Holocaust verbreekt het grote zwijgen Europese vrouw vecht niet voor haar recht Ilit brieven van lezers Russische Joden eisen eerlijkheid luchtelingen Eind april in Nederland itmerikaanse tv-serie schokt Duitsers Mild iivddi iöc iv-aciic öoi iur\i l^uiiocio Meningen verdeeld op hogescholen over bestuursvorm ITER DAG 27 JANUARI 1979 BUITENLAND TROUW/KWARTET 33 n een medewerker tUSSEL Nederland. Duitsland Denemarken zullen binnenkort bij Europese Commissie op het matje rden geroepen, omdat zij het be- isel van gelijk loon voor mannen en >uwen niet afdoende wettelijk zou- hebben geregeld. De Nederlandse t bijvoorbeeld, geeft geen enkele ttelijke garantie op dit vlak aan •nsen in overheidsdienst. De Duit vinden het voldoende dat het ncipe in hun grondwet staat. De nen tenslotte kunnen ongestraft eliminerende bepalingen opne- n in sociale akkoorden. t beginsel van gelijke beloning Dr gelijk werk ligt al sinds 1958 vast het EEG-verdrag van Rome. Door idoen van de actieve vakbond van bena-stewardessen ging de EG ein- ijk in de jaren zeventig tot actie er Er kwam in 1975 een richtlijn tot stand, die het beginsel meer in detail regelde. Hierin werden onder andere garanties tegen ontslag inge bouwd met klachten over ongelijke' beloning De landen zouden hun nationale wetten aan die richtlijn aanpassen. De resultaten zijn inmiddels aan de Europese commissie in Brussel ge rapporteerd. Zoiets is nu eenmaal een kwestie van jaren. De Europese Com missie heeft zich deze week niet erg enthousiast getoond over de binnen gekomen rapporten Ook in landen waar alles op papier keurig in kannen en kruiken is. blijkt van gelijke belo ning nog lang geen sprake te zijn Hoewel de toestand in de loop der jaren wel iets is verbeterd, blijven de vrouwen over het algemeen voor een kwart tot een derde minder betaald dan hun mannelijke collega's. België Uit een onderzoek van het Belgische ministerie van tewerkstelling naar tweehonderd arbeidsovereenkom sten blijkt bijvoorbeeld dat de wette lijke garanties keurig worden om zeild. Dit gebeurt door onderwaarde ring van posten, waar doorgaans vrouwen het werk verrichten. Door de oninteressante betaling zijn mannen op die post langzamerhand verdwe nen. zodat de vergelijking gelijk loon voor gelijk werk moeilijk is te maken De werkgevers ook in de andere lan den van de gemeenschap, weten hier handig gebruik van te maken. De Europese Commissie doet in haar zo juist verschenen rapport de suggestie aan de hand om de zaak om te draai en: men zou zich bij de functiewaar dering moeten afvragen of een man RGChtCV met datzelfde werk niet onmiddellijk inspannen voor de vrouw Ook de werkgeversorganisaties zullen door de Europese Commissie worden be naderd. opslag zou vragen. Vrouwen blijken ook vaker op een basisloon te worden aangesteld dan mannen. Ongelijke betaling komt verder voort uit de extra verdiensten voor het ..gezinshoofd" en voor nachtarbeid, waar vrijwel uitsluitend mannen voor in aanmerking komen. De Europese Commissie dringt er erg op aan dat de vakbonden zich meer Opmerkelijk is ook dat de Europese werkende vrouw zelf zo weinig is op gekomen voor het recht dat haar in de wet is toegekend. Alleen de Britse vrouwen springen eruit. Zij hebben in de afgelopen paar Jaar met een kleine drieduizend individuele klachten bij de rechter aangeklopt. De helft van de gevallen kon in der minne worden geschikt. Deense of Luxemburgse vrouwen liepen nog geen enkele keer om deze reden naar de rechter In Nederland zijn momenteel acht ge vallen in behandeling. En dat terwijl in alle landen toch aanleidingen te over blijken te zijn. De Europese Commissie verklaart het geringe aantal rechtsvorderingen voornamelijk uit