal
820 van deze MIRV's te land gestationeerd
mogen zijn. Dit deel van het akkoord houdt
in dat de Sowjet-Unie 150 raketten nu zal
moeten ontmantelen, terwijl de Verenigde
Staten alleen maar hoeven te schrappen in
plannen die zich uitstrekten tot 1985. De
Amerikaanse regering was namelijk van
plan het totale aantal MIRV's in dat Jaar op
1238 te brengen.
Voorts is afgesproken dat belde landen
slechts één nieuw type te land gestationeer
de Intercontinentale raket (ICBM) mogen
ontwikkelen ter vervanging van een verou
derd systeem. Bovendien mogen ICBM's
maximaal tien afzonderlijk richtbare kern
koppen hebben en de SLBM's, de uit onder
zeeërs af te schieten intercontinentale ra
ketten, veertien.
Pessimisten houden vol dat ondanks deze
akkoorden de Sowjet-Unie veel sterker
blijft dan de Verenigde Staten. Getalsmatig
is die bewering wel Juist. Moskou kan een
veel groter aantal megatonnen op de Vere
nigde Staten afvuren dan omgekeerd. Daar
staat echter tegenover dat de kernstrijd
macht van de Sowjet-Unie veel kwetsbaar
der is dan die van de Verenigde Staten. Het
overgrote deel van de Russische raketten is
op landbases opgesteld. Militaire deskundi
gen zijn van oordeel dat de VS in één klap
tachtig tot negentig procent van deze raket
ten zouden kunnen uitschakelen. In het
geval van een Russische aanval op Amerika
blijven aan Amerikaanse zijde 5000 tot 6000
intercontinentale raketten over, waarmee
nog altijd het overgrote deel van de Sowjet-
Unie verwoest zou kunnen worden.
Afschrikking
De voornaamste verworvenheid van een
tweede 8ALT-overeenkomst is de gegaran
deerde mogelijkheid om in een geval van
een kernaanval een flinke klap terug te
kunnen geven. Op die manier handhaaft
men de wederzijdse kwetsbaarheid die de
basis is van het nucleaire afschrikkings-
evenwlcht. Zolang Je zelf kwetsbaar bent,
haal je het niet in Je hoofd een eerste klap
uit te delen.
Het nieuwe van 8ALT-2 is dat men niet
alleen aantallen raketten en vliegtuigen be
perkt, maar dat men ook elkaar kwalitatie
ve beperkingen oplegt. Er zijn nu ook beper
kingen opgelegd aan aantallen kernkoppen
op raketten als ook aan het vllegbereik van
de zogeheten kruisraket, een laag vliegende
door een computer gestuurde bom die, on
der de vijandelijke radar door. zijn doel
opzoekt.
Strikt genomen valt deze kruisraket niet
onder de bepalingen van het akkoord. Het
betreft hier een wapen voor de korte en
middellange afstand. Aan het SALT-ak
koord wordt echter een driejarig protocol
verbonden, dat bepalingen met betrekking
tot de kruisraket zal bevatten. Hoewel bel
de landen het nog niet precies over de
details van de regeling eens zijn, ziet het er
toch naar uit dat er een verbod komt op
proefnemingen met kruisraketten te land of
ter zee gelanceerd en met een bereik van
meer dan 600 kilometer.
Voor door vliegtuigen gelanceerde kruisra
ketten geldt die beperking niet. Wel is afge
sproken dat de Verenigde Staten per vlieg
tuig niet meer dan dertig van zulke vliegen
de bommen zal vervoeren. Eén zo'n vlieg
tuig telt dan mee bij de 1200 raketten met
afzonderlijk richtbare kernkoppen. Voorts
zal in de marge van SALT-2 een afspraak
gemaakt worden over de produktie van de
Russische Backfire, een bommenwerper
voor de middellange afstand, die wel geen
rechtstreekse bedreiging voor de Verenigde
Staten is, maar die wel verstorend zal wer
ken op het machtsevenwicht in Europa.
Senaat
De Amerikaanse 8enaat zal in het SALT-2
verdrag weinig aanknopingspunten kunnen
vinden om het te verwerpen. Het akkoord
betekent voor de Verenigde Staten alleen
dat een bepaald deel van de geplande de
fensieinspanningen niet zal worden uitge
voerd. Alleen de 8owjetrUnle zal een aantal
(waarschijnlijk toch al verouderde) syste
men moeten ontmantelen. De bewoordin
gen van het nieuwe SALT-akkoord zijn veel
preciezer dan de nogal vage tekst van de
eerste overeenkomst ter beperking van
strategische wapens, die daardoor wel voor
meer dan uitleg vatbaar was.
Kritiek zal er vooral komen op het genoem
de protocol, dat voor een periode van drie
Jaar wordt overeengekomen. De beperkin
gen op de kruisraketten zal een groot deel
van de Amerikaanse Senaat de president
niet in dank afnemen, zeker gezien de op
bouw van de Russische 88-20 (een ver
plaatsbare raket voor de middellange af
stand) en de Backfire-bommenwerper, die
beide een bedreiging vormen voor de veilig
heid van West-Europa. De Amerikaanse
president zal erop wijzen dat het hierbij
echter gaat om een beperking voor een
beperkte periode. In de drie jaar van dit
protocol hoopt de Amerikaanse president
de onderhandelingen op gang te brengen
over een derde 8ALT-akkoord, waarin voor
deze zaken een definitievere regeling moet
worden getroffen.
Dit Is het tweede van drie artikelen over
SALT. Het eerste stond saterdag in deze
krant
