Groesbeekse Tehuizen vijftig jaar
BickensiHHarkt
De nieuwste Renault 4
is meteen de zuinigste. Hoe komt dat?
Renault 4 GTL 1100.
'Plannen zijn vaak bloemkolen'
Meer motor. Minder benzine. Meer interieur:
Dat komt door de motor.
De Renault 4 GTL heeft de grootste
motor van alle Vieren: 1108 cc.
Die levert dus meer kracht, meer pit
en een hogere top. Maar verbruikt
Zo'n auto mag niet te kaal zijn.
DeRenault4 GTL heeft'n komfortabel
en stiller interieur, dat even praktisch
is gebleven. Er zitten nu behaaglijke
slaapstoelen in,'n modem dashboard,
automatische oprol-gordels,de deuren
zijn bekleed en er
is een wat kleiner,
dus handzamer
veiligheidstuur
ingebouwd.
Nog meer extra's.Tel daarbij het
grote mistachterlicht, robuuste wielen,
de bumperbeugels en de schildbumpers
opzij tegen parkeerschade, en u weet
waarom de belangstelling voor de
Renault 4 GTL niet te stuiten is. Maak
dus vlug een gratis proefrit
bij uw Renault-
dealer.
toch minder benzine
door zfn relatief lage
toerental: zelfs 1 op 18
bij 90 km konstant!
Interpellatie over
aanblijven directie
verkeersveiligheid
WOENSDAG 31 JANUARI 1979
Van 11 Vml4 Januari 1939
Ito k jrmfocn v<m JkMijlk-lftasm»
Opening 11 Januari Jcs avonös om uur
fóeopend. dagelijks van 2*6 uur namiddags cn om Slf uur 's avonds n
Urijiag 13Jan.i<vrns jeopcnö's morgens om 101°uur
Jaterdagmiöóag Mjan. speciale kindervoorstelling von Ijet iHorionettentkeater
om 21° uur.
f \i\» f
praciisctjf j_j- /ïïSfcl®, Iftlpvttitcwiij
Toegangsprijs 35 cent
Doei: Hulpverleening aan alleenstaande personen van eiken stand
en elke gezindte die door tijdsomstandigheden of persoonlijken aan
leg niet in staat zijn zich zelf te handhaven. Deze hulp bestaat irr.
a. Verzorging in tehuizen en gezinnen
b. Het verschaffen van passenden arbeid
c. Maatschappelijke en geestelijke hulp in
den meest uitgebreiden zin.
Op alle mogelijke manieren moest in het land geld i__
„Groesbeek" bijeen gebracht worden, tot en met Diclu
markten. Raambiljet uit 1939. o*
alle bewoners in staat zijn tot in
spraak, zijn er verwantencommissies
samengesteld. Hieruit wordt nog een
raad gevormd, waarmee de algemene
lijnen van het beleid zullen worden
doorgesproken. Het is goed om be
paalde zaken, die niet zo eenvoudig
liggen, eens met elkaar te bepraten.
Bijvoorbeeld wat betreft het „men
gen" van de seksen in een en hetzelf
de gebouw, waarmee men in Groes
beek overigens onder bepaalde condi
ties vrij ver gaat. Daaruit zijn al
„mooie" vriendschappen ontstaan.
„Groesbeek" neemt soms zwakzinni
gen op van boven de vijftig jaar,
mensen die thuis zijn geweest totdat
vader en moeder overleden waren. De
oudste bewoner is al in de negentig.
Ongeveer twintig procent van de
volking is ouder dan vijfenzestig 430
het nabijgelegen Ubbergen staat K
eigen bejaardencentrum Schc 1Ui
oord. Dat wordt naar verwachtin
het begin van de tachtiger jaren 1 m
vangen door een nieuw gebouw
Groesbeek zelf. In september '44
Slag om Arnhem, daalden in Gro m
beek honderden zweefvliegtui [fo
neer. De toen bijna driehonderd
woners van de tehuizen moesten
en zwierven vele maanden door E
bant. Ruim de helft van de wonini
in Groesbeek werd onherstelbaar
sehadigd. Ook de tehuizen hadi
geleden, maar ze konden na 1
jaren weer in gebruik woi
genomen.
Interieur van de 4 GTL met
luxe slaapstoelenpraktisch en komfortabel
Renault 4 al v a f 9.895 - inkl. BTW
Renault 4 GTL f 11195.— inkl B T.W
Afleveringskosten f 247.-
Prijswijzigingen voorbehouden
Renault adviseert Elf oliën
schaffen en tegelijk in contact te
brengen met de natuur. Primair was
de opheffing van stoffelijke nood
door hun werk te bieden (ontginnin
gen). secundair stond de opheffing
van de geestelijke nood (Evangelie
verkondiging). Misschien wel geavan
ceerd. die gedachte, immers op een
lege maag ligt een preek erg zwaar.