slechte voorlichting aan vrouwen in de lagere en slecht betaalde arbeidscategorieën Veel vrouwen vrezen nog te vaak dat zij door gelijk loon te eisen op straat zullen worden gezet door hun werkge ver. aldus het rapport In Nederland kan dit niet zonder toestemming van de directeur van het Gewestelijk Ar beidsbureau. In landen als Frankrijk en België riskeert de werkgever hoge boetes ja zelfs gevangenisstraf als blijkt dat hij zich niet aan de regels heeft gehouden. Plaatst hij de vrouw, ondanks gerechtelijk bevel, niet te rug in haar oorspronkelijke functie, dan ktm dit leiden tot schadevergoe ding aan de ontslagene en nieuwe boetes voor de werkgever In Duits land zijn dergelijke ontslagen bij de wet verboden en dus nietig De vakbonden hebben hun vingers tot nu toe nauwelijks willen branden aan de problemen van gelijke belo ning Er zitten dan ook weinig vrou wen in de besturen. Bovendien zijn processen, als men die principieel tot bij de hoogste rechter wil uitvechten, een dure aangelegenheid. Dat heeft de kleine vakbond van Sabena-ste- wardessen gemerkt bij haar hele reeks processen, tot aan het Europese Hof van Justitie toe. oor J. den Boef zouden de hemelen grote perkamentrollen zijn, alle zeeën tt, alle bomen pennen en alle mensen dichters, dan zou de insheid toch niet in staat zijn de gigantische catastrofe te schrijven van de moord op miljoenen joden, mannen luwen en kinderen." (ttes e woorden van een Beriijnse rabbi den in de afgelopen week geci- rd in een discussie van deskundi- na afloop van de vertoning van van de vier delen van de Ameri- inse tv-serie „Holocaust" over het van de Joden in Duitsland en de gebieden, tussen 1935 en 1945 Amerikaanse schrijver Gerald n volgt in „Holocaust" een jood- [amilie, die hij alle ellende laat rgaan welke tijdens Hitiers Der- Ijk het deel van de Joden was. De Josef Weiss wordt met vrouw, zonen en een dochter op de voet lgd op de weg, die vele miljoenen n moesten gaan. serie werd aanvankelijk voor het lerikaanse publiek gemaakt naar j voorbeeld van „Roots" en werd groot succes. In tenminste 30 iden is „Holocaust" al vertoond of de rechten voor vertoning ge- ht. In de Bondsrepubliek Duits- heeft het negen maanden ge- voordat overeenstemming uitzending van de serie werd »ikt. Tegenstanders van vertoning epen zich op onvolkomenheden de tv-serie (verkeerde uniformen, ste borden bij concentratiekam- l) die weinig terzake deden en op hes. die zich niet voorgedaan kon- f hebben, maar van ondergeschikt ng waren. et verwerkt erkelijkheid zaten degenen die antwoordelijk waren voor al of t uitzenden van „Holocaust" tonderingen daargelaten met enorme probleem van een niet /erkt verleden. Het grote zwijgen t gruweldaden uit de Hltlertijd I door de indringende gedramati- rde tv-versie van Green voorgoed rden verbroken. Ouderen zouden Iwongen worden om vragen te be iwoorden van jongeren over de rol zij speelden bij de vernietiging l Joden, Polen, Russen en andere fctermenschen". De betrouwbaar- d van „Holocaust" wat historische ien betreft kon echter niet in twij- worden getrokken. Ook al kan de Ie slechts een afspiegeling zijn van )s wat gebeurde. Ie to n U ie srstek de de eerste uitzending bleek dat de flocaust" was ingeslagen als een 10- |t. Uit duizenden telefoontjes werd [lelijk dat de meeste Duitsers ge kt waren, maar dat er ook nog ;en zijn, die na meer dan 30 jaar geleerd bleken te hebben. Nega- reacties: Waarom moeten we eigen nest bevuilen; de Amerika- moeten zich schamen; geen bij- je tot de vrede; laat ons in vredes- m met rust. Positieve reacties: kon dat gebeuren, was het echt •g; waarom hebben de geallieer- niet eerder ingegrepen; waarom tten we dit nu pas uit een