KNMI breidt voorspelling uit Trouw Commentaar 'We moeten geen computerpapegaaien worden' i Minister pakt misbruik BV aan tbc: nog altijd besmet woord Wethoudersassistent (1) Wethoudersassistent (2) in bad waanzin BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 ^Het creatieve politieke bedrijf in aa Amsterdam, dat de nationale sa- te nenleving al menigmaal heeft ver- rijkt (met mensen als Wibaut, Hadjememaar, Roel van Duyn en Han Lammers, om maar enkele willekeurige voorbeelden te noe- heeft een nieuw begrip toe- nd gevoegd aan de politieke woorden schat: de persoonlijke, politieke wethoudersassistent. Vandaag zal de Amsterdamse ge- eeimeenteraad kunnen beslissen over tal een voorstel van b. en w. om het alle negen wethouders mogelijk te ;n maken een persoonlijk assistent in dienst te nemen. Deze zal buiten 01 iet gemeentelijke ambtenaren-ap paraat staan en zijn (haar) baas ■■vooral moeten assisteren bij de Ëfcolitieke aspecten van het wethou- lerswerk. m 4et motief voor de invoering van leze nieuwe politieke functionaris *a s wel te begrijpen. De burgerij in :en stad als Amsterdam heeft de nij leiging zich intensief met het ge- neentebestuur te bemoeien. De apolitieke druk op de wethouders is laardoor aanzienlijk toegenomen en voor de bestuurder die de be- loefte aan inspraak wil honoreren de taak verzwaard. Maar dat leze takenverzwaring het best kan worden opgevangen met een uit breiding van de politieke bureau cratie op plaatselijk niveau wil er bij ons nog niet in. De Amsterdamse vinding zal zeker niet bijdragen aan de verkleining "ivan de afstand tussen burger en I bestuurder. Integendeel, de burger t^jdie zich richt tot het stadsbestuur :al de betaalde wethoudersassis- vaker zien als een nieuwe lindernis in de gemeentelijke Wi n doolhof: weer zo'n mooiprater van het stadhuis." Met zijn betaalde adviseur komt de wethouder ook sterker te staan tegenover de rest van de gemeen teraad en dat is al evenmin een verbetering van de democratie. De wethouder maakt gewoon deel uit van de raad. In de grote gemeen ten is hij echter niet. meer de vooruitgeschoven post van de raad, maar veel meer de beroeps bestuurder die beschikt over een grote ambtelijke staf en in hoge mate zelfstandig zijn beleid kan ontwikkelen. Deze zelfstandige positie wordt in Amsterdam ver groot door de wethouders ook nog eens politieke adviseurs te geven. Zij krijgen daardoor ook een voor sprong op hun partijgenoten in de raad. En dat terwijl in Amsterdam door de creatie van een negende wethouderszetel het dagelijks be stuur toch al een beetje topzwaar is geworden. Uit het oogpunt van democratie lijkt het veel beter de positie van de raad tegenover het college van b. en w. te versterken. Uitbreiding van het aantal medewerkers van de fractie komt ons logischer voor dan invoering van een persoonlijke wethoudersassistent. Als de wet houder naast de bestuurlijke assis tentie die hij ruimschoots van de gewone ambtenaren kan krijgen, behoefte heeft aan politieke advi sering, moet hij die in de eerste plaats bij de organen en leden van zijn eigen partij zien te vinden. Juist de eigen raadsfractie zou voor de wethouder/beroepsbestuurder bij uitstek het orgaan moeten zijn waar hij zich laat voorlichten over de politieke gevoeligheden en de stemming bij de achterban. )an is er ook nog het probleem kvelke status de wethoudersassis- ent moet hebben. Vanwege de lersoonlijke band met de wethou- en Ier is het niet wenselijk deze func- aa ionaris als een gewoon ambtenaar lt€jn dienst van de gemeente te be schouwen. Het is wettelijk niet de wethouder dan maar en toelage te geven waarmee hij ijn mannetje