Achteruitgang
De hervormde gemeente van Groes
beek had in diezelfde jaren twintig
als predikant dr M. van Rhijn. die er
nog maar even stond toen hij tot
hoogleraar werd benoemd. In die tijd
speelden dr Van Rhijn en anderen
met de gedachte een tehuis voor ver
waarloosde kinderen op te richten.
Op de „Arme Friesche Heide" werd
men ook regelmatig met verwaarloos
de kinderen geconfronteerd, en ook
daar was de gedachte gerijpt dat men
er iets aan moest gaan doen.
Om een lang verhaal kort te maken.
Van Rhijn en Vlsscher ontmoetten
elkaar, en besloten werd „het plan
voor het Noorden geheel te laten va
ren en het schoone doel, indien dit
naar den wil Gods mogelijk zou blij
ken, zich te doen ontwikkelen in
Groesbeek." In die tijd vertrokken
vele hervormden uit die plaats waar
door vele boerderijen in r.k. handen
overgingen. Bovendien werd de doua
ne er opgeheven, waardoor de toch al
niet grote hervormde gemeente werd
gedecimeerd. De collecte van zondag
25 september '27 bracht nog slechts
ƒ1,49 op. Maar niet alleen de her
vormde gemeente verkommerde, ook
de protestantse school liep gevaar.
Allemaal redenen om de arbeid ten
gunste van verwaarloosde kinderen
in Groesbeek aan te pakken. Zo sloeg
men twee vliegen In één klap. Men
diende het verwaarloosde kind en te
gelijk de hervormde gemeente. Vis-
scher volgde Van Rhijn als predikant
op.
Pleegouders
Met 35 kinderen werd begonnen. Zes
pleegouderparen ontfermden zich
over hen. Het waren voogdijkinderen,
diaconiekinderen, kinderen van ge
scheiden ouders enz. Ze werden on
dergebracht in een zestal huizen. De
Stichting Groesbeek verstrekt het
kapitaal, de Vereniging voor Christe
lijk Maatschappelijk Hulpbetoon
hield zich meer met de verzorging
bezig. Sommigen wilden bij de kinde
ren ophouden, maar ds Visscher
meende verder te moeten gaan. Er
kwam een derde organisatie bij, de
Nederlandsche Centrale voor Practi-
sche Werkverruiming en Hulpverle
ning. Deze ging zich het lot aantrek
ken van volwassenen, sociaal, psy
chisch en lichamelijk gehandicapten.
Een groep die noch in een inrichting
noch geheel alleenstaande in de
maatschappij thuishoorde
Er is. ook bij de Groesbeekse Tehui
zen, veel veranderd, wat de financiële
kant van het werk aangaat (zij heeft
nu de AWBZ-erkenning). Maar vroe
ger leefde men van de ene dag in de
andere. Dat ging wel eens nijpen als
er spoedgevallen moesten worden op
genomen. Het is voorgekomen dat de
penningmeester zei dat ze daar niet
aan konden beginnen, de kas was
leeg en hij had zelfs geen geld meer
voor de salarissen. Waarop ds Vis
scher: „Het komt wel goed. Ik heb
nog wat geld op mijn giro en kan
voorlopig de helft van de salarissen
voorschieten. En wat die man betreft,
die moesten we toch maar opnemen."
In de loop der jaren, terwijl het werk
groeide, zijn in Nederland duizenden
mensen voor „Groesbeek" op pad ge
weest om geld bijeen te brengen. De
meest uiteenlopende activiteiten
werden ontwikkeld, tot en met mark
ten in een Dickens-sfeer toe.
Tussenpositie
De Groesbeekse Tehuizen hebben
zich naderhand onder invloed van
het beleid op dat punt in ons land
moeten specialiseren op de zwakzin
nigenzorg. Een bekwame, gevarieer
de staf geeft er leiding aan. Het aan
tal bedden is 224, verspreid over ze
ven tehuizen. De gebouwen mogen
niet te groot zijn. want „Groesbeek"
wil een tussenpositie innemen tussen
de zware intramurale zorg (de inrich
tingen) en de semi-murale zorg (de
gezinsvervangende tehuizen). De in
stelling beschikt over een eigen ar-
beidstherapie, waar 150 bewoners
werken. Zo mogelijk stromen ze door
naar een sociale werkplaats respec
tievelijk een gezinsvervangend te
huis. Het omgekeerd komt ook voor.
Democratisering
„We willen die tussenpositie accentu
eren, ook bij de overheid", zegt direc
teur G. Vaartjes. Er is momenteel een
streven naar regionalisatie, maar
„Groesbeek" vindt dat het historisch
en feitelijk een boven-regionale taak
heeft. Daarom wil het liever ook niet,
wat gevraagd is, bedden inleveren.