Ameri kaanse tv-serie vernemen? De laatste vraag kwam hard aan, omdat de Duitse schrijvers van tv- series inderdaad volledig verstek hebben laten gaan en dat nu eerlijk (moeten) toegeven. Eén van hen, Hei- ner Michel, schreef onlangs dat het materiaal uit „Holocaust" hem als Duitser voor een groot aantal proble men had geplaatst. Hij herinnert zich dat zijn vader gedurende de oorlog in Sinferopol op de Krim was gelegerd, waar 10.000 Joden werden vermoord. Zijn vader was lid van een politie- eenheid in Sinferopol. Michel, die voor het eerst tot de ont dekking kwam dat ook Russen, Po len, Letten, Litauers en Oekrainers de Duitse beulen de helpende hand heb ben geboden, Is ook onder de indruk van het totale falen van de kerk. Hij zegt dit als een geëngageerd christe lijk publicist. Na uitzending van het derde deel van „Holocaust" probeer de de theoloog Klaus Scholder een verklaring (geen excuus!) voor dit to tale falen te geven. In de eerste plaats ziet hij als oorzaak de oud anti-joodse traditie van de kerken. Voorts ging het om volkskerken, die niets anders konden zijn dan de optelsom van haar leden. En tenslotte voelden de kerken zich bedreigd (Eichmann: ons doel is de „restlose" vernietiging van de christelijke kerk. Willoos De discussies na afloop van de uitzen dingen droegen er toe bij de kijkers te overtuigen van de betrouwbaarheid van „Holocaust" en van de onvoor stelbare gruwelijkheid, waarmee Duitsers zich als willoze instrumen ten lieten gebruiken om miljoenen mensen om het leven te brengen. Uit telefoontjes bleek dat talrijke kijkers verbaasd waren over de koele en za kelijke wijze, waarop de deskundigen die de nazitijd bewust hadden meege maakt. over deze gruwelijke periode konden spreken. Ertlijk maar zwak was de reactie, dat het onmogelijk zou zijn om aan de discussie deel te nemen, als niet tijdelijk afstand ge nomen zou kunnen worden van al het leed dat in „Holocaust" opnieuw ten tonele wordt gevoerd. Hierbij heeft ongetwijfeld ook een rol gespeeld, dat de deelnemers aan de gespreksronde de tv-serie al eerder (soms enkele malen) hadden gezien. Een tekortko ming was echter zonder meer, dat eigenlijk nauwelijks werd ingegaan op de vragen van kijkers, die met veel moeite erin geslaagd waren om tele fonisch hun vragen of opmerkingen te spuien. Verjaring In politieke kringen in Bonn (kanse lier Helmut Schmidt liet zich zeer positief uit over de tv-serie) wordt verwacht dat „Holocaust" van beslis sende invloed zal zijn op het komen de debat in de Bondsdag over de verjaring van moorden. Als de bepa lingen betreffende deze verjaring niet ongedaan gemaakt worden, kunnen nazi-misdadigers die sinds 1945 uit handen van de justitie konden blij ven. zich weer in Duitsland vertonen. Aangenomen wordt, dat de christen democratische oppositie-partijen nu niet als blok tegen zullen stemmen. Er kwamen deze week ook veel tele foontjes uit de DDR, waarin heel po sitief op de vertoning van „Holo caust" werd gereageerd. Velen vroe gen zich al, waarom de Oostduitse televisie de serie niet uitzendt. )eze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze kram gelezen terichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten, •proepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te /orden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over iel met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas met corresponde- ;n Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000 iW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver ermeld. Ike oorlog komt de burgerbtvol- in het gedrang door het militaire ild. In Vietnam is dat niet anders lest. waarschijnlijk alleen in ster- mate aangezien het land een