kan betalen. In Am- terdam hebben ze deze proble- nen weten te omzeilen dank zij de Stichtingsvorm: de assistenten zul- Hen in dienst komen van stichtingen ie door de wethouders worden evormd en door de gemeente zul- worden gefinancieerd. In zijn Jpeest extreme uitwas kan deze wonderlijke constructie betekenen AÈat we in Amsterdam straks stich- ngen hebben bestaande uit één wethouder met één personeelslid, it en.pe ambtenarenbonden hebben te recht nogal schamper gereageerd m °n an onze parlementsredactie HAAG Minister De Ruiter ce, an justitie wil nog voor de zomer le wetsontwerpen bij de Kamer in- ;nen ter bestrijding van het mis- ruik van Besloten Vennootschap- Hij zei gisteren in de Eerste learner, dat het tegengaan van dit schijnsel hoge prioriteit heeft, n slappe lijn van de overheid zou desastreuze gevolgen hebben voor de oflinanciële moraal van de burgers". ldus de minister. a Ir e bewindsman wil wettelijk regelen at een aannemer hoofdelijk aan- irakelijk wordt gesteld voor de af- jtj racht van premies en belastingen 4( an onderaannemers. Deze maatre- 5 5 el is vooral gericht tegen koppelba- door Fred Lammers DE BILT Het KNMI gaat In 1980 de weervoorspellingen op langere termijn belangrijk uitbreiden. Het wil dan vier dagen van tevoren gaan zeggen welk weertype verwacht kan worden. „We denken er zelfs over een vijfdaagse prognose te gaan geven, en daar zal het niet bij blijven. Als we met die vier- en vijfdaagse vooruitzichten goede resultaten boeken, kunnen over enige jaren prognoses voor zeven dagen van ons worden verwacht," aldus dr. H. C. Bijvoet, hoofddirecteur van het deze week 125 jaar bestaande Koninklijk Nederlands Meteo rologisch Instituut in De Bilt. Amerikaanse weerinstituten wagen zich al sinds enige tijd aan het open baarmaken van weervooruitzichten voor een periode van maximaal vijf en een halve dag. Dat gebeurt met verrassende resultaten. Zo wisten zij de „groene" Kerst en de koude inval rond de jaarwisseling van tevoren te melden. Het KNMI heeft zich lange tijd scep tisch opgesteld ten aanzien van ver wachtingen voor een termijn langer dan drie dagen. Dat dr. Bijvoet en zijn naaste medewerkers daar nu ginds kort anders over zijn gaan den ken, is te danken aan belangrijke ontwikkelingen, die zich de laatste tijd in Europees verband hebben voorgedaan. „Zeventien landen, waaronder de EEG-partners, hebben besloten nauw te gaan samenwerken op het gebied van de weervoorspellingen. Met el kaar financieren wij die nieuwe aan- op de Amsterdamse vinding, ook al omdat volstrekt onduidelijk is in welke verhouding de politieke as sistent zal staan tot de gewone gemeentelijke ambtenaar: een rij ke bron van onverkwikkelijke con flicten. Het is te hopen dat de Amsterdam se gemeenteraad (die overigens in principe al akkoord is gegaan met de invoering van wethoudrersassis- tenten) nog eens kritisch wil den ken over de praktische gevolgen van het fenomeen. En anders móe ten Gedeputeerde Staten of (in laatste instantie) de Kroon dat maar doen, want bij de versterking van de democratie op plaatselijk niveau bestaat er geen enkele be hoefte aan het precedent dat in Amsterdam nu geschapen dreigt te worden. Er is behoefte aan maat regelen die de zelfwerkzaamheid van de burgers stimuleert, niet aan een versterking van de partijtop en nieuwe baantjes. Dr. H. C. Bijvoet (foto: Henk Tukker) pak en dat maakt het mogelijk met name een zogeheten „cray", een in drukwekkende computer, waarvan er momenteel alleen nog maar een bij onze Amerikaanse collega's is te vin den, aan te schaffen. Als afzonderlijk land en dat geldt voor alle partners, zouden we een dergelijk kostbaar