Wat de democratisering betreft, zijn
er wel eens problemen. Omdat niet
Van onze parlementsredactie
DEN HAAO PvdA-Kamerlid Ed
van Thijn gaat donderdag 8 februari
minister Tuijnman van verkeer en
waterstaat interpelleren over het
voortbestaan van de Directie Ver
keersveiligheid (DW). Deze dienst,
die het beleid voor verkeersveiligheid
van de diverse ministeries onder een
noemer moet brengen, wordt volgens
Van Thijn ernstig verzwakt door in
terne conflicten.
Als gevolg van problemen met huis
vesting. personeelssterkte en be
voegdheden is vorige week een,slui
merend conflict tussen staf en direc
tie uitgebarsten. Drie van de acht
stafleden zijn Inmiddels vertrokken,
drie solliciteren naar een ancjere
'baan, aldus Van Thijn.
De dienst verkeersveiligheid is in
1974 In het leven geroepen ten gevol
ge van een motie Van Thijn in 1972.
Bij de laatste begrotingsbehandeling
van verkeer en waterstaat eind vorig
jaar is opnieuw in een motie gevraagd
de dienst verder uit te bouwen.
Van Thijn nu meent dat van uitvoe
ring van die moties maar zeer ten dele
sprake is. De dienst is nog slechts
beperkt van mankracht voorzien, ter
wijl ais gevolg van ambtelijke touw
trekkerij tal van taken die bij de
dienst terecht zouden moeten komen
nog gewoon bij de ministeries zijn
ondergebracht. Zo is er wel een korps
verkeersveiligheids inspecteurs opge
richt, maar niet bij de directie ver
keersveiligheid ondergebracht, nota
bene een van de belangrijkste punten
van de Kamermoties.
Het Kamerlid voorziet dat de span
ningen zullen worden opgelost ten
koste van het voorgenomen beleid.
Dat de organisatie dus niet aan de
taken wordt aangepast, maar anders
om, ten koste van de verkeersveilig
heid.
Van Thijn. wil via zijn interpellatie
bereiken, dat de dienst verder wordt
uitgebouwd en actief het probleem
van de verkeersonveiligheid te lijf
gaat. Parlementaire uitspraken mo
gen volgens hem niet worden gefrus
treerd door ambtelijke touwtrekkerij.
door Jac. Lelsz
GROESBEEK „Mijn plannen zijn vaal? bloemkolen, waar
Je soms veel van moet afplukken, voor Je iets goeds over
houdt." zei ds J. A. Vlsscher eens. de pionier van de Groes
beekse Tehuizen. De man die wel eens teveel vertrouwen had
1 in de mens en de tegenkrachten onderschatte, bedoelde dat
anderen zijn grenzeloos idealisme best een beetje mochten
temperen als dat het doel maar ten goede zou komen. Deze
week heeft de Vereniging Nederlandse Centrale voor Practi-
sche werkverruiming en Hulpverlening, waarvan de Groes
beekse Tehuizen uitgaan, het 50-jarig bestaan gevierd. Zonder
een cent werd een halve eeuw geleden begonnen en volgens
sommigen móest dit misgaan, maar ds Vlsscher had gezegd:
„Na het offer komt de strijd en dan volgt het wonder."
Het zijn de namen van predikanten
als bijvoorbeeld Otto G. Heldring.
Willem van den Bergh en Lucas Lin
deboom. die in de vorige eeuw nauw
verbonden werden met een groot aan
tal instellingen van christelijke barm
hartigheid. Zij namen initiatieven en
inspireerden, baanden wegen en
openden ogen. Uit een later tijdperk
mag daar wellicht een vierde naam.
minder bekend dan genoemd trio.
aan toegevoegd worden, die van ds
Vlsscher, de pionier van „Groes
beek". Een oord van vriendelijkheid
temidden van de heuvelen zuidelijk
van Nijmegen.
zmrugenzorg maar de doelstelling
bleef ongewijzigd: zich ontfermen
over het geknakte riet, hulp voor wat
zwak, gehandicapt en beperkt is. De
naam Nederlandse Centrale P. H..
gesticht door ds Visscher, duidt er op
dat men het van meetafaan als een
landelijke aangelegenheid heeft ge
zien. Bij dit werk bespeurt men, zeker
achteraf bekeken, een wat merkwaar
dige verstrengeling van belangen.
Voor wie de dingen meer zakelijk
benadert, sneed het mes aan twee
kanten. Wie geneigd is ze in hoger
licht te beschouwen, spreekt van „lei
ding Gods". Hoe wat het?
Sedert 1929 is het werk van de Groes- In de jaren twintig was ds Visscher
beekse Tehuizen nogal veranderd secretaris-directeur van de „Arme
het zwaartepunt ligt nu op de zwak- Friesche Heide", die uitging van de
De oprichter van de
Groesbeekse Tehuizen, ds J.
A. Visscher.
Vereeniging Nederlandsche Landko-
lonisatie en Inwendige Zending. Het
doel van deze instelling te Houtigeha-
ge was mensen, die in de grote steden
maatschappelijk en moreel aan lager
wal waren geraakt, weer perspectief
te bieden door hun arbeid te ver-