hiedenis vol oorlogen heeft: te- Japan. Frankrijk en Amerika. En euwenlang verzet Vietnam zich n pogingen van China om de ht over te nemen 1 de Fransen na het verlies van in in 1945 Vietnam weer als kolo- Mlden besturen, ontstond er een ci die tot zware Franse nederla- leidde. Amerika nam de Franse taak over. zij het onder het motto dat het „een dam tegen het communis me" wilde opwerpen. Maar in plaats van de voedingsbodem van het com munisme armoede en onrecht te bestrijden, roeiden de Amerikanen iedereen uit die streefde naar „broe derschap" en „alle goederen gemeen" (dezelfde idealen die de eerste Chris ten-gemeente koesterde). De Ameri kaanse agressie werkte geheel ave rechts en Vietnam is nu communisti- scher dan ooit. Na de tienduizenden vluchtelingen uit de tijd van de oorlog zijn er nu de „bootvluchtelingen". Ook hun ver trek hangt echter nauw samen met de oorlog die in april '75 eindigde. Na 30 april 1975 was Saigon een cha- us. Thieu en zijn corrupte aanhang op de vlucht. Het leger, ruim een miljoen man, had zich overgegeven en moest ontwapend en gecontroleerd worden. Er werden „heropvoedingskampen" gebouwd, waar niet alleen de versla gen militairen terecht kwamen, maar ook vele hoge ambtenaren en politie functionarissen die zich aan ernstige oorlogsmisdaden hadden schuldig gemaakt. Na één week al werd een miljoen man weer vrijgelaten. En bo vendien werd er tegen hen geen enke le represaille genomen, ook al had Henry Kissinger nog vlak voor de overwinning van het nieuwe regime een bloedbad voorspeld. Maar het propvolle Saigon had werk noch plaats voordat miljoen mensen Voeg daarbij de 300.000 prostituées. Deze vrouwen en meisjes werden ge concentreerd in werkkampen op het platteland, waar zij matten moesten vlechten, een van de weinige export- produkten. Maar wat te doen met de souteneurs, de zwarthandelaren, de collaborateurs en de profiteurs? Er was maar één oplossing: naar het platteland, dat ontvolkt en verwaar loosd was. Heel het land was een puinhoop, met miljoenen bomkra- ters. vernielde wegen en fabrieken, vernietigde rijstvelden- Voor de mensen die vóór april 1975 hadden geprofiteerd van de dollar- stroom hield de welvaart van de ene dag op de andere op. Zij moesten zich na tien jaar luxe aanpassen aan de werkelijkheid van een straatarm land, en velen wilden dat niet. Zij hadden het Inderdaad zwaarder dan de mensen uit het noorden, die door de lange oorlog al een uiterst sober leven waren gewend. Na de val van 6aigon wilden velen weg naar een kapitalistisch land, maar de grote stroom van deze economische vluch telingen is pas goed op gang gekomen na de nationalisatie van de tussen handel. Ik noem hen economische vluchtelin gen. omdat ze niet bedreigd worden door politiek of militair geweld. Vrij willig gaan ze op zoek naar betere financiële omstandigheden; mis schien hebben sommigen zelfs nog wel in het buitenland banktegoeden uit de tijd dat ze het materieel nog goed hadden. Ik zie in deze situatie voor de wester se landen geen aanleiding om de bootvluchtelingen aan hun lot over te laten. Dat zou onmenselijk zijn. Aan de andere kant dient ook onze rege ring zo realistisch te zijn dat zij niet door overdreven gastvrijheid een gro te stroom van deze vluchtelingen naar ons land lokt. Zij horen thuis in hun eigen land en de beste hulp die Nederland het gehele Vietnamese volk. Inclusief de bootvluchtelingen. Van een medewerker AMSTERDAM De Amerikaanse televisieserie Holocaust over de Joden vervolging in nazi-Duitsland, die de TROS uitzendt op 23, 28, 29 april en 3 mei. wordt nu al vertoond op een middelbare school in Amsterdam en een in Voorburg. De directie van het Joods Historisch Museum gebruikt de