ap paraat niet kunnen betalen. Die com puter wordt opgesteld in het Britse Reading. Alle aangesloten landen krijgen vandaar dagelijks hun gege vens", vertelt dr. Bijvoet. „Elk nationaal weerinstituut moet die gegevens zelf vertalen in weer- prognoses. Daarbij geldt de eigen ver antwoordelijkheid hoe ver men wil gaan met het doen van uitspraken op langere termijn. Het KNMI stelt hoge eisen. Je moet betrouwbaar blijven. Het heeft geen zin de mensen onzin te vertellen. Vandaar dat wij er voorlo pig niet over denken het weer tien dagen vooruit te gaan voorspellen, al zal dat met die apparatuur in Rea ding tot de mogelijkheden behoren." Proeven Het KNMI is al druk bezig proeven te nemen met langlopende weervoor spellingen. Is dr. Bijvoet tevreden over de resultaten? „Ja. Als wij de resultaten van onze proefnemingen naast die van onze Amerikaanse col lega's leggen, komen wij zelfs beter voor de dag. al hebben wij natuurlijk ook onze missers. Maar al met al meen ik nu toch dat het verantwoord is dat het KNMI zich ook op het terrein van die wat verder reikende prognoses begeeft." Een bijkomstig probleem is volgens dr. Bijvoet een goede methode te vinden, waarop die weerberichten voor langere térmijn openbaar ge maakt moeten worden. „Veel mensen raken nu al in de war als ze worden geconfronteerd met weersverwach tingen voor drie dagen. De wijze van presentatie is erg belangrijk. Daar zijn we nog niet uit, maar we hebben ook wat dat betreft nog even de tijd," meent dr. Bijvoet. Kijkje bij het tekenen van weerkaarten met behulp van satellietfoto's in het gebouw van het KNMI in De Bilt, dat vandaag 125 jaar bestaat. In wereldwijd verband wordt op het ogenblik gewerkt om de weerberich ten een optimale betrouwbaarheid te geven. In dit kader moet ook de proefneming worden gezien, die deze maand is begonnen en die tot eind 1979 zal duren. Dat is het FGGE (First Globe Garp Experiment). Het woord Garp, dat je in geen enkele woordenboek vindt, is een samenvoe ging van afkortingen, die staan voor het begrip: wereld atmosfeeronder- zoek. Het experiment houdt in dat overal in de wereld dit jaar extra proefne mingen worden gedaan op velerlei gebied, die van belang kunnen zijn bij het doen van weervoorspellingen. Elk land heeft een opdracht gekre gen. Nederland heeft op zich geno men de waarnemingen, die door de burgerluchtvaart worden gedaan, on der de loep te nemen. Natuurlijk is het niet nieuw, dat men gegevens van vliegtuigen krijgt. „Zwarte doosjes" Al sinds enige jaren worden de waar nemingen die op de tapes in de be- Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbom zen die veelal als onderaannemers optreden. Verder werkt de bewindsman aan een wetsvoorstel om bestuurders van BV's onder bepaalde voorwaarden persoonlijk aansprakelijk te stellen voor verschuldigde belastingen en premies. Nu is het zo dat bij het faillissement van een BV een bestuur der niet hoofdelijk kan worden aan gesproken. De BV is een zelfstandige, rechtspersoon. Ten slotte bereidt de minister een wetsontwerp voor dat onder meer voorziet in een versterking van de positie van de curator bij faillisse ment van BV's tegenover commissa rissen en bestuurders. faamde „zwarte doosjes" worden ge registreerd en die ook meteorologi sche gegevens bevatten, doorge speeld aan de weerinstituten. Dit Jaar krijgt dat echter bijzondere aan dacht, al gaat men ook weer niet zo ver alle 95 bij het onderzoek betrok ken toestellen uit te rusten met een extra waamemlngsapparatuur, die gegevens voor weerkundigen van be lang, meteen via een satelliet door seint naar Amerika. Er zijn op het ogenblik tien vliegtui gen van