reacties van de leerlingen voor een brochure over de Jodenvervolging in Nederland, die deel zal uitmaken van een informatieset van de TROS. ze bericht het Nieuw Israëlitisch Weekblad. De TROS richt zich bij de voorlichting vooral op leraren geschiedenis en maatschappijleer en op de leerlingen van boven de twaalf jaar. In de informatiemap zal ook een uit het Engels vertaalde brochure zitten van de Board of Deputies of British Jews, die in tekst, kaarten en foto's een overzicht geeft van de Jodenvervolging in de bezette landen. De voorlich ting geschiedt in samenwerking met een aantal Joodse organisaties. De TROS zal voorts op 2 maart een voorlichtingsbijeenkomst geven voor leraren en scholieren, bij voorkeur redactieleden van schoolkranten. Na elke uitzending zal in samenwerking met organisaties die zich bezighouden met hulp aan oorlogsslachtoffers, zoals Joods Maatschappelijk Werk en de Stichting '40-'45, mogelijkheid tot opvang worden gegeven. Volgende maand onderzoekt de TROS wat er nu bekend is over het lot van de Joden onder Duitse heerschappij. Na dc uitzendingen heeft een soortge lijk onderzoek plaats, om te peilen wat voor effect de tv-serie heeft gehad. door Henk Wolzak kan bieden is uitbreiding van de steun die wij dit land reeds hebben geboden. Tenslotte zou ik willen onderstrepen dat vooral medische hulp nodig is voor een land met zoveel zieken, ver minkten en kinderen in nood. Welke organisatie is hiertoe beter in staat, dan het Medisch Comité Nederland- Vietnam, dat ai op zo schitterende wijze hulp heeft geboden? Weliswaar heeft een groot landelijk dagblad on langs over het MCNV geschreven dat het hoofdpijnpoeders en pleisters voor „linker" eksterogen naar Hanoi stuurt, en dat het bestaat uit „rode activisten" en „sullige meelopers", maar geen weldenkend mens zal deze insinuaties overnemen ten aanzien van een organisatie die 625 medici verenigt met als enige doel het ver strekken van de medische hulp die het zwaar getroffen Vietnam zo drin gend nodig heeft. Geef daarom uw financiéle steun, of zet die voort. Voor het gehele volk van Vietnam, dus ook voor hen die na de voorspoed van weleer nu door ei gen schuld in de verdrukking zijn geraakt en zich in gammele bootjes op zee wagen op zoek naar een nieu we toekomst Het MCNV heeft bewe zen op efficiënte wiize te werken. Helpt in Gods naam! Oiro MCNV 1090400 Amsterdam. Nog nooit heeft de Sowjet-Unie zo veel Joden laten emigreren als vorig jaar. Maar ook zijn er nog nooit zo veel verzoeken om emigratie afge wezen. In het eerste halfjaar vroegen bijna 100.000 mensen om toestemming voor emigratie naar Israël. In een poging die stroom wat in te dammen, vertragen de autoriteiten de behan deling van de aanvragen en beperken zij het aantal aanvragen dat in be handeling kan worden genomen. In steden als Kiew en Odessa moet gere kend worden op wachttijden van één tot twee jaar Vorig jaar mochten er niettemin der tigduizend mensen emigreren. Het aantal weigeringen nam echter ook met honderd procent toe. De wijze waarop aanvragen tot emi gratie worden behandeld is volstrekt willekeurig. Richtlijnen zijn er niet voor de regeringskantoren waar men beslist over het lot van duizenden gezinnen die naar een ander land willen of die met familieleden elders willen worden herenigd. Sommige weigeringen zijn volkomen onge grond. Militaire dienstplicht wordt gehanteerd als middel om kandidaat emigranten af te schrikken, evenals ontslag of degradatie. Record Aan de lijst van mensen die gevangen zijn genomen allen maar omdat zij de Sowjet-Unie wilden verlaten, zijn er vorig jaar weer zeven toegevoegd, ook een record sinds 1971. Hun na men zijn Anatol SJtsjaranski. Wladi- mir