verschillende maatschappij en, waaronder de „Donau" van de KLM, met zo'n apparaatje. De 95 toestellen die aan het onderzoek mee doen, zijn zorgvuldig geselecteerd. Het zijn vooral toestellen die vliegen op trajecten waar weer wordt ge maakt en dat zijn met name de Noor- datlantlsche routes. In het kader van het onderzoek ont vangt het KNMI ook nog gegevens van vliegtuigen die in de tropen vlie gen. „Er is als voorwaarde gesteld, dat de rapporten over die vluchten getypt moeten worden ingeleverd, maar of we daar veel van kunnen verwachten? We hebben al gemerkt dat de dames die de ponsbanden be werken het er soms erg moeilijk mee hebben. Het lezen van Europees schrift van een Arabier valt niet mee." Steeds meer wordt het werk dat op de weerinstituten wordt verricht een zaak van computers. Dr. Bijvoet on derkent de gevaren die daaraan zijn verbonden. „In de praktijk ontkom je er echter nauwelijks aan. Je merkt dat bij de amateur-weerkundigen, die ons een paar Jaar geleden nog verwe ten dat wij te weinig naar buiten kijken. Nu hebben de meesten zelf computers in huis en ondervinden ze dat je er niet onderuit komt steeds meer te gaan varen op wat die com puters ons allemaal aan gegevens voorschotelen. We moeten daarom goed oppassen geen computerpape gaaien te worden." Buys Ballot Het was professor dr. C. M. D. Buys Ballot, die in 1854 leiding ging geven aan het toen opgerichte KNMI. Dr Bijvoet, die sinds begin 1976 in zijn voetsporen is getreden, benijdt zijn bekende voorganger wel eens de rust waarin deze kon werken. „Buys Bal lot moest zich met weinig hulpmidde len zien te redden, maar die buitte hij dan ook volledig uit. Hij kreeg één keer per dag waarnemingen binnen, in het begin schriftelijk, later holden zijn medewerkers naar de plaatselij ke telegraafkantoren om hun gege vens per telegram door te seinen. Wij ontvangen acht keer per dag waarne mingen en hebben directe telexver bindingen met alle delen in de wereld. Dat is allemaal prachtig. Toch heb ik wel eens het gevoel dat we van al die gegevens, die wij dagelijks krijgen geen optimaal gebruik maken. Het samenstellen van weerberichten is in zeker zin ook haastwerk geworden." Buys Ballot werkte met tien mensen, dr. Bijvoet voert zeshonderd mede werkers aan. Daarvoor komt heel wat kijken. Het weer heeft dr. Bijvoet altijd ge boeid. „Ik begon als vrijwillig onweer waarnemer in Heemstede. Zo kwam ik bij het KNMI terecht. Twintig Jaar werkte ik op de weerkamer. Daar ben je heel direct betrokken bij het ma ken van de weervooruitzichten. Dat mis ik tegenwoordig wel. Vooral in deze weken, nu de winter telkens voor nieuwe verrassingen zorgt, kan ik de verleiding soms niet weerstaan af en toe naar de weertoren te klimmen en potlood en gum even ter hand te nemen. Het komt helaas steeds vaker voor dat ik zo druk ben met allerlei nevenactiviteiten, dat ik zelf niet eens weet wat voor weer het wordt Dodewaard bezorgd over straling Van onze redacteur wetenschappen DODEWAARD Burgemeester en wethouders van Dodewaard hebben de inspecteur van de volksgezond heid in Gelderland schriftelijk ge vraagd of hij reden ziet tot bezorgd heid over de straling van de plaatse lijke kerncentrale B en w hadden een brief gekregen van acht van de elf leden van de gemeen teraad, die hun bezorgdheid uitten over buitenlands onderzoek naar de mogelijke invloed van zeer geringe maar langdurige straling op de men selijke gezondheid. „Ofschoon op dit moment de resultaten van deze on derzoeken door officiële instanties nog niet zijn bevestigd, vervult datge ne wat wij ervan gehoord hebben ons met enige zorg," aldus de raadsleden. Zij achten het ongewenst