Slepak. Ida Noedel. Jozef Begoen (voor de tweede keer). Orlgori Gold stein. Simon 8Jnirman en Maria Sle pak (een voorwaardelijke veroorde ling). De gevangenen worden bloot gesteld aan martelingen, honger, voortdurende vernederingen en werk dat hun kracht ver te boven gaat. Sommigen worden langdurig geïso leerd in strafcelien onder onmense lijk omstandigheden „Redenen van geheimhouding" is ook een geliefd motief om mensen toestemming tot emigratie te onthou den. Men zou dan door werk of mill taire dienst toegang hebben gehad tot vertrouwelijke gegevens. In de praktijk hebben de „refuseniks" de geweigerden geen kans voor hun rechten op te komen. Een mogelijk held te bewijzen dat de beslissing onjuist is. bestaat er niet. En het ergste is. dat er geen limiet is voor het aanhouden van een verzoek om emi gratie. Sommige gezinnen wachten ai zeven, acht Jaar of nog langer Vele leven gescheiden van ouders of kinderen. Tallozen hebben geen kans het werk te doen waarvoor zij zijn opgeleid, met als gevolg vaak ernsti ge financiële problemen. Waarschijn lijk schrikt dit voorbeeld nog vele Russische Joden af om vergunning voor emigratie aan te vragen. Voorwaarden De Russische Joden zien ook zelf in. dat net als alle vrijheden het recht op emigratie niet onbeperkt kan zijn Maar zij menen dat de huidige prak tijk van het Kremlin strijdig is met internationale afspraken, waarbij ook de Sowjet-Unie partij is. Om praktijk en verplichtingen meer met elkaar in overeenstemming te brengen, noemen zij zes voor waarden; 1 Herzie de straffen van alle mensen die zijn veroordeeld omdat zij willen emigreren, 2. reduceer de wachttijd voor emigra tie tot drie jaar; 3. verbied ongefundeerde weigerin gen en dreiging met dienstplicht als afschrikwekkend middel; 4 neem kunstmatige obstakels weg. zoals de noodzaak tot overleggen van een uitnodig, een verklaring van de werkgever en schriftelijke toestem ming van gezinsleden. 5. onsla geen mensen die op een emi gratievergunning wachten, ontzeg hun niet de toegang tot collegezalen, snijd hun telefoon niet af, neem hen niet in arrest, verhoor en schaduw hen niet en laat bij hen geen huiszoe king verrichten. 6. stel officiële regels vast voor de gehele procedure die moet leiden tot emigratie. Van onze onderwijsredactie AMSTERDAM Aan de universitei ten en hogescholen zijn de meningen over de huidige bestuursvorm sterk verdeeld. Dat blijkt uit een voorlopig rapport over een enquête naar de werking van de Wet Universitaire Be- stuurshervorming. In het weekblad Folia Civitatls wor den de eerste resultaten van dit on- deizoek gemeld. Daaruit blijkt dat vooral het wetenschappelijk perso neel de wet tijdrovend vindt. Van de wetenschappelijke staf en van de stu denten vindt meer dan een derde dat de democratie op papier mooi is gere geld. maar dat de praktijk nog wel anders is. Redelijk positief is. het oordeel van het technisch en administratief per soneel. Een meerderheid van hen vind de wet „een goede zaak" Bij het wetenschappelijk personeel liggen de meningen op dit punt fifty-flfty Een duidelijke uitzondering vormen de hoogleraren. Zij oordelen in meerder heid negatief over de wet. Opvallend is wel. dat de meerderheid van het wetenschappelijk personeel de invloed van studenten in vakgroe pen (de kleinste bestuurlijke eenhe den» nog wel ruimer wil opvatten dat de wet toestaat. De politiek van mi nister Pais om de invloed van studen ten in vakgroepbesturen terug te dringen, lijkt daarmee niet in over eenstemming. Nu het rapport over de enquête bin nen Is. kan de commissie Polak een eind-advies uitbrengen aan de minis ter over eventuele herziening van de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 33