dat onder de burgers onzekerheid en twijfel gaat ontstaan over de werking van de centrale De stralingsbelasting voor omwonen den van een kerncentrale in normaal bedrijf is een fractie van de geringd maar levenslange straling die voorv durend uit de ruimte en uit de bodem komt. w lllll Tuberculose. Vroeger was dat een echt schrikbeeld, een letter lijk „besmet" woord. Wie tbc had, ging dood of ten minste voor een jaar of langer naar een sanatori um. Tegenwoordig zul je heel goed moeten zoeken om nog zo'n sanatorium te ontdekken. Tuber culose is een overwonnen ziekte en we schrikken er niet meer van. Of wel? Je zou het wel denken als je in het Epidemiologisch Bulle tin van de GG en GD van Rotter dam leest wat er voor paniek ontstond toen bij een jonge vrouw tbc ontdekt werd. In een ziekenhuis nog wel, waar ze blijk baar ook niet meer wisten wat tbc was. Het hoeft niet in Rotter dam gebeurd te zijn, want het blad vertelt dat het relaas afkom stig is van een districtsverpleeg- kundige voor tuberculosebestrij ding „ergens in Nederland". Waar het gebeurde weten we dus niet. wel dat het nog maar kort gele den was, in 1977 In dat ziekenhuis ergens in N derlapd werd de patiënte du genomen. Iedereen v.:u, bang. We citeren: „Ver h- v'e; personeelsleden we ie haar te zorgen. j H kamerdeur stond een taf'.va r op stapels schorten, mondmas- kers. handschoenen, mutsjes en overschoentjes. Ieder die naar binnen ging moest hiervan ge bruik maken, ook de echtgenoot: ander bezoek mocht patiënte niet ontvangen. In de eerste week gingen er uren voorbij zonder dat er iemand bij haar kwam. Ze hield haar kamer en badkamer zelf schoon. Eten en drinken werd in plastic bordjes en bekers overgeschept en geschonken (dus altijd lauw) en werd aangereikt door een gehandschoende hand om de hoek van de deur. Een televisietoestel werd gewei gerd, omdat dit na haar vertrek onbruikbaar zou zijn. Een brief die ze naar haar broer in het buitenland had geschreven, mocht niet verstuurd worden. Na haar thuiskomst had ze noch nachtmerries over die hand om de deur." Zulke vaak middeleeuws aan doende maatregelen zijn geba seerd op veelal verouderde ideeën over de besmettelijkheid van de tuberculosepatiënt, aldus het commentaar in het biad. Al leen hoestende en kuchende pa renten met open longtubercuio- z.jn besmettelijk en versprei ding van de ziekte via dode voor werpen komt niet voor. Dat klopt, zegt zuster Hellinga van de afdeling tuberculosebestrijding van de geneeskundige hoofdin spectie. „Per jaar hebben we nog zo'n 250 gevallen van open tbc, een echt besmettelijke vorm dus, die in ziekenhuizen ontdekt wor den. In ziekenhuizen waar ze ge regeld tbc-patiënten zien, zijn ze natuurlijk lang zo bang niet als daar waar ze nooit met de ziekte geconfronteerd worden. Een ge val als met die vrouw kén zich voordoen, maar is een uitzonde ring." Tuberculose komt lang niet zoveel meer voor als vroeger, zegt zuster Hellinga, en daardoor springt men er wat te nonchalant mee om: „Als je vijfentwintig Jaar geleden maar even hoestte, stuurde de dokter je meteen naar een consultatiebureau. Nu denkt hij eerst aan allerlei andere din gen, en pas in derde, vierde in stantie aan tbc. Op cursussen voor artsen en dergelijke wijzen wij er steeds weer op: denk ook eens aan tbc." Ons land telt nog maar drie sana toria, met kleine afdelingen voor tbc-patiënten, vaak mensen die thuis niet verzorgd kunnen wor den, buitenlanders bij voorbeeld. Dank zij de uitstekende medicij nen van tegenwoordig kan zelfs een ernstige patiënt thuis behan deld worden, die is na een week of vier al niet meer besmettelijk en niemand gaat er meer dood ^tan. En mocht hij of zij toch in een ziekenhuis terecht komen, dan is er nog geen reden tot ongerust heid: „Alle ziekenhuizen die een tbc-patiënt hebben opgenomen, sturen bericht naar het consulta tiebureau. Dat stuurt iemand naar de patiënt die zijn contac ten moet opgeven, want die moe ten natuurlijk ook gecontroleerd worden. Mocht dan blijken dat de behandeling overdreven voor zichtig of onjuist is, dan kunnen wij direct met de artsen praten." Wie vrijdag naar Sonja's Goed Nieuws show kijkt, zal haar niet in de gebruikelijke Amsterdamse zaal aantreffen. Wel onder de pal men. in een tropische omgeving, en toch in Amsterdam. De show voltrekt zich in het dan nét geo pende, vernieuwde De Miranda- bad. dat voor zo'n 25 miljoen in een tropische toestand veran- derd is, compleet met palmen en bijbehorende kunstmatige warmte. In het bassin met zijn namaakrotsen en hoge golfslag moet het volgens Studio aange naam toeven zijn, maar we mo gen aannemen dat Sonja niet in dat bad zal zitten Deze kaart is bedoeld om naar Solomon Mahlangu in de gevangenis van Pretoria gestuurd te worden, en naar zijn moeder, mevrouw Martha Mahlangu, die in dezelfde Zuidafrikaanse stad woont. De adressen zijn er al opgedrukt en ook staat er in het Nederlands en Engels dit tekstje op: „Alleen de apartheidswetten bestempelen vrijheidsstrijders tot misdadigers". Solomon Mahlangu is zo'n vrijheidsstrijder, die in maart vorig jaar als misdadiger ter dood is veroordeeld. Nog steeds is hij niet geëxecuteerd; zijn moeder, broers en zusters bezoeken hem dagelijks in de dodencel en zijn advocaten vechten voor zijn leven. De Anti-Apartheids Beweging Nederland hoopt de advocaten een flinke ruggesteun te geven door de briefkaartenactie, maar dan moeten Solomon en zijn moeder ook bedolven worden onder de kaarten. Op die manier zal het de Zuidafrikaanse autoriteiten duidelijk worden, dat Mahlangu's zaak ook hier de aandacht heeft. De kaarten, waarop dus alleen nog naam en adres ingevuld moéten worden, kunnen bij de AABN in Amsterdam (postbus 10500, tel. 020-237335) besteld worden. Ze kosten per set van tien stuks 50 cent, maar daar komen portokosten bij: één stel kaarten komt dan op 1,30, twee op 1,80, drie op 2,70 en vier op 3,20. Ze kunnen ook per giro besteld worden: postgiro 580900 ten name van AABN, Amsterdam. De beweging stelt boven dien gratis een overdruk uit het Zuidelijk Afrika Nieuws over Mahlangu beschikbaar. Steeds meer Engelsen hebben hun bulk nu al vol van dat „Europese" gedoe met maten en gewichten. Hun gallons, pounds, pints en miles klin ken vertrouwd in Britse oren en zo moet het blijven. Niks te maken met tiendelige stelsels of „metrieke waan zin", zoals het tijdschrift „This Eng land" het Europese systeem van me ters, kilo's en liters noemt. Zo zouden de meeste Engelsen er althans over denken volgens een groep Britse za kenlieden. Ze hebben in de ambtswo ning van premier Callaghan. Dow- ningstreet 10 dus, een petitie aange boden met honderdduizend handte keningen van mensen die vierkant tegen het tiendelige stelsel zijn en de regering vragen alsjeblieft eerst een referendum te houden voordat die „metrieke waanzin" verplicht wordt gesteld. Volgens de zakenlieden wil len de Engelse pubs en cafetaria's hun „pint" beslist houden en zouden de piloten plannen beramen om iets tegen de invoering van het „Europese systeem" op hun terrein te doen. In Australië, waar het tiendelige stelsel wel al verplicht is, zou een steekproef hebben uitgewezen dat 90 procent van alle leeftijdsgroepen de nieuwe reken-eenheden nog steeds erg moei lijk vindt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5